Jaarverslag 2013 van de commissies bezwaarschriften van de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek (H2O-gemeenten)

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 van de commissies bezwaarschriften van de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek (H2O-gemeenten) Peildatum 14 januari 2014

2 Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Samenwerking H2O Onafhankelijke commissies Samenstelling commissies Ambtelijke ondersteuning Aftreden commissieleden Formaliteiten Bevoegdheid Omvang van de toetsing Hoor en wederhoor Rol en taakvervulling Kwantitatieve inzichten Aantal bezwaarschriften Categorie bezwaarschriften Beoordeling bezwaarschriften Aantal hoorzittingen Tijdigheid beslissing op bezwaar Contrair gaan Informeel overleg Beroepszaken Wetswijzigingen Vooruitblik...20 Bijlage

3 Voorwoord De taak van een externe commissie bezwaarschriften in de zin van artikel 7:13 van de Algemene wet bestuursrecht is behandeling van en advisering over bezwaarschriften, ingediend tegen voor bezwaar vatbare besluiten van de drie gemeentelijke, besluitnemende bestuursorganen. Dat zijn de gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester. De bestuursorganen nemen vervolgens een beslissing op bezwaar, met inachtneming van het uitgebrachte advies. De commissies bezwaarschriften in de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek (H2O) zijn in 2011 gaan samenwerken. Geleidelijk is de samenwerking geïntensiveerd, wat heeft geleid tot zitting in een andere gemeente heeft gehouden. Het voornemen is om, met ingang van 1 april 2014, uitsluitend nog combinatiezittingen te houden. Om dat voornemen te kunnen realiseren zijn de dagen en de tijdstippen waarop de commissie in de drie gemeenten zitting houdt, inmiddels op elkaar afgestemd. De personele situatie bestond sinds 1 april 2011 formeel uit drie verschillende, onafhankelijke commissies met elk een eigen voorzitter. Per 1 april 2013 is mevrouw mr. H.G.M. Wammes, voorzitter van de commissie Hattem, afgetreden wegens verloop van de benoemingstermijn. In de vacature is voorzien door benoeming tot voorzitter de heer mr. M.A.C. Van Egdom, voorzitter van de commissie Oldebroek en tot plaatsvervangend voorzitter de heer mr. P.M. Hoekstra, voorzitter van de commissie Heerde. Het voornemen bestaat om de samenwerking verder te intensiveren, zodat op termijn kan worden gekomen tot de vorming van één intergemeentelijke commissie met één voorzitter. In het verslagjaar zijn cursussen en trainingen georganiseerd, teneinde de noodzakelijke kennis aandacht besteed aan ontwikkelingen op het gebied van wetgeving en relevante jurisprudentie. Ook heeft een bijeenkomst plaatsgehad van bestuursorganen en commissies. Deze heeft onder meer geleid tot het hierboven vermelde voornemen om te komen tot uitsluitend combinatiezittingen. De intentie is om het overleg tussen bestuur en commissies jaarlijks te houden, al was het maar om te bereiken dat partijen over en weer weten wat zij van elkaar kunnen en mogen verwachten. Tenslotte past een relativerende opmerking: hoe waardevol een kwaliteitsverbetering en een verdere stroomlijning van de organisatie van de commissies ook mag zijn, het blijft slechts een middel om het doel te bereiken. Het doel is het belang van de burger. Het motto is en blijft dan ook: Recht doen aan de burger! Onafhankelijke commissies voor de bezwaarschriften Hattem: mevrouw mr. H.G.M. Wammes, voorzitter (tot 1 april 2013) Heerde: mr. P.M. Hoekstra, voorzitter (m.i.v. 1 april 2013 tevens plv. voorzitter in Hattem) Oldebroek: mr. M.A.C. Van Egdom, voorzitter (m.i.v. 1 april 2013 tevens voorzitter in Hattem) 3

4 1. Inleiding De commissie bezwaarschriften is een onafhankelijke adviescommissie voor de gemeenteraad, het college en de burgemeester. De taak van de commissie is de voorbereiding van de beslissing op gemaakte als bedoeld in de Algemene wet bestuursrecht. Aan de hand van een procesdossier en een hoorzitting brengt de commissie advies uit aan het betrokken bestuursorgaan, doorgaans het college. Op grond van dit advies neemt het betrokken bestuursorgaan een beslissing op het bezwaarschrift. In dit jaarverslag vindt u informatie van de commissie bezwaarschriften van het afgelopen jaar. In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de samenwerking in H2O-verband Daarna volgt een hoofdstuk met informatie over de commissie, zoals de samenstelling en de ondersteuning. Verder komen formaliteiten, zoals bevoegdheid en dergelijke aan bod in hoofdstuk 4. De kwantitatieve inzichten zijn opgenomen in hoofdstuk 5, zoals het aantal bezwaarschriften, adviezen, aard van de adviezen en categorie. In hoofdstuk 6 wordt aandacht besteed aan informeel overleg. Daarna volgt een hoofdstuk 7 over beroepszaken. In hoofdstuk 8 wordt een aantal belangrijke wetswijzigingen toegelicht. In het laatste hoofdstuk, hoofdstuk 9, is een vooruitblik naar 2014 opgenomen. 2. Samenwerking H2O De drie commissies van de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek (H2O) werken sinds 1 april 2011 samen bij de behandeling van. Om dat mogelijk te maken zijn de verordeningen commissie bezwaarschriften eind 2010 op elkaar afgestemd. De leden zijn over en weer benoemd (personele unie). Daarbij wordt gewerkt met een rouleersysteem. De werkprocessen zijn steeds (meer) op elkaar afgestemd. Sinds 1 april 2013 is de heer mr. M.A.C. van Egdom voorzitter van de commissie bezwaarschriften in Hattem. Daarnaast was hij al voorzitter van de commissie bezwaarschriften in Oldebroek. 4

5 3. Onafhankelijke commissies De leden van de commissies bezwaarschriften maken geen deel uit van en zijn niet werkzaam onder verantwoordelijkheid van de gemeentelijke bestuursorganen. 3.1 Samenstelling commissies De samenstelling van de commissies bezwaarschriften in 2013 was als volgt. Namen Gemeente Hattem Gemeente Heerde Gemeente Oldebroek Mw. mr. H.G.M. Wammes Voorzitter tot 1 april 2013 Lid Lid Dhr. mr. M.A.C. van Egdom Lid tot 1 april 2013 Voorzitter vanaf 1 april 2013 Lid Voorzitter Mw. mr. J. den Engelse Lid Lid Mw. mr. E.E. Erkelens-Ham Lid Lid Mw. mr. C.F. Feith-Hooijer Lid Lid Lid Dhr. mr. P.M. Hoekstra Lid Voorzitter Lid Dhr. mr. P. Romkes Lid Lid Lid Dhr. mr. P. van der Stroom Lid Lid Lid 3.2 Ambtelijke ondersteuning De ambtelijke ondersteuning van de drie commissies bezwaarschriften bestaat uit de volgende personen. Namen Gemeente Hattem Gemeente Heerde Mw. J.T. Smit Gemeente Oldebroek Secretaris Mw. mr. W.L.A. Kappen Secretaris Secretaris Dhr. M.P. de Keijzer Plv. secretaris Plv. secretaris Secretaris Dhr. drs. P. Oosterhof Mw. R. Muller-Bonte Plv. secretaris Admin.ondersteuning 3.3 Aftreden commissieleden Hieronder is een rooster opgenomen waarin is vermeld wanneer een lid aftreedt en of een eventuele herbenoeming nog mogelijk is. Naam Aftredend per Evt. herbenoembaar tot Hoekstra Nee Feith-Hooijer Nee 5

6 Naam Aftredend per Evt. herbenoembaar tot Den Engelse Nee Erkelens Nee Van der Stroom Ja, evt. tot Romkes Ja, evt tot Van Egdom Nee 4. Formaliteiten 4.1 Bevoegdheid De commissie adviseert ter zake van bezwaarschriften tegen besluiten in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van de raad, het college en de burgemeester. Op basis van de nieuwe Verordeningen commissie bezwaarschriften zijn de commissies bezwaarschriften niet bevoegd ten aanzien van bezwaarschriften op grond van: belastingen of de Wet waardering onroerende zaken; functiewaardering voor het ambtelijk personeel; (her)plaatsing in het kader van een reorganisatie; personeelszaken (deze uitzondering geldt alleen voor gemeente Heerde). Een beleidsregel of algemeen verbindend voorschrift is niet voor bezwaar en beroep vatbaar (artikel 8:2 juncto 7:1 Awb). De (wijze van) toepassing van een beleidsregel in een concreet geval kan wel worden getoetst. 4.2 Omvang van de toetsing Er vindt op grondslag van het bezwaar een volledige heroverweging van het bestreden besluit plaats. De commissie toetst derhalve zowel op rechtmatigheid als op doelmatigheid (beleid). Dit volgt uit artikel 7:11 Awb en de daarop gebaseerde rechtspraak. 4.3 Hoor en wederhoor De hoorzittingen van de commissies zijn in beginsel openbaar. De commissies hanteren als uitgangspunt dat zittingen met bezwaarschriften op het gebied van Werk & Inkomen en de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) besloten zijn. De reden daarvan is gelegen in de privacy gevoeligheid van deze zaken. Voor het bijwonen van de hoorzitting van de commissies worden zowel de indiener van het bezwaar als een vertegenwoordiger van het bestuursorgaan uitgenodigd en - indien van toepassing - de derde-belanghebbende(n). 6

7 4.4 Rol en taakvervulling De commissie bezwaarschriften fungeert in veel gevallen als voorportaal van de rechtbank en de hogere bestuursrechter. De rol van de commissie is niet beperkt tot een rechtmatigheidstoets. Uit de jurisprudentie wordt duidelijk dat een commissie bezwaarschriften een bredere taak heeft als voorbereider, behandelaar en adviseur bij de besluitvorming van de bestuursorganen op bezwaarschriften. Bij het behandelen van een bezwaarschrift moet een volledige heroverweging volgen. In de commissieadvisering gaat het dus niet alleen om het uitbrengen van een juridisch advies, en evenmin om de marginale toets of het bestuursorgaan in redelijkheid heeft kunnen komen tot het besluit. Bij een juiste heroverwegingstoets mag een bredere beleids- en doelmatigheidsoverweging niet achterwege blijven, zo is de vaste teneur in de wetgeving en de rechtspraak. Bij de advisering door de commissie wordt, naast de rechtmatigheidstoets, ook de houdbaarheid voor de rechter van zowel het bestreden besluit als het op het bezwaarschrift te nemen besluit in ogenschouw genomen. Daarnaast wordt bij de advisering door de commissie rekening gehouden met de doelmatigheid en de neveneffecten. Niet elke fout is echter in de bezwaarfase op te sporen. In beginsel moet uitgegaan worden van hetgeen in een bezwaarschrift als bezwaar naar voren wordt gebracht. Wel is de commissie uiteraard afhankelijk van de aangeleverde informatie. Daarbij staat het de commissie vrij om aanvullende stukken op te vragen. Daarnaast is er nog een belangrijk aspect voor de commissie. Dat is de presentatie en communicatie van de besluitvorming van het bestuursorgaan naar de inwoners toe en het bevorderen van de acceptatie van soms onsympathieke besluiten. Dit staat in het teken van het aanvaardbaar maken van de overheidsbemoeienis. De commissie poogt in ieder geval te bereiken dat er ruim en serieus naar de inbreng van bezwaarmaker wordt geluisterd. 5. Kwantitatieve inzichten 5.1 Aantal bezwaarschriften In deze paragraaf wordt het aantal bezwaarschriften, dat in het verslagjaar (2013) is ingediend, weergegeven. Ter vergelijking is tevens vermeld hoeveel bezwaarschriften in 2012, 2011, 2010 en 2009 zijn ingediend. Hattem 2013: 40 bezwaarschriften 2012: 26 bezwaarschriften 2011: 30 bezwaarschriften 2010: 32 bezwaarschriften 2009: 37 bezwaarschriften Heerde 2013: 53 bezwaarschriften 2012: 51 bezwaarschriften 2011: 36 bezwaarschriften 2010: 42 bezwaarschriften 2009: 53 bezwaarschriften Oldebroek 2013: 43 bezwaarschriften 2012: 46 bezwaarschriften 2011: 59 bezwaarschriften 2010: 58 bezwaarschriften 2009: 93 bezwaarschriften 7

8 Toelichting Hattem In 2013 zijn 40 bezwaarschriften ontvangen. Dat is meer dan in 2012 (26 stuks). Het gebruikelijke aantal bezwaarschriften is stuks (2011, 2010 en 2009). Heerde In 2013 zijn 53 bezwaarschriften ontvangen. Dit is vergelijkbaar met het aantal bezwaarschriften in 2008, 2009 en Het aantal bezwaarschriften in 2010 en 2011 lag iets lager: in stuks en in stuks. Oldebroek Het aantal in 2013 ingediende bezwaarschriften (43 stuks) ligt lager dan voorgaande jaren. De komende jaren zal moeten blijken of sprake is van een blijvende daling of dat de ingezette daling stabiliseert. 5.2 Categorie bezwaarschriften In deze paragraaf wordt vermeld welke categorie bezwaarschriften in het verslagjaar (2013) en in het jaar ervoor (2012) zijn ingediend. HATTEM WMO/gehandicaptenparkeerkaart 1 17 WWB/en andere inkomensvoorzieningen 4 8 WABO/Woningwet/Wro 13 NB 5 tegen hetzelfde besluit, dus 9 bestreden besluiten Handhaving WABO/Woningwet/Wro NB 2 tegen hetzelfde besluit, dus 8 bestreden besluiten 8

9 APV 2 0 Verkeer 0 0 Subsidie 3 0 Overig 3 6 Totaal HEERDE WMO/gehandicaptenparkeerkaart 4 5 WWB/en andere inkomensvoorzieningen 9 4 WABO/Woningwet/Wro 20 NB 8 tegen hetzelfde besluit, dus 13 bestreden besluiten Handhaving WABO/Woningwet/Wro 6 3 APV 1 2 Verkeer 0 6 Subsidie NB 2 tegen hetzelfde besluit en 3 tegen hetzelfde besluit, dus 16 bestreden besluiten Overig 8 13 NB 4 tegen hetzelfde besluit Totaal OLDEBROEK WMO/gehandicaptenparkeerkaart 2 3 WWB/en andere inkomensvoorzieningen 7 6 WABO/Woningwet/Wro 16 9 Handhaving WABO/Woningwet/Wro 3 4 APV 1 3 Verkeer 0 5 NB 4 tegen hetzelfde besluit, dus 2 bestreden besluiten Subsidie 4 5 Overig 13 8 Totaal

10 Toelichting Hattem Er zijn veel meer bezwaarschriften ingediend op het terrein van de WMO/GPK. Dat is te verklaren, omdat op dat terrein (WMO) de algemene voorziening huishoudelijke hulp (HH1) is ingevoerd. Het aantal WWB-bezwaarschriften is verdubbeld. Dat komt omdat er meer WWBbesluiten zijn genomen (vergroting van het klantenbestand). Het aantal bezwaarschriften op grond van de WABO/Woningwet/Wro is wat lager, zij het dat het aantal bestreden besluiten op dit terrein nagenoeg gelijk is gebleven. Er zijn wederom geen handhavings-bezwaarschriften op dit terrein binnengekomen. Dit is net als in 2012 te verklaren door een betere aanpak en een duidelijkere afhandeling/communicatie bij handhavingskwesties. Ook zijn er net als in 2012 geen verkeersbezwaarschriften binnengekomen. In tegenstelling tot 2012 zijn er geen APV- en subsidie ontvangen. De categorie overige bezwaarschriften is iets toegenomen. Heerde Het aantal WABO/Woningwet/Wro-bezwaarschriften is nagenoeg gelijk gebleven, zij het dat het aantal bestreden besluiten op dit terrein wel iets toegenomen is. Het aantal handhavingszaken op dit terrein is gehalveerd. Hiervoor is geen verklaring te geven, het is zeker niet zo dat er minder handhavingsbesluiten zijn genomen. Het aantal bezwaarschriften op het terrein van de WMO/GPK is nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal WWB-bezwaarschriften is gehalveerd. Hiervoor is geen Het aantal subsidie- is wat verminderd. In tegenstelling tot 2012 zijn nu weer (aardig wat) verkeersbezwaarschriften binnengekomen. Het betreft trouwens slechts twee bestreden verkeersbesluiten, een ontwerpverkeersbesluit en een afsluiting waarvoor geen verkeersbesluit genomen was. De categorie overige bezwaarschriften is aardig toegenomen, hetgeen te verklaren is door vier Wob-bezwaarschriften tegen hetzelfde bestreden besluit. Oldebroek Het aantal WABO/Woningwet/Wro bezwaarzaken is afgenomen. Dit komt omdat er minder aangaande vergunningen voor het kappen van bomen zijn ingekomen. Ook de categorie Overig laat een verlaging zien. Een verklaring hiervoor is onder meer gelegen in het feit dat in 2012 ten aanzien van besluitvorming in het leerlingenvervoer 3 bezwaarschriften waren terwijl er in 2013 geen daartegen zijn ingekomen. In 2012 zijn er geen tegen verkeersbesluiten binnengekomen, in 2013 een vijftal waarvan er vier tegen hetzelfde besluit zijn gericht. Op de overige terreinen is het aantal bezwaarzaken nagenoeg gelijk gebleven. 10

11 5.3 Beoordeling bezwaarschriften In deze paragraaf wordt ingegaan op de uitkomst van de in 2013 ingediende bezwaarschriften, alsmede ter vergelijking de uitkomst van de in 2012 ingediende bezwaarschriften. Als er in 2013 nog uit voorafgaande jaren spelen, dan is dat in de laatste kolom van de tabel vermeld. In de onderste rij van de tabel is te zien hoeveel bezwaarschriften er daardoor in 2013 in totaal zijn behandeld. HATTEM 2012 % van totaal aantal in 2012 In 2012 behandelde uit eerder jaren 2013 % van totaal aantal in 2013 In 2013 behandelde uit eerder jaren Ongegrond 6 23,1 % 1(2011) 18 45% ½ (2012) (Gedeeltelijk) gegrond 4 15,4 % 4 10% Niet-ontvankelijk 6 23,1% 0 ½ (2012) Bezwaar aangehouden 2 3,8% 2 (2009) 1 (2010) 2 5% Hoorzitting/advies volgend jaar 1 7,7% 4 10% Bezwaar doorgezonden 2 7,7% 3 7,5% Via artikel 6:19 Awb (nieuw besluit, bezwaar ingetrokken) Bezwaar ingetrokken (door overleg) Bezwaar ingetrokken (overig) / Anders Totaal aantal ingediende bezwaarschriften 2 7,7% 1 (2011) 4 10% 2 (2012) 3 11,5% 3 7,5% 2 5% % % HEERDE 2012 % van totaal aantal in 2012 In 2012 behandelde uit eerder jaren 2013 % van totaal aantal in 2013 In 2013 behandelde uit eerder jaren Ongegrond 4 ½ 8,8% 4 (2011) 11,5 21,7 3 ½ (2012) (Gedeeltelijk) gegrond 6 11,8 3 5,7% 9 (2012) Nb. 8 tegen hetzelfde besluit, dus 2 bestreden besluiten Niet-ontvankelijk 7 ½ 14,7% 7,5 14,2% 1 ½ (2012) Bezwaar aangehouden 3 5,7% 5 9,4% 2 (2012) 11

12 HEERDE (vervolg) 2012 % van totaal aantal in 2012 In 2012 behandelde uit eerder jaren 2013 % van totaal aantal in 2013 In 2013 behandelde uit eerder jaren Hoorzitting/advies volgend jaar 18 35,3% 1 1,9% Bezwaar doorgezonden 3 5,7% Via artikel 6:19 Awb (nieuw besluit, bezwaar ingetrokken) 4 7,8% 1 (2011) 10 18,9% 4 (2012) Bezwaar ingetrokken (door overleg) Bezwaar ingetrokken (overig) / Anders Totaal aantal ingediende bezwaarschriften 5 9,8% 1 (2011) 12 22,6% 3 5,9% 0 1 (2012) % % OLDEBROEK 2012 % van totaal aantal in 2012 In 2012 behandelde uit eerder jaren 2013 % van totaal aantal in 2013 In 2013 behandelde uit eerder jaren Ongegrond 14 30,4 % 6 (2011) 11 25,6 % 1 (2012) (Gedeeltelijk) gegrond 5 10,9 % 3 (2011) 5 11,6 % 5 (2012) Niet-ontvankelijk 2 4,4 % 2 (2011) 3 7 % 1 (2012) Bezwaar aangehouden 3 6,5 % 1 (2011) 5 11,6 % 1 (2011) Hoorzitting/advies volgend jaar 7 15,2 % 1 (2011) 5 11,6 % Bezwaar doorgezonden 3 6,5 % 2 (2011) 0 0 Via artikel 6:19 Awb (nieuw besluit, bezwaar ingetrokken) 5 10,9 % 7 16,3 % 1 (2011) 2 (2012) Bezwaar ingetrokken (door overleg) Bezwaar ingetrokken (overig) / Anders Totaal aantal ingediende bezwaarschriften 7 15,2 % 3 (2011) 3 7 % 1 (2012) (2011) 4 9,3 % % % 12

13 Toelichting Hattem Het aantal (gedeeltelijk) gegronde bezwaarschriften is gelijk gebleven. Het gaat om twee Wobbesluiten, een inbeslagname en een geweigerde omgevingsvergunning. Het aantal ongegronde bezwaarschriften is verdrievoudigd, dit is te verklaren door het grote aantal (13) ongegronde bezwaarschriften die in verband met invoering van de algemene voorziening huishoudelijke hulp (HH1) zijn ingediend. In tegenstelling tot 2012 waren er geen niet-ontvankelijke bezwaarschriften. In het verslagjaar was een vergelijkbaar aantal bezwaarschriften als in 2012 aanleiding voor het bestuursorgaan om, hangende het bezwaar, een nieuw besluit te nemen. Door overleg werd opnieuw een vergelijkbaar aantal bezwaarschriften ingetrokken als in Heerde Het aantal (gedeeltelijk) gegronde bezwaarschriften is gehalveerd. Het gaat om een omgevingsvergunning (deels gegrond/deels ongegrond), een verkeersbesluit (deels gegrond/ deels ongegrond), een handhavingszaak en een Wob-besluit. Het aantal ongegronde bezwaarschriften is bijna verdrievoudigd. Het betreft planschades, omgevingsvergunningen, een handhavingszaak, een intrekking WWB-uitkering en een verkeersbesluit. Het aantal nietontvankelijke bezwaarschriften is gelijk gebleven. In het verslagjaar was een aanzienlijk groter aantal bezwaarschriften aanleiding voor het bestuursorgaan om, hangende het bezwaar, een nieuw besluit te nemen. Het betrof vier Wob-zaken (ihkv eenzelfde omgevingsvergunning), vier WMO-zaken en twee WWB-zaken. Door overleg werden opnieuw bezwaarschriften ingetrokken, in dit verslagjaar leenden zich daar behoorlijk meer bezwaarschriften voor dan in Oldebroek Het aantal (gedeeltelijk) gegronde bezwaarschriften is gelijk gebleven. Het gaat om drie handhavingsbezwaarschriften, één zaak gaat over standplaatsen en één Wob-zaak. In meer gevallen heeft het bestuursorgaan, hangende het bezwaar, een nieuw besluit genomen. In twee gevallen ging het om een gehandicaptenparkeerkaart, ook in twee gevallen om een WWB-zaak en in twee gevallen om een subsidie. Daarnaast betrof het één huisvestingszaak en één WABOvergunning voor het kappen van bomen. 13

14 5.4 Aantal hoorzittingen In deze paragraaf is vermeld hoe vaak de drie commissies bezwaarschriften bij elkaar zijn geweest voor een hoorzitting. Hattem 2013: 6 hoorzittingen 2012: 9 hoorzittingen Heerde 2013: 10 hoorzittingen 2012: 11 hoorzittingen Oldebroek 2013: 11 hoorzittingen 2012: 15 hoorzittingen 5.5 Tijdigheid beslissing op bezwaar Ingevolge artikel 7:10, eerste lid, Awb dient het bestuursorgaan binnen zes weken of indien een commissie ex artikel 7:13 Awb is ingesteld (zoals in de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek het geval is) binnen 12 weken na de dag waarop de termijn voor het indienen van het bezwaarschrift is verstreken, op het bezwaar te beslissen. De beslissing op bezwaar kan met 6 weken worden verdaagd, hetgeen vaak wordt gedaan. Ook de ruimere beslistermijn is in de praktijk niet in alle gevallen haalbaar. Naast verdaging is in overleg met belanghebbenden verder uitstel mogelijk. Ook van die mogelijkheid is in een aantal gevallen gebruikt gemaakt. Hattem Er is in alle gevallen van de in 2013 ingediende bezwaarschriften tijdig een beslissing op bezwaar genomen. Heerde Er is in twee gevallen van de in 2013 ingediende bezwaarschriften niet tijdig op bezwaar beslist. Vanwege de contrair te nemen beslissing op bezwaar had de vakafdeling wat meer tijd nodig voor aanlevering van de verzwaarde motivering. Oldebroek In een aantal gevallen van de in 2013 ingediende bezwaarschriften is niet tijdig een beslissing op bezwaar genomen. Bij 6 bezwaarschriften was dit het geval waarbij in 3 zaken de advisering door de commissie c.q. de afhandeling door de secretaris niet tijdig gereed was. Hierbij geldt dat de in de aanhef vermelde verdaging niet heeft plaatsgevonden. Was dit wel gebeurd dan zou op alle 6 zaken tijdig besloten zijn. Gedurende 2013 is hier, in samenspraak met de vakafdelingen, meer aandacht aan besteed. Dit heeft tot gevolg gehad dat aangaande de in de tweede helft van 2013 ingediende tijdige verdaging heeft plaatsgevonden of hierover in overleg met belanghebbende afspraken zijn gemaakt, zodat er geen termijnoverschrijding meer heeft plaatsgevonden. 5.6 Contrair gaan Het is aan het bestuursorgaan om op een bezwaarschrift te beslissen. Het advies van de commissie bezwaarschriften is geen bindend advies. Het bestuursorgaan kan, mits gemotiveerd, afwijken van het advies van de commissie bezwaarschriften. Dat wordt ook wel contrair gaan genoemd. De verhouding tussen bestuursorgaan en commissie is zodanig dat er ruimte is om op deze contraire zaken in te gaan. 14

15 Hattem In 2013 zijn geen contraire beslissingen op bezwaar uit 2013 genomen. Heerde In 2013 is tien keer een contraire beslissing op bezwaar uit 2013 genomen. Dit betreft slechts twee bestreden besluiten, te weten: negen bezwaarschriften waren gericht tegen eenzelfde omgevingsvergunning (zie 4 e gedachtestreepje hoofdstuk 7) en een bezwaarschrift tegen een Wob-besluit (zie 7 e gedachtestreepje hoofdstuk 7). Oldebroek In 2013 is drie keer een contraire beslissing op bezwaar genomen. Het betreft een in 2012 ingediend bezwaar en een in 2012 uitgebracht advies. Tegen één van deze beslissingen is beroep ingesteld (zie laatste gedachtestreepje hoofdstuk 7). In een bezwaarzaak over subsidie voor woningisolatie is naar de mening van de commissie het college voorbij gegaan aan de plicht tot afweging of de hardheidsclausule al dan niet zal worden toegepast en of van de verplichting die gesteld wordt bij het vaststellen van de subsidie al dan niet zal worden afgeweken. Daarmee is het besluit onvoldoende gemotiveerd. De stringente toepassing van de regelgeving leidt volgens de commissie in dit geval tot onbillijkheden van overwegende aard. De commissie is van oordeel dat het bezwaar gegrond is en de gevraagde subsidie alsnog vastgesteld dient te worden op het bij het subsidieverleningsbesluit toegezegde bedrag. Het college volgt het advies van de commissie niet en verklaart het bezwaar ongegrond daar de subsidieontvanger niet heeft voldaan aan de verplichtingen en er onvoldoende is aangetoond dat er sprake is van onbillijkheid van overwegende aard. Daarbij geeft het college aan dat door in dit geval af te wijken van de verordening precedentwerking kan ontstaan. In deze zaak is geen beroep ingesteld. In een bezwaarzaak over vier standplaatsvergunningen concludeert de commissie dat de bestreden vergunningen moeten worden aangemerkt als strijdig met de bestemming en niet in stand kunnen blijven. Deze bezwaargrond acht de commissie dan ook gegrond. De strijdigheid kan worden opgeheven door middel van het verlenen van een omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan. Het college heeft door het nadien verlenen van omgevingsvergunningen voor planologisch afwijkend gebruik de strijdigheid opgeheven. Het college heeft echter in afwijking van het advies besloten deze reparatie niet alsnog op de bestreden beslissing toe te passen door herroeping van het oude, gemankeerde besluit. Tegen deze beslissing op bezwaar staat nog beroep open. 6. Informeel overleg De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor het op informele wijze omgaan met bezwaarschrift eerst te onderzoeken of het genomen besluit wel juist is en of overleg met de indiener tot een oplossing zou kunnen leiden. Dit gebeurt in plaats van het zo snel mogelijk plannen van een hoorzitting bij de commissie. Een gevolg van de informele wijze van reageren op een bezwaarschrift kan zijn dat een bezwaarschrift wordt ingetrokken voordat dit ter behandeling aan de commissie wordt voorgelegd. Een intrekking van een bezwaarschrift kan het gevolg zijn van het geven van een toelichting op het besluit of van het aanpassen/intrekken van het bestreden besluit. In 2013 is deze werkwijze, zoals ook in 2012, bij de H2O-gemeenten voortgezet. 15

16 7. Beroepszaken In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de zeefwerking van de bezwaarschriften in de praktijk. De Awb-wetgever heeft met het instellen van de bezwaarprocedure beoogd in een bestuurlijke voorprocedure de instroom van het aantal zaken bij de bestuursrechter in te perken. Dit heet de Hattem In 2013 is tegen 5 beslissingen op bezwaar uit 2013 en eerder (hoger) beroep ingediend of een uitspraak in (hoger) beroep gedaan: - Een beroepszaak op grond van de Woningwet. Het college had, conform het advies van de commissie, het bezwaar ongegrond verklaard (2011). Er is beroep ingesteld (2011). Het beroep is gegrond verklaard, maar de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit zijn wel in stand gelaten (2013). Er is geen hoger beroep ingesteld. - Een beroepszaak op grond van de WWB. Het college had het advies van de commissie overgenomen en het bezwaar ongegrond verklaard (2012). Het beroep is ongegrond verklaard (2013). Er is hoger beroep ingesteld (2013). Er is nog geen zittingsdatum bekend. - Een beroepszaak over nadeelcompensatie. Het college is contrair gegaan op het advies van de commissie (deels gegrond vanwege het ontbreken van een verkeersbesluit voor een aantal verkeersmaatregelen en voor het overige ongegrond) en heeft het bezwaar niet-ontvankelijk verklaard, met als reden dat er geen verkeersbesluit genomen is (2012). Er is beroep ingesteld (2013). De rechtbank heeft een tussenuitspraak (2013) gedaan. De rechter heeft het onderzoek op de zitting geschorst en bepaald dat het college alsnog een verkeersbesluit neemt met betrekking tot de verkeersborden die de toegang tot de aan- en afvoer van auto s tot de achter de woning van eiser gelegen parkeerplaatsen regelt en dat eiser de gestelde schade als gevolg van het wijzigen van de aan- en afvoer van die parkeerplaatsen inzichtelijk maakt om vervolgens te beoordelen of het beroep zal worden ingetrokken. Het college heeft het benodigde verkeersbesluit genomen en opgestuurd (2013). Eiser heeft de schade nog niet inzichtelijk gemaakt en opgestuurd. - Een beroepszaak over planschade. Het college heeft, conform het advies van de commissie, het bezwaar deels niet-ontvankelijk (verhaalbesluit) en deels ongegrond (toekenning planschade) verklaard (2013). Er is beroep ingesteld (2013) Het beroep is niet-ontvankelijk verklaard, vanwege de niet tijdige indiening van de gronden van beroep (2013). - Een beroepszaak over de WWB. Het college had het advies van de commissie bezwaarschriften overgenomen en het bezwaar ongegrond verklaard (2013). De rechtbank wijst de voorlopige voorziening af en doet direct uitspraak in de hoofdzaak: het beroep wordt ongegrond verklaard (2013). Er is geen hoger beroep ingesteld. Heerde In 2013 is tegen 10 beslissingen op bezwaar uit 2013 en eerder (hoger) beroep ingesteld: - Een beroepszaak tegen een handhavingsbesluit. In deze zaak ging het erom of een belangenvereniging belanghebbende was. De commissie vond van wel, wat niet werd overgenomen door het college in de beslissing op bezwaar (2012). De rechtbank oordeelt (2013) dat de belangenvereniging wel als belanghebbende moest worden aangemerkt en vernietigt het bestreden besluit. Het college moet een nieuw besluit op bezwaar nemen met als uitgangspunt dat de belangenvereniging belanghebbende is. Het college heeft opnieuw op bezwaar beslist (2013). Er is geen beroep ingesteld. - Een beroep tegen een weigering tot handhavend optreden. Het college heeft het bezwaar, conform het advies van de commissie (2012), deels niet-ontvankelijk en deels ongegrond verklaard (2013). De rechtbank heeft het beroep deels niet-ontvankelijk verklaard en voor het overige ongegrond (2013). Er is geen hoger beroep ingesteld. - Drie beroepen tegen het toekennen van planschade. Het college heeft, conform het advies van de commissie, de drie bezwaarschriften ongegrond verklaard (2013). Het daartegen ingediende beroep (2013) is ter zitting behandeld (2014). Er is (nog) geen uitspraak bekend. - Twee beroepen tegen een verleende omgevingsvergunning. 16

17 Hier speelde de vraag of er sprake was van een evidente privaatrechtelijke belemmering. De commissie vond van wel, het college vond van niet (2013). In de beroepszaak oordeelde de rechter dat er geen evidente privaatrechtelijke belemmering was. Daarbij nam de rechter ook mee dat op het moment van de zitting de privaatrechtelijke belemmering inmiddels was opgeheven. De beroepen werden ongegrond verklaard (2013). De termijn om hoger beroep in te stellen bij de Raad van State loopt nog. - Een voorlopige voorziening en beroep tegen een raadsbesluit. De raad had, conform het advies van de commissie, het bezwaar niet-ontvankelijk verklaard (2013). De rechtbank wijst het verzoek om een voorlopige voorziening af en doet direct uitspraak in de hoofdzaak; zij verklaart het beroep ongegrond (2013). Hiertegen is hoger beroep aangetekend bij de Raad van State, een zittingsdatum is nog niet bekend. - Een beroep tegen een afwijzing van een herhaalde aanvraag. Het college had het bezwaar, conform het advies van de commissie bezwaarschriften, deels gegrond verklaard voor wat betreft de motivering en voor het overige ongegrond verklaard en het bestreden besluit gehandhaafd met een verbeterde motivering (2012) Er is beroep ingesteld (2013). De beroepszitting heeft plaatsgevonden (2014). Er is nog geen uitspraak bekend. - Een beroep tegen een Wob-besluit. De commissie adviseerde het bezwaar gegrond te verklaren. Het college heeft het advies van de commissie niet overgenomen, op de grond dat het bezwaarde niet om transparantie van het overheidshandelen te doen is (2013). Er is beroep ingesteld (2013). Er is nog geen zittingsdatum bekend. Oldebroek In 2013 is tegen 13 beslissingen op bezwaar uit 2013 en eerdere jaren (hoger) beroep ingesteld of een uitspraak gedaan. - Een hoger beroep tegen een uitweg- en kapvergunning is ongegrond verklaard. In 2012 was het beroep tegen een uitweg- en kapvergunning al ongegrond verklaard. Het bezwaar is in 2010 ingediend en door het college, conform het advies van de commissie, in 2011 gedeeltelijk gegrond en gedeeltelijk ongegrond verklaard. De besluiten zijn onder verbetering van de motivering in stand gelaten. - permanente bewoning is ongegrond verklaard. In 2012 waren de beroepen al ongegrond verklaard. De zijn in 2012 ingediend en door de commissie ongegrond verklaard welk advies het college heeft overgenomen. - Een in 2012 ingediend bezwaar tegen een omgevingsvergunning voor bouwen is, conform het advies van de commissie, door het college in 2012 ongegrond verklaard. Het hiertegen ingediende beroep is in 2012 gegrond verklaard. Het college heeft daartegen hoger beroep ingesteld dat in 2013 gegrond is verklaard. - In 2012 is bezwaar ingediend tegen een marktbesluit. Conform het advies van de commissie heeft het college dit bezwaar niet-ontvankelijk verklaard. Hiertegen is beroep ingediend en is een tussenuitspraak gedaan waarin is bepaald dat het bezwaar ten onrechte niet-ontvankelijk is verklaard en een nieuwe beslissing op bezwaar moet worden genomen. Het college heeft het bezwaar, naar aanleiding van de tussenuitspraak in beroep, ongegrond verklaard. Vervolgens is in de einduitspraak het beroep, betrekking hebbende op de nieuwe beslissing op bezwaar, ongegrond verklaard. Hoger beroep is nog mogelijk. - Een bezwaar van 2012 tegen een verleende omgevingsvergunning voor bouwen is ongegrond verklaard. In 2012 heeft het college, conform het advies van de commissie, het bezwaar ongegrond verklaard. Het hiertegen ingediende beroep is in 2013 ongegrond verklaard. Er is hoger beroep ingesteld waarvan nog geen zittingsdatum bekend is. - Een beroep is deels gegrond verklaard tegen een handhavingsbesluit. Conform het advies van de commissie had het college het bezwaar ongegrond verklaard. Hierbij zij opgemerkt dat het deel dat gegrond is verklaard in het bezwaarproces niet aan de orde is geweest daar dit niet als bezwaargrond is aangevoerd. - Een beroep tegen een planschadebesluit is ongegrond verklaard. Het college heeft het in 2012 ingediende bezwaar, conform advies commissie, ongegrond verklaard. Het ingestelde hogere beroep is na enkele weken ingetrokken. - Een tweetal beroepen tegen het niet tijdig beslissen is ingetrokken. Wel is verzocht om proceskostenvergoeding. Hierover zijn nog geen uitspraken gedaan. - Een bezwaar is ingesteld tegen een verleende omgevingsvergunning voor bouwen. Conform het advies van de commissie heeft het college het bezwaar ongegrond verklaard. 17

18 Er is beroep ingediend en een voorbereidende zitting heeft plaatsgevonden maar er is nog geen uitspraak. - Een beroep is ingesteld tegen een planschadebesluit. Conform het advies van de commissie is het bezwaar door het college deels gegrond verklaard. De rechtbank is voornemens om de zaak op 7 april 2014 te behandelen. - Een beroep is ingesteld tegen een handhavingsbesluit. De commissie heeft geadviseerd het bezwaar gegrond te verklaren en het bestreden besluit te herroepen wegens onvoldoende motivering en onzorgvuldige voorbereiding. Eerder is een gedoogbeschikking (met einddatum) afgegeven waarbij bijzondere omstandigheden worden genoemd om af te zien van handhaving. Naar de mening van de commissie heeft het college niet gemotiveerd duidelijk gemaakt waarom deze omstandigheden niet meer gelden. Daarbij heeft het college onvoldoende rekening gehouden met het belang van bezwaarmaker gestelde begunstigingstermijn acht de commissie niet redelijk. Tevens acht de commissie het beroep van bezwaarmaker op het vertrouwensbeginsel gegrond. Het college heeft het bezwaar ongegrond verklaard. Het college is van mening dat er geen bijzondere omstandigheden aanwezig zijn die het afzien van handhaving rechtvaardigen. Daarbij geeft het college ten aanzien van het vertrouwensbeginsel aan dat gezien de gewijzigde omstandigheden hiervan geen sprake kan zijn. Wel wordt de begunstigingstermijn gesteld op 6 maanden na verzending van de beslissing op bezwaar waarmee het college invulling geeft aan de door de commissie voorgestelde vervolgende behulpzaamheid. Een zittingsdatum is nog niet bekend. Geconcludeerd kan worden dat de advisering van de commissie in de meeste gevallen in lijn is met het rechterlijk oordeel. 18

19 8. Wetswijzigingen De gemeenten hebben te maken met wetswijzigingen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de wetswijzigingen die tot meer bezwaarschriften kunnen leiden. Wetsvoorstel nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten (Wns) Dit wetsvoorstel is een aanpassing van de Awb waarmee een uniformering wordt beoogd van de nu nog vele nadeelregelingen op basis van verschillende wetten, zoals de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Monumentenwet. Sommige van deze regelingen worden afgehandeld door de bestuursrechter, andere door de burgerlijke rechter. De Kamer nam een amendement aan waardoor het voorgestelde artikel 8:2a komt te vervallen. Dit artikel achtte de bestuursrechter alleen bevoegd voor feitelijke handelingen die rechtstreeks voortvloeien uit een appellabel besluit. Voor overige feitelijke handelingen en voor schade door beleidsregels en algemeen verbindende voorschriften zou dan nog steeds de civielrechtelijke rechtsgang moeten worden gevolgd. Dat heeft de Tweede Kamer gecorrigeerd. Per 1 juli 2013 is een deel van de Wns in werking getreden. Het betreft dan de bepalingen uit de Wns die betrekking hebben op schadevergoeding bij onrechtmatig bestuurshandelen. Het is nog niet bekend wanneer de bepalingen uit de Wns, die betrekking hebben op rechtmatig overheidshandelen (nadeelcompensatie), in werking treden. De verwachting is dat deze wet meer bezwaarschriften voor de commissie bezwaarschriften gaat opleveren. Wetsvoorstel maatschappelijke ondersteuning 2015 Dit wetsvoorstel bevat een nieuwe regeling op basis waarvan de gemeenten verantwoordelijk zijn voor de maatschappelijke ondersteuning van hun inwoners. De regering geeft met dit wetsvoorstel, dat de huidige Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) vervangt, uitwerking aan het deel van de maatregelen die in het regeerakkoord «Bruggen slaan» zijn opgenomen en dat betrekking heeft op de decentralisatie van de verantwoordelijkheid voor langdurige ondersteuning naar gemeenten. Gemeenten worden met dit wetsvoorstel verantwoordelijk voor het ondersteunen van de zelfredzaamheid en participatie van mensen met een beperking, chronische, psychische of psychosociale problemen: die ondersteuning moet erop gericht zijn dat mensen zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kunnen blijven. Voor mensen met psychische of psychosociale problemen of voor mensen die, al dan niet in verband met risico s voor hun veiligheid als gevolg van huiselijk geweld, de thuissituatie hebben verlaten, voorzien gemeenten in de behoefte aan beschermd wonen en opvang. Het wetsvoorstel is op 14 januari 2014 naar de Tweede Kamer gestuurd. De bedoeling is dat dit wetsvoorstel in werking zal treden op 1 januari Wetsvoorstel maatregelen Wet werk en bijstand en enkele andere wetten Dit wetsvoorstel voorziet in maatregelen om ervoor te zorgen dat sociale zekerheidsregelingen houdbaar en toegankelijk blijven én in maatregelen voor mensen die het zonder een extra steuntje in de rug niet kunnen redden. Om de bijstand activerender te maken spreekt de regering bijstandsgerechtigden aan op de inzet van de eigen mogelijkheden, tegelijkertijd oog houdend voor de menselijke maat. De regering komt met een meetlat in de vorm van een uniformering van diverse arbeidsverplichtingen om de naleving te verbeteren, tegelijkertijd ruimte latend aan de gemeenten voor maatwerk. De forse kritiek op het Wetsvoorstel Maatregelen WWB is unisono: de maatregelen schieten hun doel voorbij, brengen bijstandsgerechtigden in de problemen en belemmeren gemeenten bij de uitvoering. Dat het wetsvoorstel Maatregelen Wet werk en bijstand (WWB) met verschillende betrokken belangenorganisaties en uitvoeringsorganisaties. Stand van zaken is dat dit wetsvoorstel is aangemeld voor plenaire behandeling in de Tweede Kamer. Wetsvoorstel Participatiewet Het doel van dit wetsvoorstel is om meer mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, aan de slag te krijgen. De gemeente wordt vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor mensen met arbeidsvermogen die ondersteuning nodig hebben. Deze mensen zitten nu in de WWB, Wsw en Wajong. 19

20 De gemeente heeft voor de nieuwe doelgroep dezelfde taken als voor mensen met een bijstandsuitkering, namelijk bieden van ondersteuning gericht op arbeidsinschakeling en waar nodig, inkomensondersteuning. Voor de re-integratieondersteuning krijgt de gemeente een gebundeld re-integratiebudget en meer instrumenten tot haar beschikking. Gemeenten bepalen op basis van maatwerk wie voor welke vorm van ondersteuning in aanmerking komt. Gemeenten werken op regionaal niveau samen met UWV, werkgevers en werknemers in regionale Werkbedrijven om mensen die niet het wettelijk minimumloon kunnen verdienen te plaatsen op de banen die werkgevers beschikbaar stellen. Wetsvoorstel Jeugdwet Volgens dit wetsvoorstel is het wenselijk dat de verantwoordelijkheid voor het voorkomen van, de ondersteuning, hulp en zorg bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen, de uitvoering van de kinderbeschermingsmaatregelen en de jeugdreclassering bij de gemeente te leggen, om te komen tot betere samenwerking van hulpverleners rond gezinnen, eerdere ondersteuning bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen, hulp op maat en meer ruimte voor professionals en tot het demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren van de jeugdsector, waarbij het uitgangspunt is dat de verantwoordelijkheid voor het gezond en veilig opgroeien van jeugdigen allereerst bij de ouders en de jeugdige zelf ligt. De Tweede Kamer heeft dit wetsvoorstel op 17 oktober 2013 aangenomen. De Eerste Kamer streeft ernaar dit wetsvoorstel op zijn vroegst op 11 februari 2014 plenair te behandelen. 9. Vooruitblik De commissies bezwaarschriften in de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek (H2O) zijn in 2011 gaan samenwerken. Geleidelijk is de samenwerking geïntensiveerd. In 2014 wordt de samenwerking verder geïntensiveerd. brengt de gemeente Heerde de algemene P&O-bezwaarzaken onder de werkingssfeer van de commissie. Dat was al het geval bij de gemeenten Oldebroek en Hattem. Verder regelen alle drie H2O-gemeenten in de verordening dat gewerkt wordt met een geluidsopname van de hoorzittingen in plaats van met een fysiek verslag. Dat is nu al vaak praktijk met instemming van de partijen. Begin 2014 worden ook drie nieuwe leden benoemd door de drie gemeenteraden. De raad van Heerde zal tevens een nieuwe voorzitter (de heer Van Egdom) benoemen, daar de huidige voorzitter (de heer Hoekstra) op 1 april 2014 zijn maximale benoemingsperiode heeft bereikt. Met ingang van die datum hebben alle H20-gemeenten daardoor dezelfde voorzitter van hun commissie bezwaarschriften. Behalve de heer Hoekstra hebben ook mevrouw Feith-Hooijer en mevrouw Den Engelse hun maximale benoemingsperiode per 1 april 2014 bereikt. Per april 2014 vinden er alleen maar combinatie-hoorzittingen plaats die op dezelfde dag in de eigen gemeente worden gehouden. Dat gebeurt dan afwisselend op de dinsdag- en woensdagmiddag, met een uitloop naar de avond. Ook wordt in 2014 door de commissie bezien hoe het informele overleg kan worden uitgebouwd. Eind 2013 is daartoe door de heer Hoekstra een landelijke bijeenkomst bijgewoond. De daar opgedane visies en ontwikkelingen zullen tijdens de voorjaarsbijeenkomst van alle commissieleden worden behandeld waarbij nader zal worden bezien hoe de commissie hieraan invulling kan geven. 20

21 Bijlage Lijst met afkortingen APV Awb Algemene plaatselijke verordening Algemene wet bestuursrecht HH1 Huishoudelijke hulp categorie 1 WABO WMO Wob Wro WWB Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wet maatschappelijke ondersteuning Wet openbaarheid van bestuur Wet ruimtelijke ordening Wet werk en bijstand 21

22