Mediawijsheid 0 4 jaar Digitale media vanaf de wieg?

Transcriptie

1 VANOCHTEND Deel 1: achtergrond (kennis en ervaring) 1 uur, 15 min Mediawijsheid 0 4 jaar Digitale media vanaf de wieg? Dr Justine Pardoen De invloed van beeldscherm media 0 4 jaar. Wat weten we uit onderzoek? Wat doen media ukkiesthuis? Welke media zijn er speciaal voor deze groep? [pauze 15 min] Deel 2: de praktijk 1 uur Casussen Discussie MEDIA UKKIES DAGEN (0 6) (Mediawijzer.net) > wanneer is iets goed? MEDIA 0 4 JAAR EN ONDERZOEK Teletubbies aandacht voor baby's en peuters (1997) Baby Einstein dvd (1997) Baby TV (2003) YouTube (2005) ipad (2010) ONZE ZORGEN IN DE TIJD VAN TIK TAK boeken met schelden en vleoken geweld in het A team... programma's voor volwassenen Onderzoek aandacht voor baby's en peuters pas sinds begin deze eeuw! eerst gericht op invloed van reclame effecten van media zijn niet universeel drie C's: child, context, content 1

2 ZORGEN NU? 0 4 jaar: 1. Nodige hard wiring van de hersens komt in gevaar (Spitzer) 2. Mediaprikkels zijn zinloze prikkels zonder integratie rechter en linker hersenhelft (Goorhuis Brouwer) 3. Schadelijk als het te veel tijd in beslag neemt INVLOEDEN LOS VAN DE INHOUD (ONDERZOEK) Minder 'gezichtstijd' en tijd voor beweging (ook: vingerspelletjes) Invloed op spel spelen met apps = voorgeprogrammeerd spelen (doel is door een ander bepaald en ligt vast) Te weinig contact met tastbare werkelijkheid (zintuigen) NEGATIEVE INVLOED OP TAALONTWIKKELING radio of televisie op de achtergrond media inhoud niet afgestemd op kind = stoorzender voor taal en spelen onvoldoende aandacht voor talige interactie omgeving (bewust luisteren) ouders praten zelf ook minder (minder rijke taalomgeving) RISICO'S HYPOTHESEN Gevoelige perioden niet optimaal benut Gebrekkige aanleg van de hard ware Gevolgen voor vermogen tot concentratie (gewenning ana hoog prikkelniveau, adhd) Invloed op slaap (moeite met inslapen, kwaliteit) Ogen (kijken zien, 3D) Gevolgen van hard geluid (= vergeten element in onderzoek) RISICO'S DOOR MEDIA INHOUD (ONDERZOEK) Meekijken met oudere kinderen en volwassenen Invloed op eetpatroon door reclame voor ongezond voedsel Relatie geweld kijken en druk en grensoverschrijdend gedrag (versterkt door media) GEVOLGEN VAN TEVEEL MEDIAPRIKKELS Hyperactief (adhd) Thrill seeking Gebrekkiger korte termijngeheugen leerproblemen bron: o.a. D. Christakis e.a. (div), zie ook Patti Valkenburg (2015) 2

3 MANFRED SPITZER EXPERTS WAARSCHUWEN Spitzer: "Je wordt later dement al naar gelang je je hersens beter hebt weten te vormen in je jeugd." Manfred Spitzer (geheugenonderzoeker gespecialiseerd in dementie) John Medina (ontwikkelingsbioloog) Theo Compernolle (neuropsychiater) Sieneke Goorhuis Brouwer (ortho pedagoog gespecialiseerd in taalontwikkeling van jonge kinderen) Tip: zie Whitepaper Mediaukkies 2014 DE HOND VERSUS DE WETENSCHAP? INVLOED VAN MEDIA OP HET DEBAT De Hond: "Ik vergelijk het gekscherend met iemand van de Taliban die wetenschappelijk bewijst dat het Christendom absoluut niet deugt. Als je maar goed in allerlei onderzoek grasduint met een gekleurde bril zal je daar wel onderbouwingen voor vinden." Invloed van media op kennisontwikkeling? WAT KRIJGEN WE NOG? VOORDOEN 3

4 NADOEN... HET NIEUWE VOORLEZEN Gevolgen voor de interactie? Zitten we anders? Richten we onze blik anders naar de kinderen? Wordt de aandacht afgeleid door het apparaat (interface)? VOOR HET SLAPEN GAAN? VERANDERING IN GEZINNEN DOOR TABLETS HANDIG BIJ HET SHOPPEN ONDERZOEK MEDIA UKKIE DAGEN

5 OPMERKELIJK TABLET: BOEKJES EERDER 1 op de 4 kan tablet/laptop op eigen kamer gebruiken NIEUWE PROBRLEMEN IN HET GEZIN 5 MIN WORKSHOP... WAT GEBEURT HIER? TIJDBESTEDING ONTWIKKELING 5

6 MEDIAOPVOEDING 0.0 ANNO 2015 WAT LEREN ZE WEL? WAT LEREN ZE NIET? BABY'S EN DREUMESEN Senso motorische fase Ritme en muziek Heldere kleuren Bewegende objecten Actie reactie (instant feedback) Aandacht voor nieuwe, verrassende objecten Tablets passen heel goed bij behoeften van baby's en peuters (sensomotorische ontwikkelingsniveau) PEUTERS EN KLEUTERS preoperationele fase (symbolisch denken) imitatie, tekenen en spel onder de indruk van fantasiefiguren aandacht voor verhaallijn Mediainhoud krijgt betekenis Televisie: programma speciaal gemaakt voor de leeftijd Tablet: apps waarmee ze leren door herhaling 6

7 WAT HEBBEN ZE NODIG? ETHISCH PRINCIPE Gebruik van media technologie zoals tablets door kinderen van 0 tot 6 jaar is pas verantwoord wanneer overtuigend aangetoond is dat het niet schadelijk is. Positief effect niet aangetoond. Voorzorgsprincipe Dus: gebruik je professionele, gezonde verstand Informeer jezelf Voer doorlopend gesprek met collega's én ouders Meng je als professional in het de discussie in de media WAT IS EEN GOEDE APP? NIEUWE MYBEE Gouden Apenstaart Media Ukkie Award ikind.nl AppLab (Cinekid en Digidreumes Mediasmarties Snugger app BEVEILIGING IN NIVEAUS RAPPORTAGE 7

8 DIGITALE MEDIA (VIA INTERNET) Zie Boekstart.nl > Tips > Digitale prentenboeken en apps Bereslim.nl > geschikt voor het digibord (spelletjes en prentenboeken (3+) SchoolTV > Het Zandkasteel, Mijn naam is Haas Brochure Spelend Leren Boek: Speel Digiwijs Zie handout DIGITALE PRENTENBOEKEN Responsieve interactie vergroot de woordenschat Afgeleid worden door het apparaat gaat ten koste van leren Niet alle producten zijn voor alle kinderen even 'goed' Conclusie: 1. Een product is goed als het de interactie op een goede manier stimuleert en geen actie van het kind vraagt die afleidt van het voorlezen zelf 2. Let goed op het kind zelf, of iets aanslaat 3. Kies vooral ook iets wat je zelf leuk vindt TIPS VOOR OPVOEDERS Gebruik media altijd samen en begeleid met taal en verhaal Leg verband met ervaringen dagelijks leven Leer ze doelgericht gebruik (waarom? wat ben je aan het doen?) Zoek goede apps, passend bij leeftijd en interesse Vergeet 'educatief', zoek media die je leuk vindt om samen te doen En: Nooit ten koste van vrij spelen, muzikale en literaire beleving Liever niet alleen (pas na 9 jr) Doe actief aan mediaopvoeding TAKE HOME MEDIAOPVOEDING Adviezen voor over maximale schermtijd werken niet Luister naar ouders over mediagebruik in het gezin Wat wel werkt: Stimuleer actieve mediaopvoeding Informeer over goede media (wat, waar?) Wijs ouders op hun eigen voorbeeldfunctie Stimuleer ouders samen, interactief en met taal van media te genieten DISCUSSIE Moeten ouders kinderen (0 4) thuis voorbereiden op het digitale onderwijs? (vgl. stimulering voorbereidend lezen thuis, jaren 70) Apps voor baby's worden verkocht als 'educatief' Wat is een goede app? Onder de indruk van wat 'ze al kunnen' Vooral vaders zijn positief over gebruik technologie Goed ouderschap: Hoe eerder, hoe beter (O4NT)? Suggestie: ipad school biedt je kind een betere start (voorsprong) > is dat nodig dan? DE PRAKTIJK 4 CASUSSEN Bespreking in groepjes (30 min) Terugkoppeling (30 min) Afronding 8

9 BUREAU JEUGD & MEDIA CONTACT JUSTINEPARDOEN sociale media en schoolveiligheid mediaopvoeding: ouderavonden mediawijsheid: workshops voor docenten, mentorlessen, gastlessen. Handboek Mediawijsheid op School (2015) @mediaopvoeding Pinterest Pinterest.com/jeugdenmedia 9