Mediaopvoeding - risico s en kansen Gezin, opvoeding, media en ongelijke kansen voor de jeugd

Transcriptie

1 Mediaopvoeding - risico s en kansen Gezin, opvoeding, media en ongelijke kansen voor de jeugd Natascha Notten Wetenschappelijk Congres Mediawijsheid - 24 januari n.notten@ru.nl

2 Socioloog ongelijkheid, opvoeding en media Houd de klok in de gaten dagelijkse media-activiteiten, tijdsbesteding Maak goede keuzes digitale informatievaardigheden Ouders en mediaopvoeding

3 De twee kanten van mediagebruik televisie, internet, boeken,... Kansen: Informatie, huiswerk (85% internet), plezier, gespreksstof, stimulans, creativiteit, hulp, Risico s: Concentratieproblemen, negatieve ervaringen, (oa. pesten, seksuele intimidatie), schulden (34%), ongezonde leefstijl (overgewicht 12%), verslaving,..

4 Wie benut de kansen? Wie treft de risico s? Nature Nurture

5 Twee centrale onderzoeksvragen In welke mate verschilt ouderlijke mediaopvoeding tussen gezinnen.. en hoe komt dat dan? In welke mate is ouderlijke mediaopvoeding van invloed op het onderwijssucces, mediagebruik en de gezondheid van kinderen op de langere termijn.. en hoe komt dat dan?

6 Ouders, media en opvoeding Voorbeeld Begeleiding Aanbod

7 Monitor Nationaal Media Paspoort het voorbeeld Internetgebruik ouders (doordeweekse dag) Aantal Percentage Gebruik nooit internet 2 1% Tot 1 uur per dag % 1 uur tot 2 uur per dag 35 22% 2 uur of meer per dag 20 13% Totaal ,00% Televisiekijken - 1 tot 2 uur per dag (51%) Lezen - tot 1 uur per dag (83%) Bron: Rapport Monitor Nationaal Media Paspoort t% pdf

8 Monitor Nationaal Media Paspoort begeleiding Drie dimensies: (1) meekijken wat het kind doet met media (2) actief uitleg geven over (gevaren) media of het kind helpen met mediagebruik (3) regels opstellen over mediagebruik en monitoren wat het kind doet. (1) 15 procent van de ouders doet vaak samen dingen op het internet met hun kind, en 48 procent kijkt vaak samen met hun kind naar een tv-programma (2) 31 procent van de ouders legt vaak uit waarom sommige websites goed of slecht zijn (3) 11 procent van de ouders controleert vaak het profiel van hun kind op een sociaal netwerk of online community

9 Monitor Nationaal Media Paspoort het aanbod Vaste computer, tablet, spelcomputer, smartphone, televisie en e-reader Gemiddeld 17 apparaten per huishouden 40% van de huishouden heeft boeken in huis De meerderheid van de kinderen (71%) heeft geen mediaapparaat op hun kamer, wel (voorlees) boeken (89%)

10 Ouders, media en onderwijssucces Sociale ongelijkheid in ouderlijke mediasocialisatie Sociale verschillen in mediaopvoeding Mediabegeleiding vaker in gezinnen met: - hoger opgeleide ouders - ouders met voorkeur voor informatieve media-inhoud Bron: Notten, N. (2011). Parents and the media. Causes en consequences of parental media socialization. Radboud Universiteit Nijmegen/ICS. Dissertation ts/file/natascha_notten.pdf Mediabegeleiding minder vaak in gezinnen met: - gescheiden ouders - veel kinderen - ouders met een voorkeur voor populaire media-inhoud (amusement)

11 Mediaopvoeding en schoolprestaties Notten, N., & G. Kraaykamp (2010). Parental media socialization and educational attainment: Resource or disadvantage? Research in Social Stratification and Mobility, 28 (4), pp Notten, N., & G. Kraaykamp (2009). Parents and the media. A study of social differentiation in parental media socialization. Poetics, 37 (3), pp Notten, N. & G. Kraaykamp. (2009) Home media and science performance: A crossnational study. Educational Research and Evaluation, 15 (4), pp

12 Mediaopvoeding en digitale geletterdheid (digitale informatievaardigheden) hoger opgeleide ouders + hogere beroepsstatus ouders + Bron: Rapport Monitor Nationaal Media Paspoort oort% pdf Notten et al. (2009). Research note: Digital Divide Across Borders: A Cross-National Study of Adolescents Use of Digital technologies. European Sociological Review, 25 (5),

13 Mediaopvoeding en digitale geletterdheid (digitale informatievaardigheden) Digital divide kloof in digitale geletterdheid Offline en online geletterdheid significante relatie Leesvaardigheden - voorwaarde voor digitale geletterheid Mediaopvoeding (home literacy: lees- /taalopvoeding thuis zoals voorlezen, verhaaltjes vertellen ed) PISA; jarigen in 13 landen Bron: Notten & Becker (2017). Early home literacy and adolescents online reading behavior in comparative perspective International Journal of Comparative Sociology doi/pdf/ /

14 Mediaopvoeding en digitale geletterdheid (digitale informatievaardigheden) Vroege lees-/taalopvoeding thuis heeft positieve invloed op digitale geletterdheid De relatie tussen het opleidingsniveau van ouders en digitale geletterdheid kind wordt deels verklaard door de lees-/taalopvoeding thuis De relatie tussen de lees-/taalopvoeding thuis en digitale geletterdheid wordt deels verklaard door offline leesgedrag, -vaardigheden en -attitude van het kind De relatie tussen lees-/taalopvoeding thuis en digitale geletterdheid blijft sterk, ongeacht de digitale ontwikkeling van een land

15 Conclusie & discussie Ouders hebben veel invloed op de ontwikkeling van een kind, ook als het gaat om mediawijsheid en digitale geletterdheid. Maar er zijn grote verschillen tussen gezinnen media-educatie op bijvoorbeeld scholen en bibliotheken van belang voor (gelijke) kansen voor kinderen Mediaopvoeding gaat niet alleen over digitale media vroeg lees- en taalvaardigheden stimuleren is nog steeds (of misschien wel in toenemende mate) van belang In huidige information based society is laaggeletterdheid (offline en online) een belangrijke risicofactor, zowel voor het welzijn van ouders zelf als voor de ontwikkeling van hun kinderen

16 Mediaopvoeding - risico s en kansen Gezin, opvoeding, media en ongelijke kansen voor de jeugd Natascha Notten Wetenschappelijk Congres Mediawijsheid - 24 januari n.notten@ru.nl