Drs A. Kopper / Mw. M. van den Eshof - Wiekard Mw. M. Hofman-Santegoets / Mw. E. Keppel

Transcriptie

1 School: Letterland Contact gegevens: A. Roland Holststraat RX Almere Directie en IB: Drs A. Kopper / Mw. M. van den Eshof - Wiekard Mw. M. Hofman-Santegoets / Mw. E. Keppel Inleiding Alle scholen zijn in het kader van de Wet Passend Onderwijs verplicht om een schoolondersteuningsprofiel op te stellen. De inhoud van het profiel wordt in de wet als volgt omschreven: een beschrijving van de voorzieningen die zijn getroffen voor de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven. Het ondersteuningsprofiel is tevens het document op basis waarvan de school kan beargumenteren of het wel of niet aan de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van een leerling kan voldoen. Het ondersteuningsprofiel geeft een beeld op twee niveaus: Basisondersteuning: o Preventieve en lichte curatieve interventies; o Onderwijsondersteuningsstructuur; o Planmatig werken; o Basiskwaliteit; o Handeling -en opbrengstgericht werken; o Meer- en hoogbegaafdheid. Extra ondersteuning: De extra ondersteuning beschrijft de specifieke mogelijkheden van de school, die verder gaan dan de afspraken die gemaakt zijn over de basisondersteuning. De extra ondersteuning wordt georganiseerd in de vorm van arrangementen. Deze 1

2 arrangementen kunnen licht en kortdurend van aard zijn, of zwaar en langdurig. De arrangementen worden door de school gerealiseerd al dan niet met behulp van middelen, menskracht of expertise van buiten de school. Onderwijsvisie / schoolconcept Openbare basisschool Letterland is gelegen in de Literatuurwijk en is een basisschool van ongeveer 400 leerlingen. In totaal telt de school 24 groepen waarvan15 groepen Nederlands en 9 groepen Internationaal(Engelstalig onderwijs). Het organisatiemodel is het leeftijdsgebonden jaarklassensysteem. De groepen zijn enkelvoudig samengesteld. De gemiddelde klassendeler ligt rond de 28 leerlingen. Obs Letterland is onderdeel van de Almeerse Scholen Groep(ASG). De school is toegankelijk voor iedereen, zonder onderscheid naar geslacht, land van herkomst, levensbeschouwing, maatschappelijke opvattingen, inkomen en fysieke mogelijkheden. De populatie van de school kenmerkt zich steeds meer door instroom van leerlingen die de Nederlandse taal onvoldoende machtig zijn en thuis een andere taal spreken, waardoor de ontwikkeling belemmerd wordt. Een relatief grote groep jonge kinderen is onvoldoende zelfredzaam bij de start van de schoolcarrière. Wij hanteren een zestal centrale uitgangspunten: opbrengstgericht werken plezier in leren aandacht voor de ander en de omgeving wereldschool taal centraal (zowel Nederlands als Engels) structuur in werken en omgeving Als Brede School bieden wij ook naschoolse activiteiten aan en werken hierbij nauw samen met de naschoolse opvang en de Peuterspeelzaal. Vanuit de maatschappelijke taak en functie als Brede School bieden wij voor alle betrokkenen een stimulerende leer- en werkomgeving. Zowel binnen schooltijd als tijdens de Brede School activiteiten richten wij ons expliciet op zaken die bijdragen aan de (leer)ontwikkeling van kinderen: niet ieder kind is gelijk aan het andere; elk kind leert op zijn of haar eigen manier en heeft een eigen tempo; ieder kind heeft eigen interesses en mogelijkheden. Er is een gedifferentieerd onderwijsaanbod. Hierbij wordt gedifferentieerd in niveau (sommige leerlingen volgen een aangepast programma), omvang en tempo. Daarbij worden de principes van handelingsgericht werken gehanteerd. Tot het normale lesprogramma behoort ook 1 uur Engelse les per week in alle leerjaren. Het schoolplan / de schoolgids is op te vragen bij de directie van de school en is te 2

3 vinden op de website van de school. Basisondersteuning Preventieve en licht curatieve interventies Het leerling gewicht. Uit de historische analyse is niet duidelijk vast te stellen of er echt een bepaalde doelgroep leerlingen met een indicatiestelling door de school van onderwijs wordt voorzien. Wel is bekend dat in de afgelopen vier jaar meerdere doelgroepen (m.u.v. cluster I) de school bezocht heeft. Echter in een betrekkelijk laag percentage. Totaal aantal NL leerlingen op 1 oktober 2014 = 364 Waarvan: 2,47% 0.3-leerlingen 6,04% 1.2-leerlingen 8,51% totaal gewogen leerlingen Het schoolprofiel Basisondersteuning: Binnen de groepen is een leerstofjaarklassensysteem zichtbaar; in de kleutergroepen is de samenstelling zoveel mogelijk heterogeen. Er wordt gewerkt met groepsoverzichten, welke een vertaling krijgen naar de groepsplannen. In de groepsoverzichten worden de pedagogisch-didactische leerbehoeften van de leerlingen beschreven. De groepsplannen zijn de basis voor de differentiatie, in drie niveaus. Vanaf groep 5 wordt er gewerkt met OPP s(ontwikkelingsperspectief). Leerlingen worden ondersteund door individuele aandacht van de leerkracht, verlengde instructie en begeleide en/of aangepaste inoefening. Remediërende en/of extra hulp zoals pre-teaching wordt verstrekt in de groep. Extra of verlengde instructie wordt verstrekt aan de instructietafel. Als leerlingen vragen willen stellen of hulp nodig hebben, werkt dit volgens een systeem van uitgestelde aandacht. De school heeft een aantal kinderen met dyslexie. In ons basisaanbod is gekozen voor een preventieve aanpak van lees- en spellingproblemen. Binnen de basisaanpak worden de leerlingen in de kleutergroep goed gevolgd bij de beginnende geletterdheid en krijgen zowel en de kleutergroep als in groep 3 preventieve hulp. Voor de gesignaleerde en gediagnosticeerde leerlingen hebben we een standaard aanpak. In groep 1 t/m 8 wordt de Kanjertraining als methode preventief ingezet ter bevordering van de sfeer in de groep. Om deze goed te houden maar ook om de sfeer te verbeteren. 3

4 De zorgstructuur binnen de school De school beschikt over twee IB-ers (intern begeleiders), een voor groep 1-4 (specialisatie jonge kind) en een voor groep 5-8 (orthopedagoog). Er zijn vacatures voor een reken- en taalspecialist nadat collega s deze functie teruggegeven hebben. De intern begeleiders plannen 4x per jaar een groepsbespreking/ groepsplanbespreking, waarin de leerlingen, het groepsoverzicht en het groepsplan worden besproken en eventueel bijgesteld. Tevens wordt vastgesteld welke leerlingen er in aanmerking komen voor een individuele leerlingbespreking in het ZT. Dit is een structureel aanbod, en een logisch uitvloeisel van de groepsbespreking. Daarnaast staan er 5 à 6 leerling-besprekingen op de agenda, waarin evt. individuele leerlingen/begeleidingsvragen ingebracht kunnen worden. In het zorgteam hebben de volgende functionarissen zitting: de IB-ers, een onderwijsbegeleider van Passend Onderwijs Almere, de schoolverpleegkundige en de schoolmaatschappelijk werker van de GGD. Passend Onderwijs Almere biedt de inzet van meerdere expertises. Zorgvragen vanuit de leerkrachten zijn volgens school divers en ook redelijk complex. Er is een zekere spreiding zichtbaar van ondersteuningsbehoeften op gedrag binnen de school. Er zijn binnen de school meerdere specialisten (coördinatoren) Kanjertraining aanwezig en de school werkt volgens de Kanjertraining. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om leerlingen te laten participeren in een extern georganiseerde SOVA training (sociale vaardigheidstraining) via het Oké-op school. Met ingang van schooljaar worden de Oké trainingen in de wijk gegeven in het gebouw Het Rijm. De school acht het van belang om haar leerlingen een gestructureerde en voorspelbare leeromgeving te bieden, waar een preventieve werking vanuit kan gaan. De sociaal- emotionele ontwikkeling van de leerlingen in groep 1-2 wordt gevolgd door het observatie- en registratiesysteem Memelink; de groepen 3-8 a.d.h.v. Sprint. Er wordt gericht gewerkt om op bepaalde vakgebieden achterstanden in te lopen en hiaten weg te werken. Dit o.a. door de juiste afstemming in de instructie en de hoeveelheid onderwijstijd. Tot aan groep 5 is de inzet gericht om leerlingen met achterstanden weer bij de groep te krijgen. Daarna kan differentiatie plaats vinden op basis van een eigen ontwikkelingsperspectief. Onderwijsondersteuningsstructuur Breedtezorg: betreft de zorg om de school heen. Structurele en frequente contacten: * ambulante begeleiding vanuit Passend Onderwijs Almere * Bureau Jeugdzorg * GGD * Jeugdgezondheidszorg (Fornhese/ kinderkliniek) 4

5 Regelmatig is er contact met externen zoals: Schoolmaatschappelijk Werk GGZ (o.a. RIAGG) VTO team de gemeente t.a.v. de onderwijszorg logopedisten Er zijn incidentele contacten met: MEE Kinderziekenhuis of UMC Revalidatiekliniek Kinderpsychiatrische kliniek MKD Taalcentrum Vitree De coördinatie van deze contacten ligt bij de intern begeleiders. Daar waar gewenst participeert de groepsleerkracht in de bespreking met de externe partners. Dieptezorg: beschrijft de zorg in gespecialiseerde voorzieningen, settings of groepen. De verantwoordelijkheid voor de leerling wordt overgedragen aan deze voorziening. Voorbeelden van leerlingen, waarbij Letterland de grenzen bereikt: Leerling met ernstige gedragsproblemen/psychiatrische problematiek (REC4); met name daar waar er sprake kan zijn van een 1-op-1; obstructie van het onderwijsleerproces (zowel voor de leerling zelf, de groep en de leerkracht). Leerlingen met complexe problematiek, vergelijkbaar met de problematieken zoals bekend op een SBO (speciaal basisonderwijs). Belangrijk criterium bij de opname van leerlingen met (zeer) speciale onderwijsbehoeften, is de invloed op het groepsdynamisch proces. In totaal heeft Letterland de afgelopen vijf schooljaren 12 leerlingen verwezen naar een specialistische setting. Op dit moment hebben we geen leerlingen met een clusterindicatie. Letterland heeft een matig heterogene doelpopulatie. In de onderwijsinrichting en uitvoering wordt er methode gestuurd gewerkt, waarbij er sturing is van de leerkracht (leerkrachtafhankelijk onderwijs).. Het didactisch management van de leerkrachten: het verstrekken van effectieve instructie die verloopt volgens de stappen van het ADIM model (activerend direct instructie model) als een herkenbare lijn door de gehele school heen; het actief betrekken van de leerlingen bij de lessen gericht op een 5

6 zelfstandige kritische leerhouding en een taakgerichte werksfeer. de juiste afstemming van de leerstof op de verschillende niveaus van de leerlingen binnen de groep, tijdens de instructie en verwerkingsfase. Het niveau van leren is niet zo eenduidig. Doormiddel van convergente differentiatie trachten we een adequaat antwoord te geven op het gesignaleerd verschil in leerniveaus. Streven is de leerlingen zoveel mogelijk bij de groep te houden. Bij uitzondering kan een leerling vanaf groep 5 op een vakgebied werken met een eigen leerlijn. De aanpak van het gedrag richt zich met voorrang op het realiseren van het inzicht in het gedrag in combinatie met het begrenzen van gedrag, en het stimuleren tot activiteiten. In het schooljaar starten we als team met de nascholing gedraag je. Waardoor het team handvatten aangereikt krijgt om gewenst gedrag te bevorderen en negatief gedrag te voorkomen. De sociaal emotionele ontwikkeling: Er wordt gewerkt met de Kanjertraining een Doos vol Gevoelens (OB). Sprint screening hart en ziel monitor Optioneel een SOVA training, die extern wordt verstrekt. Belangrijk aandachtspunt hierbij is het contact met de groepsleerkracht en de doorwerking in de groepsactiviteiten. Het LVS (leerling volg systeem)kent bij voorrang drie componenten, te weten: vroegtijdige signalering, alarmering en hulpverlening. De component afstemming vormt een essentieel onderdeel van de schoolontwikkeling. Op de veranderagenda staan een aantal belangrijke onderwerpen: verbeteren tussen- en eindopbrengsten ( ) verbeteren analyse en aanpak op groeps- en individueel niveau via teamscholing HGW ( handelingsgericht werken) ( ) gestructureerd aanbod meerpresteerders ( ) verhogen van de betrokkenheid van de leerlingen bij het onderwijs ( ) handhaven VVTO Engels integratie binnen- en buitenschools leren in het kader van de brede schoolontwikkeling. ( ) Handelingsbekwaamheid van leraren en expertise Er is voorspelbaarheid t.a.v. de lessen en de lesopbouw. Leerkrachten laten in hun reguliere aanpak voor wat betreft de omgang duidelijk voorbeeldgedrag zien. Er is sprake van adequaat organisatorisch en didactisch management. De aanpak vanuit deze leerkrachten is gericht op effectiviteit van de instructie en het optimaliseren van de leertijd, dit zal in de volle breedte van de school 6

7 geïmplementeerd moeten worden. De pedagogisch aanpak is adequaat, er is sprake van soepele gedragscorrecties. De leerkracht stimuleert een zelfstandige houding van de leerling en maakt gebruik van de aanwezige voorkennis. Er is structuur en ordening in de lesopbouw. Ook deze genoemde punten zullen in de volle breedte van de school geïmplementeerd moeten worden. Er vindt toepassing plaats van leerinhouden in drie niveaus. Er wordt samen gewerkt aan de taak (maatjes leren), hierdoor kan de leerkracht extra tijd en aandacht verstrekken aan leerlingen met speciale behoeften. Per wijk is er een ondersteuningsteam beschikbaar en inzetbaar. Dit team op wijkniveau bestaat uit: o Bo-ers (onderwijsbegeleiders van Passend Onderwijs Almere) o Tevens werken scholen binnen het Ondersteuningsteam samen met de jeugdarts, jeugdverpleegkundige, schoolmaatschappelijk werkster en logopediste van de GGD. Periodiek komt het ZOT (zorgteam op school) bestaande uit de jeugdverpleegkundige, schoolmaatschappelijk werkster, onderwijsbegeleider en de IB-ers, bij elkaar. Met dit team worden de leerlingen besproken waar zorgen over zijn en/of nader onderzoek/begeleiding gewenst is om de onderwijs en ondersteuningsbehoeften te verhelderen of te kunnen realiseren en/of hulp/begeleiding in de thuissituatie te bespreken. Daarnaast worden er per jaar verschillende overleggen gepland voor overleg van de IB-ers met de onderwijsbegeleiders van Passend Onderwijs Almere voor consultatie, onderzoek en begeleiding van leerlingen om zo te komen tot afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen met of zonder plaatsingsbeschikking of rugzakje. Indien gewenst/noodzakelijk is er contact met externe instanties zoals bijv. het Taalcentrum/BJZ/Fornhese/logopediepraktijken/Vitree/RID/Stichting Taalhulp enz.. Het ondersteuningsplan / zorgplan is op te vragen bij de directie van de school. Planmatig werken Als een school planmatig werkt hanteert de school een goede manier om na te gaan welke onderwijsbehoefte leerlingen hebben. Op basis daarvan organiseert ze een passend onderwijsaanbod en evalueert dat regelmatig. Als het nodig is kan de school bovendien aanvullende expertise van buiten inschakelen. Zie hiervoor het rapport van bevindingen schoolrapport inspectie. 7

8 Basiskwaliteit van het onderwijs Dit aspect van de basisondersteuning verwijst naar het toezichtkader van de inspectie van het onderwijs en naar het meest recente oordeel van de inspectie van het onderwijs over de kwaliteit van de school. Oordeel van de inspectie: De inspectie acht het onderwijs op Letterland van onvoldoende kwaliteit en kent de school overeenkomstig daarmee een aangepast arrangement zwak toe. Bezoek datum: De school zit in een verbetertraject en heeft hierbij ondersteuning van BMC en andere externe deskundigen. In november zal het TKO (tussentijdskwaliteitsonderzoek) door inspectie plaatsvinden. Einde schooljaar zal de definitieve kwaliteitsmeting zijn. Vastgesteld ondersteuningsprofiel Het Seminarium voor Orthopedagogiek heeft een profielscan uitgevoerd in: mei / juni Deze scan bestaat uit: o Een zelfevaluatiescan, ingevuld door alle medewerkers van de school; o Het bestuderen van o.a. schoolplan, de schoolgids, het inspectieverslag en groepsplannen; o Klassenobservaties; o Een gesprek met directie en IB; o Een gesprek met leerlingen en ouders; o Een teambespreking m.b.t. de resultaten van de scan en het verkennen van de ambitie. Op basis van deze scan is het volgende profiel vastgesteld: Letterland valt op dit moment te typeren met een profilering van de netwerkschool. De ambitie van het team past bij het karakter van de school. Aan degelijke netwerkscholen zal behoefte blijven bestaan. Het verslag van de profielscan is op te vragen bij de directie van de school. Binnen de onderwijsinrichting van de netwerkschool wenst het team de basiszorg stevig verankerd te hebben. Een basiszorg die voorziet in goed onderwijs aan leerlingen met speciale hulpvragen en onderwijsbehoeften en een team dat zich open stelt voor onderwijs aan leerlingen met diverse onderwijsbehoeften. Het team van OBS Letterland heeft een ontwikkeling in gang gezet, om het onderwijs een veelzijdig en gedifferentieerd karakter te geven. Er is een werkende praktijk van vaste werkwijzen, systemen en structuren, die in de volle breedte van het onderwijs geïmplementeerd moeten worden. 8

9 Letterland beschikt over een aantal ondersteunende systemen of structuren die in de komende tijd op elkaar aangesloten moeten worden binnen de school, zodat de school een leeromgeving kan bieden die beter inspeelt op leerlingen met probleemgedrag. Dit biedt een mooie basis om verdere stappen te zetten op weg naar een nog betere opvang van een specifieke groep zorgleerlingen, richting smalle zorgschool. De vereiste expertise, zowel collectief als individueel, zal wel vergroot moeten worden. Bovendien zal er uitdrukkelijk tijd en ruimte gefaciliteerd moeten worden om ontwikkelingen goed te implementeren, te borgen en te bewaken. Dit is terug te vinden in het verbetertraject. De voortgaande ontwikkeling op het gebied van HGW / groepsoverzichten en groepsplannen draagt bij aan de expertise en handelingsbekwaamheid van het team. De school stuurt aan op meer zelfstandigheid of zelfsturend leren, waardoor het onderwijs minder leerkracht- of programma gestuurd zal zijn. Dit geeft meer ruimte aan de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen, waardoor het mede-eigenaarschap steviger vorm krijgt. Letterland toont zich een open, gastvrije school die de huidige ontwikkeling rond Passend Onderwijs graag aangaat. Letterland is een school die te maken heeft met een matig heterogene doelpopulatie. In de afgelopen periode sterk is er ingezet op een kwaliteitsverhoging van het onderwijs. De ingezette schoolontwikkeling is op meerdere gebieden van het onderwijs terug te vinden. Actuele methoden als professioneel leerkrachtgedrag (didactisch en organisatorisch management) hebben de afgelopen periode een gerichte impuls gekregen. Er wordt (zichtbaar) hard gewerkt om aan alle verschillen tegemoet te komen. Letterland is vanaf groep 3 georganiseerd volgens het leeftijdsgebonden jaarklassensysteem met verschillen die zichtbaar en aantoonbaar. De inrichting van het onderwijs qua inhoud, vormgeving en organisatie is grotendeels methode gestuurd. Tevens laat het verstrekte onderwijs zich kenmerken als leerkracht gestuurd. Elementen van zelfsturend leren en coöperatief leren zijn beperkt terug te zien in de lespraktijk. Er is sprake van een groep met meerdere aandacht behoeftige leerlingen. Zowel de cijfermatige benadering als de kwalificatie van de onderwijsinrichting, bevestigt de typering van een netwerkschool. Het niveau van leren is niet zo eenduidig. Het verschilt nogal per leerjaar van gemiddeld tot laag gemiddeld. Doormiddel van convergente differentiatie tracht de 9

10 school adequaat antwoord te geven op het gesignaleerd verschil in leerniveaus. De ambitie van het team past bij het karakter van de school. Binnen de onderwijsinrichting van de netwerkschool wenst het team de basiszorg stevig verankerd te hebben. Ambitie In vervolg op het vastgestelde profiel wordt ook beschreven hoe Letterland zich wil ontwikkelen. Daarmee wordt inzichtelijk welke mogelijkheden er in de toekomst waarschijnlijk zullen zijn. Letterland wil zich ontwikkelen naar het volgende profiel: Er wordt zowel gekozen voor de netwerkschool als de smalle zorgschool. In het profiel van de smalle zorgschool lijkt er een voorkeur te zijn voor het onderwijs aan moeilijk lerende kinderen (voornamelijk gerelateerd aan de cluster 3 leerlingen). Wij willen ons binnen het huidige profiel ontwikkelen op: Overeenstemming binnen het team over de wijze waarop leerlingen met (zeer) speciale behoeften opgevangen dienen te worden. De specifieke behoefte van deze leerlingen ligt zowel op het gebied van gedrag als van het leren. Het team spreekt zich namelijk uit om deze leerlingen te verdelen over de reguliere jaargroepen, en niet te centraliseren in een aparte groep, ook niet partieel voor bepaalde dagdelen. Een aantal discussiepunten uit de groepen in hun oriëntatie op het toekomstig profiel, volgen hieronder: Eerst het basisarrangement op orde, en de kwaliteit hiervan waarborgen in het dagelijks onderwijsaanbod. Eventueel dan later een doorontwikkeling starten naar een smalle zorgschool. Basiszorg dient te voldoen aan de eisen van de inspectie, daar op inzetten om een goede netwerkschool te zijn. De huidige populatie wordt door menigeen al als zwaar ervaren. De vraag is dan ook waar de grenzen zijn, daar waar de school zich door gaat ontwikkelen in haar onderwijsverstrekking aan leerlingen met (zeer) speciale onderwijsbehoeften. Een mogelijke doorontwikkeling naar een specifiekere doelgroep gerelateerd aan de clusterindicaties, vraagt om een aantal voorwaarden in de toerusting. Te denken hierbij aan de noodzakelijk geachte expertise, de ruimte, aangepast materiaal en niet in de laatste plaats; passende financiële middelen. Uit de Zelfevaluatiescan blijkt waar kansen liggen voor van het team (leerlingen met leerproblemen). Daar als team op voortbouwen en tegelijkertijd meer expertise op doen. 10

11 11