Hoe overleef ik mijn brein..?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe overleef ik mijn brein..?"

Transcriptie

1 Hoe overleef ik mijn brein..? Project bovenbouw Roncallischool maart I.s.m. WKRU (Wetenschaps Knooppunt Radboud Universiteit). Wetenschappelijke doorbraken de klas in.

2 Eerste kennismaking De Winterschool januari 2013

3 We hebben het project angst ( Wat spannend ) vanuit boek 1 zelfstandig uitgevoerd in maart 2013.

4 meet the professor bovenbouw mei 2013

5 Doelstellingen Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit: Het knooppunt tussen basisschool, pabo en wetenschap Binnen het Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit (WKRU) werken onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen samen met pabostudenten en -docenten van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en leraren van het basis- en de onderbouw van het voortgezet onderwijs samen. Het doel is om wetenschappelijke kennis toegankelijk te maken voor het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het WKRU wil met haar activiteiten en materialen de onderzoekende houding van zowel kinderen, pabo-studenten als leraren bevorderen.

6 Science awards september

7 Lezing Hans van Bokhoven science award uitreiking Netwerken in het brein.

8 De wetenschappelijke doorbraak de stamgroep in! Hans van Bokhoven & Arjan de Brouwer - (UMC St Radboud) Netwerken in het brein. Erfelijkheidsonderzoekers prof. Hans van Bokhoven en dr. Arjan de Brouwer van het UMC St Radboud vonden verschillende genetische afwijkingen die leiden tot een verstandelijke beperking. Het blijkt dat mutaties in verschillende genen toch steeds dezelfde problemen veroorzaken, bijvoorbeeld dat cellen op de verkeerde plaats in de hersenen komen te zitten of dat ze niet goed met elkaar in verbinding staan.

9 De Roncallischool werkt 2 jaar samen met WKRU en jaar 1 met Montessorischool De Binnenstad Arnhem

10 Winterschool januari 2014 workshop Mastermind.

11 De deelnemers aan de workshop lopen een speurtocht binnen de RU en gaan op zoek naar de 5 hersengebieden en bijbehorende opdrachten. Door het scannen van de QR codes krijgen ze per hersengebied een opdracht om uit te voeren en een computer onderdeel. Voor goede antwoorden worden lego blokjes verdient in bijbehorende kleuren of duplo blokjes bij een fout antwoord. De laatste opdracht is het bouwen van het brein met de verdiende legoblokjes en het laten werken van de computer als de onderdelen er weer in zitten.

12 QR codes scannen tijdens de brein speurtocht vragen: -noem zoveel mogelijk types hersencellen -waar in de cel bevindt zich het DNA? Van ruimte 5 naar ruimte 1

13 Amygdala / emotie / wachtwoord: emotie

14 Hersenstam / controle lichaamsfuncties / RAM

15 Hippocampus / geheugen / harde schijf

16 Cerebellum / bewegen / voeding

17 Cortex / denken / processor

18 De breingebieden en computeronderdelen

19 Hersenen bouwen met lego

20 De vertaling naar de Roncallischool bovenbouw 7 stappen van onderzoekend leren WKRU 5 stappen van onderzoekend leren Roncallischool

21 Het project werkboekje

22 Les 7: maken van het plan

23 Wat gaan we onderzoeken?

24 Wat moet in het onderzoek hetzelfde blijven?

25

26 Stap 1: introductie Projectopening vragen stellen groep 1 t/m 8 Het brein verkennen (les)

27 De vragenmuur en de kennismuur Wat willen we weten? Wat weten we al?

28 Workshop Mastermind met de kinderen Amygdala / emotie

29 De hersenstam

30 Hippocampus

31 Cerebellum

32 Cortex

33 QR codes scannen en samen de opdrachten maken

34 Het brein bouwen met lego

35 De computer onderdelen installeren

36 Mindmaps maken wat weet je aan het eind van de verkenningsfase?

37 Visual Thinking Strategies VTS les van Thelma (Ouder)

38 Het brein van klei

39 Q

40 Stap 3: opzetten onderzoek Les in het ixperium (pabo) van Jaap Dekker Verschillende soorten vragen Waaraan moet een goede onderzoeksvraag voldoen?

41

42 Het maken van concept onderzoeksvragen in groepjes

43

44

45 Presenteren van concept onderzoeksvragen in groepjes

46 De onderzoekers, Arjan en Hans komen lesgeven over het brein op de Roncalli

47 en feedback geven op de concept onderzoeksvragen.

48

49

50 Bezoek aan de Radboud Universiteit

51 Een hele collegezaal voor ons alleen

52 Een DNA stamboom maken

53

54 De werking van sensorische systemen

55

56 Neuronen bekijken onder de microscoop

57 en de lastigste puzzel ooit!

58 Stap 4: uitvoeren onderzoek

59

60

61

62

63

64

65 Stap 5: concluderen

66

67

68

69

70

71

72 Stap 6: presenteren

73

74

75 Stap 7: verdiepen/verbreden app brainmatters

76 Dit project werd mogelijk gemaakt door de enorme inzet en het enthousiasme van: *Remco en Bianca (stamgroepleiders bovenbouw) * Mathijs en Jill (LIO studenten bovenbouw) * Ouders voor het begeleiden van groepjes en vervoer * Arjan de Brouwer en Hans van Bokhoven (onderzoekers Radboud Universiteit) * Jan van Baren (WKRU) * en niet de vergeten alle kinderen van de bovenbouw van de Roncallischool!

Roncallischool. Presenta)e NJPV- conferen)e 14 november 2014

Roncallischool. Presenta)e NJPV- conferen)e 14 november 2014 Roncallischool Presenta)e NJPV- conferen)e 14 november 2014 Roncalli: Academische opleidingsschool Samenwerking SKPCPO Delta en HAN pabo Missie: het stimuleren van een onderzoekende houding bij kinderen

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Netwerken in het Brein

Hoofdstuk 4: Netwerken in het Brein 88 Hoofdstuk 4: Netwerken in het Brein Dit hoofdstuk beschrijft het onderzoeksthema Netwerken in het brein. Het bestaat uit twee delen. Paragraaf 4.1 gaat inhoudelijk in op de werking van het brein en

Nadere informatie

Opbrengsten en uitdagingen van onderzoekend leren:

Opbrengsten en uitdagingen van onderzoekend leren: Opbrengsten en uitdagingen van onderzoekend leren: Een kwalitatieve evaluatiestudie naar het WKRU-programma Wetenschappelijke doorbraken de klas in! Drs. Karien Coppens Dr. Marieke Peeters Dr. Roald Verhoeff

Nadere informatie

Onderzoekend leren over identiteit

Onderzoekend leren over identiteit groep 6-8 Onderzoekend leren over identiteit Typisch Nederlands Sanne Dekker, Jan van BarenNawrocka en Lotte Jensen Sanne Dekker is projectmanager van het Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit. Jan

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK. Wat is dat? Eva van de Sande. Radboud Universiteit Nijmegen WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Wat is dat? Eva van de Sande Radboud Universiteit Nijmegen EERST.. WETENSCHAPSQUIZ 1: Hoe komen we dingen te weten? kdsjas Google onderzoek boeken A B C 1: We weten dingen door

Nadere informatie

De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent

De Reizende DNA-labs. 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent De Reizende DNA-labs 2-3 uur practicum met inleidende en afsluitende lessen voor docent Brug tussen biologie en scheikunde op school en de life sciences Leerlingen gaan zelf aan de slag met de nieuwste

Nadere informatie

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie?

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie? Onderzoekend leren; kansen voor uitdagend onderwijs aan excellente Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU Onderzoekend leren geeft hoogbegaafde de kans om de

Nadere informatie

Wetenschappelijk Onderzoek

Wetenschappelijk Onderzoek Wetenschappelijk Onderzoek Onderzoeker in de Klas Marlies van Nimwegen Radboud Ziekenhuis Nijmegen Wat gaan we doen vandaag Wie is wie Wetenschaps quiz Onderzoek naar vermoeidheid Experiment doen Afsluiting

Nadere informatie

leraar basisonderwijs

leraar basisonderwijs leraar basisonderwijs Samen Opleiden Masterclasses www.han.nl/pabomasterclass Blijf een leven lang leren met onze masterclasses Ben jij nooit uitgeleerd? Kies dan voor een masterclass van de HAN Pabo die

Nadere informatie

Terugblik masterclasses HAN Pabo

Terugblik masterclasses HAN Pabo Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn

Nadere informatie

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS

KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS KIJKWIJZER COMMUNICEREN MET KINDEREN VOOR WETENSCHAPPERS INLEIDING De kijkwijzer biedt de mogelijkheid om op gestructureerde wijze te reflecteren op een activiteit met kinderen. Hiermee kun je inzicht

Nadere informatie

Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek

Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek - Staat talentherkenning en ontwikkeling bij u op school de komende jaren op de agenda? - Wilt u een rijke

Nadere informatie

H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L

H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L Brein in het onderwijs Sprookjes bestaan niet... H G Z O - C O N G R E S L O E S S T R I J B O S C H & J O E S V. D. W I E L Of toch wel? Inhoud Anatomie 5 breinprincipes Brein-feiten en fabels Voorstellen

Nadere informatie

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL THAT SUGAR FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS FILM Deze lesbrief hoort bij de vertoning van That Sugar Film tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience

Nadere informatie

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE? De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen

Nadere informatie

het lerende puberbrein

het lerende puberbrein het lerende puberbrein MRI / fmri onbalans hersenstam of reptielenbrein automatische processen, reflexen, autonoom het limbisch systeem of zoogdierenbrein cortex emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften

Nadere informatie

BUGS. Onderzoekend leren. Over de film DE MAKERS VAN BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO

BUGS. Onderzoekend leren. Over de film DE MAKERS VAN BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL BUGS VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW EN MBO DE MAKERS VAN BUGS Deze lesbrief hoort bij de vertoning van Bugs tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience wil via films

Nadere informatie

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Omgaan met (on)macht in de acute intensieve zorg Leren van ervaringen Donderdag 14 oktober 2010 te Nijmegen Inleiding Iedere hulpverlener ervaart

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/135297

Nadere informatie

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS

THAT SUGAR FILM. Onderzoekend leren. Over de film FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL THAT SUGAR FILM VOORTGEZET ONDERWIJS, ALLE JAARLAGEN EN NIVEAUS FILM Deze lesbrief hoort bij de vertoning van That Sugar Film tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience

Nadere informatie

Coach je kind bij het maken van studiekeuzes. Ouderavond over LOB

Coach je kind bij het maken van studiekeuzes. Ouderavond over LOB Coach je kind bij het maken van studiekeuzes Ouderavond over LOB Even voorstellen Wie ben ik? De NKO? 2 Programma Kennismaken met elkaar, het onderwerp Loopbaanoriëntatie en-begeleiding (LOB) Het puberende

Nadere informatie

Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek?

Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek? Oriëntatie op mens en wereld Onderzoekend leren Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek? Bij onderzoekend leren gaan leerlingen op onderzoek uit op basis van hun eigen onderzoeksvragen. De leerkracht

Nadere informatie

n i e u w s b r i e f Agenda

n i e u w s b r i e f Agenda week 39 / 40 2014 Agenda Datum Agendapunt 26 september maandviering 29 september Kamp groepen 1 en 2 30 september Kamp groepen 3 en 4 1 oktober Kamp groepen 5 en 6 2 en 3 oktober Kanp groepen 7 en 8 13

Nadere informatie

IXPERIUM NIJMEGEN SPETTERENDE OPENING IXPERIUM

IXPERIUM NIJMEGEN SPETTERENDE OPENING IXPERIUM IXPERIUM NIJMEGEN Nieuwsbrief IXPERIUM FEBRUARI 2015 SPETTERENDE OPENING IXPERIUM Onder overweldigende publieke belangstelling is afgelopen woensdag 23 februari ONS spiksplinter nieuwe inspiratie en experimenteer

Nadere informatie

UITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie

UITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie UITNODIGING: Hogescholen dag Evidence-based Onderwijs Geachte collegae, De opleiding Fysiotherapie van de nodigt U van harte uit voor hogescholen dag naar aanleiding van haar 100 jarig bestaan op vrijdag

Nadere informatie

ALZHEIMER DEMENTIE: EEN GENETISCH INZICHT IN DE BIOLOGIE VAN DE ZIEKTE

ALZHEIMER DEMENTIE: EEN GENETISCH INZICHT IN DE BIOLOGIE VAN DE ZIEKTE ALZHEIMER DEMENTIE: EEN GENETISCH INZICHT IN DE BIOLOGIE VAN DE ZIEKTE Prof. Dr. Christine Van Broeckhoven PhD DSc Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Departement voor Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium

Nadere informatie

T ECHNIEK & W ETENSCHAP M ETHODEN W EBSITES & B RONNEN. in het basisonderwijs

T ECHNIEK & W ETENSCHAP M ETHODEN W EBSITES & B RONNEN. in het basisonderwijs T ECHNIEK & W ETENSCHAP in het basisonderwijs M ETHODEN W EBSITES & B RONNEN 2013 Inhoudsopgave * Methoden gericht op (meer) begaafde kinderen * Websites gericht op (meer) begaafde kinderen Bronnen met

Nadere informatie

N i e u w s b r i e f

N i e u w s b r i e f N i e u w s b r i e f 26 augustus 2008 Hiep, hiep, hoera! Het brain and Development lab bestaat deze zomer alweer 3 jaar! In deze jaren hebben we al enorm veel studies gedaan en dingen ontdekt. Maar natuurlijk

Nadere informatie

Wetenschapsknooppunt Wageningen University (WKWU)

Wetenschapsknooppunt Wageningen University (WKWU) Wetenschapsknooppunt Wageningen University (WKWU) Margriet van Vianen, projectleider 28 september 2016 Ruimte voor partnerlogo s (plaats een wit vlak achter de logo s om deze tekst en het kader te verbergen)

Nadere informatie

Kinderen doen en ontdekken, (leren) experimenteren en sprankelen in Naturalis

Kinderen doen en ontdekken, (leren) experimenteren en sprankelen in Naturalis Programmaboekje TalentenKracht Publieksdag 2012 Kinderen doen en ontdekken, (leren) experimenteren en sprankelen in Naturalis Zondag 21 oktober 2012 Hartelijk welkom op deze speciale dag in Naturalis.

Nadere informatie

Test je kennis van het brein!

Test je kennis van het brein! 2 4 2015 Wat kun je als schoolpsycholoog met kennis over het brein? Dr. Sanne Dekker Centrum Brein & Leren, Vrije Universiteit Amsterdam & Het ABC Schoolpsychologencongres, 13 maart 2015 Over het brein

Nadere informatie

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014. Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014. Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014 Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo Doelen Teamcoaching W&T Wat zijn de mogelijkheden? Wat gebeurt er

Nadere informatie

BRUSSELS WILD PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8

BRUSSELS WILD PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 LESMATERIAAL P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL BRUSSELS WILD PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 Deze lesbrief hoort bij de vertoning van Brussels Wild tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience wil

Nadere informatie

Informatie over Exoom sequencing

Informatie over Exoom sequencing Informatie over Exoom sequencing Exoom sequencing is een nieuwe techniek voor erfelijkheidsonderzoek. In deze folder vindt u informatie over dit onderzoek. De volgende onderwerpen komen aan bod: Om de

Nadere informatie

(Dis)Honesty: The Truth About Lies

(Dis)Honesty: The Truth About Lies P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL (Dis)Honesty: The Truth About Lies VOORTGEZET ONDERWIJS, BOVENBOUW DAN ARIELY Deze lesbrief hoort bij de vertoning van (Dis) honesty the truth about lies tijdens het InScience

Nadere informatie

Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit

Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit Aansluitingsonderwijs Radboud Universiteit Dr. Clarie Ramakers Coördinator aansluitingsonderwijs Universiteitsbrede visie aansluiting po-vo-wo Stimuleringsmiddelen OCW Regionale ambitieplannen Academische-

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/175128

Nadere informatie

17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie

17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Symposium Verschil moet er zijn? 17 juni 2011 Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Programma 13.30 Introductie en welkom door dr. Inge Versteegt, mede namens prof. Dr. Veit Bader en dr.

Nadere informatie

FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8

FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 LESMATERIAAL P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 Deze lesbrief hoort bij het filmprogramma over het Heelal tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience

Nadere informatie

BRUSSELS WILD PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8

BRUSSELS WILD PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 LESMATERIAAL P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL BRUSSELS WILD PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 Deze lesbrief hoort bij de vertoning van Brussels Wild tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience wil

Nadere informatie

Handleiding voor leraren bij het thema Erfelijkheid en DNA

Handleiding voor leraren bij het thema Erfelijkheid en DNA Handleiding voor leraren bij het thema Erfelijkheid en DNA Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit (WKRU) Josje Dinghs, stagiaire WKRU Uitleg bij de handleiding In

Nadere informatie

Presentatie SPON Postdoctorale opleidingen Jacqueline Haarman, Herbert Wattendorff, Ivo van Sluis 2 juni 2014

Presentatie SPON Postdoctorale opleidingen Jacqueline Haarman, Herbert Wattendorff, Ivo van Sluis 2 juni 2014 Presentatie SPON Postdoctorale opleidingen Jacqueline Haarman, Herbert Wattendorff, Ivo van Sluis 2 juni 2014 Een nieuwe naam en communicatieconcept voor: Opdracht Ontwikkel een korte en krachtige naam

Nadere informatie

INSPIRATIE VOOR INNOVATIE Ontwikkelingen in de acute intensieve zorg

INSPIRATIE VOOR INNOVATIE Ontwikkelingen in de acute intensieve zorg INVITATIONAL CONFERENCE 14 november 2013 locatie: Scandic Sanadome, Weg door Jonkerbosch 90, Nijmegen INSPIRATIE VOOR INNOVATIE Ontwikkelingen in de acute intensieve zorg INLEIDING Wij nodigen professionals

Nadere informatie

FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8

FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 LESMATERIAAL P. 2 INSCIENCE FILM FESTIVAL FILMPROGRAMMA HEELAL PRIMAIR ONDERWIJS, GROEP 6, 7 EN 8 Deze lesbrief hoort bij het filmprogramma over het Heelal tijdens het InScience filmfestival 2016. InScience

Nadere informatie

Het belang van leren programmeren

Het belang van leren programmeren Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen) Program

Nadere informatie

ipad enquete Maaslandcollege (docenten) - Google Drive

ipad enquete Maaslandcollege (docenten) - Google Drive responses ipad enquête - docenten - reacties Edit this form View all responses Publish analytics (Opmerking: bij vakken wordt zoveel als mogelijk gebruik gemaakt van digitaal materiaal, voor de overige

Nadere informatie

Coaching als je puber moet kiezen

Coaching als je puber moet kiezen Coaching als je puber moet kiezen De verschillende keuzestijlen Het College Weert 8 april 2013 Programma Kennismaken met elkaar, het onderwerp Het puberende brein en LOB Kiezen en keuzestijlen De ouder

Nadere informatie

In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren)

In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren) In hoeverre ben jij al bezig met de keuze voor een studie na de middelbare school? (bovenbouwscholieren) Ik ben daar heel erg mee bezig 39,4% Ik ben daar redelijk mee bezig 50,4% Ik ben daar niet zo mee

Nadere informatie

Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid

Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid Alle kinderen barsten van talent! Wetenschap en techniek haalt dit naar boven en prikkelt hun natuurlijke nieuwsgierigheid Amsterdam, 11 november 2008 Kinderen willen de wereld ontdekken en zichzelf ontwikkelen

Nadere informatie

Guus Smit Moleculaire & Cellulaire Neurobiologie. Vrije Universiteit Amsterdam

Guus Smit Moleculaire & Cellulaire Neurobiologie. Vrije Universiteit Amsterdam Guus Smit Moleculaire & Cellulaire Neurobiologie Vrije Universiteit Amsterdam Hersenen op sterk water ONDERWEPEN: 1. Jonge drinkers 2. Hersenen 3. Wat te doen? Percentage 15-16 jarige jongeren dat! 10

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Calibris dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers? En wie zijn wij? Wie zei

Nadere informatie

Feest! Heel fijne Kinderboekenweek! Berthy van Renselaar Schoolleider Ludgerschool

Feest! Heel fijne Kinderboekenweek! Berthy van Renselaar Schoolleider Ludgerschool 28 september 2017 Jaargang 20 Ludgernieuws [Geef de titel van het document op] Nieuwsbrief van de Ludgerschool 1 Feest! Nog maar een paar nachten slapen en dan gaan we feest vieren, want het is dan KINDERBOEKENWEEK!

Nadere informatie

Isaac Asimov. marnix academie

Isaac Asimov. marnix academie Project Wetenschap & Technologie op de Marnix The most exci-ng phrase to hear in science, the one that heralds the most discoveries, is not "Eureka!" (I found it!) but...'that's funny... Isaac Asimov marnix

Nadere informatie

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:

Nadere informatie

Professionaliseringsprogramma Wetenschap en Technologie Gelderland

Professionaliseringsprogramma Wetenschap en Technologie Gelderland Professionaliseringsprogramma Wetenschap en Technologie Gelderland Dit programma is een gezamenlijk initiatief van de volgende organisaties - Talentenkracht Satelliet Nijmegen - Wetenschapsknooppunten

Nadere informatie

Het maakbare brein? Inhoud. Sociale competentie. Waarom van belang?

Het maakbare brein? Inhoud. Sociale competentie. Waarom van belang? Inhoud Het maakbare brein? Selfmanagementtraining bij adolescenten met een zwakke sociale competentie Gieke Buur GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch neuropsycholoog GGzE-Universiteit Leiden Wat is

Nadere informatie

Woensdag 29 juni 2016 Nieuwsbrief voor ouders, verzorgers en belangstellenden van De Tragellijn

Woensdag 29 juni 2016 Nieuwsbrief voor ouders, verzorgers en belangstellenden van De Tragellijn NIEUWSBRIEF Woensdag 29 juni 2016 Nieuwsbrief voor ouders, verzorgers en belangstellenden van De Tragellijn PBS nieuws Deze week besteden we aandacht aan goed gedrag in de kleedkamer en belonen dit met

Nadere informatie

Publieksdag. ChilD. Health. Programmaboekje

Publieksdag. ChilD. Health. Programmaboekje Publieksdag ChilD Health Programmaboekje Wat hebben gezondheid, ziekte, spel, geluk en onderzoek met elkaar te maken? Dat is waar deze dag helemaal om draait! In dit programmaboekje kun je vinden wat er

Nadere informatie

Lesbrief onderzoekend leren Hoe schrijf ik de geheimste brief?

Lesbrief onderzoekend leren Hoe schrijf ik de geheimste brief? Lesbrief onderzoekend leren Hoe schrijf ik de geheimste brief? Gebruik deze lesbrief bij de proef Geheime boodschap en de Leerkrachtgids Onderzoekend leren met chemie. Inleiding Deze lesbrief geeft verdieping

Nadere informatie

Lectoraat natuurbeleving en ontwikkeling kind

Lectoraat natuurbeleving en ontwikkeling kind Lectoraat natuurbeleving & ontwikkeling kind 1 Aanleiding Als kinderen van vijf tot twaalf jaar hun speelplek mogen kiezen, gaat de voorkeur voornamelijk uit naar braakliggende terreinen. Daarbij kijken

Nadere informatie

ONTDEK ONTDEK BORNEGO BORNEGO

ONTDEK ONTDEK BORNEGO BORNEGO ONTDEK ONTDEK BORNEGO BORNEGO Eerlijk gezegd vond ik het eerst doodeng en spannend om naar een andere school te gaan. Ik wou mijn oude klas van de Ekke de Haan gewoon niet kwijt. We hadden het daar zo

Nadere informatie

Kunnen droevige muizen bijdragen aan een behandeling voor de ZvH? Depressie bij de ZvH

Kunnen droevige muizen bijdragen aan een behandeling voor de ZvH? Depressie bij de ZvH Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Kunnen droevige muizen bijdragen aan een behandeling voor de ZvH?

Nadere informatie

Jaargang 3 - nummer 4 - April Willie Kerkhof

Jaargang 3 - nummer 4 - April Willie Kerkhof Nieuwsbrief Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit Jaargang 3 - nummer 4 - April 2012 Winnaars Radboud Science Awards 2011 Winterschool 2012 - Wetenschappelijke doorbraken de klas in! Dick van Aalst

Nadere informatie

Interview Han van der Maas

Interview Han van der Maas Interview Han van der Maas Voor mij is programmeren een essentiële tool, zoals hamer en spijkers voor een timmerman 272 Interview Hoe ben je zelf geïnteresseerd geraakt in programmeren? Pas op de universiteit,

Nadere informatie

Zoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl

Zoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123.nl Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is niet gemakkelijk. Er zijn zoveel mogelijkheden, maar welke studie past goed bij jou? Misschien weet je al jaren

Nadere informatie

nr 26 2013/2014 Twinfo

nr 26 2013/2014 Twinfo nr 26 2013/2014 Twinfo We kijken met heel veel plezier terug op het afgelopen jaar waarin we met NTR-deelnemers en collega s ons 25-jarig bestaan hebben gevierd. De aftrap was in januari met een bijeenkomst

Nadere informatie

H2 Bouw en functie. Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam.

H2 Bouw en functie. Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam. Soorten zenuw cellen Neuronen H2 Bouw en functie Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam. De informatie stroom kan maar in een richting vloeien, van dendriet naar het axon. Dendrieten

Nadere informatie

WIE IS DE BAAS IN ONS BREIN?

WIE IS DE BAAS IN ONS BREIN? WIE IS DE BAAS IN ONS BREIN? EMOTIE EN INTUÏTIE ZIJN MEER DE BAAS DAN ONS VERSTAND WIL TOEGEVEN. NIEUWE ONTDEKKINGEN IN DE NEUROLOGIE NIEUWE KANSEN IN HET VERKOOPGESPREK (deel 2 uit een serie van 6 whitepapers)

Nadere informatie

Mitochondriële ziekten

Mitochondriële ziekten Mitochondriële ziekten Erfelijkheid NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële

Nadere informatie

Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo

Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo Ontwikkeling van wetenschap en technologie in de pabo Plenaire terugkoppeling MASTERCLASSES WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE ALS GRONDHOUDING EN VAKOVERSTIJGENDE BENADERING Lou Slangen 12-11-2014 WETENSCHAP EN

Nadere informatie

Breinvriendelijke ICT-tools voor het geheugen. Geert Buijtenweg & Liesbeth Neeskens

Breinvriendelijke ICT-tools voor het geheugen. Geert Buijtenweg & Liesbeth Neeskens Breinvriendelijke ICT-tools voor het geheugen Geert Buijtenweg & Liesbeth Neeskens Welkom bij deze geheugenworkshop Je mag meteen beginnen met de lesstof van deze workshop uit je hoofd te leren.* Bestudeer

Nadere informatie

Goudzwaard School of Fair and Green Economics 1

Goudzwaard School of Fair and Green Economics 1 Goudzwaard School of Fair and Green Economics 1 Comité van Aanbeveling: Prof. Dr. H.H.F. (Herman) Wijffels, hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijke verandering (Universiteit Utrecht) en oprichter Sustainable

Nadere informatie

Dinsdag 1 november 2011

Dinsdag 1 november 2011 Congres Dinsdag 1 november 2011 09.00-17.00 uur, Golden Tulip Doorwerth Met posterpresentaties van recent en lopend onderzoek naar autisme. Er is een wetenschapsprijs voor jong onderzoekstalent! Abstracts

Nadere informatie

Georgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp

Georgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp Georgie Dom Greep op uw geheugen Zo blijft u scherp 1 e druk, juli 2010 Copyright 2010 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond

Nadere informatie

ALAAF, ALAAF, ALAAF. Prins Ingmar en Prinses Marit. Het boerenbruidspaar Brent en Fay. Datum: donderdag 1 februari Algemeen: Vrijdag 9 februari

ALAAF, ALAAF, ALAAF. Prins Ingmar en Prinses Marit. Het boerenbruidspaar Brent en Fay. Datum: donderdag 1 februari Algemeen: Vrijdag 9 februari Datum: donderdag 1 februari 2018 Populierenblaadje Algemeen: ALAAF, ALAAF, ALAAF Vrijdag 9 februari Carnavalsviering 12 t/m 16 februari Prins Ingmar en Prinses Marit Vakantie Maandag 19 februari Het boerenbruidspaar

Nadere informatie

Regie over eigen leerproces? In het nieuws. Hersenweetjes. PET, MEG en MRI. Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017

Regie over eigen leerproces? In het nieuws. Hersenweetjes. PET, MEG en MRI. Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017 Introductie brein Voorwaarden voor leren Tips om het leren te ondersteunen Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017 Workshops: Gameverslaving Alcohol/drugs Social media Praten met je puber Invloed van

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers?

Nadere informatie

Zien hoe het technasium werkt? Bekijk dit filmpje van 1,5 minuut

Zien hoe het technasium werkt? Bekijk dit filmpje van 1,5 minuut Technasium Drenthe Zien hoe het technasium werkt? Bekijk dit filmpje van 1,5 minuut youtu.be/a9uqd4vjow4 Zien hoe het technasium werkt? Bekijk dit filmpje van 7,5 minuut youtu.be/mmnieoe4aus Wat is

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

1.1 Transculturele pedagogiek om cultuurverschillen te overbruggen:

1.1 Transculturele pedagogiek om cultuurverschillen te overbruggen: 1 Transculturele pedagogiek Inhoudsopgave: 1 TRANSCULTUREEL DENKEN EN HANDELEN...1 1.1 Transculturele pedagogiek om cultuurverschillen te overbruggen:...1 1.2 Modellen en een metafoor:...2 1.3 Videotrainingsband:

Nadere informatie

Carol Dweck en andere knappe koppen

Carol Dweck en andere knappe koppen Carol Dweck en andere knappe koppen in de (plus)klas 2011 www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com 2 http://hoogbegaafdheid.slo.nl/hoogbegaafdheid/ theorie/heller/ 3 http://www.youtube.com/watch?v=dg5lamqotok

Nadere informatie

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

Doorkijkjes W&T in de Pabo

Doorkijkjes W&T in de Pabo Doorkijkjes W&T in de Pabo Pabo Hogeschool Rotterdam mei 2015 Algemeen De pabo van de Hogeschool van Rotterdam kent een voltijd, deeltijd en een academische variant en verzorgt daarmee onderwijs voor circa

Nadere informatie

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK Prof. Dr. Julie van der Zee, PhD Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium Neurogenetica, Instituut Born Bunge, Universiteit

Nadere informatie

E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN!

E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN! E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN! E-BOEK: DE STUDIEKEUZE KOMT ERAAN! Carine Vos Richting-Wijzer Advies Zwolle augustus 2011 Carine Vos Pagina 2 Voorwoord In mijn bedrijf Richting-Wijzer Advies kom ik

Nadere informatie

Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015

Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015 Een academische omgeving voor het basisonderwijs NRO-Congres 4 november 2015 Bernard Teunis & Nienke van der Steeg b.teunis@poraad.nl n.vandersteeg@poraad.nl Opzet workshop 1. Voorstellen 2. Answergarden

Nadere informatie

Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR DE ROL VAN GENETICA IN JONGDEMENTIE: FAMILIES, MUTATIES EN GENETISCHE TESTEN. Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica,

Nadere informatie

Onderzoekend leren geïnspireerd op sterrenkunde

Onderzoekend leren geïnspireerd op sterrenkunde Dia 1 Onderzoekend leren geïnspireerd op sterrenkunde KleinKracht i.s.m. CBS Oud Zandbergen Dia 2 Even voorstellen: Karin Heesakkers Afgestudeerd sterrenkundige Lessen voor leerlingen en leerkrachten Lesmaterialen

Nadere informatie

Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science

Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science Ontwikkel je specialiteit! TOPklas leerjaar 1 Cultuur, Sport, ICT en Science Op het Picasso Lyceum sta jij centraal. En de leraren doen er alles aan om jouw talenten verder te ontwikkelen. Daar staat natuurlijk

Nadere informatie

Wat zijn polyq ziektes?

Wat zijn polyq ziektes? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Zijn er genetische verbanden tussen neurodegeneratieve ziektes?

Nadere informatie

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG

BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG BIJ DIE WERELD WIL IK HOREN! HANS ROMKEMA 3 MAART 2010, DEN HAAG STUDENTEN DOEN UITSPRAKEN OVER DE ACADEMISCHE WERELD, HET VAKGEBIED EN HET BEROEPENVELD.. onderzoek niet zo saai als ik dacht werken in

Nadere informatie

Stichting Jong Ondernemen Postbus 93002 2509 AA Den Haag. Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag. www.jongondernemen.nl. Kamer van Koophandel: 56817312

Stichting Jong Ondernemen Postbus 93002 2509 AA Den Haag. Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag. www.jongondernemen.nl. Kamer van Koophandel: 56817312 BASIS ONDERWIJS Stichting Jong Ondernemen Postbus 93002 2509 AA Den Haag Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag www.jongondernemen.nl Kamer van Koophandel: 56817312 Ondernemen kun je niet vroeg genoeg leren

Nadere informatie

Project Wetenschap en technologie op de pabo s. Boost voor onderzoekend leren

Project Wetenschap en technologie op de pabo s. Boost voor onderzoekend leren Project Wetenschap en technologie op de pabo s Boost voor onderzoekend leren 1 Inhoud Inleiding 3 De basis: organisatie en ondersteuning 5 De inhoud: W&T in het curriculum 7 Professionalisering van pabodocenten

Nadere informatie

Zoek het uit! Studiekeuze123

Zoek het uit! Studiekeuze123 Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen

Nadere informatie

1 Introductie. We wensen je veel plezier met deze kaarten! Pieternel Dijkstra en Petra Bunnik

1 Introductie. We wensen je veel plezier met deze kaarten! Pieternel Dijkstra en Petra Bunnik 1 Introductie Leerlingen hebben recht op onderwijs dat bij hen past en dat hun individuele capaciteiten laat opbloeien. Deze kaarten helpen leerkrachten en docenten, intern begeleiders, remedial teachers,

Nadere informatie

Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26

Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26 plan 1 i Docent: Eva Lems Datum: Tijd: 8.30 Klas: H3C Aantal lln: 26 onderwerp Beginsituatie kern Leerdoelen Docentdoelen ADHD Leerlingen hebben een hoofdstuk over gedrag gehad, maar vinden de relatie

Nadere informatie

Projectdefinitie. Plan van aanpak

Projectdefinitie. Plan van aanpak Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste

Nadere informatie

NTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent

NTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent NTERVIEW In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze Doen waar je goed in bent Ieder mens moet regelmatig keuzes maken. Dat begint al met de keuze voor een bepaalde school, een studie of een opleiding.

Nadere informatie