RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING. De Ontmoeting

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVERBETERING De Ontmoeting Plaats : Capelle aan den IJssel BRIN nummer : 13CM C2 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 7 april 2014 Datum vaststelling : 24 april 2014

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 13

4 Pagina 4 van 13

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 7 april 2014 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op basisschool De Ontmoeting. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 20 november 2012 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op De Ontmoeting. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 15 februari De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Op 8 juli 2013 heeft de inspectie een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd. Tijdens dit onderzoek bleek dat de school vooral op het gebied van de kwaliteitszorg en onderdelen van de zorg en begeleiding belangrijke stappen had gezet. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids en het schoolplan. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids en het schoolplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in alle groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen/ wiskunde. Pagina 5 van 13

6 Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, leerstofaanbod, efficiënt gebruik onderwijstijd, didactisch handelen en afstemming, zorg en begeleiding en (voorwaarden voor) kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 13

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde standaard gecontroleerde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Leerstofaanbod * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. Pagina 7 van 13

8 Leerstofaanbod * De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar * De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. Pagina 8 van 13

9 Zorg De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Voorwaarden voor kwaliteitszorg De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief de kwaliteitszorg aan De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs, zoals geformuleerd in het schoolplan. Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT2A NT4A NT4B De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). Pagina 9 van 13

10 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Basisschool De Ontmoeting heeft zowel ten aanzien van de opbrengsten als ten aanzien van de onderwijskwaliteit duidelijke vooruitgang laten zien. Er is daarom geen sprake meer van zwakke onderwijskwaliteit. Met een nieuwe directie, intern begeleider en veel nieuwe leerkrachten, heeft de school het afgelopen anderhalf jaar hard gewerkt aan het verbeteren van het onderwijs. Belangrijke stappen zijn gezet om het lees- en woordenschatonderwijs te verbeteren en de didactische vaardigheden te versterken. Duidelijk is ook dat er nu meer sprake is van een heldere aansturing, goede borging van de verworvenheden en een versterkt 'wij'- gevoel. Hierdoor voelen alle teamleden zich eigenaar van het verbeterproces en staan alle neuzen dezelfde kant op. Op het gebied van de afstemming van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen zijn nog verbeteringen wenselijk. Ook de specifieke zorg en begeleiding voor leerlingen die stagneren of juist uitblinken verdient nog de aandacht. Toelichting Opbrengsten In 2012 liggen de resultaten van de leerlingen aan het einde van de basisschool nog wel boven de ondergrens die de inspectie hanteert, maar in 2013 en 2014 duiken ze onder deze ondergrens. Omdat het hier een kleine school betreft heeft de inspectie ook de resultaten van de huidige groep 7 bekeken. Omdat de resultaten van groep 7 ruim voldoende zijn kunnen de eindopbrengsten met een voldoende worden beoordeeld. Hoewel deze eindresultaten kwetsbaar zijn, vertonen de tussentijdse resultaten wel een duidelijke stijgende lijn. Alleen het niveau van technisch lezen in groep 3 en 4 ligt nog onder de gestelde normen. De resultaten van rekenen/wiskunde in groep 4, 5 en 6 en begrijpend lezen in groep 5 en 6 zijn alle voldoende. Didactisch handelen en afstemming De leerkrachten geven duidelijk les en werken hier en daar al met werkvormen waarbij leerlingen samenwerken. Het afstemmen van het lesgeven op de verschillen tussen leerlingen begint steeds meer vorm te krijgen. In de meeste groepen worden snellere leerlingen eerder aan het werk gezet en krijgen sommige leerlingen verlengde instructie. Dit ligt vast in groepsplannen. Wat nog ontbreekt in de meeste groepen is het afstemmen van de Pagina 10 van 13

11 verwerkingsopdrachten op de verschillen tussen leerlingen. De mogelijkheden die de methoden bieden om te differentiëren worden wel benut, maar er is te weinig sprake van een koppeling van de onderwijsbehoeften van de leerlingen en de aard en hoeveelheid verwerkingsstof. Hierbij kan ook gedacht worden aan specifiek aanbod voor de meerbegaafde leerlingen (indicator 6.3). Ook kan de hoeveelheid tijd die leerlingen krijgen om zich de stof eigen te maken meer afgestemd worden op de verschillen. Voor sommige leerlingen is uitbreiding van de onderwijstijd van groot belang om zich de leerstof eigen te kunnen maken. Dit kan tijdens reguliere lessen voor andere vakgebieden (waar de leerling wel makkelijk met de leerstof meekan) of tijdens momenten van zelfstandig werken. Deze differentiatie in onderwijstijd vindt nu op groepsniveau (meer uren inroosteren) wel plaats, maar te weinig op individueel of subgroepniveau (indicator 6.4). Zorg en begeleiding De school heeft al een belangrijk traject ingezet om de zorg en begeleiding te verbeteren. Er ligt een helder zorgplan en de groepsplannen worden steeds verder aangescherpt om meer tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Ook de resultaten van de leerlingen worden door de leraren geanalyseerd en dit vormt de basis voor de indeling in de drie instructiegroepen. De zorg voor leerlingen die met meer complexe problemen kampen schiet echter tekort. De leerlingen die uit- of opvallen zijn wel in beeld, maar er is onvoldoende sprake van een diepgaande diagnose om te achterhalen wat de oorzaak van de stagnatie in ontwikkeling is. Ook is er geen sprake van een planmatige aanpak bij het verlenen van de zorg. Hierdoor is niet duidelijk of voor deze leerlingen voldoende gedaan wordt om de inhaalslag te maken die nodig is. Ook is daardoor niet duidelijk of de hulp en begeleiding die de leerlingen nu krijgen voldoende effectief is (indicatoren 8.2 tot en met 8.4). (Voorwaarden voor) kwaliteitszorg Op dit onderdeel heeft de school veel winst geboekt. Er is sprake van een ambitieuze visie op onderwijs - vastgelegd in een visiedocument - en deze visie is uitgewerkt in concreet beleid en concrete acties. Er is sprake van voldoende aansturing vanuit de directie en voldoende begeleiding door de intern begeleider. De resultaten van de leerlingen worden op schoolniveau geanalyseerd, waarna conclusies getrokken worden voor het verbeteren van het onderwijs. Wat ontbreekt is het zo objectief mogelijk systematisch evalueren van alle belangrijke onderwijsleerprocessen. Om goed zicht te houden op de kwaliteit van het onderwijs, zouden alle belangrijke onderwijsprocessen minimaal één keer per vier jaar geëvalueerd moeten worden (indicator 9.3). Pagina 11 van 13

12 De school zorgt wel voor een goede borging van alle nieuw verworven kennis en vaardigheden. Afspraken en procedures worden vastgelegd in diverse borgingsdocumenten en door middel van klassenconsultaties wordt nagegaan of iedereen zich aan de afspraken houdt. Pagina 12 van 13

13 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan basisschool De Ontmoeting het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 13 van 13