Module Diervriendelijk verzorgen en organiseren op een kinderboerderij. vmbo landbouwbreed gemengde leerweg leerjaar 3 en 4
|
|
- Maurits Driessen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Module Diervriendelijk verzorgen en organiseren op een kinderboerderij vmbo landbouwbreed gemengde leerweg leerjaar 3 en 4
2 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen. Auteurs: Frantina Kiekebeld, Jocelyn Janssen Redactie: Evelien Nederhoed, Tekst & Communicatie, Elst Resonans: Nanda Niemeijer, Ruud Oosterhof, Marion van Kempen, Citaverde College, Roermond Beeldverwerving: Arkamedia, Apeldoorn Herziene druk, versie 1.1, Ontwikkelcentrum, Ede, Nederland info@ontwikkelcentrum.nl Internet: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum.
3 Inhoudsopgave Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Ordenen van dieren Diersoorten en rassen Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken Het fokken van dieren Dieren indelen op doeleinden Het signalement Het opstellen van een signalement Voeren van dieren Voeren naar afkomst Voeren naar omstandigheden Kennis van voersoorten Opstellen van een rantsoen Maken van een rantsoen Voersystemen Dieren monitoren Voedingsstoffen Voer en het milieu Huisvesten van dieren Huisvesting algemeen Huisvesting voor productiedieren Hok reinigen en ontsmetten Huisvesting voor gezelschapsdieren Keuze type huisvesting Inrichting van het verblijf Oppervlakte berekenen van een dierenverblijf Inrichting schaaltekenen Omgaan met dieren Hanteren en fixeren Diersoorten hanteren Hanteren gezelschapsdieren Fixeren... 61
4 4.5 Hanteren of fixeren Verplaatsen en vervoeren Hanteren groot huisdier Gezondheidskenmerken Wat is een zoönose EHBO voor dieren Kenmerken van een gezond dier Gezondheid controleren Voortplanting Sexen van dieren Bronstverschijnselen waarnemen bij dieren Preventie Dierenwelzijn en -ethiek Dierenwelzijn en dierethiek Het effect van dierenwelzijn Een welzijnsrapportage opstellen Houden van uitheemse diersoorten Een mening over dierenwelzijn Diergedrag Wat is diergedrag Aangeleerd en aangeboren gedrag Gedrag en natuurlijke leefomgeving Omgevingsverrijking Herkennen van gedragingen Een ethogram opstellen Relatie mens en dier Communicatie van dieren Organisatie van een kinderboerderij De functies van een kinderboerderij Educatieve middelen Duurzaamheid Een duurzame check Gastvrije en gastgerichte houding Een gesprek voeren met een gast Regelgeving, hygiëne en veiligheid Verschillende ruimten controleren op onveilige situaties
5 Laten zien Reflectie Begrippenlijst
6 Oriëntatie Deze module vindt plaats op en rondom een kinderboerderij. Op een kinderboerderij kunnen allerlei dieren aanwezig zijn. Je leert daarom hoe je een dier moet verzorgen met alles wat daarbij komt kijken. Zo kun jij ervoor zorgen dat een dier het goed heeft en zich prettig voelt. In deze module worden niet alleen de voeding en huisvesting behandeld, maar ook dierenwelzijn, regelgeving en gezondheid. Weet jij bijvoorbeeld hoeveel voer jouw huisdier moet krijgen? Of, welk hok geschikt is voor een bepaald soort konijn? En hoe kun je zien of een dier ziek is en zich fijn voelt? Wat komt er allemaal bij kijken om een dier een juiste plek te geven? Wat ga ik leren? Maak met de klas een woordweb rondom 'dieren op de kinderboerderij'. Verdeel de klas in groepjes. Ieder groepje mag één van de dieren kiezen die zijn genoemd in het woordweb. Probeer vervolgens per dier te bedenken of op te zoeken hoe dit dier verzorgd moet worden. Denk daarbij aan de volgende dingen: Wat voor soort dier is het (zoogdier, vogel of reptiel, maar ook: carnivoor, herbivoor of omnivoor)? Wat voor voer heeft het dier nodig en hoeveel? Wat voor huisvesting heeft het dier nodig en hoe ziet de inrichting eruit? Hoe kun je zien of dit dier gezond of ziek is? Zijn er specifieke zaken die je kunt toepassen om het welzijn te verhogen? Zijn er nog regels of wetten waar je met dit dier rekening mee moet houden? 6
7 1. Herkennen van diersoorten en rassen K 1.1 Ordenen van dieren Dieren worden binnen de biologie geordend in verschillende groepen. Dit wordt gedaan op basis van kenmerken. Zo kun je dieren verdelen in dieren die een wervelkolom hebben (gewervelden) en dieren die geen wervelkolom hebben (ongewervelden). Alle gewervelde dieren kun je ook weer onderverdelen in groepen. Hebben de dieren veren? Dan zijn het vogels. Hebben de dieren droge schubben? Dan zijn het waarschijnlijk reptielen. Door dieren te ordenen begrijp je sneller waarom een diersoort bij een groep hoort. Dieren worden binnen de biologie verdeeld in verschillende groepen Wat weet ik al? Wist jij al dat een konijn geen knaagdier is? Een stekelvarken behoort tot de groep van de knaagdieren. Tot welke groep gewervelden hoort het stekelvarken? Met welke apensoort zijn mensen het meest vergelijkbaar? Taxonomie De bioloog Linnaeus bedacht in de achttiende eeuw een systeem om levende wezens in te delen. Dit systeem noemen we taxonomie. Dieren worden geordend in de volgende groepen: rijk (voorbeeld: dieren), afdeling (voorbeeld:. gewervelden), klasse (voorbeeld: zoogdieren), orde (voorbeeld: knaagdieren), familie (voorbeeld: muisachtigen), geslacht (voorbeeld:muis) en soort (voorbeeld: kleurmuis). Er wordt al jaren gediscussieerd of de hond een ondersoort is van de wolf of dat de hond als aparte soort mag worden gezien 7
8 Gewerveld en ongewerveld Het dierenrijk wordt onderverdeeld in acht afdelingen: zeven afdelingen zonder wervelkolom, zoals eencellige dieren: sponzen, holtedieren, wormen, weekdieren, geleedpotigen en stekelhuidigen. En één afdeling met wervelkolom: de zogenoemde gewervelden. Veel dierverzorgers werken alleen met gewervelde dieren. Binnen de wereld van terraria, aquaria en dierentuinen spelen ongewervelden ook een rol. In een zeeaquarium kunnen ongewervelde dieren naast gewervelde vissen leven. Sommige mensen hebben wandelende takken, een diersoort uit de geleedpotigenafdeling (klasse insecten). In een zeeaquarium komen gewervelde en ongewervelde dieren voor. De clownvis kan niet zonder een zeeanemoon 1. In een zeeaquarium spelen ongewervelde dieren vaak een grote rol. Wat is een zeeanemoon? a. Eencellig dier. b. Plant. c. Holtedier. d. Weekdier. De vijf klassen van gewervelden Gewervelde dieren kunnen worden geordend in vijf klassen: Zoogdieren: huid bedekt met haar, warmbloedig, longademhaling, levendbarend. Vogels: huid met veren, warmbloedig, longademhaling, kalkschalen eieren. Vissen: slijmerige schubbenhuid, lichaamstemperatuur aan omgeving aangepast, kieuwademhaling, eieren zonder schaal. Amfibieën: gladde slijmerige huid, lichaamstemperatuur aan omgeving aangepast, ademen via kieuwen en huid en later met longen, eieren zonder schaal. Reptielen: droge schubbenhuid, lichaamstemperatuur aan omgeving aangepast, longademhaling, eieren met leerachtige schaal. Een overzicht van het aantal families en soorten van de vijf klassen van gewervelden Maar let op: Er zijn uitzonderingen! 8
9 2. Een slang legt eieren met leerachtige schaal en heeft droge schubben. Een dolfijn ademt met longen en zijn levendbarend. Een salamander legt eitjes. Bij welke klassen horen bovenstaande dieren? a. Slang: zoogdieren, Dolfijn: Vissen en Salamander: Reptielen b. Slang: amfibieën, Dolfijn: Zoogdieren en Salamander: Vissen c. Slang: reptielen, Dolfijn: Zoogdieren en Salamander: Amfibieën d. Slang: reptielen, Dolfijn: Vissen en Salamander: Reptielen Binaire nomenclatuur Voor alle diersoorten, ook exotische diersoorten, worden wetenschappelijke namen gebruikt. Handig als je bijvoorbeeld meer informatie over een dier wilt vinden in een encyclopedie. De wetenschappelijke naam bestaat vaak uit twee gedeelten. Dit noem je de binaire nomenclatuur. De eerste naam is de geslachtsnaam en de tweede naam is de soortnaam. Een voorbeeld is de Phyllobates vittatus. Dit pijlgifkikkertje behoort tot het geslacht: Phyllobates. Er zijn zes soorten van dit geslacht kikkertje. Het kikkertje hoort tot de soort 'vittatus', dat gestreept betekent. Dit kikkertje heet: Phyllobates vittatus. De eerste naam is de geslachtsnaam, de tweede de soortnaam K 1.2 Diersoorten en rassen Vraag je aan een willekeurige Nederlander: Wat is een diersoort? Dan zegt deze waarschijnlijk: "Een groep dieren die er ongeveer hetzelfde uitziet. Een Teckel en een Sint-Bernard zijn heel verschillend, maar toch horen ze bij dezelfde diersoort, namelijk de soort gewone hond. Of wetenschappelijk gezegd: Canis familiaris. Er zijn ontzettend veel verschillende diersoorten 9
10 Wat weet ik al? Behoren ezels en paarden tot dezelfde soort? Wanneer spreken we van soorten en wanneer van rassen? Hoeveel hondenrassen zijn er ongeveer? Welke kleuren komen voor bij muizen? Wat zijn luxe rassen en nutrassen? Diersoorten Dieren horen tot één diersoort als ze samen vruchtbare jongen kunnen krijgen. Honden van verschillende rassen kunnen bijvoorbeeld samen jongen krijgen en deze jongen zijn vruchtbaar. Daarom horen de rassen bij één diersoort. Verschillende diersoorten kunnen niet met elkaar paren. Samen krijgen ze nooit vruchtbare nakomelingen. Een konijn en een cavia krijgen bijvoorbeeld nooit jongen. De paardachtigen, zoals ezels, halfezels, paarden en zebra s, zijn hierop een uitzondering. In deze familie kunnen de ondersoorten wel kruisen en nakomelingen krijgen, maar deze zijn (bijna) nooit vruchtbaar. De hond is een diersoort. Honden kunnen samen vruchtbare nakomelingen krijgen 1. Een zebra en een paard kunnen samen voor nakomelingen zorgen. Je krijgt dan een paardbra. Een paardbra is niet vruchtbaar. Behoren een zebra en een paard tot dezelfde soort? a. Ja, de zebra en een paard behoren tot dezelfde soort. b. Nee, de zebra en een paard behoren niet tot dezelfde soort. Dierrassen Diersoorten kunnen in dierrassen worden onderverdeeld. Van de diersoort kip zijn in Nederland ongeveer 120 erkende kippenrassen die in theorie vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen. Een ras heeft een aantal eigenschappen dat erfelijk is bepaald. Vaak zijn dat uiterlijke verschillen. Bij konijnen zijn er grote, middelgrote en kleine rassen met verschillende kleuren. Rassen ontstaan door de mens. Een koe met dikke uiers wordt bijvoorbeeld gefokt om veel melk te geven. De diersoort hond kan worden verdeeld in 356 erkende hondenrassen waarvan de Chihuahua een voorbeeld is 10
11 Variëteiten bij rassen Variëteiten zijn onder andere vachtkleur, vachtstructuren en hoogtemaat. Bij muizen, ratten, gerbils, hamsters, cavia s en konijnen praat je over kleurvariëteiten en vachtvariëteiten. Zo zijn er bijvoorbeeld zwarte muizen en witte muizen. Ook kun je kijken naar de tekening van een muis. Een voorbeeld hiervan is een lakenvelder. Deze muizen hebben een soort band om hun lichaam lopen in een witte kleur, alsof er een lakentje over de muis heen ligt. Dierrassen kunnen worden onderverdeeld in variëteiten 2. Een koemuis is een zwart-witgevlekte muis met een normale vacht. Dit is een voorbeeld van: a. een vachtvariëteit. b. een kleurvariëteit. c. een variëteit van grootte. d. een variëteit van tekening. O 1.3 Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken Wat ga ik doen? Op een kinderboerderij worden verschillende diersoorten gehouden. De beheerder houdt bij aanschaf van nieuwe dieren rekening met een aantal factoren. Is er wel genoeg ruimte? Moet er misschien een nieuwe huisvesting gebouwd worden? Zijn het rustige diersoorten/rassen die de bezoekers kunnen aaien? Is er voldoende budget voor het onderhouden van het dier? Keuzes genoeg, daarom moet er goed over nagedacht worden. Rustige dieren zijn wel zo veilig Dit worden mijn resultaten Product Keuze voor de juiste diersoorten en rassen. Proces Ik heb rekening gehouden met de bestaande situatie. 11
12 Product Argumentatie voor de juiste keuze voor diersoorten en rassen. Proces Ik heb rekening gehouden met de hanteerbaarheid/aaibaarheid van het dier. Ik heb rekening gehouden met gezondheidsrisico s voor mens en dier en eventuele veiligheidseisen. Wat heb ik nodig? Internet, encyclopedieën en/of rasstandaarden. Waarom kiezen voor een bepaald dier? Er zijn veel factoren die bepalend zijn voor de keuze van diersoorten. Denk aan het doel van de kinderboerderij, de ruimte en huisvesting en de hanteerbaarheid van dieren. Daarnaast spelen kosten, risico s en veiligheidseisen en raskenmerken een rol. Welke diersoorten en rassen zou jij adviseren en waarom? Geef een aanbeveling. Volg de volgende stappen: Stap 1: Bepaal welke diersoort de beheerder zou kunnen huisvesten in de leegstaande stal. Stap 2: Geef argumenten waarom jij denkt dat er voor deze diersoort moet worden gekozen. Geef voor elke factor een reden waarom de gekozen diersoort geschikt is. Een alpaca, een kameelachtige, is vaak kostbaar in aanschaf. Zou jij adviseren om dit dier op de kinderboerderij te houden? Stap 3: Je gaat met behulp van internet, encyclopedieën of rasstandaarden drie dierrassen van de gekozen diersoort aanbevelen. Stap 4: Je beschrijft per ras de raskenmerken van het dier. Je vertelt duidelijk waarom je dit ras aanbeveelt. Is het ras heel erg tam? Wordt het ras niet snel ziek? Is het ras klein en daarom geschikt? Stap 5: Je levert een kort verslag in bij de docent, waarin je duidelijk bovenstaande stappen hebt beschreven. 12
13 K 1.4 Het fokken van dieren Rassen ontstaan door ingrijpen van de mens. Al jarenlang houden mensen dieren voor diverse productiedoeleinden. Dikke varkens bijvoorbeeld voor het vlees, schapen voor hun wol en koeien voor de melk die zij produceren. Door dieren te kruisen ontstonden er in de loop van de jaren rassen. Door fokken worden deze rassen in stand gehouden of verbeterd. Tegenwoordig worden dieren ook gefokt omdat zij belangrijk zijn voor de cultuur. Daarnaast worden ze gefokt om een bepaald uiterlijk te krijgen en/of te behouden. Een krantenartikel over een fokker die een labradoedel heeft gefokt Wat weet ik al? Hoe zijn al die rassen van een diersoort ontstaan? Waar kun je vinden hoe een ras eruit moet zien? Bij welke groepen dieren heb je het over kweken in plaats van fokken? Wanneer heb je het over een raszuiver dier en wanneer over een vuilnisbakkenras? Wat is een stamboek? Wordt er bij het fokken op uiterlijke kenmerken altijd rekening gehouden met dierenwelzijn? Fokken en selecteren Zowel landbouwhuisdieren als gezelschapsdieren worden gefokt. Als je twee rassen met elkaar kruist ontstaat een hybride (bastaard). Het uitkiezen van ouderdieren (ouders) noem je selecteren. Een varkenshouder die zo veel mogelijk biggen wil, kiest een beer en een zeug uit grote nesten. Een schoothondje wordt gefokt door steeds de kleinste hondjes met elkaar te laten paren. Bij productiedieren wordt vaak van goede vaderdieren sperma afgenomen en opgeslagen. Dit wordt vervolgens gebruikt voor KI (Kunstmatige Inseminatie). Ook gebeurt dit met eicellen van goede moederdieren; melkkoeien bijvoorbeeld. Daarna worden meerdere nakomelingen verkregen door middel van embryotransplantatie. Een kruisingsschema van twee zwartbonte koeien, waarbij er kans is op een roodbont kalf 13
14 1. Bij fokken voor rassen met betere eigenschappen volg je bepaalde stappen. Zet de stappen in de juiste volgorde: a. paren ouderdieren selecteren met de jongen verder fokken de beste jongen selecteren. b. ouderdieren selecteren met de jongen verder fokken paren de beste jongen selecteren. c. paren met de jongen verder fokken ouderdieren selecteren de beste jongen selecteren. d. ouderdieren selecteren paren de beste jongen selecteren met de jongen verder fokken. Het fokdoel Het fokdoel is het doel van het fokken van dieren. Bij landbouwhuisdieren kan het om een zo groot mogelijke productie gaan. De fokdoelen van gezelschapsdieren zijn uiteenlopend. De één wil een schoothondje, de ander een grote, langharige hond. Bij paarden zijn er ook verschillende fokdoelen. Zo heb je springpaarden, renpaarden en paarden speciaal gefokt voor dressuur. Een fokdoel kan ook een bepaald cultuurhistorisch ras in stand houden. Een voorbeeld van een fokdoel is het behouden van een cultuurhistorisch Nederlands ras als de Lakenvelder 2. Het belangrijkste fokdoel van het paardenras Arabier is meestal: a. het in stand houden van een cultuurhistorisch ras. b. het in stand houden en/of verbeteren van het uiterlijk. c. het verbeteren van de eigenschappen voor het gebruik als dressuurpaard. d. het verbeteren van de eigenschappen voor het gebruik als renpaard. Rasstandaard en rasverenigingen Elke diersoort heeft zijn eigen rasstandaard. Hierin wordt per ras verteld aan welke eigenschappen het moet voldoen, maar ook hoe het ras eruit moet zien. Een keurmeester gebruikt de standaard om een rasdier te beoordelen op bijvoorbeeld een tentoonstelling. Fokkers gebruiken de rasstandaard als fokrichtlijn. Een rasvereniging maakt zich sterk om een bepaald ras te behouden of te verbeteren. De rasvereniging zet bepaalde bloedlijnen uit en de aangesloten leden fokken volgens deze aanbevolen lijnen. Een Ierse setter op een tentoonstelling. Het dier wordt beoordeeld met behulp van een rasstandaard 3. In de konijnenrasstandaard wordt het volgende genoemd: a. Het minimale en het maximale gewicht van het konijnenras. 14
15 b. De toegestane kleurslagen van het konijnenras. c. De lengte van de oren van het konijnenras. d. Alle bovenstaande opties. Stamboek Rassen staan vaak geregistreerd in een stamboek of stamboom. Dit gebruik je voor het bevorderen en verbeteren van de raszuiverheid en bepaalde raskenmerken. Het stamboek is een door de overheid ingesteld officieel registratiesysteem. Alleen raszuivere dieren mogen erin worden opgenomen. De overheid heeft het beheer van het stamboek overgedragen aan een aantal instellingen. Zo beheert De Raad van Beheer op Kynologisch Gebied het hondenstamboek. Voor het vervalsen van stambomen krijg je een zware straf. Een voorbeeld van een hondenstamboom. Hierin staan gegevens die belangrijk zijn voor het fokken Welzijnsproblemen door het fokken met dieren Het fokken van dieren brengt ook nadelen met zich mee. Vroeger werden dieren meestal gefokt voor een bepaald doel. Denk aan grote Belgische trekpaarden voor het trekken van een kar. Tegenwoordig worden veel dierrassen alleen gefokt om hun uiterlijk. Vooral bij rashonden ontstonden hierdoor problemen. Sommige kleine hondjes kunnen bijvoorbeeld uitpuilende ogen krijgen en vechthonden kunnen agressief zijn. Daarnaast zijn er rassen met erfelijke afwijkingen, zoals doofheid, blindheid en epilepsie. Een Engelse bulldog heeft snel kans op ontstoken ogen door de verkorte traanbuis in de stomp gefokte neus 4. Tamme ratten werden vroeger voornamelijk gefokt en gekweekt voor het gebruik in laboratoria. Tegenwoordig worden ze vaak gefokt voor het uiterlijk of het verbeteren van de variëteit. Bij tamme ratten zijn er problemen ontstaan door het fokken. Welke? a. De levensverwachting van een tamme rat is laag. Ze hebben veel kans op tumoren en abcessen. b. Het evenwichtsorgaan van de tamme rat is niet zo goed. Een tamme rat kan niet meer zo goed zijn evenwicht bewaren als de wilde rat. c. De tamme rat is veel alleen gehouden en is daarom niet meer zo sociaal met zijn soortgenoten. 15
Inhoudsopgave. Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Voeren van dieren Huisvesten van dieren...
Inhoudsopgave Oriëntatie... 7 1. Herkennen van diersoorten en rassen...8 1.1 Ordenen van dieren...8 1.2 Diersoorten en rassen...10 1.3 Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken...13 1.4 Het fokken
Nadere informatieHouden van dieren 91123a.indd :45
Houden van dieren Houden van dieren WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit zes vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Eindopdracht, Terugblik en Begrippen.
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieModule Dierverzorger. vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Dierverzorger vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks
Nadere informatieOrdening Dieren - B 2
Ordening Dieren - B 2 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres siri Muilenburg 29 September 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/66750 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieGezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Gezonde dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Gezonde dieren WEGWIJZER Deze module bestaat
Nadere informatieModule Duurzame fokkerij
Module Duurzame fokkerij Colofon Auteur Marko Ruis Redactie Sigrid Kroon, Bureau Contenti Beeld ARKA media BV Shutterstock Dierenwelzijnsweb Wikimedia Kleindier Liefhebbers Nederland Het Ontwikkelcentrum
Nadere informatieModule Begeleiden voortplanting
Module Begeleiden voortplanting De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Martijn Smeets
Nadere informatieModule Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Module Basisgenetica De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Body Bosgra Hans Hilverda
Nadere informatieDieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011
Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden
Nadere informatieReflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen
Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. 1 De ezel Van alles over de ezel Case: Huisvesting en voeding Ezelwei Gezondheidscontrole 16
Inhoud Voorwoord 5 1 De ezel 11 1.1 Van alles over de ezel 11 1.2 Case: Huisvesting en voeding 13 1.3 Ezelwei 14 1.4 Gezondheidscontrole 16 2 De geit 19 2.1 Van alles over de geit 19 2.2 De gezondheid
Nadere informatieLESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE
LESPAKKET ORDENING VMBO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie
Nadere informatie2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting
Nadere informatieWerkstuk Biologie De ordening van het leven
Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening
Nadere informatieWerkstuk groep 7 Een dier
Werkstuk groep 7 Een dier Alle informatie over je werkstuk kun je hier vinden. Mocht je na het lezen van de informatie nog vragen hebben dan kun je altijd even langskomen! Hulpblad bij het maken van een
Nadere informatieOrdening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels
Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen
Nadere informatieModule Huisvesting van gezelschapsdieren
Module Huisvesting van gezelschapsdieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther
Nadere informatieMet deze uitgaven kun je je voorbereiden op de Proeve van Bekwaamheid De beestenboel.
dier en zorg Konijnenpraat GL Met deze uitgaven kun je je voorbereiden op de Proeve van Bekwaamheid De beestenboel. Deze uitgave bevat theorie en opdrachten om de competenties en kennis die je moet beheersen
Nadere informatieDetermineren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73575 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieOrdening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren
Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen
Nadere informatieOpmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze
Opmerking voor de docent. Verspreid door het lokaal ongeveer 30 dieren met een nummer en de naam van de soort. Gebruik preparaten, opgezette dieren eventueel platen. Vermeld eventueel bij het dier enkele
Nadere informatieModule Voeding 93007_voeding.indd :39
Module Voeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Met speciale dank aan Met dank aan: Kong Company Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd
Nadere informatieOrdening. Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Ordening Klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Over de hele wereld verspreid leven zeer veel verschillende dieren die allemaal hun eigen kenmerken hebben. Als je in de dierentuin rondloopt kun je de
Nadere informatieOpdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken.
Thema 4 Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Opdracht 2 1. bacteriën schimmels planten dieren 2. Kenmerken van cellen, namelijk of de organismen cellen hebben met celkernen,
Nadere informatieModule Medewerker landschapsbeheer BB. vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Medewerker landschapsbeheer BB vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen.
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB
Examen VMBO-KB 2015 gedurende 200 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE BB
Examen VMBO-BB 2015 gedurende 250 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage
Nadere informatieModule Kennen en herkennen van dieren
Module Kennen en herkennen van dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Esther
Nadere informatieDit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en
Nadere informatieModule Voeren naar behoefte varkens
Module Voeren naar behoefte varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda
Nadere informatieSystematiek in planten- en dierenrijk
Systematiek in planten- en dierenrijk Om de grote diversiteit in organismen te overzien zijn ze door de mens in groepen verdeeld. Hierbij is gekeken naar: morfologie. Dit zijn uiterlijke kenmerken anatomie.
Nadere informatieModule Omgevingsgericht beheren en communiceren op een kinderboerderij. vmbo landbouwbreed gemengde leerweg leerjaar 3 en 4
Module Omgevingsgericht beheren en communiceren op een kinderboerderij vmbo landbouwbreed gemengde leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens
Nadere informatieHerbivoor, carnivoor, omnivoor. Leeftijd geslachtsrijp. Worpgrootte
OPMAAK OPZOEKBOEKDIER_DEF_XP5 06-12-2005 12:02 Pagina 183 183 TA M M E R AT zoogdieren Latijnse naam Herbivoor, carnivoor, omnivoor Speenleeftijd Leeftijd geslachtsrijp Leeftijd fokrijp Bronstig om de
Nadere informatie1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel?
Antwoorden door een scholier 1487 woorden 13 januari 2013 6 184 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 4 Ordenen 1 t/m 5 Opdracht 2 1. In welke 4 rijken worden organismen
Nadere informatieVoortplanting en fokkerij
Keuzedeel mbo Voortplanting en fokkerij gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0132 Penvoerder: Sectorkamer voedsel, groen en gastvrijheid Gevalideerd door: Sectorkamer voedsel, groen en
Nadere informatieHet DIER is DING geworden
Het DIER is DING geworden Marijke Verduyn Het DIER is DING geworden Van landbouwhuisdier tot productiedier Uitgeverij Meinema, Zoetermeer www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs, Amsterdam
Nadere informatieHet beste idee van Nederland
groenbreed Het beste idee van Nederland BB Met deze uitgaven kun je je voorbereiden op de Proeve van Bekwaamheid De Mini onderneming. Deze uitgave bevat theorie en opdrachten om de competenties en kennis
Nadere informatieOrdening. Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs. D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2
Ordening Voor groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs D M O B - B & E - j u l i - 2 0 1 2 1 In de dierentuin leven heel veel dieren. Sommige lijken op elkaar, andere juist helemaal niet. Door te kijken
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Gezocht: een... 6
Inhoud Voorwoord 5 Gezocht: een... 6 7 Verzorg je dieren! 11 7.1 Natuurlijk gedrag 11 7.2 Goed verzorgen in zes stappen 16 7.3 Diergroep en voeding 20 7.4 Een checklist om besmetting te voorkomen 23 7.5
Nadere informatieSpreekbeurt Huisdieren (goed) houden
Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Hoi, ik ben Ikki. Wat leuk dat je je spreekbeurt doet over het houden van huisdieren! Daar kan ik je een heleboel over vertellen Bijvoorbeeld dat er veel komt kijken
Nadere informatieInhoud. 1 Allerlei dieren 6. 2 Voeding Huisvesting Verzorging Voortplanting en fokkerij 144
Inhoud 1 Allerlei dieren 6 2 Voeding 34 3 Huisvesting 68 4 Verzorging 104 5 Voortplanting en fokkerij 144 1 Allerlei dieren 1.1 Opdracht 1.1 Soorten en rassen Doel Na deze opdracht kun je van de dieren
Nadere informatieDe Witbuikegel als huisdier
De Witbuikegel als huisdier 1 P agina 2 P agina De Witbuikegel als huisdier 3 P agina 2016 Judith Bos Auteursfoto Gerard Duinkerken ISBN 9789402154894 NUR 413 2016, Alle rechten voorbehouden. Niets uit
Nadere informatieHet DIER is MENS geworden
Het DIER is MENS geworden Marijke Verduyn Het DIER is MENS geworden Van huisdier tot gezelschapsdier Uitgeverij Meinema, Zoetermeer www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs, Amsterdam
Nadere informatieModule Dieetvoeding 93008_Dieetvoeding.indd :30
Module Dieetvoeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieErfelijke problemen bij honden los je met fokkerijmaatregelen op! Kor Oldenbroek. Centrum voor Genetische Bronnen (WUR)
Erfelijke problemen bij honden los je met fokkerijmaatregelen op! Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen (WUR) SG Fairfok, Van Hall, Leeuwarden 11 maart 2015 Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Gezocht: een... 6
Inhoud Voorwoord 5 Gezocht: een... 6 9 Verzorg je dieren! 11 9.1 Natuurlijk gedrag 11 9.2 Goed verzorgen in zes stappen 16 9.3 Diergroep en voeding 21 9.4 Een checklist om besmetting te voorkomen 24 9.5
Nadere informatieLESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE
LESPAKKET ORDENING HAVO / VWO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie
Nadere informatieModule Verkoopmedewerker bloemen en planten KB. vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Verkoopmedewerker bloemen en planten KB vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieModule Dieetvoeding 93008_Dieetvoeding.indd :30
Module Dieetvoeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening Samenvatting door A. 910 woorden 1 februari 2015 7,6 69 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4, havo vwo 1 1
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D
landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren SPE KB minitoets bij opdracht 15 variant b Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord
Nadere informatieNieuwe Stadsboerderijen in Wateringse Veld en Ypenburg/Leidschenveen
RIS126914a_18-apr-2005 Bijlage I Nieuwe Stadsboerderijen in Wateringse Veld en Ypenburg/Leidschenveen I. Context Deze notitie heeft tot doel inzicht te geven in de samenhangende activiteiten en werkzaamheden
Nadere informatieMonohybride en dihybride kruisingen vmbo-kgt34
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63372 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieWat is een dierproef?
Proefdieren Lesoverzicht Wat weet je al? Wat is een dierproef? Waarom worden dierproeven uitgevoerd? Welke dieren zijn proefdieren? Wie controleert dierproeven en hoe? Welke bedrijven doen aan dierproeven?
Nadere informatieSpreekbeurt: Dierverzorger word je niet zomaar!
Spreekbeurt: Dierverzorger word je niet zomaar! 10-14 jaar Als men aan kinderen tussen tien en twaalf jaar oud de vraag stelt, wat ze later willen worden, dan staat het beroep van dierverzorger in de top
Nadere informatieDieren ademen hv12. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62522
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 14 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62522 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB
Examen VMBO-BB 2015 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en
Nadere informatieTaxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.
Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:
Nadere informatieLater word ik dierenarts!
Later word ik dierenarts! Hengelosestraat 290 7521 AM Enschede 053-4345777 www.dierenartsenpraktijktonnema.nl info@dierenartsenpraktijktonnema.nl 1 2 Dierenarts zijn, wat betekent dat eigenlijk? De opleiding
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB
Examen VMBO-KB 2015 gedurende 200 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens
Nadere informatieSchoolkrant Juli 2012
Schoolkrant Juli 2012 Van Dumont Tot mond Niels Finsenstraat 35 2035 CZ Haarlem Tel.: 023-5332017 E-mail: info@dumonthaarlem.nl HET THEMA IS DEZE KEER: DIEREN Dierenspelletjes In de vakantie heb je veel
Nadere informatieModule Begeleiden voortplanting
Module Begeleiden voortplanting De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Martijn Smeets
Nadere informatiedieren in de dierentuin
dieren in de groep 4-5 Geachte leerkracht, Dit lespakket ondersteunt u bij het voorbereiden van uw schoolreisje naar Burgers Zoo. Daarnaast kan het ook prima worden ingezet als u een thema over en of exotische
Nadere informatiePRAKTISCH OVER DE PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGEN VAN ERFELIJKE AANDOENINGEN. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH OVER DE PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGEN VAN ERFELIJKE AANDOENINGEN over houden van huisdieren De discussie over
Nadere informatieKrijgen die zwartwitte. voldoende eten? Van oerrund tot verschillende rundveetypes.
.a L E E S T E K S T De wisent Net zoals bij honden, paarden en vele andere diersoorten, hebben we ook bij onze koeien verschillende rassen. Hoe komt dat vraag je je misschien wel af. Eerst en vooral is
Nadere informatieStadswerken. Dierverzorgen. Foto: Hans Kraaijkamp. Informatieblad en handleiding. Groep 5 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc
Stadswerken Dierverzorgen Foto: Hans Kraaijkamp www.utrecht.nl/nmc Informatieblad en handleiding Groep 5 t/m 8 Dierverzorgen Met je laarzen aan in het stro staan, een konijntje voorzichtig uit zijn hok
Nadere informatieStart: Welk dier hoort bij...?
Start: Welk dier hoort bij...? Druk op de deksel van het muziekdoosje. Luister naar het geluid. Welk dier is dit? (Cavia) Zoek ze in de stal. Kijk eens goed, hebben alle cavia s dezelfde jas (vacht) aan?
Nadere informatieModule Voeding basis varkens
Module Voeding basis varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda Holleman,
Nadere informatieCreepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad
Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 3de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de opdracht om een griezelhuis in te richten. Hun taak is om te bepalen welke dieren er in het huis aanwezig zullen
Nadere informatieModule Assisteren bij operaties en anesthesie
Module Assisteren bij operaties en anesthesie De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur
Nadere informatieRasspecifiek Fokreglement. voor fokkers en leden van. de Engelse Bulldog
Rasspecifiek Fokreglement voor fokkers en leden van de Engelse Bulldog Volgens besluit door de ALV van 26 maart 2011 Rasspecifiek fokreglement voor Fokkers en leden van de Engelse Bulldog welke zijn ingeschreven
Nadere informatieVerschillende eters vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73578
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73578 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieinhoud 1. Slangen 2. Een reptiel 3. Maten 4. Waar? 5. Ruiken 6. Gif 7. Wurgen 8. Hap, slik! 9. Een nieuwe jas 10. Weetjes 11. Filmpje Pluskaarten
Slangen inhoud 1. Slangen. Een reptiel. Maten 6. Waar? 7 5. Ruiken 8 6. Gif 9 7. Wurgen 10 8. Hap, slik! 11 9. Een nieuwe jas 1 10. Weetjes 1 11. Filmpje 1 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en
Nadere informatieMensen en dieren 4.1 Het ontstaan van landbouwhuisdieren
4 Mensen en dieren Oriëntatie Mensen hebben wat met dieren. Ze zijn er op een of andere manier steeds mee bezig. Ze jagen erop, houden ervan, eten ze op, of kunnen ze niet uitstaan. Al die bemoeienis heeft
Nadere informatieinhoud blz. 1. Haar 2. Met of zonder haar 3. Haar beschermt 4. Voelen met haar 5. Praten met haar 6. Mens en haar 7. Wenkbrauwen en wimpers
Haar inhoud blz.. Haar 3. Met of zonder haar 4 3. Haar beschermt 5 4. Voelen met haar 6 5. Praten met haar 7 6. Mens en haar 8 7. Wenkbrauwen en wimpers 9 8. Haar en mode 0 9. Soorten 0. Knippen en scheren.
Nadere informatieHoe werk je met het projectenboek?
Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met dieren in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een hoop nieuwe
Nadere informatieModule Verkoopmedewerker bloemen en planten BB. vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Verkoopmedewerker bloemen en planten BB vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieinhoud 1. Kom jij uit een ei? 2. Dieren uit een ei. 3. Vogels 4. Vissen 5. Insecten 6. Spinnen 7. Reptielen 8. Kikkers en padden 9.
Het ei inhoud. Kom jij uit een ei? 3. Dieren uit een ei. 5 3. Vogels 7 4. Vissen 8 5. Insecten 0 6. Spinnen 3 7. Reptielen 4 8. Kikkers en padden 5 9. Filmpje 6 Pluskaarten 7 Bronnen en foto s 9 Colofon
Nadere informatieDe Witbuikegel als huisdier
De Witbuikegel als huisdier 1 P a g i n a 2 P a g i n a De Witbuikegel als huisdier 3 P a g i n a 2016 Judith Bos Auteursfoto Gerard Duinkerken ISBN 9789402154894 NUR 413 2016, Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieGezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Gezonde dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Gezonde dieren WEGWIJZER Deze module bestaat
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren CSPE KB minitoets bij opdracht 15 A B X C D
landbouw en natuurlijke omgeving 2009 dierhouderij en -verzorging gezelschapsdieren SPE KB minitoets bij opdracht 15 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord
Nadere informatie2 Gedrag van dieren Gedragsleer Afwijkend gedrag Het ethogram Natuurlijke gedragingen 42 2.
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 1 Leefomgeving 11 1.1 Dieren leven naar hun aard 12 1.2 Het dierenrijk 14 1.3 Leefomgeving van dieren 18 1.4 Leefgebieden en hun klimaat 27 1.5 Afsluiting 29 2 Gedrag van
Nadere informatieKlonen van dieren. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie 2 Klonen van dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie I: Wat is klonen? Klonen is het ongeslachtelijk voortplanten
Nadere informatieK i n d e r b o e r d e r i j. Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken.
K i n d e r b o e r d e r i j Thema / onderwerp Voorbereiding bezoek kinderboerderij. Thema s : voeding, huisvesting, uiterlijke kenmerken. Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen?
Nadere informatieLESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van
LESPAKKET ECOLOGIE HAVO / VWO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK ELAND Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen
Nadere informatieKo-Kalf. Blonde d Aquitaine,
Een rondje regio... Ko-Kalf Nou kan ik wel een hele Blonde d Aquitaine, maar daar zit je ook niet middag blijven praten over op te wachten! Een plek waar het zo rustig is, als in de stal van boerenbedrijf
Nadere informatieSTADSBOERDERIJ VOEREN VAN DIEREN
STADSBOERDERIJ VOEREN VAN DIEREN Rekenen voor vmbo-groen en mbo-groen Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Module Stadsboerderij Voeren van dieren Leerlingtekst Versie 1.0. November
Nadere informatieLEREN CLASSIFICEREN. Classificatie van ongewervelde dieren. Werkblad Niveau 3
LEREN CLASSIFICEREN Classificatie van ongewervelde dieren Werkblad Niveau 3 In de tentoonstellingszalen van het museum krijg je een overweldigend beeld van de grote verscheidenheid aan dieren. Op basis
Nadere informatieInhoud blz. 1. Honden 2. Van wolf naar hond 3. Rassen 4. Rashonden 5. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s Colofon en voorwaarden
Het hondenboek Inhoud blz. 1. Honden 3 2. Van wolf naar hond 4 3. Rassen 6 4. Rashonden 8 5. Filmpjes 19 Pluskaarten 20 Bronnen en foto s 22 Colofon en voorwaarden 23 1. Honden Soorten Veel mensen hebben
Nadere informatieModule Dierverzorger. vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Dierverzorger vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks
Nadere informatieDe orka. De geschiedenis van de orka. Kenmerken van de orka
De orka De orka is de grootste soort uit de familie van de dolfijnen. De orka heeft een gezet lichaam, met een stompe snuit. Het dier heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. Wil je zelf
Nadere informatieBegeleide interne stage
Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren
Nadere informatie*PDOC01/232049* PDOC01/232049. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG www.rijksoverheid.nl/eleni T 070 3786868
Nadere informatieGroene zorg. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groene zorg De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groene
Nadere informatieOMGANG KIND EN HOND MIJN PERFECTE PUPPY
OMGANG KIND EN HOND MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 7 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieSpreekbeurt Huisdieren (goed) houden
Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Hoi, ik ben Ikki. Wat leuk dat je je spreekbeurt doet over het houden van huisdieren! Daar kan ik je een heleboel over vertellen Bijvoorbeeld dat er veel komt kijken
Nadere informatieWerk in tuin en landschap
Werk in tuin en landschap WEGWIJZER Deze module bestaat uit zes hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is
Nadere informatieVerschillende eters vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63321 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatiePRAKTISCH ERFELIJKE AANDOENINGEN: PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGSRICHTINGEN. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ERFELIJKE AANDOENINGEN: PROBLEMATIEK EN OPLOSSINGSRICHTINGEN over houden van huisdieren Waar dieren zich
Nadere informatie