Groene zorg. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2

Transcriptie

1 Groene zorg De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl Cert. no. CC /NL

2 cmyk rgb #48b170

3 Groene zorg

4 WEGWIJZER Deze module bestaat uit acht hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is herkenbaar aan een eigen kleur. In het onderdeel Theorie staat alle theorie van het hoofdstuk achter elkaar. Aan het eind van de meeste theorieparagrafen staat een verwijzing naar de bijbehorende opdracht of opdrachten. Je herkent dit op de volgende manier: Opdracht 6 Datzelfde geldt voor het onderdeel Opdrachten. Aan het begin van de meeste opdrachten staat een verwijzing naar de bijbehorende theorie. Je herkent dit op de volgende manier: Theorie 3.5 De meeste inhoud van deze module is voor alle leerlingen bedoeld. Soms is een paragraaf, stukje tekst of opdracht alleen voor leerlingen uit een bepaalde leerweg bedoeld. Bijvoorbeeld voor leerlingen die Basisberoepsgerichte (BB) of Kaderberoepsgerichte (KB) leerweg volgen. Dit kun je dan herkennen aan de letter BB of KB in de kantlijn. Bij dit leerwerkboek ontvang je een tweejarige licentie op de bijbehorende Servicepagina. Op de Servicepagina vind je interactieve extra s zoals video s, animaties, infographics, werkbladen en formulieren. In de module wordt regelmatig door middel van een computersymbool verwezen naar deze extra s. Meer informatie over het activeren van de Servicepagina vind je op de achterzijde van dit leerwerkboek. Wij wensen je veel succes bij het doorwerken van deze module. De auteurs. Colofon Auteurs: Elise van Vliet, Elly Somhorst, Nico van Brenk, Nicol Kemp, Rosa Hogeweg. Redactie: Linda Kleverlaan Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen. Eerste druk, Ontwikkelcentrum, Nederland info@ontwikkelcentrum.nl Internet: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum.

5 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Kennismaken met zorgboerderijen Hoofdstuk 2 Dieren op een zorgboerderij Hoofdstuk 3 Gewassen verzorgen op een zorgboerderij Hoofdstuk 4 Veilig en hygiënisch werken Hoofdstuk 5 Informatie en informatiemateriaal Hoofdstuk 6 Een rondleiding geven Hoofdstuk 7 Logistiek en planning Hoofdstuk 8 Motiveren en ondersteunen

6 Kennismaken met zorgboerderijen 6

7 ORIËNTATIE 8 THEORIE Doelgroep Werken op de zorgboerderij Waarom een zorgboerderij? 13 OPDRACHTEN 15 1 Werkzaamheden 15 2 Kernkwaliteiten 16 TERUGBLIK 17 BEGRIPPENLIJST 18 7

8 1 Kennismaken met zorgboerderijen ORIËNTATIE Oriëntatie Op een zorgboerderij gaan agrarisch werk en zorg hand in hand. Bij een zorgboerderij kan het gaan om een boerderij, een manege, een landbouwbedrijf of een combinatie. Maar anders dan een agrarisch bedrijf, staat een zorgboerderij altijd in een groene omgeving. Het is een plek waar mensen door het contact met planten, dieren, de aarde en de seizoenen tot rust komen en meer zelfvertrouwen krijgen. En voor boeren biedt het de mogelijkheid om hun boerderij op andere manieren in te zetten. Om zo een extra bron van inkomsten te hebben. Afb. 1De biologische zorgboerderij de Hoge Born in Wageningen. Wat weet je al? Leerdoelen Je kent het ontstaan van zorgboerderijen. Je kunt de verschillende soorten zorgboerderijen benoemen. Je kunt de verschillende doelgroepen van zorgboerderijen benoemen. Je kunt uitleggen welke werkzaamheden er op een zorgboerderij plaatsvinden. 8

9 1 Kennismaken met zorgboerderijen THEORIE 1.1 Doelgroep ONTSTAAN ZORGBOERDERIJEN Vroeger was het al zo dat mensen die niet mee konden komen in de maatschappij naar een boerderij gestuurd werden. En het hielp. Ze voelden zich beter. Vanuit die ervaring is de zorgboerderij ontstaan. De laatste jaren zijn er veel zorgboerderijen bijgekomen. Dat kunnen verschillende type groene bedrijven zijn. Het kan gaan om akkerbouwbedrijven, tuinbouwbedrijven, varkens- of rundveebedrijven, fruitteelt of gemengde bedrijven. Bij de ene zorgboerderij staat de zorg centraal en bij de andere staat de productie centraal. Sommige zorgboerderijen hebben een winkel, een camping, kleinvee of ze doen aan landschapsonderhoud. Veel bedrijven werken biologisch. De ontwikkeling van zorgboerderijen is doorgegaan. Er zijn zelfstandige boerderijen die zorg aanbieden en er zijn zorginstellingen die een zorgboerderij runnen. In dat laatste geval is de boerderij in het bezit van een instelling. Dat is meestal de overheid. Afb. 1.1De zorgboerderij Juutsom biedt plaats aan verschillende doelgroepen. Mark Lupker - DOELGROEPEN De meeste zorgboerderijen bieden zorg aan een specifieke groep mensen. Soms blijkt een combinatie van zorgvragers ook goed te werken. Denk aan mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een verslaving. Die kunnen vaak heel goed samen werken. Zorgvragers vormen de doelgroep voor zorgboerderijen. Zorgvragers op een zorgboerderij noem je cliënten. Op welke soorten doelgroepen richt een zorgboerderij zich? In grote lijnen kun je de doelgroepen verdelen in cliënten (kinderen, Afb. 1.2Een cliënt voert de geiten op een zorgboerderij. 9

10 1 Kennismaken met zorgboerderijen THEORIE jongeren en volwassenen) met een lichamelijke beperking, een verstandelijke beperking, of een combinatie van beiden, en in cliënten die een afstand tot de samenleving hebben. Dit gaat om mensen die moeite hebben om een plek in de samenleving te vinden of die tot rust moeten komen. Steeds vaker zie je ook zorgboerderijen die naschoolse kinderopvang bieden. Dit is alleen een oppasfunctie. Er zijn dus verschillende doelgroepen: Cliënten met een verstandelijke beperking mensen met een verstandelijke beperking; jongeren die speciaal onderwijs volgen; mensen die lijden aan dementie; mensen met autisme soms samen met andere beperkingen; mensen die hersenletsel hebben opgelopen waardoor zij beperkingen ondervinden. Cliënten met een lichamelijke beperking mensen met een lichamelijke beperking soms samen met andere beperkingen; dagopvang voor kinderen met beperkingen van 0 tot 4 jaar. Cliënten met een afstand tot de samenleving mensen met een psychische zorgvraag; jongeren tot 18 jaar die extra zorg, ondersteuning, begeleiding nodig hebben; mensen die door werk en/of privéleven een burn-out hebben; mensen die na het uitzitten van een straf in de gevangenis begeleiding nodig hebben bij de nieuwe kans in de maatschappij; mensen die door verslaving geen aansluiting vinden in de maatschappij; langdurig werklozen; mensen die asiel hebben aangevraagd en wachten op een verblijfsvergunning of uitzetting. Extra aanbod buitenschoolse opvang van kinderen tot 12 jaar; oudere mensen die behoefte hebben aan dagbesteding. 1.1 Hieronder staan vijf groenbedrijven. Het zijn alle vijf zorgboerderijen. Kies het juiste antwoord. Op een boerderij met twee koeien, paarden en kippen staat zorgproductie centraal Op een akkerbouwbedrijf staat zorgproductie centraal Op een fruitteeltbedrijf staat zorgproductie centraal Op een boerderij met een kinderdagverblijf staat zorgproductie centraal Op een melkveebedrijf staat zorgproductie centraal Opdracht 1 10

11 1 Kennismaken met zorgboerderijen THEORIE 1.2 Werken op de zorgboerderij Afb. 1.3Tijdens het werk in de tuin is er op de zorgboerderij ook tijd voor gewoon plezier maken. WERKZAAMHEDEN Op een zorgboerderij vinden cliënten dagbesteding, zorg, opvang en soms ook verblijf. De werkzaamheden op een zorgboerderij kunnen enorm verschillen. De werkzaamheden hangen vooral af van de mogelijkheden van de cliënt. Op welk niveau functioneert iemand? Wat kan hij of zij aan? Daar pas je de werkzaamheden op aan. Dat noem je zorg op maat. Activiteiten mogen niet te zwaar zijn. Je laat ze aansluiten bij de algemene dagelijkse werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan tafeldekken, afwassen of planten water geven. BEGELEIDING Meestal zorgen de zorgboer en -boerin zelf voor de begeleiding van de cliënt. Soms brengen cliënten hun eigen begeleiding mee. Bijvoorbeeld een begeleider van de zorginstelling waar zij wonen. Als er meer cliënten op de zorgboerderij verblijven, kan dat ook een team van begeleiders zijn. Sommige zorgboerderijen zijn geheel gericht op opvang van cliënten. Dan spreek je over instellingen. Daar is geschoold personeel aanwezig. Altijd is het doel: het activeren en motiveren van cliënten. Dat is de rol van de begeleiders, zorgboer en zorgboerin op een zorgboerderij. 11

12 1 Kennismaken met zorgboerderijen THEORIE 1.2 Wat betekent zorg op maat? Het werk op de zorgboerderij is maar voor één week. Het werk op de zorgboerderij wordt aangepast aan wat iemand kan. Het werk op de zorgboerderij is altijd samen met andere cliënten. Opdracht 2 12