Inhoudsopgave. Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Voeren van dieren Huisvesten van dieren...

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Oriëntatie Herkennen van diersoorten en rassen Ordenen van dieren Diersoorten en rassen Keuze diersoorten met behulp van raskenmerken Het fokken van dieren Dieren indelen op doeleinden Het signalement Het opstellen van een signalement Voeren van dieren Voeren naar afkomst Voeren naar omstandigheden Kennis van voersoorten Opstellen van een rantsoen Maken van een rantsoen Voersystemen Dieren monitoren Voedingsstoffen Voer en het milieu Huisvesten van dieren Huisvesting algemeen Huisvesting voor productiedieren Hok reinigen en ontsmetten Huisvesting voor gezelschapdieren Keuze type huisvesting Inrichting van het verblijf Oppervlakte berekenen van een dierenverblijf Inrichting schaaltekenen Omgaan met dieren Hanteren en fixeren Diersoorten hanteren Hanteren gezelschapsdieren Fixeren... 64

2 4.5 Hanteren of fixeren Verplaatsen en vervoeren Hanteren groot huisdier Gezondheidskenmerken Wat is een zoönose EHBO voor dieren Kenmerken van een gezond dier Gezondheid controleren Voortplanting Sexen van dieren Bronstverschijnselen waarnemen bij dieren Preventie Dierenwelzijn en -ethiek Dierenwelzijn en dierethiek Het effect van dierenwelzijn Een welzijnsrapportage opstellen Houden van uitheemse diersoorten Een mening over dierenwelzijn Diergedrag Wat is diergedrag Aangeleerd en aangeboren gedrag Gedrag en natuurlijke leefomgeving Omgevingsverrijking Herkennen van gedragingen Een ethogram opstellen Relatie mens en dier Communicatie van dieren Organisatie van een kinderboerderij De functies van een kinderboerderij Educatieve middelen Duurzaamheid Een duurzame check Gastvrije en gastgerichte houding Een gesprek voeren met een gast Regelgeving, hygiëne en veiligheid Verschillende ruimten controleren op onveilige situaties

3 Laten zien Reflectie Begrippenlijst

4 6

5 Oriëntatie Deze module vindt plaats op en rondom een kinderboerderij. Op een kinderboerderij kunnen allerlei dieren aanwezig zijn. Je leert daarom hoe je een dier moet verzorgen met alles wat daarbij komt kijken. Zo kun jij ervoor zorgen dat een dier het goed heeft en zich prettig voelt. In deze module worden niet alleen de voeding en huisvesting behandeld, maar ook dierenwelzijn, regelgeving en gezondheid. Weet jij bijvoorbeeld hoeveel voer jouw huisdier moet krijgen? Of, welk hok geschikt is voor een bepaald soort konijn? En hoe kun je zien of een dier ziek is en zich fijn voelt? Wat komt er allemaal bij kijken om een dier een juiste plek te geven? Wat ga ik leren? Maak met de klas een woordweb rondom 'dieren op de kinderboerderij'. Verdeel de klas in groepjes. Ieder groepje mag één van de dieren kiezen die zijn genoemd in het woordweb. Probeer vervolgens per dier te bedenken of op te zoeken hoe dit dier verzorgd moet worden. Denk daarbij aan de volgende dingen: Wat voor soort dier is het (zoogdier, vogel of reptiel, maar ook: carnivoor, herbivoor of omnivoor)? Wat voor voer heeft het dier nodig en hoeveel? Wat voor huisvesting heeft het dier nodig en hoe ziet de inrichting eruit? Hoe kun je zien of dit dier gezond of ziek is? Zijn er specifieke zaken die je kunt toepassen om het welzijn te verhogen? Zijn er nog regels of wetten waar je met dit dier rekening mee moet houden? 7

6 1. Herkennen van diersoorten en rassen K 1.1 Ordenen van dieren Dieren worden binnen de biologie geordend in verschillende groepen. Dit wordt gedaan op basis van kenmerken. Zo kun je dieren verdelen in dieren die een wervelkolom hebben (gewervelden) en dieren die geen wervelkolom hebben (ongewervelden). Alle gewervelde dieren kun je ook weer onderverdelen in groepen. Hebben de dieren veren? Dan zijn het vogels. Hebben de dieren droge schubben? Dan zijn het waarschijnlijk reptielen. Door dieren te ordenen begrijp je sneller waarom een diersoort bij een groep hoort. Dieren worden binnen de biologie verdeeld in verschillende groepen Wat weet ik al? Wist jij al dat een konijn geen knaagdier is? Een stekelvarken behoort tot de groep van de knaagdieren. Tot welke groep gewervelden hoort het stekelvarken? Met welke apensoort zijn mensen het meest vergelijkbaar? Taxonomie De bioloog Linnaeus bedacht in de achttiende eeuw een systeem om levende wezens in te delen. Dit systeem noemen we taxonomie. Dieren worden geordend in de volgende groepen: rijk (voorbeeld: dieren), afdeling (voorbeeld:. gewervelden), klasse (voorbeeld: zoogdieren), orde (voorbeeld: knaagdieren), familie (voorbeeld: muisachtigen), geslacht (voorbeeld:muis) en soort (voorbeeld: kleurmuis). Er wordt al jaren gediscussieerd of de hond een ondersoort is van de wolf of dat de hond als aparte soort mag worden gezien 8

7 Gewerveld en ongewerveld Het dierenrijk wordt onderverdeeld in acht afdelingen: zeven afdelingen zonder wervelkolom, zoals eencellige dieren: sponzen, holtedieren, wormen, weekdieren, geleedpotigen en stekelhuidigen. En één afdeling met wervelkolom: de zogenoemde gewervelden. Veel dierverzorgers werken alleen met gewervelde dieren. Binnen de wereld van terraria, aquaria en dierentuinen spelen ongewervelden ook een rol. In een zeeaquarium kunnen ongewervelde dieren naast gewervelde vissen leven. Sommige mensen hebben wandelende takken, een diersoort uit de geleedpotigenafdeling (klasse insecten). In een zeeaquarium komen gewervelde en ongewervelde dieren voor. De clownvis kan niet zonder een zeeanemoon 1. In een zeeaquarium spelen ongewervelde dieren vaak een grote rol. Wat is een zeeanemoon? a. Eencellig dier. b. Plant. c. Holtedier. d. Weekdier. De vijf klassen van gewervelden Gewervelde dieren kunnen worden geordend in vijf klassen: Zoogdieren: huid bedekt met haar, warmbloedig, longademhaling, levendbarend. Vogels: huid met veren, warmbloedig, longademhaling, kalkschalen eieren. Vissen: slijmerige schubbenhuid, lichaamstemperatuur aan omgeving aangepast, kieuwademhaling, eieren zonder schaal. Amfibieën: gladde slijmerige huid, lichaamstemperatuur aan omgeving aangepast, ademen via kieuwen en huid en later met longen, eieren zonder schaal. Reptielen: droge schubbenhuid, lichaamstemperatuur aan omgeving aangepast, longademhaling, eieren met leerachtige schaal. Een overzicht van het aantal families en soorten van de vijf klassen van gewervelden Maar let op: Er zijn uitzonderingen! 9