Begeleidingen op maat voor meer energie-efficiëntie. Werk samen met een energiedeskundige om energie te besparen op uw bedrijf

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Begeleidingen op maat voor meer energie-efficiëntie. Werk samen met een energiedeskundige om energie te besparen op uw bedrijf"

Transcriptie

1 SPiCE³ Begeleidingen op maat voor meer energie-efficiëntie Werk samen met een energiedeskundige om energie te besparen op uw bedrijf Op maat van uw vragen en noden: Verschillende mogelijkheden: - Quickscan om verschillende opportuniteiten in kaart te brengen - Opportuniteiten uit een voorgaande audit verder uitdiepen - Verbeteren van een welbepaald proces - Voor KMO s en vestigingen binnen grotere entiteiten die in hun werking equivalent zijn aan een KMO Gecofinanciert door het SPiCE³-project: eigen bijdrage van 250 (excl. BTW) Voor meer informatie: Sofie Stas (sstas@essenscia.be ) 1

2 VLAAMS REGEERAKKOORD 1. en ons memorandum 2. en enkele aandachtspunten 2

3 VEELBELOVEND, MAAR CONCRETE AANDACHTSPUNTEN LEVEL PLAYING FIELD SEVESO LUCHT WATER OMGEVINGSVERGUNNING 3

4 LEVEL PLAYING FIELD voor het eerst in regeerakkoord! 4

5 LEVEL PLAYING FIELD? De informatie-verplichtingen die voortvloeien uit EU-richtlijnen worden erg ruim geïnterpreteerd. Via het DoelGroepenOverleg wordt getracht convergentie in de informatieverplichtingen te bekomen. Bedrijven moeten op dit ogenblik hun gevaarlijke stoffen 4 tot 5 keer weergeven aan de overheid. (1) Vergunning (2 maal) (2) Kennisgeving - Aanmelding (3) Veiligheidsrapporten (2 maal) (4) Noodplanning. IED viseert potentieel vervuilende bedrijven. Bijlage I bevat een lijst met activiteiten, en veelal bijhorende drempels (bvb vanaf 20t productie per dag). Voor de "chemische industrie" worden geen drempels vermeld. De Vlaamse interpretatie van "industriële schaal" is synoniem aan "op de markt brengen", wat bijvoorbeeld apothekers tot IED-inrichtingen zou promoveren. De MER- ontheffing is erg logge procedure, en de Vlaamse bijlage III is één van weinig zonder drempels De Vlaamse BBT gaan per definitie verder dan de Europese BREF, door het toepassingsgebied uit te breiden, bvb naar niet-ied-inrichtingen, bijkomende parameters te normeren parameters strenger te normeren dan de Europese BREF Het is afwachten op toepassing van een ministerieel schrijven op het 2015-BBT-programma De Vlaamse grondverzet-regelgeving wordt niet door Europa voorgeschreven. Er gelden in de EU quasi geen gelijkaardige regelgevingen. VL is de enige waar bindende LDAR-regelgeving bestaat. Er worden dure metingen opgelegd, zonder uitstapmogelijkheid. Zelfs de minister kan geen afwijking toestaan voor bijvoorbeeld een emissiegrenswaarde (die op TA LUft gebaseerd, is maar die in Duitsland hooguit een richtlijn voor administraties is (en zelfs geen bindend 5 karakter heeft).

6 cia.be 6 SEVESO heffingen harmonistie

7 SEVESO : heffingen wet uit 1987 ter stijving van het seveso fonds deze federale heffing is uniek in Europa. Gemeentelijke, provinciale, of regionale initiatieven voor bijkomende heffingen zouden de gold plating alleen maar vergroten. Geen extra heffingen! 7

8 SEVESO : aan vereenvoudiging en harmonisatie toe 20 jaar geleden Nederlands voorbeeld gevolgd Vlaamse invulling is zeer strikt IR < 10-5 /y zorgde voor gemiste investeringen 10-5 ligt vast, maar berekening evolueert constant VeiligheidsInformatiePlan maakt vergunning afhankelijk van goodwill buurbedrijven Nederlandse Raad voor de leefomgeving en infrastructuur stelt deze normen in vraag pcornille@essenscia.be 8

9 LUCHT 1 National Emission Ceilings Directive België schiet zich in de voet (VL is lead) 9

10 WE COME A LONG WAY investments, legislation & MBO, BAT,... chemical sector 10

11 MAAR... PM10 NO2 Ozone Eutrophication

12 MAAR...

13 MAAR...

14 INDUSTRY CONTRIBUTION 14

15 G A P pcornille@essenscia.be 15

16 WAT AFKORTINGEN Current legislation (CLE) baseline with real-life Euro-5 and planned Euro-6 emission factors Maximum Technically Feasible Reductions (MTFR) - EU only excluding premature scrapping of existing stock, Gothenburg agreement for non-eu countries and baseline for hemispheric background MTFR for ships Maximum Control Efforts MCE, combining PRIMES Low Carbon scenario, healthy diet, premature scrapping of existing stock to the extent that this is not already included in the PRIMES low carbon scenario, hot spot measures, MTFR for non-eu countries, baseline for hemispheric background MTFR for ships including slow steaming pcornille@essenscia.be 16

17 NO MORE LOW FRUIT measures become costly and extremely costly compensation for an underachieving measure becomes extremely costly source : AerisEurope 17

18 HOGE NEC AMBITIES 18

19 NEC AMBITION CLOSE TO IMPOSSIBLE 19

20 EXTREMELY VULNARABLE SITUATION Achieving the NEC targets become extremely dependant on 1. correct production prognosis 2. effectiveness of assumed measures 3. accuracy of assumed costs 20

21 1. CORRECT PRODUCTION PROGNOSIS Activity Levels for Non-combustion (Process) Sources Activity Type: PROC Scenario: PRIMES 2013 REF-CLE (ID: TSAP_Sept2013_P13_REFv3) Region: Belgium industrial production growth (2010 versus 2030) according to GAINS ; few % ECONOTEC ; 9% WALL GOV DECREE, 56% (in 2020) EU RE-INDUSTRIALIZATION TARGET; 56% (in 2020) CHEMICAL INDUSTRY STUDY ; 54%

22 2. EFFECTIVENESS OF ASSUMED MEASURES For SO 2, a linear backwards calculation was applied (rule of tree), to assess measures GAINS applies measures and their efficiency differently, considering also costs pcornille@essenscia.be 22

23 3. ACCURACY OF ASSUMED COSTS Cost estimates appear ancient and fictitious Reference is made to a Dutch study from 1984, in Gulden, That study does not even mention sulfuric acid at all! and way too low pcornille@essenscia.be 23

24 LET'S NOT SHOOT ONESELF IN THE FOOT Given ; critical targets (close to MTFR, close to impossible) various uncertainties production underestimated linear backward calculation cost underestimation that all contribute to a too positive 2030-forecast How would you place your bet? (;-) The chance, in 2030, for Belgium to meet the NEC2-targets is ; quasi certain high moderate slim quasi zero

25 Reductiedoelstellingen Reductiedoelstelling gerealiseerd nog te realiseren Nox totaal 63% 33% 46% stationair 42% 6% transport 24% 70% SO2 totaal 68% 66% 5% stationair 66% 3% transport 47% 69% PM totaal 47% 11% 41% stationair 2% 32% transport 33% 57% VOS totaal 44% 28% 22% stationair 26% 2% transport 41% 67% NH3 totaal 16% 6% 11% stationair 5% 11% transport 49% -13%

26 NEC TARGETS België 2005 [kton] 2020 tov 2005 [%] 2020 [kton] 2011 Gap [kton] NOx % SO % VOS % NH % PM % België 2005 [kton] -46% -46% 74 kton 2030 tov 2005 [%] 2030 [kton] 2011 Gap [kton] NOx % SO % VOS % NH % PM % %

27 NATIONAL EMISSION CEILINGS - NEC Given ; critical Belgium targets (close to MTFR, close to impossible) questionnable assumptions yearly production growth close to zero instead of 2% "rule of three" input, while on steep part of "hockey stick" demonstrated cost underestimation that all contribute to a way too positive 2030-forecast it is very unlikely that Belgium will ever meet the targets. Now is the time to raise the Belgium ceilings!

28 LUCHT 2 voorstel van EU-richtlijn over Medium Combustion Plants Vlaanderen wordt benadeeld (VL is lead) 28

29 middelgrote stookinstallaties zijn reeds genormeerd via VLAREM zijn geen dominante bron Maar de bijkomende Europese bepalingen dreigen een disproportionele last in te voeren voor een beperkte milieuwinst 29

30 ANNEX III clustering is resource efficient, energy efficient, and overall environmentally optimal. By focusing on only MCP annex III will result in an anticlustering policy, and in increased pollution. MCP are not the major pollution source ; pcornille@essenscia.be 30

31 ANNEX III emission reduction potential of the MCP is the lowest of all, 31

32 ANNEX III Annex III will induce the decommissioning of older installations, underminin Europe s ambition for reindustrialization such optional requirement in a Directive gives no direction to the MS, does not contribute to a level playing field, and is exactly opposite to what a Directive should achieve. --> Deletion of definition 18, article 5.4, and annex III pcornille@essenscia.be 32

33 MCP voorstel betekent een last op industrie scope = 1 MW - 50 MW maar 75% in 1-5 MW range Annex II met emissiegrenswaarden voor bestaande en nieuwe stookinstallaties problemen voor oudere installaties ; daarom voorstel voor 5-25MW, ouder dan 20 jaar, op ander dan aardgas, alleen voor NOx Annex III met indicatieve benchmark waarden nefast voor Vlaanderen geen afzwakking, maar verwijdering van bijlage III permit or registration "of", en dus niet "en" 33

34 WATER MilieuKwaliteitsNormen of MKN Lozingsvoorwaarden bepalen op basis van BBT en realiteit ontvangende water cia.be 34

35 Beleidskader lozing gevaarlijke stoffen 1. Aanduiden gevaarlijke stoffen 45 prioritaire stoffen aangeduid op Europees niveau 133 gevaarlijke stoffen aanvullend aangeduid op Vlaams niveau (reductieprogramma / SGB / VLAREM II) Periodiek te herzien (min. 6-jaarlijks bij herziening SGB) 2. Vastleggen MKN en indelingscriterium per gevaarlijke stof Prioritaire stoffen: overname van Europese MKN Overige: ad hoc afgeleid door VMM Indelingscriterium = jaargemiddelde MKN Periodiek te herzien (min. 6-jaarlijks bij herziening SGB) 3. Vaststellen vergunningsvoorwaarden Nodig indien concentratie > indelingscriterium Op basis van uitgangsprincipes art Vlarem II

36 knelpunten 1. Aanduiden gevaarlijke stoffen Europese lidstaten identificeren gemiddeld 55 gevaarlijke stoffen die meegenomen worden bij beoordeling toestand oppervlaktewater VL behoort tot top 5 inzake aantal gereguleerde stoffen 2. Vastleggen MKN en indelingscriterium per gevaarlijke stof Grote diversiteit in MKN tussen lidstaten -> tendens Vlaanderen om te evolueren naar de meest stringente MKN binnen Europa Niet (altijd) gebaseerd op de meest recente, wetenschappelijke, gevalideerde, beschikbare informatie Realiteitszin en expert judgement bij afleiding onvoldoende aanwezig Herzieningsproces is verengd tot systematische verstrenging

37 Vaststellen vergunningsvoorwaarden Art : de regel BBT is minimaal kader Sanering aan de bron progressieve vermindering Respecteren MKN Evaluatie uitgaande van 10-voudige verdunning Indien mogelijk: evaluatie op basis van reële verdunningsdebieten Meest gevaarlijke stoffen (PBT-stoffen): voorkomen/beëindigen verontreiniging geen verdunning in rekening brengen Art ; de praktijk Incoherente toepassing Aspect BBT wordt niet in rekening gebracht MKN is directe basis voor te verlenen normen (geen evaluatiecriterium) 10 x MKN (of IC) wordt als absoluut plafond gehanteerd + systematisch opleggen normen < 10 x MKN In rekening brengen reële verdunningsdebieten / reële impact is uitzonderlijk Effectieve toestand oppervlaktewater wordt niet in rekening gebracht Gevaarlijke stoffen niet vermeld in de lijst met gevaarlijke stoffen gebruik van predicted no effect concentrations als uitgangspunt

38 vragen industrie Afleiden MKN MKN baseren op de meest recente, wetenschappelijke, gevalideerde, beschikbare informatie Bij vergelijking met andere lidstaten rekening houden met hoe MKN in andere lidstaten in rekening worden gebracht bij het vaststellen van vergunningsvoorwaarden (geen blinde benchmarking) Bij herzieningsproces systematisch nagaan of er nieuwe wetenschappelijke, gevalideerde, informatie beschikbaar is Herziening MKN niet verengen tot systematische verstrenging, maar ook mogelijkheid tot verhogen MKN voorzien

39 vragen industrie Vaststellen vergunningsvoorwaarden Normen in lijn met wat haalbaar is mits toepassing van BBT Evaluatie of norm aanleiding kan geven tot overschrijden MKN rekening houdend met: Huidige toestand oppervlaktewater Reële verdunningsdebieten Het gegeven dat normen een worstcase scenario weergeven Bij ontstentenis van gegevens kan vuistregel 10 x MKN gehanteerd worden Herzieningsproces lozingsnormen binnen realistische termijnen

40 MKN : EU afstemming en realisme WATER - MKN Vlaanderen bij koplopers in Europa inzake gereguleerde gevaarlijke stoffen Systematische verstrenging milieukwaliteitsnormen gevaarlijke stoffen niet altijd wetenschappelijk onderbouwd Voorgesteld norm MVC is bedoeld om mens te beschermen tegen opname van MVC door visconsumptie ; MKN is 3 x lager dan WHO guideline voor drinkwater Vlaanderen zal "rood" blijven kleuren op EU-kaarten (want toets van goede waterkwaliteit gebeurt aan de hand van de Vlaamse MKN) baseren op de meest recente, wetenschappelijke, gevalideerde, beschikbare informatie keuze stoffen, en waarde MKN : EUconsensus Voorgaande bullet is cruciaal, als Vlaanderen aan de kaderrichtlijn water wil voldoen, (omwille van "one out, all out"), voor de Vlaamse competitiviteit, gezien de strikte link met lozingsvoorwaarden (zie hieronder) Bindende link tussen milieukwaliteitsnormen en lozingsvoorwaarden unieke situatie in Europa Bepaald vanuit MKN Lozingsvoorwaarden op BBT en op effectieve, lokale situatie oppervlaktewater afstemmen Lozingsvoorwaarden op BBT en reële situatie enten!

41 OMGEVINGSVERGUNNING sneller en beter! 41

42 5 maand versnellingspotentieel bij MER/OVR flankerend-stimulerend beleid kwantitatief engagement of communicatie over versnelling Procedure klasse 2 (A en B zijn hier gelijk) KLASSE 2 MVG OVG Realiseer versnellingspotentieel in openbaarheid [maand tot vergunning] totale time to permit [maand] KLASSE 1 MVG OVG gewoon OVG klassieke POVC praktijk OVG klassiek eenvoud optimum KG+OT voorstel Ontvankelijk en volledigverklaring Beslissingstermijn vergunningsaanvraag Mogelijke verlenging Ontvankelijk en volledigverklaring mogelijk beroep intern startschot Beslissingstermijn mogelijk beroep project in openbaarheid vergunningsaanvraag vergunning 42

43

44 M E R 44

45 MER - "handleiding chemie" scoping screening (brief minister Schauvliege) scoping van vooral rubriek 6 in bijlage I en II geïntegreerde chemische installatie alle vier de voorwaarden, op de uitbreiding industriële schaal "grotere productiecapaciteiten in de sector" bijlage I niet misbruiken op "<bijlage II" op te vissen "basis"chemicaliën duiding en link naar producties uit IED twee voorbeelden van een screening minimalistische voorbeelden 45

46 EIA - Europese Richtlijn commissie stelt momenteel guidance op het O.V.-formulier voorziet voorlopig alleen een screening op de template (en dus niet in vrij formaat) bijlage III ; vele M.S. werken wél met drempels (in combinatie met gebieden zoals SBZ) ; afschaffing van bijlage III wordt bespreekbaar (mits toevoeging van SBZ aan drempels van bijlage II) pcornille@essenscia.be 46

47 EIA - te checken of aan te passen de nieuwe definitie vermeldt ; (iv) the reasoned conclusion by the competent authority on the significant effects Ook de ontheffing en de screening dienen gemotiveerd scoping op verzoek ; is OK wat met lange tijd tussen MER goedkeuring en vergunningsbeslissing? invullen van "biodiversiteit" en van "zware ongevallen en rampen" rekening houden met (vi) areas in which there has already been a failure to meet the environmental quality standards vii) densely populated areas; beschouwen van (g) the cumulation of the impact with the impact of pcornille@essenscia.be other existing and/or 47 approved projects;

48 ? dient voor elk project voor (vergunningsplichtige) opslag van l stookolie, een project-mer-screeningsnota opgesteld? Besluit met categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage Bijlage III 6. Chemische industrie (projecten die niet onder bijlage I of II vallen) c) opslagruimten voor aardolie, petrochemische en chemische producten vlaremtrein 2013 ; opslagruimten voor aardolie, petrochemische en chemische producten bij installaties behorend tot de chemische industrie. Principiele discussie lopend pcornille@essenscia.be 48

8. Verkorting doorlooptijd vergunningen

8. Verkorting doorlooptijd vergunningen 8. Verkorting doorlooptijd vergunningen < 2017 >2017 S T A R T MER OVR VERGUNNINGSTRAJECT MER VERGUNNINGSTRAJECT V E R G U N N I N G OVR Jur verplichte stappen standaarddossiers Met scopingsadvies standaarddossiers,

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

Het luchtpakket van de Europese Commissie Eerste reactie en aandachtspunten voor Vlaanderen

Het luchtpakket van de Europese Commissie Eerste reactie en aandachtspunten voor Vlaanderen Het luchtpakket van de Europese Commissie Eerste reactie en aandachtspunten voor Vlaanderen Steven Lauwereins & David Knight LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Inhoud I. Eerste

Nadere informatie

Kosten en baten van het EUluchtbeleid

Kosten en baten van het EUluchtbeleid Kosten en baten van het EUluchtbeleid Conferentie luchtkwaliteit 2014, Minaraad Bob Nieuwejaers Herziening NEC-richtlijn Richtlijn uit 2001 December 2013: commissievoorstel herziening NEC-richtlijn Verminderen

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Herziening NEC-richtlijn. LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid

Herziening NEC-richtlijn. LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Herziening NEC-richtlijn LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Inhoud presentatie Huidige NEC-richtlijn Herziening NEC-richtlijn: motivatie Inhoud herziene NEC-richtlijn: Overzicht

Nadere informatie

Project-m.e.r. screening

Project-m.e.r. screening VVSG voormiddagen Omgevingsvergunning 2 december 2011 Peter Beusen Geert Pillu Dienst Mer Inhoud 1.Intro Praktijk VÓÓR Arrest Europees Hof van Justitie van 24 maart 2011 Arrest Europees Hof van Justitie

Nadere informatie

NEC: modellering. LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid

NEC: modellering. LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid NEC: modellering LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid GAINS RAINS IIASA BAU CLE Enkele afkortingen Greenhouse gas Air pollution INteractions and Synergies model Regional Acidification

Nadere informatie

Extreem veilig Het product Our product Voordeel Advantage Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock

Extreem veilig Het product Our product Voordeel Advantage Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Extreem veilig Het product Alle koppeling zijn speciaal ontworpen en vervaardigd uit hoogwaardig RVS 316L en uitgevoerd met hoogwaardige pakkingen. Op alle koppelingen zorgt het gepatenteerde veiligheid

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

Parkstad Limburg Energy Transition Implementation Program PALET 3.0. Discussie en vragen

Parkstad Limburg Energy Transition Implementation Program PALET 3.0. Discussie en vragen Parkstad Limburg Energy Transition Implementation Program PALET 3.0 Discussie en vragen Ambition Document 1.0 2.0 Potention Research Parkstad Limburg Energy Transition (PALET 3.0) Basic principles PALET

Nadere informatie

Vlaams beleid luchtverontreiniging en. milieuvergunningsaanvragen

Vlaams beleid luchtverontreiniging en. milieuvergunningsaanvragen Vlaams beleid luchtverontreiniging en milieuvergunningsaanvragen Geert Pillu Adviesverlener LNE afdeling Milieuvergunningen Brugge Vlaams beleid luchtverontreiniging en milieuvergunningsaanvragen Kennis

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management

Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Management Policy Aspects of Storm Surge Warning Systems Ir. Herman Dijk Ministry of Transport, Public Works and Water Contents Water in the Netherlands What kind of information and models do we need? Flood System

Nadere informatie

Samenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven KvK Utrecht T

Samenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven   KvK Utrecht T A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Samenvatting Dit document geeft een toelichting op de

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen.

Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen. Examen ET1205-D1 Elektronische Circuits deel 1, 5 April 2011, 9-12 uur Het is geen open boek tentamen. Wel mag gebruik gemaakt worden van een A4- tje met eigen aantekeningen. Indien, bij het multiple choice

Nadere informatie

De regelgeving van de Europese Unie rond Milieu. Hoofdstuk 3. De regelgeving van de Europese Unie rond Milieu

De regelgeving van de Europese Unie rond Milieu. Hoofdstuk 3. De regelgeving van de Europese Unie rond Milieu Hoofdstuk 3 De regelgeving van de Europese Unie rond Milieu In Europa is een aanzienlijk deel van de totale vervuiling afkomstig van industriële productieprocessen Om de bijdrage van de Europese industrie

Nadere informatie

KPMG PROVADA University 5 juni 2018

KPMG PROVADA University 5 juni 2018 IFRS 16 voor de vastgoedsector Ben u er klaar voor? KPMG PROVADA University 5 juni 2018 The concept of IFRS 16 2 IFRS 16 Impact on a lessee s financial statements Balance Sheet IAS 17 (Current Standard)

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt The role of mobility in higher education for future employability The role of mobility in higher education for future employability Jim Allen Overview Results of REFLEX/HEGESCO surveys, supplemented by Dutch HBO-Monitor Study migration Mobility during and after HE Effects

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN

GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN 45463 GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN VLAAMSE GEMEENSCHAP COMMUNAUTE FLAMANDE VLAAMSE OVERHEID N. 2010 2345 [C 2010/35462]

Nadere informatie

TNO Triskelion BV REACH: is de arbeidshygiënist uitgespeeld?

TNO Triskelion BV REACH: is de arbeidshygiënist uitgespeeld? TNO Triskelion BV REACH: is de arbeidshygiënist uitgespeeld? 2 april 2014 REACH Registratie 38533 registraties, 7605 unieke stoffen Implementatie in volle gang blootstellingscenario s Evaluatie 2012: 36

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Tentamen Bewijzen en Technieken 1 7 januari 211, duur 3 uur. Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe.

Nadere informatie

Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal

Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal François J. Dessart, PhD Infosessie gedragsinzichtingen Vlaamse Overheid, Brussel 27 september 2016 Behavioural

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Tentamen Analyse 6 januari 203, duur 3 uur. Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland 1. Londen In Londen kunnen gebruikers van een scootmobiel contact opnemen met een dienst

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

EVALUATIE 2013 GASSEN GASFLES IS GEEN SCHROOT Terugnamesysteem van gebruikte gasflessen is operationeel en oogst lof

EVALUATIE 2013 GASSEN GASFLES IS GEEN SCHROOT Terugnamesysteem van gebruikte gasflessen is operationeel en oogst lof OVERZICHT 2013 1 EVALUATIE 2013 GASSEN GASFLES IS GEEN SCHROOT Terugnamesysteem van gebruikte gasflessen is operationeel en oogst lof EVALUATIE OBJECTIEVEN 2013 WG-LM MER essenscia neemt in dit dossier

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Socio-economic situation of long-term flexworkers

Socio-economic situation of long-term flexworkers Socio-economic situation of long-term flexworkers CBS Microdatagebruikersmiddag The Hague, 16 May 2013 Siemen van der Werff www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Discussion topics and conclusions

Nadere informatie

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages 22/03/2013 Housing market in crisis House prices down Number of transactions

Nadere informatie

BIJLAGEN. bij het voorstel. voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

BIJLAGEN. bij het voorstel. voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.12.2013 COM(2013) 919 final ANNEXES 1 to 4 BIJLAGEN bij het voorstel voor een RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD inzake de beperking van de emissies van bepaalde

Nadere informatie

Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP

Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP Dit is de actuele besluitenlijst van het CCvD HACCP. Op deze besluitenlijst staan alle relevante besluiten van het CCvD HACCP

Nadere informatie

CHROMA STANDAARDREEKS

CHROMA STANDAARDREEKS CHROMA STANDAARDREEKS Chroma-onderzoeken Een chroma geeft een beeld over de kwaliteit van bijvoorbeeld een bodem of compost. Een chroma bestaat uit 4 zones. Uit elke zone is een bepaald kwaliteitsaspect

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2017 Nr. 18

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 2017 Nr. 18 63 (1975) Nr. 32 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2017 Nr. 18 A. TITEL Douaneovereenkomst inzake het internationale vervoer van goederen onder dekking van carnets TIR (TIR-Overeenkomst)

Nadere informatie

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018 INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND Lut Hoebeke, 1 juni 2018 Overzicht presentatie Circulaire economie Problemen bij waterbesparing en hergebruik VLAREM artikel rond waterbesparing/waterhergebruik

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water

Nadere informatie

De deeleconomie in België

De deeleconomie in België De deeleconomie in België Definitie omvang potentieel Anthony Baert Conseil Fédéral du Développement Durable 31 mai 2016 De ING International Survey 2 Sharing back to the roots 3 Sharing back to the roots

Nadere informatie

Veiligheid en BBT/BREF. Annelies Faelens Departement LNE Afdeling Milieuvergunningen

Veiligheid en BBT/BREF. Annelies Faelens Departement LNE Afdeling Milieuvergunningen Veiligheid en BBT/BREF Annelies Faelens Departement LNE Afdeling Milieuvergunningen Inhoud 1. Richtlijn Industriële Emissies 2. BBT s en BREF s 3. Richtsnoeren voor het opstellen van BREF s 4. Veiligheid

Nadere informatie

AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models

AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models AdVISHE: Assessment of the Validation Status of Health- Economic Decision Models Pepijn Vemer, George van Voorn, Isaac Corro Ramos, Maiwenn Al, Talitha Feenstra Rationale In theorie: Doe alles! Een model

Nadere informatie

Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland

Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland KvAG/NCG/Ravi studiedag Europese GI-projecten waaronder INSPIRE Bastiaan van Loenen B.vanloenen@geo.tudelft.nl 23

Nadere informatie

Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht

Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Voorzorg is niet onredelijk WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Kindermobieltjes en voorzorg Child warning over mobile phones Parents should ensure their children use mobile phones

Nadere informatie

z x 1 x 2 x 3 x 4 s 1 s 2 s 3 rij rij rij rij

z x 1 x 2 x 3 x 4 s 1 s 2 s 3 rij rij rij rij ENGLISH VERSION SEE PAGE 3 Tentamen Lineaire Optimalisering, 0 januari 0, tijdsduur 3 uur. Het gebruik van een eenvoudige rekenmachine is toegestaan. Geef bij elk antwoord een duidelijke toelichting. Als

Nadere informatie

EC-modellering in Vlaanderen: het effect van snelheidsverlaging op snelwegen

EC-modellering in Vlaanderen: het effect van snelheidsverlaging op snelwegen 19/04/2012 EC-modellering in Vlaanderen: het effect van snelheidsverlaging op snelwegen Wouter Lefebvre en vele anderen VVM 19/04/2012 2 Inhoudstafel» Methodologie» Validatie» Case study 19/04/2012 3 Methodologie»

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

01/ M-Way. cables

01/ M-Way. cables 01/ 2015 M-Way cables M-WaY Cables There are many ways to connect devices and speakers together but only few will connect you to the music. My Way of connecting is just one of many but proved it self over

Nadere informatie

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally

Nadere informatie

Resultaten Derde Kwartaal 2015. 27 oktober 2015

Resultaten Derde Kwartaal 2015. 27 oktober 2015 Resultaten Derde Kwartaal 2015 27 oktober 2015 Kernpunten derde kwartaal 2015 2 Groeiend aantal klanten 3 Stijgende klanttevredenheid Bron: TNS NIPO. Consumenten Thuis (alle merken), Consumenten Mobiel

Nadere informatie

Presentatie TCO. SER Workshop. 28 mei Den Haag

Presentatie TCO. SER Workshop. 28 mei Den Haag Presentatie TCO SER Workshop 28 mei Den Haag Korte introductie 2 Marc van der Steen Project Manager Brabant, Stichting Zero Emissie Busvervoer Elisabeth van Opstall TCO Binnenvaart Principe TCO 3 Total

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen

Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen Frans Fierens, Gerwin Dumont (*) (*)Medewerkers van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gedetacheerd naar de Intergewestelijke Cel voor

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

DE HEER KRIS PEETERS ACTIEPLAN CADMIUM

DE HEER KRIS PEETERS ACTIEPLAN CADMIUM DE HEER KRIS PEETERS Vlaams Minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur ACTIEPLAN CADMIUM Maandag 13 februari 2006 Doelstelling: - probleem cadmiumverontreining Vlaanderen in kaart brengen

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen De ontwikkeling van prikkelverwerking bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis en de invloed van hulp en begeleiding gedurende het leven. Fortuin, Marret; Landsman-Dijkstra,

Nadere informatie

WORKSHOP : COMPTENCES FOR THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS ( SDGs )

WORKSHOP : COMPTENCES FOR THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS ( SDGs ) WORKSHOP : COMPTENCES FOR THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS ( SDGs ) Jos van Hal, MSc 24th May 2019 Recent publication: SDGs INSPIRATIONAL OR ASPIRATIONAL? HOW TO OPERATIONALISE AND IMPLEMENT THE SUSTAINABLE

Nadere informatie

Press release Statistics Netherlands

Press release Statistics Netherlands Press release PR00-277 8-12-2000 9:30 AM Inflation rate in November levelling out Consumer prices in November were up 3.0% on November last year. The inflation rate is therefore 0.1% lower than last month,

Nadere informatie

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning

Nadere informatie

Startconferentie actieplan luchtkwaliteit stad en haven Gent

Startconferentie actieplan luchtkwaliteit stad en haven Gent Startconferentie actieplan luchtkwaliteit stad en haven Gent Sessie luchtverontreiniging door industrie dinsdag 29 april 2014 Inleiding op problematiek en genomen maatregelen Jasper Wouters Vlaamse overheid

Nadere informatie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING Stijn Bruers OVERZICHT MILIEUZORGSYSTEEM NULMETING REDUCTIEDOELSTELLING ANALYSES EN SIMULATIES ACTIEPLAN CASE STUDIES 1 1. MILIEUZORGSYSTEEM

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame.

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. 8+ 60 MIN. 2-5 Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. HELICOPTER SPEL VOORBEREIDING: Doe alles precies hetzelfde als bij

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering The Relationship between Daily Hassles and Depressive Symptoms and the Mediating Influence

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (Emergency UC03 sensor)

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (Emergency UC03 sensor) Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (Emergency UC03 sensor) Let op: Als het flexibele draad van dit licht beschadigd is, dient het te worden vervangen door iemand van de technische service,

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel

Nadere informatie

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie wordt de

Nadere informatie

Vlaamse prioriteiten ETS herziening

Vlaamse prioriteiten ETS herziening Vlaamse prioriteiten ETS herziening Stijn Caekelbergh Beleidsmedewerker Klimaat Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Inhoud presentatie Hervorming EU ETS: robuuster prijssignaal Hervorming

Nadere informatie

INDC Suriname : Renewable Energy

INDC Suriname : Renewable Energy INDC Suriname : Renewable Energy Mw. N. Plet Nationale Coördinatie Milieubeleid Kabinet van de President van de Republiek Suriname Donderdag 23 Juni 2016 Marriot Presentatie opbouw Waarom er is gekozen

Nadere informatie

Vormen van milieueffectrapportage in Vlaanderen. Pascal Van Ghelue Geograaf Dienst Begeleiding Gebiedsgerichte Planprocessen

Vormen van milieueffectrapportage in Vlaanderen. Pascal Van Ghelue Geograaf Dienst Begeleiding Gebiedsgerichte Planprocessen Vormen van milieueffectrapportage in Vlaanderen Pascal Van Ghelue Geograaf Dienst Begeleiding Gebiedsgerichte Planprocessen Inhoud 1. Doel milieueffectrapportage 2. Regelgeving 3. Rapportagevormen (4)

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor)

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor) Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor) Let op: Als het flexibele draad van dit licht beschadigd is, dient het te worden vervangen door iemand van de technische service, of

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

Wijzigingen emissienormen

Wijzigingen emissienormen Inleiding Vlaremtrein Wijzigingen emissienormen Een overzicht door Brenda Mariën publicatie in BS: 7 januari 009 in werking op maart 009 wijzigingen Verschillende rubrieken Vergunningsvoorwaarden: o.a.

Nadere informatie

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development

Nadere informatie

BE Nanoregistry Annual Public Report

BE Nanoregistry Annual Public Report 1 BE Nanoregistry Annual Public Report Carine Gorrebeeck FPS Health, Food Chain Safety & Environment 2 WHY? The objectives of the registry (a.o.): - Traceability: allow competent authorities to intervene

Nadere informatie

ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE

ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE Fred Akerboom January 29th 2014 Het Rotterdam Climate Initiative is het klimaatprogramma van de gemeente Rotterdam, Deltalinqs, DCMR Milieudienst Rijnmond en Havenbedrijf Rotterdam

Nadere informatie

Programma infosessie EU-ETS

Programma infosessie EU-ETS Programma infosessie EU-ETS 13u30 14u30 Finale toewijzingsregels 2021-2030 14u30 15u00 Methodiek voor toewijzing emissies aan sub-installaties 15u00 15u15 koffiepauze 15u15-15u45 Sjabloon voor Monitoring

Nadere informatie

Peppol & e-fff. Paul Simons. Agenda

Peppol & e-fff. Paul Simons. Agenda Peppol & e-fff Paul Simons Chairman of the e-fff e-invoicing workgroup paul.simons@codabox.com Agenda How e-fff started How e-fff became Peppol compliant Adding bookkeeping information Belgian legislation

Nadere informatie

Implementation of CLP Annex VIII EU harmonised product information for Poisons Centres. Pieter Brekelmans Ronald de Groot Thijs de Kort

Implementation of CLP Annex VIII EU harmonised product information for Poisons Centres. Pieter Brekelmans Ronald de Groot Thijs de Kort Implementation of CLP Annex VIII EU harmonised product information for Poisons Centres Pieter Brekelmans Ronald de Groot Thijs de Kort NVIC NVIC RIVM Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum [NVIC,

Nadere informatie

Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant

Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant Innovative SUMP-Process in Northeast-Brabant #polis14 Northeast-Brabant: a region in the Province of Noord-Brabant Innovative Poly SUMP 20 Municipalities Province Rijkswaterstaat Several companies Schools

Nadere informatie

1.1 ORGANIZATION INFORMATION 1.2 CONTACT INFORMATION 2.1 SCOPE OF CERTIFICATION 2.2 AUDITOR INFORMATION 3.1 AUDIT CONCLUSIONS 3.2 MANAGEMENT SYSTEM EFFECTIVENESS 3.3 OBSERVATIONS Organization Address Name

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

Ontheffing tot het opstellen van een MER

Ontheffing tot het opstellen van een MER Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Dienst Mer Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL Tel: 02/553.80.79 fax: 02/553.80.75 Ontheffing

Nadere informatie

Tabel 1. Huidige concentratieschalen voor de berekening van de luchtkwaliteitsindex. NO 2. (uurgemiddelde)

Tabel 1. Huidige concentratieschalen voor de berekening van de luchtkwaliteitsindex. NO 2. (uurgemiddelde) IRCEL CELINE Berekening en implementatie van een nieuwe luchtkwaliteitsindex naar aanleiding van de nieuwe EU dochterrichtlijn betreffende grenswaarden voor SO 2, NO 2, PM10 en lood in de lucht en de toekomstige

Nadere informatie

Lists of words from the books, and feedback from the sessions, are on

Lists of words from the books, and feedback from the sessions, are on Vocabulairetrainer www.quizlet.com - handleiding 1. Woordenlijsten van de boeken en de feedback van de les staan op http://www.quizlet.com. Lists of words from the books, and feedback from the sessions,

Nadere informatie

Johto. Flexible light

Johto. Flexible light Johto Flexible light Johto is a high quality lighting system based on LED for technically sophisticated interior and exterior light. It provides homogeneous and dot free illumination in very low installation

Nadere informatie