Toename van leerlingen in het buitengewoon onderwijs en de vraag naar de effectiviteit ervan

Transcriptie

1 Slotconferentie Brussel 3 december 2012 Toename van leerlingen in het buitengewoon onderwijs en de vraag naar de effectiviteit ervan Jan Van Damme, Georges Van Landeghem & Gudrun Vanlaar Centrum voor Onderwijseffectiviteit en evaluatie KU Leuven en Steunpunt Studie en Schoolloopbanen

2 Buitengewoon onderwijs in Vlaanderen Scholen voor buitengewoon onderwijs lange traditie ( > 40 jaar) 7%! Inclusief onderwijs (recenter) Beslissing over doorverwijzing: Multidisciplinair team (kleuterleidster, directie, ouders, CLB,..)

3 Overzicht 1. Toename van leerlingen in BuLO 2. Instroom, doorstroom en effectiviteit. Een begin

4 Slotconferentie Brussel 3 december De toename van leerlingen in het buitengewoon lager onderwijs

5 Buitengewoon lager onderwijs =? Kleinere klassen, meer omkadering, flexibel Niet verankerd in buurt Langere schooldagen Segregatie SSL Colloquium

6 Omvang buitengewoon lager onderwijs 11 jarigen in buitengewoon lager onderwijs ( ): 3 jongens per 2 meisjes Jongens: 9,6% Meisjes: 6,2% Alle 11 jarigen: 8,0% Volledig gesegregeerd

7 J J+M M Evolutie omvang buitengewoon lager onderwijs 11 jarigen 3 jongens per 2 meisjes 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% Geboortejaar % van cohorte

8 Stroompatroon buitengewoon lager onderwijs Illustratie: jongens Toename van vroege doorverwijzingen leidt niet tot afname van latere instroom % van jongenscohorte 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Geboortejaar

9 Omvang types buitengewoon lager onderwijs T1: lichte mentale handicap T8: leermoeilijkheden T2: matige of ernstige mentale handicap T3: emotionele en gedragsproblemen T4: fysieke handicap T7: auditieve handicap T6: visuele handicap 11 jarigen in Jongens Meisjes J&M T1 2,9% 2,5% 2,7% T8 3,3% 2,4% 2,9% T2 1,2% 0,7% 0,9% T3 1,3% 0,2% 0,8% T4 0,5% 0,2% 0,3% T7 0,4% 0,1% 0,3% T6 0,0% 0,0% 0,0% Totaal 9,6% 6,2% 8,0%

10 Evolutie types buitengewoon lager onderwijs 11 jarige jongens Evolu e sinds T1 eerder stabiel T8 vrij stabiel sinds T2: matige of ernstige mentale handicap T3: emotionele en gedragsproblemen T4: fysieke handicap T7: auditieve handicap T6: visuele handicap % van jongenscohorte 1,0% 0,5% 0,0% T2 T3 T4 T7 T Geboortejaar

11 Evolutie types buitengewoon lager onderwijs 11 jarige meisjes Evolu e sinds T1 eerder stabiel T8 van 1,7% ( ) naar 2,4% T2: matige of ernstige mentale handicap T3: emotionele en gedragsproblemen T4: fysieke handicap T7: auditieve handicap T6: visuele handicap % van meisjescohorte 1,0% 0,5% 0,0% T2 T4 T7 T T3 Geboortejaar

12 3,5% Stroompatroon buitengewoon lager onderwijs, Type 1, jongens T1: lichte mentale handicap Beduidende instroom op alle leeftijden, omvang afnemend met leeftijd % van jongenscohorte 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% Stroom van geboortecohorten! 0,0% Geboortejaar

13 3,5% Stroompatroon buitengewoon lager onderwijs, Type 8, jongens T8: leermoeilijkheden % van jongenscohorte 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% Merk op: beperkte (netto ) instroom van 7 jarigen 0,5% 0,0% Geboortejaar

14 11 10 Stroompatroon buitengewoon lager onderwijs, Type 2, jongens T2: matige of ernstige mentale handicap Vooral vroege instroom (6, 7 en 8 jarigen) % van jongenscohorte 1,0% 0,5% ,0% Geboortejaar

15 11 Stroompatroon buitengewoon lager onderwijs, Type 3, jongens T3: emotionele en gedragsproblemen % van jongenscohorte 1,0% 0,5% Instroom op alle leeftijden Sterke toename 0,0% Zal komende jaren doorgaan! Geboortejaar

16 Resultaten kort Breed parallelspoor; minstens 2 decennia groei; volledig gesegregeerd Vroeg doorverwijzen vermindert late instroom niet Vooral T8 ( leermoeilijkheden ) en T1 ( lichte mentale handicap ) Recente groei vooral in kleine types Onevenwicht jongens/meisjes

17 Interpretaties Segregatie heeft nadelen Groei is structureel; rem? (ouders?) Weg terug (inclusie) moeilijk Gewoon lager onderwijs niet te begrijpen zonder buitengewoon onderwijs Te weinig informatie over stromen in, uit en binnen buitengewoon lager onderwijs Te weinig informatie over toekomstperspectief van kinderen in buitengewoon lager onderwijs

18 Slotconferentie Brussel 3 december Over instroom, doorstroom en effectiviteit. Een aanzetje.

19 Slotconferentie Brussel 3 december 2012 Op basis van SiBO onderzoek gericht op gewoon basisonderwijs in opdracht van overheid (Steunpunt SSL) ± 6000 lln uit bijna 200 scholen, gevolgd van 3 de kleuterklas tot S.O. ( )

20 Slotconferentie Brussel 3 december 2012 Deelsteekproeven Representatieve groep voor Vlaanderen (120 scholen) 25 scholen met veel GOK lln (van bepaalde soort) 25 methodescholen 30 scholen Stad Gent

21 Leerlingen die overgingen naar BuLO, vooral gevolgd in beginjaren o.a. prestaties voor technisch lezen, spelling en wiskunde niet cognitieve aspecten (oordelen leraar) in eindjaren o.a. prestaties voor begrijpend lezen en wiskunde (tot in 1 ste leerjaar S.O.) niet cognitieve aspecten, ook zelfbeschrijving door lln

22 Wat na derde kleuterklas? Uit representatieve steekproef: 3,8% bissen K3 2% naar BuLO 0,3% naar brugklas in gewoon onderwijs (aangevuld met brugklassers uit andere steekproeven)

23 Verschillen tussen groepen? qua schools presteren in K3: bissers = BuLO < brugklas < eerste leerjaar qua psychosociaal functioneren: weinig verschillen tussen atypische groepen BuLO groep wel meer problematisch voor autonome participatie in klas agressief gedrag werkhouding

24 geslacht: meer meisjes bij bissers meer jongens in BuLO uit Nederlandstalig gezin: 83% in 1 ste leerjaar 93% in BuLO 66% van bissers 28% in brugklas geen verschil tussen scholen in omvang van uitstroom naar atypische loopbanen

25 cognitieve en psychosociale variabelen verklaren goed doorstromen versus niet verklaren niet goed verschil tussen atypische groepen achtergrondkenmerken lln: omgekeerd nog veel van verschillen niet verklaard (intelligentie? aanbod in buurt?)

26 uit alle steekproeven samen N = 194 wat doet die groep? 11% K3 bis 20% speelleerklas/brugklas 33% BuLO 34% leerjaar 1 Advies BuLO

27 Verdere schoolloopbanen van lln die na K3 advies kregen om over te gaan naar BuLO jaar K3 bis 22 11% brugklas 39 20% BuLO 64 33% 74 38% 81 42% 82 42% 86 44% 90 46% L % 80 41% 8 4% L % 67 35% 17 9% 1 1% L % 61 31% 14 7% 1 1% L % 60 31% 15 8% L % 56 29% L % Onbekend 3 2% 6 3% 9 5% 9 5% 10 5% 10 5% totaal % % % % % %

28 Verdere schoolloopbanen van lln die na K3 advies kregen om over te gaan naar BuLO jaar K3 bis 22 11% brugklas 39 20% BuLO 64 33% 74 38% 81 42% 82 42% 86 44% 90 46% L % 80 41% 8 4% L % 67 35% 17 9% 1 1% L % 61 31% 14 7% 1 1% L % 60 31% 15 8% L % 56 29% L % Onbekend 3 2% 6 3% 9 5% 9 5% 10 5% 10 5% totaal % % % % % %

29 Verdere schoolloopbanen van lln die na K3 advies kregen om over te gaan naar BuLO jaar K3 bis 22 11% brugklas 39 20% BuLO 64 33% 74 38% 81 42% 82 42% 86 44% 90 46% L % 80 41% 8 4% L % 67 35% 17 9% 1 1% L % 61 31% 14 7% 1 1% L % 60 31% 15 8% L % 56 29% L % Onbekend 3 2% 6 3% 9 5% 9 5% 10 5% 10 5% totaal % % % % % %

30 Vaststellingen Advies om naar BuLO te gaan wordt in ongeveer helft van gevallen gevolgd Leerlingen die naar BuLO gaan keren zelden terug naar regulier onderwijs, behalve 1 op 3 na speelleerklas Leerlingen die in regulier LO blijven, scoren beter voor wiskunde

31 Onderzoeksvraag Als leerlingen na derde kleuterklas naar het buitengewoon onderwijs gaan, verwerven ze dan meer of minder wiskundevaardigheden gedurende de eerste 2 schooljaren in de lagere school, dan gelijkaardige leerlingen die in het regulier onderwijs gebleven zijn?

32 Methode Propensity score nearest neighbour matching Quasi experimenteel design ~ Toevalsexperiment Experimentele groep: Buitengewoon lager onderwijs Controle groep: Regulier onderwijs = Behalve voor gevolgde onderwijs in schooljaar na derde kleuterklas

33 Methode: Data SiBO project (Schoolloopbanen in basisonderwijs) Steekproef: Alle leerlingen in voor 1ste keer in K3 uitgesloten: K3 bissers in Leerlingen met visuele, auditieve, zware fysieke of intellectuele beperking N = 5295 leerlingen in 365 klassen in 259 kleuterscholen

34 Methode: Data

35 Methode: Data BuLO_0304 Freq. % + 0 5, % % + Totaal 5, %

36 Percentage GOK leerlingen per conditie GOK ll BuLO Totaal 0 N= 3400 N= 1204 N= % 26% 100% 1 N= 50 N= 86 N= % 63% 100% Totaal N= 3450 N= 1290 N= % 27% 100%

37 Methode: Variabelen 444 pre treatment karakteristieken Vaardigheidstoetsen taal en wiskunde Leerkrachtvragenlijsten Over de leerlingen Over klaspraktijken en overtuigingen van leerkracht Oudervragenlijsten Schoolteamvragenlijsten Directievragenlijsten

38 Methode: Afhankelijke variabelen (outcomes) Wiskundescores (post treatment) Einde schooljaar 2004 (1 ste leerjaar) Einde schooljaar 2005 (2 de leerjaar) Toetsen afgenomen op school Gekalibreerd volgens IRT Variabele N Gemiddelde Std. Dev. Min Max Wisk Eind Wisk Eind

39 Methode: 5 stappen o.a. berekenen van propensity score voor elke leerling, dit is zijn/haar kans om naar BuLO te gaan

40 1. Identificeren van true confounders voor overgang naar BuLO Pre treatment karakteristieken die samenhangen met: Treatment (al dan niet naar BuLO) Outcome (wiskundeprestaties in L1 en L2) Ontbrekende gegevens: Multiple Imputation (5 keer, met SPSS) Alle beschikbare variabelen die met treatment, outcome of true confounders samenhangen werden gebruikt als hulpvariabelen.

41 2. Schatting van propensity scores a.d.h.v. 3 niveau binominale regressieanalyse (leerlingen in klassen in kleuterscholen) met MLwiN 2.24 software

42 Kenmerken waarop kansen op BuLO berekend zijn Leeftijd Geboortemaand SES / gezinslid leeft van vervangingsinkomen Allochtoon/autochtoon Thuistaal Ned./andere linguïstisch kapitaal gezin Vaardigheidsscores taal en wiskunde begin en einde K3 Extra zorg / paramedische zorg / extra hulp Coöperatieve / onafhankelijke participatie Welbevinden / zelfvertrouwen Contact tss. gezin en school Etnisch culturele kloof Integratie populariteit Prosociaal / asociaal gedrag / nabijheid Agressief / bezorgd of angstig gedrag Hyperactief Werkhouding Ondersteunend thuismilieu

43 3. Selectie van overlappingsgebied

44 3. Selectie van overlappingsgebied

45 3. Selectie van overlappingsgebied overlap

46 3. Selectie van overlappingsgebied overlap

47 4. Nearest neighbour matching M.b.v. Stata (nnmatch command) One to many matching met replacement (S.E. ) Elke leerling in experimentele groep vergeleken met 20 matches in controle groep Controle voor bias (Abadie & Imbens, 2002)

48 5. Schatting van treatment effect Gebaseerd op beschikbare wiskundescores schattingen van effect van overgang naar BuLO: - Average treatment effect (ATE): - Y(1) Y(0) Y(1) = potentiële wisk score van leerling indien naar BuLO Y(0) = potentiële wisk score van leerling indien niet naar BuLO

49 Resultaten Average Treatment Effect N Coef. S.E. p 95% betrouwbh. interval Wisk (70 in BuLO) Wisk (74 in BuLO) SD. Wisk 04: 8.54 SD. Wisk 05: 9.59 N= 70 in experimentele groep (BuLO) N= 74 in experimentele groep (meestal BuLO)

50 Bedenkingen Slechts eerste voorlopige oefening, o.a. omdat Onderzoek opgezet om andere redenen Nog veel ruimte voor andere (niet geobserveerde?) verklarende variabelen Resultaten enkel geldig voor leerlingen die binnen overlappingsgebied vallen

51 Conclusie BuLO overgang is gemiddeld genomen niet voordelig voor wiskundeprestaties Nood aan meer onderzoek naar: effectiviteit van en kwaliteitszorg in BuLO schoolloopbanen van BuLO leerlingen

52 Suggesties voor vervolgonderzoek Meer onderzoek met groter aantal BuLO leerlingen Onderscheid maken tussen verschillende BuLO types Andere outcome variabelen (taal, niet cognitieve doelen) Effect op klasgenoten als SEN leerlingen in regulier onderwijs blijven?

53 Globale conclusie Omvang BuLO afremmen? Nadenken over doelstellingen BuLO: als gelijkaardige lln naar GLO en BuLO gaan, dan ook gelijkaardige doelen? terugkeren naar GLO reëel mogelijk maken? Welke criteria hanteren om effectiviteit van BuLO te beoordelen?

54 I have a dream Gelijkaardige leerlingen brengen het verder in het BuLO dan in het GLO én BuLO leraren demonstreren aan GLO leraren hoe ze hun zwak presterende leerlingen verder kunnen brengen. De BuLO leraren hebben daar in toenemende mate tijd voor omdat hun aantal leerlingen vermindert

55 Vragen of bedenkingen? Contact: