Activiteitenplan preventie 2008: "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven".

Transcriptie

1 5==55S;s 23OKT2007 I iscl, Agendanr. Voorstelnr. Onderwerp Activiteitenplan preventie 2008: "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven". Aan de Raad, Heerhugowaard, 11 september 2007 Beknopt voorstel De raad wordt voorgesteld om: 1. kennis te nemen van het activiteitenplan 2008: "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven"; 2. op grond hiervan te besluiten ,- extra beschikbaar te stellen in de begroting van 2008, ten laste van de algemene middelen, voor het uitvoeren van de vraaggestuurde aanpak van lokale preventieactiviteiten; 3. de wethouder mandaat te geven over de inzet van het beschikbaar gestelde budget; 4. vanwege continuïteit in preventiebeleid nu reeds een besluit nemen om voor 2009 en ,- per jaar te reserveren en per jaar door de raad te laten besluiten of de reservering wordt ingezet ter uitvoering van het t.z.t. voorgestelde activiteitenplan. Toelichting Activiteitenplan 2008: "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven". 1. Inleiding. In de Raadsvergadering van 22 mei 2007 is de Preventienota: Kiezen voor gezond leven aan de orde geweest. Uw Raad heeft aldus besloten: a. de speerpunten en het actieprogramma uit de landelijke Preventienota "Kiezen voor gezond leven"als uitgangspunt te nemen(beleidskader) voor ons lokale gezondheidsbeleid; b. bij de afweging van "Nieuw beleid"in het kader van de voorjaarsnota, de speerpunten van het gezondheidsbeleid als genoemd in de Preventienota te betrekken; c. in oktober 2007 op basis van het activiteitenplan te besluiten over het al dan niet opnemen van een extra budget van ,- per jaar voor de periode in deze notitie wordt u een door u gevraagd activiteitenplan gepresenteerd. 2. Wat is er gerealiseerd van de doelstellingen van de eerste vierjaarlijkse lokale gezondheidsnota binnen onze gemeente? In deze periode ( ) hebben er op het terrein van roken.alcoholgebruik en diabetes/overgewicht vele activiteiten plaatsgevonden; (een kleine opsomming:)

2 t.a.v. roken:- training "Pakje kans.samen stoppen met roken" Han Fortmancollege: project tegengif (met eervolle vermelding voor klas 1C) t.a.v. overgewicht/diabetes: - voorfichtingsartikelen o.a. met persberichten in lokale weekladen en informatiebijeenkomsten (o.a. in bibliotheek met presentaties en bloedsuiker testen), het meerjarenproject "Gezond gewicht" t.a.v. schadelijk alcoholgebruik: - vanuit de Brijderstichting: voorlichtingcampagnes zowel alcohol als drugs - vanuit GGD: het meerjarenproject project "Gezonde school en genotmiddelen". Enkele conclusies over de afgelopen periode: - Vier jaar geleden zijn meetbare doelen geformuleerd voor 2007 op het gebied van Roken en Overgewicht, namelijk een vermindering in Heerhugowaard tot 24 % (roken) en tot 34 % (overgewicht); uit onderzoek (2007) blijkt het cijfer voor roken 26% te zijn (-4%) en van overgewicht 44% (+3%). Het blijkt dat vooral de doelstelling op het gebied van overgewicht te ambitieus was. -daarnaast geeft met name de Brijderstichting aan dat directe resultaten van een preventie activiteit niet concreet meetbaar zijn; er vinden wel evaluaties plaats met de deelnemers. Kortom, vele acties zijn als aanbod aan inwoners door de verschillende organisaties georganiseerd en uitgevoerd. Juist omdat het bij preventie gaat om gedragsverandering en dientengevolge om de lange termijn is direct resultaat niet zichtbaar. Om gedragsverandering te bereiken is betrokkenheid van burgers van groot belang. Het aanspreken van eigen verantwoordelijkheid op het terrein van gezondheid dient gestimuleerd te worden Preventie activiteiten dienen te beklijven in het leven van alledag. Dit aspect van "je eigen gezondheid ter hand nemen" wordt een belangrijk speerpunt voor Speerpunt activiteitenplan 2008 : "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven". De burger is zelf verantwoordelijk voor zijn gezondheid en de 5 speerpunten - acties tegen roken, schadelijk alcoholgebruik.overgewicht, diabetes en depressie - zijn een uitnodiging aan de burger om hier aan te gaan werken. Hierbij wordt de burger "geholpen" middels stimulering en ondersteuning vanuit gemeente, organisaties en beroepsgroepen gespecialiseerd op genoemde terreinen. Het activiteitenplan 2008 wordt gekenmerkt door de vraag en inzet van de burger zelf centraal te stellen (vraaggericht), in de verwachting dat de kans op gedragsverandering toeneemt. Tevens blijkt vanuit good-practices dat zelf genomen initiatieven een positieve uitwerking hebben op andere burgers en er sprake is van olievlekwerking. Hiertoe zal in 2008 een stimuleringsbudget beschikbaar worden gesteld van maximaal euro voor burger/wijkinitiatieven die gericht zijn op "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven". Hierbij verwachten wij een neveneffect van versterking van de sociale samenhang (extra contacten zullen gaan ontstaan vanuit samen preventie oppakken). Middels deze aanpak worden inwoners en intermediairs actief betrokken - ook vanuit de eigen verantwoordelijkheid- in het behalen van gezondheidssuccessen. Hiertoe zal de gemeente Heerhugowaard in het najaar van 2007 deelnemen aan een demonstratiedag "Woerden Actief. Binnen deze gemeente wordt al twee jaar met succes vanuit de bevolking laagdrempelige en praktisch toepasbare activiteiten georganiseerd gericht met name op het terugdringen van overgewicht. Deze studiedag zal ons good-practice voorbeelden aanreiken en input geven aan aanpak en invulling van ons speerpunt activiteitenplan 2008.

3 Voorstel werkwijze: Om samenhang in beleid te stimuleren zullen de gebiedsteams van de 5 gebiedsdelen van Heerhugowaard betrokken worden bij het preventiespeerpunt Naast de bekende reguliere preventieactiviteiten gaan de gebiedsteams na welke good-practice er nodig is om het stimuleringsproject dicht bij de inwoners te brengen. Hiertoe kunnen zij een "lobby"persoon/kwartiermaker aanstellen, die zodanig opereert dat er initiatieven van preventieacties ingediend gaan worden. Het resultaat zal zijn: - via publicaties en introductie bij wijkpanels en verenigingen wordt het stimuleringsproject "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven" enthousiast ontvangen en draagt bij tot motivering en binding; de deelnemende verenigingen/inwonersgroepen per gebiedsdeel geven aan met welke preventieactiviteit zij daadwerkelijk aan de slag willen en welke prestaties en met welke locale partners en organisaties zij dit willen realiseren; - tevens geven de deelnemende verenigingen/inwonersgroepen in hun plan aan wat vanuit de gemeente aan aanvulling op de bestaande instrumenten/afspraken nodig is om de beoogde prestaties daadwerkelijk te kunnen leveren; - in het actieplan wordt aangegeven wat de belangrijkste resultaten zullen zijn en wie/welke organisaties betrokken worden bij de acties. het initiatiefplan is een kort en bondig rapportje, waarin de slagkracht in de wijk zichtbaar wordt. Planning: Najaar 2007 met doorloop naar 2008: voorbereidingsperiode met de volgende acties: deelname studiedag "Woerden Actief en uitwerking hiervan; - deelname landelijk congres Utrecht: "Jongeren onder invloed, kansen voor preventie van schoolbank tot barkruk". - de gebiedsteam informeren en enthousiasmeren - stimuleringsproject presenteren aan burgers en draagvlak creëren voor het oppakken van eigen verantwoordelijkheid in het behalen van gezondheidssuccessen. - Ondersteuning bieden/meedenken met het vorm geven van initiatieven en deze uitwisselen ter stimulering naar andere inwoners/groepen. Vanaf 2 de helft 2008 of zoveel eerder: concrete uitvoering van de preventieactiviteiten met (indien nuttig en nodig) ondersteuning van het stimuleringsbudget. Kosten: Gezien deze nieuwe (vraaggestuurde) aanpak zal er voor het eerste jaar extra geïnvesteerd moeten worden in een voorbereidingsfase.zoals boven genoemd. De kostenverdeling is als volgt: 13 % ten behoeve van de voorbereiding en 87% voor de uitvoering (van maximaal ,-). Kosten voorbereidingfase: Extra publiciteit en inzet van media: 2.000,- Kosten: uitvoeringsfase : afhankelijk van de initiatieven. Voor alle uit te voeren acties is maximaal beschikbaar ,-. Dekking van dit activiteitenplan 2008 wordt in de concept-begroting van 2008 geregeld- ook voor de jaren 2009 en via een offerte in de raadsbegroting 2008.

4 4. Vervolg. In juni 2008 zal de raad geïnformeerd worden over deze nieuwe aanpak en over de voortgang van het activiteitenplan In oktober 2008 zal de Raad een voorstel ontvangen over het activiteitenplan Bijlagen ter informatie: 1. Werkwijze: "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven". 2. Voorbeeld initiatieven (informatiedagen en Sporthero in Alkmaar en blowende jeugd in Venlo). Burgemeester en wethouders van Heerhugowaard, De secretaris, de burgemeester, *> Advies commissie MO d.d. 3 oktober 2007 Akkoordstuk

5 H E E R U G O W / \ /\ R D Nr de Raad van de gemeente Heerhugowaard; gelet op het raadsbesluit nr d.d. 22 mei 2007; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 11 september 2007; gelet op het advies van de commissie Maatschappelijke Ontwikkeling d.d. 3 oktober 2007; gelet op het preventie activiteitenplan 2008 : "Dicht bij huis kiezen voor een gezond leven", besluit 1. een budget van ,- beschikbaar te stellen in de begroting van 2008, ten laste van de algemene middelen, voor het uitvoeren van de vraaggestuurde aanpak van lokale preventieactiviteiten; 2. de wethouder mandaat te geven over de inzet van het beschikbaar gestelde budget; 3. vanwege continuïteit in preventiebeleid om voor 2009 en ,- per jaar te reserveren en per jaar te besluiten of de reservering wordt ingezet ter uitvoering van het t.z.t. voorgestelde activiteitenplan. Heerhugowaard, 23 oktober 2007 De Raad voornoemd

6 8 Werkwijze activiteitenplan: "Dichtbij huis kiezen voor een gezond leven' bijlage 1. In de voorbereidingsperiode richt de gemeente zich op doelgroep; de burger. Er wordt een kleine projectgroep samengesteld, bestaande uit een vertegenwoordiger van de 5 gebiedsteams en de beleidsadviseur Volkgezondheid en Zorg, die een programma gaan samenstellen om de burger te motiveren en te binden aan het burgerproject "Dichtbij huis kiezen voor een gezond leven " Zij inventariseren welke activiteiten, aansluitingsmogelijkheden en welke good practice er nodig zijn voor de burger om " warm ' te gaan lopen. Het programma wordt zo breed mogelijk gepresenteerd aan de burger met als doelstelling draagvlak creëren en de burger enthousiasmeren om mee te gaan doen. Samenwerking wordt gezocht met relevante organisaties zoals SWH en de GGD. Daarnaast maakt de projectgroep een raamwerk die voor de burger eenvoudig, laagdrempelig en uitnodigend is. Hierin worden kaders aangegeven waar een initiatief minimaal aan moet voldoen (nieuw, creatief, gericht op samen doen etc. Ook waar ze aan moeten voldoen om deel te nemen en hoeveel geld er per project beschikbaar is. De initiatiefnemers) vermelden in hun activiteitenplan wat, hoe, waar en wanneer en met wie ze het initiatief gaan doen. De ingezonden initiatieven worden door de projectgroep behandeld en de meest originele inzendingen worden gehonoreerd. Ze worden uitgenodigd om een presentatie te houden en op dat moment wordt ook de officiële start gegeven. Met de gekozen initiatiefnemers maakt de gemeente afspraken, die worden vastgelegd in een "overeenkomst". De media aandacht speelt hierbij een belangrijke rol. Als de initiatieven zijn afgesloten worden ze geëvalueerd, effecten bekend gemaakt en verwachten we als resultaat dat er een vlekwerking is ontstaan. Een jaarlijks stimuleringsbudget van is beschikbaar voor de burger -/ wijkgerichte initiatieven, die zijn gericht op de 5 speerpunten uit de preventienota "kiezen voor een gezond leven" nl; roken, schadelijk alcoholgebruik, overgewicht, diabetes en depressie. Tijdpad Activiteit November - februari Verrichten van voorbereidende werkzaamheden om het initiatief aan de burger te presenteren. Februari - april April-juni Juli -november Presentatie preventieplan aan de burgers. Initiatiefnemers leveren plan in, geven presentatie + officiële start wordt gegeven. Initiatieven worden uitgevoerd. November - december. Evaluatie en continuering.

7 Informatie alcohol: Bijlage 2 1 Het congres op 8 en 9 november 2007 in Utrecht. : 'Jongeren onder invloed Kansen voor preventie van schoolbank tot barkruk'. Een informatief en inspirerend congres waar nieuwe inzichten, instrumenten en projecten - gericht op het uitgaanscircuit en scholen - worden gepresenteerd. Om de kabinetsdoelen te kunnen bereiken zijn er drie actiepunten benoemd. Een daarvan is het ontwikkelen van een Handleiding Alcoholbeleid voor lokale beleidsmakers (gemeenten) die het lokale gezondheidsbeleid voor alcohol nader invullen en uitvoeren. De handleiding wordt tijdens de congresdagen gepresenteerd en heeft als doel het bieden van ondersteuning bij de vertaling van het speerpunt schadelijk alcoholgebruik uit de landelijke preventienota naar lokaal beleid en de uitvoering op lokaalniveau. De handleiding heeft een integraal karakter en is gebaseerd op de drie pijlers van een effectief alcoholbeleid namelijk: educatie en draagvlak (1), regelgeving (2) en handhaving (3). Gemeenten ontvangen de handleiding achteraf. 2 Woerden actief De demonstratiedag van 'Woerden Actief!' over lokale beweegstimulering wordt gehouden op 3 oktober Deze dag is bedoeld voor alle ambtenaren sport en volksgezondheid van Nederlandse gemeenten. Centraal staat de wijze(n) waarop gemeenten integraal aan de slag kunnen gaan met beweegstimulering. De deelnemers krijgen een goede indruk van het opzetten van intersectorale samenwerking, het optimaal bereiken van deelnemers en doen ideeën op voor betaalbare evenementen. Niet alleen 'Woerden Actief!' krijgt aandacht maar ook enkele andere gemeenten die,, met succes met de aanpak aan de slag zijn gegaan. Het is de bedoeling dat in 2008 vele andere gemeenten met de aanpak aan de slag gaan. Wat is zo bijzonder aan de aanpak 'Woerden Actief!'? Voor ieder van de doelgroepen is een werkgroep in het leven geroepen. Deze werkgroepen zijn verantwoordelijk voor het opstellen van een activiteiten agenda gericht op sport en beweegstimulering. Het uiteindelijke doel van alle werkgroepen is om de gehele Woerdense bevolking te 'activeren'. Voorbeelden van goede initiatieven. het project Sporthero, waarbij jongeren met elkaar gaan werken aan een gezondere leefstijl. Sporthero is een project dat 200 jongeren in Alkmaar op een leuke manier laat kennismaken met diverse sporten. Sporthero loopt vier schooljaren (van ), en elk schooljaar kunnen 50 jongeren deelnemen. Deze jongeren krijgen naast sportactiviteiten, interactieve voorlichting over gezonde voeding en sociaalemotionele onderwerpen. Het doel is om op een motiverende manier te werken aan een gezonde leefstijl.het project wordt ondersteund door bekende sporters uit de regio Het project Sporthero is bedoeld voor jongeren van 10 t/m 16 jaar met overgewicht, die wonen in de wijken Daalmeer, Overdie en De Mare in Alkmaar. De jongeren moeten gemotiveerd zijn om het hele schooljaar actief aan het project deel te nemen en om (indien nodig) hun leefstijl aan te passen. 2 Preventieve aanpak voor kloekende en blowende jeugd Venlo 28 juni 2007 De gemeente Venlo gaat met GGZ Noord- en Midden Limburg, GGD, politie, het JIP (Wel.kom) en de horeca binnen het project 'Kloeken en Blowen' samenwerken aan alcohol- en drugspreventie bij de Venlose jeugd. In de periode zetten de partijen fors in op het tegengaan van risico's van alcohol- en drugsgebruik. Het project richt zich op het voorkómen en beperken van gezondheidsrisico's voor de jongere en zijn of haar directe omgeving én het beperken van het risico op alcohol- en drugsgerelateerde maatschappelijke overlast. De doelgroep is de Venlose jeugd van 0 tot 23 jaar: jongeren die problematisch alcohol en drugs gebruiken, maar ook potentiële alcohol- en drugsgebruikers. Er zijn twee speciale groepen die binnen 'Kloeken en Blowen' extra aandacht krijgen: Jongeren van de groepen zeven en acht van de basisschool, vanwege de kwetsbare fase van de overgang naar de middelbare school en de ouders.