Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Preventiebeleid voor de volksgezondheid Nr. 114 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 22 december 2006 Aanleiding Op 15 juni 2005 hebben de directeuren van het Astma Fonds, de Nederlandse Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en ik de Intentieverklaring Tabaksontmoediging ondertekend. De partijen stelden daarin vast dat samenwerking op het gebied van tabaksontmoediging van eminent belang is voor het terugdringen van de gezondheidsschade door tabaksgebruik. De partijen wilden in gezamenlijkheid komen tot een continuering en intensivering van het tabaksontmoedigingsbeleid in financiële en materiële zin. Op basis van de Intentieverklaring is het Nationaal Programma Tabaksontmoediging tot stand gekomen. Het nationaal programma heb ik u op 9 maart jl. toegezonden 1. Het nationaal programma beschrijft de gevolgen van het tabaksgebruik en effectieve maatregelen om het tabaksgebruik verder te laten dalen. Het document bevat een centrale doelstelling, namelijk het streven om het percentage rokers in Nederland te laten dalen van 28% in 2005 tot 20% in Deze doelstelling is ook opgenomen in de preventienota Kiezen voor gezond leven die ik u op 6 oktober 2006 heb toegezonden 2. Op basis van het nationaal programma stellen de betrokken partijen jaarlijks een actieplan op met concrete maatregelen voor dat jaar. Het Actieplan 2006 heb ik u op 9 maart 2006 toegezonden. Over de voortgang van het Actieplan 2006 informeer ik u separaat middels een voortgangsrapportage in TK , nr TK , nr Zoals aangekondigd in mijn brief van 8 november 2006 (TK en , nr. 14). Met deze brief bied ik u mede namens het Astma Fonds, de Nederlandse Hartstichting en KWF Kankerbestrijding het Actieplan 2007 aan. Eerst ga ik kort in op de criteria en overwegingen die een rol hebben gespeeld bij de totstandkoming van het Actieplan KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

2 Gehanteerde criteria bij het opstellen van het Actieplan 2007 Het Actieplan 2007 bestaat uit maatregelen die zijn gekozen omdat ze voldoen aan één of meer van onderstaande criteria: 1. de maatregelen zijn kosteneffectief en hebben aantoonbare effecten op het percentage rokers en/of; 2. de maatregelen hebben beleidsprioriteit voor één of meer van de partijen (zoals aandacht voor de lage welstandsgroepen) en/of; 3. de maatregelen zijn vernieuwend of onderzoekend op gebieden waar geen bewezen kosteneffectieve maatregelen beschikbaar zijn en/of; 4. de maatregelen zijn ondersteunend of voorwaardelijk en/of; 5. de maatregelen voldoen aan een substantiële en binnen de doelstellingen passende vraag en/of; 6. de maatregelen dragen bij aan draagvlak voor het tabaksontmoedigingsbeleid. Van deze criteria is kosteneffectiviteit een belangrijk criterium. Een maatregel die veel effect bereikt tegen lage kosten verdient dan ook in principe de voorkeur boven een maatregel die voor datzelfde bedrag minder effect heeft. De kosteneffectiviteit is echter niet altijd doorslaggevend. Immers, er zijn doelgroepen waarvoor nog geen kosteneffectieve interventies voorhanden zijn, bijvoorbeeld voor mensen met een lage sociaal-economische status (SES). Het is belangrijk om deze groep mee te nemen omdat onder mensen met een lage SES meer gerookt wordt dan onder mensen met een hoge SES. Onder meer dit verschil in rookgedrag leidt tot een gezondheidsachterstand van mensen met een lage SES ten opzichte van mensen met een hoge SES. Daarnaast kan een interventie ondersteunend aan of voorwaardelijk zijn voor (de kosteneffectiviteit van) een andere interventie. Zo is het bijvoorbeeld essentieel dat ondersteuning bij stoppen met roken via STIVORO en via de zorgsetting beschikbaar blijft (zoals MIS-en voor huisartsen en specialisten) om bij grote massamediale stopcampagnes rokers te begeleiden bij hun stoppoging. Ook kan een interventie noodzakelijk zijn omdat deze voldoet aan een relevante en substantiële vraag vanuit zorgverleners (minimale H-MIS) of intermediairs. De gevraagde activiteit moet uiteraard wel passen binnen de (sub)doelstellingen van het nationaal programma. Verder is een breed draagvlak voor tabaksontmoediging een belangrijke voorwaarde voor het kunnen uitvoeren van allerlei activiteiten en interventies, een goede naleving van de bestaande regelgeving en het kunnen invoeren van (verdergaande) wettelijke maatregelen. Bovendien is voorlichting eenvoudigweg noodzakelijk om burgers goed te informeren over de schadelijke gevolgen van het eigen gedrag en mogelijkheden om dit gedrag te veranderen. Nadere overwegingen In het Actieplan ligt het zwaartepunt bij activiteiten op het gebied van stoppen met roken. Met stoppen met roken is immers veel gezondheidswinst te behalen. Zo voegt iemand die stopt met roken op de leeftijd 60, 50, 40 en 30 respectievelijk 3, 6, 9 en 10 jaar toe aan zijn of haar levensverwachting. Na activiteiten gericht op stoppen met roken geven de partijen prioriteit aan activiteiten op het gebied van meeroken vanwege de directe bijdrage aan het verminderen van de blootstelling aan tabaksrook. Bovendien zijn deze activiteiten voor veel rokers indirect aanleiding om te stoppen met roken of te minderen. De activiteiten gericht op het jeugdroken komen op de derde plaats omdat van de acties ten aanzien van stoppen met roken en meeroken naar verwachting een direct effect uitgaat op het jeugdroken. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

3 In het actieplan wordt behoud en vergroting van draagvlak voor tabaksontmoediging gewaarborgd. Dat betekent dat een minimaal basisniveau aan activiteiten wordt gecontinueerd en dat wordt geïnvesteerd in vergroting van het draagvlak. Dergelijke activiteiten zijn overigens ook fundamenteel voorwaardelijk voor het succes van andere interventies en het tabaksontmoedigingsbeleid. Het actieplan richt zich, naast de algemene bevolking, ook op specifieke groepen die vanuit het perspectief van tabaksontmoediging belangrijk zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor lage SES, risicogroepen en patiënten. Tot slot dient bij massamediale activiteiten rekening te worden gehouden met voldoende kritische massa om op populatieniveau effect te kunnen bereiken. Het Actieplan 2007 bevat maatregelen op de volgende terreinen; 1. Algemeen (organisatie, basisactiviteiten, ondersteuning en onderzoek) , 2. Stoppen met roken , 3. Bescherming niet-roker , 4. Preventie jeugdroken , Totaal , In de bijlage zijn de maatregelen per terrein en de bijdragen van de betrokken partijen nader toegelicht. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, J. F. Hoogervorst Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

4 BIJLAGE 1 ACTIEPLAN 2007 ALGEMEEN 1. Organisatie a. Basisfinanciering STIVORO , 2. Basisactiviteiten a lijnen, programma overheid , b. Infopunt «Roken en de wet» , 3. Implementatie Richtlijn a. Ondersteunen gemeenten «tabakspreventie , in lokaal en lokale partijen gezondheidsbeleid» 4. Ondersteuning/draagvlak a. Niet massamediale vergroten activiteiten , draagvlak 5. Onderzoek rookprevalentie Nederland a. TNS-NIPO onderzoek , SUBTOTAAL , STOPPEN MET ROKEN (SMR) 6. Proef ondersteuning a. Proef versterken ondersteuning bedrag nog nader te bij SMR bepalen 7. SMR-campagne a. Stimuleren stopintentie lage SES , b. Campagne toename gebruik ondersteuning , 8. Ondersteuningsaanbod a. Stopondersteuning zonder intermediairs , b. Stopondersteuning met intermediairs , c. Stopondersteuning lokaal intensief , d. Stopondersteuning zorg (MIS-en en PPP) , SUBTOTAAL , BESCHERMING NIET-ROKER 9. Tegengaan meeroken a. Campagne meeroken algemeen , b. Thuissituatie , SUBTOTAAL , PREVENTIE JEUGDROKEN 10. Schoolactiviteiten a. Rookvrije omgeving: school , b. Actie Tegengif, klassikale niet-roken afspraak , c. Educatie/lespakketten , SUBTOTAAL , ACTIEPLAN 2007 TOTAAL , 1 Het betreft hier onder meer de campagne «Niet roken waar de kleine bij is». Toelichting bij Actieplan 2007 KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Hartstichting, het Astma Fonds en het ministerie van VWS continueren de basisfinanciering van STIVORO. In totaal gaat het hierbij om ,, gelijkelijk verdeeld over de vier organisaties ( , per organisatie). In aanvulling op de basisfinanciering betaalt het ministerie van VWS in , voor onder meer het Programma Overheid en de 0900-infolijnen (coördinatie alcohol, drugs en tabak) en , voor het Informatiepunt «Roken en de Wet». Het ministerie van VWS draagt via ZonMW bij aan de financiering van leefstijlcampagnes op het gebied van tabaksontmoediging. Voor 2007 gaat het om een bedrag van ,. Deze middelen zullen besteed worden aan een campagne gericht op stoppen met roken, het ondersteuningsaanbod via de zorg, een campagne gericht op het terugdringen van meeroken, preventieactiviteiten op scholen en onderzoek naar de ontwikkeling van de rookprevalentie onder jongeren en volwassenen. De Nederlandse Hartstichting stelt voor 2007 een extra bedrag van , beschikbaar. Dit bedrag zal vooral worden besteed aan een campagne gericht op stoppen met roken, stopondersteuning via Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

5 de zorg (H-MIS, C-MIS), een campagne gericht op het terugdringen van meeroken en preventieactiviteiten op scholen. KWF Kankerbestrijding stelt voor 2007 een extra bedrag van , beschikbaar. Van dit geld worden in 2007 onder meer een campagne gericht op stoppen met roken, stopondersteuning via de zorg (H-MIS) en een campagne gericht op het terugdringen van meeroken gefinancierd. Het Astma Fonds stelt voor 2007 een extra bedrag beschikbaar van ,. Dit zal worden besteed aan stopondersteuning via de zorg. Stoppen met roken levert veel gezondheidswinst op. Het gebruik van ondersteuning bij een stoppoging vergroot de slaagkans. De gezondheidszorg kan bij stopadvisering en stopondersteuning een belangrijke rol vervullen. Het behandelen van tabaksverslaving behoort ook steeds vaker tot de gebruikelijke zorg van artsen. In 2004 is een speciale CBO-richtlijn uitgegeven met effectieve interventies ter behandeling van tabaksverslaving. De minimimale interventie strategie voor de huisarts (H-MIS) is een van die effectieve interventies. Momenteel past circa 30% van de huisartsen de H-MIS toe. Het ministerie van VWS wil implementatie van de H-MIS en het gebruik van stopondersteuning verder stimuleren onder meer door in 2007 een proef te financieren met het vergoeden van ondersteuning bij stoppen met roken via een of meer zorgverzekeraars. Momenteel wordt de uitvoering van proef in 2007 voorbereid. Het bedrag dat hiervoor beschikbaar wordt gesteld, wordt nog nader bepaald. In 2006 heeft STIVORO de Richtlijn tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid uitgebracht. Deze biedt gemeenten en andere lokale partijen houvast bij het vormgeven van een effectief, lokaal tabaksontmoedigingsbeleid. In 2007 stellen de gemeenten hun lokale gezondheidsnota s op. Het ministerie van VWS stelt , beschikbaar aan STIVORO voor het ondersteunen van gemeenten en lokale partijen bij het vormgeven van het lokaal tabaksontmoedigingsbeleid. Het Nederlandse tabaksontmoedigingsbeleid wordt deels bepaald door verdragsrechtelijke verplichtingen zoals EU richtlijnen en het WHO Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (Framework Convention on Tobacco Control). De partijen zullen de Nederlandse bijdrage aan de internationale samenwerking op het terrein van tabaksontmoediging continueren en verder uitbouwen. Tot slot zullen de partijen zich actief inzetten voor het verder vergroten van het draagvlak voor het tabaksontmoedigingsbeleid in het algemeen en de hierboven genoemde specifieke maatregelen in het bijzonder. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr