algemeen bestuur 22 e vergadering, vrijdag 24 mei 2019, u

Transcriptie

1 AGENDA algemeen bestuur 22 e vergadering, vrijdag 24 mei 2019, u Gemeente Hellevoetsluis, Oostzanddijk 26, Raadszaal De vergadering wordt voorgezeten door burgemeester Aboutaleb Geachte leden van het Algemeen Bestuur van de MRDH, In de evaluatie van de MRDH is gevraagd om de vergaderingen van het Algemeen Bestuur meer thematisch in te vullen. De vergaderingen van mei en november lenen zich daar goed voor omdat de agenda dan ruimte biedt en er weinig besluiten op de agenda staan. Ons voorstel is om in deze twee vergaderingen een beschouwend en verdiepend gesprek te voeren over de uitdagingen voor de regio, aan de hand van de vier thema s zoals die zijn opgenomen in de concept strategische agenda die voor zienswijze voorligt bij de 23 gemeenteraden. Op die manier legt het Algemeen Bestuur de verbinding met het werk van de bestuurscommissies en de raakvlakken met de initiatieven op aanpalende beleidsterreinen wonen en energietransitie, waarvoor de taken en bevoegdheden liggen bij gemeenten en provincie. Het Dagelijks Bestuur stelt voor om in de AB-vergadering van 24 mei het gesprek te voeren over de regionale ambitie Versterken stad & omgeving. Hierbij staat de verstedelijkingsopgave centraal. Het inwoneraantal in de metropoolregio groeit naar verwachting in de komende 20 jaar met , zo'n 20%. Daarmee ontstaat een grote behoefte aan woningen (ca ), werkgelegenheid en bereikbaarheid. Er zijn verschillende initiatieven waarin aan de woningbouwopgave wordt gewerkt: de Verstedelijkingsalliantie, de alliantie Middengebied en de Vitaliteitsalliantie. Aan werkgelegenheid werken de Provincie Zuid-Holland, de gemeenten en de MRDH samen in de Strategie Werklocaties. Daarin is voor de gehele Metropoolregio een kwalitatieve en kwantitatieve balans in werklocaties vastgesteld. De gemeenten en de MRDH werken samen aan de uitvoering van de afspraken. In het Gebiedsprogramma Mobiliteit en Verstedelijking van het MIRT werken we als regio met het Rijk aan een goede bereikbaarheid, in samenhang met en voor de woningbouwopgave, versterking van de economie, leefbaarheid en verduurzaming. Dat gebeurt in de zes onderdelen van het Gebiedsprogramma: CID-Binckhorst, Oeververbinding Rotterdam, de gebiedsuitwerkingen Westland, Voorne-Putten en Middengebied en de Werkplaats Metropolitaan OV en Verstedelijking. In de Werkplaats werken het Rijk, de provincie, de gemeenten en de MRDH aan een adaptieve ontwikkelstrategie voor verstedelijking en mobiliteit langs de HOV-assen van onze regio. Ter voorbereiding op het Algemeen Bestuur van 24 mei Ter voorbereiding op de vergadering van 24 mei schetsen we hieronder de opgaven op het gebied van wonen, werken en bereikbaarheid, de organisatie van die opgaven en de raakvlakken met de MRDH-agenda. Ten slotte vindt u de agenda van de vergadering van 24 mei. Pagina 1 van 6

2 Wat zijn de opgaven voor de verstedelijking en hoe zijn die georganiseerd? 1. De woningbouwopgave In de regio moeten in de periode tot 2040 circa woningen worden gebouwd, Zoveel mogelijk op binnenstedelijke en goed bereikbare locaties, omdat daar de vraag hoog is, de economische kansen het grootst en zo de bereikbaarheid het best betaalbaar kan worden houden. Hoe is de woningbouwopgave georganiseerd? De gemeenten werken onder coördinatie van de provincie aan de uitvoering van deze woningbouwopgave. In verband met de samenhang met bereikbaarheid en economie wordt nauw samengewerkt met de MRDH en de ministeries van BZK, IenW en EZK. De provincie Zuid-Holland heeft met de gemeenten in de regio Rotterdam en de corporaties afspraken gemaakt over de woningbouwopgave in de periode tot Deze afspraken zijn vastgelegd in een Regioakkoord. In het Regioakkoord maken de partners afspraken omtrent de gewenste ontwikkelingen op de woningmarkt tot 2030 en de wijze waarop deze ontwikkelingen worden gerealiseerd. Tevens wordt in het Regioakkoord aangegeven op welke wijze deze ontwikkelingen zullen worden gemonitord en er wordt uitgesproken dat er, zo nodig, zal worden bijgestuurd. Jan Willem Mijnans, wethouder van Nissewaard is voorzitter van het Samenwerkingsverband Wonen regio Rotterdam. Aan het Regioakkoord Haaglanden wordt op dit moment gewerkt. De bestuurlijk trekker is wethouder Robin Paalvast van Zoetermeer. Een groot deel van de woningbouwopgave is gepland nabij hoogwaardig openbaar vervoer op de as van Dordrecht naar Leiden. Daar wordt in de Verstedelijkingsalliantie aan gewerkt. Deze alliantie bestaat uit 8 gemeenten, de provincie en de MRDH. Er wordt nauw samengewerkt met het Rijk (BZK en IenW). Ook buiten de lijn van Dordrecht naar Leiden ligt een grote woningbouwopgave. Daar wordt aan gewerkt in de Alliantie Middengebied (gemeenten Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland) en de Vitaliteitsalliantie (onder meer de BAR-gemeenten, Capelle aan de IJssel, Nissewaard, Maassluis, Hoekse Waard en Zuidplas). Vanuit de regio wordt met BZK gewerkt aan een Regionaal Verstedelijkingsakkoord. Het is de ambitie dit akkoord eind 2019 te sluiten, in of kort na het BOMIRT van Het verstedelijkingsakkoord is gericht op afspraken tussen Rijk en regio over locaties en aantallen woningen, fasering en prioritering van de te ontwikkelen gebieden, randvoorwaarden, bekostiging & financiering en samenwerking. In het akkoord staan wonen, werken en mobiliteit in onderlinge samenhang centraal, waarbij de besluiten over mobiliteit worden genomen in het MIRT-gebiedsprogramma. Het is de bedoeling tot een dynamisch akkoord te komen, dat met regelmaat wordt geupdate. De intentie vanuit de gemeenten van de Verstedelijkingsalliantie is om het akkoord in de eerste fase te richten op woningbouw in de 8 gemeenten van de Verstedelijkingsalliantie, omdat daar de woningbouwopgave het grootst is. 2. De opgave voor werkgelegenheid Verstedelijking betekent wonen én werken. Er ligt een grote opgave voor het versterken van werkgelegenheid. De MRDH draagt daaraan bij met de Strategie Werklocaties. Het is van belang de ontwikkeling van de werklocaties goed samen te laten gaan met de woningbouw. Gemeenten combineren wonen en werken slim, om ruimte en reisafstand te besparen. Zoveel mogelijk woningen op een locatie is gezien de woningbouwopgave logisch, maar de werkgelegenheid moet ook plaats krijgen. Daarom is het een aandachtspunt om te zorgen dat de nodige ruimte beschikbaar blijft voor de economische ontwikkeling. In de transformatielocaties, zoals bijvoorbeeld in Schieoevers-Noord en de Binckhorst, is er in die zin druk op de ruimte. Hoe is de opgave voor werkgelegenheid georganiseerd? De MRDH heeft in opdracht van de provincie Zuid-Holland de Strategie Werklocaties opgesteld. De essentie daarvan is te zorgen voor een gezond economisch vestigingsklimaat dooreen kwantitatieve en kwalitatieve balans in werklocaties. De strategie is eind 2018 vastgesteld en is nu in uitvoering. In samenwerking met de regiogemeenten werkt de MRDH het Afwegingskader Transformatie Pagina 2 van 6

3 Bedrijventerreinen nog nader uit. Eerst in de Haagse regio en na de zomer van 2019 voor de Rotterdamse regio. Bij de uitvoering van de Strategie Werklocaties stemmen de gemeenten waar dat aan de orde is af met de woningbouwopgave en de bereikbaarheid. 3. De opgave voor bereikbaarheid extra inwoners die in onze regio komen wonen en werken, dat betekent een forse opgave voor de bereikbaarheid. De MRDH zit zich in om de regio ook met deze extra inwoners goed bereikbaar te houden, door de combinatie van OV, auto, fiets en lopen. Op alle vlakken zijn investeringen nodig, en zeker ook op de knooppunten tussen de modaliteiten. Omdat de focus van de verstedelijking ligt op het binnenstedelijk gebied, ligt de grootste opgave in het versterken en uitbreiden van het OV, fiets en lopen, omdat er binnenstedelijk geen of weinig ruimte is voor extra auto's. Ruimte en geld zijn schaars, dus is het van belang de bereikbaarheid in afstemming met de plannen op het gebied van woningbouw en werklocaties te organiseren. De taken en bevoegdheden voor woningbouw en werklocaties liggen bij de provincie en de gemeenten. De MRDH richt zich bij het zorgen voor een goede bereikbaarheid zowel op het oplossen en voorkomen van knelpunten van het verkeer als het verzilveren van kansen van economische groei door het verbeteren van de bereikbaarheid binnen de regio (versterken agglomeratiekracht). Hoe is de opgave voor bereikbaarheid georganiseerd? De MRDH werkt aan de bereikbaarheid namens de 23 gemeenten en werkt daarin samen met de provincie en de ministeries IenW en BZK. Kern van het bereikbaarheidsprogramma van de MRDH is de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid. De grote uitvoeringsprojecten daarvan zijn opgenomen in het Gebiedsprogramma Mobiliteit en Verstedelijking van het MIRT dat in 2017 door het Rijk, de provincie Zuid-Holland, de gemeenten en de MRDH is vastgesteld en nu gezamenlijk wordt uitgevoerd. De uitwerking vindt plaats in een zestal onderdelen: CID-Binckhorst, de Oeververbinding Rotterdam, het Middengebied, Westland, Voorne-Putten en de Werkplaats Metropolitaan OV en Verstedelijking. In de Werkplaats worden de nodige bereikbaarheidsinvesteringen in langs de Oude Lijn en de E-lijn op basis van de adaptieve ontwikkelstrategie voorbereid. De Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid is vastgesteld door de 23 gemeenten van de MRDH. Het Gebiedsprogramma Mobiliteit en Verstedelijking is vastgesteld door de 23 gemeenten van de MRDH, de Provincie Zuid-Holland en het Rijk. Rol van de MRDH 1. Bereikbaarheid De wettelijke taak van de MRDH voor bereikbaarheid is van groot belang voor de verstedelijkingsopgave. De MRDH werkt aan een goede bereikbaarheid, gericht op de economische groei, verduurzaming, leefbaarheid en verstedelijking in de metropoolregio. Dat betekent dat de MRHD bij zijn vervoerstaken standaard rekening houdt met de afgesproken en geplande woningbouw, werklocaties en met het verzilveren van kansen voor het versterken van de economie. Zo is het bereikbaarheidsprogramma gericht op de goede bereikbaarheid van de economische toplocaties in de regio. Uitvoering vindt plaats in de diverse onderdelen van de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid. Voorbeelden zijn de ontwikkeling van een netwerk van Metropolitane Fietsroutes, CO2-reductie van het verkeer, het uitvoeren van grote en kleinere verkeersprojecten en het MIRT. De middelen voor bereikbaarheid zijn beperkt. Een steeds groter deel gaat op aan beheer en onderhoud van het OV (de MRDH is geen wegbeheerder) en daardoor lopen de middelen voor nieuwe investeringen terug. Daarom wordt vol ingezet om meer middelen beschikbaar te krijgen. Daarnaast is het zaak om al bij de planning van wonen, werken en bereikbaarheid samen op te trekken en beleid op elkaar af te stemmen. Dit vraagt om goed samenspel tussen provincie, gemeenten en de MRDH, binnen de kaders van ieders rol en verantwoordelijkheid. Alleen zo kunnen we de ruimte in de regio goed benutten en de bereikbaarheid betaalbaar houden. Dat betekent dat de MRDH er vanuit zijn taak voor een goed bereikbare metropoolregio belang bij heeft dat er woningbouw op locaties plaats vindt waar de bereikbaarheid al goed is of tegen relatief lage kosten uit te breiden valt, zoals langs de lijnen met hoogwaardig OV. Dat doet de MRDH samen met andere partners onder meer in het Gebiedsprogramma van het MIRT waarin een adaptieve strategie wordt ontwikkeld voor woningbouw en bereikbaarheid met een meerjarige planning. In die strategie wordt bovendien gewerkt aan de groei van de economie door het versterken van de agglomeratiekracht Pagina 3 van 6

4 binnen de regio. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat door versterken van hoogwaardig OV op de Oude Lijn een extra economische groei van 1% kan worden gerealiseerd in de Metropoolregio. Ook voor de plekken waar gewerkt wordt is een goede bereikbaarheid cruciaal. De MRDH werkt daaraan door middels de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid (UAB) te zorgen voor een goede bereikbaarheid van de economische toplocaties en de werklocaties in de regio en door in de verschillende onderdelen van het Gebiedsprogramma van het MIRT met de gemeenten en provincie wonen, werken en bereikbaarheid gezamenlijk te plannen, zoals in CID-Binckhorst, de ontwikkeling van Rotterdam-Zuid en het Middengebied. 2. Economisch Vestigingsklimaat De tweede taak van de MRDH is het versterken van het economisch vestigingsklimaat. Ook die taak is van belang voor de verstedelijking. Het gaat bij verstedelijking immers over wonen én werken. De MRDH heeft in opdracht van de provincie en de 23 gemeenten de Strategie Werklocaties opgesteld. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. De uitvoering van die strategie in afstemming met de woningbouwplannen is van belang voor het welslagen van de verstedelijking in de regio. 3. Woningbouw Op het vlak van woningbouw heeft de MRDH geen verantwoordelijkheden. Vanwege het belang van een gezamenlijke planning van wonen, werken en bereikbaarheid is de MRDH betrokken bij de woningbouwinitiatieven in de regio. Vanuit haar kerntaak op het gebied van verkeer en vervoer stemt zij af met gemeenten. De MRDH heeft belang bij overzicht van de planning en programmering van de woningbouw in de gehele regio, om haar bereikbaarheidsinvesteringen op en mee te kunnen afstemmen. Ten slotte is het voor de economische aantrekkelijkheid van de regio van belang dat er in de woningbouwprogrammering rekening wordt gehouden met voldoende ruimte voor recreatie en groen. Programma voor het Algemeen bestuur van 24 mei Het doel van de bespreking is om u te informeren over de initiatieven in de regio en een beschouwend gesprek te voeren over de gezamenlijke opgave voor de regio, belang van een samenhangende aanpak en raakvlakken met de MRDH- agenda. Om een goed in- en overzicht te krijgen van de initiatieven in de regio hebben we de vertegenwoordigers van de bestuurlijke tafels op het gebied van de verstedelijking uitgenodigd om u te informeren over de -voortgang van- de initiatieven. Het programma ziet er hiermee als volgt uit: Pagina 4 van 6

5 15.00 uur Opening en introductie programma Door de voorzitter Ahmed Aboutaleb uur uur De Vitaliteitsalliantie - Wat gebeurt er in deze intergemeentelijke samenwerking? - Wat zijn de opgaven en dilemma's? Presentatie door één van de betrokken wethouders van de alliantie uur uur De verstedelijkingsalliantie - Wat gebeurt er in dit verband van 8 gemeenten, de provincie en de MRDH? - Wat zijn de opgaven en dilemma's? Presentatie door dhr. Marc Rosier uur uur De alliantie Middengebied - Wat gebeurt er in deze alliantie? - Wat zijn de opgaven en dilemma's? Presentatie door dhr. Marc Rosier uur uur Gesprek en discussie 1. Kort statement van de provincie Zuid-Holland op de ontwikkelingen en initiatieven. 2. Kort statement vanuit belang mobiliteit (Bestuurscommissie Vervoersautoriteit, dhr. Simon Fortuyn) en werklocaties (Bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat, dhr. Armand van Laar) 3. Gesprek en discussie naar aanleiding van de presentaties uur uur Conclusies en afsluiting We hopen op een goede en inspirerende bijeenkomst! De voorzitter Pagina 5 van 6

6 Volgende vergadering: Vrijdag 24 mei 2019, u Gemeente Hellevoetsluis, Oostzanddijk 26 Spreekrecht: Belangstellenden die gebruik willen maken van het spreekrecht dienen dit tenminste 24 uur voor de aanvang van de vergadering kenbaar te maken (via onder vermelding van hun naam en het onderwerp waarover gesproken zal worden en het belang dat daarbij aan de orde is. Het spreekrecht heeft uitsluitend betrekking op de in de agenda vermelde onderwerpen. Bij opening van de vergadering, wordt aan belanghebbende het recht verleend in te spreken. Iedere spreker krijgt maximaal vijf minuten spreektijd. Indien er meerdere sprekers zijn bepaalt de voorzitter in overleg met de commissie de totale voor belanghebbende beschikbare spreektijd en de volgorde van sprekers. Pagina 6 van 6

7 Verslag van de vergadering van het algemeen bestuur van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag op vrijdag 8 maart 2019 om uur, in de raadzaal van de gemeente Zoetermeer. Aanwezig: voorzitter vicevoorzitter wnd secretaris mevrouw P.C. Krikke, Den Haag de heer A. Aboutaleb, Rotterdam de heer V.L. Dobbe leden: Barendrecht Brielle Capelle aan den IJssel Delft Den Haag Krimpen aan den IJssel Lansingerland Leidschendam-Voorburg Maassluis Midden-Delfland Nissewaard Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Schiedam Vlaardingen Wassenaar Westland Westvoorne Zoetermeer de heer J. van Belzen; de heer G.G.J. Rensen; de heer P. Oskam mevrouw J. M. van Bijsterveldt; de heer R. de Mos; de heer M.W. Vroom; de heer P. H. van de Stadt; de heer K. Tigelaar; de heer T.J. Haan; de heer H.H.V. Horlings; de heer F. van Oosten; mevrouw F. Ravestein; de heer M.J. Bezuijen; de heer C.H.J. Lamers; mevrouw mr. A.M.M. Jetten; de heer J.F. Koen; de heer B.R. Arends; de heer P.E. de Jong; de heer Ch. B. Aptroot. Tevens aanwezig mevrouw R. Meulenbeld, adviseur bestuurszaken MRDH; de heer B. Nijhof, adviseur public affairs en strategie MRDH; de heer F. Vermeulen, gedeputeerde provincie Zuid-Holland; de heer P. Zonneveld, directeur InnovationQuarter. Afwezig: Albrandswaard Midden-Delfland Hellevoetsluis Ridderkerk Rotterdam de heer H. Wagner; de heer A.J. Rodenburg; mevrouw M.C. Junius; mevrouw A. Attema; de heer R.J. van Asten; mevrouw J. Bokhove. AB MRDH 8 maart

8 1. Opening, mededelingen en vaststellen agenda. De voorzitter opent te uur de vergadering en heet een ieder van harte welkom. Een bijzonder woord van welkom richt zij tot de heer Victor Dobbe, die na het vertrek van de heer Van Gils als waarnemend secretaris fungeert. De heer Van Gils is door de gemeenteraad van Rotterdam benoemd als wethouder financiën, haven en organisatie, waarmee zij deze van harte feliciteert, onder dankzegging voor de werkzaamheden die zijn verricht voor de MRDH. Als gevolg hiervan resteert een vacature voor de functie van secretaris/algemeen directeur ad interim, tevens directeur Economisch Vestigingsklimaat ad interim, waarvoor in samenwerking met het management en de OR van de MRDH spoedig naar een oplossing zal worden gezicht voor de korte en de lange termijn. In de tussentijd zal worden voorzien in waarneming. Desgewenst geeft zij hiervoor het woord aan de burgemeester van Delft. Mevrouw Van Bijsterveldt deelt mede dat zojuist in het dagelijks bestuur het voorgenomen besluit is genomen om te gaan starten met de werving van een definitieve algemeen directeur én een definitieve directeur EV. Voor de organisatie, die de afgelopen jaren met wisselende personen te maken heeft gehad, is het goed te weten dat nu weer definitief geworven zal worden. Inmiddels is iemand gevonden die de functie ad interim wil vervullen, maar ter zake zal door de OR nog een advies moeten worden uitgebracht. Ten slotte is een voorgenomen besluit genomen over de nieuwe topstructuur van de organisatie, die verder vereenvoudigd is. Ook hiervoor geldt dat de OR ter zake nog advies zal moeten uitbrengen. De voorzitter vervolgt dat er gelukkig niet alleen mensen vertrekken, maar ook bijkomen. Zij heet van harte welkom burgemeester Arends van Westland en burgemeester Van Oosten van Nissewaard. Zij hoopt dat zij heel snel hun draai in het AB zullen vinden. Voor de berichten van verhindering die zijn ontvangen verwijst zij naar de notulen. Burgemeester Aptroot van Zoetermeer zegt zij dank voor de gastvrijheid die het AB voor deze vergadering wordt geboden in dit glanzende nieuwe stadspaleis. Zoals bekend, staan de verkiezingen voor Provinciale Staten voor de deur. Een hartelijk woord van welkom richt zij in dit verband tot gedeputeerde Vermeulen. Zij wenst iedereen in de provincie succes met de verkiezingen. Burgemeester Van Bijsterveldt en wethouder Rosier zijn inmiddels doende een bijeenkomst te organiseren met de nieuwe Statenleden, om de MRDH-agenda met hen door te nemen. De heer Aboutaleb geeft de heer Vermeulen in overweging de onderhandelaars voor het nieuwe college van Gedeputeerde Staten te zijner tijd te verzoeken een delegatie van de MRDH te ontvangen. De heer Vermeulen zegt toe de succeswensen voor de aanstaande verkiezingen aan iedereen te zullen overbrengen en de onderhandelaars op de hoogte te zullen stellen van het verzoek van de heer Aboutaleb. Hij herinnert zich dat vier jaar geleden een goed gesprek is gevoerd met een delegatie van de MRDH en dat lijkt hem zeker voor herhaling vatbaar. De voorzitter geeft op diens verzoek het woord aan de heer De Jong. De heer De Jong memoreert dat deze week een wereldwijde toerismebeurs heeft plaatsgevonden in Berlijn, waar ook een aantal prestigieuze prijzen zijn uitgereikt. Voor toerisme en recreatie in combinatie met natuur en duurzame ontwikkeling is de eerste prijs toegevallen aan de gemeenten Veere, Schouwen-Duiveland, Goeree- Overflakkee en Westvoorne in het Nederlands Deltagebied. Hij zegt dit niet om op te scheppen, hoewel hij het uiteraard wel heel leuk vindt, maar omdat in een van de overwegingen in het juryrapport verwezen wordt naar het field lab aan het Oostvoornse Meer waarin ook de MRDH nadrukkelijk participeert. Aldus is deze prijs ook een beetje een prijs voor de MRDH geworden. De voorzitter feliciteert Westvoorne hiermee van harte. AB MRDH 8 maart

9 De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 2. Concept Strategische agenda MRDH. De heer Aptroot merkt op dat de voorliggende concept-strategische agenda een bijzonder moment markeert. De ruimtelijke economische strategie van de 23 gemeenten is niet zomaar tot stand gekomen, maar op basis van de inbreng vanuit die gemeenten, vanuit het bedrijfsleven, de Economic Board Zuidvleugel, onderwijs en andere overheden, waaronder natuurlijk de provincie Zuid-Holland, alsmede de waterschappen. Tussendoor is nog afgestemd met aangrenzende regio s als de Drechtsteden en Holland Rijnland. Alleen dat proces al mag als een mooi resultaat worden aangemerkt. In 2015 is gestart met één doel voor ogen: het benutten van de economische kanten die men voorheen had laten liggen. Qua economische groei was de regio jarenlang achtergebleven, waarmee in feite ook de eigen inwoners tekort werd gedaan. Daarom is gestart met de Vervoersautoriteit en het Economisch Vestigingsklimaat. De gemeenschappelijke regeling is in de loop der jaren een sterke netwerkorganisatie geworden, waarin de 23 gemeenten met elkaar, maar ook met de partners samen optrekken. De tijd is nu aangebroken om niet alleen rails en wegen aan te leggen, maar ook nieuwe wegen in te slaan, daarbij elkaar wat te gunnen heel belangrijk, samen te lobbyen richting provincie, rijk en Europa, en gewoon iedereen erbij te betrekken die er mede voor kan zorgen dat het maximale voor de inwoners kan worden bereikt. Het is een beetje een ontdekkingsreis geworden waarbij een steeds betere reiservaring met elkaar is opgedaan. De strategische agenda is weliswaar een verplichting vanuit de gemeenschappelijke regeling, maar als het schouderophalend zou worden afgedaan als iets wat nu eenmaal in de vier jaar moet worden gedaan, zou daarmee geen recht worden gedaan aan het proces dat is doorlopen. In dat proces is er met enorm veel inzet en enthousiasme aan gewerkt, heel veel mensen hebben eraan deelgenomen en het is meerdere keren besproken in de bestuurs- en de adviescommissies. De vier regionale bijeenkomsten zijn heel goed bezocht; uiteindelijk zijn er meer dan 200 raadsleden en bestuurders geweest. Aan het eind van elk van die vier avonden werd geconcludeerd dat dit het is wat moet worden gedaan en moet worden vastgehouden: met elkaar in gesprek gaan over de kansen en hoe die te benutten. Dat is de reden waarom hiermee ook wordt doorgegaan tijdens de zienswijzeprocedure. Los van de inhoud kan worden vastgesteld dat steeds breder de overtuiging leeft dat regionale samenwerking noodzakelijk en lonend is en dat het ook gaaf is om samen op te trekken, omdat dan dingen voor elkaar kunnen worden gekregen. Verkeer en vervoer, economisch vestigingsklimaat, digitalisering, duurzaamheid energie, het zoeken naar ruimte voor wonen, werken en recreatie: het loopt allemaal ook over de gemeentegrenzen heen en vanuit dat besef ligt nu de strategische agenda voor. Veel onderzoek is daarvoor niet meer gedaan. Het OESO-rapport, het Investeringsprogramma, de Uitvoeringagenda Bereikbaarheid en de Road Map Next Economy boden meer dan voldoende stof als basis. Van daaruit zijn ambities geformuleerd en is met de bagage van een paar jaar ervaring vooral ook nagegaan of concretere doelen konden worden gesteld en meer richting kon worden gegeven aan de aanpak. Inmiddels zijn opnieuw drie regionale bijeenkomsten gepland: op donderdag 28 maart in Westland, op dinsdag 2 april in Rotterdam en op donderdag 18 april in Den Haag. De gedachten gaan ernaar uit de discussie op te starten aan de hand van drie onderwerpen: 1. de mismatch arbeidsmarkt in relatie tot economische vernieuwing en energietransitie; 2. het verbeteren van de bereikbaarheid in de context van verstedelijking, werklocaties en de groene gebieden; 3. benutting van de agglomeratiekracht en Metropoolvorming, de regio in samenhang ontwikkelen, stedelijk en landelijk. De heer Bart Nijhof zal een en ander kort nader toelichten. Afsluitend dankt hij Victor Dobbe, die hiervoor het voortouw heeft genomen, een aantal van diens MRDH-collega s, die waanzinnig hard hebben gewerkt aan de strategische agenda, en zijn collega s in de stuurgroep Strategische Agenda, Dick van Sluis, Saskia Bruines, Judith Bokhove, Kathy Arends, Cor van der Mark en Dick Bosgieter, voor alles wat zij hebben gedaan. AB MRDH 8 maart

10 De heer Nijhof licht toe dat in alle discussies een drietal strategische vraagstukken steeds weer naar voren kwamen, waarbij facts en figures zijn gezocht om aan te tonen dat het ook echt vraagstukken zijn in de regio. De strategische agenda is ambitieus op weg om ten aanzien van energietransitie en economische vernieuwing een koers te bepalen. Continu rijst daarbij de vraag hoe de competente mensen kunnen worden georganiseerd om deze nieuwe arbeid aan te pakken. In een paar staatjes wordt aangegeven hoe de werkgelegenheid in de afgelopen jaren gegroeid is, bijvoorbeeld in hernieuwbare energie of elektrisch vervoer. Dat blijkt crescendo te gaan, een factor duizend procent over de afgelopen jaren. SER en PBO verwachten in de komende jaren nog een extra versnelling. Ondertussen is gebleken dat het onderwijssysteem in de regio daarop nog niet helemaal goed is ingericht. Omdat noch de gemeenten, noch de regio direct over het onderwijs gaan, is het derhalve de vraag hoe vanuit de samenwerking en als individuele gemeenten dit vraagstuk kan worden aangepakt. De voorzitter zegt dank voor de gegeven toelichtingen en nodigt het algemeen bestuur uit te reageren. De heer Van Oosten maakt een compliment voor de betere balans die in de strategische agenda is gevonden tussen hoogstedelijke en niet-hoogstedelijke gebieden. Voor de gemeente Nissewaard is dat heel relevant, omdat de stedelijke omgeving voor het deel Spijkenisse en het deel Bernisse een heel andere is. Hij pleit ervoor in de verdere uitwerking aandacht te blijven houden voor de bereikbaarheid van het hele eiland Voorne-Putten en erop toe te zien dat renovatie, herstel et cetera van bruggen en tunnels niet allemaal gelijktijdig plaatsvinden, omdat niemand dan meer het eiland op of af kan. De heer Lamers noemt het goed dat nu zo n strategische agenda wordt gemaakt en niet, zoals de heer Aptroot al zei, omdat het verplicht in de regeling staat, maar omdat iedereen zich bij de evaluatie heeft gerealiseerd dat het nodig is. Deze gemeenschappelijke regeling had namelijk wel twee pijlers, maar geen focus, en die focus is wel nodig om de accenten voor de middellange en lange termijn goed te leggen. De strategische agenda is daar een goed instrument voor. Aan de andere kant kan het ook tot dilemma s leiden omdat de verwachtingen ten aanzien van de strategische agenda wellicht wat verschillend zijn. De heer Aptroot en de stuurgroep zegt hij dank voor de energie die hierin is gestoken. Het feit dat zoveel raads- en collegeleden, maar ook maatschappelijke partners, aan de discussie hebben deelgenomen is 300% winst. Het is geweldig dat de dialoog is aangegaan met de mensen met wie de MRDH het feitelijk moet doen, de achterban en de partners. Hij juicht het toe dat in de zienswijzeprocedure nog eens drie bijeenkomsten worden georganiseerd, om het gesprek als het ware voort te zetten. Na deze positieve opmerkingen draagt hij enkele suggesties voor verbetering aan. De visie is goed aangevlogen waar het de thematiek betreft: economie, stad en omgeving en bereikbaarheid, maar wat hij mist is een stuk beleidsintegratie. Hij had verwacht dat men met de strategische agenda boven de twee hoofdpijlers was gaan hangen, tweeënhalf eigenlijk als de energietransitie als halve pijler wordt meegeteld, omdat er allerlei terreinen zijn op grond waarvan een soort meerwaarde behaald zou moeten worden met deze strategische agenda. Zo kan bijvoorbeeld de stedelijke OVinfrastructuur het vestigingsklimaat bevorderen, zowel in economisch opzicht als voor het wonen. Toch worden de investeringen in het OV nog steeds afgemeten aan de directe opbrengsten in die kolom en niet aan het maatschappelijk effect dat het bijdraagt aan de versterking van de regio. Dit strategische issue hoeft niet in de agenda te worden opgelost, maar had wel benoemd kunnen zijn. Op pagina 16 wordt wel een heel beperkte koppeling gelegd met het feit dat geïnvesteerd moet worden in de grote infrastructuur, maar er worden geen lijnen genoemd. Mogelijk is een strategische agenda daar te abstract voor, maar er wordt zelfs geen richting genoemd waaraan gedacht wordt. Het gaat niet om de tracés, maar om de moed om dit ter discussie te stellen. Terzijde herinnert hij eraan dat ooit is gezegd dat de OV-netten van HTM en RET misschien gekoppeld kunnen worden als er één Metropoolregio is. In de strategische agenda zou daarvoor zeker een ambitie geformuleerd mogen worden. AB MRDH 8 maart

11 Tijdens de evaluatie is geconstateerd dat geen voldragen mening bestond over de vraag of wel of niet taken aan de MRDH moeten worden toegevoegd. Momenteel zijn er twee pijlers, Economisch Vestigingsklimaat en Vervoersautoriteit, maar er circuleren best wat dossiers waarop misschien wel of niet geacteerd zou moeten worden. In de evaluatie is afgesproken dat dat bij de strategische agenda zou worden meegepakt en dat het ter tafel zou komen als vanuit de inhoudelijke notie behoefte zou bestaan aan taakuitbreiding. In deze concept-strategische agenda is geen antwoord te vinden op die vraag, wat misschien te verklaren valt uit het feit dat men zich daarin heeft beperkt tot het huidige werkterrein. Zo komt het woord verstedelijking slechts één keer voor, terwijl de verstedelijking in de Verstedelijkingsalliantie straks als een wals het ruimtelijke landschap van deze regio zal gaan bepalen. Ruimtelijke inrichting, verstedelijking, economisch vestigingsklimaat en vervoersstromen zouden alle integraal benaderd moeten worden en hij heeft het idee dat die integratieslag er nog net niet is. Ten slotte de vraag wat de gemeenteraden nu wordt voorgelegd. Hij kan zich voorstellen dat aan de visie nog een laatste hoofdstuk wordt toegevoegd met beslispunten of (oplossings)richtingen. Tijdens de discussies met vooral raadsleden zijn de gedachten voldoende over tafel gekomen, maar in de visie zijn ze nog onvoldoende terug te vinden en dat zou opgelost kunnen worden door het toevoegen van zo n laatste hoofdstuk. De heer Koen maakt een compliment voor het voorliggende stuk, dat hij, ook al kan hij zich de opmerking van de heer Lamers over de integraliteit wel enigszins voorstellen, in ieder geval als een interessant fundament beschouwt voor de toekomst van de Metropoolregio. Een compliment is zeker ook op z n plaats voor het proces tot nu toe, én het proces dat nog te komen staat. Dat geprobeerd is met zoveel mensen en lagen zo n stuk op te bouwen, zegt zijns inziens overigens ook wel iets over integraliteit. Voor een drietal punten vraagt hij nader aandacht. Als eerste in het kader van het vestigingsklimaat de toegevoegde waarde van de kwalitatief hoge woonmilieus die bepaalde delen van de Metropoolregio te bieden hebben, zeker voor het internationale bedrijfsleven, internationale organisatie en (semi)overheden. Dat hij dat vanuit Wasseneer extra benadrukt mag geen verrassing zijn, waar immers die gemeente dat met name te bieden heeft aan de Metropoolregio, inclusief alles wat daar aan voorzieningen omheen zit, zoals de Internationale school, de Amerikaanse school en tal van andere voorzieningen voor de hele regio. Wassenaar is van oorsprong door Rotterdamse ondernemers gebouwd en wordt uiteindelijk vooral door Haagse diplomaten en ondernemers bewoond, maar heeft daarmee nog steeds een enorme toegevoegde waarde voor de top van het bedrijfsleven en voor internationale organisaties. Wat hem betreft zal de betekenis van dat kwalitatief hoge woonmilieu nog wat extra accent moeten krijgen in het stuk. Ten tweede toerisme en recreatie, als economische deelsector traditioneel wat onderschat in dit gebied. Het is geweldig dat Rotterdam vandaag de dag wereldwijd in toeristische boeken verschijnt als the place to be voor mensen die naar Nederland gaan en ook vele andere delen van de Metropoolregio hebben een hoge toeristische waarde, maar de economische betekenis ervan, die heel groot is, is in het stuk nogal verstopt. Wellicht kan die toeristische sector met z n veelheid aan restaurants en hotels wat meer in het zonnetje worden gezet in dit stuk. Als laatste iets wat alles te maken heeft met de bereikbaarheid van dit gebied. Hij pleit ervoor om behalve over een Utrechtse baan en een Rotterdamse baan, vanuit Den Haag geredeneerd, ook wat nadrukkelijker te spreken over een Amsterdamse baan, t.w. de N44/A44, de verbinding vanuit de Metropoolregio naar het noorden. Mede dankzij een enorme inzet van de provincie wordt geweldig geïnvesteerd in de Rijnlandroute, om een stuk van de congestie rondom de Leidse regio op te lossen, maar tegelijkertijd kan geconstateerd worden dat de A4, waarop de Rijnlandroute uiteindelijk aansluit aan de oostkant van Voorschoten, die verkeersstroom niet aan zal kunnen, tenzij ook daar weer heel grote investeringen worden gedaan. Hij dringt er daarom op aan de Amsterdamse baan wat nadrukkelijker als ontsluiting van de fantastische Metropoolregio in het stuk te verwerken. De heer Rensen verzekert dat de ook de gemeenten op Voorne-Putten veel waardering hebben voor de strategische agenda en die beschouwen als een goede samenvatting van datgene waarvoor de Metropoolregio is opgericht en wat nog te doen staat. AB MRDH 8 maart

12 Toch bleef na lezing een wat onderhuids gevoel achter dat de regio een beetje als een tweedeling wordt beschreven. Er is het hoogstedelijke gebied met industrie en economische potentie, waarin hard wordt gewerkt en geld verdiend, waarna de mensen, als ze hartstikke moe zijn, nog naar Voorne-Putten en Midden Delfland kunnen om uit te rusten. Waar de heer Lamers het had over beleidsintegratie, mist hij hier een beetje het gevoel van gebiedsintegratie. Maken de gemeenten op Voorne-Putten werkelijk wel onderdeel uit van de Metropoolregio? Wordt ingezien dat ook daar economisch potentieel aanwezig is, dat er er een extra opgave te vervullen is om de kleine dorpskernen vitaal te houden, dat er een grote potentie is als het gaat om natuurwaarden en dat de bereikbaarheid van dit gebied van wezenlijk belang is? Hij herinnert eraan dat de discussie over de Metropoolregio ooit is begonnen met het uitspreken van de ambitie dat iedereen in de regio binnen 45 minuten van kern naar kern zou moeten kunnen gaan. Helaas is dat wat Voorne-Putten betreft nog lang niet bereikt. Ook Voorne-Putten wil, ook al is het misschien vaak minder rendabel, graag meedoen en de Metropoolregio aan haar zijde vinden als zich economische potenties aanbieden. De heer Haan zwaait ook namens Maassluis lof toe voor de opstelling van dit stuk en zeker ook voor de marsroute die hiertoe heeft geleid. Zijnerzijds vraagt hij aandacht voor een drietal onderwerpen. Als wethouder voor sociale zaken staan hem nog de drie arbeidsmarktregio s voor ogen die de MRDH kent. Met het oog op de mismatch op de arbeidsmarkt, die er zeker is, roept hij op contact op te nemen met de door het UWV ingedeelde arbeidsmarktregio s, die in zijn beleving altijd wat losstaand hebben geopereerd, ook omdat er geen personele unie was en het vooral de wethouders voor sociale zaken waren die daaraan meededen. Ten aanzien van de bereikbaarheid kan hij zich geheel aansluiten bij collega Lamers. Er is nu ervaring opgedaan met lightrailtrajecten in de regio, waarbij het buitengewoon grote succes van Randstadrail naar meer smaakt. Hij pleit ervoor de Hoekse Lijn via Naaldwijk naar Den Haag door te trekken, zodat in de Metropoolregio een bovengronds metronetwerk ontstaat. Zeer ingenomen is hij met wat onder Versterking stad en omgeving is aangegeven met betrekking tot groen en recreatie als vestigingsfactor. Twee jaar geleden heeft hij erop aangedrongen hierop te gaan acteren en het doet hem deugd dat daarvoor een onderzoeksbureau is ingeschakeld, waarvan het rapport een dezer dagen zal worden gepresenteerd in de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat. Wat daaruit onder andere naar voren komt, is een enorme versnippering, zowel bestuurlijk als ambtelijk, in de wereld van recreatie, groen en toerisme. Met steun van de MRDH zal een veel meer verbindende kracht in die wereld tot stand moeten komen, niet om het beleid opnieuw uit te vinden, maar juist om die versnippering tegen te gaan. De heer Vermeulen sluit zich namens de provincie aan bij de complimenten die zijn gemaakt voor het vele werk dat is verricht. De bijeenkomsten die hiervoor zijn en nog zullen worden gehouden zullen zeker bijdragen aan het gevoel dat raadsleden hebben bij de MRDH als een vorm van verlengd lokaal bestuur. Ook door Statenleden is met raadsleden gesproken over dit document en daarop zal in de komende Statenperiode voortgebouwd kunnen worden. In de komende zienswijzeprocedure wordt ook ruimte geboden voor een formele zienswijze van de provincie en daarvan zal zeker gebruik worden gemaakt. In de eerdere zienswijze die door de provincie is ingediend op de evaluatie is erop aangedrongen onderscheid te maken tussen de echt wettelijke taken van de MRDH op het gebied van verkeer, met de Vervoersautoriteit, en de heel nuttige taak die vervuld kan worden als netwerkorganisatie op allerlei verschillende onderwerpen, daarbij ook goed kijkend naar de al bestaande tafels. De eerder gemaakte opmerking over de arbeidsmarktregio s kan hij geheel onderschrijven, maar zo zijn er ook allerlei andere organisaties die een belangrijke rol spelen. Daarvoor verwijst hij bijvoorbeeld naar de brief van de EBZ. Er moet vooral geen bestuurlijke drukte worden georganiseerd als er al tafels zijn waarvan de MRDH-gemeenten gebruik kunnen maken. Vraag is of nu voldoende scherpe keuzen zijn gemaakt tussen dingen die de MRDHorganisatie wil doen en zaken die worden overgelaten aan anderen, of waarbij gebruik wordt gemaakt van de uitvoeringskracht van gemeenten, want uiteindelijk is de MRDH AB MRDH 8 maart

13 natuurlijk ook afhankelijk van die uitvoeringskracht. Het lijkt hem verstandig daarin nog wat meer scherpte te zoeken en keuzes te maken. Mevrouw Jetten uit namens Vlaardingen eveneens waardering voor het zeer gedegen werk dat is verricht. Van deze gelegenheid maakt zij graag gebruik om een lans te breken voor zaken die voor jongeren interessant zijn, zoals de campussen en de field labs. Er is voor jongeren veel te halen met dit programma en het zou aardig zijn om daarop wat meer nadruk te leggen. De heer Tigelaar sluit zich aan bij de complimenten voor het mooie proces dat tot nu toe is gelopen. Aan het begin van de discussie over de strategische agenda werd als streven geformuleerd dat die voor iedereen vanuit het eigen perspectief herkenbaar zou moeten zijn en volgens hem is dat prima gelukt. Bij de vorige stappen die gezet zijn, zijn heel nadrukkelijk de onderwerpen geagendeerd waarmee men verder wil in de strategische agenda en het met resultaat daarvan is hij zeer content. Het is een prima stuk om aan de gemeenteraden voor te leggen. De integraliteit met andere beleidsterreinen zal altijd heel lastig blijven, omdat dan het gevaar dreigt dat alles met elkaar wordt verknoopt en daarvoor moet in ieder geval worden gewaakt. De heer Van de Stadt verzekert dat ook in Lansingerland grote waardering bestaat voor het werk dat door collega Aptroot en vele anderen is verricht. De reacties beziende die daarop in allerlei gremia zijn gegeven, is het altijd verleidelijk nog puntjes te blijven aanvullen, maar wat hem betreft komt er een moment waarop onder al dat praten een streep moet worden gezet. Het komt nu op de uitvoering aan. Geothermie en Warmterotonde zijn belangrijke acties die in die uitvoering aan bod komen. Rotterdam heeft een dapper besluit genomen inzake Leiderdorp, maar er is nog een diameterdiscussie die heel snel voor zal komen te liggen en daarmee is niet minder dan 450 miljoen m 3 gas gemoeid. Als hierover te lang gepraat blijft worden, worden straks cruciale mijlpalen gemist om iets te doen. Het zou jammer zijn als er straks een pijp ligt met een diameter van 400 millimeter, terwijl er een van 500 millimeter nodig is om het kassengebied 450 miljoen m 3 gas te besparen. De heer Van Belzen toont zich ingenomen met het voorliggende stuk en is blij dat daarmee nu aan de slag kan worden gegaan. Er zitten natuurlijk ook spanningsvelden in, maar het is een uitdaging om die samen te overwinnen. Een van die spanningsvelden is de samenhang tussen de stad en het omliggende gebied. Bij bijvoorbeeld het OV moet dan niet alleen worden gegaan voor druk en snel, maar ook de vraag onder ogen worden gezien hoe de bereikbaarheid tussen stad en omliggend gebied vastgehouden en versterkt kan worden. Wat die bereikbaarheid betreft, vraagt hij zich af of niet een haakje kan worden geslagen met bijvoorbeeld Drechtsteden, en dan gaat het om de A15 en de Spoorzone, waarbij wellicht ook naar Leiden zou kunnen worden gekeken. Betrek die gebieden erbij, zodat echt een structurele oplossing kan worden gemaakt. Hij gaat die uitdaging graag aan. Mevrouw Van Bijsterveldt complimenteert het team van de organisatie en zeker ook de portefeuillehouder, die, naar zij zelf heeft mogen ervaren, met heel veel enthousiasme de bijeenkomsten heeft georganiseerd, wat weer een impuls geeft voor een goede samenwerking van de gemeenten onderling. Er ligt gewoon een mooi verhaal voor met strategische opgaven in plaats van lijstjes met projecten. Met de heer Vermeulen is zij het van harte eens dat ook gezocht zal moeten worden naar de kracht daar waar die inmiddels ook bestaat. De Economic Board is er een goed voorbeeld van, zeker als het gaat om de arbeidsmarkt. Bij de Capital Agenda die momenteel wordt opgezet is iedereen betrokken, zodat dubbel werk wordt voorkomen. Het samenwerken als agglomeratie is ongelooflijk belangrijk. Zuid-Holland lijkt heel wat, maar op veel terreinen blijkt het toch achter te lopen en dan is krachtenbundeling heel wezenlijk. Belangrijk onderdeel daarvan is de bereikbaarheid van de regio en het verbinden van de woningbouw daaraan. De Verstedelijkingsalliantiedoelstellingen zitten er goed in, maar er zal zeker ook voor moeten worden gezorgd dat de perifere, groene gebieden goed bereikbaar zijn, want als de MRDH een economisch aantrekke- AB MRDH 8 maart

14 lijk vestigingsklimaat wil hebben, zullen mensen niet alleen in de stad willen wonen, maar ook het groene gebied goed willen bereiken. Het vestigingsklimaat wordt steeds minder een concurrentie tussen steden, maar meer een concurrentie tussen nationale en internationale agglomeraties en dat moet de drive zijn om heel intensief en integraal de opgaven in deze regio met elkaar op te pakken. De heer Arends onderschrijft de complimenten die inmiddels van alle zijden zijn gemaakt. Bij de opmerkingen die door zijn collega van Maassluis zijn gemaakt over de ontsluiting van het gebied sluit hij zich geheel aan. Er ligt wat dat betreft een mooie opgave met een mooie ambitie. Als nieuwe burgemeester van Westland verbaast hij zich nog steeds over wat daar allemaal gebeurt op het gebied van economische ontwikkeling en economische activiteiten en over de lage mate van werkloosheid in deze gemeente. Zelf komt hij uit een deel van Nederland waar zich heel andere vraagstukken voordoen, en dan is het verwonderlijk dat het blijkbaar nodig is duizenden arbeidsmigranten uit andere delen van Europa naar het Westland te halen, terwijl er in de eigen regio zoveel mensen zonder werk zijn. Naar zijn mening behoort de MRDH het als een opgave te beschouwen om eventueel met gebruikmaking van minder orthodoxe maatregelen, ook die mensen aan het werk te krijgen. Hij houdt zich graag aanbevolen voor suggesties om daaraan handen en voeten te geven. Mevrouw Ravestein stelt tevreden vast dat de eerder gemaakte opmerkingen in het stuk zijn meegenomen. Wat haar betreft kan het op deze manier de zienswijzeprocedure in. Bij de opmerkingen die door haar collega van Lansingerland zijn gemaakt over de Warmterotonde sluit zij zich graag aan. Voorkomen moet worden dat over de diameter van de pijp nu een beslissing wordt genomen waarvan men in de toekomst veel spijt zou kunnen krijgen. De heer De Mos geeft aan dat ook Den Haag zeer content is met de conceptstrategische agenda die voorligt, al wil hij op deze vrijdagmiddag graag nog wat stipjes op de horizon plaatsen. Bij de opmerkingen die door de burgemeester van Wassenaar over toerisme zijn gemaakt meent hij zich namens Den Haag te kunnen aansluiten. Vooral het gezamenlijk optrekken met wat voor moois deze regio te bieden heeft spreekt hem aan, waarbij hij vanuit internationaal perspectief meteen maar een link legt met dienstreizen. Voor een land als China bijvoorbeeld is deze regio relatief klein, maar als het in gezamenlijkheid met de MRDH wordt opgepakt kan wellicht meer slagkracht ontwikkeld worden. Ten slotte attendeert hij erop dat bij de opgave die in verband met de bevolkingsgroei geldt voor de mobiliteit, de opgave voor voldoende bedrijvigheid en bedrijventerreinen niet uit het oog mag worden verloren, omdat alle nieuwe mensen die in deze regio komen wonen natuurlijk ook een baan moeten kunnen vinden. De voorzitter geeft voorafgaande aan de reactie die de heer Aptroot op de inbreng zal leveren het woord aan de heer Aboutaleb. De heer Aboutaleb zegt er eveneens behoefte aan te hebben zijn waardering uit te spreken voor de ongelooflijke inzet waarmee burgemeester Aptroot de regiobijeenkomsten heeft getrokken. Zelf heeft hij die bijeenkomsten als bijzonder leerzaam ervaren, omdat de kleinere gemeenten in de regio daarin heel ruim waren vertegenwoordigd, wat hem heeft gesterkt in zijn opvatting dat het draagvlak voor de collectiviteit die hier wordt ontwikkeld groeiende is. Vergeleken met de scepsis van nog maar een paar jaar geleden is dat echt een stap in de goede richting. Na de bijdragen vanuit het algemeen bestuur wil hij zijn collega s graag nog enkele overwegingen meegeven. De MRDH heeft zichzelf beperkingen opgelegd in de reikwijdte van haar werk door de activiteiten uitsluitend te richten op mobiliteit en het economisch vestigingsklimaat. In de laatste review is gebleken dat heel veel gemeenten graag ook onderwerpen zouden willen oppakken op aanpalende terreinen. In wijsheid is toen besloten dat voorlopig niet te doen met deze nog jonge organisatie jong ook in ambtelijk opzicht, maar er over enige tijd op terug te komen, omdat in de analyses die worden gemaakt naar vo- AB MRDH 8 maart

15 ren komt dat in toenemende mate bij vraagstukken die verband houden met het vestigingsklimaat thema s worden aangedragen die relevant zijn voor en van invloed zijn op dat vestigingsklimaat. Hoewel dus expliciet is afgesproken niet te gaan stoeien met wonen, met groen en andere zaken, moet wel worden bedacht dat die thema s aan betekenis winnen en dat ooit van de gemeenteraden zal worden verwacht daarin op enigerlei wijze te acteren. Ter illustratie haalt hij het volgende voorbeeld aan. Toen hij indertijd met de directeur van de haven en het bedrijfsleven van gedachten wisselde over de vraag of daar CO 2 zou moeten worden afgevangen om het vervolgens op te slaan in de Noordzee, was dat voor heel mensen een soort abracadabra-verhaal. Inmiddels wordt het door heel veel bedrijven in de haven beschouwd als een toevoeging aan de branding van de haven, in de zin van: als je je als bedrijf in het Rijnmondgebied in de havenomgeving wilt vestigen, vestig je je in een groene haven. Een bedrijf kan dat uitdragen in z n marketingstrategie, en dat draagt bij aan de branding. Voorheen werd CO 2 -opslag niet onmiddellijk gelinkt aan de branding van de haven, maar nu is het wel zo ver. Het is goed de gemeenteraden ter overweging mee te geven dat er buiten de terreinen die de MRDH bestrijkt vraagstukken aan de orde zijn die bijdragen aan het grote economisch vestigingsklimaat. Het zit m in ICT, in glasvezel, in woningbouw in klimaatvraagstukken, et cetera. Bedrijven komen gewoon niet naar deze regio als de arbeidsmarkt niet goed op orde is, als het niet lukt met ROC s en met name HBO s afspraken te maken over het opleiden van arbeidskrachten van de toekomst en te stoppen met het opleiden van mensen die over vijftien jaar geen baan meer hebben. De heer Aptroot nodigt hij uit te proberen in een soort algemene inleiding alles wat door collega s is opgemerkt wat nuttig kan zijn voor het vestigingsklimaat mee te nemen, als een soort notie aan de gemeenteraden dat weliswaar is afgesproken daarop niet te opereren, maar dat er wel rekening mee moet worden gehouden dat het door veel gemeenten wordt gezien als een belangrijk terrein waarop noodzakelijkerwijs geacteerd zal moeten worden. Naar zijn mening wordt daarmee ook recht gedaan aan de integrale benadering waarvoor collega Lamers een lans heeft gebroken. De voorzitter verleent hierna onder tromgeroffel het woord aan de heer Aptroot, die ze veel succes wenst in diens poging al het voorgaande van een adequate reactie te voorzien. De heer Aptroot noemt het om te beginnen al een enorme winst dat, hoewel her en der wat nuances te beluisteren waren over de tekst, iedereen enthousiast is over het proces, niet alleen de hier aanwezige burgemeesters en wethouders, maar ook heel veel gemeenteraadsleden, die erop hebben aangedrongen dergelijke bijeenkomsten vaker te beleggen. Een steeds terugkerend discussiepunt is de reikwijdte van de MRDH. Gepoogd zal worden hierover een tekst op te nemen. Tijdens alle regiobijeenkomsten en in de bestuurscommissies en adviescommissies is uitgesproken dat men zich aan de gemeenschappelijke regeling wenst te houden, maar dat het voor een sterke netwerkorganisatie als de MRDH nooit verboden is wat heet: het is alleen maar goed om dingen die worden tegengekomen en waarvoor een oplossing wordt gezocht met elkaar te bespreken, niet alleen met de 23 gemeenten, maar ook met de buren aan de noord-, oost- en zuidkant en met de provincie, terwijl soms ook gewoon het rijk de directe partner is, omdat budgetten en bevoegdheden daar liggen. Er is echter bewust voor gekozen om die discussie nu niet aan te gaan, laat staan daarvoor voorstellen te doen. Het takenpakket is aangepast. Na de eerdere concepten is het belang van de groengebieden duidelijk opgenomen als behorend bij het vestigingsklimaat en het topwoonmilieu. Iemand gaat niet ergens werken en wonen als er niet ook fijn gerecreëerd kan worden. Toerisme en recreatie, die in eerdere plannen ontbraken, zijn eveneens opgenomen als belangrijk voor de economische ontwikkeling. Hier en daar lijken de accenten net iets anders te liggen, maar hij heeft het gevoel dat men hiermee aardig in het midden zit. Iets soortgelijks geldt voor een aantal individuele projecten. Daar waar ze zijn genoemd, is uitgegaan van de Uitvoeringsagenda Bereikbaarheid. De strategische agenda is er niet voor om te bepalen wat het eerstvolgende project is dat zal worden aangepakt als er straks geld voor is. Uiteindelijk zal het via de bestuurscommis- AB MRDH 8 maart