Massage: het lichaam. Het gespierde lichaam. Psychowerk

Transcriptie

1 Massage Het gespierde lichaam Geschreven door Wil Boonstra Het menselijke lichaam wordt bijeengehouden door huid aan de buitenkant en aan de binnenkant door vezels en banden die we spieren en pezen noemen. Deze zitten weer vast aan een ongelooflijke hoeveelheid botten. Sommigen star en sommigen beweeglijk. Op zichzelf is dit geen wereldnieuws, maar als we ons wat meer verdiepen in verschillende massagevormen is het nuttig iets meer over ons bottenen spierstelsel te weten. Psychowerk Massage: het lichaam Bij massage bewerken we voornamelijk de skeletspieren, deze liggen over het algemeen redelijk aan de oppervlakte en zijn duidelijk met de hand te volgen. Bij sommige massagetechnieken (onder andere Shiatsu) is het goed ook wat meer te weten van het skelet. De verschillende deuken en holtes tussen de botten kunnen de verzamelplaats of ophopingen vormen van de afvalstoffen. Kennis van het skelet is ook noodzakelijk om te weten hoe en waar de verschillende beweegplaatsen zijn. Bovendien kun je door kennis van het skelet meteen de aanhechting, begin en einde van de spier aanduiden dan wel tijdens de massage volgen.

2 De spieren kunnen in 3 categorieën worden verdeeld Glad spierweefsel Glad spierweefsel heeft zijn eigen wil en trekt of ontspant wanneer deze spier of spiergroep dit nodig acht. De informatie om iets te doen wordt voornamelijk gestuurd door onze hormoonhuishouding, alsook door ons autonome zenuwstelsel. Glad spierweefsel komt met name voor in de wanden van onwillekeurig werkende organen zoals het spijsverteringskanaal en de afvoergangen van spijsverteringsklieren, luchtwegen, bloedvaten, baarmoeder, urinewegen en geslachtsorganen. Dwarsgestreept spierweefsel Dwarsgestreept spierweefsel is willekeurig, met deze spieren kunnen we dus willekeurig bewegen. Wij hebben invloed op het samentrekken of ontspannen. Skeletspieren, tongspieren en sluitspieren bestaan uit dwarsgestreept spierweefsel. Hartspierweefsel Microsoft Encarta Encyclopedie 2002 Winkler Prins Microsoft Corporation. Alle rechten voorbehouden. Hartspierweefsel is dwarsgestreept, maar is als uitzondering niet willekeurig. Het heeft een eigen prikkelautomaat: als er een stoornis in het zenuwstelsel komt, gaat het hart zijn eigen ritme bepalen. Pagina 2

3 De dwarsgestreepte spieren We hebben het nu alleen over dwarsgestreepte (dus willekeurige) spieren. Elke spier bestaat uit een bundel vezels, die bij elkaar worden gehouden door een omhulsel, het celmembraan. De beide uiteinden van de spier zijn meestal aan het bot bevestigd met een sterk bindweefsel. Er zijn voor het bewegen (de onderarm naar de schouder toe brengen bijvoorbeeld) twee bundels spieren actief; een die zich samentrekt, de synergist ( in dit geval de biceps) en de spierbundel die zich ontspant, de antagonist ( in dit geval de triceps). Bij sommige bewegingen wordt een hele groep spieren gespannen of ontspannen. Het is een leuke oefening om te proberen te ontdekken welke spier of spiergroep actief is bij bepaalde bewegingen (bijvoorbeeld om van een zithouding, naar een stahouding te komen). Pagina 3

4 De dwarsgestreepte spieren van het lichaam Pagina 4

5 De spieren van de schouders 2 De schouderspieren bestaan aan de voorkant uit de halsspier en de sternocleidomastoideus. Deze laatste spier verbindt het borstbeen (sternum) met het sleutelbeen (cavicula) en zit vast aan het achterhoofdsbeen ( mastoid). Het heeft ook als functie het hoofd te dragen en te draaien. 2 De grote borstspier (pectoralis major); deze loopt over de borst, links en rechts; in het midden zit de spier aan een kant vast aan het sternum en aan de kant gedeeltelijk aan de bovenste ribben en de kom van het schoudergewricht. Borstbeen 2 De monnikskapspier (trapezius); het bovenste deel van deze spier hecht aan het achterhoofdsbeen en loopt via de nek over de schouder naar het uiteinde van de schouder. Functie: optrekken van de schouders. Schouderblad 2 De deltaspier (deltoideus), deze spier bevindt zich aan voor- en achterzijde van de schouder (de ronding van de schouder) en hecht aan op de bovenarm. Functie: zijwaarts heffen van de arm. Voorzijde van de schouder Achterzijde van de schouder Schouderblad Bovenarm Pagina 5

6 De spieren van de armen 2 Aan de voorkant aan de bovenarm loopt de biceps (biceps brachii). Functie: buigen van de arm. 2 Aan de achterzijde loopt de triceps (triceps brachii). Functie: strekken van de arm 2 Over de onderarm (radius) loopt de brachioradialis; aan de achterkant langs de ellepijp (ulna) de strekspier van de vingers (extensor digitorum). Aan de verschillende tussenhand- en middenhandsbeentjes alsmede de kootjes zitten nog weer tientallen spiertjes. De ellepijp Opmerking: ons lichaam is symmetrisch opgebouwd: twee helften die elk aan elkaar gelijk zijn. Dus als we het over de nekspier hebben zit deze aan beide kanten. Binnenkant van de hand, met spieren, botten en zenuwen. Rugkant van de hand, met spieren, botten en zenuwen. Pagina 6

7 De spieren van de rug 2 Behalve de rechte rugspieren die over het midden langs de wervels lopen (erector trunci, functie: strekken van de rug) zijn er nog andere spieren, op of langs het schouderblad, bijvoorbeeld de teres major. 2 De latissimus dorsi is de spier die vanaf de taille via de oksel naar de bovenarm gaat. (Deze spier is bij bijvoorbeeld zwemmers sterk ontwikkeld, waardoor zij een brede rug hebben). 2 Aan het ondereinde van de rug vind je de grote bilspier (gluteus maximus). Functie: strekken van de heup. Teres major Latissimus dorsi Gluteus maximus De spieren aan de achterzijde van het lichaam Pagina 7

8 De spieren van de buik De buik wordt bedekt door een stelsel van spieren. Vooral voor macho mannen is dit een cosmetisch gevoelig onderdeel Velen hebben er veel voor over om deze spieren mooi zichtbaar te laten zijn. Bij hen die dat is gelukt is goed te zien dat dit stelsel bestaat uit een boven-, een midden- en een ondergedeelte. Alles bij elkaar heet deze groep obliquus externus. Obliquus externus De spieren aan de voorzijde van het lichaam Pagina 8

9 De spieren van de benen 2 Aan de voorkant loopt vanaf de heup via de voorkant van het bovenbeen naar achter tot de knie de kleermakerspier ofwel de sartorius. 2 Ook aan de voorkant vanaf de heup tot aan de knie de grote dijbeenspier, quadratus femoris deze bestaat eigenlijk uit vier spiergroepen en omvat zo het hele bovenbeen. Functie: strekken van de knie. 2 Onder de knie aan de voorkant langs en over het scheenbeen (tibia) loopt de tibialis anterior. Deze spier zit vast aan de zijkant van de tibia en eindigt bij de enkel. Functie: heffen van de voet. 2 Aan de achterzijde van het bovenbeen, aan de binnen kant van de dij loopt de semitendinosus. Functie: buigen van de knie. Hier lopen veel gevoelszenuwen door en is bij aanraking vaak gevoelig, en geeft een kieteleffect en is vaak ook sensueel getint. 2 Midden over de achterzijde van het bovenbeen loopt nog een grote spier de biceps femoris. Deze loopt van de zitbeenknobbel naar de knie. Functie: buigen van de knie. 2 Op het onderbeen lopen de kuitspier (gastrocnemius) die uiteindelijk overgaat in de achillespees en de soleus, die weer vast zit aan het hielbeen. Pagina 9

10 Het skelet Het is overbodig om alle botten en botjes van het menselijk lichaam in dit verband te behandelen, maar een aantal wetenswaardigheden is wel op zijn plaats. 2 De schedel bestaat uit verschillende aan elkaar gegroeide botten, met bovenop de fontanel die bij een baby nog geheel open is. Bij vele massagetechnieken geeft het masseren of drukken langs de schedelrand, kaaklijn en oogkassen een prettige ervaring. 2 Ook het volgen van de wervels geeft ontspanning en rust. Er zijn 7 halswervels, 12 borstwervels., 5 lendenwervels, 5 heiligbeenwervels, 3-5 staartbeenwervels. Tussen de wervels (met uitzondering van de staartbeenwervels) zitten tussenwervelschijfjes die het mogelijk maken dat de rug beweeglijk en soepel is. Tijdens een massage mag er NOOIT rechtstreeks OP de wervel worden gedrukt of gemasseerd. De kans bestaat dat je de wervel verschuift en dat het tussenwervelschijfje scheef klem komt te zitten, waardoor de zenuw die tussen de wervels naar binnen en buiten treedt bekneld raakt. Altijd langs de wervelkolom werken en de holletjes aandrukken of masseren. 2 De botten die bewegend zijn aangebracht, worden meestal geolied door een slijmvlies of zijn voorzien van kraakbeen. Belangrijk is te weten dat bij het bewegen van deze scharnieren het bijna niet mogelijk is om de botdelen uit het scharnierpunt te halen. Met andere woorden er mag best wat gewicht of kracht op worden toegepast. Wel moet rekening worden gehouden bij personen die last hebben van reuma-achtige klachten. Ook moet je er van overtuigd zijn dat er geen sprake is van gewrichtsontstekingen. Of bij ouderen versleten gewrichten. In zo n geval is er te weinig slijmafscheiding, verkalking van kraakbeen of irritatie van de slijmbeurzen. 2 Opmerking: het is een misverstand dat als de gewrichten kraken, dat dan de botten over elkaar knoepen. Het knakgeluid dat je hoort is het ontsnappen van lucht tussen de gewrichten. In tegenstelling tot de mening dat het slecht is voor de botten is dit juist een verlichting voor de gewrichtsruimten. Een van de technieken van de kraker (de chiropractor) is juist deze spanning in de gewrichten op te heffen door trekken of buigen. Ruggengraat Aanhechting van de ruggengraat aan de schedel Wervel van de bovenkant Wervel van de ruggengraat Tussenwervelschijf Pagina 10

11 Psychowerk Barentszplein NJ Amsterdam Telefoon: (020) Praktijk voor psychosociale therapie en management toepassingen