MIND & MOVEMENT COACH. Bewegen

Transcriptie

1 Bewegen Om te kunnen bewegen hebben we spieren nodig, maar ook een skelet dat ons lichaam vorm geeft en de beweging mogelijk maakt. Onze gewrichten zorgen er voor dat dit mogelijk is binnen ons lichaam. Lees hier onder meer over ons bewegingsstelsel. Wil je meer weten over spieren en pezen? Ga dan naar het hoofdstuk: Spieren. Ons bewegingsstelsel Om te kunnen bewegen hebben we o.a. 2 belangrijke elementen nodig in ons lichaam: botten en spieren. Ons skelet bestaat uit allemaal verschillende botten die ons lichaam stevigheid geven en, samen met onze spieren, voor beweging zorgen. Zonder deze twee zouden we zo slap zijn als een kwal. Ons bewegingsstelsel heeft o.a. de volgende functies: 1. Mogelijk maken van beweging. 2. Het beschermen van onderliggende structuren. 3. Het maken van rode bloedcellen. 4. Het geven van vorm, stevigheid en houding aan ons lichaam. We kunnen het bewegingsstelsel onderverdelen in: Het passieve deel; ons skelet. Ons skelet beweegt niet uit zichzelf, maar wordt gestuurd door: Het actieve deel; de (willekeurige) spieren die wij aansturen. Skelet Ons skelet is opgebouwd uit een groot aantal botten en beenderen. We kunnen onze botten onderverdelen in verschillende groepen van functie, om ze beter te begrijpen. De volgende groepen kunnen we maken: pijpbeenderen platte beenderen massieve beenderen Elk bot bestaat uit botweefsel dat is omgeven door een beenvlies (periost, een vlies dat om het bot heen ligt). Het botweefsel (opbouw van het bot) verschilt onderling. Dat heeft te maken met de functie dat het bot heeft.

2 Doordat er continue door belasting grote druk wordt uitgeoefend op onze botten slijten deze in verhouding tot andere onderdelen van ons lichaam, erg snel. Hierdoor wordt er door de beenderen steeds nieuwe bot gevormd. Ben je jong, dan zullen je botten groeien in de lengte, vanuit een groeischijf in het bot verwerkt. Op een volwassen leeftijd groeit het bot alleen nog vanuit het beenvlies en is deze groeischijf gesloten. Naarmate je ouder wordt en de lichaamsfuncties minder worden zal het bot iets sneller verouderen, omdat de vernieuwing trager zal zijn en het bot o.a. gebruikt wordt voor calcium. Door onze botten goed te belasten, blijf je stimuleren dat je botten vernieuwd moeten worden.

3 Beenderen Pijpbeenderen De pijpbeenderen vinden we hoofdzakelijk in de ledematen. Een mooi voorbeeld van een pijpbeen is je bovenbeen. Een pijpbeen bestaat uit een lange, holle schacht (die we ook wel diafyse noemen) en aan het eind van de schacht zit een bolling (epifyse). Pijpbeenderen zijn niet massief, maar bevatten over de gehele lengte een holte; de mergholte. Deze mergholte is gevuld met rood merg, waar bloedcellen worden gevormd. Naar mate je ouder wordt veranderd deze massa in een gele vettige massa (energie voorraad) en is deze rode merg alleen nog in de epifyse te vinden. Platte beenderen Deze beenderen zijn breed en lang, maar niet erg dik. Voorbeelden van platte beenderen zijn het schouderblad, de botten van de schedel, het bekken en de ribben. Een belangrijke functie van de ribben is het beschermen van de onderliggende structuren, zoals het hart en de longen. Door de platte vorm en het grote oppervlak zijn de platte beenderen een ideale aanhechtplaats voor grote bewegingsspieren. Binnen in de platte beenderen worden bloedcellen aangemaakt, door de bloedvormende cellen. Massieve beenderen De laatste groep beenderen van het skelet zijn de massieve beenderen. Dit zijn de kleinere botten in het lichaam. Hieronder vallen wervels, de hand- en voetwortelbeentjes en ook de sesambeentjes. Sesambeentjes zijn kleine botjes die vlak naast een gewricht liggen. Ze werken als een soort hefboom, waardoor de spieren die eroverheen lopen meer kracht kunnen uitoefenen op de gewrichten.

4 Verbindingen in ons skelet De verschillende botten in ons lichaam zijn onderling met elkaar verbonden. Er zijn drie soorten verbindingen, die wij groeperen naar de mate van beweeglijkheid: onbeweeglijke verbindingen; weinig beweeglijke verbindingen; beweeglijke verbindingen. Onbeweeglijke botverbindingen Je kan het je bijna niet voorstellen, maar er zijn beenderen in ons lichaam die een onbeweeglijke botverbinding hebben. Dit zijn platte beenderen en deze kan je vinden in ons bekken en schedel. De randen van de botten zijn heel fijn gekarteld, waardoor de botten in elkaar grijpen als een legpuzzel en met elkaar vergroeien. De botten van het bekken en de schedel van een ongeboren kindje zijn nog niet aan elkaar gegroeid. Dit gebeurt pas op latere leeftijd. De opening tussen die botten bij de schedel heet fontanel. Weinig beweeglijke botverbindingen De botverbindingen die weinig bewegelijkheid hebben zijn door kraakbeen of door spieren aan elkaar bevestigd. Een voorbeeld daarvan is het stevige kraakbeen, waarmee de ribben verbonden zijn met het borstbeen. Ook onze wervels zijn met elkaar verbonden door een kraakbeenschijf. Deze tussenwervelschijf is niet massief, maar heeft een zachte kern die als stootkussen dient. Beweeglijke botverbindingen Beweeglijke botverbindingen vinden we terug op veel plaatsen in ons lichaam en noemen we ook wel gewrichten.

5 Gewrichten in ons lichaam Beweeglijke botverbindingen vinden we terug op veel plaatsen in ons lichaam en noemen we ook wel gewrichten. Er zijn verschillende soorten beweeglijke verbindingen: Scharniergewrichten; laten beweging in één richting toe, bijvoorbeeld de vingerkootjes; Kogelgewrichten; laten beweging in alle richtingen toe, bijvoorbeeld het heupgewricht; Rolgewrichten; waarbij evenwijdig gelegen botten ten opzichte van elkaar kunnen draaien, zoals het spaakbeen en de ellepijp; Zadelgewrichten; laten beweging toe in twee richtingen, bijvoorbeeld het kaakgewricht. Bouw van gewrichten De uiteinden van onze botten noemen we gewrichtsvlakken. Dit gewrichtsvlak kan bol zijn, zoals bij pijpbeenderen, maar kan ook hol zijn. Ze zijn bekleed met glad kraakbeen, zodat de botten makkelijk ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Bij een kogelgewrichten heeft het ene bot een bol uiteinde (gewrichtskop) en het andere bot een hol uiteinde (gewrichtskom). Deze uiteinden zijn zo gevormd dat ze in elkaar passen. Onze gewrichten worden omgeven door een gewrichtskapsel, deze houdt de botten bij elkaar. Om soepel te kunnen wegen is er in het gewricht een vloeistof aanwezig (synovia). Om onze gewrichten heen lopen gewrichtsbanden. Dit zijn smalle, ovale strengen bindweefsel die buiten het gewrichtskapsel liggen en van het ene bot over het gewricht naar het andere bot lopen. Daarnaast ondersteunen onze spieren, die verbonden zijn aan beide botten, de stabiliteit van het gewricht.

6 Extra gewrichtsbanden Bij veel gewrichten liggen de gewrichtsbanden normaal gesproken buiten het gewrichtskapsel. Het knie- en heupgewricht hebben ook gewrichtsbanden die binnen het kapsel liggen en direct van het ene op het andere bot overgaan. Zij zorgen voor extra stevigheid van het gewricht. Het kniegewricht heeft achter de knieschijf een voorste en een achterste kruisband die het dijbeen verbinden met het kuitbeen en het scheenbeen. Binnen het heupgewricht zit één inwendige band (ligementum teres), die de heupkop van het dijbeen verbindt met de heupkom van het bekken. Bronvermelding: 23 januari2016