Hierbij ontvangt u ons antwoord met een kopie van de schriftelijke vragen van de heer Snoek.

Transcriptie

1 Gemeenteraad Postbus ZG MONTFOORT Uw kenmerk: Zaaknummer: Onderwerp: Artikel 39 vragen PAK oplopende kosten veenbodemdaling : Datum verzending: 2 8 FEB. 20)7 Geachte raadsleden, Op 5 januari 2017 heeft raadslid de heer Snoek namens de PAK-fractie schriftelijke vragen gesteld op grond van artikel 39 van het Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de raad van de Deze vragen gaan over oplopende kosten veenbodemdaling. Hierbij ontvangt u ons antwoord met een kopie van de schriftelijke vragen van de heer Snoek. Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS De secretaris drs. M.P.C. Gadella-van Gils Bijlage: position paper Vertragen bodemdaling 'Elke centimeter telt' Gemeente Kasteelplein JG Postbus ZG

2 Beantwoording schriftelijke vragen op grond van artikel 39 d.d. 5 januari 2017 door raadslid de heer Snoek namens de PAK-fractie over oplopende kosten veenbodemdaling. Ter toelichting: Op 24 november 2016 publiceerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) haar rapport 'Dalende bodems, stijgende kosten. Dit rapport geeft inzicht in de gevolgen van bodemdaling voor zowel het stedelijk als landelijk gebied. De PBL concludeert dat de maatschappelijke kosten ten gevolge van bodemdaling in veengebieden voor Nederland in de miljarden euro's zullen lopen. In het stedelijk gebied verzakt de slappe bodem door fysieke belasting; de kosten voor het herstel van de schade en het frequent onderhoud aan de infrastructuur kunnen tot het jaar 2050 oplopen tot 5,2 miljard. In het landelijk gebied zijn de kosten lager en is de hoofdoorzaak de verlaging van het grondwaterpeil. Het PLB roept op nu in te grijpen om in de toekomst hoge kosten te voorkomen. Het PBL waarschuwt dat de kosten voor een groot deel bij n zullen komen te liggen. Zie Vraag 1: Is het college bekend met deze publicatie? Antwoord vraag 1: Het college is bekend met deze publicatie van het Planbureau voor de Leefomgeving. Vraag 2: Heeft het college zicht op: a. de mate waarin de in de komende decennia met de problematiek van dalende veenweidebodems wordt geconfronteerd? b. wat hiervan de langjarige financiële lasten zullen zijn? Vraag 3: Is het college - evenals Progressief Akkoord - van mening dat, met de kennis van dit onderzoek, nu maatregelen genomen moeten worden in het licht van de toekomstige 'financiële gezondheid van de? Vraag 4: Op welke wijze en op basis van welke aannames houdt de op dit moment rekening met (meerjarige) kosten die gemoeid zijn met het herstellen en voorkomen van schade als gevolg van bodemdaling? Vraag 5: Komt dit overeen met de prognoses die het PBL-rapport becijfert? Zo ja, hoe onderbouwt en borgt de een afdoende dekking voor de benodigde maatregelen in toekomstige begrotingen? Zo nee, welke acties gaat het college ondernemen om het verschil tussen de huidige inzet en de volgens de analyses van het PBL benodigde inzet op te heffen, zowel voor wat betreft de kosten als de dekking van deze kosten? Gemeente Kasteelplein JG Postbus ZG

3 Antwoord vraag 2 t/m 5: In 2015 is een rapport verschenen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) getiteld Het Groene Hart in beeld. In deze studie heeft het PBL een overzicht gemaakt van de opgaven en kansen voor het Groene Hart. Daarin wordt aangegeven dat bij ongewijzigd beleid de maatschappelijke kosten toenemen omdat de veenbodem blijft dalen. Daarnaast veroorzaakt veenoxidatie meer dan 1 % van de landelijke C02-uitstoot en is het veenlandschap kwetsbaar door verstedelijking en intensieve landbouw. De bodemdaling heeft in de loop der jaren geleid tot het iconische 'Hollandse landschap : in de diepe polders staan de windmolens langs de boezemwateren hoog in het landschap. De keerzijde van dit landschap zijn de aanzienlijke en toenemende beheerkosten voor alle partijen in het gebied. De bodemdaling leidt tot hogere kosten voor de waterbeheerder, onder andere voor het wegpompen van water bij piekbuien en voor het aanleggen van extra stuwen, kaden en verhogen van de keringen. Gemeenten krijgen steeds vaker te maken met extra kosten voor herstel van verzakkende riolering en bestrating. En voor de grondeigenaar en bewoner nemen de herstelkosten van de schade door verzakkende huizen en tuinen toe. Zolang de hoogte van het slootpeil is gekoppeld aan de daling van het veen, nemen de kosten van peilbeheer in de toekomst naar verwachting fors toe. Een drastische aanpassing van het peilbeheer zal grote maatschappelijke gevolgen hebben. cm io zo 30 qo De kosten van bodemdaling zijn niet altijd duidelijk. De maatregelen om de effecten van daling tegen te gaan, komen uit de algemene budgetten voor beheer en onderhoud, waardoor de specifieke kosten van bodemdaling niet goed zichtbaar zijn. Deltares schat dat tot 2050 maximaal 25 miljard euro nodig is om schade door verzakkingen in alle veengebieden in Nederland te herstellen en te voorkomen. Gemeente Kasteelplein JG Postbus ZG

4 De meest eenduidige kosten van bodemdaling zijn die van het waterbeheer. De waterschappen hebben de taak om het waterpeil af te stemmen op de bestaande activiteiten in het gebied ('peil volgt functie'). Omdat de hoogte van het slootpeil is gekoppeld aan de daling van het veen, zal er steeds meer en harder moeten worden gepompt en worden de kosten voor de aanleg en het onderhoud van waterkeringen steeds hoger. Ook zullen omwonenden steeds vaker de herstelkosten van onroerend goed en tuinen moeten dragen. Een veelgehoorde opmerking is dat de bemalingspompen voornamelijk draaien ten behoeve van de landbouw. Dit is niet helemaal juist: extra bemaling wordt ook ingezet om bijvoorbeeld ruimte voor waterberging in het landelijk gebied te creëren en om infrastructuur en funderingen niet te veel met fluctuerende peilen te belasten. De extra kosten voor waterbeheer worden via de waterschapsbelasting betaald. Dat betekent dat de kosten niet alleen worden verhaald op de boer, maar evenredig op alle inwoners van het gebied. Er zijn ook kosten die minder eenduidig zijn te koppelen aan bodemdaling. Deels omdat ze zeer plaatselijk zijn, en deels omdat ze niet goed zijn te berekenen. Zo leidt de voortdurende bodemdaling ertoe dat boezemwateren soms vele meters hoger liggen dan het landschap. Dit is interessant voor toeristen, maar heeft als keerzijde dat het Groene Hart op sommige plekken een diepe put is geworden. Al komt dat naast veenbodemdaling ook door ontpoldering. Zodra het extreem hard of dagenlang regent, dreigt wateroverlast in de diepste delen van de put. Dat kan optreden bij een verstopping, of simpelweg omdat de afvoercapaciteit onvoldoende is. Dit laatste probleem wordt vermoedelijk alleen maar groter, omdat klimaatscenario s laten zien dat de frequentie en intensiteit van het aantal piekbuien toenemen. De investeringskosten voor een grotere afvoercapaciteit zullen in veel gebieden zo groot zijn dat de kosten voorlopig niet opwegen tegen de baten. Bij de verwachte klimaatverandering met meer en intensievere piekbuien komt wateroverlast, zoals in de zomer van 2014 in Kockengen, in de toekomst vaker voor. De Stichtse Vecht betaalt de kosten voor het ophogen van haar lijke wegen. Dat een deze kosten wil dragen, is uitzonderlijk. Voor dergelijke investeringen hebben n doorgaans de financiën niet, aldus de voorzitter van het Platform Slappe Bodem (PSB), een vereniging van n die met bodemdaling te maken hebben. De bij het PSB aangesloten deelnemers willen daarom dat bodemdaling een prominente plek krijgt in het Deltaprogramma van de Rijksoverheid. De vergoeding die ze nu krijgen om de problemen aan te pakken, weegt niet op tegen de kosten. In december 2014 heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen (motie-smaling) die aanstuurt op een ontwikkeling van een kennisagenda over bodemdaling en de gevolgen ervan. Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) is aangesloten bij het Platform Slappe Bodem. Met de recente publicatie van het PBL waaraan het PAK ook refereert, wordt duidelijk dat het thema bodemdaling steeds prominenter in beeld komt. En met name dat op korte termijn stappen moeten worden gezet om de problematiek in gezamenlijkheid aan te pakken. Vanuit de HDSR is recent een position paper over dit onderwerp opgesteld met de titel Vertragen bodemdaling Elke centimeter telt. Met deze position paper neemt het HDSR het voortouw om gezamenlijk met mede-overheden, boeren, bewoners en samenwerkingsorganisaties de problematiek rond bodemdaling aan te pakken. Het waterschap heeft de ambitie om in 2050 het tempo van bodemdaling met 25% te hebben verminderd. Dit wil zij doen door gezamenlijk pilots te starten en deze uit te rollen om bodemdaling te verminderen. Ook de positie die het waterschap wil innemen in het vraagstuk wordt hierin beschreven. In de gebiedscommissie Utrecht West is aangegeven dat het stedelijk gebied gelijkwaardig aan bod moet komen, naast het landelijk gebied. Afgesproken is dat n en waterschap met elkaar in gesprek gaan over dit onderwerp. De heeft aangegeven graag op deze uitnodiging in te gaan. De afspraak hiervoor staat gepland voor medio maart. De gevolgen van de veenbodemdaling voor en Linschoten zijn nog niet bekend. en Linschoten hebben geen specifieke veengrond, maar eerder klei op veen en zand op Gemeente Kasteelplein JG Postbus ZG

5 veen. In de omgeving van de Cattenbroekerdijk hebben we wel te maken met veengrond. Het College onderkent daarmee dat er ook gevolgen kunnen zijn voor en Linschoten. Zoals hiervoor aangegeven kunnen de kosten voor het ophogen van wegen aanzienlijk zijn. Dat betekent dat als de bodemdaling ook in en Linschoten doorzet, er op termijn aanzienlijke kosten op de af kunnen komen. Dat betekent een risico op termijn voor de lijke begroting. Het College is met het PAK van mening dat maatregelen genomen moeten worden in het licht van de toekomstige 'financiële gezondheid van de. Daartoe is het evenwel noodzakelijk om allereerst meer inzicht te krijgen in de situatie van en de mogelijke gevolgen voor en Linschoten. Wij verwachten dat het overleg met HDSR en n hier meer duidelijkheid in zal brengen. Uiteraard zullen wij de resultaten van dit overleg aan u terugkoppelen. Google earth Gemeente Kasteelplein JG Postbus ZG