Tevens zijn aanwezig de gedeputeerden Abbenhues (PvdA), Jansen (CDA), Klaasen (VVD), Kristen (PvdA), Ranter (CDA) en Rietkerk (CDA).

Transcriptie

1 VERSLAG van de VERGADERING VAN PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL gehouden op woensdag 13 oktober 2004 Aanvang uur Voorzitter: de heer Jansen. Griffier: de heer Alberda van Ekenstein. Aanwezig zijn de leden Antuma (CDA), Antuma-Duisterwinkel (CDA), Beckmann (CDA), Been (VVD), Van der Bent-van den Hout (CU), Beugelink (CDA), Broeze-van der Kolk (CDA), De Bruin (GL), Bussink (VVD), Van Dalfsen (PvdA), Dalhuisen (PvdA), D. van Dijk (SGP), G. van Dijk (D66), Dijkhuis (LPF), Dijkslag (VVD), Engbers (CDA), Evering (CDA), De Greef-Moes (D66), Haan (VVD), Harmelink (PvdA), Van Harsselaar-Timmer (VVD), Hollemans (CDA), Husselman-Oosterom (CDA), Jaegers (PvdA), Kerkdijk (CDA), Knoeff (CDA), Koggel-Alferink (CDA), Kok (VVD), Koopman (CDA), Leussink (CDA), Leusink-Jonker (PvdA), Van der Lied-Homeijer (PvdA), Lulofs (PvdA), Morskate (CDA), Netjes (CDA), Nieuwenhuis (CU), Nijhof-Sander (CDA), Oldenburger (CU), Van Olphen, Oostra (CU), Pot (PvdA), Relker (PvdA), Ter Schegget (PvdA), Schulten (CDA), Sijbom (VVD), Slagman (SGP), Slijkhuis (CDA), Tunc (PvdA), Voortman (PvdA), Van Voorst tot Voorst (CDA), Vruggink (GroenLinks), Weegenaar-Bosch (CDA), Weijnen (PvdA), Welten (CDA), Wichers Schreur (CDA), Yildirim (SP) en Zwart (PvdA). Tevens zijn aanwezig de gedeputeerden Abbenhues (PvdA), Jansen (CDA), Klaasen (VVD), Kristen (PvdA), Ranter (CDA) en Rietkerk (CDA). De voorzitter: ik open de vergadering en heet u allen van harte welkom. Bericht van verhindering tot het bijwonen van deze vergadering is ontvangen mevrouw Visser-Hendriks (CDA), de heer Visscher (VVD), mevrouw Beldsnijder (SP), mevrouw Van Ommen (SP), de heer Schipper (VVD) en de heer Mercanoglu (PvdA). De heer Slijkhuis (CDA) heeft aangekondigd, later ter vergadering te komen. Vaststellen van de agenda De voorzitter: De heer Morskate wenst het woord over agendapunt 6, de verdaagde stemming over de motie M1 over de bedrijfszekerheid, die tijdens de behandeling van het Reconstructieplan Salland Twente op 15 september jl. is ingediend.

2 De heer Morskate (CDA): Voorzitter. Het is de vorige keer bijzonder laat geworden voordat wij met een grote meerderheid het Reconstructieplan hebben vastgesteld. De vraag is of hetgeen nu ter behandeling is blijven liggen nog wel een substantiële bijdrage levert aan de vaststelling van het Reconstructieplan. De CDA-fractie is tot het oordeel komen, dat het huidige draagvlak voor het reconstructieproces van meer waarde is dan de staten deze laatste motie als splijtzwam voor te leggen en verzoekt om toestemming, de motie in te trekken. De voorzitter: Daarmee is een verzoek gedaan tot wijziging van de agenda, inhoudende de intrekking van punt 6. Naar mij blijkt, kunnen de staten zich daarmee verenigingen. Met inachtneming van voorgaande wijziging wordt de agenda vastgesteld. Aftreden/Benoemen De voorzitter: In tegenstelling tot wat de op de agenda is vermeld, hebben wij vandaag geen gelegenheid om afscheid te nemen van mevrouw Beldsnijder. Wij zullen dat in de volgende vergadering doen. Wel zullen wij afscheid nemen van Baron S. van Voorst tot Voorst. Ik zou dan ook graag een paar woorden tot hem willen richten. Als voorzitter van Provinciale Staten respecteer ik de mening van Seger, baron Van Voorst tot Voorst om het statenlidmaatschap te beëindigen maar we betreuren dat allemaal wel. In de afgelopen statenperiode heeft u namelijk vooral een rol gespeeld in de commissie Sterke steden, vitaal platteland en na de verkiezingen kwam u geheel naar uw wens terecht in de commissie Ruimte en groen. Vooral in de commissies heeft u er blijk van gegeven, de materie natuur en landschap goed te beheersen. In het bijzonder uw specialisaties particulier beheer en flora en fauna lieten uw grote kennis van zaken zien. U schuwde overigens niet de details in de commissie. U bent erin geslaagd om uw kennis over die materie met anderen te delen en kennis delen betekent kennis vermenigvuldigen. U toonde zich een bekwaam debater en ging het verbaal gevecht met Gedeputeerde Staten en mede-commissieleden zeker niet uit de weg. Ik denk in het bijzonder aan de vaststelling van het Faunabeleidsplan, de discussies over particulier beheer en de discussies over de jacht. In het debat was u vasthoudend en overtuigde u op basis van doordachte argumenten. Dat debat verliep wat u betreft ook altijd in een goede sfeer. U had en hield respect voor mensen met een andere mening. Dat past ook bij uw persoonlijke en in die zin joviale karakter. Wij zullen ons u daarnaast blijven herinneren als iemand die altijd een goed woord overhad voor de collega-commissieleden en voor de voorzitter van de commissie. Ik was daar niet bij aanwezig maar dat bleek ook bij een werkbezoek van de commissie Ruimte en groen aan het Nationaal Park de Hoge Veluwe, waar u uw hart inmiddels aan hebt verpand. We kunnen ons voorstellen dat u, gegeven uw nieuwe werkkring waarin u inmiddels een jaar actief bent, prioriteiten moet stellen. Wat dat betreft, is het te respecteren dat u gekozen hebt. Namens Provinciale Staten en het college van GS wens ik u en de uwen een heel goede toekomst toe. De heer Oldenburger zal als nestor van deze Provinciale Staten nog een paar woorden tot u richten. De heer Oldenburger (CU): Voorzitter. Dat doe ik met plezier!

3 Beste Seger! Bij de opening van het statenjaar op 27 augustus sprak ik de volgende zin uit: 'We hebben met elkaar één jaar van deze statenperiode achter de rug en er is niemand uit de wagen gevallen. Dat is opmerkelijk en voor de nestor heel plezierig. Afscheidstoespraken hoefde ik niet te houden.' Ik heb daaraan het verzoek toegevoegd om toch vooral op die wijze verder te gaan. Jij en je CDA-collega's zullen ongetwijfeld hebben gedacht 'hij moest eens weten hoe snel dat gaat veranderen!' Mijn eerste afscheidstoespraak mag ik dus nu tot jou richten. Moet ik daar blij mee zijn? Nee en ja. Ja, omdat ik het plezierig vind om een persoonlijk woord tot jou te mogen richten en te reageren op jouw brief, waarin je je terugtreden vermeld. Nee, omdat er iemand uit het duale team valt. Ondanks alle verschillen in partijpolitieke uitgangspunten, die soms tot spannende discussies leidden, voelden we ons vaak een team dat het beste voor heeft met onze provincie. In zo'n partijteam en statenteam paste jij uitstekend! Mensen die het kunnen weten, typeren je als galant, charmant, altijd beleefd, vriendelijk en als iemand met een bijzondere stijl. Ze vatten dat in één woord met 'flamboyant' samen. Nu moet je met zo'n woord geweldig oppassen, want voor je het weet zit je op het verkeerde spoor. De betekenis van het woord 'flamboyant' wordt ook omschreven als 'door overdreven rijke versiering opvallend'. Volgens mij zit je meestal gewoon netjes in het pak. Ik denk dan ook, dat het woord bij een aantal CDA-leden is blijven hangen toen de modder hen om de oren vloog bij een ritje in een Landrover met Seger achter het stuur. Vlammend, zou je kunnen zeggen. Je was een statenlid dat zijn mening niet onder stoelen of banken stak. We zitten natuurlijk ook niet te wachten op zulke statenleden. Je was eigenwijs maar dan prettig eigenwijs. Je zag kans om Piet Jansen de mond te snoeren. Dat wordt in CDA-kringen als een bijzondere verdienste gezien. In een interview zei je geen typisch politiek dier te zijn en niet in beeld te zijn om nog ooit minister te worden: 'Ik wil mijn expertise leveren'. Dat deed je dan ook ruim in het natuur- en milieudossier. Jammer, dat zo'n statenlid weggaat. Dat vind je overigens zelf ook, want je schrijft dat de beslissing om uit de politiek te stappen je zwaar valt. Nu stap je er niet echt uit. Als ik in de krant lees, dat je met het college van Gelderland in de clinch moet over het op slot zetten van het Park de Hoge Veluwe, zit je weer aan de andere kant van de politieke tafel. Bovendien heb je je familiegeschiedenis tegen, als je geen bestuurlijke, politieke functie wilt. We kennen toch immers een Baron Van Voorst tot Voorst als Commissaris van de Koningin van onze provincie? Met zijn benoeming in 1925 gaf zijn vader op 74-jarige leeftijd zijn zetel op als gedeputeerde in Overijssel en werd statenlid. Ik adviseer je daarom het volgende. Infiltreer in het Gelderse provinciehuis. Laat het vooral mogelijk blijven, dat wij uit Overijssel ook nog veel plezier blijven beleven aan een topvoorziening als het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Mocht je infiltratie overigens tot andere interessante waarnemingen leiden, dan zijn wij niet te beroerd om die met je te delen. Mogelijk leidt dat tot intensievere en verdiepte samenwerking. Vooral, houd je familiegeschiedenis in ere, want ze zoeken nog een nieuwe CdK in Gelderland! Je maakte een opmerking die ons allen opnieuw tot nadenken moet stemmen. Je zegt, dat 15 tot 20 uur statenwerk een te zware wissel op jezelf en op je gezin trekt. Je maakte die opmerking in relatie tot de andere professionele activiteiten die ook de nodige aandacht vragen. Ik koppel daar een persoonlijke ontboezeming aan toe. Wanneer wij het statenwerk naast vele andere activiteiten en met plezier doen en dat plezier er ook in willen houden, moeten we ons wel tien keer bedenken om het aantal statenleden drastisch te verminderen. De leden van de Eerste Kamer die in januari daarover zullen spreken, moeten dit wetsvoorstel buitengewoon kritisch benaderen. Ik hoop van harte dat je de tijd die je nu niet

4 meer in het statenwerk hoeft te steken, inderdaad aan je gezin kunt besteden. Je vrouw, je beide dochters en je zoon zullen je er dankbaar voor zijn. Seger, je typeert jezelf als iemand die iets met de markt moet blijven doen. Daarmee bedoel je niet dat je marktkoopman wil worden, hoewel je het als standhouder voor natuur- en milieuproducten nog niet zo slecht zou doen. Je wilt zaken voor elkaar zien te krijgen en dat niet in het tempo van de politieke besluitvorming. Als ik het goed heb begrepen, vond je dat nogal eens 'beslopen' om een woord van jezelf te gebruiken. Je wilt in een zakelijk tempo resultaten zien. Ik wens je daarbij heel veel succes. Het ga je goed en tot ziens op de Hoge Veluwe! (applaus) De voorzitter: Seger, ik wil je eerst graag een cadeau aanbieden. De voorzitter overhandigt de heer S. Baron Van Voorst tot Voorst het symbool van de provincie Overijssel en een boek over de landschappen van Overijssel, vergezeld van een boeket. (applaus). De heer Van Voorst tot Voorst: Voorzitter. Ik word hier een beetje verlegen van. Ik heb mezelf altijd beschouwd als enigszins een backbencher; ik heb in deze staten nooit de behoefte gehad om veel op de voorgrond te treden, omdat ik dat in het dagelijkse al meer moet dan me lief is. We hebben hier een uitstekende fractie met veel mensen die dat heel goed kunnen. Ik heb dan ook altijd geprobeerd een beetje in de coulissen te blijven. Er worden allemaal heel vriendelijke woorden tot mij gericht en daar wil ik u hartelijk voor danken. Op een paar opmerkingen moet ik wel reageren. De debatten in Provinciale Staten maar met name in de commissie heb ik altijd ontzettend plezierig gevonden. Zij vonden in een heel goede sfeer plaats en je kruist de degens vaak met dezelfde mensen. Dat ging altijd op een heftige maar collegiale wijze. De sfeer heb ik dan ook altijd als goed ervaren. Aan het adres van college Oldenburger zeg ik, dat het mij enorm spijt dat ik het moet zijn van wie hij als eerste afscheid neemt. Ik vind het maar een twijfelachtige eer. In dit huis heerst een teamspirit en ik ben inderdaad heel eigenwijs. Dat vinden ze thuis ook. Het is inderdaad wel eens een storende eigenschap maar daar kan je heel veel mee bereiken. Ik heb overigens niet de indruk, dat ik Piet Jansen ooit de mond heb gesnoerd maar wij kunnen zelfs als partijgenoten de degens kruisen. Dat vind ik heel sterk. Dat moet kunnen; ook binnen je eigen partij mag je best eens flink soebatten met elkaar. Even werd dat rare krantenartikeltje over dat ministerschap genoemd. Dat was zo'n idioot verhaal. De journalist flanste dat erin en ik heb dat direct ver van mij gegooid. Daar ben ik natuurlijk helemaal niet geschikt voor. Ik denk dat ik überhaupt niet geschikt ben voor het politieke vak, want ik ben inderdaad een man van de markt. Het landsdeel Oost vind ik van groot belang. Ik vind het ontzettend belangrijk, dat Gelderland en Overijssel met elkaar blijven optrekken. Met deze Commissaris, die uit het oostelijke deel komt, kan dat alleen maar de goede kant opgaan. Als ik daarin de rol van podium kan vervullen om beide clubs bij elkaar te brengen wandelend, fietsend of wat dan ook doet u maar een beroep op mij. Ik ga niet infiltreren in Gelderland, want ik heb de handen al vol aan het college daar. Ik moet daar mijn zaken regelen en daar zeker niet achter de tafel gaan zitten. Dat lijkt me een heel slecht idee. Ik heb ontzettend sympathieke reacties gehad op mijn besluit om terug te treden. Ik doe dat niet met plezier; dat is iedereen duidelijk. Ik hoef niet meer uit te leggen waarom ik ga. De

5 wijze waarop iedereen, ongeacht de politieke kleur, daarmee omging, vind ik hartverwarmend. Dat wilde ik even kwijt. Ik maak dan gelijk van deze gelegenheid gebruik om jullie allen te bedanken voor de enorm sympathieke reacties op de geboorte voor ons derde kind. Uit alle hoeken en gaten komen cadeaus en bloemen. Ik denk aan Goos Dijkstra die met gevaar voor eigen leven mijn bloeddorstige erfhonden heeft getrotseerd om wat aan de deur af te leveren. Kortom, het was een mooie tijd. Ik dank de voorzitter, de griffie, GS en mijn collega's in PS: het ga jullie allemaal goed. Ik zal jullie nauwlettend volgen, uit interesse. Ik wil de bodes heel erg bedanken; als ik het me kon permitteren, zou ik jullie hier wegkopen en meenemen naar de Hoge Veluwe! Ik wil het ambtelijk apparaat bedanken voor al het goede wat daar vandaan komt. Mijn opvolger Auke wens ik heel veel succes. Ik hoop, dat hij het minstens zo naar de zin krijgt als ik het hier heb gehad. Dank u wel! (Applaus). De voorzitter: Ik heb begrepen, dat Seger vanavond toch nog bij de vergadering aanwezig zal zijn, hoewel hij nu van plaats zal wisselen. Na afloop van de vergadering hij gaat overigens van een redelijk tijdstip! is hij graag bereid om nog een borrel met ons te drinken. Onderzoek van de geloofsbrief van de heer M.A. Schipper. De heer Schipper is op 20 september door de voorzitter van het Centraal Stembureau van de verkiezing van de leden van Provinciale Staten benoemd tot lid van Provinciale Staten als opvolger van de heer Van Voorst tot Voorst. De heer Schipper heeft mij meegedeeld, dat hij zijn benoeming graag zal aanvaarden. De commissie van Onderzoek van de geloofsbrieven bestond uit de heren Welten, Ter Schegget en Kok. Ik verzoek de voorzitter van de commissie, de heer Ter Schegget, verslag uit te brengen en uw staten te adviseren over de toelating. De heer Ter Schegget (Pvda): Voorzitter. De Statencommisie Onderzoek geloofsbrieven, samengesteld volgens artikel 5, 4 lid 1 van de Kieswet rapporteert Provinciale Staten van Overijssel het volgende. De overhandigde geloofsbrief en de overige bij de Kieswet gevorderde stukken ingezonden door de heer Schipper, benoemd tot lid van Provinciale Staten van Overijssel op woensdag 13 oktober 2004, heeft onderzocht en in orde bevonden. Gebleken is, dat de benoemde aan alle in de Provinciewet gestelde eisen voldoet. De commissie adviseert, over te gaan tot zijn benoeming als lid van Provinciale Staten van Overijssel. De commissie voornoemd. Overeenkomstig het advies van de commissie worden besloten. De voorzitter: Ik verzoek de bode, de heer Schipper binnen te leiden. Ik verzoek u allen, met mij te gaan staan. In handen van de voorzitter legt de heer Schipper de door artikel 14 van de Provinciewet voorgeschreven eed af, waarmee hij is benoemd tot lid van Provinciale Staten. De voorzitter: Ik feliciteer u met uw benoeming tot lid van Provinciale Staten en ik verzoek u, uw plaats in te nemen. Ik bied u namens de staten een boeket bloemen aan. (applaus) De voorzitter: Wij nemen de gelegenheid te baat om de heer Schipper in de koffiepauze te feliciteren met zijn installatie als lid van Provinciale Staten. Na een korte afwezigheid krijg ik het idee, dat de heer Schipper zich alweer thuisvoelt.

6 Inspreekrecht Van het inspreekrecht maakt niemand gebruik. Vragenuur Van het vragenuur maakt niemand gebruik. Ingekomen stukken De voorzitter: Van de lijst brieven en mededelingen van het college van GS is nr. 4 over het Europartneriat besproken in de commissie Economie en bestuur. Ik geef het woord aan de voorzitter van de commissie, de heer Dalhuisen. De heer Dalhuisen (PvdA): Voorzitter. De commissie Economie en bestuur heeft de brief besproken en is tot de conclusie gekomen, dat de door het college gekozen weg de juiste is. De voorzitter: Daarmee komt de bespreking in uw commissie aan de orde over stroomlijning en sturing, herijking subsidierelaties. De heer Dalhuisen (PvdA): Voorzitter. De commissie Economie en bestuur is van mening, dat het college van GS heeft voldaan aan het verzoek van Provinciale Staten in haar motie. De commissie acht het zeer wenselijk om daarover een workshop te organiseren om de kaders verder in te vullen, opdat zij daarover in dialoog kan treden met het college van GS. Overeenkomstig de voorgestelde wijze van afhandeling van de ingekomen stukken wordt besloten. Voorstellen van Gedeputeerde Staten A-voorstellen PS/2004/886 Beleidskader ISV 2 PS/2004/841 Intrekken Salarisverordening Zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming wordt overeenkomstig de voorstellen van GS besloten. B-stukken PS/2004/970 Ontbinding en vereffening IZR Zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming wordt overeenkomstig het voorstel van GS besloten PS/2004/690 Regionaal bedrijventerrein Twente en Aanvullend onderzoek De voorzitter: Ik geef het woord aan de heer Dijkhuis. De heer Dijkhuis (LPF): Voorzitter. Het nemen van beslissingen doe je op basis van informatie en, als het enigszins kan, op basis van de juiste informatie. Op 13 november 2000 hield de heer Erik Helder, wethouder van de gemeente Enschede, een presentatie op een ondernemersavond in het Muziekcentrum in Enschede. Hierbij ging het onder andere over regionale samenwerking. Hij zei, dat de gemeente Enschede samen met andere Twentse gemeenten en de provincie Overijssel werkt aan de ontwikkeling van een regionaal

7 bedrijventerrein Twente. Een voorkeurslocatie zo zei de heer Helder is Almelo Zuid, want dit bleek na onderzoek het meest milieuvriendelijke alternatief te zijn. Wij weten, dat het niet zo is en dat dit het ook nooit geweest is. Ik heb de heer Helder nog twee keer per gevraagd op welk onderzoek hij doelde, maar ik heb daar tot op heden geen antwoord op gehad. Tijdens de verhoren van de commissie-duijvestein over de Betuwelijn zei politiek psycholoog Jaap van Ginneken, dat dissonante informatie niet wordt meegenomen. Ook bij het RBT heb ik het gevoel, dat niet alle beschikbare informatie wordt doorgegeven aan diegenen die uiteindelijk moeten beslissen over een go/no-go, te weten de gemeenteraden en Provinciale Staten. Het lijkt mij dan ook onmogelijk om een beslissing te kunnen op basis van onvolledige informatie of op basis van geen of onduidelijke antwoorden op vragen. Hierbij bedoel ik geen vragen zoals die of er wel behoefte is aan een grootschalig bedrijventerrein, want elk antwoord hierop blijft toch arbitrair. Ik doel op vragen waarop een concreet antwoord mogelijk is of zou moeten zijn. Zo ligt bijvoorbeeld het begrote tekort van het RBT ergens tussen 10 mln en 100 mln. Weet het college op welk bedrag de teller vandaag staat? Het tekort wordt onder andere veroorzaakt door de hoge kosten van het verleggen van een 92 cm hoofdtransportgasleiding en een regionale gasleiding. Hoe hoog zijn deze kosten precies? Een andere oorzaak van het grote tekort zijn de zeer hoge kosten van waterafvoer. Het RBT wordt letterlijk en figuurlijk gebouwd op drijfzand. Bij de waterafvoer is gekozen voor de duurste oplossing, namelijk infiltratie in de bodem. Worden deze kosten meegenomen in de uitgifteprijs? Overigens, welke methode wordt gehanteerd bij het berekenen van de grondprijzen? Klopt het, dat die prijs 30% tot 50% hoger ligt dan elders in Twente? Als blijkt, dat geen ondernemer bereid is om deze prijs te betalen, wordt de prijs per m 2 dan gesubsidieerd? Met andere woorden: kan het college garanderen, dat de belastingbetaler niet meebetaalt aan de prijs per m 2? De volgende vraag heeft betrekking op leefbaarheid. Heeft een screening van de effecten op de gezondheid plaatsgevonden? Gezien de aard en de ligging lijkt mij dat geen overbodige luxe. Met de aard doel ik op het type bedrijven dat daar wordt toegelaten, namelijk tot milieucategorie 5. De ligging is duidelijk: tussen twee bevolkingscentra, namelijk Almelo Zuid en Bornerbroek. Voorzitter. Ik heb ten slotte nog een vraag over het RBT in een groter verband. Is Overijssel deelnemer aan het North European Trade Access, het NETA-project en, zo ja, heeft Overijssel in het kader van dit project toezeggingen gedaan of is zij verplichtingen aangegaan tot het aanleggen van een RBT langs de Noord-Europese handelsas? Ik zie de antwoorden graag tegemoet. Mevrouw De Greef-Moes (D66): Voorzitter. De fractie van D66 is van mening, dat Provinciale Staten van Overijssel een grote fout begaan door met dit voorstel in te stemmen en dat zowel op financieel, economisch, milieu- en ruimtelijk gebied. Deze fout kan ook maar één keer gemaakt worden en is onherstelbaar. Gesteld nu, dat wij met zijn alleen een regionaal bedrijventerrein in het Oosten van de provincie nodig achten, waar hebben we het dan over? Wij hebben het dan over een regionaal bedrijventerrein Twente, met de nadruk op 'Twente'. Wij hebben het dan niet over een regionaal bedrijventerrein Netwerkstad. Daar zit volgens de D66-fractie nu juist de crux van dit verhaal. De Netwerksteden Almelo, Borne, Hengelo en Enschede die doorgaans grote moeite hebben om een gezamenlijk standpunt met betrekking tot hun gebied naar buiten te brengen zijn er wonderwel in geslaagd met een programma van eisen voor een regionaal bedrijventerrein voor de dag te komen. Ook zijn zij het er al over eens, dat de locatie

8 Bornerbroek moet worden want dat vloeit immers rechtstreeks voort uit het programma van eisen van het bestuur van de Netwerkstad? Het bestuur van de Netwerkstad is blij, het provinciaal bestuur is blij want nu hoeft het die moeilijke regisseursrol waarvoor we ons altijd zo voor op de borst kloppen niet op ons te nemen. Maar zijn ook de overige inwoners van de gemeenten in Twente en Overijssel met dit besluit gediend? Onlangs zag ik in het boek van Madelyn Albright een leuke foto met de volgende tekst: Wie bij mij onder de paraplu droog wil lopen, moet bukken. Dat was bij haar letterlijk bedoeld vanwege haar lengte, maar deze zin trof mij echter in figuurlijke zin, want in de beleving van onze fractie bukt het provinciaal bestuur wel erg ver om onder de kleine paraplu van de Netwerkstad in de pas mee te lopen om zo te kunnen verschuilen en droog te blijven. Zo nu en dan dacht ik in deze zaak, dat we zelf ook een paraplu hadden opgestoken. Zo waren in de vergadering van oktober 2001 over de partiële herziening van het streekplan zowel de staten als GS beslist niet gecharmeerd van het chantagegedrag van Almelo met betrekking tot de compensatie van grond. Bij amendement is toen zelfs besloten om de aanduiding 'zoeklocatie voor het Westen van het Twentekanaal' te schrappen. Tot onze grote verbazing staat in de begeleidende brief bij het voorstel echter, dat in de partiële herziening van het streekplan is de zogenaamde rode lijn ten Zuiden van Almelo bij de Doorbraak vastgelegd. Dit onderdeel van de herziening is niet door de Raad van State vernietigd, omdat het niet hoorde tot de concrete beleidsbeslissing over het RBT. Binnen deze rode lijn op het streekplan zijn er voor Almelo als onderdeel van de Netwerkstad mogelijkheden om te voorzien in stedelijke uitbreidingsbehoeften, bedrijventerreinen en/of woningbouw of andere voorzieningen. Met een functieverandering in het gebied ten Zuiden van Almelo en ten Noorden van de Doorbraak moet op termijn dus zeker rekening worden gehouden, ook wanneer er geen RBT gerealiseerd zal worden. Leden van Provinciale Staten, wordt het dragen van de paraplu die we hadden opgestoken ons nu al te zwaar en kruipen we toch weer bij de Netwerkstad onder de paraplu? De D66- fractie begrijpt niet dat, mocht je al voor een regionaal bedrijventerrein in Twente kiezen, je zo gemakkelijk over alle afwegingen heenstapt. Ik doel daarbij op het Meest Milieuvriendelijk Alternatief voor het behoud van het waardevolle cultuurhistorisch landschap van Twente en van Overijssel als recreatieprovincie. Ik denk hierbij ook aan de plattelandsontwikkeling. Dan heb ik het nog niet eens over de waterfunctie en over de sociale gevolgen voor het gebied Bornerbroek. De tegenargumenten die ik heb gehoord, zijn tot op heden van puur economische aard. Het zijn zelfs geen financiële argumenten. Maar ook deze economische argumenten zijn gemakkelijk te weerleggen. Ik noem alleen maar de grote behoefte die er schijnt te zijn voor ruimtevreters, het uitgangspunt voor het RBT. Hierbij werd steeds gezwaaid met bedrijven zoals Hartmann maar ook de staten zullen inmiddels hebben begrepen, dat een groot deel van de productie wordt overgeplaatst naar het Oosten. Ik vertel waarschijnlijk geen nieuws, dat dit tegenwoordig steeds vaker voorkomt vanwege de lage lonen en de lage grondprijzen daar. Hierover ik zal ik nu echter niet uitweiden; dat komt wel bij het nemen van het go/nogobesluit. Mijnheer de voorzitter. Het zou de fractie van D66 heel wat waard zijn om als staten onder de kleine paraplu van de Netwerkstad weg te kruipen en er zelf een op te zetten, waardoor we in de toekomst niet gebukt hoeven te lopen. Lukt dit laatste niet, dan laat ik mij om het dan maar even heel plat te zeggen liever 'zeiknat' regenen, maar dan wel opgeheven hoofd en rechtop. De heer Weijnen (PvdA): Voorzitter. De metafoor van paraplu's is heel aardig, maar welke paraplu heeft mevrouw De Greef dan voor ogen? Betekent dit verhaal, dat zij zou willen kiezen voor de locatie Almelo Noord of ziet zij het gehele RBT eigenlijk niet zitten?

9 Mevrouw De Greef-Moes (D66): We hebben al eerder gezegd, dat de fractie van D66 niet per se tegen een RBT is maar ook wil denken over andere oplossingen. Als je denkt aan Twente, denk je aan innovatie. Ik herhaal de discussie van de vorige maand over de varkens: als wij varkens kunnen stapelen, kunnen we ook bedrijven stapelen. We moeten innovatief moeten denken op het gebied van industrieterreinen. De heer Vruggink (GL): Voorzitter. Wij hebben in het verleden al regelmatig uitgebreide verhalen gehouden en daarom wil ik er alleen nog een aantal hoofdpunten met betrekking tot het RBT eruit halen, ondanks het feit dat de uitkomst van deze discussie al zo vast ligt als een huis. Maar goed, alle pogingen zijn welkom wat ons betreft. Het belangrijkste uitgangspunt voor ons is, dat regelmatig blijkt dat de bedrijfsbehoefte die in dit geval door Buck Consultants is aangetoond door allerlei andere onderzoeken ook uit verdachte hoek in dit verband, zoals van het bedrijfsleven Twente zelf waar het MKB bij betrokken is dat er tot 2010 maar 40 ha bedrijfsterrein nodig is. Daarbij komt niet alleen revitalisering ter sprake maar gaat het ook om het inrichten van bijvoorbeeld het NAVOterrein. Wie heeft er gelijk en wie praat er naar de gewenste resultaten toe? Als het MKB zelf al uitspreekt dat het niet nodig is, wie zijn wij dan om daaraan te twijfelen? Daarnaast is er onderzoek geweest naar de gewilligheid van categorie 5 bedrijven, de bedrijven die met name bedoeld zijn om zich op het RBT te vestigen. Zeker gezien de ontwikkelingskosten voor het RBT in Almelo Zuid blijkt er vrijwel geen categorie 5 bedrijf te zijn, dat op dit moment belangstelling heeft voor een plek op het RBT. Het is dan ook nog maar de vraag of het bedrijventerrein überhaupt gevuld kan worden als het er eenmaal is. Voor de fractie van GroenLinks is een RBT sowieso al niet nodig, laat staan in Almelo Zuid. Er was ooit al eens gekozen voor Almelo Zuid. We zijn teruggefloten en er moest een hernieuwd onderzoek worden gedaan naar Almelo Noord omdat dit onvoldoende was gedaan. Dat onderzoek is gedaan en de uitkomst is dat Almelo Noord op vrijwel alle punten beter scoort in het MER dan Almelo Zuid. Het scoort beter op het gebied van water, van flora en fauna, van luchtverontreiniging en op economisch gebied. Er hoeven bijvoorbeeld maar 12 woningen c.q. bedrijven verwijderd te worden ten opzichte van de 57 in Almelo Zuid. Je begint iets, je stelt een programma van eisen op en daarna ben je verplicht een MER uit te voeren op basis waarvan een weloverwogen keuze kan worden gemaakt. De MER geeft aan, dat op vrijwel alle punten Almelo Noord de beste keuze is en wat gebeurt er? We schuiven het terzijde en we kiezen voor Almelo Zuid op basis van het programma van eisen dat we ooit in het verleden hebben neergelegd. Ofte wel: de MER is een wassen neus en als overheid doen we niets met de verplichting om een MER te voeren. We doen het voor de Bühne maar we doen er geen bal mee. Dat vind ik heel treurig. Voorzitter. Er wordt gesteld, dat er wel wat anders in Almelo Zuid komt als er geen RBT komt want per slot van rekening is daar zoekruimte gepland voor bijvoorbeeld een lokaal bedrijfsterrein voor Almelo. Dat klopt, dat is in het streekplan ook vastgelegd. Daar waren wij ook al niet gelukkig mee. Maar dan is er altijd nog de factor, dat het Twente Kanaal West wat ons betreft dan kan vervallen, omdat dit het vervangende cadeautje is voor Almelo om daar alsnog lokale bedrijvigheid te vestigen als het RBT er komt. Wij zijn absoluut niet blij met dat argument: als er geen RBT komt, komt er wel wat anders dus doe het RBT dan maar. Alle andere argumenten geven namelijk aan, dat je op die plek gewoon geen RBT zou moeten willen. Kortom, onze conclusie is dat economie bijna zoals gebruikelijk voor ecologie gaat en nog erger, dat economie blind maakt. Dan heb ik het dus vooral over doorrekeningen van Almelo Zuid. Het zal nooit en te nimmer renderend worden. We creëren een Betuwelijn maar dan in onze eigen regio ofte wel een Regionale Betuwelijn Teleurstelling (RBT).

10 Onze fractie vindt het dan ook onbegrijpelijk, dat de meerderheid van de staten deze foute keuze zal ondersteunen. Ik hoop, dat zij misschien nog vandaag tot inkeer zullen komen. De heer Slagman (SGP): Voorzitter. Ruim een jaar geleden hebben wij in deze zaal te kennen gegeven, dat de SGP-fractie tegen het verlengen van de intentie-overeenkomst was omdat naar haar mening de noodzaak van een RBT niet of onvoldoende was aangetoond. Nu hebben wij een voorstel om in te stemmen met de aanleg van het RBT in Almelo Zuid en met een aanvullend onderzoek naar de locatiekeuze. Wij hebben daar zo onze bedenkingen tegen. In de MER zijn grote verschillen in waardering ten opzichte van de locaties Almelo Noord en Almelo Zuid te constateren. In Almelo Zuid liggen de gebieden met grote natuur- en landschapswaarde en met cultuurhistorische, recreatieve en archeologische waarde. In Almelo Noord komt dit veel minder voor. Een volgend verschil is de aankoop van bedrijven en woningen. In Almelo Zuid bedraagt dit 40 bedrijfswoningen inclusief gewone woningen en 17 bedrijven tegen resp. 4 woningen en 8 bedrijven in Almelo Noord. Qua bereikbaarheid is ook nog een aantal verschillen op te noemen. Gezien haar ligging aan de A35 en een eventuele aansluiting op die weg alsmede de 2000-tons vaarweg die binnen bereik ligt, lijkt Almelo Zuid het te winnen van Almelo Noord. Ontsluiting van Almelo Noord via de N36 behoort echter ook tot de mogelijkheden en een uitbreiding tot een 2000-tons vaarweg in het eerste gedeelte van het Kanaal Almelo De Haandrik hoeft naar onze mening niet onoverkomelijk te zijn. Gezien het feit, dat het reeds aanwezige bedrijvenpark in Almelo Noord per spoor al bereikbaar is, lijkt het ons een kleine moeite om de bestaande spoorlijnen daar door te trekken naar Almelo Noord. Naar onze mening is de noodzaak tot de aanleg van een RBT nog steeds niet aangetoond. Door haar perfecte wervingskracht aldus het voorliggende stuk ingevolge de goede bereikbaarheid en ontsluiting is het mogelijk, grootschalige bedrijvigheid naar Almelo Zuid te halen, zelfs tot milieucategorie 5. Zitten wij in Twente werkelijk verlegen om bedrijven in deze milieucategorie? Denkt men, dat de bewoners van Bornerbroek en Almelo Zuid daar blij mee zijn? Bedrijven die elders waarschijnlijk met een subsidie vertrekken hiernaartoe halen? Wil men de inwoners van Twente risico's laten lopen door het gevaar, die dergelijke bedrijven met zich kunnen brengen? Wij hebben in die commissievergadering gewezen op de nog aanwezige ruimte op het bedrijvenpark ten Noorden van Almelo. Zo blijkt 60 ha nog onverkocht en is er 40 ha NAVO-terrein dat vrijkomt of al vrij is. Dat is samen al ruim meer dan de helft van de 185 ha voor het RBT. Voorzitter. Binnen afzienbare tijd zullen er in Twente nog meer bedrijventerreinen vrijkomen. Wij denken onder andere aan het centraal in de Netwerkstad gelegen AKZO-terrein in Hengelo. Dat ligt aan het Twentekanaal, is voorzien van een spoorverbinding en ligt op een steenworp afstand van de A35. In onze ogen is dat een toplocatie. Zouden al deze hectares bij elkaar opgeteld niet in de buurt van de 185 komen? Of moeten we deze vrijkomende bedrijventerreinen maar braak laten liggen? In het kader van de revitalisering van de bedrijventerreinen zou dit naar de mening van de SGP-fractie een prachtige oplossing zijn. Als het Meest Milieuvriendelijke Alternatief een duidelijke voorkeur uitspreekt ten gunste van Almelo Noord wat is dan de waarde die door het college aan de MER wordt toegeschreven? Deze vragen zouden wij ook kunnen stellen aan de collegepartijen die ondanks dit duidelijke MER-advies toch kiezen voor Almelo Zuid. Is het overigens waar dat voor de aanleg van het RBT in Bornerbroek al 19 mln aan kosten zijn gemaakt onder andere door aankoop van bedrijven en gronden? Als dit het geval is, in hoeverre zijn dan deze kosten bepalend geweest voor de besluitvorming van het college? Is er door de reeds gemaakte kosten dan geen weg meer terug mogelijk? De locatie Almelo Zuid ligt aan de door te trekken A35, bij een afslag, zo blijkt het uit statenvoorstel. Die afslag is er op dit moment niet en waar deze geprojecteerd is, weet ik ook

11 niet. Maar als die afslag er komt, moet die zo kort mogelijk bij het RBT komen. Wij vragen dit om toekomstig sluipverkeer door de aanliggende woonkernen Bornerbroek en Enter tegen te gaan. De SGP-fractie is ook nuchter genoeg om te beseffen, dat de collegepartijen kiezen voor Almelo Zuid. Mijn laatste vraag is gericht aan de gedeputeerde. Hoe sterk staat de provincie als de Stichting Dorpsbelangen Bornerbroek weer de gang naar de Raad van State maakt? Voorzitter. Mocht het in de toekomst echt noodzakelijk zijn om een regionaal bedrijventerrein aan te leggen, dan gaat de voorkeur van de SGP-fractie op dit moment uit naar Almelo Noord. De SGP-fractie is tegen de aanleg van het RBT in Almelo Zuid. De heer Netjes (CDA): Voorzitter. Tot nu toe ben ik toch wel wat verrast door de opmerkingen in deze discussie. Het lijkt er namelijk op alsof er geen commissievergadering geweest is. Ik heb in ieder geval nog geen nieuwe opmerkingen gehoord, ook niet van de heer Slagman. Ik wil het college dan ook adviseren om te verwijzen naar de behandeling in de commissie, opdat wij de behandeling van dit onderwerp verder kunnen inkorten. De discussie over de technische aspecten had in de commissie moeten worden gevoerd, opdat we in deze vergadering over de beleidsmatige vragen kunnen discussiëren. De heer Slagman (SGP): We hadden er natuurlijk ook een hamerstuk van kunnen maken. Er is echter veel publiek vanavond en de mensen willen graag duidelijkheid over de standpunten van de diverse partijen. Om die reden heb ik dit hier uitvoerig naar voren gebracht. De heer Netjes (CDA): Maar gelukkig hebben we in de commissie ook een publieke tribune en daar waren ook mensen aanwezig. De heer Slagman (SGP): Ja, maar minder dan nu! De voorzitter: En een stemverklaring is natuurlijk altijd mogelijk! De heer Sijbom (VVD): Voorzitter. Wat ons betreft, had het inderdaad een hamerstuk kunnen zijn. Gezien de vele inschrijven en de te verwachten geluiden, vonden wij het ook noodzakelijk om er enige woorden aan te wijden. Ik wil echter eerst een paar opmerkingen vooraf maken. Door de vele voorschriften en ingewikkelde procedures wordt het in dit land kennelijk steeds lastiger om noodzakelijke besluiten, zoals de aanleg van infrastructuur maar ook van bedrijventerreinen, op een adequate wijze af te ronden. Recente artikelen in de schrijvende pers drukken de overheden nog eens met de neus op de feiten. In die zin is het een goed plan het huidige kabinet om het mes te zetten in de overbodige en te veel vertragende weten regelgeving, vooral als het gaat om noodzakelijke ruimtelijke ontwikkelingen. Voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement is er nog veel werk te verrichten. Voorzitter. Wij kunnen kort zijn over het voorstel. Wij zijn destijds om verschillende redenen akkoord gegaan met het voorstel, een regionaal bedrijventerrein tot ontwikkeling te brengen. Daarbij hebben we onder andere kritisch gekeken naar alternatieve locaties, waaronder Almelo Noord. Ik zal daar verder niet op ingaan. De belangrijkste reden voor de VVD om met dit voorstel akkoord te gaan, is het scheppen van condities die de economische ontwikkeling mogelijk maken. Overijssel, maar vooral Twente, schreeuwt om werkgelegenheidsimpulsen. Ik hoef maar te verwijzen naar de wensen uit het nieuwe Perspectief voor Twente. De heer Vruggink (GL): Voorzitter. De heer Sijbom gaf zojuist aan niet verder te willen ingaan op de locatie Almelo Noord maar ik heb daar wel een vraag over. Hoe denkt hij over

12 de uitkomst van de MER? Werpt zijn fractie die ook terzijde of zou het niet toch beter zijn om voor Almelo Noord te kiezen? De heer Sijbom (VVD): Ik heb al duidelijk gemaakt, dat wij nadrukkelijk ook naar alternatieve locaties hebben gekeken, waaronder Almelo Noord. Er is een MER over verschenen en collega Visser heeft in zijn bijdrage in de commissie helder aangegeven, dat wij niet tot een andere conclusie komen. We hebben die locatie nadrukkelijk meegewogen. Ik ben zelf met een aantal fractieleden in Almelo geweest om ons te laten voorlichten over de aanvullende onderzoeken. Wij zijn niet tot een andere conclusie gekomen. De heer Vruggink (GL): Daarmee is de VVD-fractie tot een andere conclusie gekomen dan de MER? De heer Sijbom (VVD): Neen, dan hebt u de MER verkeerd gelezen. De heer Vruggink (GL): De MER geeft aan, dat vanuit een oogpunt van milieu en daar is een MER toch voor Almelo Noord veel beter scoort. De heer Sijbom (VVD): Wij moeten alles wegen en we hebben in de commissie al aangegeven, dat alle wegingen ons niet anders doen besluiten. De heer Netjes (CDA): Voorzitter. Ik denk, dat de heer Vruggink één aspect vergeet en dat is, dat het Meest Milieuvriendelijke Alternatief niet inhoudt, dat je daarvoor moét kiezen. De heer Vruggink (GL): Almelo Noord scoort op allerlei milieupunten scoort Almelo Noord gewoon beter. Maar als je de locatie Almelo Zuid begeert en van tevoren al weet, dat het programma van eisen blijkbaar belangrijker is dan de MER, moet je die MER gewoon niet laten uitvoeren. Het is echter een verplichting en dus zal je wel moeten. De voorzitter: Ik stel voor om deze interruptie te beëindigen, omdat ik de indruk heb dat een deel van de argumenten toch uitvoerig zal zijn besproken in de commissie. De heer Sijbom (VVD): Dat is juist, voorzitter! Wij vonden het destijds en vinden het nog steeds van belang, dat een dergelijk bedrijventerrein tot ontwikkeling wordt gebracht. Ruimte voor een regionaal bedrijventerrein is daartoe een van de voorwaarden om de economische ontwikkeling te kunnen garanderen. Juist nu de economische ontwikkeling stagneert, moet je handelen. Wat dat betreft, is daadkracht geboden, zeker als je rekening houdt met de ellenlange procedures waarmee we straks ook nog te maken krijgen. Het college heeft de zaak wat ons betreft voldoende voortvarend aangepakt en als het aan de VVD ligt, wordt nu met voortvarendheid gewerkt aan de voorbereiding van de herziening van het streekplan. Daarbij zullen wij uiteraard wel de nodige zorgvuldigheid moeten betrachten. Onze inbreng in de commissie en die van vandaag mag niet zo worden opgevat, dat de fractie van de VVD nu definitief akkoord gaat met de realisatie van het RBT. Naast het ruimtelijk vraagstuk speelt ook nog het financiële een grote rol. De uiteindelijke besluitvorming zal plaatsvinden op het moment dat het go/no-gobesluit in de stukken wordt alleen over het 'go-besluit' gesproken moet worden genomen. Wij zijn uitermate nieuwsgierig naar het financiële plaatje, dat de basis zal zijn voor het definitieve besluit. Wij moeten dus nog even geduld hebben. De VVD-fractie gaat akkoord met het voorkeursalternatief Almelo Zuid. Het go/no-gobesluit kan worden opgesteld en de middelen kunnen beschikbaar worden gesteld. Het zijn

13 besluiten met vooral ruimtelijke implicaties en de betrokkenheid van de commissie Economie en bestuur komt dus nadrukkelijk later aan de orde. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Voor alle duidelijkheid wil ik allereerst opmerken, dat de SP-fractie niet tegen een al dan niet realisering van de RBT als project is. Wel vinden wij het belangrijk, dat het nut daarvan nog bewezen moet worden. Er valt dus nog heel wat te overtuigen op dat gebied. Gedurende de 20 jaar dat ik actief ben in de politiek in Nederland heb ik zelden meegemaakt, dat de overheid zo slordig omgaat met een MER. Daar is in dit geval toch wel sprake van. Het college kiest voor de locatie Almelo Zuid, de meest milieuonvriendelijke locatie. Bovendien is er geen draagvlak bij de burgers voor te vinden. Ook dat vindt de SP-fractie een belangrijk argument. De overheid mag niet zomaar de burger voorbij gaan in haar eigen ambitie. Voorzitter. De SP-fractie zal tegen de locatiekeuze Almelo Zuid stemmen. Wij komen nog met elkaar te spreken over de toekomst van dit onderwerp. Gedeputeerde Abbenhues: Voorzitter. Ik wil mijn beantwoording beginnen met dat wat wij in de commissie met elkaar hebben besproken en waar wij na deze commissiebehandeling op uitkwamen. Er is een initiatief vanuit de Twentse steden. Deze hebben ervoor gekozen om op één terrein geclustered bedrijvigheid te kunnen realiseren voor bedrijven die een grote ruimtevraag hadden, groter dan 2 ha. Waarom zij dat in Twente deden en waarom de provincie daarbij is betrokken, heeft juist te maken met de groene ruimte en het goed bewaren voor Twente van het landschappelijk schoon. Tegelijkertijd zet de provincie in op herstructurering en revitalisering. Dat totale pakket maakt deel uit van de besluitvormingsprocedure. Er zijn onderzoeken gedaan naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State en dat is allemaal uitgebreid verwoord in dit voorstel. Om die reden beperk ik mij ertoe, de hoofdlijnen aan te geven. Wij hebben de procedure gevoerd om de locatie Almelo Zuid af te zetten tegen andere locaties en het zoekgebied Almelo Noord op dezelfde wijze te bevorderen. Dat is een groot gebied geweest en wat betreft het Meest Milieuvriendelijke Alternatief -- dat is de kern van de MER hebben wij de afweging gemaakt op basis van het programma van eisen. Ook wat dat betreft, kan ik kortheidshalve verwijzen naar het voorstel. Tegelijkertijd hebben wij het Meest Milieuvriendelijke Alternatief en de MER gebruikt om de nadelen ten aanzien van een aantal punten voor Almelo Zuid te verminderen. Ook dat wordt uitgebreid aangegeven op bladzijde 6 van het voorstel. Voorzitter. De heer Dijkhuis heeft vragen gesteld maar daarop zal ik pas antwoorden als wij het go/no-gobesluit behandelen, omdat daarbij de exploitatie-opzet en de grondprijzen aan de orde komen. Wij hebben daar nu nog geen inzicht in omdat wij nu een voorkeurslocatie moeten vaststellen, waarna de herziening van het streekplan in gang wordt gezet. De heer Dijkhuis (LPF): Voorzitter. Is het niet belangrijk om bij zowel de keuze voor Almelo Noord als voor Almelo Zuid de financiële consequenties te weten? Gedeputeerde Abbenhues: In de stukken is een globale opzet gegeven. Alle vragen van de heer Dijkhuis kunnen pas beantwoord worden op het moment dat onderzoek wordt gedaan naar bijvoorbeeld de grondexploitatie. Eind december zal daarover gesproken kunnen worden. Voorzitter. Naar mijn weten zijn wij geen lid van de Noord-Europese Handelsas en hebben wij in dat verband zeker geen verplichtingen op ons genomen of toezeggingen gedaan.

14 Aan het adres van mevrouw De Greef merk ik op, dat ik geantwoord heb op het algemene deel. Het is dan ook de keuze van D66 om op een andere wijze te kiezen dan het college voorstelt. De heer Vruggink heeft het Meest Milieuvriendelijke Alternatief aan de orde gesteld. Wij hebben zorgvuldig met elkaar gewogen en hebben de keuze gemaakt op basis van het programma van eisen en maatregelen genomen voor het gebied Almelo Zuid: een aantal heeft zeker het Meest Milieuvriendelijke Alternatief en de MER-procedure opgeleverd. Ik deel zijn suggestie absoluut niet, dat de luchtverontreiniging daar hoger zou zijn. Alle bedrijven in categorie 5 zullen zich aan de milieuwetgeving moeten houden.. Als hij er op deze wijze naar kijkt en dit er expliciet uithaalt, moet ik hem zeggen dat er meer woningen bij de locatie Almelo Noord zijn dan bij de locatie Almelo Zuid. De heer Vruggink (GL): Ik heb dit met name genoemd, omdat de luchtverontreiniging onder andere afhankelijk is van de heersende windrichting. Dat is een bepalende factor in de MER die op een gegeven moment gaat meewegen. Almelo Zuid ligt wat de windrichting betreft natuurlijk ongunstiger dan Almelo Noord. Gedeputeerde Abbenhues: De heer Slagman heeft in zijn bijdrage het totale gebied als het ware versnipperd. Het gebied is bedoeld voor bedrijven die zich bezighouden met transport, logistiek en productie. Een clustering daarvan is ook noodzakelijk. Alle andere voorstellen van de heer Slagman met betrekking tot een mogelijke invulling van de 120 ha liggen bij de gemeenten en vormen nog niet zo'n optelsom. Ik herhaal, dat er een duidelijk programma van eisen is evenals het al dan niet beschikbaar hebben van terreinen, op welke termijn en waar nog investeringen gedaan moeten worden. Ik wil daar niet te diep op ingaan omdat inderdaad deze aspecten al in de commissie ter sprake zijn gekomen. Inderdaad zijn er ongeveer 19 mln aan kosten gemaakt voor de grondverwerving. Dat was ook de afspraak en dat ging om defensieve grondverwerving. Daar staat tegenover, dat dit geen extra risico met zich meebrengt, waarover wij vandaag ook in het kader van de Najaarsnota hebben gesproken. Naar mijn mening handelen wij dan ook conform de besluitvorming in de diverse raden en in de staten. Op grond van een uitermate zorgvuldige procedure menen wij, dat wij alle stappen hebben gezet die wij moesten zetten naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State. Iedereen weet exact weet welke stappen wij hebben genomen, met daarbij de uitkomsten van de stappen. Waar wij enige twijfel over hebben, laten wij een contra-expertise maken als extra toets. Wij zijn voornemens om die zorgvuldigheid en die openheid te betrachten in het vervolg van deze procedure. Dan is het aan eenieder in dit land om gebruik te maken van zijn recht om waar dan ook beroep in te stellen. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Is het de gedeputeerde bekend, dat de bewoners zich opnieuw zullen beroepen bij de Raad van State? Welke consequenties zou dat hebben voor de besluitvorming? Gedeputeerde Abbenhues: De Stichting Dorpsbelangen Bornerbroek heeft op de commissievergadering ingesproken en aangekondigd, dat zij vol vertrouwen naar de Raad van State zal gaan. Ik heb aangegeven hoe wij de procedure hebben gelopen. Wij zullen elkaar op enig moment ontmoeten. Wij gaan ervan uit, dat wij in 2006 duidelijkheid hebben. Voorzitter. Aan het adres van de heer Sijbom merk ik op, dat een definitief besluit over al dan niet doorgaan op een later tijdstip zal worden genomen. Ik heb goed begrepen, dat hij zich daarin nog volledig wil mengen en daar ook nog kritisch naar wil kijken.

15 De heer Yildirim heeft opgemerkt, dat het nut zich nog moet bewijzen. Dan krijgen we een nut-noodzaakdiscussie die wij al in de commissie hebben gevoerd. Deze discussie is ook al in alle raden gevoerd. Op grond van de rapportages zijn wij nog steeds van mening, dat zowel nut als noodzaak zijn aangetoond en dat wij een stap moeten zetten in de realisering van een regionaal bedrijventerrein in Twente op de locatie Almelo Zuid. De voorzitter: Ik heb begrepen, dat de heer Oldenburger en de heer Yildirim een stemverklaring wensen af te leggen. De heer Oldenburger (CU): Voorzitter. De fractie van de ChristenUnie gaat akkoord met het voorstel. Het is een ruimtelijk besluit maar ook voor mijn fractie geldt, dat het go/no-gobesluit buitengewoon belangrijk is. Dan is de exploitatie-opzet bekend. Daar zullen we de onderwerpen moeten vinden die ik al in de commissie heb aangegeven. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. De SP-fractie zal tegen deze locatiekeuze stemmen, omdat het nut van het RBT nog niet is bewezen. In stemming komt het voorstel De voorzitter: Ik constateer, dat de aanwezige leden van de fracties van de SP, GroenLinks, D66, de LPF en de SGP tegen dit voorstel hebben gestemd en die van de overige fracties ervoor, zodat het is aangenomen. PS/2004/782 Sociale Actie De heer Beugelink (CDA): Voorzitter. Bij Sociale Actie gaat het om doen en meedoen. Dat is ons motto en zo zijn we iedere discussie in dit huis over Sociale Actie begonnen. Sociale Actie gaat om betrokkenheid bij datgene wat je bezighoudt, wat je raakt, waar je iets over wilt zeggen en wat je wilt delen. Dat doe je niet alleen. In het proces van totstandkoming van Sociale Actie waren velen betrokken. Vele organisaties en instellingen hebben op een positieve wijze gereageerd op de nota. Een belangrijk markeringspunt waren de bijeenkomsten in Kampen en Borne. Het is een goed interactief proces geweest en het college verdient daarmee onze complimenten. Wij willen die betrokkenheid doorzetten en bij de ontwikkelingen betrokken blijven. Om die reden staan wij zeer sympathiek tegenover de opmerkingen die onze collega's van de VVD straks zullen maken over de betrokkenheid bij de rapportages over de uitvoeringsplannen. Omdat er een relatie bestaat tussen de organisatie van de ondersteuningsstructuur en de inhoud stellen wij nadrukkelijk de vraag om de discussie te heropenen als de besluitvorming over de uitkomsten van het rapport-berenschot interfereert met de inhoud van deze nota. Wij hebben dat vanmorgen gedaan en wij hebben daar een positief antwoord op gekregen van onze gedeputeerde. De nota is inhoudelijk duidelijk, helder en toegankelijk. De samenhang tussen de diverse beleidsdoelen op de diverse niveaus is helder verwoord en de uitwerking is logisch. Het is ons opgevallen, dat bij de inspreekavonden weinig kritische opmerkingen zijn gemaakt over de hoofdlijnen van de nota. Dat stemt tot tevredenheid. Dat houdt tevens in, dat wij ons nu zullen beperken tot het aangeven van grote veranderingen die wij in deze nota willen zien aangebracht. Wij beschouwen deze nota als een zeer waardevolle start waarop wij verder kunnen bouwen in de periode van dit bestuursakkoord. Wij hebben participatie altijd als een belangrijk doel omschreven. In Ruimte voor Actie hebben wij al aangegeven, dat wij koersen op een grote betrokkenheid van burgers bij onze samenleving. Zij moeten in staat zijn om mee te doen, om een bijdrage te leveren en wij dienen ze daartoe uit te dagen. Bij diverse andere

16 gelegenheden hebben wij deze lijn van betrokkenheid al doorgetrokken, bij diverse commissievergaderingen en zeer recent nog bij de behandeling van de Perspectiefnota. Ons tweede thema was toen het burgerperspectief, dat wil zeggen de actieve deelname van burgers en toegankelijkheid van voorzieningen. Dan is het ook logisch dat bij zo'n aanpak instrumenten passen als Kulturhusen, Vitaliteitsfonds, aandacht voor de jeugdzorg, het belang van de keten wonen, zorg en welzijn, de participatie van de jongeren en beschikbaarheid van vrijwilligers. Al dit soort zaken spreekt ons aan en hebben wij naar voren gebracht. Wij gaan daarmee verder. In de nota Sociale Actie ligt onze voornaamste insteek nu bij het katern Zorg. Mede namens de PvdA zullen wij hierover twee moties indienen. De eerste motie gaat over het gegeven, dat zorg een belangrijk aspect is en zelfs het belangrijkste zorgpunt van onze burger is. Enquêtes tonen dat iedere keer weer aan. Als je dan ziet dat de motie ingaat op datgene wat de mensen erg bezighoudt. Het gaat om de beschikbaarheid, de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van de toekomstige zorg. Zet je dat af tegen de mogelijkheden en instrumenten neergelegd in het katern Zorg dan wordt het duidelijk, dat er geld naartoe moet. Het geld moet op die plaatsen terechtkomen waar er de grootste behoefte aan is en waar de behoefte aan zorg het grootst. Dat is in essentie de inhoud van deze motie. Wij willen in eerste instantie geld aanwenden voor de mantelzorg om bestaande initiatieven te ondersteunen, de mantelzorg samen met de gemeenten mede te ontwikkelen en de faciliteiten in de keten woon, zorg en welzijn te verruimen. Dat is nodig, omdat een steeds groter appel zal worden gedaan op de informele zorg, de mantelzorgers, vrijwilligers en zelfhulp. Bij de ondersteuning van de mantelzorg denken wij bijvoorbeeld aan vervangende mantelzorg en respijtvoorzieningen, steunpuntmantelzorg, ontwikkeling en ondersteuning van jonge en allochtone mantelzorgers. Kortom, dat zijn de inhoudelijke aspecten waar het meerdere geld moet worden neergelegd en dan bij die organisaties die zich ook daadwerkelijk met de zorg zullen bezighouden. Berenschot zal daar straks duidelijkheid over geven, hopen wij. Wij verzoeken het college dan ook bij de behandeling in Provinciale Staten van de begroting 2005 een plan op hoofdlijnen in te dienen, inclusief een kostenraming voor de versterking van het mantelzorgbeleid en de keten wonen, zorg en welzijn. Tevens verzoeken wij het college om met ingang van 2005 de begroting voor zorg structureel te verhogen met deze benodigde gelden. In november besluiten wij over een mantelzorgproject op basis van het voorstel van GS en op dat moment kunnen wij nog beslissen om daar al dan niet in mee te gaan. Tegen de aarzelaars onder ons zeg ik, dat zij opnieuw kunnen bekijken of het structurele geld ook daarvoor moet worden ingezet. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Ik heb de motie met deze strekking nog niet gezien maar deze strekking verbaast mij nogal. De nota Sociale Actie gaat over alle aspecten in het sociale kader en het ene kader lijkt mij net zo belangrijk als het andere. Het lijkt mij dan ook voorbarig om er in dit stadium een onderdeel uit te lichten en daarover een motie in te dienen. De heer Beugelink (CDA): Voorzitter. Wij spreken nu over de diverse terreinen die in de nota Sociale Actie zijn beschreven en daarin maken wij keuzes. Een van die keuzes is, dat op dit moment de zorg intensief De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Wat mij betreft, is het nogal inhalig om in deze fase zo'n motie in te dienen die toch veel meer bij de behandeling van het programma van uitwerking

17 thuishoort. Dan wordt namelijk zichtbaar welke sociale component meer accent moet krijgen. Ik vind het een puur politieke kwestie om nu een van de onderdelen aan te zetten. De heer Beugelink (CDA): Voorzitter. Ik laat dat graag aan de heer Yildirim. Hij kan meegaan met deze motie graag! maar als hij ertegen is, stemt hij tegen. Zo simpel liggen de zaken. De heer Been (VVD): Voorzitter. De VVD-fractie is het niet altijd eens met de heer Yildirim maar deze keer wel van harte. Het kan toch niet zo zijn, dat wij enerzijds op dit moment 1,4 mln bezuinigen op het onderwerp kunst en cultuur en dat wij anderzijds bij voorbaat een begrotingspost voor de zorg claimen, gezien de grote zorgen voor de toekomst op dit beleidsterrein en zonder dat wij weten hoe dit beleidsveld wordt ingevuld en daarover in de commissie een discussie hebben gevoerd. Dat neemt niet weg, dat wij de analyse van de heer Beugelink onderschrijven. Daar moeten we ook zeker over discussiëren in dit huis, maar nu loopt de heer Beugelink veel te hard van stapel. De voorzitter: Om misverstanden te voorkomen, wijs ik erop dat er op dit moment geen sprake is van een begrotingsbehandeling. De heer Beugelink (CDA): Dat is precies wat ik wilde zeggen. Dit houdt de mensen zo bezig en wij willen graag dat zij meekrijgen, dat wij hen willen ondersteunen in de leniging van hun noden. Daar gaat het ons om en daar willen wij een fors bedrag voor neerzetten. Wij denken daarbij eerder aan 2 mln denken dan aan 2 ton. Mevrouw Van Olphen (GL): Voorzitter. Ik vind het betoog van de heer Beugelink zeer ontroerend, maar volgens mij hebben wij deze discussie al in juni gevoerd. Toen zijn ook besluiten genomen die we nu moeten uitvoeren. Via deze omweg probeert de heer Beugelink de burger van Overijssel bij de besluitvorming te betrekken. Ik vind dit erg hypocriet. De heer Beugelink (CDA): Dat vinden wij uiteraard niet. Wij behandelen nu de nota Sociale Actie en daarbij spreken wij met elkaar de kaders af voor het toekomstig beleid. Dit is onze invulling waarmee wij een van die kaders van het beleid enigszins willen aanpassen. Voorzitter. Onze tweede motie die wij samen met de PvdA willen indienen, heeft betrekking op de WMO. Wij verzoeken om 1 mln uit het Actiefonds te investeren en aan te wenden voor de ondersteuning van de invoering van de WMO door de gemeenten. Ik hoef er niet aan te herinneren, dat de AWBZ wordt aangepast en dat delen van de AWBZ in de WMO terechtkomen, inclusief de WVG en de Welzijnswet. De gemeenten krijgen daardoor te maken met een nieuwe taak en wij worden nu al benaderd met de vraag of een gezamenlijke benadering niet op zijn plaats zou zijn. Met deze motie willen wij een voorschot nemen op die vraag. Mevrouw Van Olphen (GL): Voorzitter. Is de heer Beugelink het dan niet met mij eens, dat eerst Provinciale Staten dienen te discussiëren over de vraag wat de WMO kan betekenen voor de provincie en te kijken of er wellicht sprake is van een provinciale taak in dezen dan in te spelen op deze vragen, die overigens heel terecht zijn? Nu wil de heer Beugelink 1 mln reserveren voor iets waar we nog helemaal niets van weten. Ook dit vind ik dus zeer voorbarig. Het lijkt mij beter, dat eerst de provincie haar positie bepaalt voordat weer 1 mln uit de 10 mln worden gehaald die wij apart hebben gezet. Mevrouw De Greef-Moes (D66): Voorzitter. Ik ben het mevrouw Van Olphen eens dat een en ander zeer voorbarig is. Uit de laatste berichten blijkt namelijk, dat de WMO niet Europaproof is en dat de mogelijkheid erin zit, dat de hele zaak wordt opgeschort.

18 De heer Been (VVD): Voorzitter. Ook nu weer ben ik het er van harte mee eens, dat eerst de discussie in dit huis moet worden gevoerd alvorens wij budgetten beschikbaar stellen. De heer Beugelink (CDA): Voorzitter. Wij hebben de invoering van de Wvg meegemaakt en wij hebben veel te lang gewacht met de ondersteuning en de professionalisering van de mensen die ermee te krijgen. De burger wist toen niet waar hij naartoe moest. Hij heeft heel lang in onzekerheid gebleven. Nu willen wij tijdig, in overleg en samen met de gemeenten, een goed voorzieningenapparaat in het leven roepen opdat de burger weet waar hij terecht kan. Kunst en cultuur zijn ook onze zorg. Toen wij meer zicht kregen op de behoeften en de geweldige impact daarvan op de zorg, bleek dat wij met een eventuele verschuiving van middelen binnen het bereik van de zorg en van Sociale Actie onvoldoende geld zouden kunnen vrijmaken voor de immense problemen waarvoor de zorg staat. Bovendien zouden wij ernstige inbreuk maken op de verworvenheden van kunst en cultuur. En dat willen wij niet. Kunst en cultuur verhogen de kwaliteit van leven en daar willen geen fundamentele afbreuk aan doen, zij het dat wij toch wel op enigerlei enige verschuivingen willen aanbrengen. Voorzitter. Wij hebben gezien, dat in de toedeling van de financiële middelen de Reisopera geen budgetsubsidie van de provincie ontvangt. Wij vinden dat een ongelijkwaardige behandeling ten opzichte van de andere professionele gezelschappen en wij menen, dat de Reisopera voldoet aan de criteria. Deelt het college onze mening en wil het ons zijn bevindingen op korte aangeven hoe op een evenwichtige manier de rijksgesubsidieerde organisaties in aanmerking kunnen komen voor provinciale subsidie? Wij zijn ook van mening, dat in de kunst- en cultuurwereld prikkels moeten worden ingebouwd om externe financiële bronnen aan te boren. Wij vragen het college dan ook om een tijdelijke commissie in te stellen om eenmalig een rapport op te stellen met een advies inzake sponsoring en fondsenwerving. Daarmee ontstaat een instrument om de professionele gezelschappen nog meer dan tot nu toe gebruik te laten maken van externe bronnen. Voorzitter. De participatie van jeugd en jongeren in de Overijsselse samenleving is altijd een belanrijk punt geweest. Dat vinden wij terug in de katernen kunst en cultuur, maatschappelijke ontwikkeling en integratie. Wij vragen het college om bij de tweejaarlijkse rapportages expliciet dus naast de gebruiken verantwoordingscyclus te rapporteren over de voortgang van het beleidsdoel om de positie en de deelname van jongeren te versterken. Mogelijk komen wij daar te zijner tijd bij de behandeling van de Perspectiefnota op een andere manier op terug. Eenzelfde verzoek hebben wij ten aanzien van de ondersteuning van de amateurkunst, dat toch een belangrijk punt vormt. Wij verzoeken het college in de normale verantwoordingscyclus aan te geven hoe de omvang van de amateurkunst is geregeld is, bijvoorbeeld met betrekking tot de professionele kunstorganisaties. Voorzitter. Wij zullen in november bij de begrotingsbehandeling een motie indienen over het cluster YMCA, Scouting, Plattelandsjongeren, het Jongerenverbond en Kerk en Jeugd. Deze organisaties zijn in staat om in toenemende mate met elkaar samen te werken. Het jeugd- en jongerencluster kan een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het lokale jeugd- en jongerenbeleid. Wij willen hen daarvoor extra financiële prikkels aanreiken en wij denken daarbij aan een bedrag van Wij zijn van mening, dat YMCA door de geweldige groei recht heeft op extra gelden, bijvoorbeeld en dat Scouting in Overijssel in zijn huidige rol ook de incidentele subsidie van structureel mag krijgen.

19 Voorzitter. Ik sluit mij betoog af met de opmerking, dat wij met belangstelling uw brief hebben gelezen waarin u meldt, de breedtesport integraal in de nota Sociale Actie te willen vlechten. Dat heeft volstrekt onze instemming. De voorzitter: De moties zullen worden vermenigvuldigd en worden rondgedeeld. Mevrouw Van Harsselaar-Timmer (VVD): Voorzitter. Allereerst herinner ik eraan, dat de VVD voor de zomer zowel in de commissie als in de staten heeft aangegeven, akkoord te gaan met de bezuiniging van 1,4 mln op zorg en cultuur. Wij hebben echter ook aangegeven, pas bij de behandeling van de voorliggende nota te bezien of wij ons kunnen vinden in de voorgestelde verdeling van gelden door het college. Wij gaan hier vooralsnog mee akkoord. Wij hebben geen voorstellen om te schuiven met financiën tussen de verschillende katernen en we zullen ons hooguit op een paar moties beraden. Vervolgens merk ik op, dat bij de behandeling van de nota de verleiding erg groot is geweest en nog is om een of meer instellingen eruit te lichten om extra te ondersteunen, te ontzien of juist te meer aan te pakken. De mensen van zorg en cultuur zijn overspoeld met informatie en hulpvragen en net als vele collega's heb ik heel goede en interessante gesprekken gevoerd met bevlogen mensen over hun vaak indrukwekkende activiteiten. Met deze informatie, plus die uit beide hoorzittingen, is mijn conclusie nog steeds dat de nota en het statenvoorstel een groot compliment verdienen. In de nota zijn op overtuigende en aansprekende wijze de hoofdlijnen en kaders beschreven voor het sociale en culturele beleid van de komende jaren en vooral ook de rol van en provincie bij de diverse onderdelen. Als ik mijn taak als statenlid bekijk, kan ik zeggen dat ik voor het grootste gedeelte nog steeds niet in de verleiding kom om me met de uitvoering te bemoeien en dat ik de hoofdlijnen en kaders in deze nota van harte ondersteun en dus GS de kans geef om met een goede uitvoering dus ook met verdeling van subsidies met inachtneming van de bezuiniging te komen. Ik sprak zojuist al over 'het grootste gedeelte' want ik heb op twee punten nog steeds zorgen c.q. kritiek. In de eerste plaats heb ik zorgen over het financiële verloop voor de komende jaren in het onderdeel zorg. De heer Ranter heeft een duidelijke reactie in de commissie gegeven, maar die heeft mijn zorg toch nog niet weggenomen gezien de toekomstverwachtingen op dit gebied en met het WMO-beleid in gedachten. Het is voor burgers een waanzinnig belangrijk onderwerp, belangrijker dan welk verkeers- of vervoerprobleem dan ook. Maar het is volgens ons een groot zwart gat in financiële zin. Allereerst dient echter een statenbrede discussie in de commissie gevoerd te worden over de soort en de omvang van de provinciale bemoeienis op dit gebied. In de tweede plaats maak ik mij zorgen over de rol van de staten in het vervolgtraject, dus na de vaststelling van deze nota. Ik heb in de commissie geen bevredigende reactie gehad op mijn vragen bijvoorbeeld hoe PS zicht houden op de effecten van de uitvoeringsprogramma's en wanneer PS op deze beleidsterreinen weer in beeld komt. Natuurlijk ga ik uit van de actieve informatieplicht van het college maar ik stel ook, dat instellingen er niets aan hebben als PS bij controle achteraf constateert, dat er bijgestuurd of ingegrepen had moeten worden. Ik neem geen genoegen met alleen de kaderstellende en achteraf controlerende rol; ik word geacht volksvertegenwoordiger te zijn en om dat goed te kunnen doen, mag en moet je in het dualisme zelf niet alleen bij het kaders stellen maar ook tussentijds de mogelijkheid hebben beleid te maken of te wijzigen. Juist statenleden worden door de betrokkenen op de actualiteit aangesproken c.q. ter verantwoording geroepen. Ik verwacht hierop graag een reactie van collega's en van de gedeputeerde en afhankelijk daarvan dien ik hierover in tweede termijn eventueel een motie in. Mevrouw Leusink-Jonker (PvdA): Voorzitter. Zoals veel sprekers op de twee inspreekavonden vindt ook de PvdA-fractie dat de nota Sociale Actie een goed en helder rapport. Het interactieve proces heeft goed uitgewerkt en geleid tot een helder geformuleerd

20 beleid voor de verschillende terreinen die deze nota bevat. Het is belangrijk, dat het college goed heeft geluisterd bij het opstellen van deze nota. Daarin zijn enkele trends uit de lezing van Frans Spiering terug te vinden die volgens de laatste grote invloed zullen hebben op gemeenten en provincie. De nota geeft duidelijk aan hoe om te gaan met deze vraagstukken. De provinciale doelen en acties zijn goed uiteengezet en het beleid is vraaggericht, flexibel en adequaat. De rol van de provincie naar gemeenten en instellingen is duidelijk. De inbreng van sprekers op de twee inspraakavonden was positief en leerzaam en daarvoor dank. Voorzitter. De PvdA vindt een goed sociaal klimaat van wezenlijk belang. De hoofddoelen participatie en leefkwaliteit zorgen ervoor, dat er mogelijkheden komen om deel te nemen aan goede en bereikbare voorzieningen. Men kan elkaar ontmoeten en dat is belangrijk, want het bevordert de saamhorigheid en de solidariteit. De PvdA is nog steeds zeer enthousiast over het katern kunst en cultuur. Schooleducatie mag wat haar betreft worden uitgebreid op de VMBO-scholen en de educatie van beeldende kunst mag ook meer betrokken worden op scholen. Deze groep is namelijk zeer creatief en altijd vernieuwend bezig. Kunst en cultuur vormen een bindende factor voor de samenleving en juist daar hebben jongeren behoefte aan. In zijn brief van het afgelopen weekeinde geeft het college van GS aan, zich nader te willen verkennen in de uitvoeringsprogramma''s voor 2005 en daarna. Wat wordt hiermee bedoeld? Voor beeldende kunstenaars is er weinig mogelijkheid tot ontplooiing terwijl deze groep juist de ruimte moet hebben om eigen ontwerpen te kunnen realiseren. De PvdA pleit ervoor om een productiefonds op te richten om zo de kunstproductie te stimuleren. Het fonds is dan bestemd voor scheppende kunstenaars. Het mes moet aan twee kanten snijden: organisaties, instellingen en scholen geven een opdracht aan een kunstenaar bijvoorbeeld tot het schrijven van een toneelstuk en dat wordt vervolgens uitgevoerd door leerlingen van een school of bijvoorbeeld door de Bond van Plattelandsvrouwen. Met andere woorden: er moet een vertaalslag worden gemaakt naar diverse publieksgroepen zoals jongeren, ouderen en allochtonen. Dit is een voorwaarde om een opdracht te krijgen. Overijssel is ook rijk aan cultuur. Ik wijs in dit verband op onze musea, de oude steden en onze grote culturele instellingen. De PvdA hoopt en vindt, dat meer moet worden ingezet op cultuurtoerisme. Dat is van belang voor de economie en de werkgelegenheid. Bibliotheken leveren een onmisbare bijdrage aan het vergroten van het cultuurbereik. Dit voornemen is in tegenspraak met de realiteit. Steeds meer kleine bibliotheken in steden en op het platteland moeten sluiten. De vraag is hoe wij deze toch in stand kunnen houden, opdat deze voorziening bereikbaar blijft? Sport is bij uitstek de gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Sport bevordert solidariteit en saamhorigheid. In achterstandswijken nemen veel jongeren niet deel aan sport en ons doel is, dat meer jongeren aan sport gaan deelnemen. Wij spreken dan over minstens de helft van de jongeren. Het motto van de PvdA is en blijft 'Kom op, doe mee!' In de commissievergadering van 15 september jl. stelden wij, dat sport bijna niet voorkomt in deze nota. Uit de brief van GS werd ons echter duidelijk, dat het college dit met ons eens is en het onderwerp nu integraal verwoordt. Mijn geluk zal compleet zijn als GS het doel van deelname van 50% van de jongeren in de achterstandswijken zullen kunnen realiseren. Voorzitter. Wij leven in een individuele samenleving en het beleid wordt hoe langer hoe meer afgestemd op de eigen verantwoordelijkheid. Men gaat hiermee voorbij aan zwakkeren in de samenleving. Men kiest nooit bewust voor ziek of gehandicapt zijn. Helaas neemt de draagkracht voor deze groepen af en deze vergadering baart ons grote zorgen. Wij zijn van mening, dat men collectief voor deze groep moet blijven opkomen. Deze trend, de eigen verantwoordelijkheid, vindt de PvdA zorgelijk bij de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Er zal daardoor steeds meer een beroep worden gedaan op mantelzorg. De gezinsverdunning neemt toe, de arbeidsparticipatie van de werkende bevolking neemt toe en