1. Kan er nog iets vanaf?
|
|
- Valentijn van der Meer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1. Kan er nog iets vanaf? Toine Al Sinds jaar en dag is kostenreductie veruit de belangrijkste trend in het FM-vakgebied. Ondanks de aanhoudende economische druk zijn er nog altijd mogelijkheden om te besparen. Naast snijden in personeel en externe inhuur liggen de besparingsmogelijkheden steeds vaker in procesverbetering en samenwerking met interne afdelingen en externe leveranciers. Alle belangrijke trends op facilitair gebied hebben een sterk financiële inslag. Uiteindelijk zijn ze vrijwel allemaal te herleiden tot kostenbeheersing en besparing, zegt Thijs van der Spil, senior adviseur Huisvesting, Vastgoed en Facility Management van Twynstra Gudde Adviseurs en Managers. Hij is als hoofdauteur verbonden aan het onderzoek dat eind 2012 gedaan werd in samenwerking met branchevereniging Facility Management Nederland. Ook in de Benchmark facilitaire organisaties van FMM in samenwerking met Significant kwam dit punt naar voren: 76 procent van de FM-professionals ziet het reduceren van kosten als de grootste bijdrage aan de organisatiedoelstellingen. De resultaten verrassen Van der Spil niet, gezien de stagnerende omzetten en verscherpte concurrentie in vrijwel iedere sector in de afgelopen jaren. Bij de meeste organisaties leidden die tot aanpassingen van de interne kostenstructuur. Die richten zich gewoonlijk als eerste op ondersteunende afdelingen zoals facility management. Bijna 4 op de 5 facility managers kregen de afgelopen 2 tot 3 jaar te maken met een besparingsdoelstelling van gemiddeld 10,5% in 2010 en 10,7% in 2012, zo blijkt uit het onderzoek. Om die te halen kozen de respondenten met name voor het verhogen van het kostenbewustzijn, snijden in personele bezetting, het beperken van externe inhuur, het verbeteren van processen, nauwere samenwerking met interne afdelingen zoals ICT en HRM en externe leveranciers. Van der Spil: Die 10,5% is een gemiddelde. Organisaties die nu nog luxe faciliteiten hebben, zoals een limousinepark, veel vierkante meters, een A-locatie, enzovoort, kunnen substantieel bezuinigen. Voor organisaties die de afgelopen jaren al stevig hebben gesneden, ligt dat lastiger. Maar ook dan zijn vaak versoberingen mogelijk, die de klant niet altijd als zodanig hoeft te voelen. Zo ervaren klanten de mogelijkheid om te kiezen als een prettige extra, die afgezien van het inregelen betrekkelijk geringe kosten meebrengt. En ik zie vaak dat er diensten worden aangeboden waar geen of slechts weinig vraag naar is. Daar zijn ook besparingen mogelijk. Kostenbewuste grondhouding Dat bijna de helft van de FM ers in het onderzoek aangeeft kostenreductie als belangrijkste trend te zien, geeft aan dat er een groeiend besef is dat FM-processen voor alles kostenefficiënt moeten zijn. Van der Spil: Je kunt zeggen dat de beroepsgroep twee jaar geleden nog huiswerk te doen had. Men had de cijfers onvoldoende paraat, en was niet in staat de verhouding tussen kosten en opbrengsten te tonen. Twee jaar later is dat aanzienlijk beter. Daardoor kan de discussie over eventuele taakstellingen beter gevoerd worden en is er een meer kostenbewuste grondhouding. Disciplines als ICT en - in mindere mate - HRM hebben die weg al deels afgelegd en zijn in toenemende mate in staat inzicht te geven in kosten en baten. Dat verhoogt de druk op FM om dat ook te doen. In principe gaat het daarbij zowel om absolute budgetten als relatieve kosten per vierkante meter en per medewerker. Maar in de praktijk richt de aandacht zich op absolute budgetten. Van der Spil: En bij het 6
2 verminderen van de bedrijfsactiviteiten is het lastig om vaste kosten voor catering, bewaking, klimaatbeheersing daarmee gelijke tred te laten houden. Dat roept vaak discussie op. Dat dwingt FM om de data op orde te hebben, gegevens te verzamelen en zo een betere gesprekspartner te worden voor het management en de organisatie als geheel. Daardoor kan FM ook een vollediger beeld krijgen van wat de klant werkelijk nodig heeft. Krimp facilitaire markt Ook de trend dat de facilitaire markt krimpt zet door, zij het minder sterk dan 2 jaar geleden. Die afname is onder meer verklaarbaar door de verder toegenomen leegstand van commercieel vastgoed. Daarbij tonen leegstand en NFC-index aan dat de kosten per werkplek zijn gedaald. De facilitaire markt exclusief vastgoed (zie tabel 1.1) is in 2011 gekrompen tot 33 miljard euro, zo n 0,4 miljard euro ofwel 1,24% minder dan in Tabel 1.1. De facilitaire markt exclusief vastgoed. Van der Spil: Als je naar de deelmarkten kijkt, zie je dat de totale afname wordt gedempt door de flinke groei van de leaseautomarkt met 1,2 miljard. Laat je die buiten beschouwing dan is de krimp 4,8%. Grote dalers zijn technisch beheer en onderhoud. Het is te verwachten dat deze daling gecompenseerd zal worden door een opleving in de komende twee jaar. Onderhoud en vervanging kun je nu eenmaal niet blijven uitstellen. Maatregelen om kosten te beheersen Als meest toegepaste methoden om kosten te beheersen noemen de respondenten van het onderzoek onder meer het verhogen van het kostenbewustzijn, snijden in personele bezetting, het beperken van externe inhuur, het verbeteren van processen en de samenwerking met andere disciplines en leveranciers (zie figuur 1.1). Figuur 1.1. Maatregelen van facilitaire organisaties om kosten te besparen. 7
3 Het ligt voor de hand dat de omvang van de facilitaire formatie nog altijd onderwerp van discussie is. Van der Spil: Sinds het ontstaan van de recessie in 2008 is een terugkerende vraag: Hebben we daar echt zoveel mensen voor nodig? FM zal dus nog beter moeten kunnen uitleggen wat de desbetreffende medewerkers bijdragen aan de dienstverlening en dat afnemende bedrijfsactiviteiten niet meteen vertaald kunnen worden in minder fte s voor FM. Wel is het zaak dat FM de competenties van de personele bezetting aanpast aan de zwaardere eisen die het vak tegenwoordig stelt. Die vergen aanvullende training en ontwikkeling. Dat hebben organisaties en feitelijk de hele facilitaire markt de afgelopen jaren onderschat. Verder hebben facilitaire organisaties ingezet op meer innovatieve manieren om te besparen. Bijvoorbeeld door het kostenbewustzijn in de hele organisatie te vergroten, door prijzen van facilitaire producten en diensten, en verbruikscijfers op afdelingsniveau transparant te maken. Inzet van ICT-middelen Een tweede methode is het verbeteren van de inzet van ICT-middelen. Enerzijds door het FMIS verder te integreren in de facilitaire bedrijfsvoering en (meer) processen te automatiseren. Anderzijds door het invoeren van selfservice via een intranet- of internetportaal en het verbeteren van de gebruiksvriendelijkheid van systemen. Zo wordt het voor klanten gemakkelijker om meldingen te doen, die sneller op de juiste plek komen en waarvan de opvolging beter gemonitord kan worden. Verder worden informatiesystemen vaker aan elkaar gekoppeld, hetgeen ook de dienstverlening versnelt, en de (financiële) administratie vereenvoudigt. Investeringen die vaak een korte terugverdientijd hebben. Van der Spil: Bij veel organisaties verliepen en verlopen processen nog analoog: klachtenafhandeling met behulp van werkbriefjes bijvoorbeeld. Dat kan via een selfservice-systemen sneller en efficiënter. Automatisering helpt ook verspilling voorkomen. In organisaties waar veel vergaderd wordt, reserveren medewerkers aan het begin van het jaar terugkerende bijeenkomsten voor een heel jaar tegelijk. Die worden niet altijd tijdig afgezegd, met als gevolg onnodige catering en onnodig buitenshuis vergaderen. Online systemen kunnen dit gemakkelijk voorkomen door bijvoorbeeld automatisch een herinnering te sturen, en het aantal no-shows en daarvoor gemaakte onnodige kosten transparant te maken in de organisatie. Intern samenwerken Ruim de helft van de facility managers heeft kostenvoordelen gezocht in het verbeteren van zowel de interne als de externe samenwerking. Van een intern samenwerkingsverband maakt 60% van de facility managers gebruik, zo blijkt uit het onderzoek van Twynstra Gudde. In de benchmark van FMM en Significant komt naar voren dat 63 procent mogelijkheden ziet om de dienstverlening te verbeteren door een betere integratie met andere ondersteunende diensten. De samenwerking met ICT is daarbij veruit het populairst, gevolgd door inkoop, HRM en Finance (zie figuur 1.2). Van der Spil: Samenwerking tussen verschillende disciplines kan leiden tot substantiële verbeteringen in de efficiency. Door bijvoorbeeld de verschillende aanspreekpunten in één organisatie voor verschillende diensten te combineren. Dat verhoogt de efficiency, vraagt minder capaciteit en verbetert de onderlinge afstemming. Dat scheelt kosten bij gelijkblijvende organisatieomvang en dienstverlening. 8
4 Figuur 1.2. Interne samenwerkingsverbanden van facilitaire organisaties. Er zijn echter meer redenen dan kostenbesparing alleen om voor interne samenwerking te kiezen. Van der Spil ziet het aanbrengen van kleine functionele verbeteringen van bestaande processen als een vorm van onderhoud. Je kunt samenwerkingen organiseren om onder meer processen te verbeteren, de eigen klant beter te kunnen bedienen, de bedrijfsvoering te verbeteren of te flexibiliseren. Behalve het combineren van helpdeskdiensten, valt hieronder bijvoorbeeld ook het inrichten van gezamenlijke pools van projectmanagers om interne projecten te begeleiden, het stroomlijnen van processen waarbij verschillende disciplines betrokken zijn. Bijvoorbeeld bij verhuizingen, verbouwingen, het aanbrengen van voorzieningen voor nieuwe medewerkers en facilitaire concepten in het kader van bijvoorbeeld HNW en MVO. Deze samenwerkingen voegen waarde toe voor de klant, verbeteren het klantcontact en verminderen de overlast voor andere processen. Ten slotte geven de facility managers aan dat zij interne samenwerking zoeken omdat het ook de mogelijkheid biedt om bestaande producten en diensten verder te ontwikkelen en te verbeteren (zie figuur 1.3). Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om het invullen en uitvoeren van organisatiebrede thema s zoals duurzaamheid en HNW. Figuur 1.3. Redenen van facilitaire organisaties om intern samen te werken. Externe samenwerkingsverbanden Niet alleen met interne partijen wordt samengewerkt maar ook met externe partijen: bijna de helft van de facility managers zegt dat er sprake is van ten minste één extern samenwerkingsverband (zie figuur 1.4). Dat betreft 9
5 vooral facilitaire aanbieders en adviesbureaus. In ruim de helft van de gevallen wordt ook dit (zoals blijkt uit figuur 1.1) ingezet om de eigen facilitaire kosten te reduceren. Figuur 1.4. Externe samenwerkingsverbanden van facilitaire organisaties. Maar het biedt ook andere belangrijke voordelen. Van der Spil: Door de snelheid waarmee de wereld en het vak zich ontwikkelen komt de FM er continu voor allerlei situaties te staan, die min of meer nieuw zijn. FM ers kunnen door een extern samenwerkingsverband slim profiteren van de knowhow van aanbieders en adviesbureaus die ze wellicht al in huis hebben. Die kijken immers ook bij andere organisaties in de keuken en een aanbieder die al vaker dezelfde efficiëntieslag heeft doorgevoerd, kan dit bij jou ook doen. Feit is dat het belang van samenwerken verder zal toenemen en dat samenwerken zich als een belangrijke competentie voor facility managers blijft ontwikkelen. Als de belangrijkste bijdrage die samenwerking met facilitaire organisaties oplevert geeft de facility manager aan dat deze ligt in de waarde die dit toevoegt voor alle partijen én de eigen klanten. Kortom, samenwerking kan zowel bijdragen aan kostenreductie als aan innovatie en waardecreatie (zie figuur 1.5). Figuur 1.5. Redenen van facilitaire organisaties om extern samen te werken. 10
6 Hebben die ingrepen ook allemaal effect? In hoeverre de getroffen maatregelen ook daadwerkelijk tot de geplande kostenreducties leiden, hangt sterk af van het type besparing. De posten formatie en externe inhuur lopen meestal redelijk parallel aan het krimpen van de activiteiten van de organisatie als geheel. Dit leidt tot een reële verlaging van de uitgaven. Of het aanpassen en opnieuw inrichten van processen en systemen de beloofde besparingen opleveren, vraagt om goed inzicht in de cijfers en het monitoren van de verbeteringen en de behaalde resultaten. Een derde categorie van besparingsmaatregelen betreft gedragsverandering bij betrokken medewerkers. Denk aan het verhogen van het kostenbewustzijn en het stimuleren van efficiënter gedrag. De effecten daarvan zijn moeilijker te voorspellen. Daar komt bij dat veranderen in deze tijd in brede zin een dominante trend is. Van der Spil: Op veel fronten verandert er van alles. Gevolg is dat verschillende veranderingen op elkaar ingrijpen waardoor situaties complex zijn. Anticiperen op veranderingen is daardoor lastig. Maar door gepland te veranderen kan het wel, mits goed begeleid in de dynamische omgeving van de organisatie. Ook zijn er grenzen aan wat er in menselijk opzicht fysiek mogelijk is aan bijvoorbeeld het vergroten van de efficiency of de productiviteit. Zo hebben de acties in de schoonmaakbranche vorig jaar laten zien dat op dat onderdeel de grenzen voor een deel bereikt zijn en er ook bezinning nodig is op de haalbaarheid van mogelijkheden op dat vlak. In elk geval zul je de gewenste veranderingen goed moeten managen en medewerkers daarin goed moeten begeleiden. 5 slimme tips om direct kosten te besparen 1. Inventariseer of er diensten worden aangeboden waar geen of slechts weinig vraag naar is. Daar zijn vaak de eerste besparingen mogelijk. 2. Zorg dat je de facilitaire data op orde hebt: door gegevens te verzamelen word je een betere gesprekspartner voor het management en de organisatie als geheel. Daardoor kan FM ook een vollediger beeld krijgen van wat de klant werkelijk nodig heeft (en wat overbodig is). 3. Vergroot het kostenbewustzijn in de organisatie als geheel, door prijzen van facilitaire producten en diensten en verbruikscijfers op afdelingsniveau transparant te maken en door te berekenen. 4. Verbeter de inzet van ICT-middelen door het FMIS verder te integreren in de facilitaire bedrijfsvoering en (meer) processen te automatiseren. 5. Profiteer van de knowhow van externe aanbieders. Zij kijken immers ook bij andere organisaties in de keuken en een aanbieder die al vaker dezelfde efficiëntieslag heeft doorgevoerd, kan dit bij jou ook doen. FM-onderzoeken De rapportage Facility Management marktonderzoek 2012 van Twynstra Gudde in samenwerking met Facility Management Nederland behandelt van zestien facilitaire deelsectoren de belangrijkste cijfers en trends aangevuld met visieartikelen en expertinterviews. De enquête is ingevuld door ruim 400 respondenten: facilitair verantwoordelijken, leveranciers, adviseurs, docenten en studenten. De Benchmark facilitaire organisaties (editie 2013) van FMM in samenwerking met Significant biedt inzicht in het groeipad naar betere facilitaire prestaties. Het onderzoek is uitgevoerd onder ruim 200 facilitaire organisaties uit uiteenlopende sectoren. De onderzoeksresultaten zijn aangevuld met analyses en best practices. 11
6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN
6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN INLEIDING Het Nieuwe Werken is in de afgelopen jaren op vele plekken geïntroduceerd om slimmer om te gaan met de beschikbare middelen binnen organisaties
Nadere informatieHR moet taal van Finance leren
HR moet taal van Finance leren Inhoudsopgave Interview > HR moet taal van finance leren Onderzoeksrapport > Kosten van HRM Onderzoeksrapport > Personeelskosten en out- of pocketkosten Onderzoeksrapport
Nadere informatieInkoop en contractmanagement
Syllabus Inkoop en contractmanagement Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief best practices bij onder meer Universiteit Twente, ING, provincie
Nadere informatieVan meten tot weten. Totaaloplossingen voor werkplek en ruimtemanagement
Van meten tot weten Totaaloplossingen voor werkplek en ruimtemanagement werkplekbezettings- en ruimtebenuttings Detectie In traditionele kantoor- en schoolomgevingen, waar iedereen een eigen werkplek of
Nadere informatieIntegrated Facility Management: veel meer dan een trend
Integrated Facility Management: veel meer dan een trend Integrated Facility Management heeft veel voordelen. In een krimpende markt met druk op de kosten biedt dat vele oplossingen die facilitaire dienstverlener
Nadere informatieGEMEENTE ALMERE EEN STAD VAN ONTWIKKELING
GEMEENTE ALMERE EEN STAD VAN ONTWIKKELING GEMEENTE ALMERE Een pioniersstad. Zo kun je Almere wel noemen. Zo n veertig jaar geleden werden de eerste huizen er gebouwd. Inmiddels wonen er meer dan 200.000
Nadere informatieDe mobiele werknemer. Mobiel werken in 2015-2020. Januari 2015, Rotterdam. Officebooking 2015 1
De mobiele werknemer Mobiel werken in 2015-2020 Januari 2015, Rotterdam Officebooking 2015 1 De mobiele werknemer In 2020 werkt 60% van de Nederlandse werknemers niet meer op een vaste plek: een eigen
Nadere informatieOnderzoek maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) 2014
Onderzoek maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) 2014 Het jaarlijkse mvo-onderzoek van Service Management resulteerde opnieuw in enkele opvallende conclusies. Zo hebben opdrachtgevers veel minder
Nadere informatieuw portaal voor technisch facilitair management unica online
uw portaal voor technisch facilitair management unica online , Altijd en overal inzicht in uw technische installaties Snel en eenvoudig een storing melden? Inzicht in het energiegebruik van uw installaties?
Nadere informatieLaat uw medewerkers excelleren
Laat uw medewerkers excelleren LivingFacility realiseert en regisseert integraal facilitair management in grote kantooromgevingen en voor organisaties die actief zijn op meerdere locaties. Wij combineren
Nadere informatieCONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN
CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen
Nadere informatieSchool Info. Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet
School Info Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet SchoolsConnect is een totaalconcept voor onderwijsinstellingen. Gemakkelijk internet en telefonie is altijd fijn op een school. Ook de veiligheid
Nadere informatieLéon-Paul de Rouw. De servicedesk. Spin in het facilitaire web. Tweede herziene druk
Léon-Paul de Rouw De servicedesk Spin in het facilitaire web Tweede herziene druk B+BVAKMEDIANET b.v., 2015 Inhoud Voorwoord 10 Deel 1 De servicedesk, betekenis en aanpak 13 1 De servicedesk in de facilitaire
Nadere informatie15 redenen om een Vendor Management Systeem te selecteren
15 redenen om een Vendor Management Systeem te selecteren Over Nétive BV Nétive BV helpt bedrijven en organisaties in zakelijke dienstverlening en overheid om het gehele inhuur en administratie traject
Nadere informatieSelfservice = Extra service
Selfservice = Extra service Grote Nederlandse bedrijven overtuigd van winstgevendheid selfservice Dacht u ook dat bedrijven selfservice alleen maar inzetten om kosten te verlagen? En dat bedrijven selfservice
Nadere informatieDienstverlening: Steeds meer met minder Hoe doe je dat? Slotbijeenkomt Benchmark Publiekszaken 2013. November 2013 1
Dienstverlening: Steeds meer met minder Hoe doe je dat? Slotbijeenkomt Benchmark Publiekszaken 2013 November 2013 1 i- NUP Overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid Vormt de
Nadere informatieBrancheonderzoek 2015. Stand van zaken onder exporterende bedrijven.
Graydon Brancheonderzoek 2015 Brancheonderzoek 2015. Stand van zaken onder exporterende bedrijven. Voorwoord Nederland is een echt exportland. Op de wereldranglijst van exporterende landen staat Nederland
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen
Nadere informatieFacilitair inkopen. Met gereedschappen en methodieken om het inkoopvak beter te beheersen
Facilitair inkopen Met gereedschappen en methodieken om het inkoopvak beter te beheersen Inhoud Voorwoord Eeuwige spagaat bij duurzaam inkopen Outsourcing: integraal uitbesteden van facilitaire diensten
Nadere informatieHET ANTWOORD OP UW VRAGEN
HET ANTWOORD OP UW VRAGEN Een netwerk van hoog opgeleide, ervaren zelfstandig FM-professionals. Wij zijn gepassioneerd bezig met ons vakgebied, zijn actueel en bieden onze opdrachtgevers daarmee het beste
Nadere informatieMKB ICT-onderzoek 2009
ICT: noodzakelijk kwaad of concurrentievoordeel? Voor 32% van het MKB vormt ICT een bijrol binnen de business, terwijl voor het overig deel ICT een sleutelfunctie heeft binnen de bedrijfsvoering: als de
Nadere informatieKansrijke Samenwerking. Presentatie In gesprek Elkaar ontmoeten
Kansrijke Samenwerking Presentatie In gesprek Elkaar ontmoeten November 2012 Even voorstellen: Harrie van den Bergh Manager Facility Services, GGZ Oost Brabant Facility Services: Inkoop & Magazijn, Techniek
Nadere informatieOnderzoeksrapport Efficiency assurantietussenpersonen
Onderzoeksrapport Efficiency assurantietussenpersonen Juni 2011 Dit onderzoek is in opdracht van Nedasco door TeuwenSchouten in samenwerking met InFinance uitgevoerd. Samenvatting De meeste (70%) assurantietussenpersonen
Nadere informatieBenchmark overhead zakelijke dienstverleners Zakelijke dienstverleners efficiënter door afslanken van de overhead
Benchmark overhead zakelijke dienstverleners Zakelijke dienstverleners efficiënter door afslanken van de overhead Utrecht, augustus 2011 1 Achtergrond en aanleiding Berenschot heeft een uitgebreid onderzoek
Nadere informatieInternet en facility management, vanzelfsprekend!
Internet en facility management, vanzelfsprekend! 3005-1 Internet en facility management, vanzelfsprekend! Marc Dassen 1. Inleiding 1 2. Communicatie en het facilitair bedrijf 2 3. Trend: de klant verwacht
Nadere informatieExact Synergy Enterprise. Krachtiger Financieel Management
Exact Synergy Enterprise Krachtiger Financieel Management 1 Inleiding Waar gaat het om? Makkelijke vragen zijn vaak het moeilijkst te beantwoorden. Als het hectische tijden zijn, moet u soms veel beslissingen
Nadere informatieIn 8 stappen naar bedrijfskundig FM. Van FM-specialist tot strategisch businesspartner
In 8 stappen naar bedrijfskundig FM Van FM-specialist tot strategisch businesspartner Inhoud STAP 1. Maak een businessplan voor FM STAP 2. Zorg voor een optimale werkomgeving STAP 3. Zorg voor een flexibele
Nadere informatieFMIS als facilitaire tool. Tips voor aanschaf en implementatie
FMIS als facilitaire tool Tips voor aanschaf en implementatie Inhoud Voorwoord Rondetafelgesprek FMISmonitor 2012 Cijfers, trends en ontwikkelingen Nederlandse FMIS-markt FMIS en het hbo-fm-onderwijs Tien
Nadere informatieProfessioneel facility management. Competenties en veranderstrategieën om waarde toe te voegen aan het primaire proces
Professioneel facility management Competenties en veranderstrategieën om waarde toe te voegen aan het primaire proces Inhoud Voorwoord Professionele frontliners 1. Theoretisch kader 2. Competenties en
Nadere informatieVersterk uw focus op vastgoed met ICT
Versterk uw focus op vastgoed met ICT Johan André de la Porte Real Estate IT September 2012 Voorwoord De wereld van het vastgoed staat onder druk en verandert in hoog tempo. Uit onderzoek dat in samenwerking
Nadere informatieSander Donkers. Profiel. Opleiding Training. Kerncompetenties. 3 december 1979, woonachtig te Rotterdam 06 28 25 10 42 s.donkers@facilityestate.
CURRICULUM VITAE Sander Donkers 3 december 1979, woonachtig te Rotterdam 06 28 25 10 42 s.donkers@facilityestate.nl Profiel Sander Donkers is een gedreven professional die zijn ervaring heeft opgedaan
Nadere informatieHet jaarlijkse mvo-onderzoek van Service Management resulteerde opnieuw in enkele
Het jaarlijkse mvo-onderzoek van Service Management resulteerde opnieuw in enkele opvallende conclusies. Zo hebben opdrachtgevers veel minder oog voor de factor mens dan schoonmaakbedrijven en schalen
Nadere informatie1 Inkoop wordt erkend als belangrijk vakgebied binnen facilitair management
1 Inkoop wordt erkend als belangrijk vakgebied binnen facilitair management 1.1 Facilitair management is tegenwoordig meer dan huismeesterschap Bij facilitair management staan activiteiten die ondersteunend
Nadere informatieManifest onze manier van werken
6-11-2008 12:23 Manifest onze manier van werken De gemeente Lelystad ontwikkelt op dit moment de visie op haar toekomstige manier van werken. Hoe het stadhuis er na de renovatie uit komt te zien en ingedeeld
Nadere informatieDynamische arbeid & dienstverlening. Strategisch partnership in vast en flex
Dynamische arbeid & dienstverlening Strategisch partnership in vast en flex DE WERELD VERANDERT, CONTINU Groeiende kloof tussen huidig aanbod en toekomstige vraag naar personeel Toenemende flexibilisering
Nadere informatieRapport Monitor decentralisaties Federatie Opvang
Rapport Monitor decentralisaties Federatie Opvang Amersfoort, maart 2015 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Respons en achtergrondkenmerken 3 Inkoop 4 Administratieve lasten en kwaliteitseisen 5 Gevolgen
Nadere informatieLeren van je top-performers
Leren van je top-performers Met het optimaliseren van processen in het contactcenter is veel winst te halen. Een valkuil is te grote stappen te willen nemen. En kijk naar je top-performers. Wat doen zij
Nadere informatieICT Barometer 26 april 2005. Inhoud. ICT-conjunctuur. ICT-bestedingen. ICT-projecten
Ernst & Young ICT Leadership Resultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen en resultaten ICT-projecten Jaargang 5 26 2005 ICTbarometer ICT Barometer 26 2005 Inhoud ICT-conjunctuur ICT-bestedingen
Nadere informatieInnovatie-monitor 2004 Sectorrapport voedings-, genotsmiddelen en drankenindustrie
Innovatie-monitor 2004 Sectorrapport voedings-, genotsmiddelen en drankenindustrie Twynstra The Bridge Arun SwamiPersaud asw@t-tb.com 1 Voedings-, genotsmiddelen- en drankenindustrie De voedings-, genotsmiddelen
Nadere informatieDe talenten van uw medewerkers: de HRM-sleutel tot succesvolle transitie
De talenten van uw medewerkers: de HRM-sleutel tot succesvolle transitie Trends in de zorg Toenemende concurrentie Rendement op zorgproducten en -diensten daalt Dilemma: lagere kosten én hogere kwaliteit
Nadere informatieOverhead en Ontwikkelingen personele kosten Informatieavond Gemeenteraad 27 september 2011
Overhead en Ontwikkelingen personele kosten Informatieavond Gemeenteraad 27 september 2011 Overhead Opbouw kosten van overhead Benchmark Berenschot Verdeling van overhead Hoe om te gaan met overhead uitbesteding
Nadere informatieFiguur 1 Model Operational Excellence
1. Management samenvatting Ondanks de groeiende populariteit process redesign, is er maar weinig bekend over de strategieën die organisaties kunnen volgen om te bereiken. Een redesign strategie bevat de
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Agile & Scrum Projectmanagement De cursus Agile & Scrum Projectmanagement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieHet Nieuwe Werken, een haalbaar doel voor uw organisatie. Congres Over Het Nieuwe Werken, 18 november 2009
Het Nieuwe Werken, een haalbaar doel voor uw organisatie Congres Over Het Nieuwe Werken, 18 november 2009 even voorstellen Experts Jeroen Freijser MBA (manager Facility Management KPN) Anneke de Graaf
Nadere informatieIMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2010
IMPRESSIE ICT BENCHMARK GEMEENTEN 2010 Sparrenheuvel 32, 3708 JE Zeist (030) 2 270 500 offertebureau@mxi.nl www.mxi.nl Inhoudsopgave 1 Stijging van ICT-kosten per medewerker 3 2 De uitkomsten van de ICT-benchmark
Nadere informatieDe kracht van eenvoud en efficiëntie. Hoe Software Defined Storage uw resources effectief inzet
De kracht van eenvoud en efficiëntie Hoe Software Defined Storage uw resources effectief inzet Inhoud Zet u uw huidige storage resources wel optimaal in? 03 Beter management van storage en data 04 Data
Nadere informatieEnquête + Vragenlijst + Onderzoek + Panel = thesistools.com 15-01-13 10:43 Adoptie van BIM Geacht lid, Bouwend Nederland voert onderzoek uit naar de adoptie van BIM onder haar leden. Hiervoor is een enquête
Nadere informatieDé lijn naar een innovatieve arbeidsorganisatie
7-Cs.nl FLEXPOINT5012 Dé lijn naar een innovatieve arbeidsorganisatie Het innovatieve vermogen van uw bedrijf vereist een optimale arbeidsorganisatie die een snelle aanpassing aan wisselende klanten- of
Nadere informatieGGD Iff regio Utrecht >
""T^Cjl^é? 3 GGD Iff regio Utrecht > s268 Notitie versterking Bedrijfsvoering 21 april V 2.0 Teun van Deijck Jikke de Jong Marieke Knobbe Notitie versterking Bedrijfsondersteuning GGDrU Pagina 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieMKB investeert in kennis, juist nu!
M201016 MKB investeert in kennis, juist nu! drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, september 2010 MKB investeert in kennis, juist nu! MKB-ondernemers blijven investeren in bedrijfsopleidingen,
Nadere informatieSRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015
SRA-Retailscan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Retailscan De Retailscan 2014 is 350 x ingevuld. 24% van de respondenten is werkzaam in de foodsector en 76% in de non food. Van de respondenten
Nadere informatieEEN VAN ONZE EXPERTS
EEN VAN ONZE EXPERTS For every situation, there is a suitable line from a song Een netwerk van hoog opgeleide, ervaren zelfstandig FM-professionals. Wij zijn gepassioneerd bezig met ons vakgebied, zijn
Nadere informatieContractmanagement in Nederland anno 2011
Contractmanagement in Nederland anno 2011 Samenvatting Mitopics Theo Bosselaers NEVI René van den Hoven Februari 2012 1 Periodiek onderzoekt Mitopics de professionaliteit waarmee Nederlandse organisaties
Nadere informatieVERBETEREN DOOR VERGELIJKEN
Inzicht in prestaties door benchmarking Impressie resultaten ICT Benchmark 2012 VERBETEREN DOOR VERGELIJKEN Sparrenheuvel 32, 3708 JE Zeist (030) 2 270 500 offertebureau@mxi.nl www.mxi.nl Inhoudsopgave
Nadere informatieDe 6 best hanteerbare KPI s in de schoonmaak
De 6 best hanteerbare KPI s in de schoonmaak en de link met kritieke succesfactoren KPI s in de schoonmaak Margriet van Dijken Heel kort nog de theorie van KPI s in de schoonmaak Er gaat tegenwoordig geen
Nadere informatieCRM vanuit organisatorisch perspectief
Highlights survey CRM in Nederland 2009/2010 CRM vanuit organisatorisch perspectief MarketCap International BV 13 Januari 2010 AGENDA o over de survey en de populatie o actief met en focus op CRM o hulp
Nadere informatiesmartreaders printed readers en e-books voor studenten - online service voor organisatie en verkoop -
printed readers en e-books voor studenten - online service voor organisatie en verkoop - maakt u de boekenlijst? doen wij de rest! Smartreaders is de slimme en kostenbesparende oplossing voor de organisatie
Nadere informatieBranche onderzoek 2015. Stand van zaken in de groothandel.
Branche onderzoek 2015. Stand van zaken in de groothandel. Voorwoord Net als ieder jaar heeft Graydon ook in 2015 een brancheonderzoek in de groothandelssector uitgevoerd. Er namen meer dan 200 bedrijven
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Inkoopmanagement & Procurement De cursus Inkoopmanagement & Procurement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieICT Benchmark Gemeenten 2018
ICT Benchmark Gemeenten 2018 Kerncijfers Stijgers en dalers Inhoud ICT-kosten stijgen verder Infrastructuur nog maar 18% van de ICT-kosten Steeds minder software zelf beheerd Softwaremarkt Personeelskosten
Nadere informatieHET NIEUWE WERKEN: gestart op idealen, gereduceerd tot huisvestingsproject
HET NIEUWE WERKEN: gestart op idealen, gereduceerd tot huisvestingsproject Resultaten Het Nieuwe Werken Barometer Auteurs: Nynke Willemsen en Sawan Bruins Eurogroup Consulting Oktober 2013 INTRODUCTIE
Nadere informatieAlle diensten via één loket, hoe gaan we dat organiseren! Marco van Dijke (Manager dienst ICT, ROC Zeeland) Bas van Dorst (Sales Director, Planon)
Alle diensten via één loket, hoe gaan we dat organiseren! Marco van Dijke (Manager dienst ICT, ROC Zeeland) Bas van Dorst (Sales Director, Planon) Agenda Ontwikkelingen Service Management Toegevoegde waarde
Nadere informatieEXPERTS MEET THE. Seminars voor financials in de zorg WWW.BAKERTILLYBERK.NL/FINANCE4CARE DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG
MEET THE EXPERTS KENNISMAKING MET LEAN IN DE ZORG: ANDERS DENKEN VOOR EFFICIËNTERE ZORG DOOR DR. VINCENT WIEGEL OP 16 OKTOBER 2014 VERBINDENDE CONTROL DOOR MR. DR. HARRIE AARDEMA OP 6 NOVEMBER 2014 INKOOP
Nadere informatieServicecentrum Drechtsteden. Workshop Integrale (Externe) Dienstverlening 7 november 2012 Lenny Mans & Jos Boer
Servicecentrum Drechtsteden Workshop Integrale (Externe) Dienstverlening 7 november 2012 Lenny Mans & Jos Boer 1 Het netwerkconcept van het servicecentrum Drechtsteden is vernieuwend! Deelnemers Deelnemers
Nadere informatieMeerjarenperspectief 2011-2014. Categorie 3-bezuinigingsopties
Meerjarenperspectief -2014 Categorie 3-bezuinigingsopties Afdeling Informatievoorziening Fcl / Ecl 5.203.01.03 netwerk, hardware en software Opdracht 1. Er moet duidelijkheid bestaan over de actuele exploitatie
Nadere informatieRuimte voor ontwikkeling. Financiële haalbaarheid en management van gebiedsontwikkeling
Ruimte voor ontwikkeling Financiële haalbaarheid en management van gebiedsontwikkeling U WILT UW GEBIED ONTWIKKELEN. DAT ROEP VEEL VRAGEN OP: HOE PAK IK DAT AAN? EN IS HET FINANCIEEL WEL HAALBAAR IN DEZE
Nadere informatieMichigan State University inkoopbenchmarkmodel
pag.: 1 van 5 Michigan State University inkoopbenchmarkmodel In 1993 is Professor R. Monczka aan de Michigan State University (MSU) een benchmarking initiatief gestart, waarin circa 150 (multinationale)
Nadere informatieICT Benchmark Gemeenten 2009 Een impressie
ICT Benchmark Gemeenten 2009 Een impressie ICT Benchmark Gemeenten 2009 Een impressie Deze rapportage is bedoeld om de lezer een indruk te geven van de resultaten die de ICT Benchmark Gemeenten oplevert
Nadere informatieGeld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement
Geld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement Richard van Hoorn & Alex Kunst Geld verdienen in de drukkerij Slimmer werken dankzij Lean Printmanagement Richard van Hoorn &
Nadere informatieCase study: Service en sales gaan samen voor beter klantcontact
Case study: Service en sales gaan samen voor beter klantcontact Sales als basis voor klantcontact stimuleert klanttevredenheid Meer dan 900 medewerkers van Transcom Nederland verzorgen dagelijks facilitaire
Nadere informatieStand van zaken op de energiemarkt
Stand van zaken op de energiemarkt Onderzoek energiemarkt consumenten Rapportage kerncijfers Tweede halfjaar 12 Majka van Doorn, research consultant Thijs Hendrix, senior research consultant 14 uari 13
Nadere informatieKerncijfers. Versterking commerciële kracht binnendienst. Astrid van de Bovekamp D & O Personele Diensten
Kerncijfers Versterking commerciële kracht binnendienst Astrid van de Bovekamp D & O Personele Diensten 1 Kennismaking Astrid van de Bovekamp Praktisch advies en begeleiding van assurantieondernemers op
Nadere informatieDuurzaamheid. Syllabus. Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen.
Syllabus Duurzaamheid Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief best practices bij onder meer waterschap Hollandse Delta, Sanoma Uitgevers
Nadere informatieCongres Vastgoedbeheer door regio s
Congres Vastgoedbeheer door regio s Benchmarking van vastgoed en facilities September 2017 Onbegonnen werk bij de veiligheidsregio s? Facility Management Consultancy De Colliers Real Estate & Facility
Nadere informatieFLEXIBELE ONDERSTEUNING NODIG?
FLEXIBELE ONDERSTEUNING NODIG? Bedrijfsfolder MKB Bedrijfsondersteuning voor het Midden en Kleinbedrijf (MKB) en Zelfstandigen Zonder Personeel (ZZP) Ondernemen + ondersteuning = MKB Bedrijfsondersteuning
Nadere informatieDATUM BEHANDELING IN D&H 12 febľ"uaľï 2013. COMMISSIE 0 MBH (6 maart 2013)
DATUM VERGADERING 21 maart 2013 BIJLAGE(N) 1 AGENDAPUNTNUMMER j į) DATUM BEHANDELING IN D&H 12 febľ"uaľï 2013 COMMISSIE 0 MBH (6 maart 2013) AAN DE VERENIGDE VERGADERING AANVRAAG PROJECTINVESTERINGSKREDIET
Nadere informatieFleet Support in beeld
Fleet Support in beeld finance en process in fleetmanagement Finance and process in fleetmanagement Wie is Fleet Support? Fleet Support is onafhankelijk specialist in renderend wagenparkmanagement. Onze
Nadere informatieBlauwdruk voor succesvol FM. Inclusief performance management, contractmanagement en planning en control voor facilitaire organisaties
Blauwdruk voor succesvol FM Inclusief performance management, contractmanagement en planning en control voor facilitaire organisaties Inhoud Voorwoord Planning en control voor facilitaire organisaties
Nadere informatieKennismiddag: Demand Management
Kennismiddag: Demand Management Agenda Agenda Even voorstellen Inleiding FM FM en uitbesteden Een praktijkvoorbeeld Pauze Wat is Demand management? Borrel 9-10-2014 Kennismiddag: Demand Management Even
Nadere informatieAndreas van Wagenberg Office for Human Environments Vlissingen
Andreas van Wagenberg Office for Human Environments Vlissingen Overzicht van het verhaal Afbakening van het onderwerp i.v.m. de discussie Presentatie van zeven stellingen waarvan stelling nr. vijf uit
Nadere informatieProgramma. Ontwikkelingen. Kansen. Hoe pak je dat aan? Waar willen jullie het over hebben?
ICT en Vastgoed Programma Ontwikkelingen Kansen Hoe pak je dat aan? Waar willen jullie het over hebben? Wie ben ik? Loopbaan IT biedt vastgoedbedrijven concurrentievoordelen RealEstateIT helpt deze voordelen
Nadere informatieNoort Organisatie Ontwikkeling
Procesoptimalisatie Procesoptimalisatie: Onderscheiden van concurrenten: Zodra u te maken heeft met toenemende concurrentie, is het belangrijk dat u zich kunt onderscheiden. Dit doet u onder meer door
Nadere informatieBorging van duurzaamheid in contract & leveranciersmanagement UWV. Presentatie Contract- en Leveranciersmanagement UWV 2011 Pianoo
Borging van duurzaamheid in contract & leveranciersmanagement UWV Presentatie Contract- en Leveranciersmanagement UWV 2011 Pianoo Waar willen wij het vandaag over hebben? Positionering Contract & Leveranciersmanagement
Nadere informatieENJOY INTEGRATED FACILITY MANAGEMENT SOLUTIONS IN SAP
ENJOY INTEGRATED FACILITY MANAGEMENT SOLUTIONS IN SAP INHOUD Kostenbesparing door efficiënt Facility Management 3 Facility Management als spil binnen de organisatie 4 Haal meer uit SAP met FM Insight 5
Nadere informatieStrategische inkoop. a. De behoefte en vraag van gebruikers is leidend bij de levering van. Door Henk Rietveld en Leon-Paul de Rouw Augustus 2004
Strategische inkoop Door Henk Rietveld en Leon-Paul de Rouw Augustus 2004 1. Inleiding Vanuit vraaggericht facility management streeft de facilitaire organisatie naar een optimale aansluiting tussen facilitaire
Nadere informatieFactsheet Competenties Ambtenaren
i-thorbecke Factsheet Competenties Ambtenaren Competenties van gemeenteambtenaren - nu en in de toekomst kennis en bedrijf Gemeenten werken steeds meer integraal en probleemgestuurd aan maatschappelijke
Nadere informatieHECTAS Uw partner in facilitaire diensten. Betrouwbare service
HECTAS Uw partner in facilitaire diensten Betrouwbare service Altijd binnen bereik Soms ligt iets dat goed is heel dichtbij. Neem nou HECTAS. Onze decentrale, klantgerichte organisatie heeft diverse vestigingen
Nadere informatieWelkom. Samenwerkingsverbanden en ICT Case De Friese Meren. Gerard de Wolff Rolf Meursing. Tekening Odinfo vlag
Welkom Samenwerkingsverbanden en ICT Case De Friese Meren Tekening Odinfo vlag Gerard de Wolff Rolf Meursing Agenda 1. Voorstellen 2. Toelichting op de Case (Gerard) 3. Odinfo s kijk op ICT-integraties
Nadere informatie9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.
9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website
Nadere informatieVerslag MVO 2014 DV Facilitaire Bedrijven
Verslag MVO 2014 DV Facilitaire Bedrijven Periode: Q1-Q4 2014 Cruquius, 20-3- 2015 Successen & resultaten MVO Q1-Q4 2014 Hier kijken wij positief op terug: 1. Huisvestingsservices op SAM. 2. Cruquius terrein
Nadere informatieCurriculum Vitae. Profiel. Opleiding Training. Kennis Vaardigheden. Nevenactiviteiten
Curriculum Vitae Jaap Bregman MSc 17 september 1985, woonachtig te Rotterdam 06 14 05 58 43 j.bregman@facilityestate.nl Enthousiast Sociaal Onderzoekend Nuchter Eigenwijs Profiel Door zijn studie en werkervaring
Nadere informatieFactsheet Reservations Add-in for Microsoft Outlook
Factsheet Reservations Add-in for Microsoft Outlook Facility Management via Microsoft Outlook Gebruik van Outlook voor afspraken en e-mail is binnen veel organisaties de standaard. Om deze intuïtieve en
Nadere informatieAnalyse ontwikkeling leerlingaantallen
Analyse ontwikkeling leerlingaantallen Naar aanleiding van de 1 oktobertelling 2014 heeft VGS Adivio weer een korte analyse uitgevoerd waarbij onderzocht is in hoeverre de leerlingaantallen onderhevig
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieacilitair anagement zet og (te) weinig n op data
acilitair anagement zet og (te) weinig n op data De wereld veranderd razendsnel. Nieuwe technologische innovaties zoals sensoren, robots en data bieden nieuwe kansen om problemen op te lossen. Ook sociale
Nadere informatieICT-behoeften in het mkb. Onderzoek van TNS-NIPO
ICT-behoeften in het mkb Onderzoek van TNS-NIPO ICT-behoeften in het mkb Onderzoek TNS-NIPO Koninklijke vereniging MKB-Nederland Beleid, Onderzoek en Communicatie Delft, 13 april 26 Contactpersoon: drs.
Nadere informatieWaarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT. Chris Block 5/3/12
Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT Chris Block 5/3/12 De KMO heeft veel vraagtekens over ICT Onze informatica is onvoldoende aangepast aan onze bedrijfsvoering
Nadere informatieCO2 prestatieladder niveau 5
CO2 prestatieladder niveau 5 Ordina vindt duurzaam ondernemen belangrijk. Dit betekent dat Ordina in de eigen bedrijfsvoering streeft naar een goed evenwicht tussen economische, ecologische en sociale
Nadere informatieprofessionals Crisis bron aanhoudende kopzorgen
Vastgoed-professionals Vastgoed professionals ultimo 2012; Crisis Crisis bron aanhoudende kopzorgen Arbeidsmobiliteit: Bij herstel economie is kennis verdwenen. verdwenen Factsheet behorend bij artikel
Nadere informatie