Het zal je buurman maar zijn!

Transcriptie

1 Het zal je buurman maar zijn! Emissies van kleine bedrijven en gezondheidsklachten in de nabije omgeving D.H.J. (Rik) van de Weerdt, arts/toxicoloog Medisch milieukundige Team Milieu & Gezondheid GGD Hulpverlening Gelderland Midden

2 Huidige betrokkenheid GGD en in Regio Oost t.a.v. puntbronnen 2 x ijzergieterij: tox, geur, stofhinder IJzergieterij: LF-EMV Industrieterrein Hengelo-Zuid: tox, geur, stofhinder, geluidhinder, EV Asfaltcentrale: tox, geur, geluidhinder Industrieterrein Looveer: tox, stofhinder Mega stallen: geur, stof, microbiologisch RWZI: microbiologisch

3 Blootstelling? Toxische stoffen Geurhinder Geluidhinder klachten Externe veiligheid Grof stofhinder

4 Een wereld van verschil? Gezondheidseffecten Beleving Wettelijk kader

5 Risicobeoordeling (luvo) BRON identificatie UITSTOOT meten, schatten VERSPREIDING modelleren BLOOTSTELLING monitoring, biomarkers EFFECT klinisch onderzoek, biomarkers

6 Casus Metaalbedrijf met discontinue emissie van een mengsel VOS Geurhinder en irritatieve klachten van de slijmvliezen van ogen en luchtwegen van enkele omwonenden bij gebruik van de paardenbak op < 20 meter afstand van het bedrijf Woningen < 100 meter Juridische procedure aangespannen door omwonenden tegen het bedrijf i.v.m. gezondheidsklachten Actoren: bedrijf, gemeente, omwonenden, GGD, VROM-inspectie, Raad van State, Lucas Reijnders

7 Situatie (foto)

8 Situatie (tekening)

9 Vraag van gemeente aan GGD Kunnen er metingen uitgevoerd worden om inzicht te krijgen in de daadwerkelijke blootstelling? Op welke wijze moet er dan gemeten worden?

10 Aanpak GGD (1) Voorstel voor ronde tafelgesprek met bewoners, gemeente, GGD en bedrijf (eventueel VROM-Inspectie) Doelen: Probleemverheldering Gedragen plan van aanpak Communicatie Resultaat: gemeente weigert; vindt vraag aan GGD duidelijk genoeg

11 Aanpak GGD (2) Desktop onderzoek door GGD: In kaart brengen verspreiding van luvo (voor lange termijn en korte termijn blootstelling) voor mengsel VOS Gezondheidskundig toetsingskader aangeven voor blootstelling aan mengsel VOS Op grond van resultaten meetadvies

12 Verspreiding met eerste beoordelingsmethode IPPC Integrated Pollution and Prevention Control Onderdeel Wet milieubeheer Vergunningplichtige bedrijven Gebruik van Best Beschikbare Technieken (BBT) Eerste beoordelingsmethode : RIVM, 2008 >> GES 2008

13 IPPC methodiek (GES) 1. Bepaal/schat de emissiefactor t.o.v. de standaardemissie (= 1 kg/uur) 2. Kies voor jaargemiddelde of 98- percentielwaarde als uitkomst 3. Kies de juiste tabel aan de hand van emissiehoogte en emissietemperatuur 4. Bepaal de immissieconcentratie op de gewenste afstand

14 Tabel IPPC (GES) Jaargemiddelde immissieconcentraties voor verschillende schoorsteenhoogten (H), temperatuur en afstand Standaardemissie: 1 kg/uur (0,278 g/s) Temperatuur: 285 K(12 C) H Jaargemiddelde concentratie μg/m 3 op afstand (m) (m) ,66 41,01 29,06 13,05 8,180 5,520 4,050 2,510 1,745 1,295 1,003 0,818 0,688 0,587 0,425 0,325 0,225 0,164 0, ,840 11,53 10,20 7,060 5,105 3,835 2,975 1,965 1,408 1,070 0,843 0,690 0,580 0,495 0,354 0,275 0,182 0,130 0, ,891 2,240 2,693 2,972 2,535 2,145 1,816 1,358 1,063 0,860 0,714 0,604 0,522 0,456 0,342 0,275 0,186 0,138 0, ,217 0,565 0,920 1,299 1, ,010 0,795 0,650 0,548 0,474 0,418 0,375 0,338 0,264 0,235 0,172 0,135 0, ,085 0,220 0,395 0,635 0,708 0,698 0,633 0,524 0,429 0,358 0,307 0,268 0,239 0,215 0,175 0,147 0,114 0,093 0, ,041 0,112 0,200 0,355 0,416 0,447 0,432 0,377 0,318 0,268 0,230 0,148 0,135 0,119 0,125 0,104 0,078 0,063 0, ,005 0,015 0,035 0,066 0,086 0,103 0,114 0,121 0,118 0,110 0,102 0,093 0,085 0,079 0,065 0,055 0,041 0,033 0,027 Temperatuur: 323 K (50 C) H Jaargemiddelde concentratie μg/m 3 op afstand (m) (m) ,489 1,754 1,914 1,970 1, ,078 0,765 0,577 0,454 0,369 0,310 0,268 0,233 0,175 0,140 0,098 0,075 0, ,076 0,516 0,865 1,229 1,143 1,005 0,860 0,637 0,493 0,394 0,324 0,274 0,232 0,207 0,157 0,125 0,090 0,068 0, ,016 0,097 0,320 0,645 0,717 0,695 0,635 0,500 0,397 0,323 0,268 0,230 0,200 0,175 0,139 0,108 0,078 0,060 0, ,016 0,037 0,140 0,318 0,430 0,462 0,452 0,385 0,318 0,265 0,224 0,193 0,168 0,148 0,114 0,093 0,066 0,052 0, ,011 0,023 0,070 0,160 0,253 0,300 0,314 0,292 0,253 0,218 0,188 0,163 0,144 0,128 0,098 0,080 0,058 0,045 0, ,007 0,016 0,040 0,090 0,154 0,195 0,217 0,218 0,199 0,177 0,155 0,138 0,124 0,110 0,087 0,070 0,050 0,039 0, ,001 0,004 0,011 0,024 0,037 0,052 0,065 0,080 0,084 0,082 0,077 0,071 0,066 0,061 0,050 0,042 0,031 0,024 0,020 Temperatuur: 373 K (100 C) H Jaargemiddelde concentratie μg/m 3 op afstand (m) (m) ,100 0,489 0,720 0,947 0,897 0,804 0,697 0,525 0,410 0,328 0,269 0,225 0,195 0,169 0,127 0,112 0,071 0,055 0, ,007 0,117 0,320 0,573 0,630 0,615 0,560 0,450 0,354 0,288 0,240 0,244 0,172 0,154 0,116 0,093 0,066 0,051 0, ,003 0,015 0,118 0,294 0,395 0,425 0,415 0,355 0,295 0,245 0,207 0,177 0,155 0,137 0,104 0,084 0,059 0,045 0, ,007 0,012 0,055 0,143 0,235 0,282 0,295 0,274 0,238 0,205 0,177 0,154 0,135 0,118 0,092 0,074 0,053 0,041 0, ,005 0,009 0,028 0,073 0,140 0,183 0,206 0,208 0,191 0,168 0,148 0,132 0,118 0,104 0,082 0,067 0,048 0,037 0, ,003 0,007 0,017 0,043 0,086 0,121 0,143 0,156 0,15 0,138 0,124 0,110 0,100 0,091 0,072 0,059 0,043 0,034 0, ,001 0,002 0,006 0,014 0,022 0,033 0,044 0,060 0,065 0,065 0,063 0,059 0,055 0,051 0,043 0,036 0,027 0,021 0,017

15 Verspreiding (conform SRM3) Nieuw Nationaal Model (NNM): Gebouwinvloed Bronsterkte = maximale verwerkingscapaciteit/uur (geen emissiemetingen) Bronsterkte continu tijdens werkdagen Klimatologie Eindhoven

16 Input Emissie: VOS Emissiehoogte: 9 m Hoogte gebouw: 8 m Emissie: 3,7E-4 kg/m³ Afgassnelheid: 10 m/s Diam. Pijp: 0,5 m T rookgassen : 293 K Emissietijd: werkdagen Meteo: 5 jaar, Eindhoven

17 Output Totaal VOS als: Jaargemiddelde concentratie P99,5 (40 uur/jaar) P99,9 (8 uur/jaar) Maximale concentratie in 5 jaar Knelpunt: welk tijdvenster voor korte termijn blootstelling? >> afhankelijk van gezondheidskundige toetsingskader

18 Gezondheidskundige toetsingskader Combitox benadering i.v.m. VOSmengsel 4 types combinatiewerking (GR, 2002*): Overeenkomstige werking met en zonder interactie Verschillende werking met en zonder interactie * Gezondheidsraad. Blootstelling aan combinaties van stoffen: een systematiek voor het beoordelen van gezondheidsrisico's. Den Haag: Gezondheidsraad, 2002; publicatie nr 2002/05. ISBN

19 VOS-mengsel Bestanddelen: % Xylenen 25 Ethylbenzeen 10 Cyclohexanon 10 1-methoxy-2-propanol 10 2-methoxy-1-methylethylacetaat 2,5 Naphta/petroleum (white spirit) 25 Totaal: 87,5

20

21

22 Jaargemiddelde toetsing Verschillende systemische werking Geen interactie GR: Toets aan gezondheidskundige advieswaarde van afzonderlijke stoffen Gehele VOS-mengsel getoetst aan component met laagste gezondheidskundige advieswaarde

23 Korte termijn gemiddelde toetsing (methode 1) 1. Overeenkomstige lokale werking zonder interactie Principe van dosis-additie Toepassing van Hazard-index (HI) Hazard-index = C 1 /T 1 + C 2 /T 2 + C n /T n C 1,2,.., n = blootstellingsconcentratie van stof 1,2,,n T 1,2,.., n = toxicologische toetsingswaarde voor een specifiek effect van stof 1,2,,n

24 Korte termijn gemiddelde toetsing (methode 1) Knelpunt HI: Humane toetsingswaarde voor specifiek lokaal effect per stof Via RIVM: LOAEL UF = 5 voor LOAEL naar NOEL UF = 10 voor verschillen in individuele gevoeligheid

25 Korte termijn gemiddelde toetsing (methode 2) 2. Toetsingswaarde voor VOS-mengsels: Chemo-sensorische prikkeling slijmvliezen t.g.v. VOS uit bouwmaterialen in binnenmilieu (GR, 2000) Gebaseerd op experimenten met vrijwilligers in klimaatkamers en kantoorsituaties Advieswaarde = µg/m³ Mengselsamenstelling?

26 Jaargemiddelde toetsing Toetsing: TCL cyclohexanon = 136 µg/m³

27 Korte termijn gemiddelde concentratie 40 uur/jaar 8 uur/jaar

28 Resultaten korte termijn toetsing 1. Advieswaarde bimi bouwmaterialen (200 µg/m³): Overschrijding gemiddeld 1,5% van de tijd op jaarbasis 2. Via HI (op basis van maximale concentratie): VOS Aandeel VOS mengsel Toetsingswaarde irritatief (mg/m³) HQ 2004 HQ 2001 Xylenen 0, ,06 0,17 Ethylbenzeen 0,125 8,6 0,06 0,16 Cyclohexanon 0,125 6,0 0,08 0,23 1-Methoxy-2-7,4 propanol 0,125 Naphta/petroleum (white spirit) 0,3125 0,06 0,19 6,0 0,20 0,57 Hazard-index (HI) 0,46 1,32

29 Conclusies en advies Jaargemiddelde immissie << TCL Kortetermijngemiddelde: HI 2004 < 1; HI 2001 > 1 (maximale imm.conc.) bimi-advieswaarde : overschrijding in 1,5% van de tijd op jaarbasis Metingen van korte termijn immissieconcentraties alleen zinvol indien consensus over toetsingskader Overleg gemeente, GGD, VROM-inspectie, omwonenden (+ adviseur) en bedrijf

30 Resultaat Conclusie gemeente: weinig aan de hand Geen reden voor nader overleg GGD aangedrongen op emissiemetingen VROM-Inspectie ingeschakeld Emissiemetingen uiteindelijk niet uitgevoerd door onwil bij gemeente en bedrijf Conclusie GGD: risicocommunicatie mislukt

31 Vragen?