Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij

Transcriptie

1 Fred Stouthart Workshop Eerste hulp voor gemeente Volksgezondheid en veehouderij Symposium 13 maart 2019

2 Verspreiding stoffen uit stallen 2

3 Veehouderij en volksgezondheid VGO 1, 2, 3 meer luchtwegklachten en verminderde longfunctie meer risico op pneumonie (longontsteking), m.n. rond pluimveeh. en geitenh. verlaagde longfunctie na dagen en weken met verhoogde ammoniakconc. Blootstelling door emissies van fijnstof, ammoniak (secundair fijnstof) en endotoxine (gebonden aan stofdeeltjes) uit de veehouderijen rol van secundair fijnstof blootstelling. Ammoniak wordt in de atmosfeer via een reeks chemische processen voor een belangrijk deel omgezet in secundair fijnstof Veedichte gebieden 3

4 VGO 2 en 3 Pluimveehouderij en Geitenhouderij Pluimveehouderij: verminderde longfunctie, meer longontsteking, tot 1 km Geitenhouderij meer longontsteking, tot 1,5 2 km / neemt af met de afstand over meerder jaren, ook in de jaren na de Q-koorts bron? Geen relatie met Q-koorts 4

5 Urgentie? Pluimvee risicocontouren 1 km Geiten risicocontouren 2 km 5

6 Pluimvee risicocontouren 1 km Geiten risicocontouren 2 km 6

7 Casussen Vergunningverlening Endotoxine toetsingskader 1.0 Uitbreiding geitenhouderij (voor moratorium) Illegale geitenhouderij Gezondheidsklachten rond pluimveehouderij Woningbouw binnen 2 km geitenhouderij 7

8 Casus vergunningverlening Endotoxine toetsingskader 1.0 8

9 Jurisprudentie Omgevingswet Gezondheid betrekken bij besluitvorming omgevingsvergunningen & RO Ondersteuningsteam Brabant (OD s, GGD, gemeenten, provincie) Kennisplatform - onderbouwing - aspecten uitwerken - kennisbericht fijn stof en endotoxine Endotoxine toetsingskader 1.0 (nov. 2016) - Standstil, varkenshouderij en pluimveehouderij - Probleem niet verergeren - Uit voorzorg voorzorgbeginsel - Toetsing bij vergunningverlening - Geen juridische status Moratorium geitenhouderij (juli 2017) n.a.v. VGO 2 - Vastgelegd in de Verordening ruimte Noord-Brabant - Geen toename staloppervlak geitenhouderij 9

10 Endotoxine risicocontouren 1 10

11 Casus Laarbeek - Rechtbank Oost-Brabant, 19mrt STAB advies: redelijk positief Endotox.toetsingskader 1.0 Standstil uit voorzorg: voorkomen hogere blootstelling Aanvraag uitbreiding geweigerd Blootstelling neemt toe Op aanwezige woningen binnen de contour Blootstelling binnen risicocontour > 30 EU (Advieswaarde Gezondheidsraad) Aanvraag grotere aan te houden afstand komt nog een woning extra binnen de contour te vallen Aan te houden afstand o.g.v. fijnstof-emissie) Huidig: 128 meter 11 Aanvraag: 138 meter

12 Casus vergunningverlening Geitenhouderij Gemert-Bakel 12

13 Casus Muizenhol aanvraag uitbreiding gietenhouderij Context: Q-koorts Commotie Omwonenden in protest Politiek-bestuurlijk Rol kennisplatform Bewonersbijeenkomsten GGD + deskundigen Q&A geitenhouderij en gezondheid Kennisbericht Maatschappelijke dialoog 13

14 Casus illegale geitenhouderij Waalre 14

15 Toezicht ODZOB mei 2018: opfokgeiten illegaal aanwezig Tijdelijke opvang voor Limburgse geitenhouder (bouwt nieuwe stal) Geen omgevingsvergunning niet legaliseerbaar (geitenmoratorium) Gemeente Waalre Geiten zo snel mogelijk weg Advies ODZOB ODZOB schakelt NVWA (registratie) Kennisplatform (GGD, RIVM) sector vz. 15 provincie

16 Uitkomst Last onder dwangsom: termijn uiterlijk 1 september 2018 terug naar het moederbedrijf of derde-bedrijf Kennisplatform / RIVM: geen acuut gevaat, risico beperkt - kortdurend (max 6 maanden) - kleine toevoeging 1100 geiten gelet op aanwezige geitenpopulatie in de regio Dierwelzijn en diergezondheid - NVWA: opfokgeiten staan geregistreerd op opvanglocatie (I&R registratie) - vaccinatie Q-koorts: vanaf juni 2019 (toezicht ODZOB) - dieren worden goed opgevangen op locatie Waalre - noodopvang brengt risico s met zich mee Dieren verplaatsen: niet transparant verplaatst risico Slachten: jonge dieren, niet op slacht gewicht, slachterij neemt ze niet aan. Bestuursrechtelijke handhaving: niet spoedeisend en eindig. 16

17 Casus pluimveehouderij Klachten: geur, stof, vliegen, longontsteking Eersel 17

18 Pluimveehouderij nabij kleine woonkern regelmatig klachten van omwonenden Vergunning wordt nageleefd Handhaving niet aan de orde Gemeente / ODZOB Bewonersbijeenkomst (april 2019) Kennisplatform, GGD, huisarts ingaan op zorgen om gezondheid wat weten we wel niet uit VGO overleg met pluimveehouder 18 vrijwillige reductie uitstoot fijn stof naar voren halen investeringen nadeelcompensatie gemeente

19 Casus RO Bergeijk Woningbouw binnen 2km van geitenhouderijen 19

20 Bergeijk meerdere woningbouwplannen, klein en groot Rol Kennisplatform GGD + RIVM + ODZOB deskundigen Afwegingsdocument opgesteld Meer mensen blootstellen aan stoffen uit de geitenhouderij die mogelijk longontsteking veroorzaken Geen normen, geen wettelijk toetsingskader Niet ongebruikelijk om woningen te bouwen op locaties met verhoogd risico Geen woningen dichterbij bouwen Rekening houden met de afstand en omvang woningbouw gevoelige groepen 20 voorkomen toename geiten maatregelen emissiereductie

21 Vragen?

22 Endotoxine toetsingskader 1.0: Individuele toetsing aan adviesgrenswaarde Gezondheidsraad Fijnstof-emissie c.q. daaraan gebonden endotoxinen Rapport endotoxine-emissies (bijlage N + aanvulling Erbrink) Relatie fijnstofemissie - blootstelling endotoxinen - afstand (modellering) Risicocontouren endotoxine advieswaarde gezondheidsraad 30 EU/m3 22