ONDERZOEK & WETENSCHAP

Transcriptie

1 ONDERZOEK & WETENSCHAP Professionele nieuwsgierigheid en kritisch denken als basis voor een onderzoekende houding; met een toepassing in cliëntgericht werken. Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019

2 INHOUD WORKSHOP (totale tijdsduur: 45 min) Inleiding professionele nieuwsgierigheid, kritisch denken en onderzoekende houding - kennisteams Opdracht/workshop: nieuwsgierigheid Toepassing werkwijze: kennisteam cliëntgericht werken

3 CURIOSITY SKILLED THE CAT Professionele nieuwsgierigheid en kritisch denken als basis voor een onderzoekende houding Dr Joan Verhoef, Hoofddocent Evidence-based Care Dr Mieke Cardol, Lector Disability Studies

4 Aanleiding Diversiteit in de maatschappij, snel veranderende kennis en toenemende complexiteit van vragen in gezondheidszorg stellen andere eisen aan de ergotherapeut. Professionele nieuwsgierigheid en kritisch denken kunnen helpen om dilemma s te verduidelijken, relevante vragen te stellen en nieuwe kennis en inzichten toe te passen. Kritisch denken (critical thinking) behoort tot 21 ste -eeuwse vaardigheden en is belangrijk voor studenten om deel te nemen aan de maatschappij van de toekomst.

5 Doel project Het stimuleren van professionele nieuwsgierigheid, kritisch denken en onderzoeksvaardigheden van ergotherapie docenten, met als uiteindelijk doel het kritisch denken en de onderzoekende houding van docenten en studenten te verbeteren, en de kwaliteit van het ergotherapie onderwijs.

6 Professionele nieuwsgierigheid Niet zeker weten, vragen stellen, verwondering, twijfelen. Hart: Leergierig, interesse, passie, intuïtie of (buik)gevoel, willen weten Verstand: Het vermogen om gebeurtenissen en situaties te onderzoeken en te begrijpen, in plaats van (als gegeven) aan te nemen; Respectvolle onzekerheid : kritische evaluatie van alle informatie. (Manchester Safeguarding Board) Handelen: Nieuwsgierigheid als vaardigheid die ontwikkeld kan worden door het onderzoekend vermogen te ontwikkelen; Het vermogen vragen te stellen, die gericht zijn op begrijpen.

7 Kritisch denken Het vermogen en de bereidheid om beweringen te onderzoeken en te oordelen op basis van goed onderbouwde redenen en evidence in plaats van op emotie en verhaal Een doelbewust, zelf-regulerend oordeel dat leidt tot interpretatie, analyse en gevolgtrekkingen, evenals een verklaring van de overwegingen waarop het oordeel is gebaseerd Verwijst naar open-minded houding in het betrekken van verschillende (uiteenlopende) visies, flexibiliteit in het beschouwen van alternatieven en meningen, bereidheid om gezichtspunten te heroverwegen of bij te stellen als verandering gegrond is en eerlijkheid in het onder ogen zien van persoonlijke vooroordelen (Brudvig et al., 2013; Finn et al., 2016; Heijltjes et al., 2014; Velde et al., 2006)

8 Professionele nieuwsgierigheid en kritisch denken gaat over HET STELLEN VAN VRAGEN Het onderzoeken van informatie en het evalueren van argumenten Een stap terug doen om de situatie te kunnen overzien voordat je een oordeel vormt Het analyseren van informatiebronnen, het identificeren van sleutelinformatie en het afwegen van verschillende typen informatie of evidence Het aanpassen van je denken Een gevoel van ontdekken Over creatief, reflectief zijn en aanpassingsvermogen tonen, door informatie te evalueren om voor jezelf te beslissen wat relevant is en of je voldoende (en de juiste) informatie hebt om een beslissing te nemen, en om alle beschikbare opties te onderwerpen aan een kritisch (en zorgvuldig) onderzoek Alle informatie bij elkaar brengen in een eigen onafhankelijk doordacht gezichtspunt, oordeel, of besluit.

9 Methode Met het team zijn relevante thema s bepaald en geprioriteerd. Alle teamleden hebben zich ingeschreven bij een thema van hun interesse. Zo zijn 6 kennisteams gevormd van 4-6 personen. De kennisteams verdiepen zich m.b.v. onderzoek in een thema en worden gecoacht in het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden. Zij presenteren hun werkwijze en resultaten 2x per jaar in een teamoverleg; daarbij worden andere teamleden gestimuleerd nieuwsgierige en kritische vragen te stellen.

10 Resultaten en ervaringen Onze ervaring is dat teamleden zeer enthousiast zijn over deze manier van met elkaar (leren) onderzoek doen. Onderzoek wordt leuk. Elk kennisteam heeft zijn eigen werkwijze Er komen nieuwe inzichten en vragen op, gericht op eigen kennis en de kwaliteit van het onderwijs Er wordt nieuwe kennis ontwikkeld, en onderzoeksvaardigheden bij docenten Het stellen van nieuwsgierige vragen aan elkaar is een uitdaging; valkuil is om meningen uit te wisselen, advies te geven, discussie.

11 Uitdagingen Kennis en vaardigheden: omgaan met verschillen in (onderzoeks) vaardigheid en kennis van docenten (Master versus geen ervaring); Middelen: Het plannen (en daadwerkelijk besteden) van tijd en personen om regelmatig samen te werken en resultaten te boeken; Leiderschap en de rol (steun) van de leidinggevende; Continuïteit: het bewaken van voortgang en betrokkenheid van alle leden van het kennisteam; Diversiteit in leerstijl: elk teamlid heeft zijn eigen leerstijl, en elk kennisteam kent zijn eigen dynamiek; Resultaten: zowel wat betreft proces als inhoud van het thema Toekomst: samenwerking met beroepspraktijk (en cliënten)

12 Conclusie In de huidige complexe en snel veranderende gezondheidszorg is kritisch denken een belangrijke vaardigheid voor ergotherapeuten om onderbouwde beslissingen te nemen en goede cliëntgerichte zorg te bieden. Het creëren van professionele leercommunities, die kennis ontwikkelen over professionele thema s, kan bijdragen aan de ontwikkeling van kritisch denken en onderzoeksvaardigheden in een team ergotherapeuten. BLIJF NIEUWSGIERIG EN STEL VRAGEN

13 Bronnen Stergiou-Kita M. (2010). Implementing Clinical Practice Guidelines in occupational therapy practice: recommendations from the research evidence. Aust Occup Ther J 2010;57(2): Burgers, J. (2017). Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Oratie, Universiteit Maastricht. IKNL (Verhoof e.a.) (2013). Evaluatie gebruik richtlijnen oncologische en palliatieve zorg. Onderzoeksverslag.

14 Opdracht 1. Bedenk samen met je buurvrouw of man zoveel mogelijk nieuwsgierige en/of kritische vragen over cliëntgericht werken. 2. Selecteer samen de 3 meest interessante vragen.

15 Vanzelfsprekend werken ergotherapeuten cliëntgericht, of toch niet? Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019

16 Cliëntgericht werken Welke associaties heb jij bij het begrip cliëntgerichtheid?

17 Werkwijze kennisteam Diverse ervaring en expertise in de groep Samen is leuk Link naar onderwijs Onderzoeksvragen: Wat is cliëntgericht werken? Waar merkt de cliënt aan dat er cliëntgericht gewerkt wordt?

18 Cliëntgerichtheid: definities Terminologie en ontwikkeling in de tijd Zienswijze cliëntgericht is Westers georiënteerd Cliëntgericht is een power issue Cliënten hebben andere definitie dan therapeuten

19 Waaraan merkt de cliënt dat er cliëntgericht gewerkt wordt? 8 dimensies van cliëntgerichte zorg (Rathert, Wyrwich, & Boren, 2012) Respect voor voorkeuren, waarden en behoeftes Informatie, educatie en communicatie Coördinatie en integratie van zorg en services Fysiek comfort Emotionele ondersteuning Betrokkenheid van het systeem Continuïteit in transities in het zorgsysteem Toegankelijkheid van zorg en services

20 Aan de slag! Groepsindeling in viertallen Wat denk je dat jouw cliënt(en) als cliëntgericht ervaren? Kies ieder één van de begrippen op tafel Geef een toelichting op je keuze en de toepassing in de eigen praktijk

21 Link tussen werken als kennisteam en werkvormen van deze workshop Joan Verhoef: Mieke Cardol: Michelle van Vliet: Selma van Huijzen: Nikki Snijders: Ronald Hillemans: Ingrid Laban: