7,4. Samenvatting door een scholier 7732 woorden 7 mei keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Management en Organisatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "7,4. Samenvatting door een scholier 7732 woorden 7 mei keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Management en Organisatie"

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 7732 woorden 7 mei ,4 20 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 1 Management en Organisatie Organisatie: een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken. Hierbij zijn er commerciële (profit) organisaties en niet-commerciële (non-profit) organisaties. Rechtsvorm: juridische vorm van de organisatie, bestaat uit natuurlijke personen en rechtspersonen. - Eenmanszaak: geen rechtspersoonlijkheid, 1 eigenaar - Vennootschap onder firma: 2 of meer vennoten onder dezelfde naam. Geen rechtspersoon -> vennoten zijn verantwoordelijk voor schulden. - Naamloze vennootschap: rechtspersoon met een in aandelen verdeeld eigen vermogen, waarin elk van de vennoten voor één of meer aandelen deelneemt. Eigenaren zijn slechts aansprakelijk voor wat ze ingebracht hebben. - Besloten vennootschap:..met beperkte aansprakelijkheid is net als NV. Verschil tussen NV en BV: bij BV zijn aandelen niet vrij aan anderen overdraagbaar. (alleen verkopen aan familie of andere aandeelhouders) NV en BV komt voor bij niet-commerciële organisaties net als vereniging en stichting. Vereniging: organisatie die leden kent en bepaalde doelen nastreeft. Ook rechtspersoon -> contributie en eigen bestuur. Stichting: rechtspersoon zonder leden die een bepaald doel wil bereiken. Vermogen vaak door subsidies en schenkingen. Management: bepalen van de doelstellingen van de organisatie, plannen, organiseren, geven van leiding en controleren. Informatie: gegevens die de kennis van de ontvanger vergroten. Informatie moet altijd aan de volgende eisen volden: betrouwbaarheid: dus juist en volledig relevantie: de informatie moet zoveel mogelijk aansluiten op de informatie behoefte. tijdigheid: de informatie moet er op het juiste moment zijn. Gebruik informatie als: beslissingsinformatie->beslissingen nemen verantwoording afleggen->verantwoordingsinformatie vergelijking met de norm->feedbackinformatie Communiceren: uitwisselen van informatie tussen een zender en een ontvanger. Pagina 1 van 33

2 Medium: het middel dat gekozen wordt om de informatie over te brengen. Feedback: als de ontvanger van de informatie reageert op de zender. Communicatie: Intern: tussen personen of afdelingen binnen die organisatie. Extern: tussen afdelingen en personen van die organisatie met de buitenwereld. Informatie: Intern: binnen de organisatie Extern: informatie die de organisatie ontvangt van de buitenwereld of zelf stuurt naar de buitenwereld. Informatiesysteem: het geheel van personen, hulpmiddelen en activiteiten dat gericht is op het verzamelen, verwerken en verstrekken van gegevens om te kunnen voorzien in de informatiebehoeften van personen binnen en buiten de organisatie. Hoofdstuk 3 Balans en Resultatenrekening Een balans: een overzicht van de bezittingen, het eigen vermogen, en de schulden van een onderneming op een bepaald moment. Aan de debetzijde van de balans staan de activa (kapitaalgoederen) Aan de creditzijde van de balans staan de passiva (eigen en vreemd vermogen) De posten worden op de balans in een bepaalde volgorde opgenomen: Balans Vaste activa Eigen vermogen Vlottende activa Schulden op lange termijn Liquide middelen Schulden op korte termijn Het overzicht waarop de opbrengsten en de kosten worden vermeld, is de resultatenrekening. Op de balans komen de voorraadgrootheden (die geven de situatie op een bepaald moment weer). De stroomgrootheden (betrekking op bepaalde periode) staan op de resultatenrekening. Deze kan weergeven worden in pagina of scontrovorm. Resultatenrekening Kosten Opbrengsten Nettowinst Kosten: energie-, loon-, onderhouds- en afschrijvingskosten. Opbrengsten: omzet, huur, interest. Hoofdstuk 4 De vermogensmarkt De vermogensmarkt: het geheel van vraag en aanbod van vermogen. Bestaat uit de geldmarkt en de kapitaalmarkt. Op de geldmarkt wordt vermogen verhandeld met een looptijd langer dan een jaar. Een onderhandse lening: een langlopende lening waarbij geld wordt geleend tussen één geldnemer en één Pagina 2 van 33

3 geldgever. Een obligatielening: een langlopende lening die opgesplitst is in kleinere gedeelten (obligaties). Voorbeelden van kredieten van de geldmarkt zijn: - rekening courantkrediet (bankkrediet) - leverancierskrediet - afnemerskrediet Voorbeelden van kredieten op de kapitaalmarkt zijn: - aandelenvermogen - obligatieleningen - onderhandse leningen - hypothecaire leningen Op de openbare markt worden leningen verhandeld die door een emissie zijn geplaatst en via de effectenbeurs kunnen worden gekocht en verkocht. Op de onderhandse markt is er 1 aanbieder die voor het nodige vermogen zorgt. Institutionele beleggers: instellingen die grote sommen geld te beleggen hebben als uitvloeisel van hun hoofdtaak. VB: pensioenfondsen, levensverzekeringsmaatschappijen. Voordelen van de onderhandse markt boven de openbare markt zijn: - Er kan worden onderhandeld over de voorwaarden - De leningen zijn goedkoper: het rentepercentage is lager dan bij een obligatielening - De betaling van aflossing en rente is goedkoper dan bij een obligatielening. Nadelen van de onderhandse markt ten opzichte van de openbare markt zijn: - Er kan minder vermogen worden aangetrokken dan op de openbare markt - Er is geen beursnotering Op de geld en kapitaalmarkt treden als geldnemers op: - consumenten - ondernemingen - de overheid Geldgevers op deze markten zijn: - spaarders en institutionele beleggers - ondernemingen - de overheid Op de effectenbeurs worden aan en verkooporders van effecten uitgevoerd. Belangrijke indexcijfers zijn: Euronext 100 (100 grootste ondernemingen) Voor bemiddeling door commissionairs/banken moet provisie worden betaald. Pagina 3 van 33

4 Next 150 (150 ondernemingen) AEX (25 grootste in Amsterdam genoteerde ondernemingen) Handel op Euronext wordt gedaan via: Doorlopende handel: koop en verkooporders worden tegenover elkaar gezet en indien mogelijk uitgevoerd. Handel door veiling: 2 perioden waarin alle orders worden verzameld. Door automatisch systeem worden de prijzen bepaald waarmee de meeste orders kunnen worden uitgevoerd. Limietorders: hierbij geeft de belegger een maximale koopprijs of een minimale verkoopprijs op. Hij zal niet minder ontvangen en niet meer betalen dan hij wil. Doordat prijs niet binnen limiet valt is er kans dat order niet uitgevoerd kan worden. Market order: order wordt tegen de eerst volgende prijs uitgevoerd. Hij wordt dus uitgevoerd maar prijs is niet zeker. Centrum voor Fondsenadministratie: administratie rond de aandelen worden hier bijgehouden. De werking van aankopen en verkopen van aandelen is hierdoor sneller, gemakkelijker en goedkoper geworden. Hoofdstuk 5 Vormen van eigen vermogen Eigen vermogen (permanent vermogen) bestaat uit: aandelenkapitaal reserves onverdeeld winstsaldo Aandelen: bewijzen van deelname in het aandelenkapitaal van een NV of BV. Bij het aandelenkapitaal onderscheiden we de volgende begrippen. Maatschappelijk aandelenkapitaal Aandelen in portefeuille Geplaatst aandelenkapitaal Aandeelhouders nog te storten Gestort aandelenkapitaal Aandeel bestaat uit 2 delen: mantel en dividendblad. Mantel: het eigenlijke aandeel. Hierop staan de belangrijkste dingen zoals: naam van de NV, nominale waarde aandeel, plaats van vestiging, maatschappelijk aandeelkapitaal, nummer van aandeel. Dividendblad: dividendbewijzen die je kan afknippen om te vorderen bij de bank, wanneer de onderneming winst heeft gemaakt. Wordt tegenwoordig automatisch gedaan. Prospectus: informatie over de aandelen die geëmitteerd worden. Hier staat o.a in: Pagina 4 van 33

5 - Doel van de emissie - Overzicht van bedrijfsresultaten van de voorafgaande jaren en verwachtingen voor de toekomst. - Winstverdeling zoals deze in de statuten is vastgelegd. - Prijs waartegen de aandelen geplaatst worden. - Datum waarop deze gehaald en betaald kunnen worden. Emissie a pari: tegen de nominale waarde boven pari: de koerswaarde is hoger dan de nominale waarde (agioreserve) beneden pari: de koerswaarde is lager dan de nominale waarde. Een reserve is dat deel van het eigen vermogen dat niet uit aandelenkapitaal en winstsaldo bestaat. Redenen voor reservevorming: vergroten van weerstandsvermogen van de onderneming vervangen van vreemd vermogen door eigen vermogen er hoeft bij uitbreiding geen beroep te worden gedaan op de vermogensmarkt dividendstabilisatie (als de onderneming ernaar streeft elk jaar eenzelfde percentage dividend uit te keren) Soorten reserves: winstreserves, onderverdeeld in: - algemeen reserve, bijvoorbeeld om verliezen te dekken - wettelijke reserve, - statutaire reserve, die een bepaalde omvang bereikt moet hebben voor er dividend mag worden uitgekeerd - bestemmingsreserve, bijvoorbeeld voor nieuwbouw herwaarderingsreserve, die ontstaat bij de opwaardering van duurzame productiemiddelen en vlottende activa. Agioreserve, deze ontstaat bij een verschil tussen de nominale waarde van de geplaatste aandelen en de emissiekoers. Reserves kunnen minder worden door: - Geleden verliezen die worden afgeboekt van de reserves. - Na een waardedaling neemt herwaarderingsreserve af. - Reserve wordt opgebruikt. - Er worden gratis aandelen mee uitgegeven (bonusaandelen). Intrinsieke waarde: waarde van de onderneming volgens de balansgegevens. - bezittingen schulden - eigen vermogen Intrinsieke waarde per aandeel: Pagina 5 van 33

6 - eigen vermogen/aantal geplaatste aandelen Hoofdstuk 6 Vreemd vermogen op lange termijn Hypothecaire lening: langlopende geldlening met als onderpand onroerend goed. Er zijn 3 verschillende: lineaire hypotheek, spaarhypotheek, annuïteitenhypotheek. Lineaire hypotheek: iedere periode wordt er een gelijk bedrag afgelost. Hoe groter het inkomen, hoe meer belastingaftrek door progressieve belasting. Eigenwoningforfait (huurkosten die je uitspaart bij eigen woning). Vast bedrag dat bij inkomen moet worden opgeteld. Deze wordt berekend als % van de WOZ-waarde van de woning. Voordelen lineaire lening: - interestkosten worden snel lager - schuld wordt steeds kleiner Nadelen lineaire lening: - door lager wordende interestkosten neemt belastingvoordeel af - uitgaven wegens interest en aflossing zijn in de eerste jaren het hoogst, inkomen is dan nog niet zo hoog Spaarhypotheek: gedurende de looptijd los je niet af, maar betaal je spaarpremie zodat aan het eind van de looptijd de lening in 1x afgelost. Voordelen spaarhypotheek: - fiscale voordeel is groot (ieder jaar maximale interestaftrek) - over de interest van het spaarbedrag hoeft onder bepaalde voorwaarden geen belasting te worden betaald - maandlasten blijven elk jaar even hoog, zodat je precies weet waar je aan toe bent Nadelen spaarhypotheek: - interestlasten zijn hoog (ieder jaar interest betalen over hoofdschuld) - % interest dat je vergoed krijgt is vaak lager dan % dat je moet betalen. Annuïteitenhypotheek: periodiek bedrag aan interest en aflossing samen. Ongeveer hetzelfde als spaarhypotheek alleen los je hier wel af en wordt interest kleiner. Voordelen annuïteitenhypotheek: - doordat er de eerste jaren weinig wordt afgelost is er groot belasting voordeel. - lasten per maand zijn in de eerste jaren lager dan aan eind van looptijd, wat gunstig is al je inkomen de komende jaren gaat stijgen. Nadelen annuïteitenhypotheek: - belastingvoordeel wordt steeds kleiner - lasten zijn per maand relatief hoog, wat ongunstig is als je inkomen gaat dalen Pagina 6 van 33

7 Een obligatielening: een geldlening op lange termijn die in kleine gedeelten is opgesplitst. Een obligatie: een bewijs van deelneming in een geldlening, en bestaat uit een mantel en een couponblad. Mantel: officiële stuk waarop de belangrijkste gegevens vermeld staan. Couponblad: bestaat uit coupons en een talon. Met de coupon kan de obligatiehouder zijn interest ophalen. Wanneer deze verbruikt zijn stuurt hij de talon naar degene die de obligatielening heeft uitgegeven op en krijgt hij een nieuw couponblad. De nominale waarde van een obligatie is de waarde die op de obligatie vermeld staat. De koerswaarde van een obligatie is het bedrag dat voor de obligatie betaald moet worden. De emissiekoers is de prijs die voor een obligatie betaald moet worden bij uitgifte van de obligatie. Een obligatielening moet worden afgelost. Dit kan op de volgende manieren: - aflossing ineen - elk jaar een gedeelte (door middel van uitloting) - inkopen door de onderneming/instelling van eigen obligaties Obligaties kunnen vervroegd worden afgelost: - als de onderneming over overtollige geldmiddelen beschikt - als de interestvoet is gedaald Tendersysteem: uitgifte koers wordt hierbij niet bekend gemaakt. Beleggers mogen zelf aangeven welke prijs zij ervoor willen betalen. Aan de hand daarvan wordt door het Ministerie van Financiën de uitgiftekoers vastgesteld. Toonbankuitgifte: wanneer er na de eerste dag van uitgifte de plaatsing van obligaties nog enige tijd wordt voortgezet spreekt men van toonbankuitgifte. Voor de emissie van een obligatielening wordt ook een prospectus uitgegeven. Hierin staat o.a: - de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen - resultaten van afgelopen jaren en verwachtingen in de toekomst - doel van de lening en grootte van het bedrag - datum waarop de koers bekend wordt - wijze van aflossen en data waarop wordt afgelost - tijdstip waarop moet worden ingeschreven - tijdstip waar de obligaties kunnen worden afgehaald en betaald Overeenkomsten aandelen en obligaties: - het is beiden een manier om lang vermogen te verkrijgen - voor de belegger zijn aandelen en obligaties alternatieve beleggingspapieren - beiden via de effectenbeurs te kopen en verkopen Verschillen aandelen en obligaties: Aandelen Obligaties Bewijs van mede-eigendom in NV/BV Schuldbewijs van NV/BV Pagina 7 van 33

8 Deel van eigen vermogen Deel van vreemd vermogen Permanent vermogen Tijdelijk vermogen (wordt afgelost) Medezeggenschap in de AVA (Alg Verg v. Aandlhdrs) Geen zeggenschap Risico bij slechte resultaten Minder risico Koers onstabiel, afhankelijk van winstverwachting Koers meer stabieler, afhankelijk van rentestand Dividend als beloning (afh van winst) Vast interestpercentage Obligaties kunnen worden geplaatst: - a pari (tegen nominale waarde) - boven pari (er ontstaat agio) - beneden pari ( er ontstaat disagio) Een onderhandse lening: een lening op lange termijn die verstrekt wordt door 1 geldgever aan 1 geldnemer. Voordelen zijn: - er kan onderhandeld worden over de leningsvoorwaarden - er zijn geen emissiekosten - de administratiekosten zijn laag Een voorziening: een vorm van vreemd vermogen waaraan periodiek bedragen worden toegevoegd ter bestrijding van onregelmatig optredende kosten en/ of uitgaven. Hoofdstuk 7 Vreemd vermogen op lange termijn Een bank: een instelling die zich bezighoudt met het verlenen van kredieten. Zij verschaft deze uit eigen middelen, uit van derden opgenomen gelden of door creatie. Zij kan dus op 3 manieren aan geld komen: - uit eigen middelen - uit middelen van derden - door creatie Eigen middelen: bestaat uit aandelenkapitaal en reserves. Vervult garantiefunctie. Een hypotheekbank heeft minder risico want deze heeft onroerend goed als onderpanden. Gespecialiseerde banken: richten zich bij bedrijfsuitoefening op één bepaalde activiteit zoals hypotheekbank. Algemene banken: oefenen het gehele bankbedrijf uit. Hoofdtaken algemene banken: - verstrekken van kredieten - aanbieden van spaarmogelijkheden (deposito s) Maar daarnaast ook: - verrichten van betalingen voor cliënten Pagina 8 van 33

9 - bewaren van effecten Open bewaarneming: client geeft effecten aan de bank. Bank verricht werkzaamheden die nodig zijn. Bank krijgt hiervoor provisie en bewaarloon. Gesloten bewaarneming: client geeft effecten bij de bank maar doet de werkzaamheden zelf. - effectenverkeer Clearing: doordat er veel ver- en aankooporders bij de bank binnenkomen kan zij die met elkaar compenseren. Die effecten komen dan niet meer op de beurs en kunnen dus geen invloed op de prijs uitoefenen. - emissiebedrijf Bank kan op 2 manieren bij een emissie betrokken zijn: 1. bank neemt gehele emissie van onderneming tegen een vooraf bepaalde koers over. Bank blijft met overige effecten zitten 2. bank bemiddelt, hier heeft ze geen risico bij en krijgt ze provisie voor - valutahandel Leverancierskrediet: er is sprake van leverancierskrediet wanneer de leverancier krediet verleent aan de afnemer. Dit leverancierskrediet ontstaat doordat de leverancier goederen levert die later worden betaald. Consumptief leverancierskrediet: krediet dat de leverancier verleent aan consument. De leverancier kan dit krediet verlenen omdat: hij niet aan het krediet hoeft te verdienen hij lagere kosten heeft dan de bank hij beter dan de bank de kredietwaardigheid van de klant kan beoordelen hij op deze wijze een klant aan zich bindt VB: postorderbedrijven. Bezwaren: - Consument is er niet zeker van dat het inkomen in de toekomst zal worden gevormd. - In de toekomst kunnen zich behoeften voordoen die belangrijker zijn. - (voor leverancier) deze kan verliezen lijden door consumenten die niet aan verplichtingen voldoen. Productief leverancierskrediet: krediet dat de leverancier verleent aan een ander bedrijf. Ondernemingen maken liever gebruik van leverancierskrediet dan bankkrediet omdat: - de kosten van het leverancierskrediet meestal lager zijn dan die van het bankkrediet - het risico voor de leverancier kleiner is dan voor de bank, omdat de leverancier meestal beter dan de bank kan beoordelen hoe de afnemer ervoor staat. Leverancierskrediet kan worden vervangen door eigen vermogen omdat: - het leverancierskrediet meestal duurde ris dan eigen vermogen - de leveranciers vaak grote kortingen geven bij contante betaling - de leveranciers het factuurbedrag verhogen met een toeslag voor kredietbeperking. Als de afnemer op tijd betaalt, hoeft hij deze toeslag niet te betalen. Pagina 9 van 33

10 Bij afnemerskrediet verstrekt de afnemer krediet aan de leverancier. Dit afnemerskrediet ontstaat doordat de afnemer goederen of diensten betaalt die pas na de betaling worden afgeleverd. VB: de bouwwereld (koophuizen). Waarom eerst betalen?: - de aannemer is ervan verzekerd dat je de andere bedragen ook zult betalen. Wanneer je dat niet doet kan de aannemer de woning aan iemand anders verkopen. Zelfs tegen een lagere prijs - door regelmatig een bedrag te betalen hoeft de aannemer minder te lenen zodat hij de woning tegen een lagere prijs kan leveren. Afnemerskrediet komt voor bij: dienstverlenende bedrijven (abonnementen, verzekeringen, transport) speciale orders (speciale machines/auto s) de opkopende handel (graangewassen) Consumptief afnemerskrediet: de consument verstrekt krediet aan leverancier. Productief afnemerskrediet: kredietverlening tussen ondernemingen met vooruitbetaling. Vermogensmarkt bestaat uit: Eerstehands vermogensmarkt: hierbij ontvangen de ondernemingen het vermogen rechtstreeks van het publiek. (aandelen, obligaties) Tweedehands vermogensmarkt: onderneming gaat naar de bank die op haar beurt bij het publiek moet gaan lenen. Bij rekening courantkrediet kan van de bank een bedrag worden geleend, waarbij de rekening wordt gebruikt voor de dagelijks betalingen. Het bedrag dat maximaal mag worden opgenomen, wordt het kredietplafond genoemd. De dispositieruimte is het bedrag dat nog kan worden opgenomen. Het is te berekenen door het bedrag van het kredietplafond te verminderen met het reeds opgenomen bedrag. RCkrediet is heel duur doordat de bank interest moet verlenen aan de spaarders en kosten moet dekken. De bank zelf moet er daarbij ook nog wat aan verdienen. Ook al is het duur, er zijn een aantal zinvolle gevallen denkbaar: - Kleine bedrijven beschikken meestal over een klein vermogen, daarom zijn ze niet toegelaten op de eerstehands markt en zijn ze aangewezen op het RCkrediet. - Er zijn ook bedrijven met seizoenspieken. Ze hebben bepaalde periodes meer vermogen nodig. RCkrediet vervult hierbij een goede rol. - Ondernemingen maken nogal eens gebruik van anticipatiekrediet: krediet dat vooruitloopt op aandelen of obligaties. Wanneer een onderneming groeit is er niet direct uitbreiding van gebouwen nodig. Wel moeten de voorraden en vorderingen op afnemers langzaam toenemen. Wanneer de onderneming gelijk aandelen en obligaties zou plaatsen, zou er veel vermogen binnenkomen waarvoor in de beginfase geen zinvolle bestemming is. Daarom anticipatiekrediet. Wanneer dit krediet groot genoeg is gaat de onderneming aandelen en obligaties plaatsen waarmee dit krediet wordt afgelost. Consumptief krediet: bestemd voor particulieren die het gebruiken voor consumptieve doeleinden zoals auto, caravan, verbouwing enz. Soorten: Pagina 10 van 33

11 - doorlopend krediet - persoonlijke lening - koop en verkoop op afbetaling - huurkoop Doorlopend krediet: er wordt een kredietplafond afgesproken dat binnen een bepaalde tijd moet worden afgelost. De afgeloste bedragen mogen wel weer opnieuw worden opgenomen. Bij afsluiting van deze lening wordt er provisie betaald en moet er interest betaald worden over het uitstaande bedrag van de schuld. Voordeel: - Afgeloste bedragen mogen weer opgenomen worden - Er hoeven maar 1x formulieren worden ingevuld - Er hoeft maar 1x onderzoek gedaan te worden naar kredietwaardigheid van de consument. - Bedrag dat de consument maandelijks betaald wordt automatisch van rekening afgeschreven -> kostenbesparend. Persoonlijke lening: consument leent bedrag bij de bank voor een bepaald doel. Maximale bedrag wordt in 1x opgenomen. Afgeloste bedragen mogen niet opnieuw worden opgenomen. Dit krediet kan voor van alles worden gebruikt. Kosten bestaan uit afsluitprovisie en interest, samen -> financieringskosten. Deze worden meestal uitgedrukt in percentage per jaar. Doorlopend krediet en persoonlijke lening zijn voor de consument dure leningen, omdat de bank maar weinig zekerheid heeft. Voor de bank geldt dat op deze kredieten veel verdiend wordt. Het risico en de hieruit vloeiende kosten worden in de kredietprijs opgenomen. Koop en verkoop op afbetaling: koper en verkoper komen overeen dat de verkoopprijs van een roerende zaak (bijv wasmachine) in termijnen betaald zullen worden. Het gaat hier om duurzame productiegoederen. Koper wordt eigenaar op moment van levering. Huurkoop: koper wordt eigenaar op het moment dat de laatste termijn betaald is. Hierbij is er meer zekerheid voor de geldverstrekkende instellingen. Kredietprijs kan dan ook wat lager liggen dan die van een DK of PL. Niet commerciële organisaties hebben als financieringsvormen: budgetfinanciering, komt voor bij zeer veel overheidsinstellingen zoals waterschappen en ziekenhuizen. Deze instellingen krijgen geld van de overheid. Financiering door overheid is wettelijk verplicht. lumpsum, dit komt vooral voor bij het onderwijs. Afhankelijk van het aantal leerlingen krijgt de school ieder jaar een bedrag van de overheid. Financiering door overheid is wettelijk verplicht. subsidies, niet wettelijk verplicht. leningen, contributies en giften Hoofdstuk 8 Interestberekeningen (sommen zie boek) Pagina 11 van 33

12 Aflossing: terugbetalen van de lening Interest: vergoeding voor het ter beschikking stellen van geld. Enkelvoudige interest: voor elke periode wordt er interest berekend over het oorspronkelijk geleende bedrag. Samengestelde interest: interest over een periode wordt bij het oorspronkelijke leenbedrag opgeteld. (rente over rente) Regels bij het berekenen van interest: 1. het interestbedrag wordt afgerond op centen 2. de maand wordt op 30 dagen gesteld 3. het jaar wordt op 360 of 365 dagen gesteld 4. bij het berekenen van het aantal dagen wordt de eerste dag wel meegerekend en de laatste dag niet. 5. het interestpercentage geldt per jaar, tenzij anders wordt vermeld. Formule enkelvoudige interest per jaar: I= KxPxT (Kapitaal of contante/aanvangs- waarde x Percentage x Looptijd in jaren) 100 in maanden -> 100 = in dagen -> 100 = of in weken -> 100 = Hoofdstuk 9 Samengestelde interest (sommen zie boek) Perunage: 8% = 0,08 Eindwaarde/ slotwaarde van één bedrag: En = K x (1 + i)^n Hoofdstuk 10 Personeelsbeleid Personeelsbeleid: alle aspecten die te maken hebben met het in dienst nemen, hebben en hebben gehad van personeelsleden. Hiertoe behoren concrete zaken zoals: - prognose van personeelsbehoefte - werving, selectie en introductie - opleiding en vorming - beoordeling en promotie - beloningssystemen - ontslag en pensioen Vakorganisaties proberen gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te voorkomen door: - gebruik te maken van natuurlijk verloop (voor iemand die ontslag neemt of met pensioen gaat wordt geen nieuwe medewerker benoemd) Pagina 12 van 33

13 - werktijdverkorting (ADV = arbeidsduurverkorting) - flexibele pensionering - deeltijdarbeid Flexibanen: banen waarvan de onderneming gebruik maakt op het moment dat zij die nodig heeft. De onderneming draait dan op het minimale aantal personeelsleden dat altijd nodig is en vangt extra personeelsbehoefte op met flexwerkers. Flexwerker: verzamelnaam voor uitzendkrachten, mensen met een tijdelijke aanstelling en oproepkrachten. Primaire arbeidsvoorwaarden: deze hebben betrekking op geldelijke beloning Secundaire arbeidsvoorwaarden: reiskostenvergoeding, werkkleding, vakantiedagen enz Verplichtingen werkgever: - Op tijd loon betalen - Minderjarige werknemers in de gelegenheid stellen een opleiding te volgen - Getuigschrift uitreiken aan het einde van dienstbetrekking. Hierin moet worden opgenomen: - nauwkeurige omschrijving werkzaamheden die verricht zijn - in welke periode dit is gebeurt (op verzoek van werknemer) - wijze waarop dit werk is verricht - reden van ontslag Verplichtingen werknemer: - Arbeid zo goed mogelijk verrichten - Arbeid zelf verrichten - Houden aan de voorschriften die de te verrichten werkzaamheden zijn verstrekt - Gedragen als van een goed werknemer verwacht mag worden Selecteren van personeel. Hierin wordt onderscheid gemaakt in hoog en laag opgeleidt personeel. Laag: door eigen personeel, advertenties, CWI en uitzendbureaus Hoog: externe bureaus of headhunters Headhunter: benadert zelf geschikte kandidaten nadat hij van de organisatie een opdracht heeft gekregen om iemand met bepaalde kwaliteiten te zoeken. Mogelijkheden om selectie uit te voeren: 1. Gegevens uit het verleden: informatie winnen bij de door de sollicitant opgegeven referenties (vorige soortgelijke banen) 2. Psychotechnisch onderzoek: wordt uitgevoerd door dure speciale bureaus. Onderzoeker tracht door afnemen van toetsen en voeren van gesprekken er achter te komen of een kandidaat geschikt is. 3. Vaardigheidsproeven: opdrachten uit laten voeren 4. Interviews: in zo n sollicitatiegesprek worden ong 30 vragen gesteld. Deze betreffen: Pagina 13 van 33

14 - vakkennis, opleiding en ervaring - opvattingen ten aanzien van de werkzaamheden van de sollicitant - persoonlijkheid van sollicitant Loonsubsidie: middel dat de overheid toepast om werkzoekenden aan een baan te helpen. De werkgever krijgt deze subsidie voor het in dienst nemen van moeilijk te plaatsen werknemers. Hierdoor worden de loonkosten lager. Functioneringsgesprek: beide personen kunnen onderwerpen aandragen. Doel: helpen om werkzaamheden beter uit te oefenen, verbeteren van omstandigheden waaronder werknemer moet werken. Dit gesprek vindt ruim vóór het beoordelingsgesprek plaats -> tweerichtingsverkeer, gericht op toekomst. Beoordelingsgesprek: doel: juiste beslissing nemen over promotie, salarisverhoging of ontslag. Na gesprek mag werknemer reageren -> eenrichtingsverkeer, betrekking op verleden. Bijscholen: hetzelfde werk met nieuwe (verbeterde) technieken. Omscholen: opleiding om ander werk te gaan doen. Wet Gelijke Behandeling: voorkomen van ongelijke behandeling als werknemer e.d. Positieve discriminatie: om het aantal in verschillen in geslacht gelijker te maken kunnen er bepaalde dingen bij advertenties gezet worden zoals: voorkeur gaat uit voor vrouwen/allochtonen. Discrimineren: onderscheid maken tussen personen naar factoren als godsdienst, huidskleur of leeftijd. Emancipatie: beweging die ernaar streeft dat vrouwen gelijkgesteld worden aan mannen. Wetten voor medezeggenschap werknemers: 1. de Wet op Ondernemingsraden 2. de Wet op Medezeggenschap Onderwijs Taken ondernemingsraar en medezeggenschapsraad: (2 hoofdlijnen) - het leveren van een bijdrage aan het goed functioneren van de onderneming of de school - het behartigen van de belangen van de werknemers Drie bijzondere bevoegdheden OR en MR: - adviesrecht - instemmingsrecht - informatierecht Adviesrecht: werkgever moet OR en MR in gelegenheid stellen advies uit te brengen over voorgenomen besluiten van de werkgever. Beslissing blijft bij werkgever. Instemmingsrecht: wanneer de OR of MR een voorgenomen besluit, waarvoor instemming van OR/MR vereist is, afwijst, kan de werkgever dat besluit niet doorvoeren. Werkgever kan dan naar bedrijfscommissie gaan, is deze ook negatief dan is er de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Informatierecht: werkgever is verplicht alle informatie te verstrekken die de raad nodig heeft om zijn taken Pagina 14 van 33

15 goed te vervullen. OR is verplicht in onderneming met 35 of meer personeelsleden. Wanneer een onderneming 10 of meer maar minder dan 35 personeelsleden telt moet de werkgever ieder jaar in een personeelsvergadering inzage geven in de stand van zaken van de onderneming. Hoofdstuk 11 Voorraadwaardering Handelsonderneming: hier worden goederen ingekocht en weer, zonder dat de goederen een verandering ondergaan, verkocht tegen een hogere prijs. Nee-verkopen: dit gebeurt wanneer de voorraad te klein is. Klant zal niet snel terugkomen wanneer artikelen zijn uitverkocht. Risico s aan houden van een voorraad: - diefstal of brand - bederf - prijsdaling - uit de mode raken van het artikel Tegen diefstal of brand kan de ondernemer zich verzekeren. Technische voorraad: voorraad die werkelijk in het bedrijf aanwezig is en door te tellen is te bepalen. Economische voorraad: voorraad waarover de onderneming prijsrisico loopt. Economische voorraad= technische voorraad + de ingekochte maar nog niet ontvangen goederen verkochte maar nog niet geleverde goederen. De prijs van goederen kan op verschillende manieren op de balans opgenomen worden: - fifosysteem - lifosysteem - vaste verrekenprijs Fifosysteem: first in - first out, aantrekkelijk bij dalend prijsniveau. Er wordt dan immers brutowinst berekend met de inkoopwaarde van de verkopen die het hoogste bedrag hebben. Dit is fiscaal aantrekkelijk, want minder winst is minder belasting betalen. Bezwaar is dat deze bij stijgende prijzen tot een geflatteerde (te gunstige) berekening van de brutowinst leidt en omgekeerd. Waardering is reeel. Bij prijsdaling is de brutowinst lager. Lifosysteem: hierbij wordt de brutowinst berekend met de inkoopwaarde van de goederen die ADMINISTRATIEF als laatst zijn ingekocht. Heeft net als bij fifo een te hoge winst bij stijgende prijzen. Nadeel is alleen wel minder omdat er van meer recentere prijzen wordt uitgegaan. Waardering is onjuist. * Een eenmaal gekozen systeem kan je niet meer veranderen * Barcode: hiermee kan de inkoopprijs vastgelegd worden Vaste verrekenprijs: schatting van de gemiddelde inkoopprijs voor een komende periode. Pagina 15 van 33

16 Hoofdstuk 12 Kosten van duurzame productiemiddelen Duurzame productiemiddelen: activa die meer dan één productieproces of verkoopproces door een onderneming gebruikt worden. Vb: gebouwen, pc s, transportmiddelen. Kenmerk: duurzaamheid. Nadelen: - Interestkosten: hoe langer een duurzaam productiemiddel meegaat, des te langer wordt er beslag gelegd op het vermogen en des te hoger zijn de interestkosten. - Onderhoudskosten - Risico van prijsdaling - Verliezen van deel van prestaties door veroudering. * technische: prestaties worden minder * economische: er komt een goedkoper of naar verhouding meer presterend productiemiddel op de markt. Overdrachtskosten: kosten van de makelaar, notaris en kadaster. Kadaster: hier wordt bijgehouden wie de eigenaren zijn van grond en gebouwen in een gemeente. Aanschafprijs: aanschafprijs + installatiekosten Afschrijven: het in de boekhouding tot uitdrukking brengen van de waardevermindering van duurzame productiemiddelen. Grootte van afschrijving is afhankelijk van: - waarde van productiemiddel - levensduur - restwaarde - gebruik Restwaarde: geschatte verwachte opbrengst van productiemiddel aan eind van de levensduur Formule afschrijving: A-R / n Boekwaarde: waarde waarvoor een productiemiddel in de administratie is opgenomen en op de balans staat. Boekwaarde = A alle afschrijvingen Interest berekenen over duurzame productiemiddelen: (zie sommen blz 236) 1. jaarlijks wordt interest berekend over de halve aanschafprijs 2. jaarlijks wordt interest berekend over het gemiddeld geïnvesteerd vermogen gedurende de gehele levensduur = A+R / 2 Complementaire kosten: alle kosten die samenhangen met het duurzaam productiemiddel op de afschrijvings- en de interestkosten na. Leasing: huren van duurzame productiemiddelen in plaats van deze te kopen óf huren van zeer gespecialiseerde apparatuur (pc s). Er zijn 3 soorten leasing: 1. operational leasing: lease overeenkomst kan tussentijds worden opgezegd, leaseperiode is vrij kort, risico economische veroudering en onderhoud is voor verhuurder, prijs zal dus hoger liggen 2. financial leasing: huurovereenkomst kan niet worden opgezegd, risico enz ligt bij huurder, leaseperiode is lang. 3. sale and lease back: duurzaam productiemiddel verkopen en gelijk terugleasen. Dit is goedkoper. Pagina 16 van 33

17 Hoofdstuk 13 De verkoopprijs in een handelsonderneming Conclusies tot BTW: - BTW die een ondernemer bij inkoop betaalt kan worden teruggevorderd van de belastingdienst. - BTW die een ondernemer bij verkoop ontvangt, moet aan de belastingdienst worden afgedragen. - BTW wordt berekend over de verkoopprijs van de goederen verminderd met de korting - Uiteindelijk betaalt de consument de omzetbelasting. Verkoopprijs berekenen via brutowinstopslag: Inkoopprijs A Brutowinstopslag % van A B + Verkoopprijs excl. BTW C BTW 19% van C D + Verkoopprijs incl. BTW E Nettowinst is bedoeld voor: - vergoeding voor werkzaamheden onderneming - dekking van het risico dat ze hun vermogen verspelen - vergoeding voor het beschikbaar stellen van hun vermogen Verkoopprijs berekenen via nettowinstopslag: Geschatte inkoopprijs A Opslag voor inkoopkosten B + Vaste verrekenprijs C Opslag overheadkosten % van C D + Kostprijs E Nettowinstopslag % van E F + Verkoopprijs excl. BTW G BTW 19% van G H + Verkoopprijs incl. BTW I Gerealiseerd verkoopresultaat: verkoopprijs excl.btw kostprijs Twee manieren om gerealiseerde nettowinst te berekenen: 1. Gerealiseerde nettowinst = gerealiseerd verkoopresultaat +/- resultaten op inkopen, inkoopkosten en overheadkosten. 2. Gerealiseerde nettowinst = omzet werkelijke inkoopwaarde werkelijke inkoopkosten werkelijke overheadkosten. Berekening opslag% voor inkoopkosten: Verwachte inkoopkosten / aantal artikelen waarmee kosten terugverdiend moeten worden = A A / inkoopprijs x 100% = percentage Pagina 17 van 33

18 Hoofdstuk 14 Voor- en nacalculatie bij de bruto- en nettowinstopslagmethode Voorcalculatie: schattingen Nacalculatie: werkelijkheid Berekening nettowinst met brutowinstopslagmethode: Voorcalculatorische nettowinstverwachte nettowinst: verwachte brutowinst bedrijfskosten + (interest) opbrengsten Nacalculatorische nettowinstgerealiseerde nettowinst: gerealiseerde omzet bedrijfskosten + (interest) opbrengsten Begrote afzet xverkoopprijs =Begrote omzetbegrote afzet xinkoopprijs =Inkoopwaarde van deze omzetbegrote omzet Inkoopwaarde van deze omzet =Verwachte brutowinstalgemene kosten (+interest) + Verkoopkosten =OverheadkostenInkoopkosten +Overheadkosten =Begrote bedrijfskostenverwachte brutowinst Begrote bedrijfskosten +Begrote interestopbrengsten =Verwachte nettowinst Begrote afzet x Verkoopprijs =Gerealiseerde omzetbegrote afzet xinkoopprijs =Inkoopwaarde omzetgerealiseerde omzet Inkoopwaarde omzet = Gerealiseerde brutowinstalgemene kosten (+interest) +Verkoopkosten =Overheadkosten Overheadkosten +Inkoopkosten =BedrijfskostenGerealiseerde brutowinst Bedrijfskosten +Interestopbrengsten =Gerealiseerde nettowinst Berekening nettowinst met nettowinstopslagmethode: Voorcalculatorische nettowinst Nacalculatorische nettowinst Begrote afzet xverkoopprijs excl. BTW =Verwachte omzet excl. BTWBegrote afzet xkostprijs =Verwachte omzet tegen kostprijsverwachte omzet excl. BTW Verwachte omzet tegen kostprijs =Verwacht verkoopresultaatverwacht verkoopresultaat +Verwachte begrotingsafwijkingen =Voorcalculatorische nettowinst Toegestane inkoopkosten Werkelijke inkoopkosten =Resultaat op inkoopkostenwerkelijke afzet xtoegestane inkoopprijs Werkelijke afzet xwerkelijke inkoopprijs =Resultaat op inkopentoegestane overheadkosten Werkelijke overheadkosten =Resultaat op overheadkostenresultaat op inkoopkosten +Resultaat op inkopen +Resultaat op overheadkosten =Gerealiseerd budgetresultaatwerkelijke afzet xverkoopprijs excl. BTW = Omzet excl. BTWWerkelijke afzet x Kostprijs = Omzet tegen kostprijsomzet excl. BTW Omzet tegen kostprijs =Gerealiseerd verkoopresultaatgerealiseerd verkoopresultaat +Gerealiseerd budgetresultaat =Nacalculatorische nettowinst Hoofdstuk 15 Breakevenanalyse Variabele kosten: - verzendkosten - verpakkingskosten - provisie van vertegenwoordigers - inkoopkosten Constante kosten: - afschrijvings- interestkosten Pagina 18 van 33

19 - huurkosten - reclamekosten - verzekeringskosten Verkoopcapaciteit: aantal producten dat een onderneming in een periode maximaal kan verkopen. Bij vergroten van capaciteit zullen constante kosten toenemen. Break-evenomzet = break-evenafzet x verkoopprijs Voor break-evenafzet is nodig: - verkoopprijs per stuk - variabele kosten per stuk - totale constante kosten per periode Dekkingsbijdrage: Verkoopprijs Variabele kosten = Dekkingsbijdrage Berekening verwachte nettowinst met break-even analyse: Afzet x Verkoopprijs = Omzet Afzet x Inkoopprijs = Inkoopwaarde omzet Omzet Inkoopwaarde omzet = Verwachte brutowinst Afzet x Variabele kosten per product = Verwachte variabele kosten (inkoopkosten, verkoopkosten, algemene kosten) Verwachte brutowinst Verwachte variabele kosten = Verwachte dekkingsbijdrage Verwachte dekkingsbijdrage Verwachte constante kosten (inkoopkosten, verkoopkosten, algemene kosten) = Verwachte nettowinst Pagina 19 van 33

20 Hoofdstuk 18 Informatievoorziening in organisaties Hoger management -> strategisch management Midden management -> tactisch management Lager management -> operationeel management Hoe hoger de doelstelling, hoe meer informatie, alleen minder gedetailleerd. Hoe lager de doelstelling, hoe minder informatie, alleen meer gedetailleerd. Functionele indeling: direct onder de top van de organisatie zijn de taken en personen gegroepeerd naar zijn functie. Vb alle taken en personen die behoren tot inkoop staan onder INKOOP) Staffunctie: persoon is gespecialiseerd op één bepaald terrein. Functionele relatie: de staffunctie mag opdrachten geven aan ondergeschikten. Hoofdstuk 19 Kosten, uitgaven, opbrengsten en ontvangsten Permanentie: hiervan is sprake als de onderneming regelmatig gedurende het jaar een balans en resultatenrekening opstelt. Hij heeft voortdurend goed inzicht in de stand van zaken. Doel: kosten en opbrengsten evenredig over de verschillende perioden verdelen Transitorische posten: uitstelposten en anticipatieposten Uitstelposten: vooruitbetaalde bedragen, vooruitontvangen (eerst betalen, dan leveren) Anticipatieposten: nog te betalen bedragen, nog te ontvangen (eerst leveren, dan betalen) Vereniging of stichting: ontvangstenstaat en uitgavenstaat, samen bruto-overzicht van ontvangsten en uitgaven. Netto-overzicht is een samenvatting van bruto-overzicht. Jaarrekening: debet -> ontvangsten, credit -> uitgaven. Hoofdstuk 20 Interne verslaggeving Balans: overzicht bezittingen, schulden en eigen vermogen van een onderneming. Betrekking op moment. Resultatenrekening: overzicht van opbrengsten en kosten van een onderneming. Betrekking op periode. Liquiditeitsbegroting: overzicht van verwachte ontvangsten en verwachte uitgaven per kas en bank. Liquiditeit verbeteren: - wanneer er een tijdelijk te kort is een kortstondig krediet aanvragen - uitstellen van inkopen - meer leverancierskrediet bedingen - betaling van investeringen uitstellen - leasen i.p.v zelf kopen Pagina 20 van 33

21 - winst niet in contanten uitkeren maar in aandelen (stockdividend) of een kleiner deel van de winst uitkeren en meer reserveren - aan debiteuren een korting voor contante betalingen aanbieden - wanneer er een blijvend tekort is kan de onderneming het eigen vermogen vergroten of VVL aantrekken Ontvangsten en uitgaven hebben invloed op liquide middelen. Kosten en opbrengsten hebben invloed op het resultaat (winst en verlies) Wanneer verkocht wordt op rekening zijn deze opbrengsten geen ontvangsten. Wel als het contant betaalt zou worden. Betalingen van crediteuren zijn wel ontvangsten maar geen opbrengsten (resultaat verandert niet). Kosten die ook uitgaven zijn: - loonkosten - interestkosten - energiekosten - vervoerskosten - reparatiekosten - reclamekosten Kosten die geen uitgaven zijn: afschrijvingskosten, deze hebben geen invloed op de liquiditeit. Uitgaven die geen kosten zijn: - investeringen in kapitaalgoederen - aflossingen van lening, betalingen aan crediteuren - winstuitkeringen Hoofdstuk 21 Externe verslaggeving handelsonderneming Interne balans/resultatenrekening: overzichten die alleen voor intern gebruik zijn Externe balans/resultatenrekening: (publicatiebalans/publicatieresultatenrekening) overzichten voor iedere belangstellende. Jaarstukken: balans en resultatenrekening, jaarverslag, overige gegevens en accountantsverklaring. Jaarverslag: zit in jaarstuk, toelichting omtrent de gang van zaken rond de balansdatum en bijzondere gebeurtenissen vlak na balansdatum. Wetgever schrijft voor welke posten op de externe balans moeten worden vermeld of in de toelichting op de balans en resultatenrekening moet worden opgenomen. Vaste activa: - materiele activa - immateriële activa - financiële vaste activa Pagina 21 van 33

22 Materiele activa: terreinen, gebouwen, machines, inventaris enz. Deze (behalve grond) dalen in waarde -> afschrijvingen. Immateriële activa: vergunningen, goodwill Oliemaatschappij krijgt toestemming om te boren. Hiervoor moet deze forse vergoeding betalen -> vergunning A krijgt toestemming van B om een product dat gemaakt is door A ook te mogen produceren. Hij vervaardigt het product in licentie. Hiervoor moet betaald worden -> vergunning Activeren: wanneer een bedrag voor een vergunning niet al te groot zal deze in 1x betaald worden. Wanneer dit een groot bedrag is zal deze aan de debetzijde komen en over een aantal jaren afgeschreven worden. Het bedrag wordt geactiveerd. Afschrijven: A-R / n Financiële vaste activa: deelneming Deelneming: hiervan is sprake wanneer de onderneming een gedeelte van een andere onderneming in bezit heeft. Meerderheidsdeelneming: onderneming bezit meer dan 50% van een andere onderneming. Minder dan 50% is een minderheidsdeelneming. Dit behoort tot vaste activa omdat het de bedoeling is dat de aandeelhouder voor langere tijd invloed uitoefent op het beleid van de andere onderneming. Wet Melding Zeggenschap: ondernemingen die 5% of meer van het aandelenkapitaal van een andere onderneming in bezit heeft moet dit melden aan de onderneming zodat iedereen van deze deelneming op de hoogte kan zijn. Vlottende activa: - voorraad - debiteuren - transitorische posten nog te ontvangen en vooruitbetaald - effecten - liquide middelen (meestal apart) Transitorische activa worden ook wel overlopende activa genoemd, omdat zij betrekking hebben op een voorgaande periode of op een volgende periode. Wat komt er voor op de balans voor externe verslaggeving: - maatschappelijk aandelenkapitaal - geplaatst aandelenkapitaal - agioreserve - herwaarderingsreserve - wettelijke en statutaire reserves - overige reserves Pagina 22 van 33

23 - nettowinst Aandelenkapitaal fungeert als garantiefunctie, daarom hoeft bij een emissie niet altijd het volledige bedrag gestort te worden. Aandelenkapitaal Aandelen in portefeuille = Geplaatst aandelenkapitaal Aandeelhouders n.t.s = Gestort aandelenkapitaal Aandeelhouders n.t.s vervult ook een garantiefunctie. Wanneer een onderneming failliet zou gaan zijn de aandeelhouders verplicht het overige bedrag te storten voor de verstrekkers van vreemd vermogen. Statutaire reserve: hierbij is in de statuten van de onderneming vastgelegd welke grootte deze moet hebben, vóórdat er winst mag worden uitgekeerd. Dividendreserve: in jaren waarin grote winst wordt behaald, wordt er een deel gereserveerd voor de jaren waarin het slechter gaat zodat er toch het gebruikelijke dividendpercentage kan worden uitgekeerd aan aandeelhouders -> dividendstabilisatie. Nettowinst = winstsaldo vennootschapsbelasting. Herwaarderingsreserve mag nóóit worden uitgekeerd. Voorziening: vreemd vermogen, doel: kosten die regelmatig optreden gelijkmatig over verschillende perioden verdelen. Voor pensioenvoorziening moet het bedrijf een zekere grootte hebben. Is dat niet het geval dan worden de pensioenrechten ondergebracht bij levensverzekeringsmaatschappijen of pensioenfondsen (OHRA, zilveren kruis). Grote ondernemingen houden de pensioenen in eigen beheer (Philips) Nettowinst berekenen: Netto omzet Inkoopwaarde omzet (incl. inkoopkosten) =Bruto-omzetresultaatAlgemene kosten +Verkoopkosten +Afschrijvingskosten =OverheadkostenBruto-omzetresultaat Overheadkosten =NettoomzetresultaatRentebaten Rentelasten =FinancieringsresultaatNetto-omzetresultaat Financieringsresultaat =Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefeningresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Vennootschapsbelasting =Nettowinst uit gewone bedrijfsuitoefening Er moeten een aantal zaken die betrekking hebben tot de overheadkosten afzonderlijk worden aangegeven: - omvang van de salarissen - omvang sociale lasten Pagina 23 van 33

24 - pensioenlasten - bezoldiging van de directie en de commissarissen, incl pensioenlasten Hoofdstuk 22 Kengetallen Kengetallen: zijn verhoudingscijfers tussen belangrijke grootheden in een organisatie of een bedrijf. Door vergelijking krijgt men inzicht in de ontwikkeling van het bedrijf Geïnteresseerden in kengetallen zijn: - huidige en toekomstige aandeelhouders - verschaffers van vreemd vermogen - leveranciers - directie en personeel - beleggers in aandelen en obligaties Een onderneming is liquide wanneer ze in staat is haar schulden op korte termijn op tijd kan betalen. Liquiditeit geeft de mate aan waarin de onderneming haar schulden op korte termijn kan voldoen. Liquiditeitsproblemen kunnen ontstaan door: - slechte bedrijfsresultaten - te hoge investeringen - te hoge aflossingsverplichtingen - te grote voorraden Current ratio (moet rond 2 zitten): vlottende activa + liquide middelen vvk Quick ratio (moet rond 1 zitten): vlottende activa voorraad + liquide middelen vvk Nadelen current en quick ratio: - het is een momentopname, kan er volgende dag weer anders uit zien - uit de balans blijken niet de tijdstippen waarop ontvangsten en betalingen plaatsvinden - het bedrag dat de onderneming nog van de bank kan lenen (dispositieruimte) kan je niet uit de balans halen IJzeren voorraad: voorraad goederen waarover de onderneming altijd moet beschikken. Debiteurenkern: minimale bedrag dat de onderneming altijd onder debiteuren heeft uitstaan. Deze 2 behoren tot vaste activa en worden bij current en quick ratio buiten beschouwing gehouden. Solvabiliteit: de mate waarin de onderneming alle schulden op korte en lange termijn kan voldoen. Hierbij gaat het om risico dat de verschaffers van vreemd vermogen lopen. Liquiditeit = korte termijn, solvabiliteit Pagina 24 van 33

25 = kort en lange termijn. Onderneming is solvabel wanneer de liquidatiewaarde van de activa meer bedraagt dan het totale vreemd vermogen. De balans waarop activa zijn opgenomen tegen de liquiditeitswaarde is een liquiditeitsbalans. Solvabiliteit: Totale vermogen x100% vreemd vermogen Rentabiliteit: mate waarin de onderneming in staat is een opbrengst te geven aan de verschaffers van het vermogen. Mate van winstgevendheid. Rentabiliteit van eigen vermogen: nettowinst na venn. Belasting (REV) x100% gemiddeld eigen vermogen Rentabiliteit van totale vermogen: nettowinst na venn belasting + interest (economische rentabiliteit) x100% (RTV) gemiddeld totaal vermogen Interestpercentage over gemiddeld vreemd vermogen: interest (IVV) x100% VV Cashflow: nettowinst + alle afschrijvingen Def: ***************************************************** Hoofdstuk 23 Het marketingbeleid Marketingbeleid: alle activiteiten van een onderneming die gericht zijn op de maximale behoeftebevrediging van de afnemers, waarbij ook de ondernemingsdoelen worden gerealiseerd. Doelstellingen commerciële organisaties: - maken van winst - zorgen voor werkgelegenheid - handhaven of vergroten van marktaandeel - handhaven van goede relatie met overheid - verhogen van arbeidsproductiviteit - zorgen voor goede sfeer onder personeel Verkoopactiviteit: deze begint wanneer de vertegenwoordiger er met een product op uit wordt gestuurd om de detaillist te overtuigen dat deze een goed product in het assortiment opneemt. Pagina 25 van 33

Boekverslag door C. 946 woorden 11 december keer beoordeeld

Boekverslag door C. 946 woorden 11 december keer beoordeeld Boekverslag door C. 946 woorden 11 december 2003 5 10 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Bij het verkrijgen van vermogen kun je verschil maken tussen: 1) Eigen vermogen 2) Vreemd vermogen op lange

Nadere informatie

Begrippenlijst Management & Organisatie Hoofdstuk 5, 6 en 7

Begrippenlijst Management & Organisatie Hoofdstuk 5, 6 en 7 Begrippenlijst Management & Organisatie Hoofdstuk 5, 6 en 7 Begrippenlijst door een scholier 1414 woorden 28 december 2006 6,7 9 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans M&O Hoofdstuk 5 Aandelenkapitaal

Nadere informatie

Een onderhandse lening is een lang lopende lening waarbij geld uitgeleend word door 1 geldgever.

Een onderhandse lening is een lang lopende lening waarbij geld uitgeleend word door 1 geldgever. Samenvatting door een scholier 1246 woorden 20 januari 2005 6,8 5 keer beoordeeld Vak M&O Hst 4 De vermogensmarkt is het geheel van vraag en aanbod. --> geldmarkt en kapitaalmarkt Op de geldmarkt wordt

Nadere informatie

Ondernemingen: om hun nieuwe gebouwen te kunnen kopen. Zij geven leningen uit aan aandeelhouders, zodat ze geld ontvangen.

Ondernemingen: om hun nieuwe gebouwen te kunnen kopen. Zij geven leningen uit aan aandeelhouders, zodat ze geld ontvangen. Samenvatting door I. 1003 woorden 21 januari 2013 5,6 5 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans HOOFDSTUK 10 : VERMOGENSMARKT Aan de vragers kant van de vermogensmarkt zijn er 3 vragers: Consumenten:

Nadere informatie

6,6. Inkomsten belasting progressief: Eigenwoningforfait. Samenvatting door een scholier 1910 woorden 6 februari keer beoordeeld

6,6. Inkomsten belasting progressief: Eigenwoningforfait. Samenvatting door een scholier 1910 woorden 6 februari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1910 woorden 6 februari 2007 6,6 15 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans 6.2 Hypothecaire lening: Is een geldlening op onderpand van een onroerende zaak (grond en gebouwen).

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 6 deel 1

Samenvatting Economie Hoofdstuk 6 deel 1 Samenvatting Economie Hoofdstuk 6 deel 1 Samenvatting door een scholier 1612 woorden 18 september 2003 6,3 6 keer beoordeeld Vak Economie Samenvatting M&O module 1 Hoofdstuk 6 Lang vreemd vermogen -> Vermogen

Nadere informatie

Samenvatting M&O hoofdstuk

Samenvatting M&O hoofdstuk Samenvatting M&O hoofdstuk 10+ 11 Samenvatting door een scholier 1168 woorden 16 maart 2017 7 3 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 10 vermogensmarkt 10.1 vrager van vermogen Vragers van

Nadere informatie

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn.

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Samenvatting door een scholier 1771 woorden 20 februari 2008 8 15 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Onderhandse lening ; Een lening op lange termijn

Nadere informatie

Vormen van lang vreemd vermogen: Kenmerken onderhandse lening: Obligatie = op lange termijn: Gezond financieren / Broers regels

Vormen van lang vreemd vermogen: Kenmerken onderhandse lening: Obligatie = op lange termijn: Gezond financieren / Broers regels Samenvatting door een scholier 1435 woorden 6 juli 2008 7 74 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans M&O H12, H13, H14 en H15 Vormen van lang vreemd vermogen: 1. Onderhandse lening 2. Obligatielening

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 5

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 5 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1408 woorden 5 november 2003 7,7 12 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Het aandelenkapitaal Aandelenkapitaal: Permanent

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie H10 t/m 15

Samenvatting Management & Organisatie H10 t/m 15 Samenvatting Management & Organisatie H10 t/m 15 Samenvatting door een scholier 2004 woorden 5 februari 2012 7,3 6 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H10. De vermogensmarkt is het geheel van vraag

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie H13+H14

Samenvatting Management & Organisatie H13+H14 Samenvatting Management & Organisatie H13+H14 Samenvatting door een scholier 2187 woorden 22 maart 2009 7,1 44 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 13 13.1 Leverancierskrediet Leverancierskrediet: krediet

Nadere informatie

5,8. Samenvatting door een scholier 3135 woorden 30 maart keer beoordeeld. Management en Organisatie

5,8. Samenvatting door een scholier 3135 woorden 30 maart keer beoordeeld. Management en Organisatie Samenvatting door een scholier 3135 woorden 30 maart 2006 5,8 9 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Management en Organisatie H6 vreemd vermogen op lange termijn Vreemd vermogen op lange termijn

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 t/m 16

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 t/m 16 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 t/m 16 Samenvatting door een scholier 3375 woorden 8 oktober 2001 7 200 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 9 Een balans is een overzicht van bezittingen,

Nadere informatie

Wanneer de ondernemer niet meer in staat is alle schulden te betalen, wordt door een rechtbank een faillissement uitgesproken.

Wanneer de ondernemer niet meer in staat is alle schulden te betalen, wordt door een rechtbank een faillissement uitgesproken. Samenvatting door H. 1531 woorden 18 oktober 2016 4 3 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 9 De rechtsvorm is de juridische ofwel wettelijke vorm van een organisatie. Er zijn zes verschillende rechtsvormen:

Nadere informatie

6.2 De functie van de banken

6.2 De functie van de banken Samenvatting door een scholier 2358 woorden 15 februari 2004 6 32 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 6 Samenvatting 6.2 De functie van de banken Bank: Instelling die zich bezighoudt met

Nadere informatie

7,2. Samenvatting door een scholier 3301 woorden 5 maart keer beoordeeld

7,2. Samenvatting door een scholier 3301 woorden 5 maart keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 3301 woorden 5 maart 2012 7,2 48 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lang termijn Paragraaf 1. Onderhandse lening Een onderhandse lening

Nadere informatie

7, Samenvatting door een scholier 1812 woorden 4 januari keer beoordeeld

7, Samenvatting door een scholier 1812 woorden 4 januari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1812 woorden 4 januari 2002 7,7 26 keer beoordeeld Vak M&O Management & Organisatie H5 Vormen van eigen vermogen en lang vreemd vermogen 5.1 Verkrijgen van vermogen: 1. eigen

Nadere informatie

5,6. Samenvatting door een scholier 1549 woorden 21 december keer beoordeeld. Hoofdstuk 9

5,6. Samenvatting door een scholier 1549 woorden 21 december keer beoordeeld. Hoofdstuk 9 Samenvatting door een scholier 1549 woorden 21 december 2004 5,6 18 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 9 Samengestelde interest: interest wordt aan het eind van elke periode bij de hoofdsom

Nadere informatie

Samenvatting M&O Domein G (H31 t/m 36)

Samenvatting M&O Domein G (H31 t/m 36) Samenvatting M&O Domein G (H31 t/m 36) Samenvatting door een scholier 2050 woorden 10 februari 2016 6,4 16 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 31: Inleiding externe verslaggeving 31.1 Verschil

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7, 13 t/m 15, 19 t/m 22

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7, 13 t/m 15, 19 t/m 22 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7, 13 t/m 15, 19 t/m 22 Samenvatting door een scholier 3490 woorden 28 maart 2007 8,4 7 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Management & Organisatie

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Samenvatting 10 t/m 15

Samenvatting Management & Organisatie Samenvatting 10 t/m 15 Samenvatting Management & Organisatie Samenvatting 10 t/m 15 Samenvatting door K. 1665 woorden 16 juni 2013 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Aandeel: deelname aan winst van een bedrijf.

Nadere informatie

5.6. Boekverslag door H woorden 31 maart keer beoordeeld

5.6. Boekverslag door H woorden 31 maart keer beoordeeld Boekverslag door H. 2174 woorden 31 maart 2004 5.6 16 keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans H1 Organisatie: een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken. Twee soorten

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 9

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 9 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 9 Samenvatting door een scholier 5191 woorden 9 oktober 2004 7,8 38 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 1 1.2 Organisaties Organisatie

Nadere informatie

Nadelen: Groot risico vanwege privéaansprakelijkheid. Lange werktijden. a Een vennootschap waarvan het eigen vermogen is verdeeld in aandelen.

Nadelen: Groot risico vanwege privéaansprakelijkheid. Lange werktijden. a Een vennootschap waarvan het eigen vermogen is verdeeld in aandelen. Hoofdstuk 9 a Een organisatie die naar winst streeft. b Eenmanszaak Vennootschap onder firma Naamloze vennootschap Besloten vennootschap Voordelen: Je bent eigen baas. De winst hoef je met niemand te delen.

Nadere informatie

Samenvatting m&o hoofdstuk 9: 9.2

Samenvatting m&o hoofdstuk 9: 9.2 Samenvatting door een scholier 2639 woorden 7 januari 2004 5,1 49 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Samenvatting m&o hoofdstuk 9: 9.2 balans: dit is een overzicht van de bezittingen, de schulden

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7 Samenvatting door een scholier 463 woorden 4 januari 00 6,4 38 keer beoordeeld Vak M&O M&O Hoofdstuk 4 4. Aanbieders van Geld ) Institutionele beleggers

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 10 t/m 13, Theorie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 10 t/m 13, Theorie Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 10 t/m 13, Theorie Samenvatting door een scholier 1709 woorden 19 januari 2011 6,6 34 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Management & Organisatie

Nadere informatie

Toets 3 HAVO 5 g Diagnostische toets 2012

Toets 3 HAVO 5 g  Diagnostische toets 2012 Uitwerkingen/waardering Toets 3 HAVO 5 20 12 MO Onderdeel 3.1 Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Diagnostische toets 2012 Uitwerkingen/waardering Voor deze toets zijn maximaal 35 punten te behalen; De

Nadere informatie

Samenvatting M&O H12: Vreemd vermogen op lange termijn

Samenvatting M&O H12: Vreemd vermogen op lange termijn Samenvatting M&O H12: Vreemd vermogen op lange termijn Samenvatting door K. 1547 woorden 29 oktober 2016 1,1 2 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H12; Vreemd vermogen op lange termijn 12.1 Onderhandse

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Boek 1+ 2

Samenvatting Management & Organisatie Boek 1+ 2 Samenvatting Management & Organisatie Boek 1+ Samenvatting door een scholier 3141 woorden 3 mei 005 6,6 145 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Samenvatting M&O boek 1 & Hoofdstuk 1 Organisatie:

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1, 3, 4, 8, 10, 11, 12

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1, 3, 4, 8, 10, 11, 12 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1, 3, 4, 8, 10, 11, 12 Samenvatting door een scholier 2121 woorden 23 juni 2008 3,7 14 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Samenvattingen Management

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3 Samenvatting door een scholier 1298 woorden 30 november 2008 7,3 3 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 1. 1.1 Organisaties. Organisatie:

Nadere informatie

Samenvatting M&O Samenvatting hoofdstuk 11, 12 en 13 In Balans

Samenvatting M&O Samenvatting hoofdstuk 11, 12 en 13 In Balans Samenvatting M&O Samenvatting hoofdstuk 11, 12 en 13 In Balans Samenvatting door R. 3496 woorden 2 juli 2015 7,3 5 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans 11.1 Aandelen vermogen: het aandelenvermogen

Nadere informatie

Leverancierskrediet à hiervan is sprake wanneer de leverancier goederen levert die pas later door de afnemer betaald te hoeven worden.

Leverancierskrediet à hiervan is sprake wanneer de leverancier goederen levert die pas later door de afnemer betaald te hoeven worden. Samenvatting door K11 1755 woorden 29 oktober 2016 6,5 2 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H13; Vreemd vermogen op korte termijn 13.1 Leverancierskrediet Leverancierskrediet à hiervan is sprake

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak deel 2

Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak deel 2 Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak deel 2 Samenvatting door een scholier 1707 woorden 15 januari 2013 5,2 12 keer beoordeeld Vak M&O M&O: Eenmanszaak deel 2 Hoofdstuk 1: Niet-productie onderneming:

Nadere informatie

Aan de vraagzijde van de vermogensmarkt vinden we vrij wel dezelfde categorieën als bij de aanbodzijde:

Aan de vraagzijde van de vermogensmarkt vinden we vrij wel dezelfde categorieën als bij de aanbodzijde: Samenvatting door een scholier 4112 woorden 5 december 2002 8,1 38 keer beoordeeld Vak M&O Samenvatting hoofdstukken 4,5,6 en 7 M&O Hoofdstuk 4 De aanbieders van geld Aan de aanbodzijde van de vermogensmarkt

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 2, 3, 8

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 2, 3, 8 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 2, 3, 8 Samenvatting door een scholier 820 woorden 25 januari 2002 4,7 20 keer beoordeeld Vak M&O UITTREKSELS MANAGEMENT & ORGANISATIE HOOFDSTUK 2, PERSONEELSBELEID.

Nadere informatie

Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43

Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43 Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43 25 januari 2011 proeftoets 100 minuten Opgave 1 Handelsonderneming Astan bv heeft gegevens verzameld. Deze gegevens zijn nodig voor het opstellen van de

Nadere informatie

M&O VWO 2011/2012. www.lyceo.nl

M&O VWO 2011/2012. www.lyceo.nl Hoofdstuk 4: Balans M&O VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Overzicht H4: Balans Management & Organisatie Centraal Examen (CE) 1. Rechtsvormen 2. Prijsberekening 3. Resultaten 4. Balans 5. Liquiditeitsbegroting

Nadere informatie

De Naamloze Vennootschap ~ NV. Het bijeenroepen en leiden van algemene vergadering van aandeelhouders.

De Naamloze Vennootschap ~ NV. Het bijeenroepen en leiden van algemene vergadering van aandeelhouders. Samenvatting door H. 1659 woorden 19 maart 2016 8 14 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 1 De Naamloze Vennootschap ~ NV Vermogensmarkt = het geheel van vraag en aanbod van vermogen geldmarkt: termijn korter

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door S woorden 30 juli keer beoordeeld Onderhandse Lening

5,7. Samenvatting door S woorden 30 juli keer beoordeeld Onderhandse Lening Samenvatting door S. 2916 woorden 30 juli 2012 5,7 1 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans 12.1 Onderhandse Lening Inleiding Kenmerken VV het moet altijd worden afgelost, ookal is de looptijd heel

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11, Eigen vermogen

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11, Eigen vermogen Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11, Eigen vermogen Samenvatting door een scholier 1934 woorden 20 februari 2008 7,1 135 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 11. Eigen vermogen.

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3, 4 t/m 5.6

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3, 4 t/m 5.6 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3, 4 t/m 5.6 Samenvatting door een scholier 1700 woorden 12 december 2006 5,8 8 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans M&O samenvatting: H3 Balans : Een

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11: Eigen vermogen

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11: Eigen vermogen Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11: Eigen vermogen Samenvatting door J. 1798 woorden 26 maart 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans 11.1 Aandelenvermogen Permanent vermogen

Nadere informatie

Samenvatting Economie Hoofdstuk 7

Samenvatting Economie Hoofdstuk 7 Samenvatting Economie Hoofdstuk 7 Samenvatting door een scholier 1796 woorden 2 april 2005 10 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Hoofdstuk 7 Waaruit bestaat het vreemd vermogen? Uit de schulden

Nadere informatie

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen:

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen: www.jooplengkeek.nl Vreemd vermogen op lange termijn Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen: 1. Onderhandse lening. 2. Obligatie lening. 3.

Nadere informatie

Samenvatting M&O periode 1. Hoofdstuk 13 8,4. Paragraaf 1. Samenvatting door G woorden 12 maart keer beoordeeld

Samenvatting M&O periode 1. Hoofdstuk 13 8,4. Paragraaf 1. Samenvatting door G woorden 12 maart keer beoordeeld Samenvatting door G. 1623 woorden 12 maart 2016 8,4 9 keer beoordeeld Vak Methode M&O 200% M&O Samenvatting M&O periode 1 Hoofdstuk 13 Financieel beleid niet-commerciële organisaties (nco) Paragraaf 1

Nadere informatie

Resultatenrekening: een overzicht van de opbrengsten en de kosten van een bedrijf gedurende een bepaalde periode.

Resultatenrekening: een overzicht van de opbrengsten en de kosten van een bedrijf gedurende een bepaalde periode. Samenvatting door een scholier 1682 woorden 5 april 2004 6,5 34 keer beoordeeld Vak Methode M&O Percent Samenvatting M&O Hoofdstuk 21 21.1 Intern verslag in een eenmanszaak Met behulp van een aantal geprognosticeerde

Nadere informatie

Om je goed voor te bereiden ontvang je bijgaand op de volgende bladzijden:

Om je goed voor te bereiden ontvang je bijgaand op de volgende bladzijden: TOETSTIPS HAVO 4 vak M&O De vraagstelling in het schoolexamen is gerubriceerd naar: 1. Vermogensmarkt 2. Eigen vermogen 3. Vreemd vermogen lang 4. Vreemd vermogen kort Bij 1. Vermogensmarkt Zorg er voor

Nadere informatie

Eigen vermogen Geplaats aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Wettelijke en statutaire reserves Ingehouden winst uit de voorgaande jaren

Eigen vermogen Geplaats aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Wettelijke en statutaire reserves Ingehouden winst uit de voorgaande jaren www.jooplengkeek.nl Regels voor Passiva Eigen vermogen Geplaats aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Wettelijke en statutaire reserves Ingehouden winst uit de voorgaande jaren www.jooplengkeek.nl

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44 Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44 Samenvatting door een scholier 2184 woorden 5 april 2011 6,7 25 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 41 Regels voor de

Nadere informatie

6,6. Samenvatting door een scholier 1711 woorden 10 april keer beoordeeld. Hoofdstuk 1:

6,6. Samenvatting door een scholier 1711 woorden 10 april keer beoordeeld. Hoofdstuk 1: Samenvatting door een scholier 1711 woorden 10 april 2006 6,6 361 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 1: De naamloze vennootschap: De openbare kapitaalmarkt: 1 geldnemer en vele geldgevers. Obligaties. De

Nadere informatie

Een balans is altijd in evenwicht (het debettotaal moet altijd gelijk zijn aan het credittotaal).

Een balans is altijd in evenwicht (het debettotaal moet altijd gelijk zijn aan het credittotaal). Samenvatting door Floor 3156 woorden 9 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak M&O Inhoudsopgave Hoofdstuk 3: balans en winst-en-verliesrekening; Hoofdstuk 9: enkelvoudige en samengestelde interest; Hoofdstuk

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 27 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 27 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Financiering niveau 4 Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 27 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Dit voorbeeldexamen

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Balans examenstof (2006)

Samenvatting Management & Organisatie Balans examenstof (2006) Samenvatting Management & Organisatie Balans examenstof (2006) Samenvatting door een scholier 9003 woorden 27 mei 2006 8,1 80 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Management en Organisatie 1.2 Organisaties

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4, 5 en 6

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4, 5 en 6 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4, 5 en 6 Samenvatting door een scholier 1083 woorden 18 januari 2006 5,8 10 keer beoordeeld Vak Methode M&O Percent 4 Financieel beleid: interestberekeningen

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstukken 12, 13, 14 en 17

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstukken 12, 13, 14 en 17 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstukken 12, 13, 14 en 17 Samenvatting door een scholier 2071 woorden 29 maart 2012 5,5 9 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans HOOFDSTUK 12 Vreemd vermogen

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Hoofdstuk 1 Managen = iemand iets laten doen waarvan jij vindt dat het nodig is. Dit gaat d.m.v. communicatie. Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde

Nadere informatie

www.jooplengkeek.nl Hoofdstuk 42 belangrijk

www.jooplengkeek.nl Hoofdstuk 42 belangrijk www.jooplengkeek.nl belangrijk 1 Liquiditeitskengetallen Current ratio Quick ratio Working capital (werkkapitaal) Cashflow Kengetallen Kengetallen zijn verhoudingsgetallen, ze geven de verhouding aan tussen

Nadere informatie

Hoofdstuk 30 Interne verslaggeving

Hoofdstuk 30 Interne verslaggeving Hoofdstuk 30 Interne verslaggeving We spreken van permanentie als een onderneming niet één keer per jaar maar een aantal keren per jaar een balans en winst-en-verliesrekening opstelt. Het doel van de permanentie

Nadere informatie

9 Uitwerkingen proefwerktrainingen deel 2

9 Uitwerkingen proefwerktrainingen deel 2 Docentenhandleiding Hoofdstuk 25 9 Uitwerkingen proefwerktrainingen deel 2 a Per november 2008 wordt aan huur vooruitontvangen: 400 3 650 = 780.. b Per december wordt achteraf ontvangen: 25 3 720 = 270..

Nadere informatie

Crowdfunding: publiek laten betalen, d.m.v. vermogen aan te trekken.

Crowdfunding: publiek laten betalen, d.m.v. vermogen aan te trekken. Crowdfunding: publiek laten betalen, d.m.v. vermogen aan te trekken. Informal investors: informele investeerders, bv particulieren Gebruiken is vast. Verbruiken is vlot. Materieel: tastbaar Immaterieel:

Nadere informatie

eindexamenprogramma m&o vwo

eindexamenprogramma m&o vwo Domein G: Externe financiële verslaggeving 17. : - de begroting en de jaarrekening van commerciële en niet-commerciële organisaties analyseren, zoals deze worden voorgelegd aan medezeggenschapsraden, ondernemingsraden

Nadere informatie

Samenvatting M&O De eenmanszaak deel 2

Samenvatting M&O De eenmanszaak deel 2 Samenvatting M&O De eenmanszaak deel 2 Samenvatting door H. 663 woorden 19 maart 2016 3 7 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 1 Categoriale Kostenindeling Functionele kostenindeling De functionele kostenindeling.

Nadere informatie

http://www.schoolsamenvatting.nl/ - De site voor samenvatting en meer!

http://www.schoolsamenvatting.nl/ - De site voor samenvatting en meer! M&O Deel 1a Hoofdstuk 9 Rechtsvorm: Is de juridische of wettelijke vorm van de organisatie. Voorbeelden: Eenmanszaak: een ondernemingsvorm die geen rechtspersoonlijkheid bezit. Er is een eigenaar, die

Nadere informatie

Hoofdstuk 25, 30 en 31

Hoofdstuk 25, 30 en 31 V5 M&O Samenvatting SE2 Hoofdstuk 25, 30 en 31 1 Hoofdstuk 25 Breakeven analyse Variabele kosten zijn afhankelijk van de productie/afzet. Proportioneel variabele kosten stijgen in dezelfde mate als de

Nadere informatie

Bedrijven zijn verplicht 1 maal per jaar een balans op te stellen en een winst & verliesrekening te maken. (voor de belastingdienst)

Bedrijven zijn verplicht 1 maal per jaar een balans op te stellen en een winst & verliesrekening te maken. (voor de belastingdienst) www.jooplengkeek.nl Interne verslaggeving Kosten en uitgaven Bedrijven zijn verplicht 1 maal per jaar een balans op te stellen en een winst & verliesrekening te maken. (voor de belastingdienst) Meestal

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 21 en 22

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 21 en 22 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 21 en 22 Samenvatting door een scholier 1676 woorden 10 september 2004 5,8 20 keer beoordeeld Vak Methode M&O Percent M&O samenvatting H21 Intern verslag

Nadere informatie

TOELATINGSTOETS M&O. Datum 14-1-2016

TOELATINGSTOETS M&O. Datum 14-1-2016 TOELATINGSTOETS M&O VUL IN: Datum 14-1-2016 Naam en voorletters. Adres. Postcode. Woonplaats. Geboortedatum / / Plaats Land. Telefoonnummer. E-mail. Gekozen opleiding. OPMERKINGEN: Tijdsduur: 90 minuten

Nadere informatie

De resultatenrekening

De resultatenrekening De resultatenrekening format resultatenrekening kosten/uitgaven en opbrengsten/ontvangsten afschrijvingen rente eindbalans Joop Lengkeek Kamer H0.012 Email: Lengkeek.J@NHTV.nl www.jooplengkeek.nl 1 De

Nadere informatie

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting.

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting. Hoofdstuk 4 Beoordeling van de liquiditeit Extra opgaven Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting. Opgave 4.4a De handelsonderneming Hartema vof heeft

Nadere informatie

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden PROEFEXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden onderdeel Bedrijfseconomie Beschikbare tijd uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen met

Nadere informatie

PTA M&O. Hoofdstuk 10.

PTA M&O. Hoofdstuk 10. PTA M&O Vragers van vermogen: Hoofdstuk 10. 1. Consumenten, mensen die niet genoeg geld hebben voor de uitgaven die ze willen doen kunnen dit geld lenen. De kosten voor een lening zijn : rente, en financieringskosten

Nadere informatie

Financiële analyse van de jaarrekening

Financiële analyse van de jaarrekening 17 hoofdstuk Financiële analyse van de jaarrekening 17.1 B 17. C 17.3 C 17.4 A 17.5 A 17.6 C 17.7 D 17.8 D 17.9 B 17.10 D 17.11 D 17.1 C 17.13 A 17.14 C 17.15 B 17.16 C 1.000.000 / 1.500.000 = 0,08 17.17

Nadere informatie

Eindtermen en Toetstermen STIBEX Bedrijfseconomie en Periodeafsluiting

Eindtermen en Toetstermen STIBEX Bedrijfseconomie en Periodeafsluiting Eindtermen en Toetstermen STIBEX Bedrijfseconomie en Periodeafsluiting Voor kandidaten die in beide modules examen doen geldt dit gehele document (zowel de termen van module A. Periodeafsluiting als module

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Berekeningen

Samenvatting Management & Organisatie Berekeningen Samenvatting Management & Organisatie Bereke Samenvatting door een scholier 834 woorden 7 november 2003 6,5 127 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoe uit te rekenen Lineaire lening: 1. Bereken

Nadere informatie

Eindtermen en Toetstermen STIBEX Bedrijfseconomie en Periodeafsluiting

Eindtermen en Toetstermen STIBEX Bedrijfseconomie en Periodeafsluiting Eindtermen en Toetstermen STIBEX Bedrijfseconomie en Periodeafsluiting Voor kandidaten die in beide modules examen doen, geldt dit gehele document (zowel de termen van module A. Boekhouden als module B.

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk :Naamloze Vennootschap

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk :Naamloze Vennootschap Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 + 2 :Naamloze Vennootschap Samenvatting door M. 1893 woorden 1 maart 2014 6,1 22 keer beoordeeld Vak M&O De naamloze vennootschap is een vennootschap met

Nadere informatie

Wetenschappelijk Onderwijs

Wetenschappelijk Onderwijs Uitwerkingen / waardering 1 Toets 3B1 VWO 6 MO onderdeel 631 Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Toets: M&O Afdeling: A6 PTA aanduiding: Toets 631 Tijdsduur: 80 minuten Weging SE: 15% Herkansbaar:

Nadere informatie

6,4. Samenvatting door M woorden 23 januari keer beoordeeld. Waarom is het belangrijk om een voorraad te hebben?

6,4. Samenvatting door M woorden 23 januari keer beoordeeld. Waarom is het belangrijk om een voorraad te hebben? Samenvatting door M. 3073 woorden 23 januari 2014 6,4 8 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans H20 1 Brutowinst/verkoopresultaat/transactieresultaat= het verschil tussen de verkoopprijs van de verkochte

Nadere informatie

Annuïteit= Elke maand een vast bedrag terugbetalen. Eerste periode is vooral rente, later wordt het aflossingsdeel steeds groter

Annuïteit= Elke maand een vast bedrag terugbetalen. Eerste periode is vooral rente, later wordt het aflossingsdeel steeds groter Samenvatting door Y. 1479 woorden 5 juli 2017 6,3 4 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 1 Oorspronkelijke geleende bedrag alle aflossingen= schuldrest. Annuïteit= Elke maand een vast bedrag terugbetalen.

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 8 en 9

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 8 en 9 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 8 en 9 Samenvatting door een scholier 2725 woorden 29 mei 2005 5,5 16 keer beoordeeld Vak Methode M&O Rendement M&O samenvatting hoofdstuk 8 & hoofdstuk

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Resultaten

Hoofdstuk 3: Resultaten Hoofdstuk 3: Resultaten M&O HAVO 2011/2012 www.lyceo.nl Overzicht H3: Resultaten Management & Organisatie Centraal Examen (CE) 1. Rechtsvormen 2. Prijsberekening 3. Resultaten 4. Balans 5. Liquiditeitsbegroting

Nadere informatie

Financiële aspecten van de planning

Financiële aspecten van de planning 14 hoofdstuk Financiële aspecten van de planning 14.1 B 14.2 A 14.3 D 14.4 D 14.5 D 14.6 C 14.7 C 14.8 C 14.9 A 14.10 D 14.11 B 14.12 D 14.13 C 1 12 18.000 = 1.500 14.14 A 14.15 C Ontvangen wordt november,

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofstuk 1 t/m 7 en 10

Samenvatting Management & Organisatie Hoofstuk 1 t/m 7 en 10 Samenvatting Management & Organisatie Hoofstuk 1 t/m 7 en 10 Samenvatting door I. 1062 woorden 21 oktober 2014 0 keer beoordeeld Vak Methode M&O Percent Hoofdstuk 1 Planning in Organisatie Organiseren

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 7 (Management in beweging)

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 7 (Management in beweging) Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 7 (Management in beweging) Samenvatting door een scholier 1118 woorden 23 mei 2004 7,5 12 keer beoordeeld Vak M&O M&O Hoofdstuk 7 Management in Beweging

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3 t/m 7

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3 t/m 7 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3 t/m 7 Samenvatting door een scholier 4435 woorden 17 oktober 2004 8 39 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans M & O -> TENTAMENSTOF: HFD 3 12 Hoofdstuk

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 8

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 8 HOOFDSTUK 8 Opgave 1 a. Bereken de REV (afronden op 1 decimaal). Gemiddelde eigen vermogen is: Balanspost 31-dec 1-jan Gemiddelde Aandelenkapitaal 650.000 600.000 625.000 Agioreserve 135.000 105.000 120.000

Nadere informatie

6, Samenvatting door een scholier 2300 woorden 8 november keer beoordeeld. M&O eenmanszaak deel 2

6, Samenvatting door een scholier 2300 woorden 8 november keer beoordeeld. M&O eenmanszaak deel 2 Samenvatting door een scholier 2300 woorden 8 november 2006 6,5 366 keer beoordeeld Vak M&O M&O eenmanszaak deel 2 Hoofdstuk 1 : De functionele kostenindeling 1.2 Twee soorten kostenindelingen: Categoriale

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 5 OPGAVE 3

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 5 OPGAVE 3 HOOFDSTUK 5 OPGAVE 3 Opgave 3 De liquiditeitsbegroting De betaling van de verkopen Verkopen Ontvangsten Maand ex btw btw incl btw 1 maand later Januari 780.000 163.800 943.800 Februari 720.000 151.200

Nadere informatie

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 EN 17 JUNI 2009

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 EN 17 JUNI 2009 PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 EN 17 JUNI 2009 FINANCIËLE ADMINISTRATIE COPERNICUS BV 1. 710 Inkopen 73.650,- 160 Te verrekenen omzetbelasting 13.993,50 Aan 130

Nadere informatie

Organisatie: Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken.

Organisatie: Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken. Samenvatting door een scholier 35461 woorden 15 mei 2006 7,9 327 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 1: Management en organisatie 1.2 Organisaties Organisatie: Een organisatie is een samenwerkingsverband

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 1980 woorden 27 januari keer beoordeeld. Hoofdstuk 1.

6,9. Samenvatting door een scholier 1980 woorden 27 januari keer beoordeeld. Hoofdstuk 1. Samenvatting door een scholier 1980 woorden 27 januari 2002 6,9 61 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 1. Organisatie: Samenwerkingsverband tussen mensen die bepaalde doelen willen bereiken. Profit-organisatie:

Nadere informatie

b Economische voorraad: de voorraad waarover de onderneming prijsrisico

b Economische voorraad: de voorraad waarover de onderneming prijsrisico Hoofdstuk 20 1 a Kenmerkend voor een handelsonderneming is dat de goederen in (vrijwel) dezelfde staat (tegen een hogere prijs) worden verkocht als zij worden ingekocht. b Economische voorraad: de voorraad

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak deel 2

Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak deel 2 Samenvatting Management & Organisatie Eenmanszaak deel 2 Samenvatting door Antje 2821 woorden 17 januari 2015 6,7 17 keer beoordeeld Vak M&O M&O Eenmanszaak deel 2 1. De functionele kostenindeling 1.1.Inleiding

Nadere informatie

4,9. Samenvatting door een scholier 2141 woorden 24 juni keer beoordeeld

4,9. Samenvatting door een scholier 2141 woorden 24 juni keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 2141 woorden 24 juni 2012 4,9 9 keer beoordeeld Vak M&O Naamloze vennootschap is vennootschap met overdraagbare aandelen» heeft aandeelhouders. - Is rechtspersoon, betekend

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 16

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 16 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 16 Samenvatting door een scholier 1425 woorden 20 oktober 2003 6 12 keer beoordeeld Vak Methode M&O Rendement Hoofdstuk 16 Financiering. 16.1 Consumptief

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 10

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 10 Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 10 Samenvatting door een scholier 9078 woorden 22 september 2005 7,4 53 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans Hoofdstuk 1 Management en Organisatie

Nadere informatie

Samenvatting Management & Organisatie H11 en 12

Samenvatting Management & Organisatie H11 en 12 Samenvatting Management & Organisatie H11 en Samenvatting door een scholier 2398 woorden 26 april 2003 5,9 28 keer beoordeeld Vak M&O Hoofdstuk 11 De vermogensmarkt 11.1 Oriëntatie Elk balans bestaat uit

Nadere informatie