5.6. Boekverslag door H woorden 31 maart keer beoordeeld

Transcriptie

1 Boekverslag door H woorden 31 maart keer beoordeeld Vak Methode Economie In balans H1 Organisatie: een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken. Twee soorten organisaties: 1. commerciële organisaties (streven naar winst) 2. niet-commerciële organisaties (not-for-profit) Rechtsvormen kunnen we splitsen in natuurlijke personen en rechtspersonen. Rechtspersonen zijn: -NV -BV (met beperkte aansprakelijkheid) -vereniging -stichting Eenmanszaak: onderneming zonder rechtspersoonlijkheid met één eigenaar. Vennootschap onder firma: ondernemingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid waarbij 2 of meer vennoten een bedrijf uitoefenen onder een gemeenschappelijke naam. Een naamloze en een besloten vennootschap: rechtspersoon met een in aandelen verdeeld eigen vermogen, waarin elk van de vennoten voor een of meer aandelen deelneemt. Management: Het bepalen van de doelstellingen van de organisatie, het plannen, het organiseren, het geven van leiding en het controleren. Informatie: gegevens die de kennis van de ontvanger vergroten, feiten. Info moet: -betrouwbaar zijn: juist volledig -relevant zijn -tijdig Gebruik info: 1. Beslissingsinformatie 2. Verantwoordingsinformatie 3. feedbackinformatie (vergelijking met de norm) H3 Een balans is een overzicht van bezittingen, het eigen vermogen en de schulden van een onderneming op een bepaald moment. Aan de debetzijde van de balans staan de activa (kapitaalgoederen). Aan de creditzijde van de balans staan de passiva (eigen en vreemd vermogen). Een balans moet altijd in evenwicht zijn. INVOEGEN MET SCANNEN.) Een onderneming levert goederen of diensten. Daarvoor ontvangt zij een opbrengst. Voordat er Pagina 1 van 9

2 opbrengsten zijn, moeten kosten worden gemaakt. Het overzicht waarop de opbrengsten en de kosten worden vermeld, is de resultatenrekening. Zijn de opbrengsten groter dan de kosten, dan wordt over die periode winst gemaakt. Op de balans komen de voorraadgrootheden. De stroomgrootheden staan op de resultatenrekening. H4 De vermogensmarkt is het geheel van vraag naar en aanbod van vermogen. De vermogenmarkt bestaat uit de geldmarkt en de kapitaalmarkt. Op de geldmarkt wordt kortstondig tijdelijk vermogen verhandeld. Op de kapitaalmarkt wordt vermogen verhandeld met een looptermijn van langer dan 1 jaar. Een onderhandse lening is een langlopende lening waarbij geld wort uitgeleend door 1 geldgever. Een obligatielening is een langlopende lening die is opgesplitst in kleinere gedeelten. Het is een bewijs van deelneming in een geldlening en bestaat uit een mantel en een couponblad (talons). De nominale waarde staat op de obligatie vermeld. De koerswaarde is het bedrag dat voor de obligatie betaald wordt. De emissiekoers is de prijs die voor een obligatie betaald moet worden bij de uitgifte. Het aflossen kan op 3 manieren: 1. in 1x 2. elk jaar een gedeelte (dmv loting) 3. opkopen Ze mogen vervroegd worden afgelost als: a. onderneming à overtollig geld b. interestvoet gedaald Voorbeelden van kredieten van de geldmarkt: - rekening-courantkrediet - leverancierskrediet - afnemerskrediet Voorbeelden van kredieten van de kapitaalmarkt: - aandelenvermogen - obligatieleningen - onderhandse leningen - hypothecaire leningen Op de openbare markt worden leningen verhandeld die door een emissie zijn geplaatst en via de effectenbeurs kunnen worden gekocht en verkocht. Op de onderhandse markt is er één aanbieder die voor het nodige vermogen zorgt. Institutionele beleggers zijn instellingen die grote sommen geld te beleggen hebben als uitvloeisel van hun hoofdtaak. Voordelen van onderhandse markt t.o.v. de openbare markt: - Onderhandelen kan. - Goedkoper (rentepercentage lager) - Aflossing goedkoper - Geen emissiekosten - Administratiekosten laag Nadelen van een onderhandse markt t.o.v. de openbare markt: - minder vermogen aangetrokken - geen beursnotering Op de geld- en kapitaalmarkt treden als geldnemers op: - Consumenten - Ondernemingen - De overheid Geldgevers op deze markten zijn: - Spaarders en institutionele beleggers Pagina 2 van 9

3 - Ondernemingen - De overheid Op de effectenbeurs worden aan- en verkoopkooporders van effecten uitgevoerd. Belangrijke indices: Euronext 100, Next 50, AEX De handel van Euronext vind plaats via: doorlopende handel en handel door veiling. De soorten orders zijn: 1. Limietorders 2. Market orders H5 Eigen vermogen (permanent) bestaat uit: - aandelenkapitaal - reserves - onverdeeld winstsaldo Aandelen zijn bewijzen van deelname in een aandelenkapitaal van een NV of BV. Bij het aandelenkapitaal onderscheiden we de volgende begrippen: SCANNEN!!! In veel ondernemingen zijn preferente aandelen uitgegeven. Dat zijn aandelen waarbij de aandeelhouders op de een of andere wijze voorrechten genieten boven de houders van gewone aandelen. De preferentie van betrekking hebben op: - winstuitkering - uitkering bij liquidatie - zeggenschap (prioriteitsaandelen) Emissie: 1. a pari: tegen nominale waarde 2. boven pari: boven de nominale waarde (agioreserve) 3. beneden pari: (disagio) De winst van een NV of BV komt toe aan de aandeelhouders. De uitkering die zij ontvangen wordt dividend genoemd. We onderscheiden stockdividend en cashdividend. Het dividendpercentage heeft altijd betrekking op de nominale waarde van de aandelen en is inclusief de 25% dividendbelasting die de NV of BV wettelijk verplicht is in te houden (en af te dragen). De dividendbelasting wordt berekend over het totale dividend, en ingehouden op het cashdividend. Een reserve is een deel van het ev dat niet uit aandelenkapitaal en winstsaldo bestaat. Redenen voor reserve vorming: - vergroten weerstand - vervangen vv à ev - voor uitbreiding - dividendstabiliteit Soorten reserves: 1. Winstreserves: a. algemene reserves (verlies dekken bv.) b. wettelijke reserves c. statutaire reserve (moet x zijn, voordat er dividend uitgekeerd mag worden. d. bestemmingsreserve 2. Herwaarderingsreserve 3. agioreserve De intrinsieke waarde: geplaatst en gestort aandelenkap. + alle reserves + (onverdeeld) winstsaldo aantalgeplaatste aandelen Pagina 3 van 9

4 De beurswaarde wordt beïnvloedt door: - vraag en aanbod - intrinsieke waarde per aandeel - winst- en toekomstverwachtingen - speculatie - geruchten H6 Bij het aantrekken van vermogen onderscheiden we: a. ev b. vvlang c. vvkort Een hypothecaire lening is een geldlening op onderpand van ontroerende goederen. Bij de hypothecaire leningen onderscheiden we: - lineaire lening - spaarhypotheek - annuïteitenhypotheek Bij een lineaire leningen wordt elk jaar een deel van de schuld afgelost. Daardoor neemt het bedrag dat elk jaar aan interest moet worden betaald af. Het bedrag dat aan interest moet worden betaald, mag van het inkomen worden afgetrokken, zodat het belastbaar bedrag kleiner wordt. Voordelen lineaire lening: - interestkosten dalen snel - schuld steeds kleiner Bij een spaarhypotheek wordt het geleende bedrag niet afgelost. De schuld blijft dus gedurende de looptijd van de lening even groot. Elk jaar moet over het totaal geleende bedrag interest worden betaald, waardoor de belastingaftrek maximaal is. Ook wordt elk jaar een premie betaald. Deze premie, vermeerderd met de daarover te ontvangen interestvergoeding, moet zodanig groot zijn, dat daarmee de hypothecaire lening aan het eind van de looptijd kan worden afgelost. Voordelen van een spaarhypotheek: - fiscaal voordeel - belastingvrij (in sommige gevallen) - maandlasten gelijk Nadelen: - elk jaar betaal je de maximale interest - er is vaak een klein verschil tussen interestvergoeding en wat je aan interest betaalt. Bij een annuïteitenhypotheek wordt gedurende de looptijd van de lening jaar in jaar uit hetzelfde bedrag betaald. Doordat er wel wordt afgelost, wordt het interestbedrag van jaar tot jaar kleiner. Een voorziening is een vorm van vv waaraan periodiek bedragen worden toegevoegd ter bestrijding van onregelmatig optredende kosten en/of uitgaven. H7 Een bank is een instelling die zich bezighoudt met het verlenen van kredieten. Zij verschaft deze uit eigen middelen, uit van derden opgenomen geld of door creatie. De eigen middelen hebben een garantiefunctie. De taken van algemene banken zijn: - verstrekken van kredieten - aanbieden van spaarmogelijkheden - verrichten van betalingen voor cliënten - bewaren van effecten - effectenverkeer Pagina 4 van 9

5 - emissiebedrijf - valutahandel Er is sprake van leverancierskrediet wanneer de leverancier krediet verleent aan de afnemer. Dit leverancierskrediet ontstaat doordat de leverancier goederen levert die later worden betaald. Dat doet hij omdat: - geen winst aan krediet - lagere kosten dan bank - beter kredietwaardigheid van klant kan beoordelen - klantenbinding Leverancierskrediet kan worden vervangen door ev omdat: - het meestal duurder is - korting bij contante betaling Bij afnemerskrediet verstrekt de afnemer krediet aan de leverancier. Dit afnemerskrediet ontstaat doordat de afnemer goederen of diensten betaalt die pas na de betaling worden geleverd. Afnemers krediet komt voor bij: - dienstverlenende bedrijven - speciale orders - opkopende handel Bij een rekening-courantkrediet kan van de bank een bedrag geleend worden waarbij de rekening wordt gebruikt voor de dagelijkse betalingen. Het bedrag dat maximaal mag worden opgenomen, wordt het kredietplafond genoemd. De dispositieruimte is het bedrag dat nog kan worden opgenomen. (kredietplafond opgenomen bedrag). Bij een doorlopend krediet wordt een maximaal bedrag afgesproken dat de consument mag lenen. Afgeloste bedragen kunnen steeds weer worden opgenomen. Bij een persoonlijke lening wordt geld geleend zonder dat daaraan een goederentransactie ten grondslag ligt. Bij koop en verkoop op afbetaling spreken de koper en verkoper af dat de koopprijs van een roerende zaak in termijnen zal worden betaald. Waarvan er ten minste 2 vervallen nadat de koper het genot van de zaak heeft verkregen. Bij huurkoop geldt hetzelfde als bij koop en verkoop op afbetaling, alleen blijft de verkoper eigenaar van de verkochte artikelen totdat de laatste termijn is betaald. Niet-commerciële organisaties hebben als financieringsvormen: - budgetfinanciering - lumpsumfinanciering - subsidies - leningen, contributies en giften H8 Interest is de vergoeding van het lenen van geld. We maken onderscheid tussen enkelvoudige en samengestelde interest. Bij samengestelde interest wordt de interest berekend over het oorspronkelijk geleende bedrag plus de reeds gekweekte interest. Voor de berekening van enkelvoudige interest gelden de volgende regels: 1. afronden op centen 2. maand 30 dagen 3. jaar 360/365 Pagina 5 van 9

6 4. eerste dag telt wel mee, laatste niet 5. het geldt per jaar, tenzij anders wordt vermeld I= K*P*T 100*c H9 De eindwaarde van een bedrag is de beginwaarde of aanvangswaarde van een storting plus de gekweekte interest. De contante waarde is de eindwaarde van een bedrag verminderd met de nog te kweken interest. En= K*(1+i)^n i = p/100 H10 Een rente is een reeks van gelijke bedragen, die met gelijke tussenruimten worden ontvangen of betaald. De eindwaarde van een rente is de waarde van een reeks gelijke bedragen op een bepaald tijdstip in de toekomst op basis van si. De contante waarde van een rente is de waarde van een reeks gelijke bedragen op een bepaald tijdstip in het verleden op basis van si. Om de gekweekte interest in een bepaalde periode te berekenen, berekenen we de eindwaarde aan het begin en aan het eind van de betreffende periode. Het verschil tussen beide eindwaarden is de gekweekte interest. (a(r^n-1)) / (r-1) H11 Tot een personeelsbeleid worden gerekend: - prognose van de personeelsbehoefte - werving, selectie en introductie - opleiding en scholing - beoordeling en promotie - beloningssystemen - ontslag en pensioen Een cao is een overeenkomst die wordt afgesloten door de vakbonden en de werkgeversorganisaties in de betreffende bedrijfstak, waarbij de primaire en de secundaire arbeidsvoorwaarden worden geregeld. Verplichtingen van de werkgever: 1. op tijd loon betalen 2. getuigschrift uitreiken bij vertrek 3. onderwijs verstrekken aan minderjarige werknemers Verplichtingen van de werknemer zijn: 1. arbeid zelf verrichten 2. arbeid zo goed mogelijk verrichten 3. houden aan voorschriften 4. zich gedragen als een goed werknemer Selectiemogelijkheden bij het aantrekken van personeel zijn: - gegevens uit het verleden - psychotechnisch onderzoek - vaardigheidsproeven - interviews Pagina 6 van 9

7 Scholing omvat bijscholing en omscholing. Wet gelijke behandeling. Discriminatie is het onderscheid maken tussen personen met een andere huidskleur, ras, godsdienst, etc. Positieve discriminatie is het bevoordelen van bevolkingsgroepen die in een achterstandpositie zijn geraakt. Emancipatie is het verkrijgen van gelijke rechten door een groep die tot nu toe was achtergesteld. Bevoegdheden van de OR en de MR zijn: 1. adviesrecht 2. instemmingsrecht 3. informatierecht H12 De standaardkostprijs is een kostprijs die voor de productie van start gaat, volgens bepaalde normen wordt vastgesteld. De risico s van het aanhouden van voorraden: - diefstal en brand - prijsdaling - bederf - het uit de mode raken van het artikel De technische voorraad is de voorraad die werkelijk in het bedrijf aanwezig is. De economische voorraad is de voorraad waarover de onderneming prijsrisico loopt (technische voorraad + gekochte nog niet ontvangen grondstoffen de verkochte, maar nog niet verzonden grondstoffen). Er zijn vier systemen van voorraadwaardering. 1) fifo-systeem: first in, first out. 2) Lifo-systeem: last in, first out 3) Vaste verrekenprijs: goederen worden voor een bepaalde periode opgeslagen en afgegeven tegen een van tevoren geschatte prijs. In de vaste verrekenprijs worden de inkoopkosten genomen. Bij toepassing van vaste verrekenprijzen bestaat de brutowinst uit: - verkoopwinst - resultaat op inkopen - resultaat op inkoopkosten 4) Vervangingswaardetheorie: goederen worden op het moment dat ze worden afgeleverd afgeboekt tegen de vervangingsprijs, dat is de inkoopprijs op het moment van aflevering. Logistiek houdt zich bezig met de wijze waarop de goederen worden doorgestuurd op weg naar de consument. De bedrijfskolom bestaat uit de ondernemingen die het product brengen van producent naar consument. Het logistiek proces bestaat uit een informatiestroom en een goederenstroom. Bij het JIT-principe maken ondernemingen afspraken met de leveranciers over het precieze tijdstip waarop onderdelen en grondstoffen beschikbaar moeten komen, teneinde de voorraden zo klein mogelijk te houden. Reserve logistics is afval, uitval en de goederenstroom die de producent retour ontvangt en die hij om milieutechnische redenen dient te recyclen. Logistieke systemen zijn: 1. voorraadgestuurde systemen 2. ordergestuurde systemen 3. plangestuurde systemen Pagina 7 van 9

8 H13 Duurzame productiemiddelen zijn activa die vele jaren door de onderneming kunnen worden gebruikt. Nadelen van het bezit van dpm: 1. interestkosten 2. onderhoudskosten 3. risico prijsdaling 4. verliezen van een deel van de prestaties o.g.v. veroudering Tot de aanschafprijs van een dpm behoren ook de bijkomende kosten, zoals overdrachtskosten en installatiekosten. Afschrijven is het in de boekhouding tot uitdrukking brengen van de waardevermindering van een dpm. De grootte van een afschrijving is afhankelijk van: - waarde van dpm - levensduur - restwaarde - gebruik De restwaarde van een dpm is de opbrengst die de onderneming aan het einde van de levensduur van het dpm verwacht te ontvangen. Bij afschrijving met een percentage van de aanschafprijs is het bedrag dat per periode wordt afgeschreven te vinden met de formule: afschrijving = (A-R)/n De boekwaarde van een dpm berekenen we door de aanschafprijs te verminderen met de reeds afgeschreven bedragen. Wanneer wordt afgeschreven volgend de vervangingswaarde moeten bij een wijziging van deze waarde de afschrijvingsbedragen worden gezien. Tot de overig kosten van een dpm worden gerekend de interestkosten en de complementaire kosten. De jaarlijkse interestkosten kunnen worden berekend worden als een percentage over: - halve aanschafprijs - gemiddeld geïnvesteerd vermogen gedurende de hele levensduur - gemiddeld geïnvesteerd vermogen aan het begin van het jaar Complementaire kosten zijn alle kosten die samenhangen met het dpm op de afschrijvings- en interestkosten na, zoals onderhouds- en reparatiekosten. H14 Verkoopprijs exclusief omzetbelasting 100% Omzetbelasting 19 of 6% Verkoopprijs inclusief omzetbelasting 109 of 106% Berekening van de inkoopprijs inclusief omzetbelasting met behulp van een brutowinstpercentage (brutowinstoplslag) Inkoopprijs Brutowinstopslag =.% van inkoopprijs Verkoopprijs (excl) Omzetbelasting (19 of 6% van de verkoopprijs (excl)) Verkoopprijs (incl) Berekening van de verkoopprijs (incl) m.b.v. een nettowinstpercentage (nettowinstopslag). Pagina 8 van 9

9 Geschatte inkoopprijs Opslag voor inkoopkosten =.% van de geschatte inkoopprijs Vaste verrekenprijs Opslag voor overheadkosten =.% van VVP Kostprijs Nettowinstopslag =.% van kostprijs Verkoopprijs (excl) Omzetbelasting (19 of 6% van de verkoopprijs (excl)) Verkoopprijs (incl) Berekening van percentages: Brutowinstpercentage= brutowinst/inkoopprijs*100% Percentage voor overheadkosten= overheadkosten/vvp*100% Nettowinstpercentage= nettowinst/kostprijs*100% H15 Nettowinst: 1) Voorcalculatorisch (verwacht): vóór periode begint 2) Nacalculatorisch (gerealiseerd): na afloop periode Berekening van de nettowinst volgens de brutoprijsopslagmethode Omzet Inkoopwaarde omzet Brutowinst Bedrijfskosten Intrestopbrengsten Nettowinst Met de nettowinstopslagmethode: Omzet Inkoopwaarde omzet Gerealiseerd verkoopresultaat: Op inkopen Op overheadkosten Op inkoopkosten Gerealiseerd budgetresultaat Gerealiseerde nettowinst Pagina 9 van 9