INTERCOLLEGIALE ENQUÊTE KLINISCHE FARMACIE PSYCHIATRIE APR CLAUDINE DE FRÉ PC SINT-HIERONYMUS- ST-NIKLAAS

Transcriptie

1 INTERCOLLEGIALE ENQUÊTE KLINISCHE FARMACIE APR CLAUDINE DE FRÉ PC SINT-HIERONYMUS- ST-NIKLAAS

2 Doel Manier Resultaten Besluit Vervolg

3 Doel - In beeld brengen van de klinisch farmaceutische activiteiten van apothekers in psychiatrische ziekenhuizen. - Info delen met collega s. Niet iedereen hoeft het warm water uit te vinden. - Tot een handig registratie systeem voor klinisch farmaceutische activiteiten in psychiatrische ziekenhuizen komen.

4 Manier - Enquête gemaakt in Google Forms (november 2018). - Geeft automatisch een overzicht van alle reacties in de vorm van grafieken of taartdiagrammen. - Let op: bij in gave cijfers geef aan met punt of komma (wordt gezien als een ander getal). Maak vragen niet te uitgebreid: grafiek wordt te groot, onvolledige weergave - Toch opletten met Google - Er werd gevraagd aan de apotheker-titularis om de enquête in te vullen.

5 Manier : 17 Deelnemende psychiatrische ziekenhuizen (van de 32 PZ= 53% respons) P.C. Ariadne (Apr Danny Vrijders) PZ ASSTER (Apr Nadine Joris) PC Sint-Jan-Baptist (Apr Charlotte Bauters) PZ Sint-Annendael (Apr Anouck Lemmens) Karus campus Gent (Apr Judith Van Vaerenbergh) P.C. Dr. Guislain (Apr Lore Van Kerckhove) Z.org KU Leuven UPC KU Leuven (campus Kortenberg) (Apr Siska Desplenter) Multiversum (Apr Katrien Van De Velde) PZ Sint Alexius Grimbergen (Apr Mieke De Voght) PC St. Amandus, Beernem (Apr Jurgen Van Eeckhoudt) Karus campus Melle (Apr Marc Maenhout) APZ Sint-Lucia (Apr Inge Verhelst) PC Sint-Jan Eeklo (Apr Sheila De Baere) PC Sint Hieronymus (Apr Claudine De Fré) PC Gent Sleidinge (Apr Kathleen Van De Velde) PSC Sint-Alexius Elsene (Apr Ann Polspoel) PZ Heilige Familie Kortrijk (Apr Tine Vandermeulen)

6 Manier - 13 identificatie vragen. - Vragenlijst met 24 vragen ivm klinisch farmaceutische taken.

7 Resultaten - Identificatie vragen (personeelsbezetting) - Hoeveel FTE ziekenhuisapotheker is er in de ziekenhuisapotheek tewerk gesteld? (1.1 heb ik afgerond naar 1) FTE in 1 psy ZH FTE in 3 psy ZH FTE in 3 psy ZH - 1 FTE in 6 psy ZH FTE in 2 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 1 psy ZH

8 Resultaten - Identificatie vragen (personeelsbezetting) - Hoeveel FTE apotheker is er in de ziekenhuisapotheek tewerk gesteld? - Geen in 10 psy ZH FTE in 2 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 1 psy ZH - 1 FTE in 1 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 1 psy ZH

9 Resultaten - Identificatie vragen (personeelsbezetting) - Hoeveel FTE farmaceutisch technisch assistent is er in de ziekenhuisapotheek tewerk gesteld? - 0 FTE in 2 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 3 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in 2 psy ZH FTE in 1 psy ZH FTE in psy ZH FTE in 2 psy ZH - 3 FTE in 2 psy ZH

10 Resultaten - Identificatie vragen (personeelsbezetting) - Zijn er nog andere medewerkers tewerk gesteld in de ziekenhuisapotheek? In 3 psy ZH: Tijdelijk contract voor 4 maanden van 0.5FTE FTA 0.5FTE - chauffeur vr transport naar andere campus 1 FTE logistiek assistente

11 Resultaten - Identificatie vragen (personeelsbezetting) - Is er in de ziekenhuisapotheek een (ziekenhuis)apotheker specifiek vrijgesteld voor klinische farmacie? - In 1 psy ZH (0.5 FTE)

12 Resultaten - Identificatie vragen (personeelsbezetting) - Hoe is de dagelijkse fysieke aanwezigheid van de individuele apothekers in het ziekenhuis (aantal uren per dag, aantal dagen per week)? elke dag 7,6 u behalve op vrijdag voor de apr, alle voormiddagen en vrijdag hele dag voor de ziekenhuisapotheker 8 u /dag op ma, di, wo en do - 9u op vrijdag 4 dagen / week 5u/d 8u per dag, 5 dagen per week (4x) ZH apr: 4 x 8u + 2 x 4u, apr: variabel uurrooster 4 x 8u en 3 x 8u + 1 x4u 6u/dag 5 dagen à 7.5u per dag (behalve woensdagnamiddag) (2x) 7,6 u/dag 5 dagen/week (4x) 1 dag per maand 4 keer per jaar (vergadering)

13 Resultaten - Identificatie vragen (aantal bedden en verdeling over A, T, K, Sp )

14 Resultaten - Vragenlijst met 24 vragen ivm klinisch farmaceutische activiteiten.

15 Resultaten - Vraag 1: Hebt u toegang tot het EPD (electronisch patiënten dossier)? 11/17 positief - Vraag 2: Kan u als apotheker gegevens in het EPD noteren? 7/17 positief - Vraag 3: Wordt er een MFC (medisch farmaceutisch comité) georganiseerd in uw ziekenhuis? 17/17 - Vraag 3.1: hoeveel keer per jaar komt het MFC samen? - Maandelijks: 1/17-4/jaar: 13/17-5/jaar: 2/17-8/jaar: 1/17

16 Resultaten - Vraag 4: Is er een regelmatig overleg tussen de apothekers en leden van de directie? 12/17 positief. - Vraag 4.1: hoeveel keer per jaar is er overleg tussen de apothekers en leden van de directie? - Maandelijks: 1/17-8/jaar: 1/17-4/jaar: 5/17-3/jaar: 2/17-2/jaar: 3/17 - Ad Hoc: 4/17

17 Resultaten -Vraag 5: Validatie voorschriften: voert u klinische validatie uit op de voorschriften? 15/17 positief

18 Resultaten - Vraag 5.1: Validatie voorschriften: 15 aparte vragen (en of dit geautomatiseerd gebeurd of niet) - Controle op interacties - Controle op juiste indicatie - Controle op juiste therapieduur - Controle op juiste toedieningsweg - Controle op juiste toedieningsvorm - Controle of dosis per keer juist is - Controle of dagelijkse dosis juist is - Controle of toedieningsmoment juist is - Controle of er monitoring opgestart is

19 Resultaten - Vraag 5.1: Validatie voorschriften - Controle ifv nierinsufficiëntie - Controle ifv leverinsufficiëntie - controleren ifv leeftijd - Controle op dubbele medicatie - Controle op geneesmiddel-voedings interacties - Check op goedkoper alternatief binnen formularium

20

21 Validatie voorschriften Check op goedkoper alternatief binnen formularium Controle op geneesmiddel-voedings interacties Controle op dubbele medicatie controleren ifv leeftijd Controle ifv leverinsufficiëntie Controle ifv nierinsufficiëntie] Controle of er monitoring opgestart is Controle of toedieningsmoment juist is Controle of dagelijkse dosis juist is Controle of dosis per keer juist is Controle op juiste toedieningsvorm Controle op juiste toedieningsweg Controle op juiste therapieduur Controle op juiste indicatie Controle op interacties nooit uitzonderlijk soms altijd

22 Resultaten - Vraag 5.2: Op welke bronnen baseert het computersysteem zich? - APB Delphi Care: 16/17; - GM-voedingsinteracties (database UZL), WHO ATC DDD dataset): 1/17

23 Resultaten - Vraag 5.2: Op welke bijkomende bronnen baseert u zich?

24

25 Resultaten -Vraag 6.2: Gebeurt de controle op contraindicaties geautomatiseerd? 8/17 positief

26 Resultaten -Vraag 6.3: Op welke bronnen baseert het computersysteem zich bij de controle op contra-indicaties? Delphi Care: 8/8

27 Resultaten -Vraag 6.4: Op welke eventuele bijkomende bronnen baseert u zich bij de controle op CI? BCFI, SKP, uptodate.com

28

29 Resultaten - Vraag 8: Medicatiereconciliatie: Bij opname: - Apotheek bevraagt de patiënt over opname medicatie (patiëntcounseling): 3/17 uitzonderlijk - Arts bevraagt de patiënt over opname medicatie: 10/17 altijd, 4/17 soms, 2/17 uitzonderlijk, 1/17 nooit - Verpleegkundige of opname verantwoordelijke bevraagt de patiënt over opname medicatie: 10/17 altijd, 6/17 soms, 1/17 uitzonderlijk - Apotheek ondersteunt de bevraging van opname medicatie (vb adhv checklist ter beschikking stellen): 5/17 altijd, 2/17 soms, 2/17 uitzonderlijk, 8/17 nooit - Apotheek neemt contact op met familie, huisapotheek, huisarts,.. ivm opname medicatie: 4/17 soms, 7/17 uitzonderlijk, 6/17 nooit

30 Resultaten - Vraag 8: Medicatiereconciliatie: Bij ontslag - Apotheek geeft medicatie info en advies aan patiënt bij ontslag (patiëntcounseling): 1/17 soms, 1/17 uitzonderlijk, 15/17 nooit - Arts geeft medicatie info en advies aan patiënt bij ontslag: 7/17 altijd, 9/17 soms, 1/17 uitzonderlijk - Verpleegkundige geeft medicatie info en advies aan patiënt bij ontslag: 8/17 altijd, 6/17 soms, 3/17 uitzonderlijk - Apotheek ondersteunt info en advies aan patiënt: 6/17 altijd, 6/17 soms, 2/17 uitzonderlijk, 3/17 nooit - Apotheek controleert therapietrouw: 1/17 altijd, 5/17 soms, 11/17 nooit

31 Resultaten -Vraag 9: Medication Review: Doet u aan Medication Review? 4/17 positief

32 Resultaten - Vraag 9.1:bij welke doelgroepen doet u Medication Review? Ad hoc, bij patiënten opname langer dan 6 maanden, op vraag PVT patiënten AB-therapie, nieuwe opnames ouderen, opname-afdeling

33 Resultaten - Vraag 9.1: met welke frequentie doet u aan Medication Review? ad hoc 1 X per jaar 1x/week

34 Resultaten - Vraag 10: Therapeutic Drug Monitoring - Apotheek stelt mee monitoringsprotocollen op: 5/17 - Er gebeurt monitoring bij antipscychotica: 13/17 - Er gebeurt monitoring bij clozapine: 16/17 - Er gebeurt monitoring bij anticoagulantia: 14/17 - Er gebeurt monitoring van plasmaspiegel lithium: 15/17 - Er gebeurt monitoring van plasmaspiegel carbamazepine: 15/17 - Er gebeurt monitoring van plasmaspiegel valproïnezuur: 15/17

35 Resultaten -Vraag 10: Therapeutic Drug Monitoring - Er gebeurt monitoring bij Cordarone: 5/17 - Er gebeurt monitoring bij digoxine: 8/17 - Gebeurt er monitoring bij andere medicatie? (vraag 10.1) 2/17: Valdoxan, Fenytoine - (1 ZH had geen zicht op TDM)

36 Resultaten - Vraag 10.2: Volgt de apotheek de labo resultaten op bij de monitoring van bepaalde medicatie? - Nooit: 11/17 - Uitzonderlijk: 4/17 - Soms: 2/17

37 Resultaten - Vraag 11: Monitoring van specifieke patiëntengroepen. Voert u klinische activiteiten uit betreffende monitoring van specifieke patiëntengroepen (bv screening van patiënten ikv metabool syndroom, ouderen, ptn met nierinsufficiëntie, ptn die HRM nemen)? 3/17 positief - Vraag 11.1: welke patiënten groepen worden opgevolgd? inname vit K antagonisten ouderen patiënten die neuroleptica nemen - Vraag 11.2: Met welke frequentie worden bepaalde patiëntengroepen opgevolgd? Bij opstart, wijziging, maandelijks, wekelijks.

38 Resultaten -Vraag 12: Opleiding aan verpleegkundigen. - Apotheek verzorgt opleidingen (VPK) adhv E-learning: 2/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt opleidingen (VPK) via intranet: 9/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt ex-cathedra opleidingen (VPK): 13/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt bevragingen/testen na het volgen van opleidingen (VPK): 6/17 - Apotheek verzorgt bevraging/testen van kennis van procedures ivm apotheek/medicatie (VPK): 5/17 op uitnodiging; 2/17 maandelijks - Apotheek verzorgt andere opleidingen aan VPK: 6/17 (opleiden van referentieverpleegkundigen)

39 Resultaten - Vraag 12.2: Over welke onderwerpen werden/worden opleidingen gegeven aan verpleegkundigen? Psychofarmaca (Leponex, antipscychotica, anti-depressiva, anxiolytica,..) Transmuraal medicatiebeleid, thuismedicatie HRM (hoogrisicomedicatie) LASA (look-a-like, sound-a-like) Breken van medicatie/algemene info over medicatie/medicatie en zon/toedieningsvormen van medicatie Goed gebruik van geneesmiddelen (geneesmiddeleneducatie) Depot - inspuitingen Computerprogramma, richtlijnen Procedure geneesmiddelenflow, procedures medicatie, procedures narcotica

40 Resultaten -Vraag 13: Opleiding aan artsen: - Apotheek verzorgt opleiding (artsen) via intranet: 4/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt opleiding (artsen) ex cathedra: 7/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt opleiding (artsen) adhv E-learning: 1/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt individuele opleiding aan arts: 1/17 op uitnodiging

41 Resultaten - Vraag 13.2: Over welke onderwerpen werden/worden opleidingen gegeven aan artsen? Leponex Medicatie/computerprogramma Beschikbare protocollen Therapeutic Drug Monitoring Formularium Incidentmelding Patiëntfolders HRM Attestgeneesmiddelen Elektronisch voorschrift

42 Resultaten -Vraag 14: Teambesprekingen - Apotheek neemt deel aan teambesprekingen onder verpleegkundigen: - 11/17 nooit - 5/17 op uitnodiging - 1/17 als vast lid

43 Resultaten -Vraag 14: Teambesprekingen - Apotheek neemt deel aan multidisciplinaire teambesprekingen: - 9/17 nooit - 6/17 op uitnodiging - 2/17 als vast lid

44 Resultaten - Vraag 15: Info/educatie aan patiënten: - Apotheek verzorgt info/educatie aan pat ex-cathedra: 2/17 op uitnodiging - Apotheek verzorgt info/educatie aan pat op interactieve manier: 4/17 op uitnodiging; 1/17 maandelijks - Apotheek stelt gids/boekje/patiënten folders ter beschikking van pat: 8/17 op uitnodiging; 1/17 maandelijks; 3/17 wekelijks - Andere manier van info geven aan pat: patiënten kunnen langskomen in de apotheek indien info gewenst is over medicatie (in overleg met arts) soms bij opstart nieuw geneesmiddel gebruiksaanwijzing, patiëntenbijsluiter/folder participatie aan medicatiegroep op afdeling

45 Resultaten - Vraag 15.2: Over welke onderwerpen werd/wordt patiënten info/educatie gegeven? Psychofarmaca Puffs Patiënten folders Algemene info rond medicatie (hoe omgaan met medicatie, goed gebruik van medicatie) Hoog Risico medicatie Specifieke toedieningsvormen Folders /film inhalatoren in Infomedic Algemene vragen beantwoorden over de voorgeschreven medicatie Antidepressiva, medicatie bij middelenmisbruik

46 Resultaten - Vraag 16: Doet u aan interne audit of controles op de afdelingen? Voorbeelden kunnen zijn: klaarzetplateau controleren, medicatiekoelkast, medicatiekast, verdovende middelen, - 15/17 positief (waarvan 10/15 met een checklist werken)

47 Resultaten - Vraag 16.1: Frequentie interne audit op afdelingen: - Nooit: 2/17-1/jaar: 3/17 (vaak omwille van tijdsgebrek maar 1/j) - 2/jaar: 5/17-3/jaar: 1/17-4/jaar: 2/17 - Ad hoc: 3/17

48 Resultaten - Vraag 17: Wordt de apotheek in uw ziekenhuis gezien als een soort van "info-center voor (psycho)farmacologie"? (Wordt uw advies gevraagd betreffende (psycho)farmaca? Krijgt u vragen betreffende (psycho)farmaca?) Ja Zelden Dat gebeurt via mail al eens We krijgen wel eens vragen, meestal zijn het somatische vragen waar de psychiater minder kennis over heeft Ja, jongere artsen vinden het heel gewoon om de apotheek aan te spreken bij vragen We krijgen inderdaad regelmatig vragen van zowel verpleegkundigen als artsen, bijvoorbeeld met betrekking tot het overschakelen van psychofarmaca Ik vermoed niet, wel af en toe vragen van verpleegkundigen of artsen Soms Nee

49 Resultaten -Vraag 18: Is er een klinisch apotheker vast aanwezig op een afdeling? 1/17 (ouderenpsychiatrie, Sp-dienst, opname-afdeling)

50 Resultaten -Vraag 19: Hebben de apothekers een specifieke opleiding psychofarmacologie gevolgd (bv BCNBP cursus, andere...)? 13/17 volgden de BCNBP cursus.

51 Resultaten - Vraag 20: Maakt u een jaarverslag klinische farmacie op? 2/17 - Vraag 21: Hebt u een visie/concreet plan omtrent klinische farmacie en werd dit goedgekeurd door het MFC of de directie? 5/17 - Vraag 22: Zijn er nog andere klinische activiteiten die u uitvoert maar niet opgenomen zijn in de vragenlijst? Welke? - Steekproefcontrole op inname medicatie - Kwaliteitsprojecten (retrospectieve analyses): polyfarmacie, BZD gebruik, CIWA protocol, off label use quetiapine en seroquel,...

52 Resultaten - Vraag 24: Registreert u uw klinische activiteiten? 5/17 - Vraag 24.1: hoe registreert u uw klinische activiteiten? - Excel - EPD - Enkel de interessante casussen/vragen worden inhoudelijk bijgehouden

53 Resultaten -Vraag 24.2: Hebt u interesse in een registratiesysteem voor klinische activiteiten? 17/17 J

54 Besluit - Behoefte om meer klinisch farmaceutische activiteiten uit te voeren (tijd?) - Nood aan registratiesysteem (eventueel cfr Masterproef Silke Verheyen)

55 Vervolg - Onderling ter beschikking stellen van materiaal (waar?) - Registratiesysteem

56 Bedankt voor de medewerking en interesse J