Doelstelling = nieuwe ketens in de biogebaseerde economie

Transcriptie

1 Doelstelling = nieuwe ketens in de biogebaseerde economie

2 SAMENWERKEN BIJ VERMARKTING VAN NIEUWE TEELTEN Verwelkoming - Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams- Brabant Coöperatief ondernemen in de land- en tuinbouwsector - Anne-Marie Vangeenberghe, Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland Praktijkvoorbeelden en getuigenissen: Belchanvre en Tomabel Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams-Brabant Soja Joke Pannecoucque, ILVO Azanova en Best Select Johan Van Huylenbroeck, ILVO Door de bril van een afnemer. Getuigenis door Kris Schatteman, Eco Treasures Ronde tafel(s) onder begeleiding van het Innovatiesteunpunt

3 Thema s Hoogwaardige olie-toepassingen Groene grondstoffen voor natuurlijke biociden Groene agrorestvezels en vezelgewassen (vlas, hennep of miscanthus) voor papier en kartontoepassingen Toepassing van natuurlijke vezels voor de bouw Groene grondstoffen nieuwe ketens, nieuwe markten

4 Waarom? Biogebaseerde economie (grondstoffen uit de fossiele industrie vervangen door plantaardige grondstoffen) Hoogwaardige inhoudsstoffen (voorbeeld van cichorei voor inuline en fructose) Marketing capriolen van de consument Biodiversiteit en milieu Inkomen voor de boer

5 Een nieuwe teelt, wat komt erbij kijken? Veredeling (rassen aangepast aan ons klimaat) & rassenkeuze (licenties) Teelttechniek inclusief gewasbescherming Oogsttechniek, logistiek en bewaring Verwerking Afzet Vermarkting

6 Een nieuwe teelt, wie komt erbij kijken?

7 SAMENWERKEN BIJ VERMARKTING VAN NIEUWE TEELTEN Verwelkoming - Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams- Brabant Coöperatief ondernemen in de land- en tuinbouwsector - Anne-Marie Vangeenberghe, Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland Praktijkvoorbeelden en getuigenissen: Belchanvre en Tomabel Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams-Brabant Soja Joke Pannecoucque, ILVO Azanova en Best Select Johan Van Huylenbroeck, ILVO Door de bril van een afnemer. Getuigenis door Kris Schatteman, Eco Treasures Ronde tafel(s) onder begeleiding van het Innovatiesteunpunt

8 SAMENWERKEN BIJ VERMARKTING VAN NIEUWE TEELTEN Verwelkoming - Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams- Brabant Coöperatief ondernemen in de land- en tuinbouwsector - Anne-Marie Vangeenberghe, Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland Praktijkvoorbeelden en getuigenissen: Belchanvre en Tomabel Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams-Brabant Soja Joke Pannecoucque, ILVO Azanova en Best Select Johan Van Huylenbroeck, ILVO Door de bril van een afnemer. Getuigenis door Kris Schatteman, Eco Treasures Ronde tafel(s) onder begeleiding van het Innovatiesteunpunt

9 PRAKTIJKVOORBEELD BELCHANVRE Aanleiding Persoonlijke interesse van Robert Masson en zijn ex-echtgenote en de overtuiging dat de hennepteelt in België rendabel kon zijn Zelf geteeld als test: kg zaad en 8 ton stro Zelf een pers aangekocht om hennepzaad te persen Toen was de prijs per ton hennepzaad Vanuit de telers: zoektocht naar teelten met rendabiliteit Opstart Vergadering bijeengeroepen voor telers met interesse: 30-tal aanwezigen Diezelfde nacht besloten tot opstart coöperatie, start met 11 leden, na een week waren ze met 30 BELCHANVRE.

10 PRAKTIJKVOORBEELD BELCHANVRE Parcours Opvolging van de teelt ten behoeve van de kwaliteit: door Robert Masson zelf. Oogstmachine, eigendom van Robert Masson en 2 vrienden (aparte associatie) Hennepzaad van 2000 naar 400 per ton Verwerking van de vezels, afzetmogelijkheden richting automobielindustrie Investering van nodig voor fabriek, eigen kapitaal nodig. Afzet richting automobielindustrie. Voor de landbouwers lag dit moeilijk privé-investeerders via Naamloze vennootschap (met investeerders, bank, coöperatie, constructeur) Fabriek is opgestart in 2016, maar draaide niet goed. In 2017 werd er 477 ha hennep geteeld. 87 coöperanten, 20 nietcoöperanten. De coöperatie draaide goed. De fabriek niet.

11 PRAKTIJKVOORBEELD BELCHANVRE Huidige stand van zaken Faillissement fabriek Veel telers nog veel geld te goed In 2018 was er geen uitzaai meer in de coöperatie, nog veel voorraad Tips Een groep gemotiveerde telers nodig, met een coöperatieve geest Die zich engageren om een correct product af te leveren Een ernstige verantwoordelijke, die werkt voor de coöperatie, voor het geven van (teelt)technisch advies Vertrekken vanaf de vraag, contracten afsluiten met de afzet Wie gaat het kopen? Is de prijs voldoende? Opgelet: in de industriële wereld wil men werken met een vaste prijs gedurende een langere tijd (3 jaar) Stilaan opbouwen & waar mogelijk de zaken mee in eigen beheer houden Met dank aan Robert Masson

12 PRAKTIJKVOORBEELD TOMABEL Aanleiding: 1995 was een dieptepunt voor de tomatentelers. Geen prijsverschil onder de klok tussen meer en minder kwaliteitsvolle tomaten. Opstart, 10-tal gelijkgestemde telers richten vzw op leggen zichzelf een lastenboek op verschil wordt gemaakt door kwaliteit, smaak en presentatie nemen een reclamebureau onder de arm merk in de markt zetten = investeren in arbeid, tijd en geld, veel pionierswerk Voordelen Ondersteuning en zekerheid van afzet via REO-veiling

13 PRAKTIJKVOORBEELD TOMABEL Parcours In 2013 van vzw naar coöperatieve vennootschap met 53 telers (minimum 2 vennoten per productgroep) Intussen veel meer teelten, o.a. aardbei (2002), witloof (2014) Afzet: beperkt via contracten, meeste onder de klok: je bent zeker dat je je volumes afgezet krijgt Werking Verplicht lid van REO Veiling Meerprijs ging in het begin volledig op aan het in de markt zetten: werken aan een merk (<> product), investeren in een logo, huisstijl, website, promotiebezoeken Instapkost en werkingskosten, berekend per m² op basis van vooropgestelde begroting Kosten voor personeel: 5 mensen in dienst (o.a. winkelbezoeken, promotie, luisteren en terugkoppelen, innovaties opvolgen in verband met rassen (zaadhuizen) en verpakkingen) Kosten voor promotie Kosten voor boekhouding Kosten voor verpakking

14 PRAKTIJKVOORBEELD TOMABEL Samenwerking en groepsgeest Je moet denken in functie van wat goed is voor de groep, soms tegen individuele bedrijfsbelangen in. Voorbeeld: vergelijkbare producten buiten Tomabel aanvoeren mag niet. Transparantie is van het grootste belang is: de groep moet het gevoel hebben dat iedereen gelijk handelt en behandeld wordt. Controle van telers door telers om samen een homogeen blok te vormen: via opbouwende kritiek werken aan verbeterpunten die worden aangebracht door collega s. Iedereen heeft kans om toe te treden, het lastenboek vormt het selectiecriterium (dit is ook gelinkt aan bepaalde rassen). Tomabel gaat niet actief op zoek: wil dat het initiatief om zich aan te willen sluiten van de teler zelf komt. Aansluiten kan na een kennismakingsgesprek, eventueel bedrijfsbezoek: de beoogde kwaliteit kunnen leveren is de sleutel tot toetreding.

15 PRAKTIJKVOORBEELD TOMABEL Overleg Er is een werkgroep per product, voor bespreking van de meer teelttechnische aangelegenheden. Per werkgroep is er een voorzitter die deel uitmaakt van het hoofdbestuur. Het hoofdbestuur (1 à 2 vertegenwoordiger per productgroep) vergadert elke week, de werkgroepen elke maand Uitdagingen Bedrijven worden zo groot dat ze zich afvragen of ze de groep nog nodig hebben Kosten bij jonge bedrijven liggen anders dan bij bedrijven waar de investeringen al afgeschreven zijn Continu investeren om de voorsprong te behouden. Eén van de acties is het nauwe contact met de handelaars. Toekomst: Tomabel heeft toekomst, zolang de inspanningen een meerprijs opleveren. Met dank aan Ann Beyne

16 SAMENWERKEN BIJ VERMARKTING VAN NIEUWE TEELTEN Verwelkoming - Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams- Brabant Coöperatief ondernemen in de land- en tuinbouwsector - Anne-Marie Vangeenberghe, Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland Praktijkvoorbeelden en getuigenissen: Tomabel en Belchanvre Mieke Vandermersch, Provincie Vlaams-Brabant Soja Joke Pannecoucque, ILVO Azanova en Best Select Johan Van Huylenbroeck, ILVO Door de bril van een afnemer. Getuigenis door Kris Schatteman, Eco Treasures Ronde tafel(s) onder begeleiding van het Innovatiesteunpunt

17 Coöperatie voor innovatie RONDE TAFEL

18 HUISWERK: samenwerken kansen bedreigingen doel? Coöperatie voor innovatie

19 6 tips om goed samen te werken 1. Bepaal voor jouw bedrijf de kansen en bedreigingen die een eventuele samenwerking met zich meebrengt. Benoem welke doelstelling jij betracht met de samenwerking 2. Zoek de geschikte partner(s). Ken je partners, zowel op zakelijk als op persoonlijk vlak 3. Definieer de intensiteit (bv. enkel samen verkopen of hele bedrijfsvoering samen opnemen?) en de termijn (welbepaalde duur of onbepaalde duur?) van de samenwerking 4. Zet afspraken op papier, hoe onbenullig ze ook mogen lijken 5. Evalueer op tijd en stond en stuur bij. Samenwerken moet een dynamisch proces zijn 6. Laat je adviseren om de juiste samenwerkingsvorm te bepalen Coöperatie voor innovatie