Diversiteit in de samenleving. Vormingsaanbod Oost-Vlaanderen.

Transcriptie

1 Diversiteit in de samenleving Vormingsaanbod Oost-Vlaanderen

2 Inhoud Op zoek? Omgaan met diversiteit Interculturele competentie Talendiversiteit in het basisonderwijs Meertalig opvoeden Ouderbetrokkenheid in een diverse context Buitenschoolse taalstimulering met meertalige kinderen Onthaal van nieuwkomers in de school Werken aan een diversiteitsbeleid Omgaan met discriminerende uitspraken 10 tips om actief met diversiteit aan de slag te gaan in je sport- of jeugdclub Toegankelijk communiceren met anderstalige klanten Duidelijk geschreven taal Duidelijk gesproken taal Doeltreffend communiceren: Communicatiewaaier Communiceren door middel van sociaal tolken Vormingen over vreemdelingenrecht en internationaal familierecht.. 15 Kennismaking met inburgering Hoeveel kost een sessie? Contact

3 Op zoek? Omgaan met diversiteit Hoe ga je om met verschillende culturen in jouw organisatie of in je werk? Hoe begeleid je als leerkracht meertalige kinderen? Hoe kan je je communicatie met anderstaligen vlotter laten verlopen? In deze brochure stellen we onze vormingen voor die een antwoord kunnen bieden op de diversiteitsvragen die je hebt. Onze vormingen bestaan uit verschillende methodes om in groep te leren en uit te wisselen. Elk vormingsprogramma zal een evenwichtsoefening zijn tussen jouw vragen en noden en onze knowhow en mogelijkheden. Zo bouwen we een brug tussen praktijk en theorie. Vorming is slechts één manier om kennis en vaardigheden te verwerven. Je kan ook deelnemen aan studiedagen, publicaties raadplegen, intervisies volgen of begeleidingen op maat van jouw dienst of organisatie aanvragen. Neem een kijkje op onze website WELK MAATWERK MAG JE VERWACHTEN? We stemmen met je af wat de leernoden zijn en stellen een programma samen dat qua inhoud en methodiek goed aansluit bij de deelnemers. Omdat we maatwerk belangrijk vinden, nemen we na de vorming graag nog eens contact op. We meten het effect ervan bij de deelnemers en we zijn ook steeds bereikbaar voor vragen die nadien opborrelen. INTERCULTURELE COMPETENTIE Letterlijk betekent dit de competentie om constructief om te gaan met personen met verschillende (sub)culturele achtergronden. Om interculturele competenties te versterken, kan je kiezen uit 4 verschillende inhouden om een vorming samen te stellen, naargelang jouw noden. 1 Cultuursensitief handelen In onze superdiverse samenleving komen hulpverleners en dienstverleners in contact met cliënten en collega s van verschillende culturen. Dat is niet altijd vanzelfsprekend. Er is veel ruimte voor misverstanden en dat kan leiden tot moeilijke samenwerkingen. Hoe vermijd je dit? In deze vorming bespreken we een aantal basisvaardigheden, die je nodig hebt om als hulpverlener en collega een cultuursensitieve houding aan te nemen. Wat er aan bod kan komen: de rol die jouw eigen referentiekader kan spelen in het omgaan of samenwerken met mensen met verschillende culturele achtergronden; manieren om om te gaan met cultuurgebonden vragen en problemen; methoden om je cliënt te (h)erkennen als meer dan alleen een lid van een andere cultuur; vooroordelen en stereotypen herkennen en er gepast op reageren; verbale en non-verbale communicatie versterken. 4 5

4 2 Kennis over superdiversiteit Superdiversiteit is een veel gebruikte term tegenwoordig. Ondertussen is het ook al een gekleurd woord geworden, met believers en non-believers. Een heldere definitie is dan ook belangrijk. Superdiversiteit is een manier van kijken naar de realiteit. Door opeenvolgende migratiebewegingen is de realiteit in ons land veranderd. Wij gaan met jou na wat dat concreet wil zeggen voor jouw omgeving. Wat is de impact op je organisatie en werkwijzen? We gaan graag mee in gesprek over de visie op deze realiteit. We staan ook stil bij de demografie in jouw regio: welke doelgroepen zijn er bijvoorbeeld aanwezig? 3 Omgaan met discriminerende uitspraken Deze inhoud kan onderdeel uitmaken van een vorming over interculturele competentie, maar kan ook afzonderlijk aangeboden worden. De afzonderlijke vorming vind je verderop in deze brochure. Als onderdeel van het traject interculturele competenties bieden we een korte versie aan. Je wordt je bewust van hoe beeldvorming onze interactie en ons eigen gedrag beïnvloedt en hoe we kunnen omgaan met discriminerend gedrag. 4 Interculturele communicatie We geven invulling aan het begrip 'interculturele communicatie' op basis van een theoretisch kader. Vervolgens concretiseren we het mogelijke effect van cultuurverschillen in communicatie aan de hand van praktijkvoorbeelden. We koppelen de theorie aan je huidige en toekomstige professionele uitdagingen en zetten in op het uitwisselen van ervaringen. 6 7

5 TALENDIVERSITEIT IN HET BASISONDERWIJS Je kan kiezen uit 3 verschillende inhouden om een vorming samen te stellen, naargelang jouw noden. 1 Talensensibilisering Ga aan de slag met de talendiversiteit die aanwezig is in je klas of laat een Nederlandstalige klas proeven van de talenrijkdom. Het doel is om kinderen op een speelse manier bewust te maken van de vele talen en bijhorende culturen in onze maatschappij. Leerkrachten verkennen in deze workshop welke mogelijkheden talensensibilisering biedt, door didactische materialen te leren kennen en ermee te oefenen. 2 Meertalige taalontwikkeling Leerkrachten staan voor de uitdaging om meertalige kinderen te ondersteunen bij hun taalontwikkeling en botsen hierbij op vele vragen. 3 Talendiversiteit op de school Als het aantal moedertalen van de leerlingen op school toeneemt, ontstaan vaak nieuwe uitdagingen. Leerkrachten twijfelen over de aanpak in de klas en op de speelplaats. Ze vragen zich soms af hoe te reageren als een kind zijn moedertaal spreekt met klasgenootjes. En hoe kunnen ze de kinderen op een positieve, speelse manier stimuleren om Nederlands te gebruiken? Ook de communicatie met de anderstalige ouders vraagt wel wat strategie. Deze vorming sluit aan bij de bovenstaande thema s en vormt het sluitstuk ervan. Het doel is om een taalbeleid te voeren dat niet struikelt over meertaligheid. MEERTALIG OPVOEDEN Veel ouders hebben specifieke vragen over een opvoeding in meer dan één taal. Als je meertalig opvoedende ouders wil ondersteunen, kan je een beroep doen op ons voor een vorming op hun maat. Hoe lang zal het duren voor een anderstalige kleuter of nieuwkomer zijn klasgenootjes begrijpt en bijbeent? Is het een goed idee om deze kinderen ook met een derde taal te confronteren? Mag ik vragen dat de anderstalige ouders thuis Nederlands spreken met hun kinderen? Door middel van visievormende oefeningen geven we leerkrachten nieuwe inzichten, zodat ze versterkt voor de meertalige klas staan en zodat het team naar elkaar groeit op vlak van visie en aanpak. Tijdens een drietal bijeenkomsten staan we met de ouders stil bij het proces van taalverwerving en krijgen zij informatie over de meertalige opvoeding van hun kind. Centraal staan: de moedertaal, de factoren die taalverwerving bevorderen, de afstemming met de school of de opvoedingsondersteunende dienst die deze vorming programmeert. We vragen dat ook de professionals uit de organiserende dienst deelnemen, zodat de adviezen verder opgevolgd kunnen worden. In functie van de opleiding van de professional, vullen we de observatie in de sessies aan met een nagesprek over ervaringen en methodieken om er zelf mee aan de slag te gaan. OUDERBETROKKENHEID IN EEN DIVERSE CONTEXT Ouders en scholen zijn partners in wat kinderen leren. Dat vraagt een goede samenwerking tussen beide partijen. Ouders moeten betrokken zijn bij het onderwijs van hun kind en de school heeft best een goed contact met de ouders van haar leerlingen. Dit beïnvloedt het leren op een positieve manier. Maar wat doe je als school wanneer je merkt dat de samenwerking niet zo gemakkelijk gaat? 8 9

6 Deze vorming biedt een werkkader aan om in verschillende onderwijsniveaus en contexten te werken aan een krachtige samenwerking tussen ouder en school. Het kader helpt de ouderbetrokkenheid en het ouderbeleid te analyseren. Het biedt inspiratie om een krachtige samenwerking met ouders uit te bouwen, die rekening houdt met de diversiteit van het schoolpubliek. BUITENSCHOOLSE TAALSTIMULERING MET MEERTALIGE KINDEREN In kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, speelpleinwerkingen, zomerscholen, jeugdbewegingen, vind je volop diversiteit en meertaligheid. Niet alle kinderen kennen Nederlands en dat vraagt een gepaste aanpak, zodat samen spelen een verbindende ervaring blijft. Hoe maak je nu van deze momenten een leerrijke, taalrijke ervaring? Hoe worden spel en opvang een leuke oefenkans Nederlands? Na deze vorming haal je het maximum uit jouw begeleiding. Kom je verdiepen in de wereld van de meertaligheid en taalstimulering. Misschien hebben de gezinnen vreselijke ervaringen meegemaakt in hun herkomstland of onderweg naar hier. Maar ook als het niet zo erg is, mag je de overstap niet onderschatten. Aan het einde van de vorming zijn de leerkrachten zich bewust van hun aandeel in het onthaal van gezinnen en kinderen. WERKEN AAN EEN DIVERSITEITSBELEID? Een diversiteitsbeleid starten, brengt heel wat veranderingen binnen de organisatie met zich mee. Dit veranderingsproces zet je voor een aantal uitdagingen. Wij geven een theoretisch kader mee van waaruit je een veranderingsproces kan interpreteren, aangevuld met tools en praktijkvoorbeelden. Je leert hoe je precies een diversiteitsbeleid opzet, welke medewerkers je best betrekt, hoe je draagvlak voor verandering creëert. We gaan ook in op de manier waarop je gaat bepalen wat er juist moet veranderen en hoe je het hele proces kan aansturen. ONTHAAL VAN NIEUWKOMERS IN DE SCHOOL Gezinnen die nieuw zijn in België, schrijven hun kinderen meestal snel in in een school. Pas daarna maken ze kennis met het onderwijssysteem en de school. Wij loodsen je in deze vorming door de verschillende facetten van een onthaalbeleid op maat van nieuwkomers. De vorming bestaat uit een praktisch luik waarin we nagaan hoe je het onthaal best organiseert en hoe je met de nieuwe gezinnen kan communiceren. Een tweede deel gaat in op de behoeften van de kinderen en ouders, na de ingrijpende wijziging van hun leefcontext. OMGAAN MET DISCRIMINERENDE UITSPRAKEN Hoe reageer je gepast op racistische of discriminerende uitspraken van collega's, cliënten, cursisten? We reiken enkele concrete handvaten aan die helpen om constructief en professioneel te reageren op discriminerende en racistische uitspraken. In het programma is er ruimte voor ervaringsuitwisseling, stellen we kaders voor en werken we met oefeningen en praktijksituaties. In het onthaal van nieuwkomers zit er altijd een groot emotioneel aspect bij de leerkrachten en bij de gezinnen. Je onthaalt misschien mensen die nog nooit naar school geweest zijn, omdat er geen school was in de omgeving, omdat ze thuis hard moesten werken of omdat er oorlog heerste in het land

7 Toegankelijk communiceren met anderstalige klanten DUIDELIJK GESCHREVEN TAAL Deze training is interessant voor iedere werknemer die wil stilstaan bij de eigen schriftelijke communicatie. Dat kan bijvoorbeeld gelden voor de auteur van een nieuwsbrief, een communicatieverantwoordelijke, een persverantwoordelijke, maar ook voor medewerkers die in het kader van individuele contacten schriftelijk communiceren met hun cliënten. 10 TIPS OM ACTIEF MET DIVERSITEIT AAN DE SLAG TE GAAN IN JE SPORT- OF JEUGDCLUB Dit is een interactieve sessie voor vertegenwoordigers en sleutelfiguren van sport- en jeugdclubs. De vorming wil verenigingen sensibiliseren en ondersteunen in hun omgang met diversiteit. De sessie is opgebouwd uit 10 topics met hieraan gekoppeld telkens 1 tip. Maar we beperken ons niet tot een theoretische uiteenzetting: we analyseren ook de toegankelijkheid van je dienst of club en de samenwerking met diverse doelgroepen. We bekijken welke aanpassingen daarin mogelijk zijn. In deze vorming leer je de documenten om te zetten in een duidelijke en eenvoudige taal. Hiervoor werk je met je eigen teksten: brieven, vacatures, formulieren, brochures, reglementen, veiligheidsinstructies, personeelsdocumenten, nieuwsbrieven, website, mails,... Je denkt mee over welk niveau Nederlands je kan gebruiken in je schriftelijke communicatie naar een anderstalige. Via concrete tips, screen en herschrijf je je eigen documenten. Je bekijkt ook een aantal goede voorbeelden van herschreven teksten. Na de vorming kan je bewuster omgaan met het taalgebruik dat je hanteert in geschreven communicatie met anderstaligen. Dankzij onze tips en tools hanteer je in de toekomst duidelijke taal in jouw documenten. DUIDELIJK GESPROKEN TAAL Deze training is interessant voor iedere medewerker die wil stilstaan bij de eigen mondelinge communicatie. Bij deze vorming ga je op een interactieve manier na hoe je conversaties in het Nederlands met anderstaligen vlotter laat verlopen. Je screent een aantal gesprekken via filmpjes. Je krijgt ook concrete tips over hoe je duidelijk kan communiceren met laagtaalvaardige klanten. Deze tips oefen je in door gesprekken te voeren vanuit je eigen praktijk. Tijdens de vorming krijg je inzicht in taalverwerving en de ERK-taalniveaus (Europees Referentiekader) in functie van de dienstverlening naar anderstaligen. Nadien ga je bewuster om met het belang van duidelijk taal: laag

8 drempelig communiceren en tegelijk voldoende oefenkansen Nederlands bieden. DOELTREFFEND COMMUNICEREN: COMMUNICATIEWAAIER Welke manieren zijn er om taaldrempels weg te werken en communicatiemiddelen in te zetten? De communicatiewaaier is een verzameling van hulpmiddelen waarmee je je communicatie kan ondersteunen. De keuzewaaier wordt vergezeld van een beslismodel dat je gebruikt om de meest gepaste communicatiewijze te selecteren. In deze meerdaagse vorming gaan we in op een ruim spectrum van communicatieondersteuners: sociaal tolken, duidelijk gesproken Nederlands, vertaalapps en meer. Wie deelneemt, krijgt de kans om de opgedane kennis meteen ook te oefenen. Het is bovendien de bedoeling dat de deelnemers die kennis ook verder delen op team- of organisatieniveau. Deze opleiding bestaat uit verschillende onderdelen en duurt minimaal twee dagdelen, gevolgd door een terugkomdag waar we ervaringen bespreken en bijsturen. COMMUNICEREN DOOR MIDDEL VAN SOCIAAL TOLKEN Soms moet je een gesprek voeren met een klant over complexe inhouden of delicate onderwerpen en is er niet voldoende gemeenschappelijke talenkennis hiervoor. In de dienst- en hulpverlening kan je dan een beroep doen op een sociaal tolk. In deze vorming oefen je gesprekken te voeren via een tolk en leer je afwegen in welke situaties je best een tolk inzet. Je maakt ook kennis met het aanbod en de werking van onze dienst sociaal tolken. Vormingen over vreemdelingenrecht en internationaal familierecht Vreemdelingenwetgeving is complex en verandert voortdurend. Organisaties, voorzieningen en besturen kunnen bij de dienst vreemdelingenrecht en internationaal familierecht allerlei basis- en thematische vormingen volgen. Waarover gaat het? Welk verblijfsrecht heeft jouw niet-belgische cliënt, leerling, inwoner, hulpvrager? Kwamen zij voor gezinsmigratie, internationale bescherming, arbeidsmigratie, studiemigratie, toerisme,? Hebben zij reeds definitief verblijf? Kan hun verblijf in België toch nog ten einde komen? Hoe beoordeel je buitenlandse documenten zoals een huwelijks- of een geboorteakte? Hoe bepaal je de naam, nationaliteit, burgerlijke staat, afstamming, bij internationale familiesituaties? Welke vreemdelingen komen in aanmerking voor de Belgische nationaliteit? Welke rechtspositie heb je als vreemdeling op vlak van werk, gezondheidszorg, sociale bijstand, sociale zekerheid, inburgering, onderwijs, huisvesting, sportclubs en verzekeringen,...? 14 15

9 Wat bieden wij? Onze vormingen over vreemdelingenrecht in open aanbod vind je in de kalender op Voor vormingen op maat of begeleidingen kan je de dienst vreemdelingenrecht en internationaal familierecht contacteren via Voor publicaties en telefonisch advies over vreemdelingenrecht, asielrecht en internationaal familierecht: zie Kennismaking met inburgering Wat is inburgering en hoe wordt het georganiseerd? Deze gratis vorming geeft je hier een zicht op. We staan stil bij de migratiestromen in ons land en specifiek in jouw regio. We bekijken hoe het beleid daarop inspeelt en wat je specifiek van ons Agentschap kan verwachten. De vorming geeft meer duidelijkheid over nieuwkomers in België: wat wordt er van hen verwacht en wie is er verplicht een inburgeringstraject te volgen? Je leert ook meer over de inhoud van het inburgeringstraject en de lessen maatschappelijke oriëntatie. Je kan de vorming koppelen aan een bezoek aan één van onze contactpunten (Sint-Niklaas, Aalst, Gent of Eeklo)

10 Hoeveel kost een sessie? We vragen 250 per dagdeel. Een dagdeel duurt maximum 3,5 uur. Als vormingen kaderen in een leertraject of in een langdurige samenwerking met ons, dan kost een dagdeel 125. Deze prijs staat voor: de intake en de voorbereiding; het geven van de sessie; de vervoersonkosten van de begeleider; de terugkoppeling. Contact Melissa Papeleu coördinator integratie E Melissa.papeleu@integratie-inburgering.be M T Vragen over vreemdelingenrecht en internationaal familierecht: 18

11 VU: Leen Verraest, Agentschap Integratie en Inburgering, Tour & Taxis - Koninklijk Pakhuis, Havenlaan 86C bus 212, 1000 Brussel