De socio-economie van Etzioni; individu en gemeenschap in de economie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De socio-economie van Etzioni; individu en gemeenschap in de economie"

Transcriptie

1 De socio-economie van Etzioni; individu en gemeenschap in de economie Roel Jongeneel 25 min

2 Etzioni en The moral dimension

3 Intro Verhouding individu en gemeenschap in de economie Methodologisch individualisme Zelfs gemeenschap = individu (representative consumer) Contrast Etzioni ik wij paradigma vs homo economicus V1: wat zijn de consequenties voor het begrijpen van het economisch handelen V2: opstap naar naar een verdiepende economische analyse

4 Opzet Wie is Amitai Etzioni? 3 x kritiek op de neo-klassieke theorie Gedrag Tweevoudig nut (beyond pleasure) Hoe kiezen mensen (beyond rationality) Relaties en gemeenschap (beyond individualism) Evaluatie Een rijker verklaringsmodel Individu en gemeenschap herzien De koop van een bos bloemen voor moederdag

5 Wie is Etzioni? Hoogleraar Intern. Betrekkingen George Washington University (Washington DC) In 1929 geboren in Keulen (Werner Falk) In 1937 naar Palestina, neemt deel aan verzet (Palmach/Haganah) In 1949 uit leger, opleiding bij Buber-instituut 1957 naar VS (Berkeley) met academische bliksemcarriere (Columbia) Oprichter van Institute of Communitarian Policies

6 3 x kritiek op neo-klassieke theorie Wat drijft mensen bij hun handelen? A1: nutsmaximalisatie Hoe kiezen mensen de middelen die ze inzetten? A2: volstrekte doelrationaliteit en maximale behoeftebevrediging Wie zijn de actoren die beslissingen nemen? A3: individuen, gericht op eigenbelang

7 (economisch) gedrag Tweevoudig nut i.p.v. nut (utility) Voeg toe moral dimension Mensen hebben waarden, normen en leefregels die hun keuzes mede beïnvloeden en kunnen maken dat men niet voor pleasure (nut) kiest (beyond pleasure). ethische: zorg voor de ander en voor de gemeenschap

8 (economisch) gedrag Hoe kiezen mensen? (beyond rationality) Er zijn twee invalshoeken: economische rationaliteit en normatief/affectieve afwegingen De normatief/affectieve motieven wegen zwaarder (bepalend voor econ. keuzeruitme).

9 (economisch) gedrag Relaties en gemeenschap (beyond strict individualism) Mens is sociaal wezen Mensen die econ. keuzes maken zijn onderdeel van sociale gemeenschappen Groeps-regels, codes, verwachtingen oefenen grote invloed uit (rol van cultuur en subcultuur) Sociaal-filosofische onderbouwing vanuit ik-gij paradigma (I & we paradigm) van leermeester Buber

10 Evaluatie Een rijker verklaringsmodel (Etzioni is beter, maar nog te reductionistisch) levensvisie (fundamental beliefs, world view) Sensitieve (nut) Sociaal Economisch (inkomen) Esthetisch (mooi) Ethisch (zorg) Juridisch (recht) Pistisch (geloof/vertrouwen) economisch modale abstractie (economische) Preferenties Economisch handelen (gedrag) Budgetbeperking (prijzen, budget)

11 Evaluatie Individu en gemeenschap herzien: bevestigt dat economische gefundeerd is in het sociale (Rwbg) Etzioni is een proponent van het communitarisme Schluter & Mills relationele economie (moral failure of C-ism) Etzioni blijft te procedureel

12 Voorbeeld De koop van een bos bloemen met moederdag De ruil (V & A) Motieven/afwegingen Kwalificerend aspect De bloemenverkoopster De gemeenschappelijke noemer

13 Einde Bedankt voor uw aandacht! Vragen/opmerkingen? Contact:

Ethische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.

Ethische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen. Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid

Nadere informatie

Toon Vandevelde. Economische en menselijke rationaliteit

Toon Vandevelde. Economische en menselijke rationaliteit Toon Vandevelde Economische en menselijke rationaliteit uit: F. Verbeure en L. Apostel (reds), Verwijdering of ontmoeting? Pelckmans, 1994, 88-105 Inleidende beschouwingen: geen consensus over wat de economische

Nadere informatie

GEWOON OF JUIIST HEEL ONGEWOON?

GEWOON OF JUIIST HEEL ONGEWOON? GEWOON OF JUIIST HEEL ONGEWOON? Zelfsturing in de gemeente Peel en Maas Gabriel van den Brink 31-3-2017 Helden 1 Peel en Maas als schoolvoorbeeld Een feest van herkenning Lezen rapportage voelde als thuiskomen:

Nadere informatie

Filosofie en actualiteit. Zesde avond

Filosofie en actualiteit. Zesde avond Filosofie en actualiteit Zesde avond Wat is identiteit? Je bent identiek met jezelf I. is wat je van anderen onderscheidt I. is een rode draad door ruimte en tijd Je vereenzelvigt je met een bepaalde groep

Nadere informatie

Lelie 63 m 2 Roos 87 m 2. 3 e verdieping nr. 120 t/m 130. Woningtype

Lelie 63 m 2 Roos 87 m 2. 3 e verdieping nr. 120 t/m 130. Woningtype 63 m 2 87 m 2 3 e verdieping nr. 120 t/m 130 agnerplein 126 128 130 124 122 120 63 m 2 87 m 2 4 e verdieping nr. 132 t/m 142 agnerplein 138 140 142 136 134 132 63 m 2 87 m 2 5 e verdieping nr. 144 t/m

Nadere informatie

Burgerschapsmodel achter vermaatschappelijking van de jeugdzorg

Burgerschapsmodel achter vermaatschappelijking van de jeugdzorg Burgerschapsmodel achter vermaatschappelijking van de jeugdzorg Evelien Tonkens Hoogleraar burgerschap en humanisering van de publieke sector Universiteit voor Humanistiek Utrecht Symposium Kinderrechtencommissariaat

Nadere informatie

Agenten schrijven bonnen en dienders zorgen voor veiligheid. Dr. Pieter M. Veen CPC

Agenten schrijven bonnen en dienders zorgen voor veiligheid. Dr. Pieter M. Veen CPC Agenten schrijven bonnen en dienders zorgen voor veiligheid Dr. Pieter M. Veen CPC p.m.veen@vu.nl Utrecht, 18 november 2013 Agenda A. Principaal-agent sturing B. Uw praktijk C. Stewardship theorie D. Verschil

Nadere informatie

De leraar als puzzelstuk? Over het belang van (passen in) het schoolteam

De leraar als puzzelstuk? Over het belang van (passen in) het schoolteam De leraar als puzzelstuk? Over het belang van (passen in) het schoolteam www.steunpuntssl.be Chloé Meredith 2 Onderzoeksinteresse In het kader van het Steunpunt SSL onderzoek naar lerarenloopbanen met

Nadere informatie

Relationele Economie: delen is vermenigvuldigen

Relationele Economie: delen is vermenigvuldigen Relationele Economie: delen is vermenigvuldigen Interview met prof. dr. Lans Bovenberg door Henri Slob en Marco de Bruijn, werkzaam bij het Erasmus Institute for Business Economics. Gepubliceerd op: 24-1-2019.

Nadere informatie

Contextuele Therapie. Een inleiding

Contextuele Therapie. Een inleiding Contextuele Therapie Een inleiding Ivan Boszormenyi-Nagy Ivan Boszormenyi-Nagy 1920-2007 2007 Ivan Boszormenyi-Nagy werd geboren op 19 mei 1920 in Boedapest. Hij werd psychiater en hoogleraar psychiatrie

Nadere informatie

De Toekomst van Europa. Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema

De Toekomst van Europa. Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema De Toekomst van Europa Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema Opzet van het college 1. Balans tussen huidige problemen en de theoretische lens. 2. Politieke economie van Europese integratie.

Nadere informatie

Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen

Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen Master of Science in het Sociaal Werk en Sociaal Beleid Faculteit Sociale Wetenschappen Inhoud & achtergrond Sociaal Werk & Sociaal Beleid Internationale definitie van sociaal werk: Social work is a practice-based

Nadere informatie

Amitai Etzioni. Biografie

Amitai Etzioni. Biografie KDL42.Etzioni 17-11-2009 11:03 Pagina 1 Amitai Etzioni 1 Amitai Etzioni door P. van Seters Biografie Amitai Etzioni ziet het levenslicht in 1929 in Keulen (Duitsland) als Werner Falk. Halverwege de jaren

Nadere informatie

filosofie havo 2016-II

filosofie havo 2016-II Opgave 3 2025: een ruimte-utopie 11 maximumscore 3 een uitleg dat een maatschappelijk verdrag een oplossing is voor een onhoudbare/onwenselijke natuurtoestand 1 een uitleg dat de kolonisten zich wel in

Nadere informatie

Participeren in de participatiesamenleving

Participeren in de participatiesamenleving Participeren in de participatiesamenleving Samenleving ontwerpen: waar gewerkt wordt, vallen spaanders Verwerken van afval: zo kan het! Ons Afvalverwerkingssysteem Welzijn en sociale zekerheid als afvalverwerkingsindustrie

Nadere informatie

Samenvatting Economie H 6

Samenvatting Economie H 6 Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije

Nadere informatie

Maakbare samenleving. LEAN Bouwen 2.0 10 oktober 2012 Balance & Result - Symbol

Maakbare samenleving. LEAN Bouwen 2.0 10 oktober 2012 Balance & Result - Symbol Organiseren in netwerken: co-creërend denken en handelen Prof. dr. André Wierdsma Nyenrode Business Universiteit CEIBS (China Europe International Business School) Organiseren: Eenheid van analyse FASE

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

2.5 Verschillen boeren vs ANLb ambitieniveau Workshopspreker: Jetske Bouma

2.5 Verschillen boeren vs ANLb ambitieniveau Workshopspreker: Jetske Bouma 2.5 Verschillen boeren vs ANLb ambitieniveau Workshopspreker: Jetske Bouma Inhoud Intro Opzet simulatiespel Discussie Vervolg 2 Introductie Het Planbureau voor de Leefomgeving is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Opleiding Master of Science in het sociaal werk en sociaal beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen

Opleiding Master of Science in het sociaal werk en sociaal beleid. Faculteit Sociale Wetenschappen Opleiding Master of Science in het sociaal werk en sociaal beleid Faculteit Sociale Wetenschappen Inhoud en achtergrond Kernpunten opleiding 1. Verbreding en verdieping van uw kennis 2. Internationaal

Nadere informatie

Inleiding. eelke de jong

Inleiding. eelke de jong eelke de jong Inleiding In de jaren 2008-2010 hebben we de diepste economische crisis na die van de jaren dertig van de vorige eeuw meegemaakt. Het lijkt erop dat het ergste voorbij is. Eind 2010 groeide

Nadere informatie

Geluk en Capabilities: een filosofische analyse. Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte

Geluk en Capabilities: een filosofische analyse. Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte Geluk en Capabilities: een filosofische analyse Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte Geluk: welke bijdrage door filosofen? De academische filosofie is veel heterogener

Nadere informatie

BELEIDSEVALUATIE BINNEN HET DOMEIN WERK EN SOCIALE ECONOMIE Nina Van den Driessche (VDAB) Willem De Klerck (DWSE)

BELEIDSEVALUATIE BINNEN HET DOMEIN WERK EN SOCIALE ECONOMIE Nina Van den Driessche (VDAB) Willem De Klerck (DWSE) BELEIDSEVALUATIE BINNEN HET DOMEIN WERK EN SOCIALE ECONOMIE Nina Van den Driessche (VDAB) Willem De Klerck (DWSE) Inhoud Het domein WSE Evaluatie binnen WSE Evaluatiebeleid/plan*: Strengths Weaknesses

Nadere informatie

Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L B R U S S E L

Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L B R U S S E L Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L 2 0 1 5 B R U S S E L Stelling Stelling: Goed onderwijs betrekt de resultaten van cognitieve neurowetenschappen en de neuropedagogiek in de besluitvorming

Nadere informatie

De valse belofte van Etzioni s socioeconomie

De valse belofte van Etzioni s socioeconomie De valse belofte van Etzioni s socioeconomie Menno R. Kamminga In 2008 besteedde het tijdschrift Socio-Economic Review ruime aandacht aan de twintigste verjaardag van Amitai Etzioni s The Moral Dimension:

Nadere informatie

Tom Regans pleidooi voor dierenrechten als basis voor ethisch veganisme door Titus Rivas Zoals veel lezers van Vega! al zullen weten, bestaat er

Tom Regans pleidooi voor dierenrechten als basis voor ethisch veganisme door Titus Rivas Zoals veel lezers van Vega! al zullen weten, bestaat er Tom Regans pleidooi voor dierenrechten als basis voor ethisch veganisme door Titus Rivas Zoals veel lezers van Vega! al zullen weten, bestaat er sinds enkele maanden een leesclubje van veganisten met belangstelling

Nadere informatie

Uitleg theorie AS-AD model. MEV Wat betekent AS-AD. Aggregated demand: de macro-economische vraag.

Uitleg theorie AS-AD model. MEV Wat betekent AS-AD. Aggregated demand: de macro-economische vraag. Uitleg theorie AS-AD model. Het AS-AD model is een theoretisch model over de werking van de economie. Het model is daarmee een macro-economisch model. Het model maakt sterk gebruik van het marktmodel uit

Nadere informatie

Techniek en mobilities paradigma vullen elkaar duurzaam aan

Techniek en mobilities paradigma vullen elkaar duurzaam aan Techniek en mobilities paradigma vullen elkaar duurzaam aan Tips en aanbevelingen voor de praktijk Een interactieve workshop KIVI NIRIA Jaarcongres 6 november 2013 Sustainable Mobility Wie zijn wij? Waarin

Nadere informatie

Workshop: Corporate foundations en hun oprichters: at arms length?

Workshop: Corporate foundations en hun oprichters: at arms length? 3 april 2017 Workshop: Corporate foundations en hun oprichters: at arms length? Initiators: Steffen Bethmann & Georg Von Schnurbein Centrum voor Filantropische Studies (CEPS), Universiteit van Basel Steffen.bethmann@unibas.ch

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander

Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Vrijheid van de een is voorwaarde voor die van de ander Amsterdam, juni 2017 Beste Axel Honneth, Iedere keer als ik in Duitsland ben zoek ik een Duits boek op. Ik ben opgegroeid met de Duitse cultuur en

Nadere informatie

Essay. Norbert Vogel* Morele feiten bestaan niet

Essay. Norbert Vogel* Morele feiten bestaan niet Essay Norbert Vogel* Morele feiten bestaan niet Ethici onderscheiden zich van gewone mensen doordat zij niet schijnen te weten wat morele oordelen zijn. Met behulp van elkaar vaak uitsluitende ismen trachten

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

Opgave 2 Doen wat je denkt

Opgave 2 Doen wat je denkt Opgave 2 Doen wat je denkt 7 maximumscore 2 een argumentatie waarom Swaab het bestaan van vrije wil verwerpt op grond van de experimenten van Libet: bewustzijn komt pas na de beslissingen van de hersenen

Nadere informatie

Hoe kiezen patiënten een zorgaanbieder? De rol van objectieve en subjectieve kwaliteitsinformatie

Hoe kiezen patiënten een zorgaanbieder? De rol van objectieve en subjectieve kwaliteitsinformatie Hoe kiezen patiënten een zorgaanbieder? De rol van objectieve en subjectieve kwaliteitsinformatie Presentatie literatuur- en praktijkonderzoek Invitational Nivel: Judith de Jong Kim Out Romy Bes Kim van

Nadere informatie

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzondere procesdoelen 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.2 Ontdekken van morele problemen 2.3 Ontwikkelen van

Nadere informatie

Migratietheorieën in vogelvlucht. Jeroen Doomernik

Migratietheorieën in vogelvlucht. Jeroen Doomernik Migratietheorieën in vogelvlucht Jeroen Doomernik De eerste migrant Neo-klassieke theorie New Economics of Labour Migration De duale arbeidsmarkt World systems Volgmigratie Migratiesystemen Netwerken Institutionalisering

Nadere informatie

7.1. Praktische-opdracht door een scholier 2231 woorden 17 juni keer beoordeeld. Filosofie

7.1. Praktische-opdracht door een scholier 2231 woorden 17 juni keer beoordeeld. Filosofie Praktische-opdracht door een scholier 2231 woorden 17 juni 2009 7.1 18 keer beoordeeld Vak Filosofie 1. Inleiding De belangen van jezelf staan soms op gespannen voet met de belangen van de groep waarmee

Nadere informatie

Grenzen in de zorgvragen

Grenzen in de zorgvragen Grenzen in de zorgvragen Patiënten in de thuisverpleging: Eindelijk baas in eigen huis; of toch niet? Een ethisch-filosofische reflectie Luc Van Gorp Ethos Ethos = expertisecel ethiek van Quadri KHLim

Nadere informatie

Naar een economie van verbondenheid. Verkenning van een bioregionaal perspectief

Naar een economie van verbondenheid. Verkenning van een bioregionaal perspectief Naar een economie van verbondenheid Verkenning van een bioregionaal perspectief If the individual has a warm personal understanding of the land, he will perceive of his own accord that it is something

Nadere informatie

Voorwoord 11 Inleiding 13

Voorwoord 11 Inleiding 13 Voorwoord 11 Inleiding 13 1 Een gemeenschappelijk perspectief 13 2 Herkenning, reflectie en argumentatie 14 2.1 Herkenning 14 2.2 Reflectie 14 2.2.1 Ethisch kader 14 2.2.2 Términologisch kader 15 2.3 Argumentatie

Nadere informatie

Overgang basis-secundair: alle partners slaan de handen in elkaar!

Overgang basis-secundair: alle partners slaan de handen in elkaar! Overgang basis-secundair: alle partners slaan de handen in elkaar! Nathalie Van Ceulebroeck en Marie Seghers Inspiratiedag Ouder-school-leerlingen 10 februari 2015 Verloop van de workshop Voorstelling

Nadere informatie

Ruimte voor bedrijvigheid in West-Vlaanderen Een stand van zaken. 29 September 2015

Ruimte voor bedrijvigheid in West-Vlaanderen Een stand van zaken. 29 September 2015 Ruimte voor bedrijvigheid in West-Vlaanderen Een stand van zaken 29 September 2015 00_intro 00_intro 01_resultaten Ruimtemonitor 02_studie vraag naar bedrijventerreinen 03_wat met het reservepakket? 04_vragen

Nadere informatie

Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn

Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo 2010 - II

Eindexamen filosofie vwo 2010 - II Opgave 2 Religie in een wetenschappelijk universum 6 maximumscore 4 twee redenen om gevoel niet te volgen met betrekking tot ethiek voor Kant: a) rationaliteit van de categorische imperatief en b) afzien

Nadere informatie

Wetenschapsethiek. Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007

Wetenschapsethiek. Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007 Wetenschapsethiek Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007 1 Overzicht 1. Enkele discussies in de 20 e eeuw 2. Wat is ethiek?

Nadere informatie

Toch is dit wat we dagelijks doen. Iemand geeft je een compliment en je neemt het niet in ontvangst of wuift het weg; Leuk jasje! Oooh ja, is al oud.

Toch is dit wat we dagelijks doen. Iemand geeft je een compliment en je neemt het niet in ontvangst of wuift het weg; Leuk jasje! Oooh ja, is al oud. ONTVANGEN. Hoe goed zijn we eigenlijk in het ontvangen van energie? Word je ontzettend blij als je iets in ontvangst neemt, of voel je je bezwaard? Ben je bang dat je een ander daardoor te kort doet of

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl11 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding Rechten AO BE 028 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Nadere informatie

Beroepsgeheim in de drughulpverlening

Beroepsgeheim in de drughulpverlening Beroepsgeheim in de drughulpverlening KU Leuven Broeders van Liefde Studiedag De8 Antwerps Integratiecentrum Antwerpen, 15 januari 2013 Inleiding Specifieke invalshoek Vanuit West-Europese en Vlaamse cultuur

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen

Rijksuniversiteit Groningen De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Onderzoek over GELUK

Onderzoek over GELUK Onderzoek over GELUK Prof. dr. Ruut Veenhoven Masterclass Geluk in bedrijf Dinsdag 9 april 2013 Erasmus Universiteit Rotterdam Onderzoek over geluk Vraag naar kennis over geluk Begrip geluk Meting van

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 31 mei uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 31 mei uur Filosofie Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 31 mei 9.00 12.00 uur 19 99 Dit examen bestaat uit 12 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff Eigen regie bij LVB cliënten Brigitte Althoff Voorstellen Onderzoek gedaan naar de ethische dilemma's in de ambulante zorg voor volwassen cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) die alcohol

Nadere informatie

De wens een goede moeder te zijn

De wens een goede moeder te zijn De wens een goede moeder te zijn welke impact hebben de ethische bedenkingen van vrouwen op hun keuzes voor prenatale testen? Dr. E. Garcia 12-12-2013 In search of good motherhood How prenatal screening

Nadere informatie

UITSTELGEDRAG. een kwestie van tijd & kijkje in het brein

UITSTELGEDRAG. een kwestie van tijd & kijkje in het brein UITSTELGEDRAG een kwestie van tijd & kijkje in het brein WOUTER VAN DEN BOS CENTER FOR ADAPTIVE RATIONALITY MAX PLANCK INSTITUTE FOR HUMAN DEVELOPMENT DEPARTMENT OF PSYCHOLOGY UNIVERSITY OF AMSTERDAM Uitstellen

Nadere informatie

Reciprociteit in de zorg voor Ouderen

Reciprociteit in de zorg voor Ouderen Reciprociteit in de zorg voor Ouderen Congres Ouderenpsychiatrie Leuven, 24 oktober 2013 Prof. Toon Vandevelde Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KULeuven Mensbeeld Homo oeconomicus: mens streeft naar (maximeert?)

Nadere informatie

1 INLEIDING 17 2 ZORG, BEGELEIDING, METHODIEK 29

1 INLEIDING 17 2 ZORG, BEGELEIDING, METHODIEK 29 INHOUD 1 INLEIDING 17 1.1 Methodiekvraag in context 18 1.1.1 De context van de geestelijk verzorger 18 1.1.2 De context van de organisatie 18 1.1.3 De context van de beroepsgroep 19 1.1.4 De maatschappelijke

Nadere informatie

Armoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016

Armoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Armoede en ongelijkheid in de wereld Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Wat gaan we bestuderen? Wanneer en hoe zijn armoede en ongelijkheid op de agenda van

Nadere informatie

Proeftoets periode 4 vwo

Proeftoets periode 4 vwo 1. Presentation of the self : I. heeft te maken met rolgedrag. II. werkt gedragsregulerend. III. is kenmerkend in subculturen. A. Alleen II is juist. B. Alleen III is juist. C. II en III zijn juist. D.

Nadere informatie

Vlaams Evaluatieplatform: seminarie ex ante beleidsevaluatie: inleiding. Dieter Vanhee - Departement Kanselarij en Bestuur

Vlaams Evaluatieplatform: seminarie ex ante beleidsevaluatie: inleiding. Dieter Vanhee - Departement Kanselarij en Bestuur Vlaams Evaluatieplatform: seminarie ex ante beleidsevaluatie: inleiding Dieter Vanhee - Departement Kanselarij en Bestuur Welkom in het Herman Teirlinck-gebouw Het Vlaams Evaluatieplatform (VEP) is een

Nadere informatie

De positieve aanpak. Ruud Hanou - MHHNH Vereniging tot Behoud van het OpenLandschap van Kaag en Braassem e.o 5 maart 2015

De positieve aanpak. Ruud Hanou - MHHNH Vereniging tot Behoud van het OpenLandschap van Kaag en Braassem e.o 5 maart 2015 De positieve aanpak Ruud Hanou - MHHNH Vereniging tot Behoud van het OpenLandschap van Kaag en Braassem e.o 5 maart 2015 It starts with a Why : het juiste beheer van milieu, natuur en het openlandschap

Nadere informatie

Empowerment van (kinder) psychiatrische verpleegkundigen

Empowerment van (kinder) psychiatrische verpleegkundigen Empowerment van (kinder) psychiatrische verpleegkundigen Inge Antrop en Karolijne Geldolf 21 maart 2012 NVKVV Residentiele zorg bij kinderen en jongeren met een psychiatrische problematiek (Leichtman,

Nadere informatie

1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam)

1 ste graad 2 de graad 3 de graad. Communicatie. Creativiteit. Praatronde - klasraad (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) (Vakoverschijdende eindtermen: Gemeenschappelijke stam) 1 ste graad 2 de graad 3 de graad Communicatie manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal uiten. manier een idee, gedachte verbaal en non-verbaal

Nadere informatie

Samenwerking als krachtig instrument. Joris De Corte Universiteit Gent N-LAB

Samenwerking als krachtig instrument. Joris De Corte Universiteit Gent N-LAB Samenwerking als krachtig instrument Joris De Corte Universiteit Gent N-LAB Kapstokken Maak uw huiswerk Het verschil is uw brandstof Regisseren is eigenaarschap geven Vertrouwen is de lijm 1. Maak uw

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Dutch summary

Nederlandse samenvatting Dutch summary 110 Ethics in Economic Decision-Making Nederlandse samenvatting Dutch summary We maken in het dagelijks leven vele beslissingen. Een groot deel van deze beslissingen bepaalt niet alleen onze eigen (financiële)

Nadere informatie

Innovaties in Marketing

Innovaties in Marketing Innovaties in Marketing Irrationeel Consumentengedrag Sabrina Bruyneel januari 2015 Behavioral Economics Integreren van psychologische inzichten in de klassieke economie Mensen zijn niet zo rationeel als

Nadere informatie

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo

THEMA SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo-vwo Kern Subkern 0-4 groep 1-2 groep 3-6 groep 7-8 Onderbouw vo Zelf Gevoelens Verbaal en non-verbaal primaire gevoelens beschrijven en uiten. Kwaliteiten Verbaal en non-verbaal beschrijven dat fijne en nare

Nadere informatie

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Promen

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Promen COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Promen Te besluiten om 1. In principe de 'Wijzigingsregeling gemeenschappelijke regeling Promen 2015" vast te stellen; 2. Een definitief

Nadere informatie

Antwerpen Centraal Station

Antwerpen Centraal Station Prof.dr. Johan Polder Maatschappelijk perspectief op de gezondheidseconomie van preventie VGE-NVTAG congres Gezondheidseconomie van preventie - Antwerpen, 21 mei 2010 Antwerpen Centraal Station 1 Utrecht

Nadere informatie

Concept PTA economie havo Belgisch Park cohort

Concept PTA economie havo Belgisch Park cohort Het eindexamen economie bestaat uit een centraal schriftelijk examen en een schoolexamen. Domeinen economie Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A: Vaardigheden 1. Informatievaardigheden.

Nadere informatie

IBR SCRIPTIEPRIJS

IBR SCRIPTIEPRIJS IBR SCRIPTIEPRIJS 2016-2017 PRIVAATRECHTELIJK BOUWRECHT JURYRAPPORT Het Instituut voor Bouwrecht (IBR) heeft o.a. als taak het bevorderen van de wetenschappelijke en praktische beoefening van het bouwrecht

Nadere informatie

Economische, sociale en beleidsaspecten van geintegreerde bestrijding in de landen tuinbouw

Economische, sociale en beleidsaspecten van geintegreerde bestrijding in de landen tuinbouw Economische, sociale en beleidsaspecten van geintegreerde bestrijding in de landen tuinbouw 14 juni, Roel Jongeneel (Wageningen University & Wageningen Economic Research) Presentatie gemaakt voor Ctgb

Nadere informatie

Master in de seksuologie

Master in de seksuologie Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden

Nadere informatie

Kennis en kenniswerk

Kennis en kenniswerk Kennis en kenniswerk Kennis De agent als drager van kennis Abstractie Ontologische stratificatie Problemen oplossen Kennis in de organisatie My beliefs Your beliefs Kennis Dat wat toegeschreven kan

Nadere informatie

Sociale en Politieke Filosofie

Sociale en Politieke Filosofie 3de bach PSW Sociale en Politieke Filosofie Prof. Reynaert Q uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quickprinter.be B37 6.70 EUR A1: Individualisme (p. 9 en 12) Zowel het individualisme als het

Nadere informatie

For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn

For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn For Love or Money? Vrijwilligers motiveren op lange termijn Dr. Jemima Bidee Ontbijtsessies CJP/BILL, 2014 12-12-2014 pag. 1 Intro 12-12-2014 pag. 2 Intro Koecomfort: technologie, benadering Individuele

Nadere informatie

Tussen vrees en hoop. Enkele gedachten over innerlijke zekerheid. Gabriël van den Brink 24 maart 2016 Tilburg

Tussen vrees en hoop. Enkele gedachten over innerlijke zekerheid. Gabriël van den Brink 24 maart 2016 Tilburg Tussen vrees en hoop Enkele gedachten over innerlijke zekerheid Gabriël van den Brink 24 maart 2016 Tilburg Filosofisch nadenken op een ongemakkelijk moment 1 Ons mensbeeld: wat te doen bij gevaar? We

Nadere informatie

Methodisch werken in een weerbarstige praktijk. Prof. dr. Koen Hermans

Methodisch werken in een weerbarstige praktijk. Prof. dr. Koen Hermans Methodisch werken in een weerbarstige praktijk Prof. dr. Koen Hermans Vertrekpunt: vraag Context : beleidsaandacht voor evidence-based practice JE: tweevoudige vraag IPT wetenschappelijk onderbouwen Effectiviteit

Nadere informatie

Huisarts 3.0: het vak van huisarts in transitie

Huisarts 3.0: het vak van huisarts in transitie Huisarts 3.0: het vak van huisarts in transitie Jan Rotmans 9 november 2012 www.twitter.com/janrotmans We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken Kantelperiode periode

Nadere informatie

De controller als choice architect. Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics

De controller als choice architect. Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics De controller als choice architect Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics Wat doet een controller? Hoofd administratie Boekhoudsysteem/grootboek/accountingregels

Nadere informatie

HOOFDSTUK 4: DE CONSUMENT 1. BEPALENDE FACTOREN VAN DE INDIVIDUELE VRAAG

HOOFDSTUK 4: DE CONSUMENT 1. BEPALENDE FACTOREN VAN DE INDIVIDUELE VRAAG 1 HOOFDSTUK 4: DE CONSUMENT 1. BEPALENDE FACTOREN VAN DE INDIVIDUELE VRAAG cfr H2: de algemene vraagfunctie van een individuele consument (i) naar een goed: q i V met = f i (p, p a, p b,, y, seizoen, gezinsgrootte,

Nadere informatie

MANAGEN VAN CONFLICTEN OP DE WERKPLEK. Vaardigheidstraining

MANAGEN VAN CONFLICTEN OP DE WERKPLEK. Vaardigheidstraining MANAGEN VAN CONFLICTEN OP DE WERKPLEK Vaardigheidstraining Managen van conflicten op de werkvloer Introductie Conflicten hebben zowel belemmerende als kansrijke aspecten. Naast pijn, verwarring en onzekerheid

Nadere informatie

Opnieuw beginnen. Amsterdam, juli Beste Donald Trump,

Opnieuw beginnen. Amsterdam, juli Beste Donald Trump, Opnieuw beginnen Amsterdam, juli 2017 Beste Donald Trump, Geschiedenis vertelt, hoop niet Aan deze kant van het graf, Maar dan, eens in een mensenleven Kan de verlangde getijdegolf Van rechtvaardigheid

Nadere informatie

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo I

Eindexamen filosofie vwo I Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:

Nadere informatie

Examenprogramma economie vwo

Examenprogramma economie vwo Examenprogramma economie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Arbeidsmarkt

Nadere informatie

UNIVERSITEIT UTRECHT. Kritiek op Economische Assumpties Een Herinterpretatie van het begrip Rationaliteit

UNIVERSITEIT UTRECHT. Kritiek op Economische Assumpties Een Herinterpretatie van het begrip Rationaliteit UNIVERSITEIT UTRECHT Kritiek op Economische Assumpties Een Herinterpretatie van het begrip Rationaliteit Floris Foolen 8 8 2012 Inleiding Economische wetenschappen zijn geen harde wetenschappen zoals natuurwetenschappen.

Nadere informatie

Projectoproep Elisabeth en Amélie (Fonds Elisabeth en Amélie) ontvankelijkheids- en selectiecriteria

Projectoproep Elisabeth en Amélie (Fonds Elisabeth en Amélie) ontvankelijkheids- en selectiecriteria KBS - FRB Projectoproep Elisabeth en Amélie (Fonds Elisabeth en Amélie) ontvankelijkheids- en selectiecriteria [Document voor de kandidaten] [2017] Page 1 of 7 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Context...

Nadere informatie

filosofie havo 2015-I

filosofie havo 2015-I Opgave 3 Wat is de Wat 11 maximumscore 1 Een goed antwoord bevat het volgende element: een uitleg dat Eggers zich met morele vraagstukken bezighoudt: hij vraagt zich af wat hij zelf vanuit zijn eigen normen

Nadere informatie

Innerland Voor iedereen die echt stappen wil zetten

Innerland Voor iedereen die echt stappen wil zetten Innerland Voor iedereen die echt stappen wil zetten Over ons Innerland is hét trainingsbureau voor persoonlijke groei en blijvende gedragsverandering. Innerland begeleidt en inspireert mensen in hun persoonlijke

Nadere informatie

Tilburg University. Conceptuele dilemma's in socio-economie van Wezel, J.A.M. Publication date: Link to publication

Tilburg University. Conceptuele dilemma's in socio-economie van Wezel, J.A.M. Publication date: Link to publication Tilburg University Conceptuele dilemma's in socio-economie van Wezel, J.A.M. Publication date: 1992 Link to publication Citation for published version (APA): van Wezel, J. A. M. (1992). Conceptuele dilemma's

Nadere informatie

Filosofie voor de Wetenschappen

Filosofie voor de Wetenschappen Date 15-10-2013 1 Filosofie voor de Wetenschappen Presentatie voor de Honours-studenten van de Rijksuniversiteit Gent Jan-Willem Romeijn Faculteit Wijsbegeerte Rijksuniversiteit Groningen Date 15-10-2013

Nadere informatie

Noodondersteunend opvoeden van kinderen en jongeren met CP: Inzichten vanuit zelfdeterminatietheorie

Noodondersteunend opvoeden van kinderen en jongeren met CP: Inzichten vanuit zelfdeterminatietheorie VAKGROEP ORTHOPEDAGOGIEK VAKGROEP ONTWIKKELINGS-, PERSOONLIJKHEIDS- EN SOCIALE PSYCHOLOGIE Noodondersteunend opvoeden van kinderen en jongeren met CP: Inzichten vanuit zelfdeterminatietheorie Dra. Lisa

Nadere informatie

Examenprogramma economie havo

Examenprogramma economie havo Examenprogramma economie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Goed werkgeverschap & goed werknemerschap

Goed werkgeverschap & goed werknemerschap Goed werkgeverschap & goed werknemerschap Goed werkgeverschap & goed werknemerschap Ethiek van bedrijfscultuur, leiderschap en arbeidsrelaties Dr. Tom van den Belt Buijten & Schipperheijn Motief Amsterdam

Nadere informatie

4.9. Samenvatting door een scholier 1057 woorden 12 juni keer beoordeeld. Verzorging Verzorging voor jou

4.9. Samenvatting door een scholier 1057 woorden 12 juni keer beoordeeld. Verzorging Verzorging voor jou Samenvatting door een scholier 1057 woorden 12 juni 2005 4.9 54 keer beoordeeld Vak Methode Verzorging Verzorging voor jou Verzorging, een vak voor jou! Hoofdstuk 1 Opdracht 2: 1. - voeding - genieten

Nadere informatie

TOERISME TRANSFORMEERT

TOERISME TRANSFORMEERT TOERISME TRANSFORMEERT DENKTANK De meer en minderwaarde voor de bestemming 17 april 2018 Hof van Busleyden, Mechelen DE MEER-EN MINDERWAARDE VAN HET TOERISME VOOR DE BESTEMMING 13u00 13u15 Welkomstwoord

Nadere informatie

Intro stukje Absurd en toch herkenbaar

Intro stukje Absurd en toch herkenbaar Intro stukje Absurd en toch herkenbaar Kenmerken van ludiek toneel: - Overdreven - Pastoor vervangen door dominee, voorganger, pastoraal werker, oudste, kringleider, enz - Kerk bezig met schuldvraag, gescheiden

Nadere informatie

En de prijzen zullen ze verder stijgen?

En de prijzen zullen ze verder stijgen? En de prijzen zullen ze verder stijgen? Paul de Vries, /TUDelft, Nederland Publieksmoment Woonbeleidsplan Vlaanderen, Brussel, 29 november 2011 Delft University of Technology Challenge the future De prijzen

Nadere informatie