Gezonde voeding op kinderdagverblijven en BSO met KidsFoodCare

Transcriptie

1 Gezonde voeding op kinderdagverblijven en BSO met KidsFoodCare KidsFoodCare Bezoekadres: Praktijk Berkelaar Ierlandlaan HG Zoetermeer Telefoon: Postadres: KidsFoodCare Mariaplaats EB Zoetermeer Telefoon:

2 Inhoudsopgave Pagina 1 Voorblad 2 Inhoudsopgave 3 Inleiding 5 Suikerhuishouding 8 Weekoverzicht voeding kinderen 0 tot 1 jaar oud 9 Weekoverzicht voeding kinderen 1 tot 2 jaar oud 10 Weekoverzicht voeding kinderen 2 tot 4 jaar oud 11 Het Picto-systeem 12 Voedingsschema BSO 14 Berekening voedingsschema 19 Vergelijking tussendoortjes (oude en gezonde) 21 Wat hebben kinderen nodig? 22 Kosten Pagina 2 van 22

3 Inleiding: Overgewicht onder kinderen is de laatste jaren enorm toegenomen. Het aantal jongens dat te zwaar was op 9 jarige leeftijd is van 1997 naar 2004 gegroeid met 80%. Bij meisjes was dit zelfs een toename van 100% (dus verdubbeld!). De verwachting van de onderzoekers is dat dit nu weer gestegen is (bron: TNO onderzoek ) Naast overgewicht hebben kinderen in toenemende mate last van ADHD, autisme, slaapproblemen en gedragsproblemen. Tot slot is het bekend dat veel ouders problemen ondervinden bij het gezond laten eten van hun kinderen. Waarom is voeding belangrijk? Een kind groeit in de levensfase van 1 tot 4 jaar gemiddeld 6 kg (van 10 naar 16 kg). In de leeftijd van 4 tot 12 jaar groeit een kind gemiddeld 75 cm en ongeveer 25 kg. Om deze groei te kunnen realiseren hebben mensen energie nodig die wij uit de voeding halen. Naast energie hebben we ook bouwstoffen nodig om te groeien, en ook deze moet afkomstig zijn uit de voeding. Het is goed om erbij stil te staan dat er met groeien alles wordt bedoeld: de huid, botten, organen zenuwstelsel, immuunsysteem etc. Daar er vele verschillende weefsels moeten groeien zal het lichaam dus ook vele verschillende bouwstoffen nodig hebben. Variatie in de voeding is hierbij dan ook van groot belang. De kwaliteit van het menselijk weefsel hangt dus werkelijk af van de kwaliteit van de voeding (je bent dus echt wat je eet). Water neemt een belangrijke plaats in binnen de voeding, want maar liefst 60% van ons lichaam bestaat uit water. Logisch dus dat water een vaste plek in de voeding van opgroeiende kinderen moet hebben. Gezonde voeding op Kinderdagverblijven: Wanneer kinderen al op de crèche te maken hebben met gezonde voeding, groentes en fruit zal dit een goed begin zijn voor het kind, en het gemakkelijker maken thuis ook gezonder te gaan eten. Op een kinderdagverblijf zijn groepsregels waarin kinderen zich moeten leren te houden. Mede daarom zullen kinderen gemakkelijker geneigd zijn om gezond t gaan eten, als dit een regel van de groep is, en wanneer de andere kinderen dit ook doen. Met het voedingsschema dat ik wil voorstellen worden kinderen al op vroege leeftijd betrokken bij het eten en zijn ze hier bewust mee bezig. Op iedere groep zal een dagplanner aanwezig zijn met daarop de verschillende eetmomenten, en van ieder voedingsmiddel dat op de lijst staat zal een picto aanwezig zijn. s Morgens om 09:00 uur gaan de kinderen in de kring of aan tafel zitten en bespreken ze welke voeding ze gaan eten die dag. De pedagogisch medewerkerbeschikt over een weekschema. De pedagogisch medewerkerkiest een kindje uit die uit een doos met picto s de picto van bijvoorbeeld een worteltje mag pakken. Eerst wordt er nagedacht welke eigenschappen het voedsel heeft: smaak, vorm, kleur etc. Dan wordt de picto op kleur gezocht: dit zal rood/oranje zijn. Vervolgens mag het kindje deze picto ophangen bij de dagplanner bij het tijdstip dat het wordt gegeten. Zo worden de kinderen hier s morgens al bij betrokken en maken zij hun voeding bewuster mee. Pagina 3 van 22

4 Per seizoen kunnen de kinderen verschillende knutselactiviteiten verwachten die betrekking hebben op welke soorten fruit en groenten er die periode aanwezig zijn, en hoe die smaken en eruit zien. Behalve dat deze kinderen dan gezond eten en dus minder risico lopen op vele gezondheidsaandoeningen zal het ook leuk voor ze zijn om alles over gezond eten te leren. Ik kom graag eens deze weekplanner demonstreren. Inhoudelijk: De voeding is erop gericht om kinderen de gehele dag in staat te stellen om een gezonde suikerstofwisseling te behouden. Zie voor een uitleg over suikerstofwisseling het document Suikerstofwisseling. Geen hoog geconcentreerde suikerrijke maaltijden die ongewenste schommelingen in de suikerstofwisseling veroorzaken. Een verstoorde suikerstofwisseling wordt in verband gebracht met de volgende problemen: - vaker eten (frequentie) - meer eten (kwantiteit) - steeds weer opnieuw hoog geconcentreerde suikerrijke maaltijden eten (kwaliteit) Wanneer bovengenoemde problemen spelen zullen kinderen dus meer en vaker ongezonde voeding eten. Een verstoorde suikerstofwisseling is een van de belangrijkste oorzaken van: - Overgewicht - ADHD - Gedragsproblemen - Slaap problemen - Allergieën - Huidproblemen - Etc. Naast suiker houden we ook rekening met toegevoegde stoffen zoals kleur- geur- en smaakstoffen, E-nummers, zout, en conserveermiddelen. Praktisch: In de praktijk zullen de kinderen meer groente en fruit gaan eten, en minder zoete dranken. Daarnaast zullen kinderen op de crèche water gaan drinken zodat ook deze belangrijke eigenschap van gezonde voeding weer terugkomt in de dagelijkse voeding. Voeding die toch enigszins invloed kan hebben op de suikerstofwisseling wordt gecombineerd met voeding om dit weer te corrigeren. Zie de weekschema s voor voorbeelden. Pagina 4 van 22

5 Suikerhuishouding Geen mens kan zonder suiker, alleen de manier waarop we ons lichaam aan suiker blootstellen is hierbij wel erg belangrijk. Suikers worden ook wel ydraten genoemd, en je kunt ze vinden in gewone suikerklontjes, in snoepgoed, maar ook in pasta s en brood. Het bloedsuiker van mensen moet binnen een bepaalde marge blijven. Een te hoog bloedsuiker is slecht en heet Hyperglycaemie. Dit kan gepaard gaan met druk gedrag. Een te laag bloedsuiker wordt Hypoglycaemie genoemd en kan gepaard gaan met duizeligheid, concentratiestoornissen, wisselende stemmingen en natuurlijk honger. Deze honger vraagt vaak om een voedingsmiddel dat snel het bloedsuiker kan verhogen, waardoor er weer wordt gekozen voor iets zoets, en waarmee deze cyclus opnieuw begint. Aan ons lichaam is het de taak om ons bloedsuiker binnen de goede marge te houden, ongeacht wat wij eten. Afhankelijk van wat wij eten is dit makkelijk of moeilijk voor ons lichaam, en kan dit zelfs fout gaan. Laten we eens kijken hoe dit werkt. Het gebeurd maar weinig dat men zuivere suiker eet. De meeste suiker die we binnen krijgen zit verpakt in gewone voedingsmiddelen. Globaal zijn er twee dingen belangrijk: 1. Hoe groot is het suikermolecuul? 2. Wat zit er allemaal om de suiker heen? (hoe wordt de suiker aangeboden?) 1) Des te korter het suikermolecuul is, des te sneller het in het bloed kan komen. Langere suikermolecuul zoals je die vindt in bruin brood moeten eerst door het lichaam in kleinere stukjes worden gehakt en worden dus langzamer aan het bloed afgegeven. - Korte suikers (enkelvoudige ydraten) vinden we in suiker (basterd-, kristal-, etc), snoepgoed, koekjes, vele soorten zoet broodbeleg, en zelfs in vele soorten frisdrank en vleeswaar. Deze hebben direct een bloedsuikerverhogend effect. - Middellange suikers (oligosachariden) vinden we bijvoorbeeld in fruit, vruchtensuiker en sportdranken. - Lange suikers (meervoudige- of complexe ydraten) vinden we bijvoorbeeld in bruin brood, volkoren pasta s en rijst. 2) Behalve de lengte van de suiker is de omgeving van de suiker ook belangrijk. De suikers die in fruit zitten worden bijvoorbeeld omgeven door vezels die de opname van de suikers vertragen. Dit zelfde geldt voor de suikers in bruin brood. Daarnaast is het de combinatie van voedingsmiddelen die de totale omgeving van suiker bepaald, immers eenmaal in de maag wordt alles één brij. Dit betekend dat wanneer u iets eet met veel korte suikers, het dan handig is om dit te combineren dat de opname van de suikers vertraagd. Dus chocoladepasta is beter op een bruine boterham dan op een witte boterham. En frisdrank kun je beter combineren met een fruitstuk dan met een koekje. Door de voeding verstandig te kiezen maak je het voor jezelf een stuk gemakkelijker. Wat gebeurd er nu precies als je snoepgoed of suiker eet? Pagina 5 van 22

6 1. Je bloedsuiker gaat snel omhoog, en wordt zelfs te hoog. Kinderen kunnen nu hyperactief worden. 2. Je lichaam gaat met het hormoon insuline je bloedsuiker snel naar beneden brengen 3. Omdat het bloedsuiker zo snel is gestegen moet het lichaam snel en heftig reageren, zo heftig dat het bloedsuiker zelfs te laag gemaakt kan worden. 4. Omdat het bloedsuiker nu te laag is wordt je duizelig, slap, licht in het hoofd en krijg je honger in iets dat snel je bloedsuiker kan verhogen. Kinderen kunnen in deze situatie vervelend en druk doen. Dit alles kan binnen 10 minuten gebeuren, dus dit verklaard dat men 10 minuten na het eten van een snoepje of koekje weer opnieuw honger kan hebben. Als dit vaker gebeurd kun je zelfs suikerziekte ontwikkelen! Wat kun je dus beter doen? Het is dus veel beter het voor jezelf en je lichaam makkelijk te maken om het bloedsuiker binnen de marge te houden. Dit kun je doen door voedingsmiddelen te gebruiken die de suiker geleidelijk aan het bloed afgeven. Voedingsmiddelen die de suikers geleidelijk afgeven aan het bloed zijn bijvoorbeeld vezelrijke producten als bruin brood, fruit, groentes en meergranen- of volkoren producten. Wanneer men toch iets eet of drinkt waar veel suikers inzitten is het verstandig dit te combineren met deze vezelrijke producten. De afbeelding hieronder laat de situatie van het bloedsuiker zien bij gebruik van suikerrijk voedsel zoals snoep. Het bloedsuiker stijgt snel, en wordt weer snel naar beneden gebracht. Het komt beneden de normaalwaarde dus er wordt opnieuw gegeten, en zo ontstaat de tweede piek. En de derde, en de vierde etc. Iedere keer dat het bloedsuiker beneden de normaalwaarde komt moet je opnieuw iets eten. Pagina 6 van 22

7 Hieronder de meer ideale situatie. Hier wordt een voedingsmiddel gebruikt wat de suiker veel geleidelijker afstaat aan het bloed, zoals een handje studentenhaver. Het bloedsuiker stijgt geleidelijk en daalt ook geleidelijk. Het bloedsuiker blijft langer boven normaal en dus zul je minder snel honger krijgen. Pagina 7 van 22

8 Weekoverzicht voeding kinderen 0-1 jaar oud Het advies is om kinderen tot 6 maanden oud enkel fles- of borstvoeding te geven. Wanneer de darmpjes van een kind klaar zijn voor vast voedsel krijgt de baby zijn eerste tandjes (vandaar ook dat het krijgen van tandjes vaak gepaard gaat met een periode dunne ontlasting). Dit is een goed moment om wat vast voedsel te introduceren. Eerst in hele kleine beetjes (bijvoorbeeld twee theelepels). - groenten en fruit: eerst goed klein hakken met bijvoorbeeld een staafmixer. - broodkorstjes - pap (geef pap altijd met een lepel, is beter voor de tandontwikkeling en kauwspieren) Als de baby hieraan is gewend dan: - stukjes brood (bijvoorbeeld met wat fruithap of melk erop) - geprakte banaan - pap Wanneer een kind dit enkele weken goed doet mag het eten voorzichtig wat minder fijn worden gehakt, zodat het kind went aan stukjes in het eten. Rond de 11 of 12 maanden mag een kind flesvoeding vervangen met een boterham. Er zijn verschillende soorten gezond beleg: - brood met appelmoes - brood met kwark (of yoghurt) - brood met margarine (geen dieetmargarine) - brood met fruithap - droog brood, broodkorst Geef een kind tot zijn eerste jaar geen: - (smeer)leverworst: i.v.m. vitamine A - Honing (i.v.m. bacteriën die in de honing zitten) - Koemelk Als een kind iets niet in één keer lust is dat vrij normaal. Kinderen moeten wennen aan nieuwe smaken, en hebben bovendien niet altijd honger. Soms moeten kinderen wel tot 10 keer iets proeven voordat ze gewend zijn aan de smaak (en consistentie van de voeding) zodat het zonder gemopper wordt gegeten. Pagina 8 van 22

9 Weekoverzicht voeding kinderen 1 jaar oud Voorbeeld: Voedingsschema Kinderen 1 jaar 9:00 uurtje Lunch 14:30 tussendoortje 16:30 tussendoortje Maandag Krenten tartext Peer Paprikaslingers Rooibosthee melk water Opkikker tuinkruiden Dinsdag Meergranenkoekje kipfilet Komkommertjes Zwarte Bessensap (verdund) melk Banaan Rode diksap water Woensdag Rijstewafel kaas Mandarijntje snoeptomaatjes Diksap tropical melk water water Donderdag Banaan Gekookt Ei Druiven komkommertjes Rode diksap melk water Blauwe druiven sap Vrijdag Rozijnen runderrrookvlees appel Paprikaslingers Sinasappelsap melk water Sinasappelsap De tweede boterham mag besmeerd worden met een selectie uit de volgende soorten beleg: o Confituren jam (zonder suiker/weinig suiker) o Smeerkaas o Kruidenboter o Pindakaas o Sesampasta o Gemengde notenpasta Pagina 9 van 22

10 Weekoverzicht voeding kinderen 2 en 3 jaar oud Voorbeeld: Voedingsschema Kinderen 2 en 3 jaar 9:00 uurtje Lunch 14:30 tussendoortje 16:30 tussendoortje Maandag Krenten Kaas Peer Bloemkoolroosjes Rooibosthee Melk water Blauwe druiven sap Dinsdag Meergranenkoekje Kipfilet Mandarijntje Komkommertjes Zwarte Bessensap (verdund) Melk water Rode diksap Mayo met Woensdag Rijstewafel komkommer Banaan Paprikaslingers Diksap tropical Melk water Sinaasappelsap Donderdag Snoeppeentjes Gekookt Ei Druiven Snoeptomaatjes Blauwe druiven Sinaasappelsap Melk water sap Vrijdag Rozijnen Runderrookvlees appel Paprikaslingers Opkikker Rode diksap Melk water tuinkruiden De tweede boterham mag besmeerd worden met een selectie uit de volgende soorten beleg: o Confituren jam (zonder suiker/weinig suiker) o Smeerkaas o Kruidenboter o Pindakaas o Sesampasta o Gemengde notenpasta Pagina 10 van 22

11 Het Picto-systeem Elk voedingsmiddel heeft zijn eigen kenmerken als het gaat om bijvoorbeeld, kleur, geur en smaak. Deze kenmerken kunnen door de groepleid(st)er besproken worden. Door dit te benoemen leren de kinderen spelenderwijs veel over gezonde voeding, en zullen ze het ook makkelijker opeten. Elk voedingsmiddel heeft zijn eigen picto, en zodoende kunnen kinderen de picto s zelf ophangen. Voordelen: - Kinderen vinden het leuk! - Kinderen worden bij het eten en het dagmenu betrokken - Kinderen kunnen meedoen (zelf picto s ophangen) - Het is leerzaam Het Pictobord: Pagina 11 van 22

12 Voedingsschema BSO Altijd beschikbaar beleg, een selectie van; notenpasta (cashewnoten), kaas, vleeswaar (zoals kipfilet), appelstroop (eko,bio), confiture e.d Altijd beschikbaar; fruit bij broodmaaltijd Voor het halen van de kinderen, of tijdens dat kids hun boterham smeren en eten, snijden de leidsters stukken fruit die de kinderen bij hun broodmaaltijd eten. Liever niet schillen, maar het fruit wassen, voor het behoud van de vitaminen. Altijd beschikbaar Wanneer de kinderen uit school komen krijgen ze een tussendoortje en dan mogen ze onbeperkt vocht. (water, diksap, thee, lichtverdunde appelsap, bessensap) Maandag: - Voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met gekookt ei (leidsters koken de eieren wel van te voren) - Na school: bouillon met komkommer en onbeperkt vocht (thee, diksap, water) Dinsdag; - Voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met runderrookvlees - Na school: een prikker maken met bv. Stukje kaas, augurk, olijf en ananas. (leerzaam voor smaak herkennen..) Woensdag; - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met een tosti (met bv. Kaas/tomaat/dunne preiringetjes) uur: Dipknabbels; een activiteit waarin de kinderen helemaal zelf een dipsaus (recept volgt)mogen maken. En zelf komkommer, paprika, wortels e.d snijden. Leuk presenteren op een bord of schaal en gezellig en makkelijk weg te knabbelen studentenhaver met onbeperkt vocht. Donderdag: - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met kruidenboter - Na school: mandarijn met onbeperkt vocht Vrijdag: - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met runder-knakworstjes - Na school: tortilla chips met onbeperkt vocht Pagina 12 van 22

13 X-dag: - voor school; keuze uit thee, diksap of water - Lunch; melk of thee met boterham met een gebakken ei. (bv. 3 eieren tegelijk in de grote koekenpan, zodat je voor 3 kinderen tegelijk een ei hebt. - na school; culinaire popcorn (zie beschrijving) X-dag: - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met eiersalade, of tonijnsalade? - na school: dadels en vijgen. Pagina 13 van 22

14 Berekening voedingschema, dag 1 omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels water (ml) tussendoor 's morgens Rozijntjes 7 gram (7 gr.) ,3 1 Kruidenthee zonder suiker 1 kopje (125 gr.) ,0 125 totaal ,3 126 lunch energie eiwit vet tot vezels water Brood bruin 2 standaard (70 gr.) ,6 25 kaas beleg (schaaf) (20 gr.) ,0 8 Pindakaas 1 broodbeleg (15 gr.) ,8 0 Melk halfvol 80 gram (80 gr.) ,0 72 totaal ,4 105 tussendoor s middags (2 x) energie eiwit vet tot vezels water Water gemiddeld 40 gram (40 gr.) ,0 40 Druivensap 30 gram (30 gr.) ,0 24 Peer z schil 1 middel (-afval) (130 gr.) ,7 112 Water gemiddeld 81 gram (81 gr.) ,0 81 Bloemkool rauw 30 gram (30 gr.) ,7 28 totaal ,5 285 dagtotaal ,1 516 Het ontbijt en avondeten van thuis kan bestaan uit: omschrijving hoeveelheid energie (kcal ) eiwit (kcal ) (kcal ) vet tot (kcal ) vet vz (kcal ) vet ov (kcal ) vetz trans (kcal ) linolz (kcal ) alc (kcal ) ontbijt Bambix Groeipap fijn graan 1 voor bord (25 gr.) Melk halfvol 1 glas (150 gr.) totaal avondeten Macaroni Ham/Kaas thuismenu energie eiwit vet tot vet vz vet ov vetz trans linolz 2 aardappellepel (100 gr.) Siroop limonade 1 voor 1 glas (35 gr.) kaas lepel (20 gr.) totaal tussendoor 's avonds energie eiwit vet tot vet vz vet ov Melk halfvol 1 glas (150 gr.) totaal vetz trans linolz alc alc dagtotaal Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter Totaal zit je dan op 978 kcal, precies goed voor een jongen van 1 jaar oud. Pagina 14 van 22

15 Berekening voedingschema, dag 2 omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels water (ml) tussendoor 's morgens Biscuitje volkoren- 1 stuks (10 gr.) ,6 0 Diksap geconcentreerd 1 voor 1 glas (20 gr.) ,0 8 Water gemiddeld 60 gram (60 gr.) ,0 60 totaal ,6 69 lunch energie eiwit vet tot vezels water Melk halfvol 80 gram (80 gr.) ,0 72 Brood bruin 2 snee (70 gr.) ,6 25 Kipfilet bereid mz 1 broodbeleg (15 gr.) ,0 10 Margarine (pakje) 1 broodbeleg (6 gr.) ,0 1 totaal ,6 108 tussendoor s middags (2 x) energie eiwit vet tot vezels water Mandarijn 1 middel (90 gr.) ,7 79 Water gemiddeld 80 gram (80 gr.) ,0 80 Komkommer rauw 4 plak (40 gr.) ,3 38 Diksap geconcentreerd 1 voor 1 glas (20 gr.) ,0 8 Water gemiddeld 60 gram (60 gr.) ,0 60 totaal ,0 265 dagtotaal ,2 442 Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum). Thuis kan dit kind bijvoorbeeld eten (voor berekening, zie dag 1): - Pap (Bambix) met melk - Macaroni ham/kaas saus dagmenu IGLO, met wat geraspte kaas - Siroop - Melk Thuis eet dit kind dan ongeveer 486 kcal, en op het KDV 447 kcal. Totaal 933 kcal. Bovendien: zijn de calorieën die op het KDV gebruikt worden zijn allemaal gezond! Pagina 15 van 22

16 Berekening voedingschema, dag 3 omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels water (ml) tussendoor 's morgens Rijstwafel 1 mini (3 gr.) ,1 0 Diksap geconcentreerd 1 voor 1 glas (20 gr.) ,0 8 Water gemiddeld 60 gram (60 gr.) ,0 60 totaal ,2 69 lunch energie eiwit vet tot vezels water Margarine (pakje) 1 broodbeleg (6 gr.) ,0 1 Brood krenten- 1 bolletje (50 gr.) ,5 16 Brood bruin 1 snee (35 gr.) ,8 13 Pindakaas 1 broodbeleg (15 gr.) ,8 0 Melk halfvol 80 gram (80 gr.) ,0 72 totaal ,1 102 tussendoor s middags (2 x) energie eiwit vet tot vezels water Banaan 50 gram (50 gr.) ,4 38 Water gemiddeld 80 gram (80 gr.) ,0 80 Paprika rauw soort onbekend 5 reep (15 gr.) ,3 14 Sinaasappelsap 80 gram (80 gr.) ,2 71 totaal ,9 203 dagtotaal ,1 374 Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum). Thuis kan dit kind bijvoorbeeld eten (voor berekening, zie dag 1): - Pap (Bambix) met melk - Macaroni ham/kaas saus dagmenu IGLO, met wat geraspte kaas - Siroop - Melk Thuis eet dit kind dan ongeveer 486 kcal, en op het KDV 531 kcal. Totaal 1017 kcal. Bovendien: zijn de calorieën die op het KDV gebruikt worden zijn allemaal gezond! Pagina 16 van 22

17 Berekening voedingschema, dag 4 omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels water (ml) tussendoor 's morgens Appelsap 60 gram (60 gr.) ,2 53 Wortelen rauw 2 stuks (40 gr.) ,2 37 totaal ,4 90 lunch energie eiwit vet tot vezels water Brood bruin 2 snee (70 gr.) ,6 25 Ei gekookt (kippenei) 30 gram (30 gr.) ,0 22 Fritessaus 25% olie 3 gram (3 gr.) ,0 2 Melk halfvol 80 gram (80 gr.) ,0 72 Pindakaas 1 broodbeleg (15 gr.) ,8 0 totaal ,4 121 tussendoor s middags (2 x) energie eiwit vet tot vezels water tomaat kers rauw 3 stuks (36 gr.) ,5 35 Druiven witte/blauwe m schil 5 stuks (25 gr.) ,6 21 Water gemiddeld 80 gram (80 gr.) ,0 80 Diksap geconcentreerd 1 voor 1 glas (20 gr.) ,0 8 Water gemiddeld 60 gram (60 gr.) ,0 60 totaal ,1 204 dagtotaal ,8 416 Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum). Thuis kan dit kind bijvoorbeeld eten (voor berekening, zie dag 1): - Pap (Bambix) met melk - Macaroni ham/kaas saus dagmenu IGLO, met wat geraspte kaas - Siroop - Melk Thuis eet dit kind dan ongeveer 486 kcal, en op het KDV 446 kcal. Totaal 932 kcal. Bovendien: zijn de calorieën die op het KDV gebruikt worden zijn allemaal gezond! Pagina 17 van 22

18 Berekening voedingschema, dag 5 omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels water (ml) tussendoor 's morgens Diksap geconcentreerd 1 voor 1 glas (20 gr.) ,0 8 Krenten gedroogd pak 1 handje (20 gr.) ,8 3 Water gemiddeld 60 gram (60 gr.) ,0 60 totaal ,8 71 lunch energie eiwit vet tot vezels water Brood bruin 2 snee (70 gr.) ,6 25 Pasta plantaardig Tartex 15 gram (15 gr.) * 0,0 9 Melk halfvol 80 gram (80 gr.) ,0 72 Pindakaas 1 broodbeleg (15 gr.) ,8 0 totaal ,4 107 tussendoor s middags (2 x) energie eiwit vet tot vezels water Appel m schil 75 gram (75 gr.) ,7 63 Water gemiddeld 80 gram (80 gr.) ,0 80 Paprika rauw soort onbekend 5 reep (15 gr.) ,3 14 Bouillonsoep 1 soepopdienlepel (150 gr.) ,6 141 totaal ,6 298 dagtotaal *8,8 476 Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum). Thuis kan dit kind bijvoorbeeld eten (voor berekening, zie dag 1): - Pap (Bambix) met melk - Macaroni ham/kaas saus dagmenu IGLO, met wat geraspte kaas - Siroop - Melk Thuis eet dit kind dan ongeveer 486 kcal, en op het KDV 513 kcal. Totaal 999 kcal. Bovendien: zijn de calorieën die op het KDV gebruikt worden zijn allemaal gezond! Pagina 18 van 22

19 Soepstengel + siroop vs rozijntjes en water Laten we deze twee tussendoortjes eens vergelijken: Soepstengel met siroop omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels Soepstengel 1 stuks (5 gr.) ,1 0 Siroop limonade 1 voor 1 glas (35 gr.) ,0 13 Water gemiddeld 60 gram (60 gr.) ,0 60 totaal ,1 74 water (ml) Rozijntjes met verdunde appelsap omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels Rozijntjes 7 gram (7 gr.) ,3 1 Appelsap 50 gram (50 gr.) ,2 45 Water gemiddeld 30 gram (30 gr.) ,0 30 totaal ,4 75 Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum). water (ml) Hieruit blijkt dat de hoeveelheid calorieën die het kind binnenkrijgt met de soepstengel en siroop twee keer zo veel is. Daarnaast bevatten rozijntjes nog enkele vitamines en mineralen die men niet vind in soepstengels. Daarom kiezen we dus voor de rozijntjes met verdunde appelsap. Vet: De laatste tijd zijn er in de media meldingen geweest dat kinderen zelfs te dun worden, omdat de ouders ze enkel nog light producten, weinig vet en soms zelfs simpelweg te weinig voeding geven, uit angst dat hun kind te zwaar wordt. Vet hebben we nodig, zeker de gezonde vetten zoals zitten in eerlijk voedsel. (zie bijlage telegraaf ) Pagina 19 van 22

20 Cracker met Yokidrink vs Biscuit met verdunde sinasappelsap Laten we deze twee tussendoortjes eens vergelijken: Cracker met yokidrink omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels Cracker naturel 1 stuks (10 gr.) ,4 1 Fristi YoghoYogho 80 gram (80 gr.) ,1 70 totaal ,5 71 water (ml) Tarwebiscuit met verdunde sinasappelsap omschrijving hoeveelheid energie eiwit vet tot vezels Tarwebiscuit 1 stuks (10 gr.) ,6 0 Appelsientje Groeifruit sin 40 gram (40 gr.) ,1 36 Water gemiddeld 40 gram (40 gr.) ,0 40 totaal ,7 76 Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum). water (ml) Hieruit blijkt dat de hoeveelheid calorieën die het kind binnenkrijgt met de cracker met yokidrink beduidend hoger is dan bij de Tarwebiscuit met verdunde sinaasappelsap. Kwalitatief gezien is de tarwebiscuit met verdunde sinaasappelsap beter (minder ydraten, meer vezels). Vet: De laatste tijd zijn er in de media meldingen geweest dat kinderen zelfs te dun worden, omdat de ouders ze enkel nog light producten, weinig vet en soms zelfs simpelweg te weinig voeding geven, uit angst dat hun kind te zwaar wordt. Vet hebben we nodig, zeker de gezonde vetten zoals zitten in eerlijk voedsel. (zie bijlage telegraaf ) Pagina 20 van 22

21 Wat hebben kinderen nodig? Kinderen 1 tot 3 jaar 150 gr Fruit 1,5 stuks gr Groente 1 tot 2 opscheplepels gr Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten 1 tot 2 opscheplepels gr Brood 2 tot 3 sneetjes 10 gr Kaas 0,5 plak 300 ml Melk(producten) gr Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers 15 gr Bak-, braad- en frituurproducten, olie 1 eetlepels 10 tot 15 gr Halvarine 5 gr. per sneetje 750 ml Dranken (inclusief melk) 1100 kcal Voor meisjes met actieve leefstijl kilocalorieën 1200 kcal Voor jongens met actieve leefstijl kilocalorieën Kinderen 4 tot 8 jaar 150 gr Fruit 1,5 stuks gr Groente 2 tot 3 opscheplepels gr Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten 2 tot 3 opscheplepels gr Brood 3 tot 4 sneetjes 10 gr Kaas 0,5 plak 400 ml Melk(producten) gr Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers 15 gr Bak-, braad- en frituurproducten, olie 1 eetlepels gr Halvarine 5 gr. per sneetje 1000 ml Dranken (inclusief melk) 1500 kcal Voor meisjes met actieve leefstijl kilocalorieën 1700 kcal Voor jongens met actieve leefstijl kilocalorieën Kinderen 9 tot 13 jaar 200 gr Fruit 2 stuks gr Groente 3 tot 4 opscheplepels gr Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten 3 tot 4 opscheplepels gr Brood 4 tot 5 sneetjes 20 gr Kaas 1 plak 600 ml Melk(producten) gr Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers 15 gr Bak-, braad- en frituurproducten, olie 1 eetlepels gr Halvarine 5 gr. per sneetje ml Dranken (inclusief melk) 2300 kcal Voor meisjes met actieve leefstijl kilocalorieën 2500 kcal Voor jongens met actieve leefstijl kilocalorieën Bron: voedingscentrum Pagina 21 van 22

22 Kosten Gezondheid is een kostbaar bezit, eigenlijk onbetaalbaar. In de praktijk is gezondere voeding, en meer aandacht bij de bereiding van de maaltijd, duurder dan de voeding die men voorheen gebruikte. De extra kosten zullen zitten in: - Eenmalige aanschaf KidsFoodCare - Facilitaire kosten: o Personele (tijd om bijv. groenten te snijden, is niets wanneer efficiënt is) o Materiële (waterkoker of andere keuken faciliteiten) - De gezonde voeding zal ongeveer 12% duurder zijn (betere berekening vereist) Opmerking: We kunnen schipperen door goedkopere, gezonde voeding zoals rozijntjes vaker te gebruiken en duurdere zoals mandarijntjes minder vaak. Pagina 22 van 22