BRETAGNEREIS 1-7 APRIL 1989: MOLLUSKENVERSLAG II. hoogte van Le Valet (tussen Pointe de Cesson en Pointe de Gourien)

Transcriptie

1 -73- BRETAGNEREIS 1-7 APRIL 1989: MOLLUSKENVERSLAG II R VAN OUTRYVE & E DUMOULIN Een eerse verslag van de schelpenwaarnemingen van he voorbije SWG-verblijf in Noord-Breagne werd door GOETHAELS (1989) al gepubliceerd Haar bijdrage behandel in hoofdzaak de groere en vaak meer algemene sooren ui de geijdenzone en dio sooren afkomsig van de locale visserij In di arikel gaan we oa dieper in op de kleine species, die, alhoewel soms rijkelijk veregenwoordigd langs de Breoense kusen, over he algemeen nog zeer siefmoederlijk behandeld worden Ook enkele zeldzamere sooren ui he geijdengebied en/of sooren me een meer subliorale verf spreiding komen hier aan bod He maeriaal is afkomsig ui schelpgruis da op 3-IV-1989 door de weede aueur verzameld werd op een klein srandje er hooge van Le Vale (ussen Poine de Cesson en Poine de Gourien) langs de weselijke oever van de Baie de Sain-Brieuc 2750 gr onzand schelpgruis werd me behulp van de sereomicroscoop door de eerse aueur uigezoch, die evens de eerse deerminaies verriche Naderhand werden de deerminaiesdoor beide aueurs samen nogmaals geverifieerd en werden nog een paar problemaische eemplaren op naam gebrach He resulaa hiervan is de ondersaande soorenlijs Deze lijs wil vooral aanonen da he uizoeken van een gruismonser heel wa bijkomende gegevens oplever, die bij he gewoon visueel verzamelen van individuele eemplaren bijna nooi opgemerk zullen worden In de abel worden de aanallen per soor aangeroffen in he gruismonser opgegeven Verder word ook he voorkomen in he lioraal en/of he sublioraal weergegeven Onder he lioraal versaan we de geijdenzone zoals door COPPEJANS & VAN DER BEN (1980) omschreven He sublioraal omva he gedeele van he coninenaal pla (o ca -200 m) da permanen overspoeld is He kusgedeele waar he gruis vandaan kom is opgebouwd ui seile, me landvegeaie begroeide, rosformaies In he supraen he hoog mediolioraal bevinden zich groe verspreide rosblokken De oegang o de baai word gevormd door een klein zand-

2 -74- srand je He is in de vloedlijn van di srand je da evens he gruis verzameld werd He overige gedeele van he mediolioraal besaa ui een uigesreke slibhoudende zandvlake Op de seile roswanden, waar he waer nooi bij kom, werden vanzelfsprekend geen mariene mollusken waargenomen Op de rosblokken ui he supra- en hoog mediolioraal waren op sommige plaasen ruwe alikruiken LHoina cuaiiju, aanwezig Vooraan op de zandvlake roffen we hier en daar aanspoelselbankjes van lich maeriaal aan Deze besonden vnl ui planenresen, kleine urf brokjes, landslakken en verse horenjes van he Wadslakje HycüoLia uiuae Di laase slak je kom, zuidelijker in de baai, vrijwel zeker levend voor Een nauw verwane soor, he Opgezwollen wadslakje Hydo&za vejvbo/ia, kan vermoedelijk levend gevonden worden in de brakke gedeelen van de uiwaeringskanaaljes die uimonden in de baai Verder konden we vassellen hoe de plaaselijke bevolking groe hoeveelheden kokkels CeMaode/una edue op de zandvlake van he laag mediolioraal verzamelde, wa een zeer rijke vindplaas van de soor doe vermoeden Naas L ajcaull, H ujluae, H uennoa en C edue kunnen hoogsens nog enkele algemene sooren ui de lijs (b v Lo/ipe aceu, mye-ua êdenaia, Spuia u&bumcaa, AêLa ah-a, ) in de onmiddellijke omgeving van de plaas waar bemonserd werd levend voorkomen Voor he overgroe deel van de species ui de lijs is di ml zo goed als uigesloen gezien de aard van de aanwezige habiaen Di beeken da he maeriaal zich op een secundaire vindplaas bevind In di verband kan veronderseld worden da he srand je, waarschijnlijk op mechanische wijze, opgevoerd werd me zand en bijbehorend schelpgruis afkomsig van ergens vóór de kus De aanwezigheid van al van subliorale species kan deze hypohese evenueel onderseunen Opmerkelijk zijn de vondsen van BooiMophon mzccdu, die een noordelijke soor is (HOUART, 1981) en lude-ua ejccauaia, een uigesproken zuidelijke species (FRETTER, GRAHAM & ANDREWS, 1986) He is dan ook nie uigesloen da er in he maeriaal bijmenging is van fossiele elemenen ui bv he Plioceen?, Pleisoceen of he Holoceen (over he voorkomen van afzeingen ui deze periodes zie POMEROL, 1973 en DURAND & LARDEUX, 1985) De uigezoche schelpen hadden bovendien nie he uierlijk van verse eemplaren, maar waren meesal meer of minder duidelijk verweerd Di kan he gevolg zijn van he heen en weer rollen in de brandingszone, maar

3 -75- SPECIES AANTAL UOORKOMEN G B1 B2 Li SI Al GASTROPODA Emarginula rosea BELL, 1824 T Puncurella noachina (LINNAEUS, 1771) 2 Paella uulgaa LINNAEUS, Acmaea uirginea (MUELLER, 1776) T Gibbula magus (LINNAEUS, 1758) T Gibbula cineraria (LINNAEUS, 1758) T Gibbula umida (010NTAGU, 1803) 7 Gibbula umbilicalis (DA COSTA, 1778) 8 Gibbula pennani (PHILIPPI, 1836) 2 Canharidus easperaus (PENNANT, 1777 Canharidus sriaus (LINNAEUS, 1758) T Canharidus monagui (li) lijood, Calliosoma zizyphinum (LINNAEUS, 1758) 10 Tricolia pullus (LINNAEU5, 1758) T Lacuna uinca (MONTAGU, 1803) 10 Lacuna pallidula (DA COSTA, 1778) 10 Liorina obusaa (LINNAEUS, 1758) 10 (X) LiUorina saailis (OLIUI, 1792) T Liarina nigrolineaa GRAY, 1839 Hydrobia uluae (PENNANT, 1777) Hydrobia cf uenrosa (TONTAGU, 1803) 2 B Cingula cingillus (MONTAGU, 1803) 4 Cingula semisriaa (MDNTAGU, 1808) T Onoba semicosaa (MDNTAGU, 1803) T Alvania crassa (KANMACHER, 1798) T (X) Aluania cancellaa (DA-COSTA, 1778) 2 (X) Aluania lacea (WICHAUD, 1830) Aluania carinaa (DA COSTA, 1778) T (X) Rissoa parua (DA COSTA, 1779) T Rissoa parva uar inerrupa (J ADAMS, 1798) T Rissoa inconspicua ALDER, Rissoa guerinii RECLUZ, 1843 T Rissoa lilacina RECLUZ, 1843 T Rissoa membranacea (J ADAMS, 1800) T Barleeia unifasciaa (nontagu, 1803) 12 Skeneopsis planorbis (FABRICIUS, 1780) Tornus subcarinaus (MONTAGU, 1803) T

4 -76- s p E c E s AANTAL U O OPKOMEN G B1 B2 Li SI Al Caecum glabrum (MONTnGU, 1803) Biium reiculaum (DA COSTA, 1778) T Cerihiopsis ubercularis (nontagu, 1803) 4 Eulima sp Calypraea chinensis (LINNAEUS, 1758) 6 Boreorophon runcaus (STROEM, 1768) Nucella lapillus (LINNAEUS, 1758) 6 (X) Ocenebra erinacea (LINNAEUS, 1758) T Buccinum undaum LINNAEUS, Chauueia brunnea (DONOUAN, 180''») g Nassarius pygmaeus/incrassaus T -X XX Nassarius reiculaus (LINNAEUS, 1758) 3 Bellaspira sepangularis (MONTAGU, 1803) Bellaspira rufa (MONTAGU, Bela nebula (MONTAGU, 1803) 2 Cyharella coarcaa (FORBES, 1840) 4 Raphioma leufroyi (WICHAUD, 1828) Raphioma purpurea (WONTAGU, 1803) (X) Reusa obusa (MONTAGU, 1803) 7 Reusa umbilicaa (PIONTAGU, 1803) 9 Chrysallida obusa (BROliJN, 1827) 2 Chrysallida decussaa (mntagu, 1803) luidella ecauaa (PHILIPPI, 1836)?? Parulida spiralis (MONTAGU, 18D3) 16 Eualea diuisa (3 ADAMS, 1797) Liosomia cf clauula (LOUEN, 1846) Brachysomia rissoides/eulimoides 18 XX XX Odosomia plicaa (TONTAGU, 1803) 6 Odosomia unidenaa (nontagü, 1803) 9 Eulimella sp Turbonilla lacea (LINNAEUS, 1758) 20 Turbonilla sp? 9 SCAPHOPODA Denalium uulgare (DA COSTA, 1778) 3 Denalium sp 2

5 -77- s p E c E s AANTAL UOORKOMEN G B1 B2 Li SI Al BIUALUIA Nucula urgida/nucleus T Sriarca lacea (LINNAEUS, 1758) T Glycymeris glycymeris (LINNAEUS, 1758) 10 Chlamys varia (LINNAEUS, 1758) 8 Anomia ephippium LINNAEUS, Pododesmus sp 3 Limaula sp Osrea edulis LINNAEUS, 1758 Loripes laceus (LINNAEUS, 1758) 7 Lucinoma borealis (LINNAEUS, 1767) 5 Lasaea rubra (MONTAGU, 1803) 7 Neolepon sulcaulum (JEFFREYS, 1863) Mysella bidenaa (MONTAGU, 1803) Goodallia riangularis (montagu, 1803) T Cerasoderma edule (LINNAEUS, 1758) 5 Paruicardium eiguum (GMELIN, 1791) T Paruicardium scabrum (PHILIPPI, 1844) T Parvicardium sp 9? 9 Plagiocardium papillosum (POLI, 1795) Spisula subruncaa (DA COSTA, 1778) 6 Abra alba (U UDOD, 1802) 2 Circomphallus casina/uenus uerrucosa 5 (X)X XX Timoclea ouaa (PENNANT, 1777) 16 Hiaella arcica (LINNAEUS, 1767) 2 Leqende G = gasropode T = alrijk, > 20 eemplaren 81= biualue, losse klep B = brakuaersoor B2= biualue, double (X)= sporadisch in de bereffende Li= lioraal zone uoorkomend 51= sublioraal Al= allochoon

6 -78- he kan eveneens een aanwijzing zijn da he oude, in de huidige subliorale zone al eens geremanieerde, specimen beref De nomenclauur van de hierboven opgesomde sooren is in hoofdzaak gebaseerd op BACKELJAU (1986) Daar waar nodig werd beroep gedaan op FRETTER & GRAHAM (1977, 1978, 1985) en FRETTER, GRAHAM & ANDREWS (1986) 'f,' u / Ai * k* ï s ;3 -ï IS v ir <' /?; i i \ m,',-*!f \ k' l Il r,tj ;s,i \\ K rf <i > ' 4 ï l 'r af / 5 m TT) f?} \fr \ luidella ecauaa Boreorophon runcaus (naar FRETTER, GRAHAM & ANDREUS, 1986naar FRETTER & GRAHAM, 1985) / Lierauur» BACKELJAL), Th, 1986 Lijs van de recene mariene mollusken uan België- Sudiedocumenen k Belg Ins Nauurue, 29: COPPE3ANS, E & D UAN DER BEN, 1980 Zeeujierengids uoor de Belgische en Noordfranse kus- Uigaue Belgische Jeugdbond uoor Nauursudie, DURAND, S & H LARDEUX, 1985 Guides Géologiques Regionau Breagne- Masson, Paris FRETTER, U & A GRAHAM, 1977 The Prosobranch Plolluscs of Briain and Denmark: Par 2 - Trochacea- J mail Sud, suppl 3:

7 -79- FRETTER, U & A GRAHAiïl, 1978 The Prosobranch Molluscs of Briain and Denmark: Par 6 - Marine Rissoacea- J mail Sud, suppl 6: FRETTER, V & A GRAHAM, 19B5 The Prosobranch Molluscs of Briain and Denmark: Par 8 - Neogasropoda- J mail Sud, suppl 15: FRETTER, V, A GRAHAM & E ANDREllJS, 1986 The Prosobranch Molluscs of Briain and Denmark: Par 9 - Pyramidellacea- 3 moll Sud, suppl 16: GOETHAELS, R, 1989 Breagnereis 1-7 april 1989: molluskenuerslag- De Srandulo, 9(2): HOUART, R, 1981 Réuision des Trophoninae d'europe (Gasropoda: IYIuricidae)- Inf Soc belg malacol, 9(1-2): 1-70, pi I-UI PCOTEROL, Ch, 1973 Sraigraphie e Paléogéographie Ere Cénozoïque (Teriaire e Quaernaire)- Doin, Paris Amserdamsraa, 58 H Consciencesraa, Oosende 8390 Knokke-Hels