Zittenblijven. Mieke Goos 24 april 2013
|
|
- Erik Goossens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zittenblijven Het belang van het natinale nderwijsbeleid en effecten p de schlse prestaties, het psychsciaal functineren en de verdere schllpbaan van leerlingen Mieke Gs 24 april 2013
2
3 Aanleiding Vaststelling in de nderwijspraktijk Vr heel wat Vlaamse leerlingen verlpt de schllpbaan niet znder slag f stt. Zittenblijven vaak als plssing.
4 Aanleiding % zittenblijvers 1e leerjaar 2e leerjaar 3e leerjaar 4e leerjaar 5e leerjaar 6e leerjaar Lager nderwijs Secundair nderwijs Brn: Statistisch jaarbek van het Vlaams nderwijs, schljaar
5 Aanleiding Leerkrachten en schlen hebben hier theretisch gede redenen vr Zittenblijven zrgt ervr dat leerlingen meer tijd krijgen m de kennis en vaardigheden, ndig vr het vlgende leerjaar, te verwerven. (ntwikkelingspsychlgie) Leerlingen starten het bisjaar met een vrsprng en kunnen weer even p adem kmen en succeservaringen pden, met als gevlg het gevel cmpetent te zijn, meer zelfvertruwen, een hgere studiemtivatie en een beter welbevinden. (sciale vergelijkingstherie, self-efficacy therie en zelfdeterminatietherie)
6 Nederland Prtugal 30% 20% 10% 0% Aanleiding % zittenblijvers lager nderwijs Vlaanderen: 17% Frankrijk Luxemburg Japan Krea Nrwegen Slvenië IJsland Griekenland Italië Plen Tsjechië Verenigd Kninkrijk Slvakije Finland Turkije Estland Nieuw Zeeland Zweden Hngarije Canada Denemarken Israël Ostenrijk Australië Duitsland Chili Verenigde Staten Ierland Mexic Spanje België Zwitserland Brn: PISA 2009 Leerlingvragenlijst
7 Luxemburg Prtugal Frankrijk Spanje 30% 20% 10% 0% Aanleiding % zittenblijvers 1e graad secundair nderwijs Vlaanderen: 8,3% Japan Krea Nrwegen Turkije IJsland Finland Verenigd Kninkrijk Slve nië Denem arken Zweden Australië Nieuw Zeeland Ierlan d Slvakije Tsjechië Estlan d Griekenland Plen Mexic Canada Hngarije Verenigde Staten Italië Israël Osten rijk Nederland Chili Zwitserland Duitsland België Brn: PISA 2009 Leerlingvragenlijst
8 Onderzeksvragen 1. Internatinaal perspectief: Speelt het natinale nderwijsbeleid een rl in de verklaring vr verschillen tussen landen in aantal zittenblijvers? 2. Vlaams perspectief Wat zijn de effecten van zittenblijven in het 1 e leerjaar van het lager nderwijs p de schlse prestaties, het psychsciaal functineren en de verdere schllpbaan van zittenblijvers? Maakt extra ndersteuning een verschil? Als er effecten zijn p de schlse prestaties, he kunnen we die dan verklaren?
9 Internatinaal perspectief
10 Data: PISA 2009 Subjecten: representatieve steekpref van meer dan jarige leerlingen uit alle 34 OESO landen Meetinstrument: Leerlingvragenlijst Ben jij it blijven zitten in Nee 1x 2x f meer het lager nderwijs de 1e graad van het secundair nderwijs
11 Data: Educatin at a Glance PISA e graad Lager nderwijs secundair nderwijs e graad secundair nderwijs EAG indicatren natinaal nderwijsbeleid Bv. nderwijsbudget, lengte van de lerarenpleiding
12 Resultaten zittenblijven lager nderwijs % zittenblijvers lager nderwijs 30% 20% 10% 0% Japan Krea Nrwegen Slvenië IJsland Griekenland Italië Plen Tsjechië Verenigd Kninkrijk Slvakije Finland Turkije Estland Nieuw Zeeland Zweden Hngarije Canada Denemarken Israël Ostenrijk Australië Duitsland Chili Verenigde Staten Ierland Mexic Spanje België Zwitserland Frankrijk Luxemburg Nederland Prtugal Leerlingen hebben een grtere kans m te blijven zitten in het lager nderwijs als ze in een land wnen waar meer lagere schl kinderen naar het vrij nderwijs gaan (ipv publiek nderwijs) leerkrachten geen extra ln krijgen als ze les geven aan zrgleerlingen schlen rechtstreeks financiering krijgen en gezinnen niet (geen studietelagen) Deze 3 indicatren verklaren samen 25% van bvenstaande verschillen.
13 Duitsland België Luxemburg Prtuga l Frankrijk Spanje Resultaten zittenblijven 1 e graad secundair nderwijs % zittenblijvers 1e graad secundair nderwijs 30% 20% 10% 0% Japan Krea Nrwegen Turkije IJsland Finland Verenigd Kninkrijk Slve nië Denemarken Zweden Australië Nieuw Zeeland Ierlan d Slvakije Tsjechië Estland Griekenland Plen Mexic Canada Hngarije Verenigde Staten Italië Israël Ostenrijk Nederland Chili Zwitserland Leerlingen hebben een grtere kans m te blijven zitten in de 1 e graad van het secundair nderwijs als ze in een land wnen waar leerkrachten geen extra ln krijgen als ze les geven aan zrgleerlingen Deze indicatr verklaart 20% van bvenstaande verschillen.
14 Vlaams perspectief
15 Data: SiBO prject Subjecten: representatieve steekpref van Vlaamse leerlingen die in schljaar in het 1 e leerjaar (L1) zaten (7 jaar) (8 jaar) L1 Drstrmen Zittenblijven L2 L1 bis N = N = 298 gevlgd tt in de 1 e graad van het secundair nderwijs
16 Data: SiBO prject Meetinstrumenten Wiskundevaardigheden Vaardigheden in technisch lezen Psychsciale vaardigheden Schllpbaan indicatren Extra ndersteuning in schljaar Achtergrndkenmerken (169 in ttaal) Tetsen wiskunde Drie-Minuten-Tets Leerkrachtvragenlijst ver de leerling Tellinggegevens Ministerie van Onderwijs en klaslijsten Leerkrachtvragenlijst ver de leerling Tetsen, intelligentiemeting, leerkrachtvragenlijst ver de leerling, udervragenlijst, leerkrachtvragenlijst ver de leerkracht en klaspraktijk, directievragenlijst L1 L6 L1 L3 L1 L6 L1 S1 L1 L2 K3 L1
17 He zittenblijvers en drstrmers vergelijken? Methde 1: Ver een gerandmiseerd experiment uit Wat? Laat uders p het einde van het schljaar een dbbelsteen gien 4, 5 f 6 vergaan naar L2 1, 2 f 3 zittenblijven in L1 Vergelijk dan de grepsgemiddelden. + - Vergelijkbare grepen Ethisch nmgelijk!
18 He zittenblijvers en drstrmers vergelijken? Methde 2: Vlg leerlingen en hu hun gegevens bij Wat? Vlg de lpbanen van leerlingen: smmige leerlingen blijven zitten en anderen niet. Vergelijk dan de grepsgemiddelden. + - Makkelijk, ethisch mgelijk Niet-vergelijkbare grepen Om eerlijk te vergelijken met je vergelijkbare leerlingen selecteren uit beide grepen! Deze strategie gevlgd in dctraatsnderzek.
19 He zittenblijvers en drstrmers vergelijken? Methde 2 cncreet: 4-staps-prcedure STAP 1 STAP 2 STAP 3 STAP 4 identificatie vrspellers L1zittenblijven (achtergrndkenmerken leerlingen, klassen en schlen) schatting van de kans m te blijven zitten in L1 vr elke leerling, p basis van deze kenmerken indeling van leerlingen in grepen met een gelijkaardige kans m te blijven zitten in L1 vergelijking van L1zittenblijvers en drstrmers binnen elke grep
20 He zittenblijvers en drstrmers vergelijken? Frequentie Drstrmers L1zittenblijvers Kans p zittenblijven in L1 (lgit)
21 He zittenblijvers en drstrmers vergelijken? Frequentie elk grepje: vergelijkbare leerlingen x x Kans p zittenblijven in L1 (lgit)
22 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties, psychsciaal functineren en schllpbaan Leerjaarvergelijkingen Tijdens het bisjaar: L1zittenblijvers presteren beter in wiskunde en technisch lezen en functineren vergelijkbaar p psychsciaal gebied als hun jngere leerjaargenten die een vergelijkbare kans hadden m te blijven zitten en tch vergaan (uitz.: relaties met leeftijdsgenten) Drheen de lagere schl: L1zittenblijvers hebben een lagere kans m ngmaals te blijven zitten. Drheen de lagere schl: L1zittenblijvers vertnen een tragere prgressie in wiskunde en technisch lezen en functineren tenminste vr een gedeelte van hun lpbaan in de lagere schl zwakker p psychsciaal vlak
23 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties, psychsciaal functineren en schllpbaan L1zittenblijvers Leerjaargenten Wiskundevaardigheden Leerjaar
24 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties, psychsciaal functineren en schllpbaan L1zittenblijvers Leerjaargenten Schls welbevinden Leerjaar
25 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties, psychsciaal functineren en schllpbaan Leeftijdsvergelijkingen - Tijdens het bisjaar EN drheen de lagere schl: L1zittenblijvers hadden beter gepresteerd in wiskunde en technisch lezen gelijkaardig f zelfs beter gefunctineerd p psychsciaal vlak minder van schl veranderd, minder naar buitengewn nderwijs drgestrmd en naar 1B (ipv 1A) drgestrmd waren ze tch vergegaan naar L2.
26 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties, psychsciaal functineren en schllpbaan L1zittenblijvers Leeftijdsgenten Wiskundevaardigheden Leeftijd
27 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties, psychsciaal functineren en schllpbaan L1zittenblijvers Leeftijdsgenten Schls welbevinden Leeftijd
28 Resultaten effecten L1zittenblijven en extra ndersteuning p schlse prestaties en psychsciaal functineren Leeftijdsvergelijkingen in het bisjaar L1zittenblijvers hadden beter gepresteerd in wiskunde en technisch lezen gelijkaardig f zelfs beter gefunctineerd p psychsciaal vlak waren ze tch vergegaan naar L2, al dan niet met extra ndersteuning aldaar.
29 Resultaten effecten L1zittenblijven en extra ndersteuning p schlse prestaties en psychsciaal functineren L1zittenblijvers ndersteund L1zittenblijvers niet-ndersteund Leeftijdsgenten ndersteund Leeftijdsgenten niet-ndersteund Wiskundevaardigheden Mei-Juni 2004 Mei-Juni 2005
30 Resultaten effecten L1zittenblijven en extra ndersteuning p schlse prestaties en psychsciaal functineren L1 zittenblijvers ndersteund L1 zittenblijvers niet-ndersteund Leeftijdsgenten ndersteund Leeftijdsgenten niet-ndersteund Schls welbevinden Februari-Juni 2004 Februari-Juni 2005
31 Resultaten effecten L1zittenblijven p schlse prestaties via relaties met leeftijdsgenten Leeftijdsvergelijkingen in het bisjaar L1zittenblijvers hadden beter gepresteerd in wiskunde en technisch lezen deels drdat ze betere relaties gehad zuden hebben met klasgentjes (bv. meer vrienden, minder gepest wrden) L1zittenblijven Relaties met leeftijdsgenten Schlse prestaties????
32 Suggesties vr schlen en leerkrachten Vlg de schllpbanen van je leerlingen ged p, m zicht te krijgen p de lange termijn effecten van L1zittenblijven. Vlg de schlse prestaties van leerlingen tijdens L1 ged p en grijp sneller in als er prblemen ntstaan. Laat zveel mgelijk leerlingen drstrmen naar L2 en geef hen daar de ndige extra ndersteuning m mee te kunnen. Indien tch L1zittenblijven: stel een ged remediëringsplan p (waarin verschilt bisjaar?) en evalueer.
33 Suggesties vr beleidsmakers Geef schlen die extra inspanningen den m zveel mgelijk L1 leerlingen te laten vergaan naar L2 met extra ndersteuning aldaar, extra middelen. Herinvesteer bespaarde middelen van L1zittenblijven in naschlingen vr leerkrachten m beter te differentiëren extra zrguren
34 Suggesties vr vervlgnderzek Internatinaal perspectief Andere verklaringen bv. vertuigingen, leerling-ppulatie Betere data ndig, liefst ver verschillende jaren heen Vlaams perspectief Andere uitkmstmaten bv. verdere schllpbaan van L1zittenblijvers in het secundair nderwijs, effecten p klasgenten Andere verklaringen bv. demtivatie wv herhaling in bisjaar Werkt het vr smmige leerlingen wel? Andere leeftijden bv. S3-5bis Gerandmiseerd experiment p schlniveau?
35 Bedankt vr uw aandacht! Wie meer wil lezen
Zittenblijven in het eerste leerjaar en schoolse prestaties in het bisjaar: Maakt extra ondersteuning het verschil?
Zittenblijven in het eerste leerjaar en schoolse prestaties in het bisjaar: Maakt extra ondersteuning het verschil? 30 mei 2013 Mieke Goos Barbara Belfi Jan Van Damme Patrick Onghena Katja Petry Inleiding
Nadere informatieFirst-grade retention: Effects on children s academic and psychosocial growth throughout primary education
First-grade retention: Effects on children s academic and psychosocial growth throughout primary education Goos, M., Van Damme, J. Onghena, P., & Petry, K. T First-grade retention: Effects on children
Nadere informatieAlgemene vragen. Beste leerlingen,
Beste leerlingen, Ik ben een derdejaarsstudente van de PXL Hgeschl te Hasselt. Ik vlg de pleiding maatschappelijk werk. Mijn eindwerk gaat ver de mtivatie van leerlingen in het technisch secundair nderwijs.
Nadere informatieVerschillende wegen leiden naar het bso. Een verkennende analyse van schoolloopbanen en hun invloed op de prestaties van leerlingen in 6bso.
Verschillende wegen leiden naar het bs. Een verkennende analyse van schllpbanen en hun invled p de prestaties van leerlingen in 6bs. Lien Willem, Daniël Van Nijlen, Eef Ameel & Rianne Janssen Overzicht
Nadere informatieVerlenging of verkorting schooltijd. Concept protocol
Verlenging f verkrting schltijd Cncept prtcl Inhud 1. Inleiding... 1 1. Wanneer wrdt er gedacht aan verlenging?... 1 2. Criteria vr schlverlenging:... 2 3. Wie zijn er betrkken bij een besluit tt schlverlenging?...
Nadere informatieOngekwalificeerde uitstroom. Carl Lamote Onderzoeksgroep Onderwijseffectiviteit en -Evaluatie
8088 Ongekwalificeerde uitstrm Carl Lamte Onderzeksgrep Onderwijseffectiviteit en -Evaluatie Ongekwalificeerde uitstrm? Jngeren niet in het bezit van: Diplma ASO, TSO, KSO f Getuigschrift BSO f Getuigschrift
Nadere informatie10824/2/19 REV 2 1 GIP.1
Raad van de Eurpese Unie Brussel, 3 juli 2019 (OR. en) 10824/2/19 REV 2 OJ CRP2 25 VOORLOPIGE AGENDA HET COMITÉ VAN PERMANENTE VERTEGENWOORDIGERS (2e deel) Eurpagebuw, Brussel 3 en 4 juli 2019 (10.00,
Nadere informatieEuropese feestdagen 2017
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03 Denemarken
Nadere informatieEuropese feestdagen 2019
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 01-02
Nadere informatieEuropese feestdagen 2018
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03
Nadere informatieGoede relatie met collega s, maakt leraren gelukkig
Gede relatie met cllega s, maakt leraren gelukkig He leraren zich velen, f ze het vlhuden in nderwijs en geneg energie krijgen, hangt k af van de kwaliteit van hun relaties met cllega s p schl. Dat blijkt
Nadere informatieBegeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.
Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen
Nadere informatiePedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht.
Pedaggisch klimaat en autisme dr Ad Dnkers Klimaatschaal SIGA Dinsdag 9 december 2014 Inleiding Even vrstellen.. Pedaggisch klimaat en de Klimaatschaal Grepsprcessen bij jngeren: rl van de leerkracht.
Nadere informatieToerisme in Cijfers Tourism in Figures. Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016
2016 Toerisme in Cijfers Tourism in Figures XL Aantal aankomsten per maand, 2016 Number of arrivals by month, 2016 Juli 2017 AANTAL AANKOMSTEN PER MAAND, 2016 Tabel P. Table NUMBER OF ARRIVALS BY MONTH,
Nadere informatieCursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs
Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver
Nadere informatieZorg op K.S.T.S. Temse-Velle
Zrg p K.S.T.S. Temse-Velle Beste uders, De zrgwerking p nze schl bestaat al heel wat jaren en is vrtdurend in beweging. Enerzijds mdat de wetgeving i.v.m. zrg verandert, anderzijds mdat leerlingzrg zelf
Nadere informatieCIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS
OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3
Nadere informatieVaardig genoeg voor de 21ste eeuw?
Cnferentie Vaardig geneg vr de 21ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Ghislain De Bndt, stafmedewerker Centrum vr Basiseducatie Zuid-Ost-Vlaanderen Centra vr Basiseducatie Opleidingen
Nadere informatieOnze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:
Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!) cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, april 2017 1 ALGEMEEN OOST-
Nadere informatieZuivelproductie per land 2015 Dairy production by country
Zuivelproductie per land 2015 Melkaanvoer en productie EU-28 2015 Milk deliveries and production EU-28 index: 2014=100 EU-28 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec cumulatief index Melkaanvoer
Nadere informatieDefinitieve versie februari 2015
1 Gecmprimeerd Schlndersteuningsprfiel Naam Schl Algemene gegevens Schl Al-Ghazali BRIN 22NT Directeur Najiba Belah Adres Van lenneapstraat 17 Telefn 010-4152167 E-mail nbelah@sipr.nl Bestuur SIPOR Basisndersteuning
Nadere informatieMonitor voor de 8 ste klas mavo
Mnitr vr de 8 ste klas mav Als schl willen wij kinderen p een prettige manier naar hun vlwassenheid begeleiden. Ons streven is dat de leerlingen de schl verlaten als vrij denkende en zich vrij velende
Nadere informatieCriteria zittenblijven / verlengde kleuterperiode
Criteria zittenblijven / verlengde kleuterperide 1 Prtcl dubleren De beslissing m een leerling een schljaar extra te laten den wrdt genmen aan de hand van een welverwgen prcedure. In de prcedure wrden
Nadere informatiePlaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College
Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,
Nadere informatieVerschillende wegen naar Leren &
Verschillende wegen naar Leren & Werken en enkele implicaties vr een spijbelbeleid Arne De Beck JeugdOnderzeksPlatfrm (JOP) Leuvens Instituut vr Criminlgie (LINC) KU Leuven 1. Cntext JeugdOnderzeksPlatfrm
Nadere informatiePEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool
PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatiePESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.
PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, januari 2017
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieSAMEN TOT AAN DE MEET: Het resultaat van twee boeken. Eva Franck 24 mei 2012
SAMEN TOT AAN DE MEET: Het resultaat van twee boeken Eva Franck 24 mei 2012 Basis: 28.2 % (09-10) Secundair: 51 % (09-10) Japan Korea Norway Slovenia Iceland Italy United Kingdom Slovak Republic Poland
Nadere informatieEffecten van toelatingsvoorwaarden in hoger onderwijs: Implicaties voor de lerarenopleiding
Effecten van telatingsvrwaarden in hger nderwijs: Implicaties vr de lerarenpleiding Ken Declercq 1 en Frank Verbven 2 Centrum vr Ecnmische Studiën KU Leuven 1 KU Leuven en FWO Vlaanderen 2 KU Leuven en
Nadere informatieVerevening in gelaagde staatsvormen
Verevening in gelaagde staatsvrmen Willem Sas Centrum vr Ecnmische Studiën 2/12/2013 Steunpunt Fiscaliteit & Begrting Vereveningsdtaties: Crrigeren vr verschillen in fiscale capaciteit en ksten van publieke
Nadere informatieDyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding
Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:
Nadere informatieChic, zo n gedragspatroongrafiek!
Chic, z n gedragspatrngrafiek! Leerdelen: De leerlingen kunnen nder begeleiding de verwevenheid tussen ecnmische, sciale en eclgische aspecten in duurzaamheidsvraagstukken herkennen. De leerlingen krijgen
Nadere informatieStart duurzame inzetbaarheid
Start duurzame inzetbaarheid Een praktijkcasus Dr: Rlf Weijers, Pauline Miedema Hewel duurzame inzetbaarheid een veelbesprken thema is, blijft het lastig m het cncreet te maken en er handen aan veten aan
Nadere informatiePISA-resultaten Financiële geletterdheid
Inspiratiedag Financiële Vorming Want geldzaken van jongeren zijn ook jouw zaak PISA-resultaten Financiële geletterdheid Inge De Meyer Vlaams National Project Manager PISA 2012 Vakgroep Onderwijskunde
Nadere informatieVolume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg
Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen
Nadere informatieA. Campagnethema's... 2 B. Bekendheid van de verkiezingsdatum en mate van interesse... 3 C. Waarschijnlijkheid dat men gaat stemmen...
Directraat-Generaal Cmmunicatie Directraat C Betrekkingen met de burgers Eenheid mnitring publieke pinie EUROPESE VERKIEZINGEN 2009 11/12/2008 Standaard Eurbarmeter (EB 70 1 ) - Najaar 2008 Eerste resultaten:
Nadere informatieVERSLAG THEMAGROEP ANBO
Gelijke Onderwijskansen Lkaal Overlegplatfrm Basisnderwijs Gent Vrzitter Dr. JP Verhaeghe Vakgrep Onderwijskunde Henri Dunantlaan 1 9000 Gent Tel: 09/331.29.60 Fax: 09/264.86.66 jphcv@yah.cm VERSLAG THEMAGROEP
Nadere informatieTijd Veld Poule Scheidsrechter Tijd Veld Poule Scheidsrechter Tijd Veld Poule Scheidsrechter Tijd Veld Poule Scheidsrechter
8:45 veld 1 poule 1 Nederland Frankrijk Men. Kouwenberg 8:45 veld 2 poule 2 Duitsland Spanje Men. Callaars 8:45 veld 3 poule 3 Rusland Malta Belle de Folter 8:45 veld 4 poule 3 Ijsland Noorwegen Tijs Hellegers
Nadere informatiePresentatie van OPTA s jaarverslag 2011
Presentatie van OPTA s jaarverslag 211 1: 11: Opening door collegevoorzitter Chris Fonteijn Toelichting bij OPTA s jaarverslag door plaatsvervangend voorzitter Mark de Jong Presentatie van OPTA s marktmonitor
Nadere informatieINHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2
INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke
Nadere informatieLAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND
LAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND Algerije http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/nic-de-oases-van-de-sahara http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/nic-tussen-de-kamelen-algerije
Nadere informatieAutodiefstal Diefstal uit auto Diefstal van motor Fietsendiefstal Inbraak
Bijlage 4 621 Tabellen bij hoofdstuk 9 Tabel 9.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten) Autodiefstal Diefstal uit auto Diefstal van motor Fietsendiefstal Inbraak
Nadere informatiePassend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?
Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk
Nadere informatieBelgië in de Europese informatiemaatschappij. Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006
België in de Europese informatiemaatschappij Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006 Bezit en gebruik van ICT en Internet 1 Luxemburg 2 Litouwen 3
Nadere informatieEvaluatie op systeemniveau: Reflectie op de OESO aanbevelingen. Rianne Janssen
Evaluatie p systeemniveau: Reflectie p de OESO aanbevelingen Rianne Janssen Evaluatie p systeemniveau Definitie: Evaluatie (sub)natinaal nderwijssysteem Vlaamse nderwijs lcal authrities in Vlaanderen?
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE
BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige
Nadere informatieZorgplan. 1.Passend Onderwijs
Zrgplan 1.Passend Onderwijs Passend Onderwijs betekent dat iedere leerling nderwijs krijgt dat het beste bij zijn f haar talenten en beperkingen past. Ok de leerlingen met een strnis, ernstige ziekte f
Nadere informatieTabel 1: Economische indicatoren (1)
Tabel 1: Economische indicatoren (1) Grootte van de Openheid van de Netto internationale Saldo op de lopende rekening (% economie (in economie (Export + BBP per hoofd, nominaal (EUR) BBP per hoofd, nominaal,
Nadere informatienr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland Kinderen moeten
Nadere informatieToerisme in cijfers Tourism in figures XL
www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast
Nadere informatieCriteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kop van Noord-Holland
Criteria Plusklassen Samenwerkingsverband WSNS Kp van Nrd-Hlland Er is sprake van hgbegaafdheid, blijkens uit: Een ttale intelligentie gelijk f hger dan 130 N.B.: bij een intelligentienderzek wrdt nrmaliter
Nadere informatieTopsporter een beroep met toekomst een overheidsproject in samenwerking met de VUB
Tpsprter een berep met tekmst een verheidsprject in samenwerking met de VUB Verslag van een bijeenkmst p 24 mei waarbij het kabinet Sprt een nieuw initiatief vrstelde ter ndersteuning van tpsprters die
Nadere informatieBijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx
Bijlage B4 Werken aan de start Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 5 Tabel B4.3... 6 Tabel B4.4... 7 Tabel B4.5... 8 Tabel B4.6... 9 Tabel B4.7... 10 Tabel B4.8... 11 Tabel B4.9... 12 Tabel
Nadere informatieAlle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o
Klas-in-zicht Een negatieve grepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar vereen kunnen kmen, een vertrebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, meilijk les kunnen geven dr strend gedrag, zijn
Nadere informatieBijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx
Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 4 Tabel B4.3... 5 Tabel B4.4... 6 Tabel B4.5... 7 Tabel B4.6... 8 Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt
Nadere informatieAantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens
Bijlage 4 587 Tabellen bij hoofdstuk 11 Tabel 11.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens Autodiefstal Diefstal uit auto Diefstal van
Nadere informatieProduct Maximumformaat Maximumgewicht
Pakketten moeten bij Fietskoeriers.nl voldoen aan de volgende specificaties. Product Maximumformaat Maximumgewicht Pakket 60x60x40 cm 10 kg Brievenbuspakket 28x26,5x3,2 cm 2 kg Pakket XL 180x100x50 cm*
Nadere informatieDYSCALCULIE. Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Geboortedatum:... Naam:... Adres:... Postcode:... Woonplaats:... Telefoonnummer:...
1 DYSCALCULIE Vragenfrmulier nderwijsgeschiedenis rekenvaardigheid vr schl Graag vraag ik u m de vlgende vragen z vlledig mgelijk te beantwrden (in zverre dat kan). Ok vraag ik u de uitgeverde handelingsplannen
Nadere informatiede heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie
Raad van de Europese Unie Brussel, 23 mei 2017 (OR. en) 9601/17 ADD 4 JAI 537 ASIM 57 CO EUR-PREP 27 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 17 mei 2017 aan: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de
Nadere informatieTarieven Europa: staffel 1
Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel van: De scholen van Kind op 1
Schlndersteuningsprfiel van: De schlen van Kind p 1 Inleiding Smmige leerlingen hebben extra ndersteuning ndig m hun schllpbaan ged te drlpen. Wat die kinderen ndig hebben en wat de schl kan bieden is
Nadere informatieSamenvatting van het Nederlandse rapport over het PISAonderzoek 2003 uitgevoerd door het CITO, Arnhem
Samenvatting van het Nederlandse rapport over het PISAonderzoek 2003 uitgevoerd door het CITO, Arnhem Nederlandse jongeren die in 1987 zijn geboren, doen het goed op de toetsen van PISA. In de tweede cyclus
Nadere informatieIndelen (nieuwe) groepen. Concept beleidsnotitie
Indelen (nieuwe) grepen Cncept beleidsntitie 25-01-2017 Inleiding Leerlingen kmen p schl wanneer ze vier jaar zijn en wrden dan p basis van de bij ns bekende gegevens ingedeeld in een bestaande grep 1/2.
Nadere informatieNASCHOLINGSTRAJECT VERANTWOORD DATAGEBRUIK
Dienst Identiteit en kwaliteit Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL +32 2 507 06 01 www.kathlieknderwijs.vlaanderen NASCHOLINGSTRAJECT VERANTWOORD DATAGEBRUIK 1 Prjectdelen Het del is m schlen 1 f schlengemeenschappen
Nadere informatieUitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO)
Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van (art. 26 OESO) 9/06/2009 I. Nieuwe overeenkomsten die een bepaling bevatten die voorziet in de uitwisseling van bankinlichtingen Brunei 30/04/09 Nieuwe Overeenkomst.
Nadere informatieEcbo-donderdagmiddaglezing. Rekenniveaus op het mbo. Marieke Buisman
Ecbo-donderdagmiddaglezing Rekenniveaus op het mbo Marieke Buisman Veel te doen om rekenen op het mbo Zorgen over: Hoge eisen Laag instroomniveau Tegenvallende prestaties op pilotexamens Internationaal
Nadere informatiePREVENTIEVE BASISZORG (fase 0)
PREVENTIEVE BASISZORG (fase 0) hetergene grepen: kinderen uit diverse sciale milieus, een grte verscheidenheid aan rts. De schl gaat adequaat m met verschillen tussen leerlingen: gezien deze verschillen
Nadere informatieDe leerling thuis en niet naar school!?!?
De leerling thuis en niet naar schl!?!? Oriënterend nderzek naar prblematiek en begeleidingsmgelijkheden van leerlingen, die niet f deels naar schl gaan. Kansen en mgelijkheden. IDT-SSONML Venl Renée van
Nadere informatieEen observatie door de IB-er en directeur. Bij kinderen die aangemeld worden voor de groepen 3 t/m 8: Een eerste gesprek met de ouders.
Aannamebeleid Cbs Klaverblad is een basisschl vr vltijds nderwijs aan hgbegaafde leerlingen in de grepen 1 t/m 8. Ons aanname beleid is erp gericht kinderen p cbs Klaverblad aan te nemen die, p basis van
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Ondernemingscmmunicatie Mdule MarketingManagement Cde A2 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte ttale studiebelasting (in uren) 1 Mgelijkheid tt JA aanvragen
Nadere informatieGoede afspraken maken goede vrienden
Dag van de demcratie Gede afspraken maken gede vrienden Delstellingen Kinderen verkennen eigen standpunt ver klasafspraken. Kinderen verkennen de standpunten van klasgenten ver klasafspraken. De kinderen
Nadere informatieTabellen bij hoofdstuk 10. Tabel 10.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens
508 Criminaliteit en rechtshandhaving 2009 Tabellen bij hoofdstuk 10 Tabel 10.1 Aantal ondervonden misdrijven per land en naar type delict (per 100 respondenten); onveiligheidsgevoelens 1999 2004 1999
Nadere informatieToerisme in cijfers Tourism in figures 2013
Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014
Nadere informatieOnderwijs in Rusland. Jan Limbeek
Onderwijs in Rusland Een van de terreinen waar de Sovjet-Unie in uitblonk was onderwijs. Het onderwijs was toegankelijk, goed en gratis. Vergeleken met de Sovjet-Unie is de algemene indruk dat de situatie
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures 2012
toerisme in cijfers tourism in figures 2012 XL 15 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2012 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2012 Kennisbeheer Augustus
Nadere informatie> RACISME EN DISCRIMINATIE
> RACISME EN DISCRIMINATIE Verslag discussiesaln Inspraakdag 2015 Vlaams Parlement maandag 2 maart 2015 (10u15 12u00) Aantal deelnemers Luisteraars Mderatr: Verslag: 19 leerlingen 6 leerkrachten Naïma
Nadere informatieLijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Lijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Albanië dubbele 14-12-2001 22-07-2004 15-11-2005 Trb.2004, 281 Argentinië dubbele 04-03-1994 27-12-1996
Nadere informatieWorkshop. Afstroom in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. School of Business and Economics Sharing Success
Wrkshp Afstrm in de nderbuw van het vrtgezet nderwijs Schl f Business and Ecnmics Agenda Welkm / krte kennismaking Samenvatting vrige wrkshp Del wrkshp 2 Presentaties Algemeen: - Onderbuwrendement VO -
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures 2011
toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast
Nadere informatieEducation at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition. Education at a Glance: OESO-indicatoren - uitgave 2006
Education at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition Summary in Dutch Education at a Glance: OESO-indicatoren - uitgave 2006 Samenvatting in het Nederlands Education at a Glance biedt leerkrachten, beleidsmakers,
Nadere informatieTarieven Europa: staffel 1
Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan
Nadere informatieVAKGROEP ONDERWIJSKUNDE ONDERZOEKSGROEP PISA SAMENWERKEND PROBLEEMOPLOSSEN BIJ VLAAMSE 15-JARIGEN
VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE ONDERZOEKSGROEP PISA PISA 2015 SAMENWERKEND PROBLEEMOPLOSSEN BIJ VLAAMSE 15-JARIGEN VLOR Commissie Internationaal Onderwijs- en Vormingsbeleid Brussel, 15 januari 2018 INLEIDING
Nadere informatieEducation at a Glance: OECD Indicators - 2005 Edition. Education at a Glance: OESO-indicatoren - Editie 2005
Education at a Glance: OECD Indicators - 2005 Edition Summary in Dutch Education at a Glance: OESO-indicatoren - Editie 2005 Samenvatting in het Nederlands (vertaling) Onderwijs en levenslang leren spelen
Nadere informatie1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:
9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart
Nadere informatieDe tips waar niets bij staat, worden opgepakt.
Inventarisatie tips en tps De tips waar niets bij staat, wrden pgepakt. Thema: cmmunicatie Stelling: Het gebruik van digitale cmmunicatiemiddelen (Schudercm) in cmbinatie met persnlijke gesprekken zrgt
Nadere informatieHuiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :
Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis
Nadere informatieHet TOL-model Totale OntwikkelingsLoopis ontwikkeld vanuit 10 jaar begeleiding op het gebied van. zowel therapie als onderwijs.
Treen je Breen Integratief leren is meer dan het leren van kennis. Integratief leren gaat ver het integreren van sciaalemtinele grei en fysieke grei zdat er een ptimale balans is m tt cgnitieve grei te
Nadere informatieGEMEENTEBLAD VAN UTRECHT
GEMEENTEBLAD VAN UTRECHT Nr. xx Het cllege van burgemeester en wethuders van de gemeente Utrecht; gelet p: Artikel 4.81 AWB artikel 149 van de Gemeentewet artikel 4 van de Wet p het Primair Onderwijs,
Nadere informatieVier beproefde manieren om de pot met goud, leren van elkaars ervaringen, open te maken
Vier beprefde manieren m de pt met gud, leren van elkaars ervaringen, pen te maken Het leren van ervaringen vraagt m het nderzeken van die ervaringen, het liefst in een grep samen met anderen. Dit kan
Nadere informatietoerisme in cijfers tourism in figures aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011
in cijfers tourism in figures 2011 XL 01 aantal overnachtingen naar logiesvorm 2011 number of overnight stays by type of accommodation 2011 Kennisbeheer Juni 2012 2 AANTAL OVERNACHTINGEN NAAR LOGIESVORM,
Nadere informatieWelkom op De Lage Waard
Welkm p De Lage Waard Infrmatieavnd laptps Maandag 11 juni 2018 prgramma welkm en pening beweegredenen vr ICT in de klas gebruik in de les bevindingen uders en leerlingen aanschaffen laptp vragen pening
Nadere informatieVersie Beleidsdocument Gezonde School. Datum: School: SO/VSO de Meidoornschool. Auteur: Trea Niezen. Functie: Directeur
Versie 2017-04-24 Beleidsdcument Geznde Schl Datum: 24-04-2017 Schl: SO/VSO de Meidrnschl Auteur: Trea Niezen Functie: Directeur 1 Inhud Inleiding 1. Waarm een Geznde schl? 2. Analyse van de huidige situatie
Nadere informatie