E. Overzicht normatieve overwegingen (deel)actorgroepen

Transcriptie

1 E. Overzicht normatieve overwegingen (deel)actorgroepen

2 Actorgroepen en deelactoren Normatieve overwegingen 1 en bijbehorende culturen 2 met betrekking tot schade en schande 3 Normatieve overwegingen 4 en bijbehorende culturen 5 met betrekking tot schade en schande 6 Financiële ondernemingen Banken Verzekeraars Nr. 1 Meer regels zorgen voor extra conflicn in de samenleving. Meer regels zorgen voor extra conflicn in de samenleving. Nr. 2 Nr. 2 claimcultuur in NL. claimcultuur in NL. Nr. 3 Nr. 3 Het voorkomen van schade is primair de verantwoorde lijkheid van de klant zelf. Pech dient niet in alle gevallen d. Vergoeding pas i.g.v. causaal oorzaak en schade. Het voorkomen van schade is primair de verantwoorde lijkheid van N r. 4 Nr. 4 r. 5 Nr. 5 Nr. 6 Nr. 6 Klant en dient in alle gevallen primair tonen voor handelen. Klant en dient in alle gevallen primair Geen verbreding nodig. Media zorgt al voor gelijk Geen verbreding nodig. Media zorgt al voor Micromaatwerk passender voor afwikkeling van zorgplichtclaims dan. Micromaatwerk passender voor afwikkeling van Nr. 7 Nr. 7 nzij conflict is vastgelopen. nzij conflict is vastgelopen. Nr. 8 Nr. 8 Nr. 9 Nr. 9 maatschappelijk probleem. maatschappelijk probleem. Niet met bril Niet met bril Nr. 1 0 Nr De nummers 1 tot en met 10 duiden de tien door de deelnemers meest genoemde en soms onderling betwis normatieve overwegingen aan op volgorde van presentatie in de kst van het proefschrift zelf. 2 Voor een totaal overzicht van de kenmerken van de drie culturen met betrekking tot het denken van Nederlanders over schade en schande vanaf 1838 tot en met heden verwijs ik naar figuur 1 en de inhoud van hoofdstuk 3 van het boek. 3 De overheersende cultuur behorende bij de achrgrondtheorie geef ik aan in: blauw voor schuldcultuur, rood voor risicocultuur en geel voor voorzorgcultuur. Grensvlakken tussen twee of alle culturen geef ik aan met de mengkleuren: paars voor mix schuld- en risicocultuur, oranje voor mix risico- en voorzorgcultuur, groen voor mix schuld- en voorzorgcultuur en bruin voor een totaalmix. 4 De nummers 1 tot en met 10 duiden de tien door de deelnemers meest genoemde en soms onderling betwis normatieve overwegingen aan op volgorde van presentatie in de kst van het proefschrift zelf. 5 Voor een totaal overzicht van de kenmerken van de drie culturen met betrekking tot het denken van Nederlanders over schade en schande vanaf 1838 tot en met heden verwijs ik naar figuur 1 en de inhoud van hoofdstuk 3 van het boek. 6 De overheersende cultuur behorende bij de achrgrondtheorie geef ik aan in: blauw voor schuldcultuur, rood voor risicocultuur en geel voor voorzorgcultuur. Grensvlakken tussen twee of alle culturen geef ik aan met de mengkleuren: paars voor mix schuld- en risicocultuur, oranje voor mix risico- en voorzorgcultuur, groen voor mix schuld- en voorzorgcultuur en bruin voor een totaalmix. 372

3 Claimorganisa-ties belangenbehartiger x belangenbehartiger y Regels nuttig, maar soms ook een belemmering vormen om conflicn adequaat beslechn. juridisering van de samenleving is Dus geen extra conflicn in samenleving door meer regels. de klant zelf. Vergoeding pas i.g.v. causaal oorzaak en schade. d. Dit is een belang. d. Dit is een belang. tonen voor handelen. Een klant soms lastig tonen in met onvermogen om risico s van complexe pro-ducn adequaat in schatn. vaak geen tonen om schade voorkomen. gelijk Te hoge drempel. Deze moet verlaagd voor creëren gelijk zorgplichtclaims dan. micro niveau Vrijheid van handelen staat voorop. Daarom liever informele afwikkeling dan juridische procedures. is van onder-geschikt belang wanneer rechn van consumenn op gro schaal geschonden. Rol voor toezichthouder bij zorgplichtclaims is daarom nuttig. Pech dient d tot waar dat door het gedragen en in sommige gevallen met staatshulp. geschil. geschil, maar rol toezichthouder is van belang om naleving consumennr echn waarborgen. 373

4 Claimenti-in juridisering van de samenleving is Dus geen extra conflicn in samenleving door meer regels. d. Dit is een belang en schade is schande. vaak geen tonen om schade voorkomen. speelveld micro niveau Vrijheid van handelen en partijautonomie staan voorop. geschil. x Teveel wet- en regelgeving maakt burgers soms passief en geeft toezichthouders mogelijk-heden om macht misbruiken. y Teveel wet- en regelgeving maakt burgers soms passief en geeft toezichthouders mogelijkheden om macht misbruiken. 7 Verlaging drempel voor creëren gelijk Maar dit laat reglement niet toe. nzij conflict is vastgelopen.. geschil. geschil 7 Wit cellen duiden aan dat onderzoeksgegevens ontoereikend om een conclusie aan het onderwerp bij de betreffende actor verbinden. Met bril van heden naar verleden 374

5 Toezichthouders x Nieuwe wet- en regelgeving is noodzakelijk om toezichtsdoeleinden blijven behalen. y Nieuwe wet- en regelgeving is noodzakelijk om toezichtsdoeleinden blijven behalen. Aanwezig-heid van een klaagcultuur, geen claimcultuur. d. Dit is een belang. Het voorkomen van schade is primair de verantwoorde lijkheid van de klant zelf. Pech dient niet in alle gevallen d. Vergoeding pas i.g.v. causaal oorzaak en schade. vaak geen tonen om schade voorkomen. Drempel toegang hoog. kent om schade voorkomen Micromaatwerk passender voor afwikkeling van massaclaims dan maatwerk op macro niveau. nzij maatschappelijk belang of dat van gro groepen consumenn wordt geschaad. maatschappelijk probleem. Schade is schande. geschil Met bril van heden naar verleden Niet met bril Actoren Deel-actoren Omschrijving denken over schade en schande Banken Totaal Schuldcultuurdenken staat centraal. Schade wordt gezien als een voorkomen gevolg van individueel handelen. Betrouwbare causale verklaringen (vanuit experts) noodzakelijk voor overgaan tot schadevergoeding, compensatie, coulance vergoeding etc. en vrijheid van handelen wordt belangrijk geacht. Daarom zo min mogelijk regels en het liefst pas in uirs noodgevallen (wanneer claimrisico s veel de overhand krijgen) is ingrijpen van de overheid gewenst (in de vorm van een toezichthouder en/of de Staat). Vreemd is binnen dit gedachngoed de angst voor de claimcultuur en de wens om deze cultuur in dammen via extra regulering. Deze angst daarom mogelijk beschouwd als de angst voor concurrentie en de prikkel (via de preventieve werking van het aansprakelijkheidsrecht) om voor de samenleving ongewenst en schadelijk gedrag willen veranderen. Verzekeraars Schuldcultuurdenken staat centraal met hier en daar invloeden vanuit de risico- en voorzorgcultuur. Het schuldcultuurdenken vergeleken met dat van banken. De invloeden vanuit de risico- en voorzorgcultuur zien voornamelijk op het feit dat verzekeraars geen beschermingsmaatregelen gen faillissemenn vergelijkbaar met die van banken en een wetlijk verankerde verdeling van gelden. Daarom wensen verzekeraars wel eerder en expliciet ingrijpen via vergaande overheidsmaatregelen als claims de solvabiliit en liquidiit van een verzekeraar bedr. Financiële ondernemingen Claimorganisa-ties belangenbe- Dominan invloed van de risicocultuur. Keuzes gebaseerd op onderzoek door experts en met denkt vanuit een belang. Maar met invloeden van zowel de. 375

6 Toezichthouders hartiger x voorzorgcultuur als de schuldcultuur. De invloeden van de voorzorgcultuur zien slechts op de inzichn om het verbinnissenrecht uit het verleden in mogen vullen met (soms nog niet volledig uitgekristalliseerde) normen van het heden. Praktijkvoorbeelden hiervan de juridische procedures claimorganisaties gen NN. De schuldcultuurelemenn bestaan uit de wens om zo vrij mogelijk mogen handelen, het inzicht dat zorgplichtclaims een geschil vormen en het toe van effect aan het verbinnissenrecht. belangenbelartiger y Dominan invloed van de risicocultuur met elemenn van voorzorg- en schuldcultuur. Meer voorzorg- dan schuldcultuur. Het verschil met de andere collectieve belangenbehartiger verklaard vanwege het verschil in achrban. Claim-entiin Combinatie risico- en schuldcultuur met elemenn van de voorzorgcultuur. Schade dient namelijk gezien als schande en voorkomen. x Combinatie schuld- en risicocultuur. Deze combinatie komt tot uitdrukking in het denken vanuit het verbinnissenrecht (voornamelijk schuldcultuur) en de praktijk waarbij behoef is aan denken vanuit het. Verder wordt waarde gehecht aan input van experts. y Voornamelijk opererend vanuit risicocultuurdenken. Oordeel baserend op input van experts en denkend vanuit een praktisch maar ook breder maat-schappelijk perspectief. x Opererend vanuit voornamelijk zowel het risicocultuurdenken als de voorzorgcultuur. Kenmerken cultuur: minder waarde hechn aan input experts in vergelijking met de andere financiële toezichthouder en de financiële ondernemingen, schade wordt gezien als schande. Soms opereert deze toezichthouder op basis van aannames van correlaties zonder aangetoonde causaliit. Voornamelijk opererend op basis van het schuldcultuurdenken. Daarbij behorend vrije marktwerking en consument. Keuzes baserend op kosnbananalyse en daarmee risico-cultuur. Hierbij dient opmerking gemaakt dat bij het maken van keuzes ook soms angst en gewens of ongewens zichtbaarheid in de politiek en media een rol speelt. Dit is een element van de voorzorgcultuur. 376