MUP april 2012

Transcriptie

1 MUP april

2 1. Leeswijzer Dit Meerjaren Uitvoeringsprogramma vormt het denk- en financiële kader voor de ROVL activiteiten in de komende vier jaar. Het geeft de richting aan welke kernactiviteiten en waarden leidend zijn voor het samenstellen van de actieprogramma s. Na samenvatting (2) en inleiding (waarom dit MUP) stappen we over op de inhoud. In hoofdstuk 4 geven we aan binnen welk beleidskader dit document moet worden geplaatst. In hoofdstuk 5 blikken we kort terug op de afgelopen MUP periode. Voor de geïnteresseerde lezer is de evaluatie ROVL op internet als pdf te downloaden. In hoofdstuk 6 leggen we onze ambitie uit en vertalen die in hoofdstuk 7 naar de grote lijnen van de uitvoeringsprogramma s. In hoofdstuk 8 geven we aan met welk budget we werken en hoe de middelen in grote lijnen worden aangewend. In hoofdstuk 9 geven we tenslotte aan hoe het ROVL is georganiseerd. In de bijlage is het provinciale beleid opgenomen. 2

3 2. Samenvatting Het Meerjaren Uitvoeringsprogramma biedt voor ROVL en de partners het uitvoeringskader voor de komende jaren. Dit MUP is door het Bestuursplatform ROVL op 5 april vastgesteld. Hiermee conformeren de partners zich aan dit kader. De komende jaren zal in het teken staan van verleiden, belonen en thematische aanpak. Dat alles onder de kapstok van Maak van de nul een punt (#mvd01.). In de nieuwe MUP periode gaan we het merk en de beweging #mvd01. verder (ook nationaal) uitrollen. De thema s voor de komende jaren zijn: 2012 is ontwikkeljaar én het jaar van de fietsers, start tijdens WK Wielrennen in Valkenburg is het jaar van de fietsers 2014 is het jaar van de jonge bestuurders 2015 is het jaar van de senioren Dit document valt binnen het beleidskader Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan (PVVP) van Provincie Limburg. Wij staan als ROVL voor nul-slachtoffers en in onze optiek wil dat zeggen: op den duur geen ernstige verkeersslachtoffers meer. We maken van de nul een punt, geeft aan dat we een beroep zullen moeten doen op de gehele samenleving. Ernstige slachtoffers zijn geen noodzakelijk kwaad maar te voorkomen als wij als maatschappij daarvoor kiezen. Dat vergt een andere benadering van verkeersveiligheid en een andere cultuur in de benadering van onze veiligheid. Voor de komende periode is , - op jaarbasis gereserveerd voor uitvoering van het verkeersveiligheidsbeleid door het ROVL uit BDU-gelden. Provinciale Staten hebben , - extra ter beschikking gesteld voor verkeerseducatie regio s (RMO s). Verder waren vanuit de intensiveringgelden van de huidige coalitie, niet geoormerkte ROVL gelden zijnde ,- per jaar alsmede ,- per jaar extra voor projecten leefbaarheid en verkeersveiligheid vanuit het programma Leefbaarheid, Veiligheid en Zorg, programmalijn 1 Leefbaarheid en Veiligheid, aan het ROVL budget toegezegd. De huidige coalitieonderhandelingen moeten worden afgewacht of deze middelen alsnog beschikbaar komen. We houden de komende jaren vast aan de subsidiëring verkeerseducatie inclusief ondersteuning van het netwerk, gekoppeld aan een cofinancieringregeling voor de RMO s. Verkeersveiligheid moet meer zichtbaar worden bij de mensen in de straat, in wijken, op scholen, bij bedrijven en ga zo maar door. Die zichtbaarheid zoeken we op door te focussen op thema s en bundeling van krachten rondom dat thema. Maak van de nul een punt is de kapstok en het merk, de activiteiten vormen gezamenlijk de pay-off. 3

4 3. Inleiding Het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Limburg is het uitvoeringsorgaan voor het verkeersveiligheidsbeleid van de Provincie Limburg. Het ROVL maakt iedere vier jaar een uitvoeringskader voor de activiteiten. Het ROVL maakt zich, na een aantal jaren van visievorming en innovatie, op voor een concretiseringslag in de komende periode. Belonen en verleiden in plaats van straffen en afdwingen, publieke zichtbaarheid van onze ambitie Maak van de nul een punt, vertrouwen geven en verantwoordelijkheid terug op de juiste plaats zijn de kernbegrippen. Dit Meerjaren Uitvoerings-Programma valt binnen het verkeersveiligheidsbeleid van Provincie Limburg, echter maakt ook onderdeel uit van de uitvoeringsagenda Leefbaarheid, Veiligheid en Zorg van het coalitieakkoord Gedeputeerde Staten van Limburg. Met dit MUP geeft het Bestuursplatform ROVL aan waar de komende jaren de accenten liggen in de samenwerking en hoe we deze samenwerking gaan organiseren. 4

5 4. Kader Het verkeersveiligheidsbeleid van de Provincie Limburg is tot nog toe verwoord in verschillende nota s: Het Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan 1, het Limburgs Mobiliteitsprogramma (LiMoP) 2 en het Meerjarenuitvoeringsprogramma van het ROVL zijn daarvan de belangrijkste. Het beleid past tevens binnen het door het Rijk opgestelde kader, verwoord in Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid Voor een uitgebreide inkadering en een uitwerking van de samenhang met andere beleidsvelden zij hier verwezen naar het PVVP en het LiMoP. De uitgangspunten die in deze verschillende nota s zijn verwoord zijn nu samengebracht in deze nota Verkeersveiligheid. Sinds 2007 is ook de kijk op verkeersveiligheidbeleid steeds geactualiseerd. In diverse ROVL documenten, waaronder de Jaarplannen, Tussentijdse Balans en Visie en Strategie 2025, is deze koerswijziging verwoord en ook als vigerende aanpak door het Bestuursplatform ROVL geaccordeerd. Door het vaststellen van de Jaarplannen ROVL, met meest recentelijk het vaststellen van het Voornemen 2011 is deze koerswijziging de zogenaamde nuloptie - ook door GS vastgesteld. Medio 2011 is de nieuwe coalitie aangetreden in het Limburgs Parlement. In het coalitieakkoord is het volgende over verkeersveiligheid opgenomen: De verkeersveiligheid blijft ook onder de aandacht van de nieuwe coalitie. We bouwen voort op de ingeslagen koers van het ROVL, waarbij gedragsbeïnvloeding voorop staat. In de programmabegroting van GS is de aanpak verkeersveiligheid als volgt omschreven: Aandacht voor veiligheid betekent ook aandacht voor verkeersveiligheid. Burgerparticipatie en eigen verantwoordelijkheid zijn voor veilig gedrag daarbij cruciaal. Speerpunten voor een nieuwe aanpak zijn o.a. het gebruik van social media en een kentering in de maatschappelijke acceptatie van het vallen van Verkeersslachtoffers. Het accent wordt daarbij gelegd op het belonen van goed en veilig gedrag, vanuit de insteek dat met belonen en verleiden meer kan worden bereikt dan met afdwingen. Einde citaat. Begin 2012 zal een nieuw Meerjarenuitvoeringsplan door het ROVL gepresenteerd worden voor de periode Het coalitieakkoord en deze nota bieden daarvoor het beleidskader. In het Bestuursplatform ROVL van 28 september 2011 is de conceptversie van deze nota gesondeerd. De reacties van het BP ROVL zijn in deze definitieve versie verwerkt 1 Stand van zaken rapportage Uitvoeringsprogramma Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan, september LiMoP Provincie Limburg, oktober

6 5. Korte terugblik Bij het opstellen van het PVVP (2007) was de door het Rijk opgelegde verkeersveiligheid doelstelling voor 2010 al ruimschoots behaald (maximaal 72 doden en 647 ziekenhuiswonden). De ambitie is in het PVVP dan ook door Provincie Limburg ambitieus en eigenhandig bijgesteld naar 50 doden en 450 ziekenhuisgewonden Onze ambitie was en is om de dalende trend te continueren. Ook die nieuwe PVVP doelstelling is inmiddels ruimschoots behaald. In 2010 vielen in het Limburgse verkeer 35 doden en 285 ziekenhuisgewonden. Onze overtuiging is dat we dit grote succes te danken hebben aan onze integrale manier van werken: a. steeds een mix maken van infrastructuur, educatie/voorlichting en handhaving b. uitgaan van een gedeelde verantwoordelijkheid van alle stakeholders c. overleg van aanpak en uitvoering in de diverse regionale en lokale netwerken d. smeerolie in de vorm van co-financieringsmiddelen Door deze aanpak en betrokkenheid hebben we vele levens bespaard of zijn velen niet in de WMO terecht gekomen. Dat we daardoor ook een grote som aan maatschappelijke kosten hebben bespaard is evident 3. Gedurende de afgelopen periode hebben wij en onze landelijke partners diverse onderzoeken gedaan naar effecten van maatregelen. Uit de diverse pogingen blijkt dat het bijzonder lastig, zo niet onmogelijk, is om aan te geven welke maatregel het meest effectief en duurzaam is geweest. Het ruimschoots behalen van de Rijksdoelstelling geeft al aan dat het wetenschappelijk kwantificeren van effecten van maatregelen geen sinecure is. Er lag namelijk uitgebreid wetenschappelijk onderzoek aan de basis van die doelstelling. Het onderzoek laat in elk geval niet zien dat onze aanpak onder de noemer maak-van-de-nul-een-punt, niet zou hebben gewerkt. We gaan er daarom nog steeds vanuit dat we aan onze integrale aanpak ons succes te danken hebben. Daarin gesterkt door het feit dat de nuloptie, door het ROVL als ambitie geformuleerd in Maak van de nul een punt en die Provincie Limburg als richtinggevend heeft aangenomen, door steeds meer Provincies en instanties wordt overgenomen. 3 Heel grof is te becijferen dat één ernstig verkeersslachtoffer de samenleving gemiddeld ongeveer , - kost. Vergeleken met bv 2000 besparen we jaarlijks 587 ernstige slachtoffers (ziekenhuisgewonden en doden). Dat betekent een jaarlijkse besparing van bijna 60 miljoen euro aan maatschappelijke kosten ten opzichte van 10 jaar geleden. 6

7 6. Ambitie Wij staan als ROVL voor nul-slachtoffers en in onze optiek wil dat zeggen: op den duur geen ernstige verkeersslachtoffers meer. We maken van de nul een punt, geeft aan dat we een beroep zullen moeten doen op de gehele samenleving. Ernstige slachtoffers zijn geen noodzakelijk kwaad maar te voorkomen als wij als maatschappij daarvoor kiezen. Dat vergt een andere benadering van verkeersveiligheid en een andere cultuur in de benadering van onze veiligheid. We betrekken onze partners om de visie de komende tijd te concretiseren in maatregelen en projecten die uiteindelijk het grote publiek moeten gaan aanspreken om ook te gaan meewerken. Wat merkt de burger er van? is een van de centrale vragen die het Provinciaal Bestuur zich stelt. Wij willen zoveel mogelijk organisaties, bedrijven en mensen in staat stellen om samen te werken aan de verbetering van de verkeersveiligheid (cultuur). Wij willen een cultuur uitdragen van gedeelde verantwoordelijkheid, (mas)samenwerking, co-creatie, openheid, transparantie, vertrouwen, innovatie, vernieuwing, doorzettingsvermogen, successen delen en belonen. Wij willen zoveel mogelijk mensen (al dan niet verbonden aan organisaties) het mogelijk maken om iedere dag weer veilig thuis te komen. We maken daarom samen van de nul een punt #mvd01 De onder deze ambitie liggende visie op het verkeer in 2020 ziet er globaal als volgt uit. We hebben dit overigens verkeer 2.0 genoemd, analoog aan web 2.0 wat staat voor interactie tussen gebruikers, leren van en met elkaar, gezamenlijk iets tot stand brengen. Er is infrastructureel een goede balans gevonden tussen doorstroming en leefbaarheid. Op wegen voor doorstroming zijn verkeerssoorten gescheiden. In leefgebieden daarentegen delen we de ruimte en maken we daar met respect voor eenieder gepast gebruik van. In verkeer 2.0 zijn ernstige ongevallen een uitzondering. Menselijke fouten worden door technologische hulpmiddelen gecorrigeerd. Ernstige consequenties van deze fouten worden daarmee grotendeels voorkomen. Zo zorgt intelligente snelheid adaptatie voor een optimale combinatie doorstroming en veiligheid. Het verkeer 2.0 kenmerkt zich door een voortdurende (geautomatiseerde) informatie-uitwisseling tussen de verkeersdeelnemers, voertuigen en infrastructuur. De verkeersdeelnemer is zich bewust van het duurzame en veilige karakter van fiets, openbaar vervoer en Electro voertuigen en maakt daar, vanwege het behoud van zijn eigen habitat en zijn eigen veiligheid, maar ook de geboden faciliteiten optimaal gebruik van. Deelname aan dit verkeer 2.0 is optimaal gefaciliteerd en goed gebruik wordt beloond. Het nieuwe werken (HNW, dit is plaats en tijdonafhankelijk werken) biedt ons de mogelijkheid om (samen) te werken zonder daarvoor (ver) te hoeven reizen. Het openbaar vervoer is gegroeid naar een dienst waarbinnen mensen niet alleen kunnen reizen maar elkaar ook ontmoeten en kunnen samenwerken. In stadscentra en bij OV-hubs zijn mogelijkheden gecreëerd om te werken en te ontmoeten. We zijn voortdurend bewust, en worden daar ook attent op gemaakt, van onze mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan een veilig en gezond leven. We maken ieder op zijn eigen manier, gezamenlijk van de nul een punt. Verkeer is meer een sociaal dan wettelijk systeem, waarin interactie tussen verkeersdeelnemers centraal staat. Moderne technologie maakt die interactie mogelijk en zichtbaar. Daardoor is er inzicht in een gemeenschappelijk belang van een veilig verkeer voor een goede doorstroming, optimale benutting en duurzame verplaatsingen in combinatie met een veilig sociaal verkeer via internet. 7

8 7. Hoofdlijnen uitvoering In het Bestuursplatform ROVL van 28 september 2011 is aangegeven dat wordt geopteerd om vast te houden aan de subsidiëring verkeerseducatie inclusief ondersteuning van het netwerk, gekoppeld aan een cofinancieringregeling voor de RMO s. Verkeersveiligheid moet meer zichtbaar worden bij de mensen in de straat, in wijken, op scholen, bij bedrijven en ga zo maar door. Die zichtbaarheid zoeken we op door te focussen op thema s en bundeling van krachten rondom dat thema. Maak van de nul een punt is de kapstok en het merk, de activiteiten vormen gezamenlijk de pay-off. Provincie Limburg heeft aangegeven deze keuze, mede gelet op de besluiten in de Staten, te respecteren. Daarnaast is verzocht om vrije ruimte te creëren die op basis van overleg met de regio s en gemeenten zal worden ingezet om de aanpak verkeersveiligheid meer zichtbaar te maken, zodat de weggebruiker, nog meer dan nu, wordt geprikkeld om zijn verantwoordelijkheid te nemen. Deze vrije ruimte wordt gezocht in onze innovaties, via projectvoorstellen aan GS en binnen de RMO cofinancieringsmiddelen. De RMO-middelen zijn expliciet bestemd voor educatie en gedragsbeïnvloeding in de regio s. Vanaf 2013 zullen we in gezamenlijkheid de RMO plannen zwaluwstaarten met de themagerichte aanpak. Voor specifieke projecten zoals belonen in het verkeer hebben we het innovatiebudget alsmede kunnen we voor met name wijkgerichte aanpak via projectvoorstellen een beroep doen op GS. De thema s voor de komende jaren zijn: 2012 is ontwikkeljaar én het jaar van de fietsers, start tijdens WK Wielrennen in Valkenburg is het jaar van de fietsers 2014 is het jaar van de jonge bestuurders 2015 is het jaar van de senioren 8

9 8. Financiële kader ROVL Voor de komende periode is , - op jaarbasis gereserveerd voor uitvoering van het verkeersveiligheidsbeleid door het ROVL uit BDU-gelden. Provinciale Staten hebben , - extra ter beschikking gesteld voor verkeerseducatie regio s. Verder waren vanuit de intensiveringgelden van de huidige coalitie, niet geoormerkte ROVL gelden zijnde ,- per jaar alsmede ,- per jaar extra voor projecten leefbaarheid en verkeersveiligheid vanuit het programma Leefbaarheid, Veiligheid en Zorg, programmalijn 1 Leefbaarheid en Veiligheid, aan het ROVL budget toegezegd. De huidige coalitieonderhandelingen moeten worden afgewacht of deze middelen alsnog beschikbaar komen. Onderstaande tabel is gebasserd op deze eerdere toezegging. Hoofdlijnen jaarlijkse begroting X X Educatie & bewustwording - Stimuleringsgeld verkeerseducatie/ Verkeersveiligheidslabel Traffic Informers 85 Subtotaal Kennismanagement Samenwerking en bestuurlijk draagvlak Innovatie Bedrijfsvoering Regiogelden (cofinanciering RMO-projecten en thematische aanpak)* 450 Totaal uitgaven** Totaal inkomsten** *RMO co-financiering , - voor verkeerseducatie (op basis van 50% ROVL en 50% gemeente). De totale uitgaven zijn afhankelijk van beschikbare budgetten van de RMO s/gemeenten. ** Maximaal extra te claimen op basis van projectvoorstellen uit budget programma Leefbaarheid, Veiligheid en Zorg, programmalijn 1 Leefbaarheid en veiligheid. 9

10 9. Organisatie De leden van het Bestuursplatform ROVL vertegenwoordigen de in de bijlage opgenomen organisaties. De Gedeputeerde met portefeuille verkeersveiligheid is voorzitter. Provincie Limburg levert tevens de minimaal 3,8 FTE voor het programmateam inclusief Secretaris ROVL. Het platform vergadert twee keer per jaar. Deze vergaderingen dienen voor besluitvorming jaarplannen en programma s. Vanuit dit platform is een Stuurgroep geformeerd. Deze Stuurgroep stuurt het programmateam aan en bewaakt de voortgang. Voor specifieke onderwerpen en/of thema s benoemen we vanuit het Bestuursplatform een werkgroep die ideeën en kretologie uitwerkt tot uitvoerbare projecten. We zien in gemeenten en RMO s belangrijke partners in de uitvoering van de projecten, uiteraard ondersteunt door partners van het ROVL. Het ROVL programmateam coördineert en faciliteert de werkgroepen. Uiteraard fungeert Maak van de nul een punt als kapstok. Iedere RMO krijgt een ambassadeur die het thema zichtbaar laat landen in de gemeentelijke begrotingen en uitingen. Het Bestuursplatform ROVL is breed maatschappelijk samengesteld met vertegenwoordigers van de volgende disciplines: overheid en wegbeheerders, maatschappelijk middenveld, onderwijs, handhaving, Regionale Mobiliteits Overleggen (RMO s) en bedrijfsleven en brancheorganisaties. Vanuit dit platform worden de leden voor de Stuurgroep aangewezen die de diverse disciplines vertegenwoordigen. Zowel Bestuursplatform als Stuurgroep staan onder voorzitterschap van de verkeersgedeputeerde Provincie Limburg. Voor de meest actuele samenstelling van platform, stuurgroep en programmateam wordt verwezen naar de website ROVL ( 10

11 10. Bijlage, het provinciale beleid a. De proceskant van verkeersveiligheid wordt belangrijker. Dat betekent dat niet de maatregel het resultaat is van een proces, maar een proces de maatregel op zich is. Meer concreet geformuleerd: als een buurt zelf aan de slag gaat met het verbeteren van hun verkeersgedrag, geniet dat de voorkeur boven dat gewenste gedrag af te dwingen met bijvoorbeeld een drempel. b. Van bepaler naar facilitator Maak-van-de-nul-een-punt vraagt van de betrokken professionals en bestuurders een andere houding en een ander repertoire aan oplossingen. Van regisseur en bepaler die oplossingen aanreikt naar facilitator die ruimte creëert waarin anderen tot een oplossing kunnen komen. Daarbij accepterend dat ook oplossingen die anders zijn dan hij/zij had bedacht, goed kunnen zijn. Maak-vande-nul-een-punt is niet iets dat anderen moeten doen, dat begint in eerste instantie bij jezelf als individu, als medewerker en als organisatie Provincie Limburg met een belangrijke voorbeeld en voorleef functie. Bijvoorbeeld bij de realisatie van reconstructies aan eigen wegen of bij het vormgeven van ons eigen interne mobiliteitsbeleid. We zien ook op andere beleidsvelden binnen het provinciale werkgebied een dergelijke beweging ontstaan. Met name rondom veiligheid, leefbaarheid, krimp, ontwikkeling kleine kernen, zelfsturing. Dat proces kan elkaar versterken. Verkeersveiligheid is vrijwel altijd een issue als het bijvoorbeeld gaat om leefbaarheid. We zoeken dan ook vanuit verkeersveiligheid aansluiting bij deze beleidsvelden zowel in initiatieven naar buiten toe als intern. c. Inhoudelijke kennis waarborgen De inhoudelijke kennis rondom verkeersveiligheid blijft ook (het is én-én) belangrijk en is geborgd bij de deskundigen van de verschillende afdelingen (PW en MOB vooral). Het ROVL heeft als uitvoeringsorganisatie de inhoudelijke kennis ook in huis en bundelt kennis van andere instanties zoals SWOV, CROW, KpVV in zijn omvangrijke netwerk. d. Gezicht naar buiten en naar binnen. We gaan de beweging naar meer eigen verantwoordelijkheid gezamenlijk met partners binnen en buiten de provinciale organisatie- een gezicht geven onder de noemer Join Zero waarbij #mvd01. het merk voor verkeersveiligheid gaat worden. Inmiddels begint #mvd01. aardig ingeburgerd te raken. We zien ook elders in het land 4 dat deze zienswijze omarmd wordt. #mdvo1. is het merk dat steeds duidelijker gepositioneerd zal worden als het statement waarmee mensen aan kunnen geven dat ze werk maken van de nul. Dat merk wordt niet als grote eenmalige campagne neergezet maar krijgt gaandeweg steeds meer inhoud doordat er steeds meer voorbeelden aan gekoppeld worden: Zo maak je van de nul een punt! Op die manier krijgt het meer het karakter van een duurzame beweging rondom bewust verkeersgedrag maar ook voorkomen van zwerfafval, energieverspilling, vernielingen, etcetera. 4 Gelderland, Noord-Brabant, Overijssel, Zeeland, Zuid-Holland e. Anders aandacht voor preventie van ongevallen Maak-van-de-nul-een-punt betekent meer aandacht genereren voor het voorkómen van ongevallen. Meer aandacht voor de preventie betekent ook andere informatiebronnen aanboren. Van oudsher geven we preventie vooral vorm via voorlichting en educatie. Dat heeft vooral een generiek karakter. De erkenning dat ongevallen vaak een lange voorgeschiedenis van incidenten hebben, impliceert dat we ons meer moeten gaan richten op het boven water krijgen van deze incidenten5. Bestaande ongeval registraties registreren dat niet. Wij zullen daarom in de komende jaren de reeds ingezette lijn van het inschakelen van de waarnemingen van requente weggebruikers doorzetten. In 2011 is bijvoorbeeld het Meldpunt Rijschoolhouders opgezet waar rijinstructeurs melding kunnen maken van gevaarlijke situaties die zij meemaken. Ook is er al een samenwerking met Veolia waarin de ervaringen van buschauffeurs gebundeld worden. Dit zullen we komende jaren verder uitbouwen zodat er een fijnmazig netwerk kan ontstaan waarmee we in beeld brengen wat er waar fout gaat zonder dat dat meteen tot schade of letsel leidt. Het verder uitbouwen van de netwerken met bedrijven is daar onderdeel van. Mogelijk dat inzet van Sociale media tot communities gaan leiden waarbinnen het elkaar aanspreken, belonen en feedback geven leidt tot inzichten over gevaarlijk gedrag, knelpunten en ook oplossingen. 5 Bird Frank E., Germain George L., Loss Control Management: Practical Loss Control Leadership, Revised Edition, Det Norske Veritas (U.S.A.), Inc

12 f. Als Provincie Limburg hebben we via het ROVL de afgelopen jaren geïnvesteerd in een fundament onder het verkeersgedrag vanaf jonge leeftijd. We hebben mee ontwikkeld aan de landelijke Toolkit Permanente verkeerseducatie en onze eigen projecten zoals Traffic Informers, Jungle Verkeer ontwikkeld. Door het opbouwen van netwerken van scholen, gemeentelijke overheden, politie, VVN, ouders konden we de Toolkit en de projecten ook implementeren. Het basale leren over verkeer dat bij 0-12 jarige leeftijd wordt aangekweekt en de bewustwordingsfase van jaar zijn de basis waar andere acties die op latere leeftijd aan de orde zijn (de specifieke doelgroepacties) op voortbouwen. Het in stand houden van dat fundament vergt voortdurende aandacht, leerlingen (en ouders) stromen immers voortdurend door. We zetten daarom de subsidieregeling voort en blijven de lokale netwerken ondersteunen. Het Limburgs Verkeersveiligheidslabel is leidend beginsel. Verdere specifieke aandachtspunten voor komende jaren zijn daarbij: de verankering van het programma voor jarigen in de scholen; doorontwikkeling van projecten voor beginnende bestuurders; voortgezette rijopleidingen voor rijbewijsbezitters en met name ouderen i.s.m. BOVAG en CBR. g. Infrastructuur Op basis van een analyse en inventarisatie, die door de RMO s in samenwerking met ROVL is opgesteld, blijkt dat met name op 50 km wegen en op fietsroutes nog knelpunten liggen. Het betreft 100 kruispunten en 50 wegvakken, zo blijkt uit een door de RMO s opgestelde brief 6. Deze inventarisatie vormt ook de leidraad voor het provinciaal infrastructuur programma als het gaat om verbetering van de verkeersveiligheid. De door PS beschikbaar gestelde 3,5 mln. aan extra middelen worden hier als cofinancieringsmiddelen ingezet. 6 Brief gezamenlijke RMO s dd. 23 maart 2011, kenmerk ROSEB/ h. Doelgroepen Senioren en fietsers (ook schoolgaande fietsers) vormen een steeds groter wordende kwetsbare groep waar we de komende jaren meer aandacht op zullen moeten gaan vestigen. De opkomst van de elektrische fiets maakt dit probleem nog nijpender omdat de combinatie hogere snelheid en hogere leeftijd zorgelijk en uitdagend (vanwege het duurzame en toeristische karakter) tegelijk is. i j Technologische innovatie Technologie speelt een belangrijke rol bij het voorkomen van ongevallen door bijvoorbeeld actief menselijke fouten te corrigeren. Hierdoor zullen we verdere stappen zetten richting nul slachtoffers. Echter, technologische innovatie is niet ons terrein, dat doet de markt prima. Waar nodig helpen we (aanvraag Europese subsidie vrachtwagensimulator) en we zorgen dat we op de hoogte blijven zodat wij onze partners op de hoogte kunnen houden. Innovatie in manier van werken Innoveren zullen we wel in onze manier van werken, binnen het gebied van sociale innovatie (bv Civil Society; wijkgerichte aanpak) of op het gebied van educatie, voorlichting en gedragsbeïnvloeding. Daar trekken we op met gemeenten, school(besturen) en andere partners. Indien de markt wil mee ontwikkelen beperken we ons tot de rol van launching partner. Dat wil zeggen dat we het initiatief helpen ontwikkelen, verder zal de markt zijn werk moeten doen. Een voorbeeld is de Safety Awareness Driving Training, Shared Space, Natuurlijk Sturen, Meldpunt Rijschoolhouders. We gaan onderzoeken hoe we belonen voor goed gedrag kunnen gaan implementeren. We zullen samen met de SWOV nagaan hoe we op een generieke manier 12 weggebruikers kunnen gaan belonen via het systeem van het CJIB. Daarnaast gaan we verder met belonen op lokaal niveau. Het ROVL heeft inmiddels hele interessante ervaringen opgedaan met belonen. Een voorbeeld. In een buurt in Venray zijn bewoners aan de slag gegaan met de lasergun met medewerking van de politie. Iedereen die zich aan de snelheid hield kreeg een lot. Tijdens de buurt BBQ werden die loten verzilverd in een tombola. Een ander idee is om met de bekende smileys (gemeente)geld te sparen voor de buurt. Telkens als de smiley lacht gaat er een klein bedrag in het potje. Met het gespaarde bedrag kan de bijvoorbeeld speeltuin worden opgeknapt of snoeiafval gratis worden aangeboden e.d. Zo zijn veiligheid en leefbaarheid onder één noemer te plaatsen. Daarnaast zullen we binnen deze innovatieve aanpakken voor specifieke groepen, zoals aangegeven onder h, moeten ontwikkelen.