drs. M. Bredius-Hoogendam / drs. M.J. Koot DIS Frans Walvaboek

Transcriptie

1 drs. M. Bredius-Hoogendam / drs. M.J. Koot TU DIS Gespreksvaardigheid Frans Walvaboek

2 Woord vooraf Tu dis is bestemd voor klas 3, 4 havo/vwo en bevat vocabulaire, idioomzinnen en spreekoefeningen. Het kan worden gebruikt in alle onderwijssituaties waarin gespreksvaardigheid over alledaagse onderwerpen een doelstelling is en biedt een uitstekende voorbereiding op het schoolexamen gespreksvaardigheid. Elk hoofdstuk begint met de meest voorkomende woorden en zinswendingen die nodig zijn om over het desbetreffende onderwerp te kunnen praten. Daarna volgen drie soorten oefeningen: opdrachten waarin de zinswendingen worden geoefend; oefeningen waarbij de leerling vaak zelf zinnen moet vormen naar aanleiding van Franse vragen; de antwoorden kunnen per leerling verschillen. een voorgestructureerd gesprek in de vorm van een rollenspel. Zowel bij de idioomzinnen als bij de gesprekjes worden twee niveaus aangeboden, basisniveau en gevorderden. Het niveau voor gevorderden is herkenbaar aan een groen lijntje voor de tekst. Hierdoor kan de docent differentiëren en kan de leerling het boek twee opeenvolgende jaren gebruiken. Wij danken Bas, Eveline, Ilse, Isa, Kim, Maurits, Nienke, Quinten, Suzanne en Verena voor hun medewerking! Drs. M. Bredius-Hoogendam Drs. M.J. Koot

3 Inhoud 1 Idioom/taaluitingen 6 2 Persoonlijke gegevens 14 3 Familie en vriendschap 16 4 Personen beschrijven 18 5 Uitnodigen 21 6 Het huis Algemeen In en rond het huis 25 7 School en beroep Middelbare school Vervolgopleiding en beroep 29 8 Eten en drinken De maaltijden Lunch en avondeten Het restaurant 36 9 Vrije tijd Uitgaan Sport en hobby s Gezondheid De weg vragen en wijzen Reizen en vakantie Algemeen Hotel Camping en bungalowpark Vervoer Boot en vliegtuig Trein, bus en metro Auto, motor en fiets Communicatie Telefoneren Computer, mail en internet Politie Winkelen Boodschappen doen Winkelen Het weer 74 5

4 1 Idioom/taaluitingen Formele en informele spreektaal In dit hoofdstuk leer je allerlei uitdrukkingen die je in veel voorkomende gesprekssituaties kunt gebruiken. Net zoals in het Nederlands zijn er vaak verschillende manieren om iets te zeggen. De ene manier is wat formeler dan de andere. De Fransen gebruiken vaker vous (u) dan de Nederlanders. Vergelijk: Ça va? Hoe gaat het? (informeel) Comment vas-tu? Hoe gaat het met je? Comment allez-vous? Hoe gaat het met u? (formeel) Fransen houden van formeel taalgebruik. Spreektaal is geschikt voor informele ontmoetingen, onder familie en vrienden en jongeren onder elkaar. In de spreektaal gebruik je tu (je). Bij onbekenden en in formele situaties gebruik je vous (u). Let op: als het Nederlandse woordje je de betekenis heeft van men gebruik je in het Frans on. In de Alpen kun je (= kan men) skiën. - Dans les Alpes on peut faire du ski. On wordt informeel ook vaak gebruikt in plaats van nous: Zullen we gaan? - On y va? Mannelijk vrouwelijk In het Frans is er verschil tussen de mannelijke en vrouwelijke vorm van bijvoorbeeld bijvoeglijke naamwoorden. Een jongen zegt: Je suis Hollandais. Je suis grand / petit. Een meisje zegt: Je suis Hollandaise. Je suis grande / petite. In dit boekje geven we de vrouwelijke vorm er, indien nodig, tussen haakjes bij. De afkortingen m en f staan voor masculin (mannelijk) en féminin (vrouwelijk). Informatie vragen Je peux vous poser une question? Mag ik u iets vragen (een vraag stellen)? Je pourrais vous poser une question? (Zelfde betekenis, maar formeler en beleefder.) Pourriez-vous répéter s il vous plaît? Kunt u het herhalen a.u.b.? Où est-ce que je peux acheter des Waar kan ik kaartjes kopen? tickets? Iets vragen aan iemand die je niet kent Als je een onbekende aanspreekt, bijvoorbeeld op straat, dan begin je met: Pardon, of Excusez-moi, Monsieur / Madame. Gebruik ook s il vous plaît. Bijvoorbeeld: Pardon, Madame, l office de tourisme, Pardon mevrouw, waar is de VVV? s il vous plaît? Excusez-moi, Monsieur, savez-vous Weet u hoe laat het is? l heure? Een verzoek doen Tu peux répéter s il te plaît? Kun je dat alsjeblieft herhalen? Vous pourriez parler plus lentement, Kunt u iets langzamer praten, alstublieft? s il vous plaît? 6

5 Iets aanbieden en hierop reageren Tu veux un bonbon, Jean? Sers-toi. Wil je een snoepje, Jean? Pak maar. Tu prends un verre? Wil je wat drinken? Je peux vous offrir un verre? Mag ik u iets te drinken aanbieden? Als je het aanbod aanneemt, zeg je: Oui, je veux bien. Of: Volontiers (ja graag). Als je het niet aanneemt, zeg je: Non, merci. Alstublieft Als je iets vraagt zeg je: S il vous plaît. Als je iets geeft zeg je: Voilà. Voorbeeld: Ça fait combien? Trente euros, s il vous plaît. Voilà. Om hulp vragen Au secours! Help! Pourriez-vous m aider? Zou u me kunnen helpen? Opdrachten Hoe zeg je het volgende in het Frans? 1 Iemand vraagt of je iets wil drinken. Wat zeg je als je dat wel wilt? En wat zeg je, als je dat niet wilt? 2 Je gaat betalen. Hoe vraag je hoe duur het is? En wat zeg je, als je het geld geeft? 3 Vraag je vriendin of ze een Perrier (mineraalwater) wil. 4 Vraag aan een voorbijganger de weg naar de VVV. 5 Vraag waar je kaartjes kunt kopen. Graag gedaan Als iemand je ergens voor bedankt, kun je op verschillende manieren reageren: De rien. Geen dank Je vous en prie. Geen dank / Graag gedaan. Je mag dit door elkaar gebruiken. Toestemming vragen Vous permettez que je gare ma voiture Mag ik hier mijn auto parkeren? ici? Je peux entrer? Mag ik binnenkomen? (Est-ce qu ) on peut fumer ici? Mag je hier roken? (Est-ce qu ) il est permis de fumer ici? Is het toegestaan hier te roken? Begroetingen Bonjour. Goedendag. Bonsoir. Goedenavond. Salut! Hoi. 7

6 2 Persoonlijke gegevens de voornaam le prénom de stad la ville de achternaam le nom (de famille) het dorp le village de geboorteplaats le lieu de naissance de provincie la province de geboortedatum la date de naissance de streek la région een verjaardag un anniversaire bij près de wonen habiter in de buurt van aux environs de een adres une adresse ten oosten (van) à l est (de) de woonplaats le domicile ten noorden (van) au nord (de) onthouden retenir in het westen dans l ouest Ik heet Je m appelle Ik ben geboren in Eindhoven. Je suis né(e) à Eindhoven. Wanneer ben je jarig? Ton anniversaire, c est quand? Ik ben jarig op 16 augustus. Mon anniversaire, c est le 16 août. Hoe oud ben jij? Ik ben vijftien. Quel âge as-tu? J ai quinze ans. Waar kom je vandaan? Uit Maarn. D où es-tu? De Maarn. Ik ben Nederlander. Je suis Néerlandais(e). Waar woon je? Tu habites où? Ik woon in Dongen, bij Tilburg. J habite à Dongen, près de Tilburg. Sinds wanneer woon je in Amsterdam? Depuis quand tu habites à Amsterdam? Ik woon in Den Haag sinds J habite à La Haye depuis Heb je broers of zussen? Tu as des frères ou des sœurs? Ik ben enig kind. Je suis enfant unique. Wat is je adres? Quelle est ton adresse? Wat is je telefoonnummer? Quel est ton numéro de téléphone? Wat is je voornaam? Quel est ton prénom? Ik werk in de buurt van Dordrecht. Waar ligt Dordrecht? Dordrecht ligt ten zuid-oosten van Rotterdam. Ik heb twee jaar in Leiden gewoond. Wil je je naam spellen? Je travaille aux environs de Dordrecht. Dordrecht, c est où? Dordrecht est au sud-est de Rotterdam. J ai habité (pendant) deux ans à Leyde. Tu veux épeler ton nom? l alphabet français A aa G zjee M emmu S essu Y iegrek B bee H asj N ennu T tee Z zeddu C see I ie O oo U uu D dee J zjie P pee V vee E u* K kaa Q kuu W double vee F effu L ellu R erru X ieks * u als in mus; kus 14

7 A. Hoe zeg je dit? Vraag iemand waar hij / zij vandaan komt. Vraag iemand waar hij / zij woont. Zeg dat je Nederlander bent. Vraag iemand wanneer hij / zij jarig is. Zeg wanneer jij jarig bent. Vertel waar je geboren bent. Vraag iemand naar zijn / haar adres en telefoonnummer. Vraag iemand zijn / haar achternaam te spellen. B Hoe zou je antwoorden? 1 2 Voulez-vous épeler votre adresse, s il vous plaît? Groningue, c est où? C Rollenspel En Espagne, dans un camping, tu rencontres Paul (P). Joue ton rôle (T) dans la conversation suivante Salut, je suis Paul Beaufort. Reageer en stel jezelf voor. Tu es Belge? Vertel waar je vandaan komt. Et où habites-tu en Hollande? Noem een plaats en zeg waar dat is. Vraag waar P vandaan komt. 4 C est dans l est de la France. Vraag hoe lang P daar al woont. Depuis dix ans. Pff. Il fait chaud ici. Stel voor naar het zwembad te gaan. Bon, mais si on prenait d abord un verre? C est moi qui paye. Reageer enthousiast. 5 Je suis de Colmar. Vraag waar dat ligt. C est en Alsace. Vraag waar de Elzas ligt. Colmar, Alsace 15

8 3 Familie en vriendschap de familie la famille trouwen (met) se marier (avec) de ouders les parents getrouwd zijn être marié(e) de tante la tante scheiden divorcer de oom l oncle (m) de zwager le beau-frère de neef le cousin de schoonzus la belle-sœur de nicht la cousine verliefd worden op tomber amoureux / het neefje (zoon le neveu amoureuse de van broer/zus) verliefd zijn op être amoureux de het nichtje la nièce een kennis une connaissance de grootouders les grands-parents een vriend un copain / ami de man l homme (m) een vriendin une copine / amie de echtgenoot le mari single célibataire de vrouw / echtgenote la femme een klasgenoot un(e)camarade de de dochter la fille classe de zoon le fils zwanger enceinte Mijn ouders zijn gescheiden. Mijn oudste broer heeft een vriendinnetje. Ze gaan eerst samenwonen. Ze gaan trouwen. Heb je een vriendje? Ik heb een afspraak. Haar vriendin is hartstikke aardig. Mijn oma woont bij ons. We hebben een groot gezin. Ik ben ouder dan mijn zus. Ik ben jonger dan mijn broer. Haar zoon is al uit huis. Zijn vrouw verwacht een baby. In de vakantie heb ik bij mijn tante gelogeerd. Mijn opa is twee jaar geleden overleden. Zijn je grootouders nog in leven? Ze is verliefd op Marc. Ik heb verkering met Eveline. Haar vriend heeft het uitgemaakt. Suzanne is een kennis van me. Mes parents sont divorcés. Mon frère aîné a une petite amie. D abord ils vont vivre ensemble. Ils vont se marier. Tu as un petit ami? J ai rendez-vous. Sa copine est vachement sympa. Ma grand-mère habite chez nous. Nous sommes une famille nombreuse. Je suis plus âgé(e) que ma sœur. Je suis moins âgé(e) que mon frère. Son fils a déjà quitté la maison. Sa femme attend un bébé. Pendant les vacances j ai passé quelque temps chez ma tante. Mon grand-père est mort il y a deux ans. Tes grands-parents vivent encore? Elle est amoureuse de Marc. Je sors avec Eveline. Son petit ami l a laissé tomber. Suzanne est une de mes connaissances. 16

9 A Hoe zeg je dit? 1 Zeg dat je broer gaat trouwen. 2 Zeg dat je ouders gescheiden zijn. 3 Zeg dat je oma bij jullie woont. 4 Zeg dat je een afspraak hebt. 5 Zeg dat je zus in verwachting is. 6 Vraag aan Maurits of hij met Marielle verkering heeft. 7 Zeg dat je verliefd bent op Sophie. 8 Zeg dat je neef hartstikke aardig is. 9 Zeg dat je oom vrijgezel is. 10 Zeg dat je bij Quinten gaat logeren. 11 Zeg dat je nicht ouder is dan jij. B Hoe zou je antwoorden? 1 As-tu des frères ou des sœurs? 2 Quel âge ont-ils / elles? 3 Tes grands-parents vivent encore? 4 As-tu un petit ami / une petite amie? 5 Vous êtes combien à la maison? 6 Comment sont tes grands-parents? 7 Où habitent-ils? C Rollenspel Tu es au Lycée Montebello à Lille dans le cadre d un échange. Dans la cour de récréation tu as une conversation avec une Française (F) d un autre groupe. Joue ton rôle (T). 1 F: Bonjour, d où es-tu? Bonjour, 2 F: Tu habites chez Anne maintenant? Ja, ze hebben een groot gezin. 3 F: Ah oui. Et toi, tu as beaucoup de frères et sœurs? 4 F: Moi, mon frère aîné est déjà marié. Vraag of F haar schoonzus leuk vindt. 5 F: Oui, ça va. Je préfère mon petit ami. Vraag hoe hij heet en hoe oud hij is. 6 F: Il s appelle Paul et il a seize ans. Zeg dat jij verkering hebt met 7 F: Il / Elle habite loin de chez toi? 8 F: Où habites-tu? Zeg dat je in Makkum woont. 9 F: C est où? Zeg dat dat in het noorden van Nederland ligt. 10 F: Ça sonne! A bientôt! 17

10 4 Personen beschrijven Ik ben zo. Moi, je suis comme ça. de bril les lunettes (f) slank mince een snor une moustache dik gros(se) een peircing un piercing lang haar les cheveux longs nogal knap assez joli(e) kort court(e) verantwoordelijk responsable bruine ogen les yeux bruns (on)geordend (dés)ordonné(e) steil raide serieus sérieux (sérieuse) gekruld frisé(e) sportief sportif (sportive) groot grand(e) leugenachtig menteur(menteuse) klein petit(e) erg verlegen très timide blauw bleu(e) lui paresseux(paresseuse) groen vert(e) gul généreux(généreuse) zwart noir(e) grappig amusant(e) wit blanc(he) optimistisch optimiste kastanjebruin marron verstrooid étourdi(e) oranje orange ziek malade roze rose de kleren les vêtements (m) rood rouge de jurk la robe rood haar les cheveux roux de schoenen les chaussures (f) geel jaune Hoe ziet hij eruit? Hij is lang / klein. Zij heeft lang blond haar. Hij heeft kort krullend haar. Hij heeft blauwe / bruine ogen. Mijn oma draagt een bril. Mijn tante ziet er moe uit. Jij ziet er uitgerust uit. Mijn neef is nogal verlegen. Mijn nicht is redelijk / eerder knap. Jullie zien er goed uit. Mijn zus draagt zwarte kleren. Hij heeft een knappe vriendin. Mijn neef is nogal verlegen. Wat trek jij vandaag aan? Léa houdt van rokken en zwarte t-shirts. Charlotte draagt oorbellen. Van wie is deze spijkerbroek? Die is van mij. Henri houdt niet van petten. Ik heb een grijze broek en een trui gekocht. Zij lacht de hele tijd. Comment est-il? Il est grand / petit. Elle a les cheveux longs et blonds. Il a les cheveux courts et frisés. Il a les yeux bleus / bruns. Ma grand-mère porte des lunettes. Ma tante a l air fatigué. Tu as l air reposé. Mon cousin est assez timide. Ma cousine est plutôt jolie. Vous avez bonne mine. Ma soeur porte des vêtements noirs. Il a une belle / jolie petite amie. Mon cousin est assez timide. Qu est-ce que tu vas mettre aujourd hui? Léa aime les jupes et les t-shirts noirs. Charlotte porte des boucles d oreilles. A qui est ce jean? Il est à moi / C est le mien. Henri déteste les casquettes. J ai acheté un pantalon gris et un pull. Elle rit toujours. 18

11 Hij heeft grote oren. Ik heb lange benen. Ik draag liever contactlenzen. Jullie zien er goed uit. Jij ziet er niet goed uit. Ik ben dikker geworden /3 kg aangekomen. Ik weeg 71 kilo. Hij is mager geworden. Hoe lang is Patrick? Hij is een meter tachtig. Ik vind hem gul. Haar tante heeft veel rimpels. Onze gymleraar heeft een baard. Mijn oom is kaal. Deze jongen is op dieet. Dit meisje bloost vaak. Baby s zijn schattig. Wat is hij lelijk! Hij ziet er intelligent uit. Dit zijn mijn nieuwe witte laarzen. Il a de grandes oreilles. J ai de longues jambes. Je préfère les lentilles de contact. Vous avez bonne mine. Tu as mauvaise mine. J ai grossi / j ai pris trois kilos. Je pèse soixante et onze kilos. Il a maigri. Quelle est la taille de Patrick? Il mesure un mètre quatre-vingts. Je trouve qu il est généreux. Sa tante a beaucoup de rides. Notre prof d EPS a une barbe. Mon oncle est chauve. Ce garçon suit un régime. Cette fille rougit souvent. Les bébés sont mignons. Qu il est moche! Il a l air intelligent. Voilà mes nouvelles bottes blanches. A Hoe zeg je dit? 1 Zeg dat je broer blauwe ogen heeft en steil blond haar. 2 Zeg dat je oma veel rimpels heeft. 3 Zeg tegen je vriend dat hij leuke (joli) kleren draagt. 4 Zeg dat je vriendin lange benen heeft. 5 Zeg dat je krullend haar hebt en dat je zestig kilo weegt. 6 Zeg dat je vader er sportief uitziet. 7 Zeg dat je niet ongeordend en leugenachtig bent. 8 Vraag aan iemand of hij/zij een bril draagt. B Hoe zou je antwoorden? 1 Comment sont tes cheveux? 2 Quelle est la couleur de tes yeux? 3 Tu as grossi! Combien de kilos as-tu pris pendant les vacances? 4 Comment est ton ami idéal / ton amie idéale? 5 Qu est-ce que tu vas mettre demain? 19