DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT Andrologie ENQUETE 2017/3

Transcriptie

1 scope EXPERTISE, DIENSTVERLENING EN KLANTENRELATIES KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT Andrologie ENQUETE 2017/3 WIV/Andrologie/61 Expertise, dienstverlening en klantenrelaties Kwaliteit van medische laboratoria J. Wytsmanstraat, Brussel België

2 ISSN: COMITE VAN EXPERTEN Naam Instelling Tel. Secretariaat WIV Martine Pannis Coördinator WIV Dr Bernard China Vervanger WIV Dr Kris Vernelen Experten Dr U. Punjabi UZA Dr G. Verheyen UZBrussel Dr K. Tilleman UGent Ilse de Croo Dr L. Romeu ULB 02/ Dr C. Wyns UCL 02/ Dr E. Bosman IVF Labo - A. COX ZD - Campus - St Jan Draft verzonden naar de experten: 02/02/2018 Expertenvergadering: 08/02/2018 Toestemming verspreiding rapport: Door Bernard China, enquêtecoördinator op 16/02/2018 Alle rapporten zijn tevens te raadplegen op onze website: FORM 43/124/N V8 2/24

3 INHOUDSTAFEL INLEIDING OORSPRONG EN VEILIGHEID HOMOGENITEIT EN STABILITEIT VAN DE STALEN EVALUATIE VAN DE AGGREGATIEGRAAD GLOBALE RESULTATEN Gedetailleerde resultaten SPERMATELLING Staal Staal MORFOLOGIE Staal Staal MOTILITEIT KALENDER LITERATUUR BIJLAGEN FORM 43/124/N V8 3/24

4 Inleiding Zoals u hebt kunnen vaststellen, bestaat er sinds de 1ste enquête van 2009, de mogelijkheid om de resultaten van de EKE-enquêtes voor sperma-analyse, via de TOOLKIT door te sturen. De toegang tot de toolkit verloopt zoals het gebruikelijk is in de andere domeinen. Vanaf 2011 is een individueel rapport beschikbaar via de toolkit na validatie door het expertcomité ( ). Na validatie van de enquête door het expertencomité, wordt het gevalideerde globaal rapport op onze Website ter beschikking gesteld aan de deelnemers op volgende pagina: Vanaf 2011 zijn de globale rapporten enkel online beschikbaar. Vanaf 2012 is een individueel jaarrapport (pz) beschikbaar via de toolkit Target waarden Voor spermatelling, zijn de target waarden de waarden van de referentie methode: improved Neubauer met positive displacement pipet. Voor morfologie zijn de target waarden, de consensus van de resultaten van de laboratoria die de strikte criteria (WHO2010/Tygerberg) gebruiken. Het expertencomité beveelt het gebruik van de WHO-richtlijnen van 2010 aan. FORM 43/124/N V8 4/24

5 Grafische voorstelling bij het globaal rapport Naast de tabellen met de resultaten, wordt er soms een grafische voorstelling van de resultaten als box en whisker plot toegevoegd. Zij bevat de volgende elementen voor methoden met minstens 6 deelnemers: een rechthoek die gaat van percentiel 25 (P 25 ) tot percentiel 75 (P 75 ) een centrale lijn die de mediaan van de resultaten voorstelt (P 50 ) een ondergrens die de kleinste waarde voorstelt x > P * (P 75 - P 25 ) een bovengrens die de grootste waarde voorstelt x < P * (P 75 - P 25 ) alle punten buiten dit interval worden voorgesteld door een cirkel. O = P * (P 75-P 25) I = P * (P 75-P 25) LIMIETEN VAN TUKEY H M H I = P * (P 75-P 25) P 50 P 75 P 25 x < P * (P 75 -P 25 ) x > P * (P 75 -P 25 ) < waarde < kwantificatielimiet O = P 25-3 * (P 75-P 25) O I H M H I O M - 4.7σ M - 2.7σ P 25 P M + 4.7σ 75 M + 2.7σ Overeenkomstige limieten in geval van een normale verdeling FORM 43/124/N V8 5/24

6 1. DE STALEN 1.1. OORSPRONG EN VEILIGHEID. De stalen werden verstuurd op 13/11/2017. De suspensies en de uitstrijkjes werden bereid in het UZ Gent. 2 stalen voor telling: en stalen voor morfologie: en De donoren waren negatief voor HIV, HBV en HCV Voor motiliteit werd een DVD met stalen 1721, 1722, 1723 en 1724 geproduceerd door ESHRE (Karolinska Institute, Sweden) HOMOGENITEIT EN STABILITEIT VAN DE STALEN De stalen werden getest voor homogeniteit en stabiliteit (ISO17043). De stalen worden als homogeen en stabiel beschouwd EVALUATIE VAN DE AGGREGATIEGRAAD De deelnemers hebben de aggregatiegraad van de cellen op semi-kwantitatieve wijze geëvalueerd. De resultaten zijn in klassen vermeld. Om te weten of de aggregatiegraad een effect op de telling heeft, werd een statistische test uitgevoerd waarin de gemiddelde waarden van de tellingen verkregen voor verschillende graden van aggregatie met elkaar vergeleken worden. Wij ontvingen volgende antwoorden: Tabel 1.1. Resultaten van de aggregatie voor staal : Interpretation N Mean (10 6 /ml) SD (10 6 /ml) 1- Isolated (<10 sperm/aggregate, many free sperm) Moderate (10-50 sperm/aggregate, free sperm) Large (agglutinates > 50 sperm, some sperm still free) Total Voor het staal , is er geen significant verschil (p>0.05) tussen groep 1 (many free sperm) en groep 2 (free sperm). De aggregatie had dus geen invloed op de telling. Tabel 1.2. Resultaten van de aggregatie voor staal : Interpretation N Mean SD (10 6 /ml) 1- Isolated (<10 sperm/aggregate, many free sperm) Moderate (10-50 sperm/aggregate, free sperm) Large (agglutinates > 50 sperm, some sperm still free) 4- Gross (all sperm agglutinated and agglutinates interconnected) Total Voor het staal , is er geen significant verschil (p>0.05) tussen groep 1 (many free sperm), groep 2 (free sperm). De aggregatie had dus geen invloed op de telling. Interpretation N Mean (10 6 /ml) FORM 43/124/N V8 6/24

7 10 6 /ml 10 6 /ml Figuur 1.1A. Box plot van de resultaten per aggregatie graad voor het staal A=groep 1 en B=groep 2 Figuur 1.1B. Box plot van de resultaten per aggregatie graad voor het staal GLOBALE RESULTATEN Wij ontvingen de resultaten van 126 (96.2) deelnemers op 131 ingeschrevenen voor de stalen en Van de 116 ingeschreven laboratoria hebben 109 (94.0) het resultaat geregistreerd voor de stalen en Voor motiliteit hebben 117 (91,4) van de 128 ingeschreven laboratoria resultaten ingestuurd. De volgende diagrammen geven de spreiding van kamers voor spermatelling weer, evenals van de criteria en de kleuringsprocedures, die gebruikt worden voor de morfologie-evaluatie: FORM 43/124/N V8 7/24

8 Figuur 2.1. Verdeling van de verschillende types van telkamers. Tabel 2.1. Gebruik van een positive displacement pipet : Interpretation N pct/all Yes No Total FORM 43/124/N V8 8/24

9 Figuur 2.2. Criteria gebruikt voor de morfologie-evaluatie Figuur 2.3. Kleuringsprocedures gebruikt voor de morfologie-evaluatie FORM 43/124/N V8 9/24

10 3. Gedetailleerde resultaten 3.1. Spermatelling Staal Voor het staal , werden 126 resultaten ontvangen. De volgende resultaten werden bekomen (tabel 3.1). Tabel 3.1. Samenvatting van de tellingresultaten voor het staal Concentration (million/ml ) - SP/ Group Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 No. Experts Improved Neubauer - Positive disp - A fixed depth, Global results (all methods and all measuring systems) N=7 N =67 N=126 Figuur 3.1. Grafische voorstelling in box and whiskers van de resultaten (in miljoen/ml) bekomen door de expertlaboratoria (A) door de gebruikers van de referentiemethode (B) en door het geheel van de deelnemers (C). De gemiddelen van de verschillende groepen zijn niet significant verschillend (p>0,05). FORM 43/124/N V8 10/24

11 Figuur 3.2. Grafische voorstelling in box and whiskers van de resultaten bekomen door de deelnemers, verdeeld per type telkamer. Method Name N P* A Not defined 7 <0.01 B Disposable 15 <0.01 C Improved Neubauer Positive displacement 67 D Improved Neubauer-No positive displacement E Burker Total 113 Methode C is de referentiemethode. De methoden zijn significant verschillend (ANOVA 1, p<0.01). Voor methoden met een aantal resultaten minder dan 6 worden de statistieken niet berekend. *: de methoden werden vergeleken met de referentiemethode (t-student). FORM 43/124/N V8 11/24

12 Staal Voor staal , werden 126 resultaten ontvangen. De volgende resultaten werden bekomen (tabel 3.2). Tabel 3.2. Samenvatting van de tellingresultaten voor het staal Concentration (million/ml ) - SP/ Group Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 N Experts Improved Neubauer - Positive disp - A fixed depth, Global results (all methods and all measuring systems) N=7 N=67 N=126 Figuur 3.3. Grafische voorstelling in box and whiskers van de resultaten (in miljoen/ml) bekomen door de expertlaboratoria (A), door gebruikers van de reerentiemethode (B) en door het geheel der deelnemers (C). De groepen zijn niet significant verschillend (p>0.05). FORM 43/124/N V8 12/24

13 Figuur 3.4. Grafische voorstelling in box and whiskers van de resultaten bekomen door de deelnemers, verdeeld per type telkamer: Method Name N P* A Not defined 7 <0.01 B Disposable 15 <0.01 C Improved Neubauer Positive displacement 67 D Improved Neubauer-No positive displacement E Burker Total 113 Methode C is de referentiemethode. De methoden zijn significant verschillend (ANOVA 1, p<0.01). Voor methoden met een aantal resultaten minder dan 6 worden de statistieken niet berekend. *: de methoden werden vergeleken met de referentiemethode (t-student). FORM 43/124/N V8 13/24

14 Elke deelnemer wordt verzocht om zijn resultaten te situeren op de 2 tabellen voor de stalen en De resultaten buiten de percentielen 10 en 90 moeten opnieuw in overweging worden genomen. De gebruikte methode moet worden herzien. Uiteraard kunt U ook altijd één van de experten raadplegen. De aanvaardbare limieten gebaseerd op de P10 en 90 van de referentiegroep (Neubauer met positieve displacement pipet) bedragen: : (10 6 /ml) : (10 6 /ml) De experten raden het gebruik van de telkamer «improved Neubauer» met een positive displacement pipet aan. FORM 43/124/N V8 14/24

15 3.2. Morfologie Staal Het staal wordt als abnormaal beschouwd door 5 op 7 experten (71.4) en door 56 van de deelnemers. Tabel 3.3a. Samenvatting van de interpretatie van de morfologie voor het staal Interpretation N Normal ( 4) Abnormal (<4) Total 109 Tabel 3.3b. Overzicht van de gebruikte threshold waarden Threshold() N comment In agreement with WHO 2010 guidelines Total Not in agreement with WHO2010 guidelines De volgende resultaten werden bekomen (tabel 3.4). Tabel 3.4. Samenvatting van de resultaten van morfologie voor het staal Normal forms SP/ Groupe Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 Nb.labs Experts Papanicolaou+ modified Papanicolaou+ Shorr+ Diff Quick Global results (all methods and all measuring systems) Dit staal werd als abnormaal beschouwd. FORM 43/124/N V8 15/24

16 Kleuringsprocedures gebruikt voor de beoordeling van de morfologie: normal cells n=21 n=67 n=21 Figuur 3.6. Grafische voorstelling in box and whiskers van het aantal normale cellen in functie van de gebruikte kleuringsmethoden (n=109). De medianen zijn niet significant verschillend (p>0.05). A: Diff-Quick B : Papanicolaou-Modified Papanicolaou- Shorr C : Andere. FORM 43/124/N V8 16/24

17 Staal Het staal wordt als normaal beschouwd door 3 van de 7 experten (42.8) en door 60.6 van de deelnemers. Tabel 3.5a. Samenvatting van de interpretatie van morfologie voor het staal Interpretation N Normal ( 4) Abnormal (<4) Total Tabel 3.5b. Overzicht van de gebruikte threshold waarden. Threshold() N comment In agreement with WHO 2010 guidelines Total Volgende resultaten werden bekomen (tabel 3.6). Tabel 3.6. Samenvatting van de morfologieresultaten voor het staal Not in agreement with WHO2010 guidelines Normal forms SP/ Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 Nb.lab Experts Papanicolaou+modifie d Papanicolaou Shorr + diff-quick Global results (all methods and all measuring systems) Dit staal werd als borderline geëvalueerd. FORM 43/124/N V8 17/24

18 Kleuringsprocedures gebruikt voor de beoordeling van de morfologie: Normal forms () N=21 N=67 N=21 Figuur 3.7. Grafische voorstelling in box and whiskers van het aantal normale cellen in functie van de gebruikte kleuringsmethoden (n=109). De medianen zijn niet significant verschillend (p 0.05). A: Diff Quick B: Papanicolaou-Modified Papanicalaou-Shorr C: Andere De correcte toepassing van de criteria van Tygerberg en van de WGO vereist een kleuring met goede visualisatie van staart en middenstuk. Er wordt aanbevolen om Papanicolaou (gemodificeerd cfr de WGO richtlijnen), Shorr of Diff-Quick te gebruiken. De aanvaardbare resultaten zijn Voor staal : Abnormaal Voor staal : Borderline Op uw individueel rapport staan uw Z scores. Als u een afwijkende score (> 3 of < -3) heeft moet u de oorzaken analyseren en passende maatregelen nemen NB: Voor WGO 2010: indien n<4: is het staal abnormaal; indien n 4: is het staal normaal. Dus, indien n=4, dient het staal als normaal te worden beschouwd. FORM 43/124/N V8 18/24

19 4. Motiliteit. Staal 1721 ( ) - SP/1721 Cell motility CV Mean Median SD Min Max P25 P75 P10 P90 N Rapid progressive (a) Slow progressive (b) Non progressive (c) Immotile (IM=d) Progressive (a+b) Motile (NP+PR;a+b+c) Conclusie: De motiliteit van het staal wordt beschouwd als normaal Staal 1722 ( ) - SP/1722 Cell motility CV Mean Median SD Min Max P25 P75 P10 P90 N Rapid progressive (a) Slow progressive (b) Non progressive (c) Immotile (IM=d) Progressive (a+b) Motile (NP+PR;a+b+c) Conclusie: De motiliteit van het staal wordt beschouwd als normaal FORM 43/124/N V8 19/24

20 Staal 1723 ( ) - SP/1723 Cell motility CV Mean Median SD Min Max P25 P75 P10 P90 N Rapid progressive (a) Slow progressive (b) Non progressive (c) Immotile (IM=d) Progressive (a+b) Motile (NP+PR;a+b+c) Conclusie: De motiliteit van het staal wordt beschouwd als normaal Staal 1724 ( ) - SP/1723 Cell motility CV Mean Median SD Min Max P25 P75 P10 P90 N Rapid progressive (a) Slow progressive (b) Non progressive (c) Immotile (IM=d) Progressive (a+b) Motile (NP+PR;a+b+c) Conclusie: De motiliteit van het staal wordt beschouwd als normaal Commentaar: De experts beschouwen dat de referentiewaarden de waarden zijn die tussen P10 en P90 van de progressieve vormen (a + b) liggen. 5. Kalender /1 : 26/02/ /2 : 11/06/ /3 : 12/11/ Literatuur Fearn T, Thompson M. A new test for 'sufficient homogeneity'. Analyst. 2001;126: WHO laboratory manual for the examination of human semen and sperm-cervical mucus interaction. Fifth edition. Cambridge University Press, 2010 ISBN Punjabi U, Wyns C, Mahmoud A, Vernelen K, China B, Verheyen G. Fifteen years of Belgian experience with external quality assessment of semen analysis. Andrology Jul 13. doi: /andr FORM 43/124/N V8 20/24

21 7. Bijlagen: 7.1. Telling Staal : Concentration (million/ml ) - SP/ METHOD Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 N 000 Not defined Microscope slide, coverslip and a fixed volume of semen 004 A chamber with a fixed depth disposable 029 Improved Neubauer - Positive disp - A fixed depth, 030 Improved Neubauer - A fixed depth, 031 Improved Neubauer - A fixed depth 032 Makler - A fixed depth 033 Fuchs Rosenthal - A fixed depth 034 Bürker - A fixed depth 035 Thoma - A fixed depth Global results (all methods and all measuring systems) FORM 43/124/N V8 21/24

22 Staal : Concentration (million/ml ) - SP/ (27020) METHOD Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 N 000 Not defined Microscope slide, coverslip and a fixed volume of semen 004 A chamber with a fixed depth disposable 029 Improved Neubauer - Positive disp - A fixed depth, 030 Improved Neubauer - A fixed depth, 031 Improved Neubauer - A fixed depth 032 Makler - A fixed depth 033 Fuchs Rosenthal - A fixed depth 034 Bürker - A fixed depth 035 Thoma - A fixed depth Global results (all methods and all measuring systems) FORM 43/124/N V8 22/24

23 7.2. Morfologie Staal : Normal (28015) ( ) - SP/ METHOD Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 No.labs 055 Shorr WHO criteria (1999) 063 Giemsa modifications - WHO criteria (2010) 065 Shorr - WHO criteria (2010) Spermac WHO criteria (2010) 067 Diff-Quick WHO criteria (2010) 107 Diff-Quick Tygerberg criteria Papanicolaou 109 Modified Papanicolaou 699 Other coloration - WHO criteria (2010) 999 Other coloration - Other criteria Global results (all methods and all measuring systems) FORM 43/124/N V8 23/24

24 Staal : Normal (28015) ( ) - SP/ METHOD Mean Median SD CV Min Max P25 P75 P10 P90 No.labs 055 Shorr - WHO criteria (1999) 063 Giemsa modifications - WHO criteria (2010) 065 Shorr - WHO criteria (2010) 066 Spermac WHO criteria (2010) 067 Diff-Quick WHO criteria (2010) 107 Diff-Quick Tygerberg criteria 108 Papanicolaou Modified Papanicolaou 699 Other coloration - WHO criteria (2010) 999 Other coloration - Other criteria Global results (all methods and all measuring systems) EINDE Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Brussel Dit rapport mag niet gereproduceerd, gepubliceerd of verdeeld worden zonder akkoord van het WIV. FORM 43/124/N V8 24/24