Workshop: Gedragsinzichten toepassen. Den Haag, ministerie van Economische Zaken, 10 november 2016
|
|
- Joanna Christiana Lambrechts
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Workshop: Gedragsinzichten toepassen Den Haag, ministerie van Economische Zaken, 10 november 2016 Wageningen Economic Research Den Haag, december 2016
2 Contents 1 Workshop Gedragsinzichten toepassen voor beleid 3 2 Verslag paneldiscussie 4 3 Deelnemerslijst 6 4 Bijlage I: Workshop Gedragsinzichten in de praktijk (3 parallel groepen) 7 2
3 1 Workshop Gedragsinzichten toepassen voor beleid Gedragseconomie is een discipline in opkomst. Het wordt echter nog nauwelijks toegepast in natuur- en voedselbeleid. Wageningen Economic Research organiseerde daarom een workshop bij het ministerie van EZ om zelf met gedragseconomie aan de slag te gaan. Tijdens de bijeenkomst werd op verschillende manieren duidelijk dat met gedragsexperimenten snel, gemakkelijk en in dialoog met betrokkenen inzicht verkregen kan worden in de effecten van beleid. Mensen zijn niet rationeel, maar wel voorspelbaar Eva van den Broek, onderzoeker Wageningen University & Research, liet zien hoe met kleine veranderingen in de omgeving grote gedragsveranderingen kunnen worden behaald. Na deze introductie gingen de aanwezigen aan de hand van het EAST-model (Easy, Attractive, Social en Timely) aan de slag met zelf ingebrachte cases. Die varieerden van Hoe zorg je ervoor dat eigenaars hun honden aanlijnen in het bos? tot Hoe kunnen we mensen ertoe aanzetten om niet de pakken melk met de langste houdbaarheidsdatum te zoeken?. Alle uitgewerkte ideeën scoorden hoog op haalbaarheid en geschatte impact. De winnende case beschreef een interventie die eenzame mensen groepsgewijs de natuur in liet gaan, door de huisarts als verwijzer te laten optreden: Easy, Attractive, Social en Timely! Restaurants kunnen bijdragen aan meer groenteconsumptie Een voorbeeld van een gedragseconomisch experiment is menu-engineering in restaurants. WURonderzoeker Machiel Reinders, vertelde dat bij enkele van der Valk restaurants mensen in de interventiegroep meer groenten en 12,5% minder vlees dan gebruikelijk voorgeschoteld kregen. Deze mensen aten 31% meer groenten en waren net zo tevreden over het restaurant als de andere gasten. Link naar: Restaurants-kunnen-bijdragen-aan-meer-groenteconsumptie Burgers gaan niet zomaar meer betalen voor natuur Organisaties als Staatsbosbeheer moeten op zoek naar andere inkomsten, aangezien overheden minder bijdragen. Hierin zou een rol voor burgers weggelegd kunnen zijn, maar een experiment in het Haagse Bos toont volgens WUR-onderzoeker Andries Richter aan, dat dit nog niet zo eenvoudig is. Bezoekers van het Haagse Bos werd gevraagd om thuis een online enquête in te vullen. Voor iedere ingevuld enquête doneert Wageningen University & Research een bedrag voor het onderhoud van het Haagse Bos. Een interessante waarneming hierbij is dat mensen minder bereid zijn om geld te verdienen voor de natuur, wanneer zij hebben gehoord dat de overheid minder geld overheeft voor natuur. Hierbij lag het grootste verschil bij mensen die frequent het bos bezoeken. Link naar: Burgers-gaan-niet-zomaar-betalen-voor-natuur 3
4 2 Verslag paneldiscussie Hans Rutten: Is het beleid irrationeel? Wat is ervoor nodig om het beter te doen? Thomas Dirkmaat: Door gedrag breed in kaart te brengen, voor alle relevante gedragsfactoren. Niet alleen analyse maar ook door echt het veld in te gaan. Door met burger en consument het gesprek aan te gaan, krijg je beter beleid. Hoe gedraagt doelgroep hij zich werkelijk; daar is veel te winnen. Annelies Meijer: Thomas adviseert om te gaan praten, is het niet beter om het uit te proberen? Thomas: Als je een interventie hebt bedacht ga je die uittesten. Niet mensen bevragen, maar een echt experiment met controle groep. Voorbeeld is de gecombineerde opgave van landbouwers. Nu is er uitstelgedrag, alles komt de laatste weekweek. Men wilde de aanschrijving aanpassen, om zo het indienen naar voren te halen. We hebben een streefdatum in plaats van deadline gebruikt in de test. 70% van de opgaves is van mei naar april verschoven. Boeren waren blij dat hun eigen uitstel gedrag was aangepakt. Machiel Reinders: de belastingdienst heeft een financiële prikkel gekoppeld aan de streefdatum van 1 mei. Tim Jongbloed: Interventie zitten vooral op snelle systeem. Beleid zit vooral op het langzame systeem. Hoe vertalen we het zo dat het echt gaat gebeuren en mensen het echt gaan toepassen. Nancy Lentjes: Beleidsmedewerkers moet daarvoor experimenteerruimte krijgen. Bij het project voedselverspilling, kostte het hele experiment (pilot) anderhalf jaar. Thomas: We hebben binnen EZ ruimte gekregen om grotere projecten uit te voeren de komende twee jaar. Hans Rutten: Wat was het probleem bij het groente-onderzoek? Hoe kwam je tot deze interventie, waarom niet meer groente of meer keuze voor consument. Restaurant neemt het experiment over en niet de alternatieven die niet zijn onderzocht. Machiel Reinders: de portiegrootte was gemakkelijk uit te voeren door restaurant. Helpt restaurant en klant. Natuurlijk ook andere opties bekeken. Erik van Bommel: Er zijn natuurlijk meer opties: presentatie van groenten op bord, bereiding (o.a. textuur), presentatie op menukaart. Eva van den Broek: Voor van der Valk, scheelt reductie in omvang schnitzel in aankoop kosten, de net iets lagere tevredenheid voor minder vlees en meer groente kost ze minder. Nancy Lentjes: Hoelang zijn jullie bezig geweest met interventie en hoeveel gesprekken met van der Valk? Mijn ervaring is dat het veel tijd kost om gezamenlijk doel te vinden met bedrijfsleven. Met Landal gesprek gevoerd, het duurde ¾ jaar voor we konden gaan meten. Erik van Bommel: Van der Valk was gekozen omdat ze de resultaten gemakkelijk kunnen opschalen. Van der Valk restaurants verschillen nu ook al in de hoeveelheid vlees die ze serveren. Een van de restaurants had al kleinere porties. Je bent paar maanden bezig met uitvoeren. Het project bestond uit verschillende fases. In 2014 was de pilot. Het experiment in zomer 2015 (3/4 jaar na pilot). Erik Droge: Bij Leisurelands experimenteren we ons helemaal suf. Theorie en praktijk zijn verschillende werelden. Als je bos anders inricht, zodat burger idee krijgt dat hij bezit van ander betreedt, dan is mijn verwachting dat hij ervoor zal betalen. Onze terreinen waren vroeger van de overheid nu verzelfstandigd. De bereidheid om parkeergeld te betalen is groter door betere communicatie. Andries Richter: Veel factoren spelen een rol: o.a. hoe was het voor de ingreep. Burgers zijn bereid te betalen als ze er iets voor terugkrijgen. Vraag uit de zaal: Hoe kom je tot zulke samenwerkingen tussen onderzoek en bedrijf, hoe komt zoiets tot stand? Eva: er zijn veel verschillende manieren: o.a. Wageningen 4
5 verzint onderzoek en daar zoeken we partners voor een PPS bij. Het onderzoek kan groter worden omdat er publiek geld bij zit. Resultaten zijn dan wel publiek toegankelijk. Andries: Bereidheid van bedrijven hangt ook af hoeveel moeite je moet doen voor het experiment. Vaak gebeuren er al dingen met gedragseconomie. Als je smartphones in kunt zetten, kost het weinig moete en dan kan het gemakkelijker. We werken ook met studenten, is ook gemakkelijker. Eva: bedrijven zijn er veel mee bezig. Wat Booking.com doet, daarbij verbleek al ons onderzoekswerk bij. Booking.com experimenteert ook binnen HR-beleid. Enkele medewerkers krijgen bonus en andere niet. Hans Rutten: hoe kunnen we ingesleten gedrag benutten voor beleid. Bijvoorbeeld: wachten met aanleg van paadjes door te kijken waar mensen gaan lopen en daarna paadje maken. Kennen jullie voorbeelden? Eva: Wat werkt om kinderen te laten leren voor examen is om de ouder ernaar te laten vragen. Ouder krijgen een sms in een experiment om te vragen naar het examen van hun kinderen. 5
6 3 Deelnemerslijst Achternaam Voornaam Organisatie Bommel Erik, van Variatie in de Keuken Breukelen Sascha, van LandschappenNL Broek Eva, van den Wageningen University & Research Dirkmaat Thomas Ministerie van Economische Zaken Droogh Erik Leisurelands Heij Saskia, de Natuurmonumenten Jongbloed Tim Ministerie van Economische Zaken Laar-Wiersma Jitske, van Ministerie van Economische Zaken Lentjes Nancy Ministerie van Economische Zaken Moll Yvonne, van Natuurmonumenten Nairi Khadija Wageningen University & Research Ooijendijk Tessa Ministerie van Economische Zaken Ploem Herman Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Potter Irma, de Natuurmonumenten Puttelaar Jos, van den Wageningen University & Research Reijnen Inge Natuurmonumenten Reinders Machiel Wageningen University & Research Reinhard Stijn Wageningen University & Research Richter Andries Wageningen University & Research Rutten Hans Ministerie van Economische Zaken Tilburg Peter, van Ministerie van Economische Zaken Verwoerd Sander Natuurmonumenten Westerink Judith Wageningen University & Research 6
7 4 Bijlage I: Workshop Gedragsinzichten in de praktijk (3 parallel groepen) 7
8 8
9 9
10 10
Menu-engineering in restaurants
Menu-engineering in restaurants Machiel Reinders, Wageningen University & Research Joris Heijnen & Erik van Bommel, Variatie in de Keuken Marlijn Huitink & Coosje Dijkstra, Vrije Universiteit Amsterdam
Nadere informatiegroentenfruit huis Juiste aanpak verleidt consument tot hogere consumptie
groentenfruit huis Juiste aanpak verleidt consument tot hogere consumptie je wordt er beter van Groente op het kinderdagverblijf Herhaald proeven van onbekende groentesoorten als strategie om groenteconsumptie
Nadere informatieDe praktijk van gedragsexperimenten
De praktijk van gedragsexperimenten Thomas Dirkmaat Coördinator Behavioural Insights Team Inhoud Context Twee voorbeelden Reflecties 2 1 Context 3 De toepassing van gedragsinzichten door de Nederlandse
Nadere informatieVerminderen van voedselverspilling
Verminderen van voedselverspilling Behavioural Insights Team EZ Evelien van de Veer Behavioural Insights Team EZ Sinds november 2014 van start Toepassen gedragsinzichten op alle beleidsterreinen EZ: Innovatie
Nadere informatiePPS Food Value Impact. Presentatie Netwerkdag Topsector T&U 3 april 2018
PPS Food Value Impact Presentatie Netwerkdag Topsector T&U 3 april 2018 Wat is er aan de hand? We zijn te dik, te ongezond en eten niet altijd duurzaam... Interventies kunnen... Consumenten helpen om gezonder
Nadere informatieVerslag themabijeenkomst: Urban Farming: Hype of reality? Datum: 17 januari 2017 Locatie: De Schilde Den Haag
Verslag themabijeenkomst: Urban Farming: Hype of reality? Datum: 17 januari 2017 Locatie: De Schilde Den Haag Op 17 januari organiseerde het AgriFoodTech Platform een themaochtend over Urban Farming bij
Nadere informatieBen jij Vindingrijk? Kolom
Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,
Nadere informatieDuurzaam eten en duurzaam ondernemen (zoeken naar de nieuwe economie)
Duurzaam eten en duurzaam ondernemen (zoeken naar de nieuwe economie) Nudging en de kunst van het verbinden 22 juni 2017, Erik de Bakker en Machiel Reinders Waar ga ik wat over vertellen Nudging bij Van
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatieVormgeving van experimenten voor beter beleid
Conceptprogramma Congres Vormgeving van experimenten voor beter beleid Hoe experimenten kunnen bijdragen aan aantoonbaar effectiever beleid Dinsdag 19 juni 2018 Universiteit Leiden, Wijnhaven Den Haag
Nadere informatieStichting INFORMATICA-Actief. Jaarverslag
Stichting INFORMATICA-Actief Jaarverslag 2014 Jaarverslag Het bestuur van de stichting INFORMATICA-Actief kijkt tevreden terug op het afgelopen jaar. De financiële positie van de stichting is gezond, en
Nadere informatiePresentatie Guido Walraven
Presentatie Guido Walraven 3 4 Presentatie van de bundel Aandacht en kracht: verbinden van activering van zorg Aanbieding van de bundel door Yvonne van Heerwaarden aan: Marianne van de Boom (MDA), en 5
Nadere informatieDuurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014
Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische
Nadere informatieRoundtable voedselverspilling
Roundtable voedselverspilling Op maandag 4 april heeft de roundtable: Beperken van voedselverspilling, waarden van voedsel in de keten plaatsgevonden te Ede. Dit in het kader van het programma ketens en
Nadere informatieHet hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering. Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit
Het hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit 1 Programma vandaag Introductie living lab bij The Student
Nadere informatieResponsief Beleidsonderzoek
Programma Driedaagse Training Course Responsief Beleidsonderzoek Hoe procedures, experimenten en technologische applicaties De bruikbaarheid van onderzoek voor beleidsmakers vergroot Donderdagen 1, 8 en
Nadere informatieWorkshop decision support Hoe word ik een volwaardig gesprekspartner bij besluitvorming?
Workshop decision support Hoe word ik een volwaardig gesprekspartner bij besluitvorming? Besluitvorming rondom Herman Suzanne, leidinggevende van een kleine adviesorganisatie, breekt zich het hoofd over
Nadere informatieNAP innovatie programma, de analyse
NAP innovatie programma, de analyse Inleiding Tijdens de NAP-Contactbijeenkomst op 23 mei jl. zijn de resultaten gepresenteerd van het Programmateam Innovatie. Tijdens deze interactieve presentatie is
Nadere informatieTevredenheidsmeting maaltijden aan huis
OCMW GROBBENDONK Tevredenheidsmeting maaltijden aan huis 1 Inhoud Inleiding Methode - Communicatie vooraf - Methode Resultaten - Algemeen - Per vraag Aandachtspunten - Algemeen - Individuele aandachtspunten
Nadere informatieAuteur: Thomas Peters Opdrachtgever: Gezondheidscentrum Velserbroek
Auteur: Thomas Peters Opdrachtgever: Gezondheidscentrum Velserbroek Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Geslacht/Leeftijd... 4 Assistentes... 4 Huisartsen... 5 Algemeen... 6 Management samenvatting...
Nadere informatieSamenwerken met burgers. Hoe doe je dat?
Samenwerken met burgers. Hoe doe je dat? NVRR workshop 12 mei 2017 Jan de Ridder, directeur RMA Erik Oppenhuis, senior onderzoeker RMA Robert Elenbaas, plv. voorzitter Rekenkamer Zeist Brenda Bouwhuis,
Nadere informatie20 tips. boordevol inspiratie voor social media content creatie
20 tips boordevol inspiratie voor social media content creatie Je social media bijhouden met de juiste content Social media bijhouden voor je food of horeca onderneming kan een hele uitdaging zijn, zeker
Nadere informatieOns groene buurtproject en de gemeente!
Ons groene buurtproject en de gemeente! Groen Dichterbij! Bouw aan een goede relatie met jullie gemeente en creëer een gemeenschappelijke win-win 24 november 2012 Energieke Buurt Jitske Tiemersma Workshop
Nadere informatieOntwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling
Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik
Nadere informatiehet starters lab het Starters Lab starters4communities werkt met jong talent aan maatschappelijke innovatie.
het starters lab In het Starters Lab bouwen jonge talenten in teams sociale ondernemingen. Samen sterker! Jij bent: starters4communities werkt met jong talent aan starters4communities presenteert het Starters
Nadere informatieMilieu Centraal. Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur. Wereld Toerisme Event, 27 september
Milieu Centraal Wereld Toerisme Event, 27 september 2018 Mariken Stolk Senior Communicatieadviseur mariken.stolk@milieucentraal.nl Hoe motiveer je Nederlanders om een klimaatvriendelijke vakantie te kiezen?
Nadere informatieDrempels. droom. werkelijkheid
Drempels tussen droom en werkelijkheid Een dynamisch groen kennissysteem, midden in de praktijk In de groene sector spelen vraagstukken waar direct en gerichte antwoorden voor nodig zijn. Goede oplossingen
Nadere informatieDe mens bestaat voor 80% uit INFORMATIE! Hoe zorgen we dat hij/zij daar dan ook de baas over is?
Concept MijnIk.nl Aanpak beschreven door: Dick Laan (Gemeente Enschede), Michel Veenhuis (Kune Group), Ben Keizers (Staatshuys) en Wiro Kuipers (Zin in de Zaak) De mens bestaat voor 80% uit INFORMATIE!
Nadere informatieProvero-lid. Apeldoorn, 3 november Betreft: Algemene Ledenvergadering. Beste leden van Provero,
Provero-lid Apeldoorn, 3 november 2014 Betreft: Algemene Ledenvergadering Beste leden van Provero, Op dinsdag 11 november 2014 vindt tijdens de bijeenkomst De Omgevingswet, terug naar de zandbak tussen
Nadere informatieJaarlijks onderzoek onder gasten 2015
Jaarlijks onderzoek onder gasten 2015 Elk jaar voert Resto VanHarte een impact- en tevredenheidsmeting uit onder haar gasten. Deze is in 2015 verspreid in 32 vestigingen van Resto VanHarte, in 20 steden/gemeenten.
Nadere informatieGeslaagd jubileumsymposium Adlasz
Geslaagd jubileumsymposium Adlasz Op koers in het sociaal domein, maar nog een flinke weg te gaan Sprekers die aan het denken zetten, volop mogelijkheden om mee te praten en een flitsende en humoristische
Nadere informatieInnovatiewerkplaats Healthy Workplace Ontwikkelingen, eerste resultaten en vervolg
Innovatiewerkplaats Healthy Workplace Ontwikkelingen, eerste resultaten en vervolg Jan Gerard Hoendervanger HWP is HOT Denkkader IWP Healthy Workplace Gezonde Gezonde Gezonde werkomgeving medewerkers organisatie
Nadere informatieHogeschool Utrecht Lectoraat Crossmediale communicatie in het @reintjanrenes
www.publab.hu.nl Hogeschool Utrecht Lectoraat Crossmediale communicatie in het publieke domein drs. Danielle van Wallinga drs. Karen Bosch dr. Reint Jan Renes danielle.vanwallinga@hu.nl karen.bosch@hu.nl
Nadere informatie47 JOB-monitor HOE GEBRUIK JE DE JOB-MONITOR? WAT HEB JE ALS STUDENTENRAAD AAN DE JOB-MONITOR?
7: JOB-monitor HOE GEBRUIK JE DE JOB-MONITOR? Via www.jobmonitorresultaten.nl kan je zien hoe tevreden studenten zijn op jouw school en jouw opleiding. Je kan ook een rapport van jouw eigen school uitdraaien.
Nadere informatiePresentatie Thea Hazel-Stals
Presentatie Thea Hazel-Stals Door, met, voor jongeren over geld Stichting Weet Wat Je Besteedt Marjon van der Veen Thea Hazel-Stals 2 Weten wat er speelt Onderzoek om te weten wat er speelt onder jongeren
Nadere informatieVerslag werkbijeenkomst (Online) Academy 25 juni 2013
Verslag werkbijeenkomst (Online) Academy 25 juni 2013 Vanaf 9.15 werd het druk bij Cubiss in Tilburg. Zo n 45 co-creanten verzamelden zich in de vergaderruimte om mee te denken over de Online Academy,
Nadere informatiePartners gezocht voor Strategische Innovaties in de Gastvrijheidssector
Partners gezocht voor Strategische Innovaties in de Gastvrijheidssector 1. Inleiding In de visie van de Gastvrijheidssector voor 2025 (Vinden, Verrassen, Verbinden) is de missie geformuleerd dat Nederland
Nadere informatieAan de Erfgoedtafel Verslag van de vijf sessies met lokale partners in Brabant
Aan de Erfgoedtafel Verslag van de vijf sessies met lokale partners in Brabant Erfgoedcontent is alom aanwezig. In boeken, foto s, films, documenten en verhalen is een divers palet aan erfgoed vastgelegd.
Nadere informatiePilot Onze Keuken bij Gemeente Alkmaar 1-meting onder gasten. september 2012
Pilot Onze Keuken bij Gemeente Alkmaar 1-meting onder gasten september 2012 Achtergrond Met behulp van een online vragenlijst is de waardering en beoordeling van de gasten ten aanzien van de dienstverlening
Nadere informatiePersoonlijk Rapport Junior Scan
Persoonlijk Rapport Junior Scan Persoonlijke gegevens Naam test junior Datum test 02/09/2011 (17:19) Jouw ondernemersprofiel In vergelijking met het branche normprofiel geeft jouw profiel het volgende
Nadere informatie24 december Onderzoek onder klanten voedselbank
24 december 2016 Onderzoek onder klanten voedselbank Onderzoek onder klanten voedselbank 24 december 2016 Over het onderzoek Het online onderzoek is uitgevoerd door onderzoekers van het EenVandaag Opiniepanel
Nadere informatieWat zijn uw talenten en competenties? Doe mee met het uittesten van de Talent Motivatie Analyse methode
Wat zijn uw talenten en competenties? Doe mee met het uittesten van de Talent Motivatie Analyse methode Bij de uitvoering van het kwaliteitsbeleid van de NVLF spelen de kwaliteitskringen een belangrijke
Nadere informatieTitel Dia met tekst. Wonen in Thomas Ploemen Ferd Latour. Thomas Ploemen. Ferd Latour
Titel Dia met tekst Wonen in 2030 Thomas Ploemen Ferd Latour 1 Thomas Ploemen Ferd Latour Agenda Wonen in 2030? Waarom kijken we zo ver vooruit? Hoe Wonen en Werken mensen in 2030 Methode Resultaten Uitwerken
Nadere informatieNotulen bijeenkomst 13 mei Divosa-VU project
Notulen bijeenkomst 13 mei Divosa-VU project Het project Hans Bosselaar geeft een toelichting op het project. Het Instituut GAK heeft de VU de opdracht gegeven onderzoek te doen naar de vraag: wat gebeurt
Nadere informatieKWALITATIEVE MONITOR
voeg hier een passende foto in KWALITATIEVE MONITOR EXPERIMENT PERSOONSVOLGENDE ZORG ZUID-LIMBURG BUREAU HHM RESULTATEN APRIL 2018 PRESENTATIE VRAAGVERHELDERING MEI 2018 INHOUD VANDAAG Delen bevindingen
Nadere informatieFinanciële Educatie aan Jongeren. Thea Hazel-Stals Netty Blijlevens
Financiële Educatie aan Jongeren Thea Hazel-Stals Netty Blijlevens WWJB richt zich op jongeren en hun financiën Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) richt zich op het vergroten van de financiële zelfredzaamheid
Nadere informatieTransparantie in de varkensketen - Praktijkproef 'Transparantie' via QR-code voor herkomst van varkensvlees
Transparantie in de varkensketen - Praktijkproef 'Transparantie' via QR-code voor herkomst van varkensvlees M.N.A. Ruijs en W.H.M. Baltussen Praktijkproef Transparantie via QR-code voor herkomst van varkensvlees
Nadere informatieWatersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner
Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg
Nadere informatieJaarlijks onderzoek onder gasten 2016
Jaarlijks onderzoek onder gasten 2016 Elk jaar voert Resto VanHarte een impact- en tevredenheidsmeting uit onder haar gasten. Deze is in 2016 verspreid in 40 vestigingen van Resto VanHarte, in 29 steden/gemeenten.
Nadere informatieTEVREDENHEIDSONDERZOEK
TEVREDENHEIDSONDERZOEK Platform Internationale - en Migrantenkerken In maart en april hebben wij een aantal kerken gevraagd mee te werken aan een tevredenheidsonderzoek. De uitkomsten en aanvullingen van
Nadere informatieResultaten bewonersonderzoek, meting 2013
Resultaten bewonersonderzoek, meting 2013 In de periode half mei/ begin juli 2013 heeft USP Marketing Consultancy in opdracht van Volkshuisvesting opnieuw een bewonersonderzoek gedaan naar de tevredenheid
Nadere informatieGedragskennis in de praktijk
Gedragskennis in de praktijk tools & letter trials Babs Westenberg & Kaj Bots 7 tools voor gedragskennis 2 Gedragskennis in de praktijk: tools & letter trials 3 De afzonderlijke tools DOE MEE Gedragtoets
Nadere informatieFoursquare handleiding voor de Groenteman
Foursquare handleiding voor de Groenteman In deze speciale Foursquare handleiding voor de groenteman leest u informatie over wat dit sociale medium precies inhoudt en hoe u als groente en/of fruitspecialist
Nadere informatieLANCERING BINDEND BESTUREN IN BRABANT. Terugblik 9 januari 2019 LocHal Tilburg
LANCERING BINDEND BESTUREN IN BRABANT Terugblik 9 januari 2019 LocHal Tilburg KENNISPROGRAMMA Het Kennisprogramma Bindend Besturen in Brabant is op 9 januari in de LocHal in Tilburg gelanceerd. In dit
Nadere informatieHCC, de vereniging van computergebruikers telt momenteel zo n 75.000 leden.
1Welkom! HCC, de vereniging van computergebruikers telt momenteel zo n 75.000 leden. Veel van deze leden zijn actief in een regio en/of in één of meerdere interessegroepen. Om al onze leden te kunnen bereiken
Nadere informatieBeoordeling: Het belangrijkste is altijd je argumentatie. Denk ook aan bronvermelding. Daarnaast let je op je Nederlandse spelling en vormgeving.
Periode 1 & 2 Leerjaar: 3 Vak: Economie : In de eerste twee periodes van het 3 e studiejaar ga je tijdens het vak economie bezig met het organiseren van een relatie dag voor jou stagebedrijf. Het doel,
Nadere informatieWaarderend Veranderen Richting Diversiteit aan de Universiteit
Waarderend Veranderen Richting Diversiteit aan de Universiteit VSNU Seminar Diversiteit Danielle Zandee 12 mei 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship Executive Education & Organizational Development
Nadere informatieJONGEREN IN GELDERLAND OVER
JONGEREN IN GELDERLAND OVER een sterk bestuur en hun gemeente Aanleiding De provincie Gelderland werkt samen met VNG Gelderland aan het project Sterk Bestuur Gelderland (SBG). In het project wordt het
Nadere informatieE-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus
7 5 6 3 4 2 1 E-book In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus Inleiding Het doel van de HR-cyclus is: medewerkers ondersteunen in het leren en presteren, zodat zij maximaal bijdragen aan het succes van
Nadere informatieBeginsituatie. Aanpak
Ouderparticipatie op school Meedoen kun je leren! Februari Juli 2012 Beginsituatie De aanleiding voor SBO School A 1 om met het project Ouderparticipatie op school Meedoen kun je leren!, aandacht te besteden
Nadere informatieROFFELTJE. Soms heb je van die dagen, dan gaat er niks vanzelf. Dan vind je alles moeilijk en dan denk je bij je zelf:
ROFFELTJE > Dank u wel Soms heb je van die dagen, dan gaat er niks vanzelf. Dan vind je alles moeilijk en dan denk je bij je zelf: was deze dag maar vast voorbij. Ik vind er niks meer aan. Het rare is,
Nadere informatieOnline enquête Kennisplein Omgevingsvergunning
Ministerie van VROM Kennisplein Omgevingsvergunning Online enquête Kennisplein Omgevingsvergunning Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX Den Haag Interne postcode IPC 660 http://omgevingsvergunning.vrom.nl
Nadere informatieE-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus
7 5 6 3 4 2 1 E-book In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus Inleiding Het doel van de HR-cyclus is: medewerkers ondersteunen in het leren en presteren, zodat zij maximaal bijdragen aan het succes van
Nadere informatieInterview Tabletrestaurants.nl: Vision menu
Interview Tabletrestaurants.nl: Vision menu Inleiding Kunt u vertellen over het ontstaan van uw bedrijf? Vision Multimedia is een bedrijf van mijn zoon. Het is ontstaan uit Vision Electronics, een bedrijf
Nadere informatieValorisatie Performance 2015 van de Nederlandse Universiteiten
Valorisatie Performance 2015 van de Nederlandse Universiteiten Presentatie ScienceWorks Frank Zwetsloot Mauritskade 5 2514 HC Den Haag T: +31 70 346 2505 info@scienceworks.nl www.scienceworks.nl Waarom
Nadere informatieProvero lid t.a.v. Postbus Adres WOONPLAATS. DRIEBERGEN, 14 november. Betreft: Algemene ledenvergadering. Beste leden van Provero,
Provero lid t.a.v. Postbus Adres WOONPLAATS DRIEBERGEN, 14 november Betreft: Algemene ledenvergadering Beste leden van Provero, Op donderdag 14 november 2013 vindt om 10.00 uur de Algemene Ledenvergadering
Nadere informatieSociale innovatie: sleutel tot succes over hoe u een beweging op gang brengt die leidt tot meer klanten, productiviteit en winst.
Oss, 29 maart 2017 verslag Event 1 OCEAN in het Logistics House: Sociale innovatie: sleutel tot succes over hoe u een beweging op gang brengt die leidt tot meer klanten, productiviteit en winst. Met medewerking
Nadere informatieNieuwsbrief november 2014
Nieuwsbrief november 2014 Deze week in de ECP nieuwsbrief aandacht voor veilig internetten, de Open Data Estafette Smart Cities en uiteraard het Jaarcongres ECP welke donderdag plaatsvindt in de Fokker
Nadere informatieOrganisaties willen graag gedrag beïnvloeden
Nudging Organisaties willen graag gedrag beïnvloeden Commerciële organisaties Overheid marketeers psychologen communicatiedeskundigen economen Oud beïnvloedingsparadigma De mens als rationeel wezen KENNIS
Nadere informatieProject Junior Dijkdenkers
Project Junior Dijkdenkers Opdrachtgever: Projectteam Grebbedijk, Waterschap Vallei en Veluwe, www.grebbedijk.com Dit project is ontwikkeld door: Toonbeeld Schoolprojecten, www.toonbeeldschoolprojecten.nl
Nadere informatieSensoren en maatschappij
PROJECT Sensoren en maatschappij Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Het beroep 3 De organisatie 4 Begeleiding 5 Beoordeling en evaluatie [1] PROJECT Sensoren en maatschappij [Technasium]
Nadere informatieHoe raar is dat? alles
Hoe raar is dat? Zorgorganisaties zijn er om mensen beter te maken, beter te laten functioneren en zich beter te laten voelen. Natuurlijk zijn allereerst de zorg en begeleiding daar op gericht, maar zou
Nadere informatieOverzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen
Bijlage 1 Overzicht gespreksonderwerpen uit de afgelopen IP-vergaderingen Vergadering van 7 juli Sociale innovatie Gesproken over sociale innovatie. Er is een eerste gesprek geweest tussen leden van de
Nadere informatieCo-Designing Citizen Observatories deel 2 van Stap 1 Samen komen tot een specifiek doel
Co-Designing Citizen Observatories deel 2 van Stap 1 Samen komen tot een specifiek doel Inge Liekens (Vito) Stijn Vranckx (Vito) Onno Giller(IHE Delft) co-design workshop, 15 januari, Antwerpen Ground
Nadere informatieCO 2 Communicatieplan. 18 maart 2015
CO 2 Communicatieplan 18 maart 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Communicatiedoelstellingen 4 3. Doelgroepen 5 4. Communicatiemiddelen 7 5. Planning 8 6. Organisatie 9 CO 2-communicatieplan 2 1. Inleiding
Nadere informatieWat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken
Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden
Nadere informatieDocentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca
Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca Spring Instituut Heelsumseweg 50 6721 GT Bennekom Telefoon: 0318-493133 Fax: 0318-493139 www.springinstituut.nl Helpdesk online module:
Nadere informatieRelatief nut: Blij met wat je hebt totdat.
10 Relatief nut Stel, je mag kiezen. Je kunt gaan werken en wonen in de Dorpsstraat. Daar weet je dat de inkomsten per jaar 120.000 zullen zijn. Je buren verdienen echter meer, namelijk 150.000. De andere
Nadere informatieUitkomsten van het klantonderzoek.
Uitkomsten van het klantonderzoek. Zoals sommigen van jullie misschien wel gemerkt hebben, is er in de afgelope periode een klantonderzoek uitgevoerd onder de klanten van Meijer Biologisch Specialist.
Nadere informatieUit met Oud-korting Veelgestelde Vragen
Uit met Oud-korting Veelgestelde Vragen Contactpersoon: Lara van Weegen l.vanweegen@nationale-denktank.nl De Inhoud Samenvatting Achtergrondinformatie Veelgestelde Vragen 1 Bezorg ouderen een fantastisch
Nadere informatiePositieve gezondheid en het gemeentegesprek
Positieve gezondheid en het gemeentegesprek Toelichting op ontwikkelde materialen en resultaten van de pilot in het kader van de ZONMW kennisvoucher Positieve gezondheid in de praktijk Projectnummer 50-53100-98-084
Nadere informatieKlantenpanel RVO.nl Resultaten peiling 44: Bio-energie Oktober 2017
Klantenpanel RVO.nl Resultaten peiling 44: Bio-energie Oktober 2017 1. Inleiding 1.1 Aanleiding RVO.nl stimuleert het opwekken van bio-energie in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, onder
Nadere informatieCongresverslag Ouderbetrokkenheid. 21 september 2015
Congresverslag Ouderbetrokkenheid 21 september 2015 Samenlevingsgerichte school Op maandagmiddag 21 september was het zo ver, het congres over ouderbetrokkenheid en de partnerschapsschool vond plaats
Nadere informatieOntwerp rapport Digitaal Instellingsplan Hogeschool van Amsterdam
Ontwerp rapport Digitaal Instellingsplan Hogeschool van Amsterdam Team Fristeractief: Annet Heitman Jasper Mijdam Charlotte Cozijn Puck Holshuijsen Marieke Zeegers 17 november 2010 Digitaal instellinsplan,
Nadere informatieMarketing de kracht van communicatie & verleiding
Marketing de kracht van communicatie & verleiding 1 ding vooraf De zelfstandigheid van de student in het bedenken, schrijven en uitvoeren van een communicatieplan vergroten. Wie van jullie - Zit op: -
Nadere informatieErvaringen van studenten met verschillende routes naar het hoger beroepsonderwijs
Ervaringen van studenten met verschillende routes naar het hoger beroepsonderwijs Harm Biemans 1, Jan Harbers 2, Hans Mariën 3, Erik Fleur 4 & Tanya Beliaeva 4 1 Wageningen University; 2 Terra Groningen;
Nadere informatieUitnodiging #AMC, werken- bij websites, video s, Layar; Relevante Tips & Meer Sessie
Uitnodiging #AMC, werken- bij websites, video s, Layar; Relevante Tips & Meer Sessie Doelgroep: ArbeidsmarktcommunicaFe professionals, HR- professionals verantwoordelijk voor W&S, (MarkeFng)communicaFeprofessionals
Nadere informatieRadboudumc online: Hoe stel je de patiënt centraal in een omnichannel oplossing? Mobile Healthcare Event 24 november 2017 Yno Papen
Radboudumc online: Hoe stel je de patiënt centraal in een omnichannel oplossing? Mobile Healthcare Event 24 november 2017 Yno Papen Inleiding Het Radboudumc is een vooruitstrevend en innovatief universitair
Nadere informatieMethodologie & Profielwerkstukken
Methodologie & Profielwerkstukken Erik Heijmans, WUR Arjen Nawijn, STOAS Sander Poort, CLV September 2014 Christelijk Lyceum Veenendaal, 2014 1. Onderzoeksprojecten soorten en doelen Twee soorten onderzoeksprojecten:
Nadere informatieBijeenkomst 9 maart 2016 MEER RENDEMENT MET E-MENTAL HEALTH
Bijeenkomst 9 maart 2016 MEER RENDEMENT MET E-MENTAL HEALTH Er wordt te weinig rendement behaald met de inzet van online behandelplatformen in de GGZ. Meer rendement met e-mental health M&I/Partners organiseerde
Nadere informatieHoe pak je het aan? Praat erover. Vocht en schimmel in huis
Hoe pak je het aan? Praat erover. Vocht en schimmel in huis ONS DOEL Doel = Bewoners bewust maken van hun potentiële impact op hun woning Bewoners motiveren tot gedragsverandering EEN BETROUWBARE PARTNER
Nadere informatieTrends & Rendement. Regio Drenthe KHN BedrijfsAdvies - Christian Severijns Emmen, 17 november 2015
Trends & Rendement Regio Drenthe KHN BedrijfsAdvies - Christian Severijns Emmen, 17 november 2015 Even voorstellen KHN BedrijfsAdvies 2 e lijns-service, leden en niet KHN leden Team van deskundige bedrijfsadviseurs
Nadere informatieFotoverslag 2e werkbijeenkomst Inloop GGZ
Fotoverslag 2e werkbijeenkomst Inloop GGZ maandag 30 november 17.15-19.15 uur Regenboogkerk in Hilversum Opening en uitleg programma avondvoorzitter Trudy Busweiler (BMC) Deze tweede werkbijeenkomst is
Nadere informatieHet belang van leren programmeren
Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen) Program
Nadere informatieBijeenkomst 5 Module Wonen als u ouder wordt (2)
Bijeenkomst 5 Module Wonen als u ouder wordt (2) Let op! Wegens excursie duurt deze bijeenkomst langer! Doelen van deze bijeenkomst Doelen voor de cursusbegeleider: b informeren over en praktisch kennis
Nadere informatieOnafhankelijke informatie over het effect van de veehouderij op de gezondheid van mensen
Onafhankelijke informatie over het effect van de veehouderij op de gezondheid van mensen Betrouwbaarheid door samenwerking Het Kennisplatform geeft, op een onafhankelijke manier, duidelijkheid over wat
Nadere informatieDIGITALE GESPREKSHULP.
DIGITALE GESPREKSHULP https://digitalegesprekshulp.nl/animatiefilm Programma Kennismakingsronde Presentatie digitale gesprekshulp Ervaringen digitale gesprekshulp gemeente Nijkerk Digitale gesprekshulp
Nadere informatieVan identiteit naar imago Medewerkers als merkambassadeurs
?? Van identiteit naar imago Medewerkers als merkambassadeurs 1. Introductie In dit document vind je het programma van de middag Van identiteit naar imago: medewerkers als merkambassadeurs van begin maart
Nadere informatieCLIËNTERVARINGSONDERZOEK
CLIËNTERVARINGSONDERZOEK WMO Gemeente Eindhoven Juni 2016 Inleiding Aanleiding Gemeenten zijn volgens de Wmo 2015 artikel 2.5.1 verplicht om een cliëntervaringsonderzoek (CEO) uit te (laten) voeren. Het
Nadere informatie