beleidskader voor de (verdere) ontwikkeling van brede scholen in de gemeente Hilvarenbeek Samenwijs

Transcriptie

1 beleidskader voor de (verdere) ontwikkeling van brede scholen in de gemeente Hilvarenbeek Samenwijs een brede samenwerking rondom kinderen en jongeren in de gemeente Hilvarenbeek Basisonderwijs Stichting De Oude Vrijheid Stichting Opmaat Jeugdgezondheidszorg 0-19 jr Thebe JGZ GGD JGZ Cultuur OBT; Midden-Brabant Peuterspeelzaalwerk Stichting Peuterspeelzaal De Hilverhummels Stichting Peuterspeelzaal Esbeek De Debberkes Stichting Peuterspeelzaal De Houtrakkers Stichting Peuterspeelzalen Diessen Kinderopvang Stichting Kinderopvang Op Maat Algemeen Maatschappelijk Werk Stichting Juvans Gemeente Hilvarenbeek December, 2007

2 0. Samenvatting In het voorjaar van 2007 is als onderdeel van de brede schoolontwikkeling in de kern Hilvarenbeek een werkgroep opgericht, waarin vertegenwoordigers uit onderwijs, jeugdgezondheidszorg, welzijn, opvang en cultuur bij elkaar aan tafel zijn geschoven om een gezamenlijke visie te formuleren op de kwaliteit van opgroeien en ontwikkeling van kinderen in Hilvarenbeek. Ook is nagedacht over wat we de ouders, als eindverantwoordelijke voor de opvoeding, zouden willen bieden. De gezamenlijke visie van de betrokken organisaties is dat in hun samenwerking de ontwikkeling van kinderen centraal staat en dat de lijnen waarlangs kinderen zich ontwikkelen en leren zo vloeiend mogelijk in elkaar moeten overlopen. Niet alleen de overgang van peuterspeelzaal of kinderopvang naar het basisonderwijs moet goed op elkaar aansluiten, ook vrije tijd - of naschoolse opvang - en onderwijs moet op elkaar zijn afgestemd. Kortom het activiteiten- en dienstenaanbod van het samenwerkingsverband moet zo op elkaar aansluiten dat er eigenlijk sprake is van één aanbod, waaruit samen met de ouders keuzes gemaakt kunnen worden die in het belang zijn van de ontwikkeling van kinderen én die zijn afgestemd op individuele interesses. Deze visie noemen we Samenwijs, een term die is afgeleid van de woorden samenwerken (door samen te werken kunnen partijen meer bieden en dat in samenhang doen), werkenderwijs (de visie zal werkenderwijs worden aangepast) en wijs (het gaat om de ontwikkeling van kinderen en ondersteuning van ouders). Het doel van samenwijs is het optimaliseren van de ontwikkelingskansen van kinderen. Binnen de Samenwijsvisie richten de betrokken instellingen zich op kinderen, gezinnen en de omgeving (de doelgroepen). De visie gaat uit van kernpartners en overige partners : kernpartners zijn de peuterspeelzaal, het basisonderwijs en de kinderopvang. Zij hebben het meeste contact met kinderen (en ouders). Zij bepalen per uitvoeringslocatie welke activiteiten zij aan willen bieden om te komen tot de doorgaande lijnen en het vergroten van ontwikkelingskansen voor kinderen. Ook bepalen zij welke andere partners uit Samenwijs zij daarbij nodig hebben. Die andere partners zijn bijvoorbeeld jeugdgezondheidszorg, maatschappelijk werk, culturele instellingen en sportfaciliteiten. Om de wensen van ouders, buurtbewoners en kinderen helder in kaart te brengen, worden de resultaten van onderzoeken die de afgelopen tijd zijn uitgevoerd gebruikt. Ook bekijken we hoe we ouders direct kunnen betrekken bij het maken van activiteitenplannen. Samenwijs richt zich dus niet alleen op onderwijs, maar op de totale ontwikkeling van kinderen. De meeste brede scholen in Nederland zijn gericht op het bestrijden van (onderwijs)achterstanden. In Hilvarenbeek hoeven we niet uit te gaan van een achterstandssituatie, met de meeste kinderen in Hilvarenbeek gaat het gelukkig goed. Daarom spreken wij ook liever niet meer over de ontwikkeling van brede scholen, maar van Samenwijsaccommodaties: multifunctionele voorzieningen waar kinderen optimale ontwikkelingskansen worden geboden! In een gesprek met de scholen en peuterspeelzalen in de andere kernen buiten Hilvarenbeek bleek dat zij ook enthousiast zijn over de ideeën in Samenwijs en dat zij deze ideeën ook kansrijk vinden voor hun situatie. Uiteraard moet hier nog een uitgebreider voortraject aan vooraf gaan, voordat de partijen op het punt staan om hun samenwerking vorm te gaan geven in gezamenlijke dagarrangementen, zoals dat op dit moment in Hilvarenbeek gebeurd. Daarnaast zijn er in de kleinere kernen aanvullende kansen: de scholen en peuterspeelzalen vervullen er namelijk naast hun dienstverlening aan kinderen en ouders ook een belangrijke functie voor de leefbaarheid en als centrale voorzieningen in het dorp. Het actieve verenigingsleven in de meeste

3 kleinere kernen biedt tevens kansen tot een versterking van de onderlinge samenwerking, ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen. 1. Aanleiding Eind 2005 gaf de gemeenteraad groen licht voor de uitwerking van plannen voor twee nieuwe schoolgebouwen in de kern Hilvarenbeek. De Gemeenteraad gaf het College tevens opdracht om te onderzoeken of het concept "brede school" voor de kern Hilvarenbeek mogelijkheden biedt. Als onderdeel van deze opdracht is samen met een aantal mogelijke partners voor de brede schoolontwikkeling in Hilvarenbeek gewerkt aan het formuleren van een gezamenlijke visie. Ook worden daarbij de mogelijke opbrengsten van een brede samenwerking ten behoeve van de ontwikkeling van kinderen in Hilvarenbeek geformuleerd. 2. Beleidskader De gemeente Hilvarenbeek heeft in haar Lokaal Onderwijs Beleidsplan en in het Integraal Huisvesting Plan voor scholen een aantal uitgangspunten geformuleerd die in het kader van de brede school van belang zijn, zoals: de gemeente wil de ontwikkeling van brede scholen stimuleren; we willen de relatie versterken tussen onderwijsinstellingen en voorzieningen voor kinderen en ouders, zoals opvang, zorg, welzijn, cultuur en sport; vergroten van de leefbaarheid en het voorzieningenniveau in (kleinere) kernen, middels het stimuleren van multifunctioneel gebruik van schoolgebouwen. In de visieschets van het College d.d. 6 december 2006 wordt de mogelijke meerwaarde van brede scholen in Hilvarenbeek nader omschreven. De gemeentelijke ambitie met betrekking tot de brede schoolontwikkeling wordt onderschreven door het instellen en ambtelijk ondersteunen van een werkgroep brede samenwerking Hilvarenbeek. In deze werkgroep hebben vertegenwoordigers uit onderwijs, jeugdgezondheidszorg, welzijn, opvang en cultuur een gezamenlijke visie geformuleerd op de kwaliteit van opgroeien en ontwikkeling van kinderen en op de ouderbetrokkenheid in de gemeente Hilvarenbeek. Waar in het vervolg van deze notitie wordt gesproken in de wij-vorm wordt de werkgroep bedoeld. Deze visie dient later als kapstok voor een drietal vervolgtrajecten: - de ontwikkeling van een centrum voor jeugd en gezin in de gemeente Hilvarenbeek. Voor deze ontwikkeling dienen de afspraken, die in de stuurgroep opvoedingsondersteuning worden gemaakt over opgroei- en opvoedondersteuning tevens als input. Het is de wens van de betrokken partijen bij Opgroei- en Opvoedingsondersteuning aan kinderen en ouders in de gemeente Hilvarenbeek om samen te werken en gebruik te maken van elkaars deskundigheid, wederzijdse ondersteuningsmogelijkheden en interventiemogelijkheden. Veel van deze partijen waren ook al betrokken bij de brede schoolontwikkeling. Ook veranderende wet- en regelgeving, waaronder de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), en de adviezen uit Operatie Jong (zoals de ontwikkeling van Centra voor Jeugd en Gezin) geven aanleiding tot een herbezinning op de pedagogische infrastructuur in de gemeente en de wijze waarop partijen invulling willen geven aan hun gedeelde verantwoordelijkheden ten aanzien van opgroeiende kinderen en hun ouders / opvoeders. De gemeente Hilvarenbeek heeft besloten als onderdeel van de brede schoolontwikkeling de mogelijkheden te onderzoeken om in de gemeente Hilvarenbeek te komen tot een Centrum voor Jeugd en Gezin. Op deze manier willen we komen tot een laagdrempelige pedagogische infrastructuur voor kinderen, ouders en opvoeders opgebouwd rondom de kernpartners in Samenwijs.

4 - de ontwikkeling van dagarrangementen / activiteitenprogramma s op de brede scholen (per uitvoeringslocatie in te vullen). Deze ontwikkeling wordt in eerste instantie gekoppeld aan het bouwtraject voor de 2 nieuwe multifunctionele (school)gebouwen in Hilvarenbeek. - verdere implementatie van de Samenwijsvisie in de kernen buiten Hilvarenbeek en bij uitvoerende medewerkers van de betrokken instellingen (leerkrachten, leidsters, etc.). 3. Ontwikkelingen Wij constateren een aantal ontwikkelingen, die van belang zijn voor aanbodontwikkeling, visie en samenwerking. Daar waar mogelijk zijn deze signalen/trends vertaald in de visie. Wij constateren een aantal maatschappelijke trends, zoals: een toename van het aantal tweeverdieners, en daarmee samenhangend een groeiende vraag naar kinderopvang (opvang en zinvolle besteding /dagarrangementen voor jongeren vanaf 3 jaar, ook voor oudere jongeren); een groeiende verantwoordelijkheid voor schoolbesturen om passend onderwijs en goede ondersteuning te bieden aan een steeds grotere groep kinderen (zeker met de toekomstige zorgplicht); een toenemende vraag naar (diverse vormen van) schoolmaatschappelijk werk; steeds meer partners in het werkveld rondom kinderen en hun ouders vinden elkaar in de samenwerking om het aanbod te versterken en aantrekkelijker te maken; de leefbaarheid van kleinere kernen staat onder druk en met name de scholen vervullen een belangrijke rol als centrale voorziening in de dorpen. Daarnaast zijn ook een aantal zorgelijke ontwikkelingen van belang, zoals: toename van drankgebruik en overgewicht onder jongeren, op steeds jongere leeftijd; veel gedragsproblemen bij jongeren, waardoor er ook meer overlast is op scholen en in buurten; er is terughoudendheid bij ouders / opvoeders als het gaat om het stellen van vragen en het inroepen van hulp. Dit heeft mogelijk ook te maken met de onbekendheid met en ondoorzichtigheid van het aanbod op dit gebied; opvoeden is complexer geworden, onder invloed van onze steeds complexere maatschappij. Bij ouders / opvoeders leidt dit vaker tot onzekerheid en soms zelfs tot gevoelens van onmacht. Het is steeds moeilijker voor ouders / opvoeders om hun kinderen op alle gebieden goed te ondersteunen, mede onder invloed van internet en individualisering van de samenleving (minder groot sociaal netwerk om gezinnen). Het is belangrijk om ouders / opvoeders ervan te overtuigen dat het normaal is dat zij opvoedingsvragen hebben, zodat zij deze kunnen stellen zonder zich bezwaard te voelen. toename van armoede in gezinnen; toename van het aantal multi-problem-gezinnen, terwijl de hulp om financiële redenen in een steeds kortere tijd geboden moet worden. De problemen worden steeds groter en complexer, veel problemen zijn terug te herleiden naar psychiatrische problemen. In de gemeente Hilvarenbeek zien wij de bovengenoemde combinatie van trends en ontwikkelingen als een bijzondere kans om opvoedingsverantwoordelijkheid te delen en kinderen te begeleiden in hun ontwikkeling, waarbij het accent ligt op het leren van sociale vaardigheden, en het spelenderwijs stimuleren van kinderen in bijvoorbeeld hun taalontwikkeling en op latere leeftijd zinvolle vrije tijdsbesteding. Vanuit de samenwerking tussen instellingen hebben we grote mogelijkheden om, in een partnerschap met ouders/opvoeders, kinderen optimale kansen te bieden. 4. Visie op samenwerking ten behoeve van de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren in de gemeente Hilvarenbeek

5 In de werkgroep Brede Samenwerking hebben we een visie ontwikkeld op de gewenste samenwerking ten behoeve van het vergroten van de ontwikkelingskansen van kinderen in Hilvarenbeek. Ouders spelen hierin uiteraard een belangrijke rol, en dienen uitdrukkelijk bij de uitvoeringsafspraken te worden betrokken. De betrokken partijen willen zich vanuit hun samenwerking richten op het kind, het gezin (de opvoeders / ouders) en de omgeving (buurtbewoners, maar ook professionals in de opvoedingsomgeving van kinderen). In de samenwerking staan de volgende uitgangspunten centraal: - In de visie op brede samenwerking in de gemeente Hilvarenbeek staat het kind centraal. - De brede samenwerking richt zich vanuit verschillende disciplines maar op basis van een gemeenschappelijke visie op de ontwikkeling van het kind. - In de ontwikkeling van het kind heeft met name het creëren van een doorgaande ontwikkelings- en leerlijn van het kind aandacht. De inspanningen zijn gericht op het sociale, emotionele en fysieke vlak. - De ouders zijn eindverantwoordelijk voor de opvoeding van hun kind. De kernpartners onderwijs, peuterspeelzaalwerk en kinderopvang zijn hun eerste aanspreekpunt. - Vanuit de brede samenwerking wordt tevens zorg gedragen voor een (in toenemende mate) laagdrempelig, op elkaar afgestemd aanbod voor ouders en kinderen. - Activiteiten van het samenwerkingsverband worden ontplooid op basis van de behoeftes/vraag van ouders en kinderen en gesignaleerde ontwikkelingen en trends (uit cijfermatige gegevens / beleidsinformatie). - Afhankelijk van de activiteiten wordt gemeentebreed of per locatie samengewerkt. - Er wordt gestreefd naar uitvoeringslocaties waar de kernpartners basisonderwijs, peuterspeelzaal en kinderopvang ook zoveel mogelijk fysiek bij elkaar worden gehuisvest. - De kernpartners in de brede schoolontwikkeling vormen de eerste schakel in de pedagogische infrastructuur rondom kinderen en ouders, en hebben daarin ook hun verantwoordelijkheden. - Om de kernpartners heen vormen de overige samenwerkingspartners een schil, waarin aanvullende know-how en deskundigheid met betrekking tot de opvoeding en ontwikkeling van kinderen op diverse terreinen beschikbaar is. - De brede samenwerking richt zich niet alleen op de kinderen, die op een locatie onderwijs volgen/ gebruik maken van de peuterspeelzaal of kinderopvang, maar ook op behoeftes vanuit van de omliggende kern van deze uitvoeringslocaties. - Als onderdeel van het bevorderen van actief burgerschap wil de brede samenwerking de ontmoeting van kinderen op het speciaal en regulier (basis)onderwijs stimuleren. - De brede samenwerking wil ook de ontmoeting van en het onderlinge begrip tussen jong en oud bevorderen. Met oog voor deze uitgangspunten kunnen per kern / per uitvoeringslocatie op basis van de daar bestaande behoeftes nadere uitvoeringsafspraken gemaakt worden. 5. Samenwerkingsmodel De visie en uitgangspuntenvoor de brede samenwerking zijn tevens te vertalen naar fysieke samenwerkingsmodellen, die per voorziening (brede school) zijn in te richten naar de specifieke situatie op de betreffende locatie (maatwerk). In de gemeente Hilvarenbeek zijn er alleen fysieke onderwijsvoorzieningen aanwezig voor 0-12 jarigen. Onze ambitie gaat echter verder, vanuit de samenwerking zal tevens worden bekeken hoe de jongeren van 12+ kunnen worden bediend. Binnen de brede schoolontwikkeling in Hilvarenbeek worden 3 kernpartners onderscheiden, namelijk peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en onderwijs. Deze kernpartners vormen samen een belangrijk deel van de opvoedingsomgeving van kinderen en zijn bij voorkeur ook fysiek bij elkaar gevestigd.

6 In ieder geval vormen zij (per kern) een samenwerkingsverband. Deze kernpartners wisselen uit, werken samen en stemmen hun aanbod op elkaar af. De kernpartners vormen samen de basisvoorziening: Basisonderwijs Peuterspeelzaal Kinderopvang De kernpartners bekijken welke samenwerking en afstemming met anderen in de keten nodig is om de ontwikkelingskansen voor kinderen te optimaliseren. Daarbij spelen in ieder geval het consultatiebureau en de Jeugdgezondheidszorg (Thebe JGZ en de GGD) een belangrijke rol. Een goede samenwerking en afstemming tussen deze instellingen en de kernpartners is op alle locaties van belang. Ook Schoolmaatschappelijk Werk wordt steeds vaker gewenst ter ondersteuning van de kernpartners bij (problemen in) de ontwikkeling van kinderen. Afhankelijk van de behoeftes van de kernpartners, de kinderen, ouders en buurt-/kernbewoners kan de basisvoorziening per locatie worden uitgebreid met diensten van bijvoorbeeld Algemeen Maatschappelijk Werk of met activiteiten gericht op cultuur (door bibliotheek, muziekschool), sport en volwasseneneducatie. Dat wil niet zeggen dat alle betrokken instellingen ook (permanent) fysiek aanwezig hoeven te zijn. Ook daar moeten per locatie keuzes in gemaakt worden, afhankelijk van behoeftes, maar ook in relatie tot de (financiële en gebouwelijke) mogelijkheden. Het gaat om samenwerkingsmodellen. Mogelijke samenwerkingsmodellen voor de gemeente Hilvarenbeek schematisch weergegeven 1 : Kernpartners Aanvullende voorzieningen Basisonderwijs Jeugdgezondheidszorg Cultuur Volwasseneneducatie Peuterspeelzaal Consultatiebureau Sport Kinderopvang (School)maatschappelijk werk Dit overzicht is van samenwerkingspartners niet uitputtend, er moet ook sprake zijn van een groeimodel en lokaal maatwerk. Op basis van behoeftes van kinderen, ouders en buurtbewoners (de doelgroep) en/of vanuit de kernpartners, kunnen de samenwerkingsverbanden per locatie worden vormgegeven. Per locatie moet ook de coördinatie van de samenwerking worden georganiseerd. 6. Meerwaarde van samenwerking Zoals blijkt uit de visie en uitgangspunten willen wij ons in samenwerking concreet richten op het kind, het gezin (de opvoeders / ouders) en (professionals in) de (opvoedings)omgeving. Wij beogen daarmee het volgende te bereiken: 1. Meerwaarde van de brede samenwerking zou voor kinderen / jongeren kunnen zijn dat: - de ontwikkelingsmogelijkheden worden vergroot door meer samenhang in en verbreding van het (activiteiten)aanbod, zowel tijdens als na schooltijd; - door afstemming tussen de partners (dossiervorming, overdracht kindgegevens e.d.) wordt gekomen wordt tot een sluitend aanbod van zorg rondom kinderen (verbetering van (vroeg)signalering, toegankelijkheid van het aanbod en toegang tot hulpinstanties en ondersteuning van ouders); - meer kinderen langer in de eigen omgeving onderwijs kunnen volgen en opgevangen kunnen worden (thuis nabij onderwijs voor zoveel mogelijk kinderen / jongeren); 1 Het samenwerkingsmodel, als raamwerk voor de ontwikkeling van brede scholen in de gehele gemeente, is mede gebaseerd op het Eindhovense model van spilcentra.

7 - er een goede aansluiting is tussen de voorzieningen, tenminste voor 0 tot en met 12 jarigen, waardoor voor hen een doorlopende lijn ontstaat; 2. Wij verwachten dat ouders op het gebied van opvang, ontmoeting, ontspanning en ontplooiing vooral behoefte hebben aan: - voor-, tussen- en naschoolse opvang, - schoolmaatschappelijk werk voor ouder en kind ter preventie van de inzet van zwaardere (geïndiceerde) jeugdzorg, - ontmoetingsmogelijkheden en ruimte voor ouders van 0-19 jarigen, - informatiemateriaal bijv. over opvoedingsondersteuning, - hulp bij het signaleren van problemen en ondersteuning bij het vinden van de juiste hulpinstantie. Vanuit de samenwerking zouden wij deze behoeftes van ouders kunnen vervullen. Voor de aanbodontwikkeling is een nadere verkenning van de vraag van ouders nog nodig. 3. Daarnaast is het ook van belang dat de organisaties in Samenwijs zelf opbrengsten ervaren van de samenwerking: - de partners die gemeentebreed werken kunnen vanuit een eenduidige visie hun diensten per locatie vormgeven en inzetten. - organisaties zijn beter in staat zich te richten op vragen van ouders/opvoeders en kinderen en kunnen hun diensten laagdrempelig aanbieden door de afstemming met algemeen toegankelijke voorzieningen. - het breed gebruik kunnen maken van faciliteiten van partners (materialen, ruimtes, middelen) om te komen tot meer samenwerking, efficiency en kostenbesparing. - gebruik kunnen maken van de know-how en deskundigheid van de samenwerkingspartners bij de opvoeding van kinderen. 4. Voor de bewoners van de kernen en/of wijken, waar de samenwerking ook fysiek vorm wordt gegeven door clustering rondom (brede) scholen, wordt tevens beoogd het voorzieningenniveau te vergroten. 7. Randvoorwaarden voor samenwerking Op onderdelen is natuurlijk reeds sprake van samenwerking tussen partners. Om nog beter gebruik te kunnen maken van de aanwezige expertise en goede afstemming te realiseren, zijn de volgende randvoorwaarden van belang: - de partners (basisscholen, peuterspeelzalen, kinderopvang, integrale jeugdgezondheidszorg, consultatiebureaus, maatschappelijk werk, bureau jeugdzorg, de bibliotheek, de woonstichting, de gemeente en amarant / prisma en mogelijk nog andere partijen?) dienen een beter beeld te hebben van het aanbod van de anderen en weten wat zij zelf voor de andere organisaties in het samenwerkingsverband kunnen betekenen. - de partners moeten oog en respect hebben voor de eigen identiteit van alle partners en de eigen en gedeelde verantwoordelijkheden. De (formele en informele) lijnen moeten kort worden gehouden en er moet op basis van gelijkwaardigheid met elkaar worden samen gewerkt. - In het belang van voegsignalering, doorgaande ontwikkelingslijnen en opvoedingsondersteuning, moeten goede afspraken worden gemaakt over privacy van ouders en kinderen, waarbinnen de samenwerkingspartners de noodzakelijke informatie uit kunnen wisselen, om te komen tot een sluitende aanpak vanuit alle terreinen. Deze onderdelen worden in de stuurgroep opvoedingsondersteuning uitgewerkt. Daarnaast dient er voldoende aandacht te zijn voor het creëren van draagvlak:

8 - onder de diverse personeelsleden, kennismaking van hen die de samenwerking in de praktijk vorm moeten geven. - onder ouders en buurtbewoners, om de laagdrempeligheid en het gebruik van het aanbod vanuit de brede samenwerking in de toekomst te garanderen. 8. Vervolgtraject In het vervolgtraject in de kern Hilvarenbeek (pilot) vindt binnen deze visie op samenwerking een vertaling plaats naar concrete activiteitenplannen per Samenwijsaccommodatie, gericht op de daar bestaande situatie en de gewenste inhoud door de daar gevestigde (kern)partners. In de volgende figuur is dit schematisch weergegeven: Partners in de brede samenwerking Resultaten - Basisonderwijs - Kinderopvang - Peuterspeelzaalwerk - Jeugdgezondheidszorg - Algemeen Maatschappelijk Werk - Ondersteuning van mensen met een beperking - Bureau Jeugdzorg - Cultuur - Sport - Woonstichting - Gemeente - een gezamenlijke gedragen visie voor de hele gemeente Hilvarenbeek over de brede ontwikkeling van het kind - inzicht in het vervolgtraject gericht op de ontwikkeling van brede scholen in de kern Hilvarenbeek en een centrum voor jeugd en gezin in de gemeente Hilvarenbeek 1 e stap uitwerking: pilot brede scholen in Hilvarenbeek School, peuterspeelzaal, kinderopvang op locatie De Biedonk / St. Adrianus School, peuterspeelzaal, kinderopvang op locatie De Driehoek School, peuterspeelzaal, kinderopvang op locatie De Doelakkers Vanaf 2007 start de gemeente met het opstellen van Integraal Accommodatie Beleid. Daarin wordt tevens beoordeeld welke gebouwelijke mogelijkheden er in de andere kernen zijn om een fysieke Samenwijsaccommodatie te realiseren. De school en peuterspeelzaal in Haghorst gaven aan daartoe zeker kansen te zien. Samenwerkingsafspraken kunnen in diverse kernen uiteraard ook vooruitlopend op of zelfs zonder gebouwelijke aanpassingen worden gemaakt. Partijen uit Esbeek, Haghorst, Biest-Houtakker en Diessen hebben zich daarvoor al enthousiast getoond. Wel moeten de behoeftes van inwoners uit de andere kernen nader in beeld worden gebracht. Op dit moment is er bijvoorbeeld nog weinig behoefte aan buitenschoolse opvang. Het is belangrijk dat er voor alle kernen een vervolg wordt gegeven aan de ontwikkeling van samenwerkingsverbanden op grond van Samenwijs en dat het dus niet bij het opstellen van deze visie blijft. De gemeente kan hierop sturen en een ondersteunende rol vervullen, vanuit haar taken in het lokaal onderwijs- en jeugdbeleid.