KOERSDOCUMENT GRUITPOORT

Transcriptie

1 KOERSDOCUMENT GRUITPOORT OP NAAR EEN CULTURELE BROEDPLAATS ACHTERHOEK MET PRODUCTENBOEK 2015 en ORGANISATIEBELEID oktober 2014

2 Inhoud 1 DEEL 1 ONZE VISIE... 5 Cultuur en creativiteit in de kerntakendiscussie... 6 Cultuurparticipatie: klanten, overheid en partners... 7 Onze culturele levensloop... 8 Broedplaatsenbeleid... 9 Broedplaats de Gruitpoort Missie en visie Gruitpoort DEEL 2 ONZE PRODUCTEN Innovatief kunstlab Educatie in een broedplaats Theater Film Debat en events Cultuureducatie op school Jongeren Ouderen Netwerk Amateurkunst Begroting Gruitpoort DEEL 3 ONZE ORGANISATIE Onze organisatiecultuur Richten, inrichten en verrichten Financiële jaarcyclus Personeel Vrijwilligersbeleid Organogram per Overlegstructuur Lief, leed en jubilea Preventie&Veiligheid Informatie&Communicatie Deel 3 van dit Koersdocument (Onze organisatie) is alleen voor intern gebruik. 2

3 Leeswijzer Dit Koersdocument is een levend document. We gebruiken het als leidraad voor de koers tot 2020 maar het wordt waar nodig en wenselijk jaarlijks bijgesteld. In DEEL 1 beschrijven we onze visie op onze sector en op hoe alle partners zich daarbinnen en daarbuiten tot ons en elkaar verhouden. Omdat de gemeente onze grootste opdrachtgever is gaan we uitgebreid in op de mogelijkheden voor gemeentelijk cultuur- en zorgbeleid. DEEL 2, het productenboek is in feite het activiteitenprogramma. We beschrijven hier de inhoudelijke onderdelen van de broedplaats Gruitpoort. Niet alle onderdelen voeren we uit in opdracht van de gemeente Doetinchem. Deze voegen we zelf toe om de broedplaats compleet te maken: theater, debat en events en Netwerk Amateurkunst. Deze onderdelen bevatten geen doelstelling van de gemeente en hebben derhalve geen verantwoordings-paragraaf. Elk jaar wordt, uiterlijk 1 december, samen met de gemeente gekeken op welke onderdelen welke prestatie geleverd worden. Ook stellen de op de betreffende onderdelen resultaatafspraken vast. In de jaarrekening en jaarverslag wordt jaarlijks verantwoord in hoeverre de beoogde resultaten behaald zijn. De horeca en verhuur, ook een essentieel onderdeel voor de exploitatie van de Gruitpoort, wordt niet apart beschreven omdat deze activiteiten altijd en alleen ondersteunend zijn aan de broedplaats, het is geen opdracht. De inkomsten uit deze activiteiten zijn wel noodzakelijk omdat deze de broedplaats kostendekkend en daarmee mogelijk maken. DEEL 3 over onze organisatie, beschrijft het organisatiebeleid en de werkwijze op verschillende onderdelen. Dit deel is alleen voor intern gebruik. 3

4 4

5 DEEL 1 ONZE VISIE 5

6 Cultuur en creativiteit in de kerntakendiscussie Deze tijd heeft creatieve mensen nodig. De ontwikkelingen op het wereldtoneel en de implicaties daarvan in onze individuele levens vragen om veerkracht en creativiteit. Dit is voor zowel de economie als voor de gezondheid van onze moderne samenleving essentieel. 2 Burgerschap in een veranderende wereld De wereld wordt groter, kleiner en sneller. Informatiestromen worden tegelijkertijd breder, sneller en complexer, economische markten dynamischer en onvoorspelbaarder, allerlei macroprocessen raken op wereldschaal verknoopt. Die complexiteit dringt de individuele levens van burgers binnen. Het wordt moeilijker om ons te oriënteren in een zee van - op het eerste gezicht - gelijkwaardige meningen, verleidingen en boodschappen. De onzekerheid over kernwaarden en identiteit nemen toe. De betrokkenheid bij de inrichting van de samenleving en de democratie neemt af. De kloof tussen mensen die wel en mensen die niet mee kunnen komen, wordt groter. Het belang van een creatieve mindset Het antwoord op die economische, maatschappelijke en democratische uitdagingen ligt niet in het verkleinen van onze wereld maar in het verruimen van onze blik en onze vaardigheden: het vermogen om te gaan met de stortvloed aan prikkels, informatie en perspectieven, het vermogen om te verbeelden, van perspectief te wisselen, van toolset te wisselen en buiten de eigen kaders te denken. Onze tijd vraagt kortom - om creatieve vermogens. Ons volksgemoed is kwetsbaar. Alleen door te investeren in creatief wereldburgerschap kunnen we de levenskracht van onze economie en onze democratie behouden. Om dat te bereiken is investeren in creativiteit zinvol. Het ontwikkelen van een creatieve mindset bij kinderen verhoogt de capaciteit tot leren, verbetert de schoolprestaties, vermindert de schooluitval, verhoogt de aspiraties en ambities, verkleint de prestatiekloof. Via de leerkrachten brengt het werken aan creativiteit een versterkt curriculum, betere didactische vaardigheden, grotere onderlinge betrokkenheid en lerend vermogen, en een verbeterd schoolklimaat. Bij volwassenen draagt het investeren in creativiteit bij aan het vermogen te participeren in de arbeidsmarkt, actievere houding ten opzichte van maatschappelijke en democratische processen, grotere tolerantie ten aanzien van andere culturen, het vermogen tot life-long learning. En op maatschappelijk niveau bevordert creativiteit het innovatief vermogen van de samenleving en de economie, de democratische participatie, de basis voor excellente opleidingen, de economische basis van power-regio s, het vestigingsklimaat van steden, sociale cohesie en weerbaarheid, en de basis voor de multiculturele samenleving. Daarin investeren levert een hoog rendement in brede zin (cultureel klimaat en een adequaat voorzieningenniveau). Het bevordert en stimuleert de creatieve vermogens van burgers. En komt zo de samenleving ten goede. 2 Naar: Brief Cultuureducatie KC FC K92, gericht aan de Tweede Kamer,

7 Cultuurparticipatie: klanten, overheid en partners Moet je investeren in iets dat klanten blijkbaar niet zelf kunnen of willen financieren? Soms drukt de koopkrachtige vraag niet werkelijk uit wat de samenleving nodig heeft. Gezien het in H1 beschrevene kun je er niet vanuit gaan dat de burger zelf vraagt om zijn creatieve mindset te bevorderen, zeker niet als hij daarvoor minimaal de integrale kostprijs moet betalen: - Kunst in de openbare ruimte wordt gewaardeerd maar welke markt neemt de kosten daarvoor voor haar rekening? - Cultuur op school vinden we zinvol maar welke markt zorgt er voor dat er naast rekenen en taal ook ruimte blijft voor deze creativiteitsontwikkeling? - Genoeg mensen gaan graag naar de schouwburg maar wie is bereid de prijs voor een kaartje te betalen als ook de kosten voor het gebouw en het personeel er mee gedekt moeten worden? - Als er geen centraal georganiseerde cultuureducatie meer gegeven wordt, wie vraagt er dan straks nog naar vioollessen? En wat gebeurt er als er straks niemand meer viool kan spelen en er ook niemand meer is om het van te leren? Wie bespeelt dan nog onze concertpodia? We zien het al in veel gemeenten gebeuren. Neem de gemeente Berkelland. Zij haalde in 2011 het landelijke nieuws als kaalslaggemeente die het aan de markt ging overlaten. De Triangel sloot. Het Segnocollectief van ZP-ers nam het muziekonderwijs voor de goed lopende instrumenten over. Inmiddels 2 jaar later zien de muziekverenigingen hun aanwas tot een derde geslonken. Zodra muziekles geen common sense meer is en er is geen centraal georganiseerde aanbieder meer, verdwijnt de vraag. Je kunt je bij dit alles neerleggen vanuit de gedachte dat waar geen vraag naar is, ook geen behoefte aan is. Maar als er geen aanwas van onderaf plaatsvindt, zowel voor cultuurparticipatie als voor cultuurbeleving, als er geen talentontwikkeling gestimuleerd wordt, geen liefde voor cultuur, gewoon omdat het niet meer wordt aangeboden, zal de vraag verdwijnen. En daarmee de aanwas op de beroepsopleidingen (kunstacademies, conservatoria, docentenopleidingen). En daarmee de professionals op de podia. En de docenten om nieuw talent te scouten en op te leiden. En zo ook het creatief burgerschap dat we zo hard nodig hebben. Al met al een vicieuze cirkel die niet meer terug te draaien is. Daar ligt de taak voor de overheid. Én de lokale partners. Zowel maatschappelijke organisaties als het bedrijfsleven. Zij zijn nodig om Cultuur te blijven stimuleren, ondersteunen, prikkelen. Bijvoorbeeld om efficiënter en meer naar buiten gericht te werken dan nu soms het geval is. Waar het vroeger genoeg was als de gemeente een instelling subsidieerde en de klanten de rest betaalden, is het vandaag de dag noodzakelijk maar ook wenselijk dat de culturele infrastructuur verankerd is in de hele samenleving. Dat het partnerschappen aan gaat met bijvoorbeeld de zorginstellingen. Maar ook met bedrijven. Ook zij kunnen en moeten een belangrijke bijdrage leveren aan de verankering van het culturele klimaat in hun regio. 7

8 Verenigingen, etc Broedplaatsen, podia, Onze culturele levensloop Als we het wat breder trekken dan alleen onze eigen lokale situatie, welke rol zouden de verschillende partners dan op zich moeten nemen in onze culturele levensloop? De Gruitpoort ziet het als volgt. - Rijksoverheid schept voorwaarden door financieren cultuureducatie in het basisonderwijs, de beroepsopleidingen, basisinfrastructuur podia en gezelschappen. - Provincie financiert inhoudelijke speerpunten en innovatie - Gemeenten zorgt voor podia, broedplaatsen en binnenschoolse cultuureducatie - Maatschappelijke partners en bedrijfsleven ondersteunen de podia en broedplaatsen opdat zij hun programma s kunnen financieren. Door op deze manier de taken te verdelen tussen de verschillende belanghebbenden en de markt, krijgt onze culturele levensloop een nieuwe structuur. De overheid garandeert daarin onze cultuureducatie, binnen een basisinfrastructuur van broedplaatsen, podia en gezelschappen. De culturele levensloop in de 21 e eeuw jr 25-50jr Publiek Profs, ZPers en kunstenaars Broedplaatsen Klanten 18-25jr Beroepsopleidingen 12-18jr Samenwerking VO 0-12jr Binnenschoolse cultuureducatie PO De klanten nemen in aantal, door ons drukke werkende bestaan, eerst af en daarna weer toe als we ook ouder worden. Als amateurkunstenaar kunnen we ook actief kunnen worden als vrijwilliger. De broedplaatsen, podia en verenigingen richten zich, i.s.m. maatschappelijke partners en bedrijven, in toenemende mate op cultuureducatie aan kinderen en andere maatschappelijke verbindingen met partnerorganisaties. De kunstenaar (in dienst en freelance) werkt in gezelschappen, orkesten, opleidingen, broedplaatsen en in scholen, binnen de landelijke en regionale culturele infrastructuur. Het onderwijs zorgt zowel in PO en VO als in de beroepsopleidingen voor gewaarborgde kwaliteit en wordt daarvoor ook gefinancierd. Het aantal beroepsopleidingen neemt wel sterk af waardoor de buitenschoolse educatie voor kinderen zich meer richt op het creëren van publiek dan op het opleiden van professionals. 8

9 Broedplaatsenbeleid Een gezonde lokale culturele infrastructuur levert meer op dan het kost, niet alleen immaterieel maar ook materieel. Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van veel lokale culturele bedrijvigheid voor steden van groeiend economisch belang is. Mensen volgen al lang niet meer het werk de werkgelegenheid, maar het werk de mensen. Dit geldt zeker voor hoogopgeleide werkers in kennisintensieve sectoren. Om als regio de werkgelegenheid in deze sectoren van de toekomst te behouden, moeten zeker krimpregio s alle zeilen bij zetten om het voorzieningenniveau op peil te houden. Maar als er minder middelen beschikbaar zijn, zullen er ook keuzes gemaakt worden. Een goed middel daarvoor kan zijn, het voeren van een afgewogen broedplaatsenbeleid: het (bij voorkeur bóvenlokaal) aanwijzen van een aantal inspirerende plekken waar cultuur plaatvindt, bij voorkeur in meerdere disciplines en van waaruit verbanden kunnen worden gelegd met andere maatschappelijke sectoren en het regionale bedrijfsleven. Wat is een broedplaats? Van oudsher (jaren 70) waren culturele broedplaats verzamelgebouwen, bij voorkeur in leegstaande fabriekspanden, met (betaalbare) werkplekken, ateliers, oefenruimtes voor (amateur)kunstenaars en ondernemers in de creatieve sector. Inmiddels vormen ook kunstencentra zich steeds vaker om van traditionele cursusinstituten tot creatieve broedplaatsen. De diversiteit van gebruikers zorgt voor synergie en meerwaarde. Daarmee vervullen broedplaatsen een belangrijke inspirerende rol voor de inwoners van een stad. Zeker als er voldoende ruimte is om zowel geïnspireerd te worden als om zelf initiatieven te nemen. Van daaruit kunnen broedplaatsen zich doorontwikkelen als ontmoetingsplaats voor gelijkgestemden maar juist ook voor andersdenkenden. Een plek waar men elkaar ontmoet, verbindt en inspireert. Het is een plek waar professionals (kunstenaars, theatermaker, filmmakers) zich graag aan verbinden. Waar zij, geïnspireerd door de plek en door met elkaar nieuwe producties en installaties maken, ondersteund door de organisatie van de broedplaats. Daardoor is zo n broedplaats ook aantrekkelijk voor publiek en amateurkunstenaars. Om er lessen te volgen en bijzondere activiteiten en evenementen te bezoeken. Zeker in gemeenten waar geen hogescholen voor de kunsten gevestigd zijn en dus minder professionals wonen is het bieden van een prikkelende en uitdagende programmering binnen zo n broedplaats zeer wenselijk. Zodat de broedplaats ook te vinden is. 9

10 Sociale innovatie: cultuur als preventieve zorg en hulpverlening Een nieuwe visie op cultuurbeleid is niet de enige uitdaging voor gemeenten. Ook de transities in de jeugd- en ouderenzorg vormen een uitdaging. Met minder middelen moeten extra taken worden uitgevoerd. Door als gemeente aan een broedplaats niet alleen meerdere beleidsterreinen maar ook een regiefunctie toe te kennen, ontstaat een effectief instrument om vorm te geven aan gemeentelijk cultuur- én transitiebeleid. Bij voorkeur in combinatie met sport. Een broedplaats kan bijvoorbeeld cultuureducatie op scholen organiseren. Ook kunnen specifieke programma s voor ouderen en jongeren ontwikkeld worden, samen met doelgroepspecifieke ketenpartners. Een broedplaats kan nooit de plaats van de hulpverlening innemen maar zij kan wel, door een sterke focus op preventie, zowel in het jeugd- als het ouderenbeleid, een belangrijke bijdrage leveren aan het voorkomen van hoge zorgkosten. Zeker nu de kosten daarvan bij de gemeente zelf liggen. Gewoon door het vroegtijdig te signaleren van risico s en door mensen bij te staan en tot (culturele) participatie te stimuleren als de eventuele problemen nog behapbaar zijn. Veel jongeren kunnen daardoor buiten het hulpverleningscircuit blijven of hoeven er een minder groot beroep op te doen. Ook voor ouderen kan cultuur een belangrijk middel zijn om actief en vitaal te blijven en daardoor een beroep op de zorg uit te stellen. Een culturele broedplaats moet, om al die betrokkenen te inspireren en uit te dagen een sterk een netwerk hebben van amateurkunstenaars én professionals voor het uitvoeren van programma s. De broedplaats kan dan een loket- of makelaarsfunctie vervullen maar ook kwaliteitsimpulsen aan programma s geven of ze zelfs initiëren. Cultuur en sport In deze transities maar ook richting scholen kunnen sport en cultuur goed samen optrekken. Zowel sport- als cultuureducatie zijn voor scholen essentieel en beide disciplines vragen om ondersteuning van buiten. Een broedplaats kan die ondersteuning geven. Als sport en cultuur daarin samen optrekken, wellicht zelfs vanuit zo n broedplaats (huisvesting), geeft dat inspiratie en synergievoordelen en maakt dat de communicatie naar scholen eenvoudiger. Dat geldt ook voor programma s richting jeugd- en ouderenzorg. Ook daarin kan de vraag gecombineerd binnengehaald en aanbod op elkaar afgestemd worden. Regionale visie Om het broedplaatsenbeleid concreet invulling te geven zouden de gemeenten in de Achterhoek allereerst in gezamenlijkheid zorg moeten dragen voor regionale spreiding van voorzieningen (culturele atlas). In het kader van Achterhoek 2020 vindt zo n onderzoek al plaats. De gemeenten zullen moeten kiezen met welke broedplaatsen zij een verbinding aan gaan zodat zij gezamenlijk kunnen zorgen voor een regionaal dekkende culturele infrastructuur. De provincie zou dan de taak op zich kunnen nemen de aangewezen broedplaatsen te ondersteunen bij het kunnen voeren van een innovatief beleid en een innovatieve programmering. 10

11 Broedplaats de Gruitpoort De huidige generatie kunstenaars maar ook hun publiek laten zich niet meer leiden door instituties of experts, maar zoeken hun eigen weg vooral geleid door vrienden en communities, al dan niet via sociale media. 3 Toch is het voor zowel publiek als voor gemeenten plezierig en functioneel om plekken te hebben waarin klanten en experts elkaar kunnen vinden. Een plek waar alle disciplines binnenshuis zijn om deze broedplaats-functie vorm en inhoud te kunnen geven. De Gruitpoort is al jaren zo n broedplaats nieuwe stijl. Met een meer dan 15 atelier- en werkruimtes voor zowel beeldende kunstdisciplines en theater/dans als theorievakken, een jongerencentrum, een filmhuis en (in) een vlakke vloer-theaterzaal worden hier volop mogelijkheden geboden om cultuur(educatie) te presenteren aan en te delen met bezoekers. Een multifunctionele accommodatie die cultureel-maatschappelijke doelen verbindt met theater, film, debat en (podium)kunst aan zowel kinderen en jongeren als aan volwassenen en ouderen. Social design avant la lettre. Gelegen in het CultuurKwartier zijn er daarnaast veel mogelijkheden tot samenwerking met de andere instellingen in dat gebied (Amphion, Borghuis, Stadsmuseum, VVV, bioskoop, Ruimzicht) en tot nieuwe initiatieven en shared services. Muziek is daarbij een onmisbare discipline. Helaas is dat nu niet gesitueerd in het CultuurKwartier. Er zal vanuit het broedplaatsenbeleid een regionale visie ontwikkeld moeten worden op het muziekonderwijs in de Achterhoek, zowel binnenschools als buitenschools. De Gruitpoort denkt daar graag in mee. Kritische succesfactoren van de Gruitpoort Wat maakt de Gruitpoort een geschikte broedplaats? Het multifunctionele pand ligt op een zichtlocatie aan de rand van het centrum en is onderdeel van het CultuurKwartier. De publieksprogrammering (film, theater, debat) vormt de zichtbare etalage van wat de broedplaats te bieden heeft. De lessenafdeling en de daartoe ingerichte faciliteiten zorgt voor een vaste stroom van cultuurgeoriënteerde bezoekers, zowel kinderen als volwassenen. De kleine basisorganisatie is professioneel en wendbaar en in staat snel en inhoudelijk te reageren op nieuwe ontwikkelingen en in staat (externe) financiering te verwerven. Met het Jongerencentrum en het ouderenprogramma is de broedplaats niet alleen een cultuurgeoriënteerde stedelijke ontmoetingsplaats voor jongeren en ouderen zelf maar een vindplaats van sociale innovatie. 3 Uit: De Cultuurverkenning 2014, Raad voor Cultuur 11

12 Een broedplaats is mensenwerk Met alleen een geschikt gebouw en een strakke organisatie ben je er niet als broedplaats. Een broedplaats werkt pas als je er in gesprek kunt met mensen die met je mee broeden. Mensen met bagage. Die je scherpe vragen stellen, je aan het denken zetten. Vanuit de ervaring die ze zelf meebrengen. Deze mensen, vrijwilligers en medewerkers, maken samen de broedplaats Gruitpoort: Het zijn zo n 100 vrijwilligers, 50 (vooral freelance) docenten voor zowel de lessen in de broedplaats, ook voor de VU als voor de cultuureducatie in de scholen en wijken. En een kleine staf van inhoudelijke afdelingscoördinatoren, jongerenwerkers, administratieve ondersteuners en beheerders. Om een beeld te geven van de gesprekspartners met de inhoudelijke en strategische verantwoordelijkheid de broedplaats vorm te geven, lichten we hen er uit: Ester van de Haar (directeur), is van huis uit onderwijskundige. Na o.a. 10 jaar uitgever in de educatieve sector te zijn geweest, kwam zij 6,5 jaar geleden bij de Gruitpoort. Met behulp van het hele team heeft de Gruitpoort zich binnenstebuiten gekeerd. Daar ligt ook haar drijfveer: verbindingen aan gaan en kansen zien. Altijd met kunst en kwaliteit als uitgangspunt. Een organisatie heeft alleen bestaansrecht als zij een meerwaarde biedt voor de samenleving. Daar is kwaliteit en innovatie voor nodig. En verbinding. Niet alleen met klanten en de overheid, ook met maatschappelijke partners. 12

13 John von der Linden (publieksactiviteiten en informatie/communicatie), studeerde geschiedfilosofie aan de Radboud Universiteit met een minor in de vergelijkende kunstwetenschappen. Hij was programmeur geluids- en videokunst bij Extrapool in Nijmegen en werkte als adviseur informatievoorziening. Als coördinator publieksactiviteiten verzorgt hij de film, theater en debatprogrammering, de voor de meeste Doetinchemmers meest zichtbare onderdelen van de Gruitpoort. Na jarenlang liefhebber (en Gruitpoort)vrijwilliger te zijn geweest een functie die op zijn lijf geschreven is. Machteld van der Meij (Lang Leve Kunst) is van huis uit musicus. Later heeft zij commerciële economie en bedrijfskunde gestudeerd. Ze is zowel muziekschooldocent geweest als consultant bij Deloitte en Touche, hoofd in een zorginstelling voor doofblinden en projectleider doofblindheid op een landelijk expertisecentrum in de zorg. In de Gruitpoort is zij gestart met het servicepunt amateurkunst. En nu geeft het programma Lang Leve Kunst haar energie. Om een 86jarige met een 16jarige te zien praten over hoe het is/was om 16 te zijn. Om het waargebeurde verhaal dat een oudere vertelde, later als theatervoorstelling terug te zien. Om mee te maken hoe een dementerende vrouw opeens weer notitie neemt van haar omgeving omdat ze een koor hoort zingen. Daar draait het om. Wendelien Wouters (Jeugd) studeerde docent theater aan ArtEZ. Wendelien werkt als veelzijdig theatermaker en (trainings)actrice. Met Wouters&Sars Producties speelt ze voorstellingen over lastige onderwerpen voor de jeugd. Aan de Gruitpoort is ze al tien jaar verbonden. Wendelien zette direct na haar afstuderen de Oost-Gelderse muziktheaterschool GRID op die tot op de dag van vandaag volle groepen kinderen en jongeren naar de Gruitpoort trekt. Om het Gruitpoort-cursusbedrijf een nieuwe impuls te geven ontwikkelde ze cultuur in het sportschool-model. Momenteel ontwikkelt Wendelien binnen Bureau Cultuur & School (en deels vanuit de Muziekschool) eigentijdse cultuurprogramma s voor kinderen én leerkrachten. Omdat ze zelf blijft les geven en theatermaken blijft haar feeling met de praktijk voortdurend gevoed. 13

14 Wout Mulders (Jongerencentrum en jongerenwerk) studeerde Integrale Veiligheidskunde in Utrecht waar hij zich specialiseerde in jeugd en veiligheid. Door een afstudeeronderzoek bij Tandem Welzijn in Nijmegen kwam hij voor het eerst in aanraking met jongerenwerk. Een roeping was gevonden. Wout ontwikkelde zich snel binnen het jongerenwerk van Nijmegen en werd gewaardeerd door de jongeren omdat ze op hem konden bouwen, maar hen ook durfde te confronteren met de gevolgen van hun gedrag. In Doetinchem vindt hij het stedelijk jongerenwerk opnieuw uit en laat hij zien waarom het loont om preventief met jongeren te werken. Als veiligheidscoördinator van het grootste afgesloten carnavalsevenement van Nederland neemt hij bovendien een schat aan ervaring mee om jongeren goed te kunnen ondersteunen bij activiteiten en evenementen. Tanja Hoeben (Volksuniversiteit, in dienst van het Graafschap College) heeft haar achtergrond in communicatieadvies. Vorig jaar is zijn begonnen met het opfrissen van de VU: de website is vernieuwd, de gids is een kleurrijke folder geworden en er zijn enthousiaste nieuwe docenten aangetrokken. Het samengaan van de VU met de lessen van de Gruitpoort en het gezamenlijk komen tot een nieuw concept was een mooie volgende stap voor Tanja: de VU zal de komende jaren in de hele Achterhoek op de kaart staan. Het broedplaatsteam: Foto s: Johan Veltkamp 14

15 Missie en visie Gruitpoort Voor het beschrijven van onze missie en visie maken we gebruik van het eenvoudige model van Simon Sinek, The Golden Circel 4. Hieronder voor de Gruitpoort als geheel en in Deel 2 ook per afdeling. Steeds beginnen we met het waarom en werken dat uit in het hoe en het wat. Missie: De Gruitpoort prikkelt Visie Gruitpoort (waarom zijn we er) Deze tijd heeft creatieve mensen nodig. De ontwikkelingen op het wereldtoneel, de technologische innovaties die in een onwaarschijnlijk tempo hun implicaties hebben voor onze individuele levens vragen om veerkracht en creativiteit. De Gruitpoort is er om daar een bijdrage aan te leveren. Strategie Gruitpoort (hoe bereiken we dat) De Gruitpoort maakt cultuur persoonlijk. De Gruitpoort is er voor iedereen die uitgedaagd wil worden. Met kunst, cultuur maar ook persoonlijk. En altijd in de ontmoeting. De Gruitpoort positioneert zich als een regionaal ondernemende broedplaats voor kunst, cultuur en debat, in verbinding met de samenleving, waar kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen geprikkeld en geïnspireerd worden, tot talentontwikkeling en creatieve ontmoeting. Doelen Gruitpoort (wat willen we doen) 1. Prikkelend publieksprogramma in huis (creatieve lessen, Volksuniversiteit, film, theater, debat) 2. Broedplaats voor makers en kunstenaars 3. Stedelijk jongerencentrum in huis, vindplaats 4. Maatschappelijke verbinding op locatie met a. Lang Leve Kunst voor ouderen b. Cultuureducatie op scholen 5. (Creatieve) dienstverlening voor de zakelijke markt Vanuit deze doelstellingen formuleren we de volgende inzet voor de komende beleidsperiode: 4 Simon Sinek, Begin met het waarom,

16 Inzetten op positie als creatieve broedplaats De Gruitpoort verbindt de professionele kunst(enaar) met de samenleving. We ondersteunen amateurs maar zeker ook kunstenaars vanuit professionele kwaliteit in hun talentontwikkeling en dagen hen uit daarmee ook een verbinding met de samenleving aan te gaan. Inzetten kwalitatieve programmering en synergie We ontwikkelen en selecteren op kwaliteit georiënteerd kunstonderwijs, theater, film, debat,jongerencentrum, ouderen, het onderwijs/scholen. We zoeken voortdurend naar nieuwe vormen en met een focus op uitdaging en diepgang. Door het leggen van dwarsverbanden tussen alle afdelingen van de Gruitpoort (lessen, theater, filmhuis, debat, jongerencentrum, ouderen, het onderwijs/scholen) en altijd in verbinding met de maatschappij, profileert de Gruitpoort zich als een cultuurinstelling met een grote maatschappelijke relevantie. Regionaal opstellen als professionele en inspirerende uitvoeringsorganisatie en etalage De Gruitpoort is een culturele, uitdagende, prikkelende netwerkpartner in Doetinchem en in de Achterhoek. We zijn voor alle gebruikers, een aantrekkelijke, cultuurgeoriënteerde ontwikkel- en ontmoetingsplek. We zoeken verbindingen met andere organisaties in de Achterhoek met wie we tot afgebakende rolverdelingen komen. Voor ICER bijvoorbeeld kunnen wij onszelf positioneren als etalage. Bijvoorbeeld: Bij de Gruitpoort kun je als particulier een cursus 3Dprinten doen,voor toepassingen in industrie en onderwijs en kunstenaars en hun ateliers verwijzen we naar ICER. Bij de Gruitpoort kun je terecht voor kwalitatief toneel voor een kleine doelgroep, voor breed populair theater verwijzen we naar Amphion. Bij de Gruitpoort kun je terecht voor een basispakket aan educatie voor scholen.. Zowel de organisatie (voor scholen en voor partners) als de uitvoering (voor onze eigen disciplines hure wij ZP-ers in per opdracht) kunnen wij voor onze rekening nemen. Voor specialismen in de kunsten verwijzen wij naar specifieke kunstenaars en ZP-ers die vanuit hun eigen ateliers of op onze locatie hun diensten kunnen aanbieden en waarin wij kunnen bemiddelen.. Inzetten op cultureel ondernemerschap De Gruitpoort ziet kansen voor een stevige verbinding met de samenleving. Of je cursist, jongere of zakelijke klant bent, je wordt door alle medewerkers altijd vriendelijk ontvangen en tegemoet getreden. De medewerkers zijn gericht op contact maken. Daarmee bewerkstellingen we een groei in de deelnemers- en bezoekersaantallen van zowel de kernactiviteiten als de dienstverlening daaromheen bij zowel kinderen en jongeren als volwassenen. Specifieke groei wordt beoogd in de zakelijke markt door het verlenen van creatieve dienstverlening en vergader- en horecafaciliteiten aan zakelijke klanten. Met de komst van de Volksuniversiteit positioneren wij ons ook als aanbieder van talentrainingen (zowel vreemde talen als NT2) voor de zakelijke markt. 16

17 DEEL 2 ONZE PRODUCTEN

18 Innovatief kunstlab Een broedplaats kan zijn functie niet vervullen zonder innovatief DNA. De producten die we hierna beschrijven, zijn de producten waar we op dit moment al aan werken en waar de we komende jaren mee verder willen. Maar in een echte broedplaats gebeuren juist ook dingen die nu nog niet gepland zijn. Antwoorden op vragen die nog niet gesteld zijn. Dingen die misschien financieel niks opleveren maar wel inspirerend of leerzaam zijn. Ook als ze helemaal mislukken. Dingen waar we grenzen mee verleggen. Echte experimenten. Alleen dan kan een broedplaats functioneren als plek waar innovatie en creativiteit de kern zijn. Waar mensen met ideeën zich aan verbinden. Alle Gruitpoorters, maar juist ook buitenstaanders kunnen daarom bij de broedplaats Gruitpoort een idee met onderbouwing en eventuele begroting indienen. Onze criteria zijn: o Het experiment prikkelt o Het experiment is nog nooit eerder gedaan. o Er zijn meerdere disciplines betrokken. o Bij voorkeur zijn meerdere doelgroepen betrokken. o Het is een kortlopende activiteit. Daarom proberen we elk jaar een (klein) innovatiebudget te reserveren. Voor 2015 is dat 6000,-. Een bijzonder 3Dprint-project van Michiel van der Kley. Dit project is niet vanuit de Gruitpoort ontstaan maar de kunstenaar gaat vanuit ICER een nieuw project opzetten en we onderzoeken hoe we daar bij aan kunnen haken. 18

19 Educatie in een broedplaats Doelstelling gd Kunst & cultuur zijn onbetwistbaar belangrijk voor de leefbaarheid, levendigheid en aantrekkelijkheid van de gemeente Doetinchem en de omliggende kernen. Cultuur is de verbindende schakel in wijk, stad en regio. Kunst & cultuur zijn van economische waarde voor Doetinchem en dragen in belangrijke mate bij om reuring in de stad te krijgen. Voor een aantrekkelijke (binnen)stad om in te wonen, te werken en te leven, is reuring van levensbelang. Resultaatverwachting gd Culturele instellingen dienen meer regionaal samen te werken. Daar waar dergelijke initiatieven ontstaan, worden die ondersteund. Een goede infrastructuur voor amateurkunsten en voor cultuureducatie is een voorwaarde voor een vitaal platteland. Bronnen Coalitieakkoord Agenda voor de Toekomst Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek Ester van de Haar: Wij maken cultuur persoonlijk. Alleen wie zich persoonlijk geraakt weet, komt tot ontwikkeling en innovatie. En dat is nodig in deze tijd. De educatie-afdeling is altijd de ruggengraat van de Gruitpoort geweest. Het is de oorsprong van de Gruitpoort en de plek waar klanten daadwerkelijk actief zelf met kunst bezig zijn. De kern van onze oorspronkelijke doelstelling. We zien de laatste jaren steeds meer kunstencentra in het land a.g.v. dalende deelnemersaantallen hun lessenafdeling afstoten. Lees: het aan de markt overlaten en docenten massaal ontslag aanzeggen. Zij stellen hun ruimtes beschikbaar aan (dezelfde) docenten en deze factureren dan zelf hun cursisten. De Gruitpoort vindt dit geen wenselijke situatie. De markt, zowel docenten als cursisten, is hiervoor in de Achterhoek te klein waardoor zowel het aanbod als de vraag zal versnipperen en uiteindelijk zal afnemen en Doetinchem opnieuw een belangrijke culturele broedplaats zal verliezen. Of in elk geval een belangrijk participatie-onderdeel ervan. We kunnen echter niet ontkennen dat hoewel deze afdeling met afstand wekelijks de meeste bezoekers over de drempel brengt, zij financieel gezien risicovol is: de directe (personeels)kosten zijn hoog en het verschil tussen het minimale en het maximale aantal deelnemers aan een les is ongeveer 4 deelnemers. Ook is het qua organisatie de meest arbeidsintensieve afdeling. De 19

20 afdeling gebruikt de meeste ruimte in het pand en omdat alle activiteiten hun eigen faciliteiten vereisen, is het verschuiven van activiteiten naar andere ruimtes niet mogelijk. Klanten zijn ook gebonden aan bepaalde dagdelen waardoor verschuivingen is het rooster meteen klanten kost. Om in te spelen op de behoefte aan meer flexibiliteit hebben we in een sportschoolmodel voor de lessen ontwikkeld: zelf je eigen programma samenstellen met een kaart voor 1 keer per week of onbeperkt lessen volgen. Daarmee hebben we het aantal deelnemers in en , in tegenstelling tot de dalende trend in het land, stabiel kunnen houden. Groei was echter een stap te ver. Voor het seizoen zijn we daarom een samenwerking aangegaan met de Volksuniversiteit. Een instelling met een zeer vergelijkbaar aanbod. Om de backoffice van beide organisatie in elkaar te kunnen schuiven en daar op te kunnen bezuinigen hebben we het oude cursussysteem weer teruggebracht. De Volksuniversiteit is een dochter van het Graafschap College. Daardoor zijn ook andere verbindingen mogelijk, bijvoorbeeld met het Jongerencentrum. Tanja Hoeben: Niemand ontkomt tegenwoordig aan een Leven Lang Leren. Ik maak daarvan: een Leven Lang Leuk Leren, niet alleen voor de cursisten maar ook voor mijzelf. Waarom educatie? Een leven lang leren is essentieel om in de samenleving te participeren. De Gruitpoort biedt educatieaanbod voor iedereen die zich wil ontwikkelen op het gebied van kunst en cultuur, ongeacht ervaring en talent. Het lessenaanbod is gericht op de creatieve, kunstzinnige en persoonlijke ontwikkeling van de deelnemer. Het ontwikkelen van de ambachtelijke vaardigheden is daarbij een middel. De ambachtelijke competenties van de docenten zijn echter een voorwaarde om voor de Gruitpoort les te mogen geven. De Gruitpoort is erkend als een broedplaats (voor jong talent). Ook jongeren weten de Gruitpoort te vinden als plaats waar ze mooie en creatieve dingen kunnen doen met hun talenten. Het jongerencentrum heeft geen lessen op haar programma staan en verwijst eventueel jongeren daarvoor door naar het Cultuurcluster van de Gruitpoort. Hoe? In het lessenaanbod van de Gruitpoort staat leren centraal. Het veelvuldig wisselen van lessen of docent komt ook daardoor weinig voor. De focus ligt in het grootste deel van het aanbod op leerlijnen en (talent)ontwikkeling. 20

21 Door het wegvallen van de semistructurele subsidie voor Muziektheaterschool GRID valt de specifieke coördinatie en kwaliteitsbewaking daarvan weg. Echter wij willen het merk GRID niet verloren laten gaan en nemen de lessen, zonder de extra mogelijkheden voor producties en ondersteuning, op in het reguliere aanbod. De Gruitpoort heeft vrijwel geen docenten meer in vaste dienst en sluit contracten op basis van de marktvraag. Wel is het personeelsbeleid gericht op langlopende en intensieve relaties met docenten en tussen docenten en deelnemers. Docenten zijn HBO geschoold, bij voorkeur met een docentbevoegdheid. De Gruitpoort werkt m.b.t. jongeren voor zowel de educatie amateurkunst als voor het jongerencentrum intensief samen met de scholen voor voortgezet onderwijs. Door de inhoudelijke samenvoeging van kunst en talen ontstaan er verschillende vormen van (cultuur)educatie binnen de Gruitpoort voor verschillende markten. Voor de Gruitpoort deels nieuwe markten die ook weer gebruik kunnen maken of een bijdrage kunnen leveren aan de andere producten. Gruitpoort en VU zoeken daarbij nadrukkelijk een stevige verbinding met de bedrijven in de regio. Op die manier kan een nieuwe financieringsmatrix ontstaan en kan het bedrijfsleven daadwerkelijk bijdragen aan de Culturele Broedplaats en de economische spin off die daar vanuit gaat Wat? Het lessenaanbod is breed: diverse disciplines beeldend en podium en nu ook talen, voor kinderen en volwassenen. De kwalitatief uitdagende lessen worden door professionele en HBO-geschoolde docenten gegeven, tenzij er inhoudelijk aanleiding is om daar vanaf te wijken. De Volksuniversiteit is tot nader orde het merk waaronder alle lessen in de Gruitpoort worden aangeboden. Muziekonderwijs is een discipline die de Gruitpoort zelf niet aanbiedt. Wel wordt onderzocht in hoeverre het muziek en de overige kunstdisciplines op termijn in gezamenlijkheid aangeboden zou kunnen worden. Voor cultuureducatie op scholen is al zo. 21

22 Resultaat en verantwoording Het deelnemersaantal voor de Gruitpoortlessen begroten we voorzichtig op 400. Voor de Volksuniversiteit nog voorzichtiger op 250. Ook relatief is het aantal bezoeken daar lager omdat er veel korte trainingen en lezingen worden aangeboden Cursisten GP Bezoeken GP Cursisten VU Bezoeken VU Aangezien voor de jaarcursussen het aantal lessen per jaar weer is teruggebracht van 30 naar 26 daalt ook het aantal bezoeken per jaar aanzienlijk. 22

23 Theater John von der Linden: Kunst wordt voelbaar als het voor je ogen wordt gemaakt. In de Gruitpoort bieden we een podium aan makers, die net iets meer willen, in de Achterhoek. Waarom theater? Waar de lessenafdeling de ruggengraat van de Gruitpoort is, is het theater altijd de ziel geweest. Als prikkelen onze missie is, kan dat niet zonder theater. Om theater kun je niet heen. Het Gruitpoort Theater neemt met zijn/haar professionele kleinschalige kwaliteitsprogrammering een unieke positie in de wijde omgeving. Doetinchem mag trots zijn op dit theater dat de culturele regiofunctie in hoge mate versterkt. Hoe? Inzet vrijwilligers voor zowel programmering als kassa- en bardiensten. Samenwerking met Amphion voor inhoudelijke expertise en afstemming en gezamenlijke publiciteit. 23

24 Biedt ruimte aan theatermakers die voorstellingen willen ontwikkelen dmv theaterbroedplaats olv Jos Spijkers. Interactie bevorderen tussen makers en bezoekers. Door het schrappen van de gemeentelijke opdracht is er geen ruimte meer eigen theaterprogrammeur. Samen met Amphion en de theatervrijwilligers wordt een basisprogrammering van 8 voorstellingen voortgezet. Het theater heeft de opdracht met een sluitende begroting te werken. De Gruitpoort is op basis van het verleden bij het Nederlands Fonds PodiumKunsten gehonoreerd als SKIPpodium. Daarmee kan de helft van een eventueel verlies bij het NFPK gedeclareerd worden. Voor het programmeren op partage blijkt, nu de rook van de bezuinigingen is opgetrokken en ook de gezelschappen hun eigen broek op moeten houden onvoldoende aanbod. De 8 voorstellingen worden dus op uitkoop geboekt. (Goede) kunst kost geld. Gruitpoort blijft op zoek naar een partner die een structureel gezonde theaterprogrammering voor een langere termijn kan garanderen. Het aanbod wordt in eerste instantie als passe-partout verkocht: alle voorstellingen samen voor één vaste prijs. De passe-partouts maken het theater mogelijk en geven daarnaast de houder (particulier of bedrijf) het recht alle voorstellingen te bezoeken. Overgebleven kaarten worden los (ook via Amphion) of groepsgewijs (scholen, stichting 4 het Leven) verkocht. Wat? Eigenzinnige kleinschalige kwaliteitsprogrammering met een focus op de makers. 8 voorstellingen (1 per maand) professioneel theater op woensdagavond. Gestreefd wordt naar het opbouwen van een theaterbroedplaats voor (semi)professionele makers uit de eigen regio de kans voorstellingen te ontwikkelen en op te voeren In eerste instantie onder artistieke leiding. Festival Buitengewoon wordt gesteund middels faciliteiten en expertise. 24

25 Film Doelstelling gd Door digitalisering dringen de kunsten sterker dan ooit door tot de samenleving. Met het aanbieden van een gevarieerd aanbod van kwaliteitsfilms uit de hele wereld neemt de belangstelling voor film- en beeldcultuur bij een groot en divers publiek toe. Hernieuwde verbindingen met andere sectoren en disciplines leiden tot een nieuwe samenwerkingsverbanden. Resultaatverwachting gd Het medium film kent zijn amusementswaarde maar is ook van betekenis in persoonlijke, culturele en meer algemene maatschappelijke ontwikkelingen. De vertoning van kwaliteitsfilms maakt onderdeel uit van een netwerk van artistieke filmvertoners in de Achterhoek. Ten behoeve van projecten wordt samengewerkt met lokale, regionale en landelijke (film)culturele en maatschappelijke organisaties. Bron Raad voor Cultuur, De Cultuurverkenning 2014 John von der Linden: De kennismaking met de Gruitpoort geeft een venster op de wereld en een wereld aan verhalen. Waarom film? Film is de meest laagdrempelige kennismaking met ons cultuuraanbod, het biedt een venster op de wereld, geeft blikken van buitenaf. De dominantie van de Angelsaksische populaire beeldcultuur maakt de behoefte aan een ander standpunt groot. Geen ander medium kan jaarlijks uit zoveel standpunten en landen visies tonen aan een zo groot publiek. Film is de meest structuralistische van alle kunstvormen, hij struint vrijelijk door tijd en ruimte om zijn verhaal te vertellen. Hoe? In een tijd van steeds meer nieuwe technieken en kwalitatief goede huiskamertechnologie zal het filmhuis zich moeten profileren door te investeren in verassende inhoud, service, comfort en toevoegde waarde. Door de digitalisering van de projectie en distributie heeft het filmhuis de mogelijkheid beter in te spelen op de snelle ontwikkelingen van deze tijd: breder aanbod, dat vaker en sneller beschikbaar is, op het grootste filmhuisdoek van Oost Gelderland. 25

26 Het filmhuis zal moeten blijven groeien om de langjarige financiële verplichtingen van de digitalisering rendabel te houden. Uitbreiden van het publiek wordt gerealiseerd met extra kijkmomenten, speciale programma s, een professionele exploitatie en accommodatie, goede outillage (projectie en geluid), promotie, marketing en prijsdifferentiatie. Het filmhuis is lid van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten en bestuurslid het Gelders Filmvertoners Overleg en is daarmee ingebed in de landelijke en regionale netwerken voor filmvertoning. Het filmhuis stimuleert inhoudelijke kwaliteit door vrijwilligers verantwoordelijk voor de programmering in staat te stellen pers- en industrie- voorstellingen van nieuw filmaanbod te bezoeken. Wat? Het filmhuis biedt een aanvulling op het aanbod van de bioscopen met kwaliteitsfilms en themavoorstellingen die in het commerciële bedrijf geen kans krijgen. Daarmee draagt het filmhuis bij aan de kwaliteit en diversiteit van het culturele klimaat in Doetinchem. Door de professionele digitale filmapparatuur heeft de Gruitpoort toegang tot een actueel aanbod kwaliteitsfilms en is het het meest actuele filmhuis van de Achterhoek. Het Gruitpoort filmhuis is meer dan een filmvertoner. Het is gesprekpartner voor makers, scholen en maatschappelijke organisaties die cineastische projecten willen opzetten en deelt haar kennis met makers en vertoners Gruitpoort filmhuis vertoont films uit het brede aanbod van kwaliteitsfilms (cinematografisch en cultureel of in artistiek opzicht waardevolle films en documentaires). Het gaat om kleinere artistieke films die over het algemeen met minder geld gemaakt zijn en een minder groot publiek trekken dan Hollywood- of andere mainstream kaskrakers. Films die ontbreken in het in Doetinchem aanwezige commerciële filmaanbod. Op basis van een kostendekkende organisatie (m.b.v. sponsors en projectsubsidies) organiseert de Gruitpoort jaarlijks een buitenfilmfestival op diverse plaatsen in de gemeente. De Gruitpoort gaat door met het regelmatig programmeren van kwalitatief geweldloos kinderfilmaanbod inclusief deelname aan het jaarlijkse Cinekid Festival. Resultaat en verantwoording Met meer dan 250 voorstellingen per jaar en 80 titels uit meer dan 20 landen is film biedt het filmhuis niet alleen het meest uitgebreide, maar ook het meest veelzijdige aanbod in de Gruitpoort. 26

27 Het filmhuis streeft naar een groter publieksbereik door er vaker voor het publiek te zijn en specifieker voor het Doetinchemse publiek te programmeren. Naast de vaste draaimomenten op maan-, dins-, donder- en zater-dag zal gekeken worden naar het uitbreiding van kijkmomenten op het moment dat de zaal beschikbaar is, zonder daarbij de andere afdelingen (verder) voor de voeten te lopen. Het zal dus gaan om incidentele avonden en extra ochtend of middagvoorstellingen. Met regelmatige filmevenementen (festival, buitenfilm, film en food) wordt contact gelegd met publiek van buiten de geijkte doelgroep. In aantallen Kinderen Volwassenen

28 Debat en events John von der Linden: Omdat we zijn wie we zijn kunnen we ruimte bieden aan organisaties die iets te vertellen hebben. We helpen hen en samen met hen nemen we waar nodig stelling. Waarom debat en events? Door ruimte en expertise te bieden aan maatschappelijke organisaties kan iedereen prikkelende bijeenkomsten organiseren en versterken wij de verankering van de broedplaats in de samenleving. Niet door alles zelf te doen maar door ruimte te bieden aan anderen. Hoe? Ondersteuning van organisaties bij het realiseren van hun ideeën. Beschikbaar stellen van faciliteiten, expertise en communicatiekracht om evenementen mogelijk te maken. De creatieve omgeving inspireert niet alleen, het garandeert ook een bijzondere ambiance. Gevraagd en ongevraagd nemen we stelling en organiseren waar nodig zelf het debat. De afdeling debat en events werkt met een sluitende begroting Door de inzet van vrijwilligers en het gebruik van standaardprocessen voor de organisatie kunnen we financieel zeer gunstig evenementen opzetten. Streven is de ook de financiële inzet van onze partners laag te houden en hen ook op die manier helpen ideeën te realiseren. Evt. horeca-inkomsten komen altijd ten goede aan de Gruitpoort. Wat? Wekelijks zijn er in de Gruitpoort bijzondere bijeenkomsten, voorstellingen en events. Van krant tot vereniging, van belangenorganisatie tot regionale omroep, voor allerlei maatschappelijke organisaties is de Gruitpoort niet alleen de plek die hen ruimte biedt, maar een partner die hen helpt ideeën te realiseren. Architecten, autisten, ontwerpers, humanisten, grootse- en werkzoekende vrouwen, jongeren en mensen met NAH (niet aangeboren hersenafwijkingen) organiseren bij ons regelmatige themacafé s. De Cultuurkwartier avonden, het Achterhoeks dans- en theaterpodium, de tangosalons, het Pietenhuis van Warboel en Graafschapcollege, Collegetour IJsselgroep en het maandelijkse nieuwscafé van Dagblad de Gelderlander en Omroep Gelderland behoren tot het vaste aanbod. 28

29 Cultuureducatie op school Doelstelling gd Culturele vorming op de basisschool en het voortgezet onderwijs is belangrijk vanwege de laagdrempeligheid. Binnen- en buitenschoolse culturele activiteiten vormen hier een onlosmakelijk onderdeel van. Het jeugdbeleid is zoveel mogelijk gericht op het voorkomen van problemen en achterstanden bij jeugdigen. Belangrijk zijn de dwarsverbanden met consultatiebureaus, voorschoolse voorzieningen en alle vormen van primair en voortgezet onderwijs, sport- en culturele voorzieningen. Resultaatverwachting gd Het behoud van de basiscultuureducatie niet alleen lokaal maar ook regionaal borgen. Voor de 14+ jongeren ligt de focus bij het stedelijk jongerencentrum. Bron Coalitieakkoord Agenda voor de Toekomst Waarom cultuureducatie op school? Creativiteit maakt slim, inventief, blij. Creativiteit helpt je om niet alledaagse situaties en problemen van meerdere standpunten te benaderen of op te lossen. Creativiteit helpt om de wereld in en buiten jezelf te begrijpen en vorm te geven. Cultuureducatie is dan ook een vak dat, gelukkig, door steeds meer scholen op de agenda wordt gezet. Leerkrachten zijn duizendpoten, maar niet van alle markten thuis. Zij worden graag opnieuw gevoed en geïnspireerd met kennis van professionele kunstvakdocenten zodat het mogelijk wordt om creativiteit een plek te geven in de dagelijkse lespraktijk. Door leerkrachten bij te scholen, openbaren zich nieuwe talenten binnen de school. Ook leerlingen worden door hen geïnspireerd en voelen ruimte om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Samen met de scholen bouwen we zo aan de (unieke)wereldburgers van morgen. Creativiteit is de toekomst. Hoe? Sinds 2005 wordt het culturele aanbod voor scholen bemiddeld door Bureau Cultuur&School. Een samenwerkingsverband van de Gruitpoort en Muziekschool Oost-Gelderland, gerund vanuit de MOG. Door het wegvallen van de provinciale subsidie, zou logischerwijs ook een einde komen aan het bestaan van het bureau. Echter: zowel Muziekschool als Gruitpoort zagen kansen en voelden ambitie om de scholenmarkt te blijven bedienen en dit zelfs te intensiveren met eigen producten. Sinds 2014 is de samenwerking daarom verder versterkt door het bureau te laten runnen door de coördinator Jeugd van de Gruitpoort, ondersteund door de coördinator AMV van de Muziekschool. 29

30 Daardoor zal er meer doorstroom naar en samenhang tussen het binnenschoolse naar het buitenschoolse aanbod van beide organisaties ontstaan. In dit productenboek beschrijven we het totale aanbod. De onderdelen Muziek worden verzorgd door de Muziekschool, de overige onderdelen door de Gruitpoort. Bureau Cultuur & School sluit met haar aanbod aan op de kerndoelen voor Kunstzinnige Oriëntatie, vastgesteld door het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap en de daarbij behorende leerlijnen ontwikkeld door Stichting Leerplan Ontwikkeling: 54: De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. 55: De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Bureau Cultuur & School staat midden in haar werkveld: ze is een toegankelijke, professionele partner voor het onderwijs. Bureau Cultuur & School is een brug tussen de binnen-en buitenschoolse kunsteducatie: zij stimuleert dat kinderen in hun vrije tijd verdieping zoeken van hetgeen zij binnen hun school aangeboden hebben gekregen. Bureau Cultuur & Cultuur communiceert vanuit haar eigen merknaam. Beide partners, Muziekschool Oost-Gelderland en de Gruitpoort zijn als partners altijd zichtbaar. Bureau Cultuur & School heeft een website en een Facebook pagina waarop zij zowel haar aanbod als actuele ontwikkelingen publiceert. In een folder wordt het gehele aanbod beschreven. De folder wordt indien nodig bijgesteld, al is de aard van het aanbod dat dit slechts op details nodig zal zijn: het aanbod is zo duurzaam ontwikkeld dat het niet aan grote verandering onderhevig is. Bij activiteiten die het bureau op scholen uitvoert, zal zij altijd aandacht vragen voor het buitenschoolse cursusaanbod van beide organisaties door deelnemers een folder mee te geven. Zo bevordert het bureau de beoogde doorstroom van het binnenschoolse naar het buitenschoolse aanbod. 30

31 Wat? Bureau Cultuur & School is de plek waar minimaal 75% van de scholen (=27 scholen) uit de regio (een deel van) hun kunst en cultuur programma s inkopen. Het is een samenwerkingsverband tussen Gruitpoort en Muziekschool Oost Gelderland. Het programma van Bureau Cultuur & School heet Tijd voor creativiteit. Het aanbod bestaat uit: DOEN Algemene Muzikale Vorming (groep 4, leerlijn) Meer Muziek (groep 1 t/m 5, leerlijn aansluitend op AMV) Kunst met Klasse(n), alle disciplines, interdisciplinair, bijgeleverde reflectieopdrachten, aansluiting bij Erfgoed, verdieping mogelijk met leskisten (groep 1 t/m 8, doorgaande leerlijn) KIJKEN Klassefilm (groep 1 t/m 8) Schoolvoorstellingen (groep 1 t/m 8) (NA)SCHOLING Meesters in de kunsten: multidisciplinaire nascholing en een team-ontwikkeltraject voor leerkrachten waarbij men onder leiding van professionele kunstvakdocenten invulling geeft aan een leerlijn voor de kunstvakken. De programma s AMV en Meer Muziek bevatten kleine scholingsonderdelen. OP MAAT Indien gewenst worden zowel voor kinderen als leerkrachten/leiding ook projecten op maat ontwikkeld. NETWERK Bureau Cultuur & School organiseert netwerk- en scholingsbijeenkomsten voor ICC-ers. Dit zijn minimaal twee bijeenkomsten per jaar. Daarnaast bezoeken de coördinatoren, indien gewenst, ook de afzonderlijke ICC-clusters. 31

32 Voor wie? Bureau Cultuur & School richt zich met haar aanbod voornamelijk op leerlingen van het gehele basisonderwijs (4-12 jaar) in haar werkgebied: 20 in gemeente Doetinchem en 17 in gemeente Bronckhorst. Daarnaast zijn haar doelgroepen: Leerkrachten die nascholingstrajecten kunnen volgen. De Intern Cultuur Coördinatoren, ICC-ers, zijn de groep waar het bureau zich op richt voor de verkoop van haar aanbod. Daarnaast zijn de ICC-ers de groep waarvoor het bureau nascholing en uitwisseling organiseert en zijn zij (en incidenteel schoolbestuurderen) de gesprekspartners voor het (door)ontwikkelen van haar aanbod. Ook de voor-en naschoolse educatie is een doelgroep van het bureau: zij organiseert en ontwikkelt ook programma s voor peuters vanaf 2.5 jaar (kinderdagverblijven en peuterspeelzalen) en de Buitenschoolse Opvang (BSO). Ook peuter-en BSO leidsters kunnen nascholing in de kunstvakken genieten. Met wie? Opdrachtgevers: o Brede School Netwerk (BSN): investeert vanuit haar budgetten momenteel in AMV en het peuterproject van de Gruitpoort. Vanaf schooljaar heeft het BSN toegezegd ook het budget dat door sommige scholen niet wordt gebruikt voor AMV te oormerken voor inkoop van Kunst met Klasse(n). o EYE: verzorgt de filmprogramma s voor Klassefilm. Collega s: o Bibliotheek West Achterhoek: ook zij verrichten cultuureducatie voor de West Achterhoekse scholen. Deze educatie wordt gefinancierd door de gemeente Doetinchem, deels via het Brede School Netwerk. o Amphion: locatie voor een deel van de schoolvoorstellingen. Een gesprek over diepgaandere samenwerking (bijv op het gebied van de programmering) is een mogelijkheid voor seizoen o Diverse muziek-en theatergezelschappen: verzorgen de (veelal interdisciplinaire) schoolvoorstellingen van Bureau Cultuur & School. o Mogelijke nieuwe partner is het Sport Service Punt: ook zij ontwikkelen zowel binnen-als buitenschoolse activiteiten voor de jeugd zonder dat deze direct concurrerend zijn. Inhoudelijk en qua communicatie zou het interessant kunnen zijn te onderzoeken waar beide organisaties van waarde kunnen zijn voor elkaar. Adviseurs o Pabo Iselinge kan een rol vervullen in de netwerk- en scholings bijeenkomsten met ICC-ers. o Cultuur Mij Oost: voorziet het bureau, waar gewenst, van inhoudelijk advies en is inzetbaar op netwerk-en scholingsbijeenkomsten voor ICC-ers. 32

33 Resultaat en verantwoording Werkgebied Aanbod& activiteiten Aantal deelnemende scholen Aantal deelnemende basisschoolleerlingen Locaties In schooljaar had Bureau Cultuur & School het volgende bereik: Gemeente Doetinchem & Bronckhorst Schoolvoorstellingen, Klassefilm, Meer Muziek, Culturele jaarprogramma s, Projecten op maat. Ambitie schooljaar Gemeente Doetinchem & Bronckhorst AMV 6, Schoolvoorstellingen, Klassefilm, Meer muziek, Kunst met Klasse(n), Meesters in de kunsten, projecten op maat. Ambitie schooljaar Gemeente Doetinchem & Bronckhorst AMV, Schoolvoorstellingen, Klassefilm, Meer muziek, Kunst met Klasse(n), Meesters in de kunsten, projecten op maat. 34 scholen 38 scholen 35 scholen leerlingen 6750 leerlingen 7000 leerlingen 4 locaties buiten school (Muziekschool, Amphion, Galerie Zelhem, JT bioscoop) en diverse schoollocaties Muziekschool, Amphion en diverse schoollocaties Klokuren activiteiten Leerlingen: 218 uren Leerlingen: 250 uren Leerkrachten en leidsters: 75 uur Aantal bijeenkomsten met ICC-ers regionaal Aantal bijeenkomsten met ICC-ers lokaal 1 2 (nov 2014 en mei 2015) Muziekschool, Amphion en diverse schoollocaties Leerlingen: 250 uren Leerkrachten en leidsters: 100 uur 2 10 Op aanvraag Op aanvraag 6 AMV zal in schooljaar binnen het takenpakket van Bureau Cultuur & School vallen 7 Rekening houdend met een dalend aantal scholen a.g.v. de krimp in de Achterhoek 33

34 Jongeren Doelstelling gd Het stedelijk jongerenwerk is ondergebracht bij de Gruitpoort als stedelijk Jongerencentrum Doetinchem. Het jongerencentrum is als stedelijke voorziening onderdeel van het preventief jeugdbeleid. Resultaatverwachting gd Het jongerenwerk creëert mogelijkheden en kansen waarbinnen jongeren talenten en eigen initiatieven kunnen ontwikkelen. De jongeren worden hierbij ondersteund en gestimuleerd om een aanbod te creëren voor alle jongeren uit Doetinchem. De Gruitpoort beschikt over unieke faciliteiten en expertise om ideeën en ambities waar te maken. In het jongerencentrum kunnen jongeren laagdrempelig kennis maken met het jongerenwerk. Het jongerencentrum is een veilige plek zonder groepsdruk en vooroordelen. Opgroeiende jongeren opgroeien worden uitgedaagd met talenten aan de slag te gaan en te ontdekken wie ze (willen) zijn. Het jongerenwerk zet in op het vergroten van hun netwerk en weerbaarheid, gedragsverbeteringen en stimuleert creativiteit en zelfexpressie. Bron Uitvoeringsagenda Jeugd 2015 Waarom Jongerenwerk in een broedplaats? Alle jongeren verdienen gelijke kansen om veilig en onbezorgd op te groeien en zich te ontwikkelen tot een uniek persoon. Helaas blijkt in de praktijk dat dit niet voor elke jongere geldt. Ouders kunnen te kort schieten of simpelweg niet over de mogelijkheden beschikken om hun kind te bieden wat de maatschappijwel van ze verlangt. Er zijn allerlei omgevingsfactoren zoals groepsdruk en pestgedrag die het opgroeien naar volwassenheid een lange en hobbelige weg kunnen maken. Daarnaast kun je het ook moeilijk hebben met jezelf, je anders voelen en daardoor het gevoel hebben dat je overal buiten valt. Door een plek te zijn waar je als jongere naar toe kunt met een idee, een vraag of waar je gewoon anderen kunt ontmoeten, waar je gehoord en verder geholpen wordt, dragen wij niet alleen bij een gezond jongerenklimaat in de achterhoek maar ook aan de preventieve jeugdhulpverlening. Hoe? Het stedelijk jongerenwerk vervult een centrale rol binnen de transitie jeugdzorg door de uitvoering van het preventief jeugdbeleid. We leggen actief verbindingen met de leefwereld van jongeren en nemen het voortouw in een congruente werkwijze m.b.t. preventief werken met jongeren. 34

35 De werkwijze van het jongerenwerk is vraaggericht en gebaseerd op participatie en eigen kracht van jongeren. Dit betekent niet dat we op onze handen gaan zitten want niet elke jongere beseft dat hij een vraag of probleem heeft. Daarnaast kan de omgeving van jongeren klachten hebben waar de jongere zelf geen probleem ervaart. Het jongerenwerk ondersteunt jongeren en biedt kansen en mogelijkheden voor participatie, talentontwikkeling en zelfontplooiing. Daarnaast biedt het een helpende hand wanneer jongeren er zelf niet uitkomen en zal het jongeren begeleiding bieden voordat een partner het op kan pakken. Jongerencentrum Doetinchem, het stedelijk jongerencentrum, is één van de voorzieningen die we in kunnen zetten en de centrale plek waar alles samenkomt. Het is belangrijk dat het jongerenwerk toegankelijk en laagdrempelig is voor alle jongeren. We hebben daarom gekozen om de, in Groningen ontwikkelde werkwijze, van Jimmy s te implementeren in Doetinchem. Jimmy s is een jongerenorganisatie waar jongeren uit Doetinchem en omgeving terecht kunnen met al hun vragen en ideeën. De inzet, ideeën en creativiteit van de jongeren zal bepalend zijn hoe Jimmy s vorm krijgt in Doetinchem. Uitgangspunten zijn jongerenparticipatie, minimaal één vaste locatie waar jongeren terecht kunnen en een online omgeving waar jongeren informatie en advies kunnen vinden over uiteenlopende onderwerpen. Voor wie? Het jongerenwerk is er voor alle jongeren in Doetinchem en omgeving in de leeftijdscategorie vanaf het voortgezet onderwijs tot 27 jaar. Jongeren zijn welkom in het jongerencentrum vanaf 14 jaar. Omdat we jongeren niet in hokjes willen plaatsen, maar wel doelgroepen willen onderscheiden gaan we uit van interesses, behoeftes en/of gedragsuitingen van jongeren. We onderscheiden vier focusgroepen. Het gaat om maatschappelijk betrokken jongeren, cultuurgeoriënteerde jongeren en/of jongeren die problemen ervaren in de opvoeding of het opgroeien. Deze laatste groep is op te delen in jongeren die problematisch gedrag laten zien (beïnvloed door de straatcultuur) en jongeren die extra aandacht nodig hebben door kwetsbare factoren in hun omgeving of een persoonlijkheidstoornis (aandachtbehoevende jongeren). Alle groepen vragen een andere benadering. Steeds werken we samen met partners. 35

36 Focusgroepen Jongeren die maatschappelijk betrokken zijn Het jongerencentrum biedt volop mogelijkheden en ondersteuning voor jongeren die het leuk vinden zich in te zetten voor een ander. Het jongerenwerk schenkt regelmatig aandacht aan maatschappelijke thema s. Jongeren kunnen in hun vrije tijd of binnen schoolprojecten activiteiten of projecten opzetten waarbij ze hun maatschappelijke betrokkenheid kunnen uiten. De deelnemende jongeren van Jimmy s zijn hier een mooi voorbeeld van. Jongeren die cultuurgeoriënteerd zijn Mede dankzij de uitgebreide faciliteiten van de Gruitpoort heeft het jongerencentrum veel te bieden voor de hedendaagse jongerencultuur. De nieuwste games, computers met videobewerkingsoftware, de popoefenruimte, noem maar op. Jongeren kunnen met ondersteuning van het jongerenwerk hun eigen activiteiten en evenementen vormgeven in het jongerencentrum of daarbuiten. Jongeren die extra aandacht nodig hebben Opgroeien is niet altijd makkelijk. Het jongerencentrum wil een veilige plek zijn waar jongeren zichzelf kunnen zijn. Als thuis of school geen veilige plek is, moeten jongeren terecht kunnen in het jongerencentrum. Zeker voor jongeren die te maken krijgen met problemen in de thuissituatie, pestgedrag, angst of depressies. Jongeren met problematisch gedrag Problematisch gedrag wordt opgedeeld in hinderlijk, overlastgevend of crimineel gedrag. Veel jongeren zoeken in hun pubertijd de grenzen op. Middelengebruik, verbaal geweld en intimidatie zijn hier voorbeelden van. Het kan schooluitval of contacten met politie/justitie veroorzaken. Door invloeden van de straatcultuur lijken deze jongeren steeds verder van de burgercultuur af te komen staan. Straatcultuur is een relatief nieuwe cultuur onder (groepen) jongeren, waarbij zij zich identificeren met normen en waarden die niet overeenkomen met de verwachtingen vanuit de burgercultuur. Mede door invloed van de nieuwe media lijken steeds meer jongeren zich er mee te identificeren. 36

37 Wat? Het stedelijk jongerenwerk is ondergebracht bij de Gruitpoort en bestaat uit 4 onderdelen. A. De basis is Jongerencentrum Doetinchem, het stedelijk jongerencentrum. B. Daarnaast is er een ambulant jongerenwerker die actief verbindingen maakt met o.a. de buurtcoaches en vindplaatsgericht werkt. C. Het derde onderdeel is digitaal jongerenwerk dat momenteel in co-creatie met jongeren wordt ontwikkeld. D. En tot slot: Jimmy s: een nieuwe jongerenorganisatie die met ondersteuning van het jongerenwerk wordt opgezet. A Het jongerencentrum Inzetten op cultuurparticipatie: Eigen kracht van jongeren is de basis van het jongerenwerk. Het jongerenwerk creëert mogelijkheden en kansen waarbinnen jongeren talenten en eigen initiatieven kunnen ontwikkelen. De jongeren worden hierbij ondersteund en gestimuleerd om een aanbod te creëren voor alle jongeren uit Doetinchem. Dit gebeurt vrijwillig in eigen tijd of binnen schoolprojecten. De Gruitpoort beschikt over unieke faciliteiten en expertise om ideeën en ambities waar te maken. Activiteiten kunnen vorm krijgen binnen de Gruitpoort, maar ook daarbuiten. Het jongerencentrum beschikt over een huiskamer met diverse ontspanningsmogelijkheden en computers om aan te werken, een danszaal die net zo makkelijk verandert in een talentenpodium, een oefenruimte en een opnamestudio. Binnen de Gruitpoort kan tevens gebruik worden gemaakt van de theaterzaal, het café en de vele (creatieve) leslokalen. 37

38 Inzetten op zelfontplooiing: Het jongerencentrum heeft haar deuren dagelijks open staan zodat jongeren laagdrempelig kennis kunnen maken met het jongerenwerk. Het jongerencentrum is een veilige plek waar iedereen zichzelf kan en mag zijn. Een plek zonder groepsdruk en vooroordelen waar altijd een pot thee en een luisterend oor klaar staan. Kwetsbare jongeren die het gevoel hebben overal buiten te vallen of geen stabiele thuissituatie hebben worden uitgedaagd met talenten aan de slag te gaan en te ontdekken wie ze (willen) zijn. Het jongerenwerk zet in op het vergroten van hun netwerk en weerbaarheid, gedragsverbetering en stimuleert creativiteit en zelfexpressie. Inzetten op verbinding: Het jongerencentrum is als stedelijke voorziening onderdeel van het integrale jeugdbeleid. Het jongerenwerk maakt actief verbindingen met relevante partners die met jongeren werken. Jongeren die in hun buurt activiteiten ondernemen kunnen zich doorontwikkelen wanneer zij ouder worden binnen het jongerencentrum. Partners kunnen (voor specifieke doelgroepen) invulling geven aan eigen activiteiten binnen het jongerencentrum die door het jongerenwerk worden ondersteund of gefaciliteerd. Voor de buurtcoaches en de partners van het JIT biedt het jongerencentrum een verwijsplek voor jongeren met vragen of ideeën. Het jongerenwerk beschikt over kennis en vaardigheden om signalen van jongeren op te pikken en hier actie op te ondernemen. Bij meervoudige problematiek verwijst het jongerenwerk door binnen het netwerk van gespecialiseerde partners op alle leefgebieden. B Het ambulant jongerenwerk Inzetten op een integrale aanpak: Het ambulant jongerenwerk is ondergebracht bij de Gruitpoort, maar wordt aangestuurd vanuit het Jeugd Interventie Team (JIT). Het JIT is een samenwerkingsverband van partners die gezamenlijk actief zijn om te komen tot een integrale en sluitende aanpak van overlastgevende groepen en individuele jongeren met een meervoudige problematiek. In beide gevallen is er sprake van een wijkoverstijgend karakter. De ambulant jongerenwerker werkt preventief met als doel repressie of hulpverlening te voorkomen. Hij werkt vindplaatsgericht en kijkt waar jongeren zich ophouden of waar zich problemen voordoen. Inzetten op ondersteuning: Het ambulant jongerenwerk gaat uit van de eigen kracht, wensen, behoeften en talenten van jongeren. Hij verzorgt advies, informatie en maatgerichte dienstverlening aan jongeren. Er wordt gewerkt aan een effectief netwerk 38

39 rondom jongeren en ouders in samenwerking met het JIT en de buurtcoaches. Om resultaat te halen bij groepen worden jongeren individueel benaderd. Met een leider kan je beter een betekenisrelatie opbouwen en zorgen dat hij bij je in het krijt komt omdat je hem ergens mee helpt. Met jongeren die zich makkelijk negatief laten beïnvloeden kan je beter een vertrouwensrelatie opbouwen zodat ze zich door jou laten ondersteunen en sturen. Door middel van cultuurparticipatie kan je ze laten zien dat ze talenten hebben waar ze trots op kunnen zijn. C Het digitaal jongerenwerk Inzetten op participatie: Elke gemeente heeft de verplichting haar jeugd te voorzien van informatie en advies. De gemeente Doetinchem heeft de afgelopen jaren gekozen om hiervoor de website JONGIN te gebruiken. Samen met jongeren van Jimmy s willen we deze website gaan ombouwen tot hét platform waar jongeren uit Doetinchem en omgeving terecht kunnen voor alles wat ze maar willen weten. Uiteraard met een actieve jongerenredactie. D De jongerenorganisatie Jimmy s Inzetten op participatie: Het stedelijk jongerenwerk is initiatiefnemer om de Jimmy s aanpak in Doetinchem te implementeren. Jimmy s is een jongerenorganisatie, voor en door jongeren. Professionals en organisaties zijn ondersteunend en faciliterend. Bij Jimmy s kunnen jongeren terecht met al hun vragen en ideeën. Dit is inderdaad zo breed als het klinkt, want we willen een lage drempel. Jimmy s is er voor alle jongeren. We doen niet aan hokjes, indicaties, doelgroepen en dossiers. We kijken naar wat ze wél willen en wél kunnen. De inzet, ideeën en creativiteit van de jongeren zal bepalend zijn hoe Jimmy s vorm krijgt in Doetinchem. Uitgangspunten zijn jongerenparticipatie, minimaal één vaste locatie waar jongeren terecht kunnen en een online omgeving waar jongeren informatie en advies kunnen vinden over uiteenlopende onderwerpen. De meest voor de handliggende locatie voor de fysieke Jimmy s is geïntegreerd binnen het stedelijk jongerencentrum. Inzetten op een congruente werkwijze: Jimmy s kan alleen functioneren in een goede samenwerking met partners. In de buurt maar ook in de jeugdzorg. De buurtcoaches werken daarbij als aangever en bij complexere vragen moeten we kunnen doorverwijzen naar zorgpartners. Het is dan belangrijk dat de betrokken partner ook via de Jimmy s stijl van werken kan aansluiten bij de (vraag van de) jongeren. Vice versa is het ook belangrijk dat professionals van partnerorganisaties jongeren met wie zij contact hebben, kunnen vertellen over Jimmy s. De nieuwe werkwijze die door het stedelijk jongerenwerk wordt ingezet kan worden overgedragen aan de buurtcoaches zodat jongeren een congruente aanpak krijgen. Door het stedelijk jongerenwerk actief te koppelen aan de buurtcoaches met expertise jeugd ontstaat een sluitend netwerk voor de preventieve jeugdaanpak. 39

40 Resultaat en verantwoording Resultaten van preventief werk zijn altijd moeilijk te meten of te kwantificeren. De bezoekersaantallen van het jongerencentrum en evenementen worden genoteerd, maar deze aantallen zeggen weinig over de kwaliteit en de impact van het werk. Tenzij het een doel op zich zou zijn om zoveel mogelijk jongeren binnen te krijgen. Een groepje jongeren zet een activiteiten op en trekt uiteindelijk geen bezoekers. Geslaagd of niet? De activiteit is slechts het middel, het proces met de jongeren is je doel als jongerenwerker. Daarnaast zijn er nog veel meer manieren om jongeren te bereiken. Door bijvoorbeeld de juiste informatie op internet te zetten, door contact te hebben via de App of via Facebook of door ze op te zoeken op straat. Jongerenwerk heeft pas een aantoonbare meerwaarde als je kan laten zien dat je een jongere verder hebt geholpen. Hierbij kun je uitgaan van een positieve en een negatieve benadering. Bij de positieve benadering gaan we er van uit dat een jongere zich persoonlijk of maatschappelijk heeft kunnen ontwikkelen. Hierbij valt te denken aan het bieden van mogelijkheden voor talentontwikkeling en gelegenheid voor zelfontplooiing. Bij de negatieve benadering gaan we ervan uit dat door de inzet van het jongerenwerk iets niet is gebeurd. Een jongere is niet uitgevallen op school, niet in de hulpverlening terecht gekomen, heeft geen bushokje gesloopt of is niet in detentie terecht gekomen. Hierbij valt te denken aan het bieden van goed advies of op het juiste moment een jongere ondersteunen. Door niet alleen naar het bereik maar vooral naar de impact te kijken van jongerenwerk kan beter in beeld worden gebracht wat de meerwaarde is van preventief jongerenwerk. Wij evalueren ons jongerenwerk, in overleg met de gemeente,aan de hand van de volgende vragen: - Is het jongerenwerk toegankelijk voor (alle) jongeren? - Zijn de mogelijkheden van jongerenwerk bekend bij jongeren en alle partners? - Biedt het jongerenwerk voldoende en de juiste mogelijkheden voor jongeren? - Concentreert het jongerenwerk zich op de juiste focusgroepen en kiest het voor de juiste werkwijze? - Sluit de werkwijze aan bij de behoeftes van jongeren? - Is er sprake van een integrale benadering? - Wordt er op tijd contact gezocht met het buurtcoach-team of samenwerkingspartners? - Begeeft het jongerenwerk zich op het juiste werkterrein? - Speelt het jongerenwerk in op de juiste ontwikkelingen? - Zijn er belemmeringen die moeten worden weggenomen? 40

41 Ouderen Doelstelling gd Actieve kunstbeoefening heeft een positief effect op de vitaliteit, de gezondheid en het welzijn van ouderen. Structurele cultuurparticipatie van ouderen wordt bevorderd door passende en uitdagende culturele activiteiten in de omgeving van maar ook met ouderen. Bovendien zijn sociale contacten van cruciaal belang voor het welbevinden van ouderen. Resultaatverwachting gd Het in regionale samenhang opzetten van een programma cultuurparticipatie voor ouderen samen met maatschappelijke organisaties en amateurkunstenaars. Bron Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek Machteld van der Meij: Bouwen aan mijn omgeving en mensen verbinden, dat zijn mijn drijfveren, al zo lang als ik me herinner. En van kunst gaat mijn hart harder kloppen, vooral bij muziek. Hoe mooi is het dan dat we met dit programma gelden als erkend landelijk voorbeeld. Waarom Kunstzinnig naoberschap? De Achterhoek vergrijst. Niet alleen groeit het percentage ouderen maar we worden ook ouder en blijven langer vitaal. Daarnaast heeft de Achterhoek ook een schat aan amateurkunstenaars en verenigingen. Cultuurparticipatie is een prachtige manier om je steeds te blijven ontwikkelen en vitaal te houden. En in de Achterhoek kennen we het fenomeen naoberschap. Door al deze facetten met elkaar te verbinden in het programma Lang Leve Kunst, dragen we, samen met onze partners, bij de Achterhoek vitaal te houden. 41

42 Hoe? We gaan Kunstzinnig noaberschap in de West-Achterhoek rond ouderen organiseren. Het is bekend dat kunst het welzijn bevordert en de eigenwaarde versterkt. Het brengt ons in contact met anderen en maakt dat je je deel van een gemeenschap voelt. Noaberschap beleven door samen met kunst bezig te zijn. Met dans, muziek, toneel, schrijven, vertellen, beeldende kunst, fotografie, alles kan. Actief, passief of interactief. Samen met de vele amateurkunstenaars in de West-Achterhoek die vanuit hun passie actief zijn in één van de 100 muziekverenigingen, 60 koren, 45 toneelverenigingen, 20 dansgroepen en beeldende kunstkringen. Of vrijwilligers, mantelzorgers en scholieren. Zij werken als vrijwilligers aan activiteiten mee. Heb noemen we kunstzinnige naobers. Wat? Het programma bestaat uit 4 onderdelen, ieder voor een andere doelgroep. Buurttheater - Nooit te oud om te acteren. Muziektheateractiviteiten in de wijk voor ouderen die vitaal willen blijven. Over aansprekende thema s en in samenwerking met amateurtoneelgroepen uit de buurt en muziektheaterschool GRID. Verhalenoogst - ons immaterieel erfgoed. Ouderen vertellen verhalen aan naobers. Dat levert prachtige verhalen op die feestelijk gepresenteerd worden of die inspiratiebron zijn voor voorstellingen. Verhalenoogst speelt zich af in woonzorgcentra en is voor ouderen die minder mobiel zijn. Kunst aan huis - kunst beleven in de huiskamer. Ouderen kringen in hun eigen omgeving kunstactiviteiten of voorstellingen aangeboden. Dat kunnen dagactiviteitencentra zijn of huiskamers in woonzorgcentra. Alles is gericht op beleving van kunst door deze groep kwetsbare ouderen. De Kunst & Naoberschapsacademie. Kunstzinnige naobers worden door professionals geschoold en werken dan mee aan deze activiteiten. Er worden bovendien netwerkactiviteiten georganiseerd met veel aandacht voor uitwisselen van ervaringen. 42

43 Met wie? Met Sensire, Azora, Markenheem, Diafaan, De Gouden Leeuw en het Slingelandziekenhuis is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Het Kruiswerk overweegt ook aan te sluiten. Het programma voor de West Achterhoek is gehonoreerd als een van de 8 kwartiermakersprojecten in het landelijke programma Lang Leve Kunst. Daarbinnen is het programma aangemerkt als de voorloper. Een deel van het programma is ondergebracht in het Cultuur- en Erfgoedpact tussen de Achterhoekse gemeenten en de provincie Gelderland. Daarnaast zijn voor losse onderdelen van het programma diverse fondsaanvragen gedaan. Al deze partners financieren gezamenlijk het driejarige programma. Komende jaren wordt gewerkt om ook bedrijven aan het programma te verbinden en zo ook na 3 jaar de activiteiten te kunnen continueren. Bereik en verantwoording De West-Achterhoek kent momenteel ruim mensen van 65 jaar of ouder en dat aantal groeit de komende jaren fors. De verschillende onderdelen van het programma richten zich op verschillende doelgroepen: 1. Vitale ouderen zijn de ouderen die actief en in goede gezondheid leven en deel kunnen nemen aan activiteiten maar vooral ook zelf vrijwilliger kunnen worden binnen het programma. 2. Minder vitale ouderen maken aanspraak op WMOvoorzieningen en wonen zelfstandig. 3. Kwetsbare ouderen hebben òf een AWBZ-zorgvraag en wonen dan nog zelfstandig maar teruggetrokken òf wonen al intramuraal. Aan het programma kan zowel actief als passief deelgenomen worden. Met activiteiten in een zorginstelling bedienen we immers zowel de deelnemers zelf als de toeschouwers. In de onderstaande bereikbegroting zijn uiteraard alleen de ouderen zelf opgenomen. Niet de scholieren, de vrijwilligers, de acteurs, de docenten of de amateurkunstenaars die zelf ook actief aan het programma deelnemen. Deelnemers en bezoekers Vitaal Minder vitaal Kwetsbaar Buurttheater Verhalenoogst Kunst aan huis Kunst & naoberschapsacademie 100 Totaal 2015 Ca 650 Ca 700 Ca

44 Netwerk Amateurkunst Machteld van der Meij: Als professioneel blokfluitste ben ik een tijd geleden gestopt. Sinds die tijd heb ik mijn tweede grote liefde, de cello weer opgepakt. Ik beleef dagelijks zelf hoe veel energie en voldoening dat geeft om dat samen met anderen te doen. Dat gun ik iedereen. Waarom een Netwerk Amateurkunst? Cultuurparticipatie is een belangrijk en zeer verbindend middel voor het vitaal houden van een regio. Mensen blijven actief en worden creatief. Hoe meer initiatief hoe directer de energie. De Gruitpoort wil graag een bijdrage leveren om amateurkunstbeoefening te ondersteunen en verbindingen te leggen met andere maatschappelijke partners. Hoe? Het vergroten van de zichtbaarheid van de amateurkunst in de regio door het verspreiden van verenigings- of individuele activiteiten. Het organiseren van bijeenkomsten en scholing versterken we netwerk van amateurkunstenaars en hun verenigingen. Bieden van inhoudelijke en bestuurlijke ondersteuning. Wat? Een digitale agenda met activiteiten van amateurkunstenaars en hun verenigingen. Een website met alle amateurverenigingen met actuele informatie over hun activiteiten Netwerkactiviteiten, open podia en werkplaatsen. Inhoudelijke en bestuurlijke informatie. 44

45 Begroting Gruitpoort 2015 Totaal kunnen we op basis van de afgelopen jaren het bereik van de Gruitpoort per afdeling als volgt begroten: Bezoeken 8 Gruitpoort 2015 Lessen (incl Volksuniversiteit) Theater (8 voorstellingen) 700 Film (5 voorstellingen per week) Debat en events (incl verhuringen) Cultuureducatie aantal leerlingen 9 (i.s.m. muziekschool) Jongeren (excl externe evenementen) Ouderen (deelnemers activiteiten Lang Leve Kunst) Totaal bereik Financieel heeft de Gruitpoort sinds 2009 een steeds steviger fundament gekregen, ook financieel. In 2013 is de eerste bezuinigingsopdracht van ,- ingeboekt en in 2015 wordt de gemeentelijke subsidie voor het cultuurdeel van de Gruitpoort nog een keer met ,- gekort. Met veel nieuwe, extern verworven financiering kunnen we, ondanks de korting van de gemeentelijke subsidie ook voor 2015 een gezonde begroting presenteren. Subsidiebestemming - Er is zowel in de begroting als in de boekingen en jaarrekening een 100% scheiding tussen de het jongerencentrum en de culturele activiteiten van de Gruitpoort. - Het cultuurdeel van de gemeentelijke subsidie wordt gebruikt voor de huisvestingslasten en een klein deel van de staf. Het directe personeel wordt bekostigd uit de activiteiten waar zij voor werken. Ook de broedplaatsmedewerkers. - Er is net als voorgaande jaren geen sprake van gemeentelijke subsidiëring van activiteiten. Alle activiteiten van de Gruitpoort zijn sinds 2014 kostendekkend op de directe kosten of geven een positief resultaat te zien waarmee de indirecte kosten waarvoor de subsidie niet toereikend is, gedekt kunnen worden. 8 Alleen de aantallen binnen de afdelingen waarvoor met de gemeente geen afspraken zijn gemaakt, zijn terug te vinden in dit koersdocument. Voor de andere afdelingen zijn de aantallen gebaseerd op ervaringscijfers van de afgelopen jaren. 9 Waar bij de andere afdelingen het aantal bezoeken (drempeloverschrijdingen) geteld wordt, betreft het hier alleen het aantal leerlingen. Het aantal contactmomenten verschilt immers sterk per activiteit en ligt uiteraard vele malen hoger. 45

46 BEGROTING 2015 OMZET CULTUUR JONGEREN TOTAAL Subsidies, fondsen en partners Subsidies gemeente Doetinchem - cultuur jongerencentrum jongerenwerk ambulant jongerenwerk Fondsen en partners Partnerbijdragen Totaal Subsidies, fondsen en partners Marktgerelateerde inkomsten Totaal opbrengst verhuringen en horeca Totaal opbrengst programma's Totaal opbrengst activiteiten Totaal Marktgerelateerde inkomsten Overige inkomsten Totaal rentebaten en soortgelijke opbrengsten Totaal Overige inkomsten Totaal Omzet

47 LOONKOSTEN CULTUUR JONGEREN TOTAAL Lonen en salarissen Totaal Bruto lonen ondersteunend personeel Totaal Bruto lonen uitvoerend personeel Totaal lonen en salarissen Werkgeverslasten Totaal Werkgeverslasten ondersteunend Totaal Werkgeverslasten uitvoerend personeel Totaal werkgeverslasten Personele lasten niet in loondienst Totaal Pers.lst. niet in dienst ondersteuning Totaal Pers.lst. niet in dienst uitvoering Totaal pers.lasten niet in loondienst Overige personeelskosten Totaal Overige personeelskosten ondersteuning Totaal Overige personeelskosten uitvoering Totaal overige personeelskosten Totaal Loonkosten

48 HUISVESTINGSKOSTEN CULTUUR JONGEREN TOTAAL Huisvestingskosten Totaal Huur Totaal Energie Totaal Verzekering en belasting Totaal Schoonmaak en onderhoud Totaal huisvestingskosten Totaal Huisvestingskosten BEDRIJFSKOSTEN Totaal Organisatiekosten waarvan innovatiebudget Totaal Publiciteitskosten Totaal Productiekosten Totaal Bedrijfskosten RENTE EN AFSCHRIJVING Totaal afschrijvingen Totaal rentelasten en soortgelijke kosten Totaal Rente en afschrijving Totaal onttrekkingen en dotaties in reserves en fondsen TOTAAL KOSTEN TOTAAL OMZET RESULTAAT

49 DEEL 3 ONZE ORGANISATIE 49

50 Onze organisatiecultuur In dit deel van het koersplan leggen we vast hoe we het voorgaande gaan organiseren. Maar hoeveel afspraken en regels we met elkaar ook opstellen, de manier waar op we met elkaar omgaan is misschien wel het allerbelangrijkste. Van een kleine organisatie met een sterke familiecultuur en een overzichtelijk portfolio zijn we de laatste jaren groter en ook weer kleiner geworden. We proberen wat zakelijker met elkaar om te gaan. Dat heeft positieve kanten maar is deels een eilandencultuur ligt altijd op de loer. Omdat we door de bezuinigingen inmiddels met minder mensen nog meer moeten doen, hebben we het afgelopen jaar gewerkt aan de voorbereiding van een nieuwe manier van werken waarbij we processen en werkzaamheden kunnen standaardiseren en op elkaar af kunnen stemmen. Daardoor kunnen dingen sneller gaan maar zijn we ook afhankelijker van elkaar. Daarom hanteren we de volgende 5 gedragsregels 10 : Persoonlijk contact met klanten staat bovenaan. De Gruitpoort maakt cultuur persoonlijk. Ploegspelers zijn we. We denken in oplossingen en helpen elkaar. Passie is ons werk. Emoties worden met elkaar maar zonder klanten uitgesproken. Praten doen we met elkaar en niet over elkaar. Professionaliteit staat voorop. Afspraak is afspraak en werk is werk. Delen is het nieuwe hebben Op het gebied van auteursrecht is dit ons uitgangspunt. Liever delen wat we kunnen, dan onze kwaliteiten voor onszelf houden uit angst dat een ander er meer voordeel bij heeft dan wij zelf. Maar we erkennen het dilemma in de kunsten. Door het intellectueel eigendom van de kunstenaar te erkennen maak je de kwaliteit van de kunstenaar zichtbaar. Terwijl aan de andere kant het delen van wat hier in huis gebeurt/ontstaat/tot stand komt ook een vorm van erkennen is. En het delen en verspreiden is een essentieel kenmerk van een broedplaats. Onze uitgangspunten daarbij zijn: Voorop staat dat we onze mensen en hun talenten koesteren door altijd zichtbaar te maken wie de credits voor een idee, een tekst een kunstwerk maar ook een werkwijze of een concept verdient. We zorgen dat we als Gruitpoort altijd de regie houden op het delen. We hechten er aan dat de Gruitpoort altijd zichtbaar is eigenaar van verspreiden ideeën en concepten. We steken geen energie in het vermarkten van ideeën an sich, wel van de producten en diensten die daar uit voortkomen. 10 De formulering in deze 5 gedragsregels is het resultaat van afspraken de afgelopen jaren. Ze vormen ook de basis voor een doorlopend teamcoachingstraject en kunnen wijzigen naarmate daar behoefte aan is. 50

51 Richten, inrichten en verrichten Cultural Governance De Gruitpoort heeft een directeur-bestuurder met een Raad van Toezicht en werkt volgens de Code Cultural Governance. De besluitvorming komt als volgt tot stand. BESLUITVORMING en TOEZICHT Richten Inrichten Verrichten Toezicht Raad van Toezicht Besluiten Bestuurder Coordinatoren Coordinatoren/projectleiders Laat zich adviseren door Raad van Toezicht Staf/docenten Staf/docenten Adviesraad Vrijwilligers, klanten/bezoekers Vrijwilligers, klanten/bezoekers BETREFFENDE: Beleid Koers, missie, visie, strat. Afdelingsplannen Projectplannen Afdelings-, vrijwilligersbel. Strategie Uitvoering Toev./afstoten afdelingen Programmering UItvoering Financieel Jaarstukken, begroting Afdelingsbegroting projectbegroting Afwijkingen >10.000,- Afwijkingen >2.500,- Afwijkingen > Investeringen niet begroot Investeringsplan Eigen vermogen Personeel Organogram, Toepasssen CAO docenten/vrijw/projecten Functiegebouw functieomschrijvingen Alle vaste aanstellingen Tijdelijke aanstellingen en FO Tijdelijke aanstellingen staf docenten en vrijwilligers 51

52 Rol Raad van Toezicht - Het adviseren bij en controleren van bestuursbesluiten omtrent: o de strategie van de stichting o de financiering van de strategie van de stichting o leningen en kredieten o duurzame samenwerking met een andere organisatie of instelling en het verbreken van zodanige samenwerking o het aangaan van overeenkomsten waarbij de stichting zich als borg of hoofdelijk medeschuldenaar verbindt, zich voor een derde sterk maakt of zich tot zekerheidsstelling voor een schuld van een derde verbindt; o het optreden in rechte, met uitzondering van het nemen van die rechtsmaatregelen die geen uitstel kunnen lijden; o het vaststellen van de hoofdlijnen van het arbeidsvoorwaardenbeleid voor de medewerkers en van het vrijwilligersbeleid; o het sluiten en wijzigen van arbeidsovereenkomsten waarbij een beloning wordt toegekend boven die, welke uit bestaande regelingen voortvloeien; o het treffen van pensioenregelingen en het toekennen van pensioenrechten boven die, welke uit bestaande regelingen voortvloeien. 52

53 Financiële jaarcyclus Proces Bestuurder ontwerpt uiterlijk 1 december i.s.m. de Raad van Toezicht de PDCA-planning voor het volgend jaar. Daarin zijn alle rapportage-item ingepland en gekoppeld aan de betreffende bespreek- en vergaderdata met de betreffende budgethouders en de Raad van Toezicht. De bestuurder plant deze data in bij alle betrokkenen. Bewaking van de planning van de werkzaamheden daarvoor ligt bij de medewerker boekhouding en P&O, eventueel ondersteund door de externe ondersteuners. Alle managementrapportages, begrotingen en jaarrekeningen zijn gezien en goedgekeurd door de extern controller voor ze naar de RvT gaan. Begrotingsopzet - De Gruitpoortbegroting wordt ingedeeld in segmenten: o Directie o Bedrijfsvoering o Cultuur: Lessen Publieksactiviteiten (theater, film, debat, events) Cultuureducatie op school Ouderen o Jongeren o Horeca&Verhuur - Bij alle segmenten worden de daarop betrekking hebbende directe lasten en baten verwerkt. Ook de personele lasten. - De indirecte lasten worden geboekt op directie en bedrijfsvoering en verdeeld op basis van een onderbouwde procentuele verdeling. - De indirecte baten worden verdeeld op basis van de behaalde directe omzet. - De begroting wordt jaarlijks opgezet in de volgende planning: o September: voorstel nieuwe begroting door bestuurder aan budgethouders ter bespreking o Oktober: voorstel nieuwe begroting door Raad van Toezicht ter controle Raad van Toezicht o November: vaststellen nieuwe begroting en indienen bij Gemeente Doetinchem. 53

54 Begrotingsrichtlijnen bij externe projecten en evenementen - Per project/idee hanteren we niet alleen de 15%-resultaat-norm waarbij we álle out-ofpocketkosten meenemen (incl techniekuren) maar ook de organisatorische haalbaarheid. Begrotingsrichtlijnen bij interne projecten en evenementen - Bij de begroting van een intern evenement en het bepalen van de financiële haalbaarheid nemen we de volgende kosten NIET mee in de begroting: o de aanwezigheid van 1 beheerder o de benodigde ruimtes en materialen o de projectleiding tot een maximum van 10 uur Tarieven- en investeringsbeleid - De volgende functionarissen zijn budgethouder: o Bestuurder voor de totale begroting en specifiek voor de begroting Directie. o Coördinator Lessen voor de begroting lessen o Coördinator Publieksactiviteiten voor de begroting Theater, Film, Debat en Events en de onderdelen communicatie en ICT in de begroting en bedrijfsvoering o Coördinator Jongeren voor de begroting Jongeren en specifieke projecten o Coördinator Jeugd voor de begroting Cultuureducatie onderwijs o Coördinator Ouderen voor de begroting Lang Leve Kunst o Coördinator Horeca&Verhuur voor de begroting horeca&verhuur - In maart van elk jaar wordt de betreffende budgethouders gevraagd voorstellen te doen voor tarievenstructuur voor hun eigen afdeling zodat per 1-5 de tarieven vastgesteld kunnen worden. - In juni van elk jaar wordt de budgethouders gevraagd investeringswensen voor het volgende jaar in te dienen zodat deze meegenomen kunnen worden voor de betreffende begroting. - De bestuurder-bestuurder beslist uiteindelijk over zowel de tarieven als de investeringen. Managementrapportages - Zowel bestuurder en budgethouders als RvT ontvangen 3 kwartaalrapportages zowel met bereikcijfers als omzet en kosten. Deze worden, inclusief een beknopte analyse gemaakt door de medewerker boekhouding en ondersteund door de extern controller. - Op aanvraag kunnen altijd actuele cijfers worden opgevraagd. 54

55 Personeel Statutair - De Gruitpoort heeft haar statuten notarieel vastgelegd, - De Gruitpoort werkt met een reglement Raad van Toezicht waarin taak en rolverdeling tussen bestuurder en raad nader zijn uitgewerkt. Arbeidsrechtelijk - De Gruitpoort werkt volgens de CAO KE. - De Gruitpoort heeft een functioneringscyclus, incl een jaarlijks beoordelingsmoment. Organisatiestructuur - Het personeelsbeleid is er op gericht iedereen, binnen de organisatiedoelstellingen, maximaal in zijn eigen kracht te laten staan. - Programmering én marketing van de activiteiten binnen de afdelingen worden ontworpen en bepaald door de coördinatoren. - Ondersteuners hebben zeggenschap en geven input voor de processen die zij ondersteunen. Uitvoeringsorganisatie - In de Gruitpoort noemen we alle medewerkers, bezoldigd en onbezoldigd, Gruitpoorter. - Flexibele werktijden en thuiswerken is mogelijk binnen de kaders/roosters. Het heeft niet de voorkeur. - Beleidskaders zijn zo helder dat overleg minimaal noodzakelijk is. - Werktijden en afwezigheid worden ingevuld in de outlook-agenda - In het Magenta Boekje hebben we vastgelegd wat deze uitgangspunten concreet betekenen in rechten, plichten, regels en afspraken. Dat boekje wordt aan iedere nieuwe Gruitpoorters overhandigd en helpt bij de manier van werken die we hier met elkaar afspreken. 55

56 Functies Directeur-bestuurder - Taken: o Vanuit de statutair vastgestelde organsiatiedoelstellingen, besturen van de stichting. o Visie hebben op de toekomst van de organisatie en uitwerken in een meerjaren Koersdocument o Leiding geven aan en visie hebben op de inhoudelijke, organisatorische en financiële koers van de gehele organisatie o Organisatieprocessen optimaliseren op basis van input van alle medewerkers o Bepalen personeels- en vrijwilligersbeleid - Verantwoordelijkheden: o Eindverantwoordelijkheid voor de gehele programmering en organisatie o Randvoorwaarden scheppen om binnen de kaders de inrichting mogelijk te maken o Begrotingen goedkeuren - Bevoegdheden: o Alle Gruitpoortbrede beleidsbeslissingen Coördinatoren - Taken: o o o o Vanuit een stevige visie op de afdeling, binnen de missie van de Gruitpoort snel, effectief en klantgericht programmering bepalen en uitvoering geven aan de eigen afdeling. Binnen de vastgestelde communicatiekaders ontwerpen en bepalen van het communicatie- en marketingbeleid voor de eigen activiteiten Investeringen, projecten en programmering begroten, laten goedkeuren door directie en tot uitvoering brengen Aansturen medewerkers en vrijwilligers binnen de eigen afdeling en tot uitvoering brengen van het gestelde personeels- en vrijwilligersbeleid. - Verantwoordelijkheden: o Voorstellen doen en verantwoording afleggen aan de directie over de gestelde inhoudelijke, organisatorische en financiële doelen o Nooit zonder maar altijd binnen de goedgekeurde begrotingen werken. o Afstemmen met andere betrokkenen binnen de organisatie. - Bevoegdheden: o beleidsbeslissingen nemen binnen de eigen afdeling en goedgekeurde begrotingen 56

57 Ondersteuners (Medewerkers Sales&Planning,, -Boekhouding en P&O, beheerders) - Taken: o o Gruitpoortbreed binnen het eigen takenpakket ondersteunen van activiteiten Meedenken over en uitvoeren van bedrijfsprocessen - Verantwoordelijkheden: o Aanwezigheid op de ingeroosterde tijden - Bevoegdheden: o uitvoeringsbeslissingen nemen binnen de gestelde kaders, Externe adviseurs (Controller, ondersteuner financiën, adviseurs P&O, -theatertechniek, -poptechniek) - Worden ingehuurd als een bepaalde kwestie door complexiteit, vereiste kennis of tijd niet door de vaste medewerkers kan worden uitgevoerd. Docenten - maximale flexibiliteit en (mede)ondernemerschap zijn vereisten: de docent moet meer dan ooit zijn/haar lessen en het contact met de deelnemer zo vormgeven dat deze verleid wordt het volgende moduleweer te komen. - Kern met flexibele schil: het lessenaanbod wordt in eerste instantie met een vaste kern van de huidige Gruitpoort-docenten ingevuld. Dit zijn de docenten met een dienstverband. Rond de vaste kern bevindt zich de flexibele schil met Gruitpoortfreelancers of tijdelijk personeel via een inleenconstructie. Om flexibilteit te kunnen waarborgen wordt de kernorganisatie alleen uitgebreid met flexibel inzetbaar personeel. Urenuitbreiding voor docenten met een dienstverband kan alleen als hij/zij het dienstverband beëindigt en in z n geheel free lancer wordt. - Deeltijdontslag wordt, conform CAO, ingezet als er structureel onvoldoende deelnemers aan het lessenaanbod van de betreffende docent deelnemen. Scholingsbeleid: Wijzer Werven - In het seizoen doet de Gruitpoort meet aan het door OC&W geïnitieerde traject Wijzer Werven. Het heeft tot doel te komen tot een nieuwe financieringsmatrix. Dat levert voor het broedplaatsteam een groot aantal trainingen op, op het gebied van positionering, communicatie met bedrijven en fondsenwerving. - Er wordt jaarlijks een budget van 6000,- gereserveerd voor overige scholingsactiviteiten. Het budget voor de BHV-trainingen maakt daar deel van uit. - Er is geen specifiek beleid voor het scholen van docenten. Er zijn nog maar weinig docenten in vaste dienst en training voor freelancers brengt het risico met zich mee dat er sprake zou zijn van een arbeidsrelatie. Bij individuele vragen wordt gekeken of honorering mogelijk is. 57

58 Vrijwilligersbeleid Vrijwilligers en ook stagiaires nemen een belangrijke organisatorische en programmatische plaats in de Gruitpoort. Zowel voor het culturele programma als voor het Jongerencentrum. Niet alleen vormen zij gekwantificeerd een enorm menselijk kapitaal dat nooit door de organisatie gedragen zou kunnen worden. Ook inhoudelijk spelen zij een grote rol in de advisering bij en uitvoering. De waardering voor hun inzet is een belangrijke waarde binnen de Gruitpoort en uit zich als volgt: - Vrijwilligers zijn Gruitpoorters. Zij genieten dezelfde rechten en plichten als betaalde medewerkers. In het Magenta boekje staan alle regelingen, rechten en plichten. - Alle vrijwilligers hebben een vrijwilligerscontract. Zij zijn verzekerd via de gemeente. - Er zijn 6 groepen vrijwilligers: o Film, aangestuurd en ingeroosterd door de coördinator publieksactiviteiten o Theater, aangestuurd en ingeroosterd door de coördinator publieksactiviteiten o Debat, aangestuurd en ingeroosterd door de coördinator publieksactiviteiten o Jongeren, aangestuurd en ingeroosterd door de coördinator Jongeren o Ouderen en amateurkunst, aangestuurd door de coördinator Lang Leve Kunst o Algemeen, aangestuurd door de coördinator Horeca&verhuur. - Nieuwe vrijwilligers krijgen via hun coördinator een introductieprogramma. - Vrijwilligers denken mee over en hebben inspraak in de Gruitpoort via hun afdelingsoverleggen. - Zij vormen ook een van de 3 geledingen in de Adviesraad. - Er zijn verschillende typen taken die door vrijwilligers op zich genomen worden: o Programmering en productieleiding o Kassa/balie- en bardiensten o Theater- en poptechniek - Vrijwilligers krijgen als tegenprestatie voor hun werkzaamheden: o Begeleiding en training gericht op hun taken. o Gratis toegang voor activiteiten van de eigen afdeling en indien niet gereserveerd (dus alleen de open plaatsen) voor de overige activiteiten. - Vrijwilligers worden gecoached en beoordeeld door hun coördinator. Zij krijgen van hun coördinator een functieprofiel zodat duidelijk is wat er van hen verwacht wordt. Wanneer bepaalde werkzaamheden na verloop van tijd minder geschikt blijken voor een vrijwilligers behoud de Gruitpoort zich het recht voor hen niet meer in te roosteren op die werkzaamheden. - Voor stagiaires ken de Gruitpoort een aantal soorten stageplekken: o Reguliere stages MBO en HBO: onbetaald, inhoudelijk aangestuurd door de betreffende medewerker vanuit het vakgebied. Zowel in de Gruitpoort als het Jongerencentrum. o Werkervaringsplekken via de gemeente Doetinchem. Met hen worden verplichtende afspraken over ureninzet gemaakt met henzelf en met de gemeente. Zij worden ingeroosterd en aangestuurd door de coördinator Horeca&Verhuur. o BBL-plek horeca: betaald aangestuurd door coördinator Horeca&Verhuur - Ook stagiaires zijn Gruitpoorters en ook zij hebben dezelfde rechten en plichten als betaalde medewerkers (zie boven). 58

59 Organogram per De blauwe functies betreffen de Volksuniversiteit. Deze functionarissen worden gefinancierd door het Graafschap College. 59