Boerderijeducatie project Handleiding Leerkrachten

Transcriptie

1 Boerderijeducatie project Handleiding Leerkrachten De opdrachten zijn gemaakt aan de hand van de kerndoelen voor het basisonderwijs. De kinderen werken samen in kleine groepen en doen opdrachten onder begeleiding van de boer en boerin en zelfstandig met een begeleider van school. Inleiding: Boerderijeducatie biedt veel meer dan te leren waar een koe vandaan komt. Of hoe een slaplantje wordt gepland. Boerderijeducatie biedt mogelijkheden zorg te dragen voor dier en gewas, samenwerkend te leren, fysieke inspanning te leveren, angsten te overwinnen, praktische vaardigheden op te doen ( determineren, meten, onderzoeken ). In deze leerrijke natuurlijke context kom je ook in aanraking met levensthema s zoals voeding, gezondheid, seksualiteit en leven&dood 1. Leerdoelen en lesinhoud. Bij het gebruik van het lespakket (in circuitvorm) op de verschillende boerenbedrijven komen aspecten van de leergebieden Nederlandse taal, aardrijkskunde, geschiedenis, techniek, milieu, natuuronderwijs, tekenen en handvaardigheid ter sprake. Ook komen leergebiedoverstijgende leerdoelen uit de Kerndoelen basisonderwijs 1998 aan de orde. Zoals het stellen van gerichte vragen, samenwerken, met elkaar overleggen en de resultaten van het werk presenteren in verschillende vormen. A. Principes van leren Het leren door ervaren met de boerderij als leerplek staat centraal. De verschillende werkzaamheden op de boerderij leveren leerervaringen voor de kinderen op. Deze leerervaringen sluiten aan bij de verschillende vakgebieden en kerndoelen. Op de boerderij worden allerlei kernkwaliteiten en leergebieden op een natuurlijke wijze aangesproken. De pedagogische en didactische doelen worden bij de werkzaamheden geëxpliciteerd. Een boerderij biedt een rijke en krachtige leef en leeromgeving. Kinderen benaderen deze met hun specifieke (meervoudige) intelligenties en kunnen deze tegelijkertijd verder ontwikkelen en uitbouwen. De volgende drie principes zijn hierbij van belang: 1. Leren in een authentieke leeromgeving: De leerlingen gaan naar een echte boerderij, waar de boeren voor hun levensonderhoud van afhankelijk zijn. Het is een omgeving die betekenisvol is voor de leerlingen en zinvol vanuit het oogpunt van de school. Dit maakt de boerderij tot een bijzonder rijke en krachtige leerplek voor opgroeiende kinderen. 2. Directe ervaringen in de natuur: Ze komen op de boerderijen in contact met de natuur door verzorgende relaties met aarde, planten en dieren te ontwikkelen. Alle zintuigen worden hierbij aangesproken. Hier wordt de basis gelegd voor de ontwikkeling tot een natuurbetrokken bestaan.

2 3. Identiteitsontwikkeling: Twee basismotieven spelen hierbij een belangrijke rol: streven naar zelfbevestiging(streven om greep te hebben op het alledaagse leven en om dit zelf mee vorm te geven) en het streven naar verbondenheid met iets of iemand anders (streven om ergens deel vanuit te maken en om ergens in op te gaan). Beide motieven zijn even belangrijk. Ze spelen beide een rol in de betrokkenheid op de werkelijkheid. B. Van activiteit naar kerndoel In onderstaand overzicht staan de kerndoelen waaraan dit onderwijsconcept voldoet. 1. De leerlingen leren informatie verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven van vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren. 5. De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. 8. De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, eventueel beeldende elementen en kleur. 9. De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. 12. De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder woordenschat vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken. 23. De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken. 24.De leerlingen leren praktische en formele rekenwiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven. 25.De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van rekenwiskundige problemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. 26.De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. 29. De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. 30. De leerlingen leren schriftelijk optellen.

3 32.De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen. 33.De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur. 34. De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van zichzelf en anderen. 35. De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht. 37. De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. 40.De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41. De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 43. De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. 44.De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 56. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. 58.De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden. 2. Organisatie van de les. Het boerderijeducatie project bestaat uit een voorbereiding op school, een bezoek aan de boerderij en een verwerking op school. In de voorbereidende les wordt het project geïntroduceerd door de boer(in) en behandeld u een woordcluster. Hiernaast kunt u kiezen voor een werkblad. Op de boerderij gaan de leerlingen na een inleiding van de boer(in) in groepjes opdrachten doen (circuit). Terug op school maken de leerlingen een verwerkingsopdracht. Verwerkingstips worden hieronder gegeven. Hiermee kan de leerkracht ook toetsen wat de leerlingen van het project hebben opgestoken.

4 3. Voorbereiding op bezoek aan het bedrijf Voordat uw school het bedrijf daadwerkelijk gaat bezoeken is het verstandig om hieraan voorafgaande de leerlingen alvast in de sfeer van het project te brengen. Het project zal ingeleid worden door de boer(in). Dit doet hij/zij op een eigen, originele wijze. Vanuit het Boerderijeducatie project is er een woordcluster volgens de methode met Woorden In de Weer gemaakt. Dit woordcluster is voor u uitgewerkt. De woorden in dit cluster zijn termen uit de dagelijkse praktijk op de boerderij. Wij raden u aan dit cluster in de voorbereidende fase aan te bieden. U kunt zelf kiezen voor een thematische aanpak of een aantal losse lessen gedurende een paar weken. Een tip: bedenk met de leerlingen een aantal vragen voor de boer(in). 4. Programma op het bedrijf Tijdens het bezoek aan het boerenbedrijf maken de leerlingen kennis met de boer(in) en er volgt een rondleiding over het bedrijf. Deze wijst de kinderen ook de plaatsen op het bedrijf waar ze niet mogen komen omdat het daar gevaarlijk kan zijn. Tijdens deze rondleiding zal ook de werkvorm (circuit) worden uitgelegd. Het totale boerderijeducatie project duurt vier uur. Hieronder valt ook de voorbereidingstijd en de evaluatie op de school zelf. Onderdeel Wat gebeurt er? Hoe lang duurt het? Introductie op school Boer(in) geeft introductie 30 minuten met concrete materialen van de boerderij Welkom Rondleiding en uitleg op de 30 minuten boerderij Start programma, 2 Elke groep gaat starten met 90 minuten onderdelen circuit Pauze Kinderen en begeleiders 15 minuten krijgen iets te drinken Vervolg programma, 2 Elke groep gaat verder met 90 minuten onderdelen circuit Evaluatie Hoe hebben de leerlingen 15 minuten het gevonden, wat hebben ze geleerd? Wat vond de leerkracht ervan? Verwerking op school Kinderen verwerken hun opgedane ervaringen in een presentatie Afhankelijk van de opdracht

5 5. De verwerking van het bezoek Als de groep naar het bedrijf is geweest kunnen de opgedane (leer)ervaringen op verschillende manieren worden verwerkt. Mogelijkheden hiervoor zijn bijvoorbeeld: Een werkstuk maken van een deelaspect van het bedrijf. Een muurkrant met foto s die op het bedrijf zijn genomen. Een afgenomen interview uitwerken (schoolkrant). Een verslag van het bezoek schrijven (op de tekstverwerker). Een fotoboek maken welke voorzien is van onderschriften. Een kijktafel maken van de meegebrachte voorwerpen. Tekeningen en schilderijen van het bezoek maken. Plattegronden uitwerken, inkleuren en voorzien van een toelichting. Een artikel voor de schoolkrant schrijven. Een muzikale collage van boerderijgeluiden: trekker, machines in gebruik, koe, schaap, haan etc. Zelf een video maken van het bedrijf en monteren op school. Het werkboekje met elkaar bekijken en vergelijken en bepaalde opdrachten verder uitwerken. Een spreekbeurt houden. 6. Praktische zaken Deze voorbereidingsfase valt niet binnen het project als zodanig. De volgende tips zijn echter wel van belang: Regel het vervoer goed. Informeer, als u met personenauto's gaat, of de bestuurders een inzittendenverzekering hebben. Zorg dat de kinderen gemakkelijke kleding aan hebben (oude kleren, laarzen, een windjack dat uit kan als het warm wordt). Neem een paar sets reservekleren mee. Een kleine EHBO doos is een must. Zorg voor voldoende begeleiding tijdens het bezoek want de kinderen zullen in kleine groepen het bedrijf gaan verkennen en middels een circuitvorm (werkboekje) de opdrachten uitvoeren. Het is de bedoeling dat uzelf deze groepen (maximaal10

6 leerlingen) samenstelt. Dit is afhankelijk van uw groepsgrootte. Per groep is één begeleider nodig. Hoe kleiner de groepen hoe intensiever er gewerkt kan worden. Er kunnen echter niet meer dan vier groepen gevormd worden.

7