Crash course Schaarste. Hanneke Goosen Gea Schonewille

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Crash course Schaarste. Hanneke Goosen Gea Schonewille"

Transcriptie

1 Crash course Schaarste Hanneke Goosen Gea Schonewille

2 Persoon 3: Vraagt sommen aan persoon 1. Persoon 1: ervaart schaarste Persoon 2: Doet bewegingen met armen en benen. Persoon 1 moet de bewegingen nadoen in spiegelbeeld. Persoon 4: Vraagt persoonlijke vragen aan persoon 1.

3 De psychologie van schaarste 3 3

4 De onderzoekers Sendhil Mullainathan: Harvard-econoom Eldar Shafir: Princeton-psycholoog 4

5 De psychologie van schaarste Trade-off thinking 5

6 Mensen die schaarste ervaren moeten vaker afwegingen maken Trade-off thinking hebben meer last van verleidingen Basale producten worden luxe producten doen vaker dingen die ze zouden moeten laten Doordat het weerstaan van verleidingen de zelfcontrole beïnvloedt. merken bij fouten sneller schadelijke gevolgen 6

7 Wat doet schaarste met je cognitieve vermogens? 7

8 Stel je voor Je auto heeft kuren en het kost $ X om te laten maken. Je kunt alles in één keer betalen, een lening nemen of het erop wagen en je auto nu niet naar de garage brengen. Wat zou je doen? Conditie 1 (easy): $X = $ 150 Conditie 2 (hard): $X = $ 1500 Studie gepubliceerd in Science: Mani, Mullainathan, Shafir, en Zhao (2013) 8

9 Schaarste en cognitie Terwijl ze over het dilemma nadachten kregen de respondenten twee taken om IQ en cognitieve controle te meten. Taak 1: cognitive control Opdracht: druk links als het hartje links verschijnt en rechts als het hartje rechts verschijnt Druk links als het bloemetje rechts verschijnt en rechts als het bloemetje links verschijnt 9

10 Taak 2: Raven s matrices

11 Uitkomsten onderzoek.9 13 IQ punten 11

12 Onderzoek in India Suikerrietboeren in India. Waarom een goede onderzoeksgroep? - Ze krijgen het grootste deel van hun inkomen op één moment: tijdens de oogst. Daar moeten ze een jaar lang van rondkomen! 12

13 Uitkomsten onderzoek Boeren haalden 10 IQ punten minder voor de oogst dan na de oogst! 13

14 Conclusies We focussen ons op dat wat schaars is Doordat ons brein in bezit wordt genomen door schaarste gaan onze cognitieve vermogens achteruit We nemen door schaarste beslissingen die gunstig zijn op de korte termijn, maar slechter op de lange termijn 14

15 Theorie -> Praktijk In theorie is er geen verschil tussen theorie en praktijk, in de praktijk wel. -Yogi Berra

16 Meten = weten

17 Voormeting Interventie Controle Nameting

18 Herinneringen bij budgetcursus & afspraken GKB Beste Pietje, Dinsdag is er weer een budgetcursus. Denk je aan het huiswerk? Het huiswerk is: 1) het bijhouden van je kasboek 2) lees de casus fam. Damen goed door. Succes! Gea Beste Pietje, Morgen is er weer een budgetcursus. Ik zie je graag om 18:45 op Plesmanlaan 52. Tot dan, Gea Beste meneer Puk, Aanstaande dinsdag heeft u een afspraak bij de GKB. We zien u graag om 10:00 of Harm Buiterplein 1. Tot dan! Paar dagen voor de cursus Dag voor de cursus Twee werkdagen voor de afspraak

19 Herinneringen bij afspraken met GKB

20 6% 14% 12% 17% 74% 77% Werkt het? Resultaten Controle SMS A A NWEZIG A FGEMELD/VERZET NO SHOW

21 Werkt het? Resultaten Op de 100 mensen, 6 minder no show gemiddeld 75 gesprekken per week Tijdswinst: 4,5 uur per week Consument: geen negatief label, minder kans op eind dienstverlening

22 Met kleine stappen meer bereik Checklist

23 Zelfjeschuldenregelen.nl

24

25

26

27 De Wet Incassokosten (WIK) brief 27

28 Condities experiment Originele brief Versimpelde brief Versimpelde brief + neutrale plaatjes Versimpelde brief + positieve framing Versimpelde brief + negatieve framing

29 Bevindingen Geen verschillen tussen condities in Betaalgedrag gemiddeld 84% Contact opnemen gemiddeld 21% Betalingsregeling treffen gemiddeld 2% Wel verschil tussen slepers en niet-slepers Slepers namen vaker contact op bij de versimpelde brief

30 Herinnerings smsjes Doel: Huurders van woningcorporatie Rochdale met een achterstand te stimuleren hun huur te betalen huurders kregen op de zesde dag van de maand dit sms bericht: 1773 huurders kregen geen sms Beste huurder, uw huur is nog niet ontvangen. Mogelijk is dit aan uw aandacht ontsnapt. Maakt u vanavond na het eten de huur over? Vriendelijke groet, Rochdale

31 Herinnerings smsjes

32 Smsjes vooraf Doel: Huurders van woningcorporatie Rochdale vóóraf herinneren 600 huurders kregen bericht huurders kregen bericht huurders kregen geen sms Beste huurder, Denkt u aan het betalen van de huur voor 1 augustus? U kunt uw huur betalen via een acceptgiro, handmatig overschrijven of pinnen op ons kantoor. Vriendelijke groet, Rochdale Beste huurder, Denkt u aan het betalen van de huur voor 1 augustus? U kunt uw huur betalen via een acceptgiro, handmatig overschrijven of pinnen op ons kantoor of direct via Ideal (hyperlink). Vriendelijke groet, Rochdale Bericht 1 Bericht 2

33 Smsjes vooraf

34 Met elkaar in gesprek 1. In welke zin heb je in je werk te maken met mensen met schulden/die armoede ervaren? 2. Welke kenmerken van schaarste herken je in je werkzaamheden? Heb je bijv. te maken met cliënten met schulden en in hoeverre zie je bij hen deze kenmerken terug? 3. Wat vind je van de gedragsinterventies die vanochtend en zojuist zijn gepresenteerd? 4. Welke kennis/inzichten zou je graag willen meenemen in je eigen werkzaamheden/organisatie? Hoe? Wat heb je daarvoor nodig? Zet inzichten punt 4 op flip-over vel!

35 Evaluatie Wat vond je van de workshop? Deel t! Ga naar Vul de volgende code in:

Verminderen van huurachterstanden middels interventies vanuit de gedragsleer

Verminderen van huurachterstanden middels interventies vanuit de gedragsleer Verminderen van huurachterstanden middels interventies vanuit de gedragsleer Hanneke Goosen MSc. Onderzoeker lectoraat Armoede Interventies Deze sessie wordt gefaciliteerd door Outline presentatie Wat

Nadere informatie

SCHAARSTE, SCHULDEN EN GEDRAG. inzichten uit de wetenschap en praktijkexperimenten Minou van der Werf Jorien van der Laan

SCHAARSTE, SCHULDEN EN GEDRAG. inzichten uit de wetenschap en praktijkexperimenten Minou van der Werf Jorien van der Laan SCHAARSTE, SCHULDEN EN GEDRAG inzichten uit de wetenschap en praktijkexperimenten Minou van der Werf Jorien van der Laan 1 PROGRAMMA Voor de lunch 1. Introductie 2. Schaarste: theoretische basis 3. Praktijkexperimenten

Nadere informatie

Aan de slag met activerende incasso. Huurincasso Congres maart

Aan de slag met activerende incasso. Huurincasso Congres maart Aan de slag met activerende incasso Huurincasso Congres 2017 28 maart Aandacht voor gedrag De sleutel tot succes Groeiende groep niet in beeld bij SHV 20 18 16 2,3 2,5 14 12 10 3,8 6,1 Problematische schulden

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Zet de geldmachine aan

Hoofdstuk 1 Zet de geldmachine aan Hoofdstuk 1 Zet de geldmachine aan De praktijk Mijn verzekeraar stopte met het uitkeren van geld, terwijl ik helemaal niet in staat was om te werken. Stel dat je partner overlijdt en je daardoor mentaal

Nadere informatie

COMMUNICEREN MET HUURDERS MET EEN BETALINGSACHTERSTAND

COMMUNICEREN MET HUURDERS MET EEN BETALINGSACHTERSTAND LECTORAAT ARMOEDE INTERVENTIES COMMUNICEREN MET HUURDERS MET EEN BETALINGSACHTERSTAND EEN ONDERZOEK NAAR DE EFFECTEN VAN VERSIMPELING EN FRAMING VAN DE WIK-BRIEF CREATING TOMORROW Hanneke Goosen, MSc.

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Effecten van armoede en wat daaraan wel en niet te doen: stand van de wetenschap. Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, Hogeschool van Amsterdam Fragment rekening

Nadere informatie

Effectieve armoede-interventies

Effectieve armoede-interventies Effectieve armoede-interventies Lessen uit de gedragsleer Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, Hogeschool van Amsterdam Den Haag, 16-02-2017 INHOUD 1. Context voor arme mensen 2. Effecten armoede

Nadere informatie

Waarom arme mensen domme dingen doen

Waarom arme mensen domme dingen doen Waarom arme mensen domme dingen doen 23 december 2016 2013: Schaarste-onderzoek Financiële zorgen veroorzaken: Tunnelvisie Gebrek aan bandbreedte Nieuwe financiële zorgen Geen speelruimte Lenen Tunnelvisie

Nadere informatie

Waarom arme mensen domme dingen doen

Waarom arme mensen domme dingen doen Armoedebestrijding in Nederland is vaak op een misvatting gebaseerd: dat armen het beste zichzelf aan de haren uit het moeras kunnen trekken. Een baanbrekende theorie over de gevolgen van geldgebrek voor

Nadere informatie

ARMOEDE EN WONEN: SCHULDEN EN (HUUR)INCASSO

ARMOEDE EN WONEN: SCHULDEN EN (HUUR)INCASSO ARMOEDE EN WONEN: SCHULDEN EN (HUUR)INCASSO Roeland van Geuns Lector armoede en participatie Hogeschool van Amsterdam Den Haag, 24 juni 2015 1 INHOUD 1. Enkele cijfertjes 2. Gedrag: enkele recente inzichten

Nadere informatie

Betalen zonder omkijken. Alles over huur betalen

Betalen zonder omkijken. Alles over huur betalen Betalen zonder omkijken Alles over huur betalen Betalen zonder omkijken Alles over huur betalen ALLES OVER HUUR BETALEN Als u een woning huurt dient u maandelijks de huur te betalen. In deze brochure leest

Nadere informatie

NEEM CONTACT OP. anders loopt uw huurachterstand op

NEEM CONTACT OP. anders loopt uw huurachterstand op WIK-brief experiment 1 negatief NEEM CONTACT OP Datum 12 augustus 2015 Onderwerp betaal vóór [DATUM] uw betalingsachterstand Beste , anders loopt uw huurachterstand op U huurt de woning aan de [STRAAT

Nadere informatie

ARMOEDE VERMINDEREN/VOORKOMEN: UITDAGINGEN EN MOGELIJKHEDEN. Roeland van Geuns Meedoen is mogelijk Lelystad,

ARMOEDE VERMINDEREN/VOORKOMEN: UITDAGINGEN EN MOGELIJKHEDEN. Roeland van Geuns Meedoen is mogelijk Lelystad, ARMOEDE VERMINDEREN/VOORKOMEN: UITDAGINGEN EN MOGELIJKHEDEN Roeland van Geuns Meedoen is mogelijk Lelystad, 19-11-2014 1 INHOUD Armoede: wat is armoede en wie zijn er arm? Waarom zijn mensen arm? Effecten

Nadere informatie

Betalen zonder omkijken. Alles over huur betalen

Betalen zonder omkijken. Alles over huur betalen Betalen zonder omkijken Alles over huur betalen 1 2 Betalen zonder omkijken Alles over huur betalen 3 Alles over huur betalen Als u een woning huurt dient u maandelijks de huur te betalen. In deze brochure

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Wat doet armoede met ons en hoe daarop in te spelen? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD 1. Wat weten we al? 2. Armoede in Nederland

Nadere informatie

HUURACHTERSTANDEN VOORKOMEN DOOR SMS JES?

HUURACHTERSTANDEN VOORKOMEN DOOR SMS JES? LECTORAAT ARMOEDE INTERVENTIES HUURACHTERSTANDEN VOORKOMEN DOOR SMS JES? EEN ONDERZOEK NAAR DE EFFECTEN VAN HERINNERINGS-SMS JES BIJ BETALINGSACHTERSTANDEN CREATING TOMORROW Sibel Telli Jorien van der

Nadere informatie

Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen - Oostende

Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen - Oostende Wie zijn de armsten? Hoe spreek ik hen best aan? Op zoek naar de juiste golflengte! Guido Decombel Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen - Oostende Armen verenigen Armen nemen het woord Werken

Nadere informatie

Woningcorporatie Wateringen

Woningcorporatie Wateringen Woningcorporatie Wateringen Regel het goed Over hoe de huur te betalen en wat te doen bij achterstand. Elke maand op tijd de huur betalen: een vanzelfsprekende zaak.toch wordt zo n maandelijks terugkerende

Nadere informatie

van ondernemers zijn. Om continu oplossingen te vinden, blijf ik op zoek naar nieuwe informatie. Alles wat bruikbaar bleek in de praktijk, bracht ik

van ondernemers zijn. Om continu oplossingen te vinden, blijf ik op zoek naar nieuwe informatie. Alles wat bruikbaar bleek in de praktijk, bracht ik Inleiding Laat ik met de deur in huis vallen: ik geloof dat het midden- en kleinbedrijf een verschil maakt in de wereld. Denk aan bedrijven die nieuwe manieren bedenken om oceanen plasticvrij te maken,

Nadere informatie

Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport

Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport Een ervaringsdeskundige voor de klas: werkt het? Mail Bas voor het rapport Bas van den Putte (s.j.h.m.vandenputte@uva.nl) Tessa Rutten Anneke de Graaf Gert-Jan de Bruijn Een ervaringsdeskundige voor de

Nadere informatie

GEDRAG EN INCASSO. Roeland van Geuns Lector armoede en participatie Hogeschool van Amsterdam. Utrecht, 25 november 2016

GEDRAG EN INCASSO. Roeland van Geuns Lector armoede en participatie Hogeschool van Amsterdam. Utrecht, 25 november 2016 GEDRAG EN INCASSO Roeland van Geuns Lector armoede en participatie Hogeschool van Amsterdam Utrecht, 25 november 2016 1 INHOUD 1. Relevantie gedrag 2. Gedrag: enkele recente inzichten 3. Gevolgen voor

Nadere informatie

Armoede en hoe daarop in te spelen?

Armoede en hoe daarop in te spelen? Armoede en hoe daarop in te spelen? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD! 1. Oorzaken van armoede 2. Wie zijn er arm? 3. Effecten armoede 4. Wat kunnen organisaties

Nadere informatie

Hoofdstuk H 11. Financiële situatie

Hoofdstuk H 11. Financiële situatie Hoofdstuk H 11. Financiële situatie Samenvatting verslechterd. Dit wordt bevestigd door het aandeel Leidenaren dat aangeeft rond te kunnen komen met hun inkomen. Dit jaar geeft bijna tweederde van de Leidenaren

Nadere informatie

EFFECTIEF HANDELEN BIJ ARMOEDE

EFFECTIEF HANDELEN BIJ ARMOEDE EFFECTIEF HANDELEN BIJ ARMOEDE Lessen uit de gedragsleer Roeland van Geuns Lector Armoede Interventies, Hogeschool van Amsterdam Adviseur armoede en schulden Vianen, 19-04-2019 INHOUD Wat weet u al Een

Nadere informatie

Lerende Netwerken 2018

Lerende Netwerken 2018 Lerende Netwerken 2018 Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen Kaveh Bouteh k.bouteh@pharos.nl Inleiding wat is ses? Opleiding Inkomen Werk = Lage opleiding / laag inkomen / werkloosheid = ongeveer

Nadere informatie

betaalt nederland 2013 in het kort

betaalt nederland 2013 in het kort ZO in het kort 1 ZO Betaalgedragindex (BGX) De Betaalgedragindex (BGX) geeft in één oogopslag weer of Nederland het afgelopen jaar beter of slechter is gaan betalen. Deze index is samengesteld op basis

Nadere informatie

Mobility Mentoring. Hoe inzichten uit de hersenwetenschap leiden tot een betere aanpak van armoede en schulden. Tamara Madern

Mobility Mentoring. Hoe inzichten uit de hersenwetenschap leiden tot een betere aanpak van armoede en schulden. Tamara Madern Mobility Mentoring Hoe inzichten uit de hersenwetenschap leiden tot een betere aanpak van armoede en schulden Tamara Madern Waarom is schulden oplossen zo moeilijk? De invloed van stress: schaarste Waarom

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Effecten in de praktijk Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD 1. Armoede en schulden: en paar cijfers? 1. Effecten armoede 2.

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Wat doet armoede met ons en hoe daarop in te spelen? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD 1. Wat weten we al? 2. Armoede in Nederland

Nadere informatie

Rondkomen met uw inkomen

Rondkomen met uw inkomen Rondkomen met uw inkomen Budgettips gemeente Heumen gemeente Heumen Vraagt u zich ook wel eens af waar uw geld blijft? Is uw geld op voordat de maand voorbij is? Wilt u weten hoe u kunt rondkomen met uw

Nadere informatie

VAN ARMOEDE NAAR ZELFREDZAAMHEID. Iedereen doet mee in Nederland, toch? De Uitdaging helpt mensen vooruit, wie help jij vooruit?

VAN ARMOEDE NAAR ZELFREDZAAMHEID. Iedereen doet mee in Nederland, toch? De Uitdaging helpt mensen vooruit, wie help jij vooruit? VAN ARMOEDE NAAR ZELFREDZAAMHEID Iedereen doet mee in Nederland, toch? De Uitdaging helpt mensen vooruit, wie help jij vooruit? Inleiding: Doel Gezinnen die leven in armoede ont-stressen, zodat er weer

Nadere informatie

Hoofdstuk 43. Financiële situatie

Hoofdstuk 43. Financiële situatie Stadsenquête Leiden Hoofdstuk 43. Financiële situatie Samenvatting Circa tweederde van de Leidenaren geeft aan gemakkelijk rond te komen met het huishoudinkomen, ruim een kwart komt net rond en kan moeilijk

Nadere informatie

De oplossing van de ander.

De oplossing van de ander. De oplossing van de ander. Weer in contact met eigen kracht Peter Wesdorp Vragen Hoe kunnen we deze workshop zo nuttig mogelijk maken? Hoe weet je na afloop dat je er iets aan hebt gehad? Waar heb je last

Nadere informatie

11 mei 2015. Onderzoek: Economische verwachting

11 mei 2015. Onderzoek: Economische verwachting 11 mei 2015 Onderzoek: Economische verwachting Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek!

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek! Cognitive Bias Modification Resultaten onderzoek December 2013 Jules Reijnen Ron Jacobs Theorie Cognitive Bias Modification (CBM) is een recent onderzoeksgebied dat zich richt op de vertekening (bias)

Nadere informatie

Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid Literatuurstudie

Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid Literatuurstudie Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid Literatuurstudie Laatst bijgewerkt: 6 mei 2019 Als je begrijpt waarom mensen bepaalde beslissingen nemen, kun je ze beter motiveren om hun gedrag te veranderen.

Nadere informatie

GEDRAG EN INCASSO SLIM OF SOCIAAL INCASSEREN?

GEDRAG EN INCASSO SLIM OF SOCIAAL INCASSEREN? GEDRAG EN INCASSO SLIM OF SOCIAAL INCASSEREN? Roeland van Geuns Lector armoede interventies Hogeschool van Amsterdam Utrecht, 11 april 2017 1 INHOUD 1. Relevantie gedrag 2. Gevolgen voor betaalgedrag 3.

Nadere informatie

MOEDER- EN KINDCENTRUM BIJ-1 DE ARMOEDE VOORBIJ

MOEDER- EN KINDCENTRUM BIJ-1 DE ARMOEDE VOORBIJ MOEDER- EN KINDCENTRUM BIJ-1 DE ARMOEDE VOORBIJ 2015-2017 Jaarverslag 2015 Maart 2016 Plan A Bij-1 Schimmelweg 1 2524 VT Den Haag 070 785 5820 06 1945 4347 Stichting Bij-1 KvK 53959965 Bankrekening NL92

Nadere informatie

MOEDER- EN KINDCENTRUM BIJ-1 DE ARMOEDE VOORBIJ

MOEDER- EN KINDCENTRUM BIJ-1 DE ARMOEDE VOORBIJ MOEDER- EN KINDCENTRUM BIJ-1 DE ARMOEDE VOORBIJ 2015-2017 Jaarverslag 2015 Maart 2016 Plan B Bij-1 Schimmelweg 1 2524 VT Den Haag 070 785 5820 06 1945 4347 Stichting Bij-1 KvK 53959965 Bankrekening NL92

Nadere informatie

Huren bij Servatius. Genieten van het leven doe je thuis. Thuis is een huis van Servatius. servatius.nl

Huren bij Servatius. Genieten van het leven doe je thuis. Thuis is een huis van Servatius. servatius.nl Huren bij Servatius Genieten van het leven doe je thuis Thuis is een huis van Servatius Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Als u na het lezen nog vragen of opmerkingen heeft, kunt u terecht

Nadere informatie

dual tasking; doet de emotionele valentie van de afleidende taak ertoe? prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut

dual tasking; doet de emotionele valentie van de afleidende taak ertoe? prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut dual tasking; doet de emotionele valentie van de afleidende taak ertoe? prof. dr. Kees Korrelboom; klinisch psycholoog en psychotherapeut medewerkers John Molenaar Bart Doolaard Laurens Jiskoot Anne van

Nadere informatie

Versterken van zorg voor kinderen in armoede. Lieke van Herk, trainee JGZ GGD Twente Riet Haasnoot, stafarts JGZ GGD Twente

Versterken van zorg voor kinderen in armoede. Lieke van Herk, trainee JGZ GGD Twente Riet Haasnoot, stafarts JGZ GGD Twente Versterken van zorg voor kinderen in armoede Lieke van Herk, trainee JGZ GGD Twente Riet Haasnoot, stafarts JGZ GGD Twente Effect van armoede op gezondheid www.menti.com code 92 42 95 Sociale uitsluiting

Nadere informatie

Omgaan met schaarste

Omgaan met schaarste Haal mensen die rondkomen van een klein budget uit hun tunnelvisie Auteurs: Tamara Madern Minou van der Werf Mensen met een klein budget (door een laag inkomen of door schuldenproblematiek) nemen vaak

Nadere informatie

CONFERENTIE ARMOEDE EN SCHULDEN STADSBANK LEIDEN SCHULDHULPVERLENING PREVENTIEPLAN

CONFERENTIE ARMOEDE EN SCHULDEN STADSBANK LEIDEN SCHULDHULPVERLENING PREVENTIEPLAN 1 CONFERENTIE ARMOEDE EN SCHULDEN STADSBANK LEIDEN SCHULDHULPVERLENING PREVENTIEPLAN Asmae Noura en Gabriëlle van der Loo 2 PROGRAMMA Traject Schuldhulpverlening Preventieplan 2018-2021 3 EEN PAAR VRAGEN

Nadere informatie

Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie

Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Samenvatting Hfst 9. Trendvragen financiële situatie Jaarlijks worden drie trendvragen gesteld die inzicht geven in de financiële

Nadere informatie

Rondkomen van huishoudinkomen naar doelgroep

Rondkomen van huishoudinkomen naar doelgroep Hoofdstuk 16. Financiële situatie Samenvatting 16. FINANCIËLE SITUATIE In hoofdstuk 5 is aan de hand van een aantal trendvragen kort ingegaan op de financiële situatie van de inwoners van Leiden. In dit

Nadere informatie

Wanneer betaalt u de huur? Opbouw van de huur. Hoe betaalt u de huur? Huurverhoging

Wanneer betaalt u de huur? Opbouw van de huur. Hoe betaalt u de huur? Huurverhoging Huurbetaling Opbouw van de huur Wanneer betaalt u de huur? Uw huur bestaat uit twee bestanddelen: de zogeheten kale huur en de servicekosten. Onder servicekosten vallen onder andere: - voorschot stookkosten

Nadere informatie

alles over huur betalen

alles over huur betalen alles over huur betalen huur betalen Een woning huren betekent ook huur betalen. Heel logisch. Als huurder van Woonbedrijf maakt u maandelijks de huur over aan Woonbedrijf. Hoe u dat precies doet, kunt

Nadere informatie

De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid

De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid Kees van den Bos De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid In deze bijdrage wordt sociaal-psychologisch onderzoek naar sociale rechtvaardigheid besproken. Sociaal-psychologen

Nadere informatie

Huur betalen. kiezen voor de makkelijkste manier

Huur betalen. kiezen voor de makkelijkste manier Huur betalen kiezen voor de makkelijkste manier Huur betalen kiezen voor de makkelijkste manier Elke maand op tijd de huur betalen is iets dat hoort bij wonen in een huurwoning. Een vanzelfsprekende zaak

Nadere informatie

Huurbetaling. gewoon goed wonen

Huurbetaling. gewoon goed wonen Huurbetaling gewoon goed wonen De huur De huur moet zoals afgesproken in de huurovereenkomst vóór of uiterlijk op de vijfde werkdag van de maand bij vooruitbetaling worden voldaan. Dit betekent dat het

Nadere informatie

Hoofdstuk 5. Trendvragen financiële situatie

Hoofdstuk 5. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 5. Trendvragen financiële situatie Samenvatting Hfst 5. Trendvragen financiële situatie Na twee jaar van stijgende inkomens zien Leidenaren dit jaar hun inkomenspositie verslechteren. Het zijn

Nadere informatie

In deze brochure leest u wat u moet weten over het betalen van de huur voor uw woning. Huur betalen. Hoe werkt dat?

In deze brochure leest u wat u moet weten over het betalen van de huur voor uw woning. Huur betalen. Hoe werkt dat? In deze brochure leest u wat u moet weten over het betalen van de huur voor uw woning. Huur betalen. Hoe werkt dat? Inhoud De huur van uw woning pagina 3 Vier manieren om uw huur te betalen pagina 4 Zo

Nadere informatie

I-CGT. Hulpmiddel bij het onthouden van helpende gedachten

I-CGT. Hulpmiddel bij het onthouden van helpende gedachten I-CGT Hulpmiddel bij het onthouden van helpende gedachten Projectleden Drs. A. Niersman verpleegkundige, gw-er afdeling poli psychosen UCP, UMCG Groningen Dr. W. Veling Psychiater en hoofd behandelzaken

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord incasseren

Maatschappelijk verantwoord incasseren Maatschappelijk verantwoord incasseren Valentijn de Jong Sales Manager bij DAS Agenda 1. Ontvangst en welkom 2. Trends & Ontwikkelingen 3. Wet voor Buitengerechtelijke Incassokosten 4. Verleidingsprincipes

Nadere informatie

Opzet Masterclass. 1.Inzichten over de verbinding tussen burger overheid en procedurele rechtvaardigheid

Opzet Masterclass. 1.Inzichten over de verbinding tussen burger overheid en procedurele rechtvaardigheid 2 Ilona Opzet Masterclass 1.Inzichten over de verbinding tussen burger overheid en procedurele rechtvaardigheid 2. Wat betekenen deze inzichten voor invordering? --> Handreiking met handvatten 3. Inzichten

Nadere informatie

Datum Ons kenmerk Uw kenmerk 16 december 2016 DB/1219/GvH-mlr

Datum Ons kenmerk Uw kenmerk 16 december 2016 DB/1219/GvH-mlr Datum Ons kenmerk Uw kenmerk 16 december 2016 DB/1219/GvH-mlr Onderwerp Kaderbrief 2018 IGSD Geachte heer/mevrouw, Voor u ligt de eerste jaarlijkse kaderbrief van de IGSD Steenwijkerland/Westerveld. Daarin

Nadere informatie

Incassade. Aangenaam. Kerende Kracht

Incassade. Aangenaam. Kerende Kracht Incassade. Aangenaam Kerende Kracht Aanleiding Visie Incassade: - Betrokken - Eigenzinnig - Elke Dag Beter Communiceren om te incasseren Onderzoek - 2010: Socio demografische factoren - 2011: Kenmerken

Nadere informatie

Financiële problematiek

Financiële problematiek Financiële problematiek Hoe inzichten uit de hersenwetenschap leiden tot een betere aanpak van armoede en schulden Nadja Jungmann Hoe komen NL huishoudens rond? 120 100 80 60 Er wordt veel geld overgehouden

Nadere informatie

Hoofdstuk 12. Financiële dienstverlening

Hoofdstuk 12. Financiële dienstverlening Hoofdstuk 12. Financiële dienstverlening Samenvatting Dit hoofdstuk behandelt de bekendheid en het gebruik van vijf Leidse inkomensondersteunende regelingen onder respondenten met een netto huishoudinkomen

Nadere informatie

Armoede en schulden vragen om stress-sensitieve dienstverlening NADJA JUNGMANN

Armoede en schulden vragen om stress-sensitieve dienstverlening NADJA JUNGMANN Armoede en schulden vragen om stress-sensitieve dienstverlening NADJA JUNGMANN Economische voorspoed Maatschappelijk ongenoegen TV-series, onderzoeksjournalistiek, zorgelijke cijfers Pilots en experimenten

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 11. Financiële situatie

Hoofdstuk 10. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 11. Financiële situatie Hoofdstuk 10. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 11. Financiële situatie Samenvatting Hfst 10. Trendvragen financiële situatie Jaarlijks worden drie trendvragen gesteld die inzicht geven in de financiële

Nadere informatie

Help, loonbeslag, wat moet ik doen?

Help, loonbeslag, wat moet ik doen? Help, loonbeslag, wat moet ik doen? Niets doen is geen optie Micha Aarts Nibud HR Update, Woerden 14-12-2017 Inzicht Wat zijn de kosten van personeel met schulden voor een werkgever? Wat betekent het hebben

Nadere informatie

Duurzame Dialogen. over people, planet, profit

Duurzame Dialogen. over people, planet, profit Duurzame Dialogen over people, planet, profit Sinds 2013 organiseert Delta Lloyd een serie dialogen over duurzaamheid. We willen daarmee inzicht krijgen in actuele ontwikkelingen en trends en tegelijkertijd

Nadere informatie

Retourpinnen. Bekendheid en voorkeur bij consumenten september

Retourpinnen. Bekendheid en voorkeur bij consumenten september Retourpinnen Bekendheid en voorkeur bij consumenten 2016 september Circa 1 op de 2 consumenten weet wat Retourpinnen is. 19% heeft het wel eens gebruikt. Tegenwoordig bieden sommige (fysieke) winkels Retourpinnen

Nadere informatie

WEGWIJZER Huurbetaling en incasso. Postadres: Postbus 7120, 4330 GC Middelburg Bezoekadres: Buitenruststraat 235, Middelburg.

WEGWIJZER Huurbetaling en incasso. Postadres: Postbus 7120, 4330 GC Middelburg Bezoekadres: Buitenruststraat 235, Middelburg. WEGWIJZER Huurbetaling en incasso Postadres: Postbus 7120, 4330 GC Middelburg Bezoekadres: Buitenruststraat 235, Middelburg www.woongoed.nl WEGWIJZER Huurbetaling en incasso Wanneer moet ik mijn huur

Nadere informatie

Hoofdstuk 19. Financiële situatie

Hoofdstuk 19. Financiële situatie Stadsenquête Leiden 008 Hoofdstuk 19. Financiële situatie Samenvatting Ruim tweederde van de Leidenaren geeft aan gemakkelijk rond te komen met het huishoudinkomen, bijna een kwart komt net rond en een

Nadere informatie

AFM Consumentenmonitor Q3 2009 Kredietwaarschuwingszin

AFM Consumentenmonitor Q3 2009 Kredietwaarschuwingszin AFM Consumentenmonitor Q3 009 Kredietwaarschuwingszin GfK Michel van der List Marcel Cools/ Niek Damen Indeling Rapportage Kredietwaarschuwingszin 1 Onderzoeksverantwoording Kennisvragen Kredietwaarschuwingszin

Nadere informatie

De psychologie van de wanbetaler

De psychologie van de wanbetaler 07-10-2015 De psychologie van de wanbetaler Dr. Martijn Keizer Rijksuniversiteit Groningen m.keizer@rug.nl Deze presentatie Deze presentatie Hoe motiveren we debiteuren om actie te ondernemen? Overzicht

Nadere informatie

regionaal & betrokken Huur betalen

regionaal & betrokken Huur betalen regionaal & betrokken Huur betalen Huur betalen U huurt een woning van R&B Wonen of bent dit van plan. n deze folder informeren we u over het betalen van de huur. Huurprijs en servicekosten De huurprijs

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Wat doet armoede met ons en hoe daarop in te spelen? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD 1. Wat weten we al? 2. Armoede in Nederland

Nadere informatie

De effecten van armoede op voelen, denken en doen

De effecten van armoede op voelen, denken en doen De effecten van armoede op voelen, denken en doen Versie: 20 maart 2018 Arnoud Plantinga Marcel Zeelenberg Seger M. Breugelmans Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Samenvatting... 3 Achtergrond... 3 Het effect

Nadere informatie

EINDRAPPORT EVALUATIE ONDERZOEK NIJESTEE 2004-2005 TEVREDENHEID CLIENTEN DOORLOOPTIJDEN

EINDRAPPORT EVALUATIE ONDERZOEK NIJESTEE 2004-2005 TEVREDENHEID CLIENTEN DOORLOOPTIJDEN HVD-GGD Groningen, 27 juni 2006 sectie epidemiologie (Jan Broer) team WVG (Hans Bolt)... EINDRAPPORT EVALUATIE ONDERZOEK NIJESTEE 2004-2005 TEVREDENHEID CLIENTEN DOORLOOPTIJDEN GGD Groningen sectie epidemiologie

Nadere informatie

Inhoud. 3 Betalingswijze 5 Huurachterstand 6 Huurtoeslag 8 Machtigingsformulier automatische incasso

Inhoud. 3 Betalingswijze 5 Huurachterstand 6 Huurtoeslag 8 Machtigingsformulier automatische incasso Huur betalen Huur betalen Bij het tekenen van het huurcontract zijn we met u overeengekomen dat de huur voor de woning maandelijks betaald moet worden. U kunt op verschillende manieren de huur betalen.

Nadere informatie

Afgelopen jaren. Onderzoeksmethoden. Onderzoeksvraag

Afgelopen jaren. Onderzoeksmethoden. Onderzoeksvraag NADJA JUNGMANN ERIK LEMS FIENEKE VOGELPOEL GERCOLINE VAN BEEK PETER WESDORP 1 Incasso- en deurwaarderssymposium 19 november 2014 Nadja Jungmann Onoplosbare schuldsituaties Afgelopen jaren Toename aantal

Nadere informatie

Huur betalen en huurachterstand. waar je thuis bent...

Huur betalen en huurachterstand. waar je thuis bent... Huur betalen en huurachterstand waar je thuis bent... Manieren van betalen Bij HEEMwonen betaalt u de huur vooruit. Dat betekent dus dat u de huur op de 1e van de maand aan ons betaalt. Dat kan op verschillende

Nadere informatie

Duurzame Dialogen. over people, planet, profit

Duurzame Dialogen. over people, planet, profit Duurzame Dialogen over people, planet, profit Sinds 2013 organiseert Delta Lloyd een serie dialogen over duurzaamheid. We willen daarmee inzicht krijgen in actuele ontwikkelingen en trends en tegelijkertijd

Nadere informatie

SEZO.SCHULDHULPVERLENING

SEZO.SCHULDHULPVERLENING SEZO.SCHULDHULPVERLENING Overzicht in financiën Aflossen van schulden Zelfstandig verder Schuldhulpverlening SEZO is de aanbieder van Maatschappelijke Dienstverlening in Amsterdam Nieuw-West. Inwoners

Nadere informatie

DONATEURSVERTROUWEN LIJKT STABIEL...

DONATEURSVERTROUWEN LIJKT STABIEL... Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Kien Het Nederlandse Donateurspanel In dit rapport leest u de laatste ontwikkelingen rondom het donateursvertrouwen

Nadere informatie

Amsterdam-Noord en de recessie

Amsterdam-Noord en de recessie Amsterdam-Noord en de recessie Sinds november 2009 kunnen bewoners van Amsterdam-Noord lid worden van het digitale bewonerspanel. In deze rapportage worden de resultaten van de eerste meting gepresenteerd.

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Financiële situatie

Hoofdstuk 10. Financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Samenvatting Hfst 9. Trendvragen financiële situatie Jaarlijks worden drie trendvragen gesteld die inzicht geven in de financiële positie van de Leidenaar. De resultaten

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Speciale aandacht voor armoede in wijkteams? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD 1. Oorzaken van armoede 2. Armoede en multi-problematiek

Nadere informatie

Hoofdstuk 7. Financiële situatie

Hoofdstuk 7. Financiële situatie Stadsenquête Leiden Hoofdstuk 7. Financiële situatie Samenvatting Bijna driekwart van de Leidenaren geeft aan gemakkelijk rond te komen met het huishoudinkomen, twee op de tien komt net rond en bijna een

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch)

Samenvatting (Dutch) Samenvatting (Dutch) 162 Hier zal een korte samenvatting gegeven worden van de resultaten van het onderzoek gepresenteerd in dit proefschrift. Affect, Gemoedstoestand en Informatieverwerking Om te overleven

Nadere informatie

Huur Betalen. 100% wonen

Huur Betalen. 100% wonen Huur Betalen 100% wonen : hoe gaat dat in z n werk? Bij het huren van uw woning heeft u een huurovereenkomst getekend. In deze overeenkomst en in de algemene bepalingen staan uw rechten en plichten beschreven.

Nadere informatie

Hoe kan je kwetsbare groepen betrekken bij participatieve projecten?

Hoe kan je kwetsbare groepen betrekken bij participatieve projecten? Hoe kan je kwetsbare groepen betrekken bij participatieve projecten? Studiedag Versterk je buurt of dorp door participatie 8 maart 2017 Katelijn Van Horebeek Beleidsmedewerker Gelijke kansen en sociale

Nadere informatie

Armoede, schulden en schaarste

Armoede, schulden en schaarste Armoede, schulden en schaarste Hoe kan ondersteuning effectief zijn en waarom? Roeland van Geuns Lector armoede en participatie, Hogeschool van Amsterdam INHOUD 1. Wat is arm? 2. Aspecten van armoede 1.

Nadere informatie

De Groningse Kredietbank KREDIETBANK

De Groningse Kredietbank KREDIETBANK SOZAWE De Groningse Kredietbank KREDIETBANK De Groningse Kredietbank (GKB), onderdeel van de dienst Sociale Zaken en Werk van de gemeente Groningen, is een sociale bank. U kunt bij de GKB een lening afsluiten,

Nadere informatie

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen?

ONS BREIN. What s in it for you? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG. Hoe zorgen we ervoor dat mensen (sneller) hun schuld inlossen? VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG MASTERCLASS DRS. LIZA LUESINK ONZE MISSIE Wetenschappelijke kennis over gedrag vertalen naar innovatieve toepassingen in de praktijk VAN NUDGE NAAR GEWOONTEGEDRAG What s in

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Financiële situatie

Hoofdstuk 10. Financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Samenvatting In hoofdstuk 9 is aan de hand van een aantal trendvragen kort ingegaan op de financiële situatie van de inwoners van Leiden. In dit hoofdstuk is uitgebreider

Nadere informatie

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES

Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES www.huisarts-migrant.nl Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten,

Nadere informatie

Huurachterstand, HUURACHTERSTAND

Huurachterstand, HUURACHTERSTAND HUURACHTERSTAND Huurachterstand Huurachterstand ontstaat vaak door een samenloop van omstandigheden. Krap bij kas en veel rekeningen tegelijkertijd, of een onverwachte uitgave. Ook persoonlijke problemen

Nadere informatie

huur betalen wonen met karakter

huur betalen wonen met karakter huur betalen wonen met karakter wonen met karakter Bij het huren van een woning hoort ook het betalen van de huur. In deze brochure vindt u informatie over de opbouw van de huurprijs, de betalingswijzen,

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM als informatiebron

Shared Decision Making met ROM als informatiebron Shared Decision Making met ROM als informatiebron 13 oktober 2015 (opfris)training Haske van Veenendaal, Margot Metz 1 Programma 13.30 Welkom & uitleg/opfrissen model SDM met ROM 14.10 Gesprek SDM met

Nadere informatie

De Groningse Kredietbank

De Groningse Kredietbank SOZAWE Beschermingsbewind Leningen Schuldregeling Budgetbeheer? Cursus De Groningse Kredietbank DE GRONINGSE KREDIETBANK (GKB), ONDERDEEL VAN DE DIENST SOCIALE ZAKEN EN WERK VAN DE GEMEENTE GRONINGEN,

Nadere informatie

Maatschappelijke effecten van armoede: kenmerken en gevolgen

Maatschappelijke effecten van armoede: kenmerken en gevolgen Maatschappelijke effecten van armoede: kenmerken en gevolgen Amsterdam, 30-3-2016 Roeland van Geuns LECTOR ARMOEDE EN PARTICIPATIE HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM INHOUD! 1. Wat is armoede 2. Wat zijn effecten

Nadere informatie

White Paper: Psychologie achter problematische schulden

White Paper: Psychologie achter problematische schulden White Paper: Psychologie achter problematische schulden Auteurs: Jolke Roozen en Ivar van der Haas, Certin Inleiding Tijdens de Certin relatiedag dit jaar gaven documentairemakers Sarah Sybling en Ester

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Conferentie Aanpak armoede en schulden in Leiden Relatie met gezondheid: wat staat ons te doen? Irene Lottman GGD HM, 18 september 2018

Conferentie Aanpak armoede en schulden in Leiden Relatie met gezondheid: wat staat ons te doen? Irene Lottman GGD HM, 18 september 2018 Conferentie Aanpak armoede en schulden in Leiden Relatie met gezondheid: wat staat ons te doen? Irene Lottman GGD HM, 18 september 2018 Opzet Introductie GGD Hollands Midden Relatie tussen armoede, schulden

Nadere informatie

Huur betalen. Huur: hoe zit dat precies?

Huur betalen. Huur: hoe zit dat precies? Huur betalen Huur betalen Huur betalen U woont in één van de huurwoningen van Stek. Daarvoor betaalt u ons iedere maand huur. Hiervan betalen wij weer belangrijke zaken zoals het onderhoud van het pand.

Nadere informatie