Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES

Transcriptie

1 Effectieve communicatie hoe bereik je die ene doelgroep? Bereiken lage SES

2 Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid voor migranten, vluchtelingen en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden. Zorg voor laaggeletterden, migranten en sociaal kwetsbaren In de huisartsenpraktijk Praktische tips en inspirerende voorbeelden

3 Inleiding wat is ses? Opleiding Inkomen Arbeidsstatus = Lage opleiding / laag inkomen / werkloos = ongeveer 30% van de Nederlanders = in beleid vaak op wijkniveau

4 Waarom is die ses score relevant? Mensen met een lage ses Zijn ongezonder Vaker eenzaam Hebben een ongezondere leefstijl Nemen minder deel aan preventieve activiteiten Dragen dit over aan hun kinderen

5 Inleiding migranten Niet-westerse huishoudens zijn oververtegenwoordigd in de categorie lage ses 3x zo hoge kans om op te groeien in armoede Nieuwe generaties doen het beter (met name door opleiding van de meisjes en de arbeidsparticipatie)

6 Relevantie? Migranten zijn gemiddeld minder gezond Ook als je corrigeert voor lage ses zie je specifieke verschillen Bijvoorbeeld bij overgewicht, diabetes, roken en zaken als zuigelingensterfte

7 Schaarste Waarom arme mensen domme dingen doen Arme mensen lenen meer, sparen minder, roken meer, sporten minder, drinken meer ongezonde dranken, voeden slechter op en eten vaker bij de McDonald's. Als er een workshop omgaan met geld wordt georganiseerd, komen de armen het minst vaak opdagen. Als er een vacature online wordt gezet, schrijven de armen de slechtste sollicitatiebrieven en verschijnen zij het sjofelst op gesprek.

8 Schaarste legt vervolgens een groot beslag op hun BANDBREEDTE (aandacht, denkkracht, zelfcontrole)

9 Zoveel moeite met lezen en schrijven dat je niet goed kunt functioneren in het dagelijks leven Laaggeletterdheid = (nivo < 5 jaar school) Weinig kennis van eigen lichaam Beperkte gezondheidsvaardigheden Laaggeletterdheid:

10 Opdracht Hoe herken je laaggeletterdheid? Wat zijn gezondheidsvaardigheden?

11 Herkennen Moeite met het formuleren van vragen Antwoorden sluiten niet aan op de vragen Geen begin en eind in verhaal Geen punten en komma s gebruiken Moeilijk to the point kunnen komen Moeite met prioriteren Beperkt abstract begrip: moeite met abstracte afbeeldingen Afspraken niet noteren (en vergeten)

12 Gezondheidsvaardigheden Gezondheidsvaardigen is de kennis en kunde van een mens om informatie over gezondheid: te vinden te begrijpen, en te gebruiken bij het nemen van beslissingen over hun gezondheid Mensen kunnen met die kennis en kunde de regie houden over hun behandeling (zelfmanagement).

13 Vraag Hoeveel laaggeletterden tussen 16 en 65 jaar zijn er in Nederland? A. 1,5 miljoen B. 2,5 miljoen

14 2,5 miljoen mensen in Nederland hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen.

15 Vraag Welk percentage van de laaggeletterden is van autochtone afkomst? A. 30% B. 70%

16 Meer chronische ziekten Laaggeletterdheid en gezondheid 6x vaker hartinfarct Minder therapietrouw Kost gezondheidszorg 127 miljoen per jaar: vermijdbare ziekenhuisopnames 7 jaar eerder dood R.L. Sudore e.a. 2009, Gezondheidsraad 2012, Twickler et al 2009, PWC, 2013 / HARM studie

17 Figuur 3, Mensbeelden: 1. monisme 2. relativisme Analyse kader 3. communicatief moreel universalisme Wij zijn competenter dan zij. Zij zijn minder competent dan wij Wij moeten hen vertellen hoe het moet. (WIJ versus zij) Bron: Van Asperen 2003 De mens is bepaald (gedetermineerd). De mens is bepaald, dus niet verantwoordelijk. De mens wordt gevormd (in de eerste levensjaren). (wij versus zij). De mens heeft gegeven de omstandigheden een zekere mate van vrije keuze. De mens is verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag en is in die zin mede verantwoordelijk voor de (wereld)gemeenschap. De mens is in staat tot veranderen. (wij allemaal)

18 Individu Mentale programmering: 3 niveaus Wat is cultuur? Specifiek voor het individu Persoonlijkheid Aangeboren en aangeleerd Specifiek voor de groep of categorie Cultuur Aangeleerd Universeel Menselijke natuur Aangeboren

19 Een verhaaltje over Jan en An An heeft voor haar Jan worstjes gebakken. Hij merkt op dat zijn vrouw de uiteinden van de worstjes gesneden heeft voordat ze deze ging bakken. Op zijn vraag waarom ze dat doet antwoordt An: 'Omdat mijn ma dat ook deed, je moet haar maar vragen waarom.' Bij de eerste gelegenheid vraagt Jan aan zijn schoonmoeder waarom ze de uiteinden van de worstjes snijdt voordat ze ze bakt. Antwoord van schoonmoeder: 'Mijn ma deed dat ook, je moet het haar maar vragen. Het zit Jan hoog. Jan wilt aan oma een antwoord op zijn vraag krijgen. Oma kijkt verbaasd en zegt dan: 'Hoe is het mogelijk, bakken jullie nog altijd in dat kleine pannetje?

20 GEDRAG OVERTUIGINGEN WAARDEN EN DENKPATRONEN

21 Communicatieproces Om goed in gesprek te gaan, om professioneel te communiceren is het belangrijk om het communicatieproces te kennen zender, coderen, boodschap, decoderen, ontvanger

22 Cultuursensitieve communicatie Bewust aandacht voor culturele dimensies Overbruggen van verschillen in het coderen en interpreteren van een bericht. Makkelijker als je je bewust bent dat er verschillen kunnen bestaan

23 Directe en indirecte communicatie-patronen

24 Culturele competenties Beschouw je cliënten als individuen Beschouw alle culturele informatie als hypothesen die je elke keer, bij elke cliënt moet toetsen Er zijn geen goede vervangers voor empathie, betrokkenheid, aandacht en de tijd nemen Wees voorzichtig met oordelen als gesprekken moeizaam verlopen

25 Tips aanpassing woordgebruik Bij beperkt niveau Nederlands korte zinnen, eenvoudige woorden gebruik zelfde woorden als cliënt zoveel mogelijk tegenwoordige tijd spreek duidelijk en langzaam vermijd beeldspraken / spreekwoorden gebruik tekeningen, voorwerpen en lichaam 25

26 Welkom heten Een band opbouwen Oprecht nieuwsgierig zijn Vragen stellen Normaliseren. Doe wat je goed kunt 26

27 Open vragen Open vragen stellen is een basisvaardigheid voor goede gesprekken Het is in sommige culturen niet beleefd om nee te zeggen. Houd hier rekening mee. Je kan dan beter open vragen stellen. Geef de cliënt de gelegenheid vragen te stellen. Als u merkt dat de cliënt daar moeite mee heeft, moedig haar dan eventueel hiertoe aan. Schrijf afspraken duidelijk op voor de cliënt.

28 Bedenk dat de kwaliteit van elke interventie staat of valt bij de interactie. En miscommunicatie kan je alleen wegwerken door middel van communicatie! Wees ten opzichte van uw cliënt een OEN; Open, Echt en Nieuwsgierig. Behandel een ander zoals jijzelf behandeld wilt worden!