GIDS STARTFOTO. GGD Fryslân maart 2016 BEVOLKING EN ARMOEDE: EEN LAGE SOCIAALECONOMISCHE STATUS EN ARMOEDE ZIJN RISICO S

Transcriptie

1 1 BEVOLKING EN ARMOEDE: EEN LAGE SOCIAALECONOMISCHE STATUS EN ARMOEDE ZIJN RISICO S 2 2 Inwoners van Dongeradeel 0 tot 4 jaar 1 4 tot 12 jaar 12 tot 18 jaar 18 tot 25 jaar 25 tot 45 jaar 45 tot 65 jaar 2 65 jaar of ouder Aantal inwoners van Dongeradeel 0 tot 4 jaar tot 12 jaar tot 18 jaar tot 25 jaar tot 45 jaar tot 65 jaar jaar of ouder Totaal GIDS STARTFOTO 3 Gezinssamenstelling 3 33% Eenpersoons huishoudens Huishoudens zonder kinderen Huishoudens met kinderen Eenouder huishoudens 5,3% van de bevolking van Dongeradeel is allochtoon (westers en niet-westers). Dit zijn inwoners in de gemeente. Sociaal economische statusscore 9134 Lioessens -3, Engwierum 0, Dokkum bdw -1, Niawier 0, Wierum -1, Dokkum better. 0, Ternaard -1, Dokkum fonteinl. 0, Holwerd -1,31 Dantumadiel -0, Moddergat -1,27 Dongeradeel -0, Paessens -1,09 Ferwerderadiel -0, Ee -1,01 Kollumerland c.a. -0, Metslawier -0,95 Fryslân -0, Nes -0, Anjum -0,76 SES = 9147 Hantum -0,03 opleiding 9137 Oosternijkerk 0,05 inkomen positie arbeidsmarkt Laag opgeleiden. 1% van de 19-jarigen en ouder uit Dongeradeel heeft geen opleiding afgerond. heeft alleen lager onderwijs afgerond. 21% heeft alleen een LBO-diploma. Niet-werkende werkzoekenden inwoners uit Dongeradeel staan ingeschreven bij het UWV voor het vinden van een nieuwe baan (januari 2016) huishoudens in Dongeradeel ontvangen een inkomen. Per huishouden is het gemiddeld besteedbaar inkomen bruto per jaar. 1 1 Huishoudens met een laag inkomen (< bruto per jaar) Rondkomen Moeite Moeite met met Bezuinigen Bezuinigen rondkomen rondkomen op op minimaal minimaal 1 terrein terrein van de 0 tot 18-jarigen uit Dongeradeel groeit op in een uitkeringsgezin, vergelijkbaar met de andere DDFK gemeenten.

2 2 GEZOND GEDRAG EN GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN: EEN EVENWICHTIGE LEEFSTIJL BEHOUDEN OF NASTREVEN IS ESSENTIEEL % Bewegen jaar bewegen 7 dgn p.w. 1 uur p.d. overgewicht nngb fitnorm overgewicht Achtkarspelen Friesland Nederland Voeding 4-12 jaar Drinken 4-12 jaar 71% 71% 7 2> glz suikerh. drank p.d > glz water p.d. Drugs jaar cannabis (ooit) harddrugs (ooit) Kinderen en jongeren voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) als ze 7 dagen per week 1 uur per dag matig-intensief bewegen. Matig intensief bewegen heeft een snellere ademhaling en warmte tot gevolg. Gezonde voeding levert energie en bouwstoffen die nodig zijn voor een gezond lichaam. Te veel eten en te weinig bewegen kan leiden tot overgewicht. Overgewicht verhoogt de kans op o.a. diabetes. Energiedranken zijn frisdranken met een oppeppend effect. Naast cafeïne zit er ook veel suiker in. Te veel ervan drinken kan leiden tot een verslaving en/of negatieve (lichamelijke) klachten. Bingedrinken is het nuttigen van 5 glazen alcohol of meer per gelegenheid. In de grafiek gaat het om jongeren die dit wel eens hebben gedaan in de afgelopen 4 weken. 1 1 Bewegen jaar 1 1 nngb overgewicht Voeding jaar Energiedrank jaar 51% 53% Roken en bingedrinken jaar % rokers bingedrinkers

3 3 GEZOND GEDRAG EN GEZONDHEIDSVAARDIGHEDEN: EEN EVENWICHTIG LEEFTSTIJL BEHOUDEN OF NASTREVEN IS ESSENTIEEL % Bewegen jaar nngb overgewicht nngb fitnorm overgewicht Achtkarspelen Friesland Nederland Voeding jaar Roken en zwaar drinken jaar % rokers % zware drinkers Drugs jaar 2 21% cannabis (ooit) harddrugs (ooit) Volwassenen voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) als ze ten minste 5 dagen per week 1 uur matig intensief bewegen, voor 55-plussers is dit een half uur. Matig intensiefbewegen heeft een snellere ademhaling en warmte tot gevolg. Gezonde voeding levert energie en bouwstoffen die nodig zijn voor een gezond lichaam. Te veel eten en te weinig bewegen kan leiden tot overgewicht. Overgewicht verhoogt de kans op o.a. diabetes. Zwaar drinken is het nuttigen van 6 glazen alcohol of meer minstens 1 dag per week. Langdurig overmatig alcohol drinken kan leiden tot verschillende acute en chronische aandoeningen. Ervaren gezondheid weerspiegelt het oordeel over de eigen gezondheid. Het is een samenvattende maat van alle relevante gezondheidsaspecten voor de persoon in kwestie Bewegen 64 jaar en ouder % 6 5 nngb overgewicht Voeding 64 jaar en ouder % Roken en zwaar drinken 64 jaar en ouder rokers zware drinkers Ervaren gezondheid (zeer) goed 4-12 jaar jaar 8 8 jaar 8 8 jaar 7 7 Dongeradeel Fryslân

4 4 GOEDE ZORG EN PREVENTIE: LAAGDREMPELIGE VOORZIENINGEN EN PROBLEMEN VOORKOMEN ZIJN RANDVOORWAARDEN % Contact met zorgverleners Vaccinatiegraad zuigelingen (geboren 2011) DKTP BMR MenC Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Kollumerland c.a. Fryslân Nederland Vaccinatiegraad HPV (meisjes geboren 1999) 46, 49, 60, 58, 67,1% 65,1% 1 huisarts tandarts medisch specialist Iemand met een chronische ziekte of aandoening maakt vaker en langer gebruik van zorg. In de grafiek gaat het om inwoners die minimaal 1 aandoening hebben of hebben gehad in de afgelopen 12 maanden. Bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, astma/copd of gewrichtsslijtage Chronische ziekte of aandoening 81% 81% Psychosociale problemen % 2 Minder mobiel. Dit kan het gevolg zijn van het hebben van een chronische ziekte of aandoening. van de volwassenen en 23% van de ouderen in Dongeradeel ervaart minimaal 1 beperking bij het bewegen. jaar 65 jaar en ouder 2 1 Angstig Depressief

5 5 GOEDE ZORG EN PREVENTIE: LAAGDREMPELIGE VOORZIENINGEN EN PROBLEMEN VOORKOMEN ZIJN RANDVOORWAARDEN Huisartsencontacten met patiënten met diabetes. Dit zijn het geschatte aantal patiënten per 1000 inwoners per jaar dat de huisartsenpraktijk bezoekt voor specifieke chronische aandoeningen. Huisartsencontacten. Dit zijn alle contacten van een patiënt met de huisarts in één kalenderjaar over hetzelfde gezondheidsprobleem of dezelfde diagnose. Top 5 huisartsencontacten Dantumadiel (alleen chronische aandoeningen): 1. Cardiovasculair risico management 2. Rugklachten 3. Diabetes 4. Kanker 5. Astma Consulten huisartsenpraktijk. Dit is een schatting van het gemiddeld aantal consulten per inwoner per jaar met de huisartsenpraktijk (exclusief administratieve zaken en afhandeling herhaalrecepten). ROS Friesland heeft dit berekend op basis van de Nivel Zorgregistratie eerstelijn (2013) door de verschillende soorten huisartsencontacten te vermenigvuldigen met de tariefverhoudingen. Vervolgens is de relatie vastgesteld tussen enerzijds de bevolkingssamenstelling en gebiedskenmerken (leeftijd, geslacht, etniciteit, inkomen, type huishouden, SES, het aantal huurwoningen en de stedelijkheidsgraad van de woonomgeving) en anderzijds het al dan niet hebben van een huisartscontact. Het aantal consulten is vervolgens geschat door deze gegevens te extrapoleren naar de bevolkingssamenstelling van het gebied (CBS, 2014).

6 6 PARTICIPATIE EN SOCIALE OMGEVING: ACTIEF MEEDOEN EN SOCIALE STEUN EN RELATIES ZIJN BEINVLOEDEND % 7 6 Dantumadiel Lid sportvereniging 23% % 2 Dongeradeel Ferwerderadiel Kollumerland c.a jaar jaar 19 jaar en ouder Score sociale samenhang. 1,3 is de score voor Dongeradeel (0 is het landelijk gemiddelde). De score is berekend op basis van: dominantie paren zonder kinderen en alleenstaanden (jong/middelbaar/oud), aandeel ouderen en gezinnen met kinderen, homogeniteit gezinnen met oude/jonge kinderen, dominantie eigenaar bewoners, verhuizingen (mutatiegraad). Laaggeletterd. 15,7 % van de inwoners in Dongeradeel is laaggeletterd. Dit betekent dat je moeite hebt met lezen, schrijven en communiceren in het Nederlands. Het percentage ligt hoger dan gemiddeld in Fryslân (12,1%) en Nederland (11,). Uitkering. In Dongeradeel ontvangen 640 mensen een WW-uitkering en 650 mensen een bijstandsuitkering (juni 2015). Betaald werk. In Dongeradeel bestaat de werkzame beroepsbevolking uit ongeveer personen. Dit zijn alle mensen van 15 tot 65 jaar die ten minste 12 uur per week werken. De netto arbeidsparticipatie is 6. Schoolverlaten. Er zijn 23 nieuwe voortijdige schoolverlaters bijgekomen in het schooljaar 2013/14. Dit is 1,1% van het aantal vo ers en mbo ers dat in Dongeradeel woont. Onveilig voelen. van de volwassenen en van de ouderen in Dongeradeel voelt zich overdag onveilig. Dit is vergelijkbaar met de andere DDFK en Fryslân. Eenzaam. Een op de drie -jarigen in Dongeradeel is matig tot zeer ernstig eenzaam geweest in de afgelopen 12 maanden. Dit is vergelijkbaar met de andere DDFK gemeenten % Mantelzorg geven % jaar jaar 65 jaar en ouder

7 7 GEZONDE FYSIEKE OMGEVING: VERZORGDE WONINGEN, SCHONE BUURTEN EN SPORTMOGELIJKHEDEN DRAGEN BIJ Woningvoorraad. Van de ruim woningen in Dongeradeel is tweederde deel een koopwoning en een derde deel een huurwoning. Gemiddelde woningwaarde. In Dongeradeel is dit in Dit is ongeveer even hoog als in Ferwerderadiel. In Dantumadiel ( ) en Kollumerland c.a. ( ) ligt de gemiddelde woningwaarde hoger. 1 Woning: beoordeling onvoldoende 1 1 Woonomgeving: beoordeling onvoldoende 13% 1% 3% 1 Aanwezigheid groen: beoordeling onvoldoende Dongeradeel (2015): Binnensport 17 Voetbalvelden 13 Zwembad 1 Tennisbanen 15 In Dongeradeel ervaart 1 van de bewoners van 19 tot 65 jaar geluidsoverlast. Dit is meer dan in de andere DDFK gemeenten. In Dongeradeel ervaart van de bewoners van 19 tot 65 jaar geuroverlast. Dit is minder dan in de andere DDFK gemeenten. In Dongeradeel is de gemiddelde afstand tot een huisartsenpraktijk 1,6 km (Fryslân 1,4 km). De gemiddelde afstand tot een grote supermarkt is 1,5 km (Fryslân 1,3 km).