BEDRIJFSPLAN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BEDRIJFSPLAN"

Transcriptie

1 BEDRIJFSPLAN Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen

2 Inhoudsopgave 1. Woord vooraf 4 2. Analyse en perspectieven Wettelijke kaders 2.2 Landelijke en Nijmeegse ontwikkelingen 3. Strategische doelen Van visie naar missie 3.2 Onze kernwaarden 3.3 Realiseren van onze strategische doelen 4. Ontwikkelen en beheren Nieuwbouw en acquisitie 4.2 Duurzaamheid 4.3 Onderhoud 5. Wonen: Toewijzingsbeleid en leefbaarheid Onze doelgroep 5.2 Toewijzingsbeleid 5.3 Leefbaarheid in onze wijken 5.4 Sociale voorzieningen 6. Participatie en zelfbeheer Bewonersparticipatie 6.2 Zelfbeheer 7. Slim samenwerken Lopende samenwerkingsverbanden 7.2 Gewenste samenwerkingsverbanden

3 8. Werken bij De Gemeenschap Persoonlijke ontwikkeling en groei 8.2 Flexibel werken 8.3 In gesprek met De Gemeenschap 8.4 Arbobeleid 9. Prestatiemanagement Benchmarking en Managementrapportages 9.2 Risicomanagement en In Control cyclus 10. Compliance Governance 10.2 Het betrekken van bewoners bij beheer en beleid 11. Begroting Parameters en algemene uitgangspunten 11.2 Jaarbegrotingen 2019 met toelichtingen 11.3 Meerjarenbegroting en toelichting 11.4 Financiële kengetallen 11.5 Kasstroom (directe methode) 12. Financiële strategie Treasury jaarplan Fiscaal beleid 13. Bijlagen Balanced Score Card 13.2 Overzichten DAEB/niet-DAEB

4 1 Woord vooraf Het jaar 2019 is het laatste jaar in de cyclus die werkt vanuit een Strategische visie naar een Ondernemingsplan dat wij een keer in de vijf jaar actualiseren. Wij nemen onze jaarlijkse voornemens op in ons Bedrijfsplan die wij toetsen aan deze twee documenten. Zo houden wij de richting van De Gemeenschap vast. Visitatierapport In 2018 zijn wij voor de derde keer in ons bestaan gevisiteerd. Ik ben trots op de complimenten die wij van de visitatiecommissie hebben gekregen. Eén van de uitdagingen was volgens de visitatiecommissie hoe wij in de nabije toekomst onze organisatorische kracht kunnen vergroten zonder dat de organisatiekosten verder oplopen. Deze uitspraak is ondersteunend aan een onderzoek naar de meerwaarde van een fusie met collega-corporatie Standvast Wonen. Samen kunnen we de ambities op het gebied van de energietransitie en aandacht voor het huisvesten van bijzondere doelgroepen sneller en beter verwezenlijken. Beschikbaarheid en betaalbaarheid Belangrijke thema s in de volkshuisvesting zijn beschikbaarheid en betaalbaarheid van sociale huurwoningen. Begin 2019 verwachten wij de oplevering van 75 sociale huurappartementen in de wijk Batavia te Nijmegen. Ongeveer de helft van deze appartementen zal onder de 414,- ex. servicekosten worden aangeboden. Om onze sociale huurwoningen betaalbaar te houden, kiezen wij in 2019 wederom voor een inflatievolgend huurbeleid. Duurzaamheidsinvesteringen berekenen wij vooralsnog niet door in de huur aan zittende bewoners. Duurzaamheid Wij verwachten dat onze woningvoorraad in 2019 gemiddeld energielabel B hebben (energie-index 1,20-1,4). Wij lopen hiermee een jaar vooruit op de gemaakte Rijksafspraken. Daar ben ik blij mee want dit geeft ons ruimte om de volgende stap voor te bereiden: van het gas los. Bewoners van bijna 300 eengezinswoningen in vier stadsdelen hebben in 2018 een aanbod gekregen om tegen kostprijs zonnepanelen op hun dak te laten plaatsen. In 2019 ronden we dit project af. In hetzelfde jaar staat ook de laatste fase van het Groot Onderhoud in de Spoorbuurt gepland. In drie jaar tijd zijn bijna 500 huizen in de Spoorbuurt energiezuinig gemaakt. Wij zijn achter de voordeur behoeften en problemen van bewoners tegen gekomen. Het komende begrotingsjaar besteden we hier met de gemeente en overige ketenpartners verder aandacht aan. In 2019 beginnen we in Lankforst met de voorbereidingen om één woonblok maisonnettes energetisch te verbeteren tot aan label B. Met Zorgbelang Gelderland en Bindkracht 10 legden we huisbezoeken af. Ideeën van bewoners komen waar mogelijk terug in onze plannen. 4

5 Wonen en Zorg Wij hebben twee locaties op het oog waar wij Wonen en Zorg willen combineren: de Agnetenweg en de Vlierestraat. In 2019 onderzoeken wij de mogelijkheden. Een kink in de kabel kunnen de oplopende bouwkosten (voor nieuwbouw én verduurzaming) zijn. De explosieve stijging dit jaar baart mij zorgen. Er zijn grenzen aan de mate waarin wij deze kosten kunnen behappen. Huurdersorganisatie De Gemeenschap HOG De Huurdersorganisatie van De Gemeenschap (HOG) heeft op 16 november 2018 met algemene instemming een schriftelijk positief advies afgegeven op het Bedrijfsplan met daarin opgenomen de Begroting 2019 in samenhang met het meerjarenperspectief tot en met Vaststelling Bedrijfsplan Het Bedrijfsplan inclusief de Begroting 2019 en de Meerjarenbegroting is goedgekeurd in de vergadering van de Raad van Commissarissen op 21 november Tot slot Het voorliggende bedrijfsplan gaat uit van een zelfstandig opererende corporatie. Op 6 november nam ik een voorgenomen besluit over de fusie met Standvast Wonen. In 2019 ziet onze organisatie er wellicht anders uit. Bij een eventuele fusie nemen we de ambities, die in dit bedrijfsplan staan, mee. Ik beloof u dat wij met net zoveel veel enthousiasme en creativiteit én samen met onze partners werken aan een prettig, duurzaam en betaalbaar thuis in Nijmegen. Paul van Roosmalen Directeur-Bestuurder 29 november

6 2 Analyses en perspectieven Met de eerste Ondernemingsvisie van De Gemeenschap hebben wij in 2014 een strategische richting bepaald voor de jaren tot Voor de laatste keer stellen wij binnen deze koers een bedrijfsplan en meerjarenbegroting op. De afgelopen jaren zijn rumoerig geweest. We werden geconfronteerd met een nieuwe woningwet in juli 2015, toegenomen toezicht, oplopende heffingen en verzwaring van de volkshuisvestelijke opgaven. In de afgelopen jaren hebben we ontdekt waar De Gemeenschap goed in is. We hebben ook ontdekt welke zwakheden kleine corporaties kennen. Vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid als volkshuisvester hebben we de afgelopen jaren nagedacht over diverse toekomstscenario s. Daar gaan we in 2019 concreet mee verder. Bijvoorbeeld door ons portfoliobeleid te herzien en te herschrijven. Niet alleen voor onszelf maar ook voor de stad. Dat doen we dan ook samen met de andere Nijmeegse corporaties. Hoe we ook verder gaan, we blijven werken vanuit onze overtuiging dat we het samen met onze huurders en andere belangrijke partners moeten doen. Voor 2019 werken we aan de afronding van de doelstellingen die wij onszelf in 2014 hebben gesteld. We hebben de afgelopen jaren grote stappen gezet op het gebied van de kwaliteit en duurzaamheid van onze woningen. We hebben gewerkt aan intensivering van samenwerking met diverse partners waaronder onze huurders. Betaalbaarheid en beschikbaarheid van sociale huurwoningen is en blijft van groot belang. We maken dit plan met in ons achterhoofd het coalitieakkoord van de gemeenteraad die Nijmegen in 2018 heeft gekozen. De Woonvisie is nog ongewijzigd en blijft voor ons leidend. Natuurlijk zijn ook de actuele prestatieafspraken die we in goed tripartite overleg hebben gemaakt, verwerkt in onze plannen voor komend jaar. 2.1 Wettelijke Kaders Rijksprioriteiten De Rijksprioriteiten Volkshuisvesting zijn voor 2016 tot 2020: 1. Betaalbaarheid en beschikbaarheid voor de doelgroep; 2. Realiseren van een energiezuinige sociale huurwoningvoorraad conform de afspraken in het Nationaal Energieakkoord en het Convenant Energiebesparing Huursector; 3. Huisvesten van urgente doelgroepen; 4. Realiseren van wonen met zorg en ouderenhuisvesting als gevolg van het langer zelfstandig wonen. 6

7 Het volkshuisvestelijke beleid van individuele gemeentes kan binnen deze vier prioriteitsgebieden een rangorde of nuancering aanbrengen. In Nijmegen zijn alle vier de thema s (Duurzaamheid, Betaalbaarheid, Leefbaarheid en woningbouwprogrammering) als aandachtspunt benoemd in de Woonvisie. De Gemeenschap heeft reeds in 2015 dezelfde thema s als prioriteit aangemerkt in haar Ondernemingsvisie en Bedrijfsplan. Hoewel wij binnen deze thema s onze eigen prioritering en ideeën hebben, komen onze strategische doelstellingen op hoofdlijnen overeen met de rijks- en gemeenteprioriteiten. 2.2 Landelijke en Nijmeegse ontwikkelingen Diverse ontwikkelingen die zich in Nederland voordoen, beïnvloeden ook ons speelveld in Nijmegen. De Nederlandse bevolking vergrijst en ontgroent: dat betekent steeds meer oudere en steeds minder jonge Nederlanders. Als gevolg van deze demografische ontwikkeling neemt het aantal kleine huishoudens toe. Dat heeft gevolgen voor het type woningen dat moet worden gebouwd. De volkshuisvesting moet landelijke en plaatselijke demografische ontwikkelingen daarom blijven volgen. De noodzaak van en verantwoordelijkheid voor het huisvesten van toenemende aantallen vergunninghouders legt extra druk op de beschikbare voorraad van sociale huurwoningen. De Gemeenschap heeft in deze kwestie haar verantwoordelijkheid genomen door de huisvesting van vergunninghouders op de Griftdijk, van oktober 2015 tot 1 mei Eind 2018 zijn wij, in samenwerking met de andere Nijmeegse corporaties via de Werkgroep Bijzondere Bemiddeling gestart met uitplaatsing van de vergunninghouders naar andere woonruimte. Vanaf januari 2017 tot oktober 2020 beheren we een deel van verzorgingshuis Nijevelt waar stichting de Waalboog onderdak biedt aan maximaal 20 vergunninghouders. We blijven met de gemeente in gesprek over de noodzaak en mogelijkheden op het gebied van huisvesting van nieuwe Nederlanders. Individualisering in de maatschappij beïnvloedt sociale cohesie en daarmee leefbaarheid in wijken en buurten. Onze mogelijkheden voor actie op dit gebied worden beperkt door de Woningwet terwijl de opgave groter wordt. De Gemeenschap wil dan ook zoveel mogelijk haar verantwoordelijkheid nemen in het bijdragen aan leefbaar wonen. Om dit zo efficiënt mogelijk te doen, combineren we dit waar mogelijk met de contactmomenten voor onderhoud of renovatie. De economische crisis en toenemende lasten van corporaties hebben de afgelopen jaren invloed gehad op het besteedbaar inkomen van onze bewoners. Betaalbaarheid van wonen is daarom een zeer actueel thema. Samen met onze partners houden we de vinger aan de pols van de betaalbaarheid van het wonen. Wij voelen ons verantwoordelijk wanneer het gaat om de invloed die huurprijzen en tot op zekere hoogte de energielasten hebben op de totale woonlasten van onze huurders. Daarom stellen wij jaarlijks zorgvuldig ons huurbeleid vast waarbij we de invloed van de markt volgen. Doelstelling In het verlengde van bovengenoemde belang dat De Gemeenschap hecht aan betaalbaarheid, hebben we een ambitieuze doelstelling geformuleerd: we streven er naar geen enkele bewoner te hoeven uitzetten op basis van alleen huurachterstand. Wanneer meer problemen spelen en ook de omgeving wordt belast, kunnen en willen we ontruiming soms niet voorkomen. Omdat de werkwijze die we hanteren wel succesvol is, gaan we hiermee ook in 2019 door. We blijven de manier van werken en de resultaten evalueren. Waar nodig scherpen we deze aan. 7

8 Nijmeegse ontwikkelingen De huidige Woonvisie van de gemeente Nijmegen vormt tot 2020 het lokale kader voor volkshuisvestelijk beleid. De thema s Duurzaamheid, Betaalbaarheid, Leefbaarheid en woningbouwprogrammering zijn daarin onverminderd van belang. Als maatschappelijke vastgoedondernemer staan voorgenoemde kwesties ook op de agenda van De Gemeenschap. We maken grote sprongen in verduurzaming van onze woningen en leefbaarheid heeft onze constante aandacht. Maar De Gemeenschap kan en wil bepaalde zaken niet alleen voor elkaar krijgen. Daarom richten we ons op samenwerking met gemeente, collega corporaties, bewoners, partners in zorg en welzijn en toeleveranciers. We willen op een efficiënte manier gezamenlijke doelen bereiken terwijl ieder bij zijn kerntaken blijft. Op basis van de Woonvisie, het coalitieakkoord van de gemeenteraad en onze voorgenomen plannen zijn eind 2018 nieuwe prestatieafspraken gemaakt over de inspanningen die De Gemeenschap de komende jaren zal leveren op voorgenoemde thema s. De afspraken zijn in tripartite overleg, tussen HOG, de gemeente en De Gemeenschap, tot stand gekomen. Hoewel de gemeente Nijmegen een belangrijke partner is, lopen onze belangen niet altijd parallel. Dat vraagt om creativiteit bij het bedenken van oplossingen die voor alle partijen werken. We gaan altijd uit van ieders bereidheid tot samenwerking en blijven streven naar het optimaal bedienen van het maatschappelijk belang in onze stad. Net als de bestuurlijke coalitie van de gemeente Nijmegen heeft De Gemeenschap als doel om samen te werken voor Nijmegen en de Nijmegenaren. Deze gedeelde insteek geeft vertrouwen voor een constructieve samenwerking. 8

9 3 3 Strategische doelen 3.1 Van visie naar missie De Gemeenschap gaat uit van een continue veranderende wereld om haar heen terwijl we koers houden op de kerntaken die wij als corporatie hebben. De Gemeenschap biedt goede woningen tegen een betaalbare prijs. Rendementen die wij behalen, zetten we in voor mensen die niet (volledig) zelfstandig in woonruimte en hun woonwensen en -behoeften kunnen voorzien. Wij zijn een dynamische, maatschappelijke vastgoedonderneming die mensgericht, vernieuwend en duurzaam haar diensten verleent en investeert in vastgoed. Wij gaan daarbij uit van het zelforganiserend vermogen van onze bewoners, collega s en andere partners. Dit bedrijfsplan is de leidraad voor ons handelen bij het streven om onze ondernemingsvisie om te zetten in onze missie: Samen met onze partners zorgen voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen. Hieronder vindt u onze kernwaarden en de strategische doelstellingen die het uitgangspunt vormen voor ons bedrijfsplan. 3.2 Onze kernwaarden Ons handelen is gebaseerd op drie waarden die wij als uitgangspunt hanteren: Vertrouwen De Gemeenschap gaat uit van ieders eerlijkheid, bereidheid en potentieel. We zien mensen als gelijkwaardig en autonoom. We streven er naar om mensen de ruimte en de mogelijkheden te bieden om zelf invulling te geven aan hun eigen woon- of werkgenot. Wederkerigheid We willen de mogelijkheid hebben om zowel bewoners als collega s en andere partners aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid en potentieel. Daarom staan wij er zelf voor open wanneer anderen ons op deze punten aanspreken. Door het creëren van een evenwichtige relatie op basis van wederkerigheid doen wij recht aan het mensbeeld dat wij hanteren. Duurzaamheid We investeren voortdurend in duurzame relaties met onze partners. Door samen te werken kunnen we meer bereiken dan individueel en hebben onze inspanningen langer effect. Natuurlijk investeren we ook in technologische aanpassingen van onze woningen. Zo dragen wij op verschillende manieren bij aan een duurzaam Thuis in Nijmegen. 9

10 3.3 Realiseren van onze strategische doelen Uit onze ondernemingsvisie vloeit onze missie voort. Om deze missie te laten slagen hebben we zes strategische doelstellingen geformuleerd. Deze lichten wij hieronder toe. In hoofdstuk 12 staat de Balanced Score Card waarop wij aangeven wat per doelstelling de Kritieke Succes Factoren en de Prestatie Indicatoren zijn. Daarmee tonen we aan hoe we onze doelen omzetten in resultaten. Door middel van investeren in onze bestaande woningvoorraad het woongenot voor onze bewoners vergroten. De Gemeenschap is nauw betrokken bij de wijken en buurten in Nijmegen waar onze woningen staan. We investeren niet alleen fysiek in woningen, maar ook sociaal, namelijk in leefbaarheid. Onze fysieke investeringen bestaan uit onderhoud, verduurzaming en het bouwen van nieuwe woningen. Wat we doen en waar we dat doen is onder meer afhankelijk van de staat van woningen en de vraag van bewoners. Ook het volkshuisvestelijke beleid van de gemeente Nijmegen en de vraag naar huisvesting van onze doelgroep spelen daarbij een grote rol. Bij fysieke investeringen streven we naar een optimale verdeling tussen exploitatie- en investeringsonderhoud. Met sociaal investeren bedoelen we investeren in leefbaarheid. We stimuleren onze partners om vanuit hun eigen kracht en verantwoordelijkheid een bijdrage te leveren aan het mooier maken van Nijmegen. Daarbij staan de betrokkenheid en tevredenheid van onze bewoners voor ons centraal. Aantoonbaar, transparant en naar behoren presteren als maatschappelijk investeerder. De Gemeenschap wil transparant en voor iedereen zichtbaar de rol van maatschappelijk investeerder vervullen. Daarom zeggen we duidelijk waar wij ons verantwoordelijk voor voelen en waar we aan willen werken. We werken volgens de voor corporaties bestaande wet- en regelgeving. Door deelname aan de Aedes benchmark maken we inzichtelijk hoe we ten opzichte van andere corporaties presteren. Onze begroting is terug te vinden op onze website evenals onze Jaarstukken en het actuele Bedrijfsplan. Maatschappelijke kwesties zoals duurzaamheid, betaalbaarheid van wonen en de scheiding van Wonen en Zorg hebben voortdurend onze aandacht. Om zo effectief mogelijk te zijn, werken we waar mogelijk slim samen met andere organisaties van binnen en buiten de sector. Vergroten van zelfbeheer door en zeggenschap voor onze bewoners. We betrekken onze bewoners actief bij beleid en beheerzaken. Vanuit de woningwet wordt dit van ons verwacht maar wij zien hierin ook mogelijkheden voor het verbeteren van onze eigen prestaties. Daarom werken we met een digitaal bewonerspanel dat de participatieen inspraakmogelijkheden voor onze bewoners vergroot. Met dit panel voeren wij periodiek (tevredenheids-)onderzoeken uit. Afhankelijk van de actualiteit zullen de thema s daarvan verschillen. We gaan er vanuit dat ieder mens de wens heeft om zoveel mogelijk zelf invulling te geven aan zijn of haar leven en leefomgeving. We vragen bewoners daarom in sommige gevallen om inzet, waarbij we uiteraard rekening houden met ieders capaciteiten, en geven daarvoor mogelijkheden terug. Wederkerigheid is hierbij het sleutelwoord. In het kader van zelfbeheer lopen diverse kleine (pilot-)projecten waarbij bewoners bijvoorbeeld in eigen beheer een moestuin hebben of gezamenlijk de gemeenschappelijke ruimtes in hun woongebouw schoonhouden. 10

11 Continu verbeteren van de maatschappelijke prestatie van De Gemeenschap. De Gemeenschap experimenteert met nieuwe producten, diensten en werkwijzen die onze dienstverlening kunnen verbeteren en ons helpen bij het werken aan onze kerntaken. We nemen deel aan diverse landelijke en regionale netwerken waarin we met collega-corporaties en partners waardevolle samenwerkingsverbanden vormen. Daarmee kunnen we de schaalgrootte van onze organisatie overstijgen als dit wenselijk of noodzakelijk is. Om een bijdrage te leveren aan wonen met zorg bekijken we bijvoorbeeld de mogelijkheden tot samenwerking met een collega-corporatie en zorginstelling. Ook vinden we het in sommige gevallen onverantwoord om zelfstandig te opereren in (kwetsbare) wijken waar meerdere corporaties actief zijn. Zo zoeken we in Neerbosch-Oost de samenwerking met de gemeente, collega-corporaties en andere relevante instanties om ook voor bewoners van die wijk een prettig, duurzaam en betaalbaar thuis in Nijmegen te realiseren. Voor de wijk Hengstdal zijn we met collega-corporatie Standvast Wonen en instanties al in gesprek over het realiseren van een aardgasvrije wijk in de toekomst. Voor de maisonnettes in Lankforst worden plannen uitgewerkt voor een toekomst scenario van dit complex. Mogelijk dat we in deze plannen, waarin zowel bouwkundige als energetische maatregelen worden uitgewerkt, we ook de samenwerking zoeken met corporaties in deze wijk. Permanent ontwikkelen en optimaliseren van onze eigen organisatie. Als maatschappelijk ondernemer investeren we niet alleen in onze woningen en onze bewoners. We vinden het belangrijk om ook oog te hebben voor de ontwikkeling van onze organisatie en onze collega s. Dat betekent zowel professionalisering op individueel niveau als aandacht voor een leidinggevende stijl die hoort bij een professionele organisatie. We hebben oog voor out of the box oplossingen voor interne en externe vraagstukken. Door een open houding streven wij naar unieke en effectieve oplossingen. Tevredenheid van onze collega s is heel belangrijk en wordt aandachtig gemonitord. In dat kader hebben we de medewerkerstevredenheid gemeten. De uitkomsten van dit onderzoek nemen we mee in het personeelsbeleid dat we voeren en periodiek evalueren. Optimaal maatschappelijk resultaat gebaseerd op aanvaardbaar rendement en risico. Ons streven is het professioneel besturen en beheersen van onze organisatie waarbij maatschappelijk rendement en risico elkaar in balans houden. Om dit voortdurend in het oog te houden ontwikkelen we methodes waarmee onze risico s beter in beeld worden gebracht. Zo zijn deze risico s beter te managen en kunnen we een effectieve cyclus voor Planning & Control ontwerpen en hanteren. 11

12 4 Ontwikkelen en beheren De Gemeenschap investeert al bijna een eeuw lang in Nijmegen, zowel in vastgoed als in het woongenot van onze bewoners. Ons uitgangspunt voor beide thema s daarbij is duurzaamheid: onze investeringsactiviteiten moeten een goed rendement hebben en blijvende resultaten boeken. We vinden dat we voor optimale duurzaamheid van onze investeringen de samenwerking met partners moeten opzoeken. Als het gaat om vastgoedinvesteringen is het doel een optimale combinatie van nieuwbouw, renovatie en onderhoud te realiseren. Sociale investeringen vragen om actieve projecten met bewoners, niet gericht op snelle, maar op duurzame oplossingen van vraagstukken. Ontwikkeling en beheer, zowel fysiek als sociaal, moeten worden geïntegreerd voor efficiënte oplossingen met optimaal resultaat. Zorgvuldig en gericht investeren in mensen en stenen is het devies. 4.1 Nieuwbouw en acquisitie Het bouwen van nieuwe woningen is een belangrijke manier om onze vastgoedportefeuille te verversen. Bij nieuwbouw staan kwaliteit, betaalbaarheid, duurzaamheid en waarde toevoeging centraal. Wat we bouwen moet technisch goed zijn maar ook duurzaam. Daarbij gaat het niet alleen om het energielabel maar ook om het bouwen van geliefde woningen die duurzaam zijn omdat bewoners deze in stand willen houden. Gezien de demografische ontwikkelingen en de toenemende behoefte aan (mantel-)zorg is flexibel bouwen een belangrijk punt. We hebben woningen nodig die aan de vraag van de Nijmeegse bevolking voldoen. Nu, maar ook over dertig jaar. Daarom moeten woningen flexibel in te delen zijn zodat verscheidene huishoudsamenstellingen er prettig kunnen wonen. We zijn continu op zoek naar manieren om onze portefeuille te vergroten om daarmee onze doelen te realiseren en tegelijkertijd een bijdrage te leveren aan het volkshuisvestelijke beleid van de gemeente Nijmegen. Het is de ambitie van De Gemeenschap om jaarlijks nieuwe woningen in de DAEB sector te bouwen. Op die manier vergroten en verversen wij onze woningvoorraad en reageren we op de behoefte aan betaalbare woonruimte in Nijmegen. Voor de jaren dat er geen concrete nieuwbouw plannen te benoemen zijn, is er toch jaarlijks rekening gehouden met een nieuwbouwproject van gemiddeld 10 woningen per jaar met een totale investering van 1,8 mln. In 2017 heeft de Gemeenschap de koopovereenkomst gesloten om 75 appartementen te realiseren in het Waalfront (plan Koningsdaal). De werkzaamheden startten half november 2017, begin maart 2019 staat de oplevering gepland. Hiervan worden twee woningen gelabeld als rolstoelwoning-geschikt. We bekijken de mogelijkheden voor de bouw van woningen waar beschermd en/of verzorgd wonen gerealiseerd kan worden. In het geval van de Vlierestraat doen we dit samen met een 12

13 collega-corporatie en een zorginstelling. Tevens zijn we met een ontwikkelende bouwer en een andere zorginstelling een haalbaarheid aan het onderzoeken op de St. Agnetenweg. Begin 2019 willen we duidelijkheid krijgen of deze projecten haalbaar zijn. Dit laatste wordt een uitdaging als we in ogenschouw nemen dat de bouwkosten de afgelopen anderhalf jaar drastisch zijn gestegen. De behoefte aan woonruimte is soms tijdelijk. Bijvoorbeeld waar het gaat om de eerste huisvesting van statushouders. Op de Griftdijk Noord in Lent wonen 96 statushouders onder de 23 jaar. Deze huisvesting zal in 2019 eindigen en zal in de huidige staat worden terug verkocht aan de Gemeente Nijmegen. In een deel van verzorgingshuis Nijevelt (locatie Heyendaalseweg) huisvesten wij maximaal 20 statushouders. Deze huisvesting zal eindigen in oktober Er wordt een notitie opgesteld over de toekomst van het niet-daeb bezit van De Gemeenschap. Het niet-daeb bezit bestaat op dit moment uit 127 woningen en 27 overige verhuureenheden. 4.2 Duurzaamheid Verduurzaming van onze woningen staat hoog in ons vaandel. Dit thema raakt twee maatschappelijke vraagstukken: de betaalbaarheid van wonen en energiebesparing. Voor de jaren 2019 t/m 2023 heeft De Gemeenschap ruim 15 miljoen begroot voor verduurzaming van ongeveer 800 woningen. Voor een specificatie van deze duurzaamheidsinvesteringen wordt verwezen naar de Investeringsbegroting verderop in dit Bedrijfsplan. Vanwege deze ruime financiële inzet en ons streven om woningen bij verduurzaming naar label B of hoger te brengen, verwachten we bij bestendig beleid in 2019 gemiddeld energie label B te behalen voor onze portefeuille. Ondanks dat we daarmee goed op koers liggen wat betreft de ambitie van de gemeente Nijmegen (gemiddeld B in 2020) blijven we alert op maatregelen, zoals STEP of andere subsidie mogelijkheden, die onze investeringen in duurzaamheid een extra impuls zouden kunnen geven. Gemeente Nijmegen heeft de ambitie uitgesproken om in 2045 een energie neutrale stad te zijn. Om dit streven te realiseren binnen de bestaande mogelijkheden, start een tripartite proces waarbij gemeente, corporaties en huurdersbelangenverenigingen gezamenlijk praten over de bijdrage die partijen kunnen leveren. De volgende tabel laat de prognose zien van de geplande werkzaamheden die wij uitvoeren om onze woningvoorraad te verduurzamen. Eveneens zijn de huidige energie labels van de woningen zichtbaar. De optelsom onderaan is de prognose van de stand na het uitvoeren van de geplande werkzaamheden in

14 Tabel 1: Planning maatregelen verduurzaming Concept labeloverzicht (Ei)verduurzaming (per ) Complex naam aant. won. aantal energielabels per complex gepland jaar v 't Santbuurt (eengezinswoningen) 312 B 306 C v 't Santbuurt (meergezinswoningen) 187 B 179 C Hengstdal (eengezinswoningen) 116 A 12 B 74 C 6 D 10 E 10 F 2 G Hengstdal (meergezinswoningen) 220 A 18 B 132 C 26 D 37 E 6 F Pegasus 23 C 23 Canabae 46 A 14 B 30 C 2 Hugo de Grootstraat 43 A 27 B 16 Parc Margriet 18 A+ 18 RIBW Ubbergseveldweg 16 D 11 E 5 Daalseweg/ Bachstraat 39 A 17 B 22 Van Gentstraat e.o. 80 A 16 B 33 C 31 Sweersstraat/Van Gentstraat 19 B 4 C 9 D Sweersstraat 8 B 8 Archipelstraat 51 A 8 B 43 De Weijer 80 A 80 Fanfarestraat 59 A 8 B 50 D Balladestraat 168 C 70 D 74 E Toonladder 30 A 7 B 23 Lankforst 120 A 24 C 1 D Tolhuis 265 A+ 2 C 257 D Horstacker 103 A 77 B 26 Drieskensacker 40 B 40 Koningsdael 75 A+ 75 Visveld Lent 24 A 24 Laauwik 33 A 33 Viersprong 21 A 21 Weefgewicht 17 A 17 Belvèdere 34 A 34 A+ A B C D E F G Aantallen

15 In 2017 zijn we gestart met het Groot Onderhoud in de Spoorbuurt. Een belangrijk onderdeel van de werkzaamheden betreft verduurzaming van de woningen naar minimaal label B. In drie jaar tijd maken wij 499 woningen en twee winkelpanden energiezuinig. Voor de energetische maatregelen voor alle 3 de fasejaren is de STEP subsidie aangevraagd. Voor fase 1 en 2 is de regeling toegekend, voor fase 3 gedeeltelijk. Ook andere huurwoningen in Hengstdal zijn wij aan het verduurzamen zodat deze minimaal energielabel B krijgen. In 2019 doen wij dat bij 85 woningen. De werkzaamheden omvatten isolatie van glas, dak, spouwmuur en (waar mogelijk) de vloer. Ook vervangen we cv ketels en andere installaties (waar mogelijk en wanneer nodig). De energetische aanpassingen voeren wij in 2019 uit zonder huurverhoging. In sommige gevallen zullen maatregelen voor verduurzaming worden doorberekend aan huurders via de huurprijs. Wanneer dit aan de orde is zal De Gemeenschap de betreffende huurders vooraf altijd om in- en toestemming vragen. Daarbij zal inzichtelijk worden gemaakt wat de (financiële) consequenties zullen zijn van de verduurzaming in relatie tot energieverbruik en huurprijs. Bij een eventuele huurverhoging is het uitgangspunt dat de woonlasten gelijk blijven omdat het energieverbruik lager wordt. 4.3 Onderhoud Het beheer van onze bestaande woningvoorraad is een belangrijk onderdeel van de dienstverlening van De Gemeenschap. Niet alleen is het essentieel voor het behoud van onze woningen, ook bepaalt het voor een belangrijk deel de klanttevredenheid van onze bewoners. Weloverwogen en zorgvuldig werken aan onderhoud verlengt de levensduur van ons bezit en is daarom duurzaam met winst voor het milieu. In 2017 zijn we gestart met groot onderhoud van 499 woningen en twee winkelpanden in de Spoorbuurt. Deze woningen zijn gebouwd in de twintiger jaren van de vorige eeuw. Naast het reguliere onderhoud vindt direct verduurzaming plaats: we brengen de woningen naar minimaal energielabel B. Sommige benodigde duurzaamheidmaatregelen botsten met de wensen van de commissie Beeldkwaliteit van de gemeente Nijmegen. Uiteindelijk is hiervoor een oplossing gevonden zodat in alle woningen maatregelen kunnen worden getroffen die resulteren in tenminste label B. In 2017 (fase 1) en 2018 (fase 2) zijn ruim 300 woningen opgeleverd, in 2019 wordt met fase 3 het totale project opgeleverd. Voor een volledig overzicht van onze geplande investeringen in vastgoedbeheer voor de jaren verwijzen we naar de meerjarenbegroting in hoofdstuk

16 5 Wonen: toewijzingsbeleid en leefbaarheid Blijven bouwen aan Nijmegen is een belangrijk thema voor De Gemeenschap. Dat beperkt zich niet tot de fysieke opgave en ook niet alleen tot de wijken waarin onze woningen staan. Bestaande sociale vraagstukken mogen zich niet naar aangrenzende wijken verplaatsen. Dat is tenslotte geen maatschappelijke oplossing voor de problemen. Het is daarom belangrijk om vast te stellen welke problematiek in welke wijk speelt. Daarbij moet ook achter de voordeur worden gekeken naar individuele problemen met maatschappelijke weerslag zoals werkloosheid, huiselijk geweld, psychische problematiek, verslaving en financiële kwesties. De mogelijkheden voor corporaties om te investeren op het gebied van leefbaarheid worden steeds verder beperkt. Wij hebben voor komend jaar het maximale bedrag per VHE begroot om onze verantwoordelijkheid op dit gebied te kunnen nemen. Deels kunnen we leefbaarheid in wijken beïnvloeden door zorgvuldige toewijzing van woningen. Uiteraard binnen de daarvoor geldende regelgeving van het regionale woonruimte verdeelsysteem en andere relevante wet- en regelgeving. Wij houden dan ook vast aan zorgvuldige kennismaking met potentiele nieuwe huurders. Dit doen wij via een intakegesprek. 5.1 Onze doelgroep Wij zetten onze producten en dienstverlening in voor onze doelgroep: huishoudens met een inkomen van maximaal anderhalf keer modaal. Deze groep is voor huisvesting grotendeels afhankelijk van corporaties. In de huidige woningmarkt zijn er voor deze huishoudens weinig alternatieve manieren waarop zij in woonruimte kunnen voorzien. Binnen deze doelgroep richt De Gemeenschap zich ook op bijzondere doelgroepen en urgent te huisvesten doelgroepen (verblijfsgerechtigden, mantelzorgers en mensen uit blijf-van-mijn-lijf huizen) zoals deze zijn omschreven in het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. 5.2 Toewijzingsbeleid Voor de verhuur van woningen in de sociale sector met een huurprijs tot aan de liberalisatiegrens ( 710,68, deze grens geldt tot 1 juli 2018) geldt dat wij ons houden aan de Europese regelgeving. Dat betekent dat deze woningen worden toegewezen aan huishoudens met een verzamelinkomen dat het vastgestelde maximum niet overschrijdt. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties herziet jaarlijks dit maximale verzamelinkomen. Net als andere corporaties hebben we een speelruimte van 10% voor toewijzingen aan personen met een inkomen tussen het toetsingsinkomen voor de sociale sector en de eerste grens van de Europese regelgeving. Datzelfde geldt voor personen met een inkomen tot de tweede grens, het 16

17 3 maximale inkomen om te mogen huren in de sociale sector. Ook personen waarvan we de inkomenstoets niet correct kunnen uitvoeren, kunnen in deze ruimte vallen. Dat betekent dat tenminste 80% van de toewijzingen in de sociale sector moet gebeuren aan personen met een inkomen tot de vastgestelde grens. Woningcorporaties moeten bij het toewijzen van sociale huurwoningen voldoen aan de passendheidstoets, onderdeel van de Woningwet. De passendheidstoets regelt dat, bij een nieuwe toewijzing van een woning, 95% van alle huurders met recht op huurtoeslag een woning onder de aftoppingsgrens moet krijgen. Daarbij stelt de wet dat de slaagkansen van deze groep niet mogen afnemen. De Gemeenschap streeft naar 100% toewijzing volgens dit beleid. Het grootste deel van de vrijkomende woningen wordt verhuurd volgens de regels van woonruimteverdeelsysteem Entree. Een deel van onze woningen (tot 20%) kan echter direct worden toegewezen. Bijvoorbeeld aan personen die vanuit de Werkgroep Bijzondere Bemiddeling (WBB) worden verdeeld over deelnemende corporaties naar rato van hun woningbezit. De WBB bemiddelt bij de huisvesting van kwetsbare doelgroepen. Daaronder vallen mensen met een begeleidingsbehoefte maar ook vergunninghouders. In voorkomende gevallen kan De Gemeenschap besluiten om een woningzoekende direct een woning toe te wijzen. Er moet dan sprake zijn van een urgente woonnoodsituatie waarvoor geen (tijdige) oplossing is binnen de kaders van het woonruimteverdeelsysteem. Regelmatig ontvangt De Gemeenschap verzoeken van bewoners die willen verhuizen naar een andere woning binnen ons bezit: doorschuiven. Deze verzoeken worden individueel beoordeeld. Uitgangspunt voor toekenning van de aanvraag is dat er geen sprake mag zijn van het maken van wooncarrière. Ook overwegingen zoals de leefbaarheid in een complex en de schaarste van de betreffende woning zijn van belang. 5.3 Leefbaarheid in onze wijken Het verbeteren en handhaven van leefbaarheid en sociale cohesie in wijken is een maatschappelijke opgave. Samen met onze partners geven wij daar invulling aan. Bij leefbaarheidsvraagstukken zijn bewoners vanzelfsprekend de belangrijkste partners. Het gaat tenslotte om hun wijk en hun woongenot. De Gemeenschap heeft op verschillende manieren aandacht voor leefbaarheidskwesties. Bijvoorbeeld in de vorm van: Sociale projecten geïnitieerd door de wijkconsulent op basis van signalen uit de wijk. Deze kunnen gericht zijn op het verbeteren van leefbaarheid, veiligheid en het aanzien van complexen en omliggend groen. Een voorbeeld is de aanpak van jongerenoverlast in portieken en de openbare ruimte. De Gemeenschap werkt hiervoor samen met vrijwilligers en professionals; we hebben korte lijnen met diverse partners op het gebied van zorg, welzijn en handhaving. De wijkbeheerder is op straat aanwezig en spreekt de bewoners aan wanneer dat nodig is. Het voeren van gesprekken met bewoners. Bij het voorbereiden en uitvoeren van Groot Onderhoud van de Spoorbuurt hebben we niet alleen aandacht voor de woningen. In deze wijk ligt ook een sociale opgave. Daarom doen we naast een technische opname van de 17

18 499 woningen (en twee winkelpanden) ook een sociale, ofwel warme, opname. Zowel in de wijk als achter de voordeur. Via persoonlijke gesprekken hopen we te ontdekken wie onze bewoners zijn en welke talenten, mogelijkheden en zorgen zij hebben. Daarbij hebben we een signalerende functie en kunnen we mensen en netwerken samenbrengen. De inzet is om het woongenot, de betrokkenheid en de tevredenheid van onze bewoners hiermee te vergroten. Om op het sociale domein extra inzet te leveren en hiermee een impuls te geven aan de leefbaarheid van de buurt en het welzijn van haar huurders, is De Gemeenschap in mei 2017 begonnen met een project huis-aan-huis gesprekken. Dit doen wij samen met Bindkracht10 Nijmegen. De opbouwwerker/wijkconsulent van De Gemeenschap spreekt per huishouden met bewoners en krijgt zo in beeld welke talenten, vaardigheden, wensen en netwerken aanwezig zijn. Ook luisteren zij naar de zorgen of belemmeringen van bewoners. Zo komen zij erachter wat het voor hen lastig maakt om deel te nemen aan de samenleving. Alle leefgebieden worden verkend in de gesprekken. Na afsluiting en evaluatie van fase 1 is besloten om dit project met Bindkracht10 voort te zetten voor fase 2 en 3 van het Groot Onderhoud in de Spoorbuurt. Fase 3 wordt in 2019 afgerond. Deelname aan netwerken en samenwerkingsverbanden voor huishoudens waarin meer dan één probleem speelt en waarbij eventueel de veiligheid van persoon, gezin of buurt in geding is. Werken aan het vroegtijdig signaleren en het voorkomen van huurachterstanden bij onze huurders. Hiervoor hebben we beleid en een werkwijze ontwikkeld die in 2018 is geïmplementeerd. In 2019 analyseren en optimaliseren we dit beleid. Het zoveel mogelijk voorkomen van huisuitzettingen door middel van aandacht voor individuele problematiek van bewoners. We schakelen daarbij onze partners in wanneer hulpverlening of ondersteuning van bewoners noodzakelijk is. Sinds 1 januari 2016 werken we hiervoor specifiek samen met Het Inter-Lokaal (nu Bindkracht10). Soms is de situatie zodanig dat de leefbaarheid of veiligheid in het geding komt, dan is uitzetting onvermijdelijk. We streven er echter naar om geen enkele huurder van De Gemeenschap uit huis te zetten op basis van huurachterstand alleen. Gezien het beperkte budget dat ter beschikking wordt gesteld aan leefbaarheid wordt dit op deze wijze maximaal ingezet. 5.4 Sociale voorzieningen Naast investeren in leefbaarheid en sociale cohesie is ook het investeren in (sociale) voorzieningen van belang voor het leefbaar houden van wijken. Een goed voorzieningenniveau is positief van invloed op de waarde van vastgoed en op het woongenot van bewoners. De Gemeenschap zal zelf geen zorg- of welzijnsdiensten leveren. Waar het nodig is investeren we in voorzieningen en sociale infrastructuur. Daardoor garanderen we dat bepaalde vormen van dienstverlening voor onze bewoners toegankelijk zijn. Momenteel zijn er geen concrete plannen voor projecten op het gebied van sociale infrastructuur. Naar verwachting is er in de toekomst behoefte aan voorzieningen in Hengstdal (Nijmegen-Oost) en Lindenholt. Als gevolg van de vergrijzing neemt de vraag naar passende woonruimte in de nabijheid van voorzieningen toe. In Hengstdal en Lindenholt zijn deze nog niet voldoende aanwezig. De Gemeenschap is bereid om in deze wijken een bijdrage te leveren aan het voorzieningenniveau door te investeren in vastgoed voor een oudere, zorgbehoevende doelgroep. 18

19 6 6 Participatie en zelfbeheer De Gemeenschap ziet een toenemende noodzaak voor een grotere maatschappelijke betrokkenheid van verschillende partijen. De overheid gaat terug naar het voorzien in een basaal niveau van welzijn en zorg. Naar verwachting leidt de versobering van het takenpakket van de overheid tot leemten in (het niveau van) de benodigde voorzieningen. Wij verwachten dat de ontstane ruimte voor een deel zal moeten worden ingevuld door particuliere initiatieven: inwoners die oplossingen zoeken voor maatschappelijke problemen die zij belangrijk en urgent vinden. Dit kunnen ze alleen doen of gezamenlijk, met of zonder steun van overheid of maatschappelijk middenveld. De Gemeenschap wil inspelen op deze verwachte ontwikkeling en waar mogelijk ruimte bieden aan bewonersinitiatieven. In 2019 beschrijven wij onze visie op participatie van huurders en communicatie met huurders. Op basis van die visie kunnen we concreet plannen maken voor de uitbreiding van zelfbeheer en participatie van huurders. 6.1 Bewonersparticipatie Wij hechten veel waarde aan de kwaliteit van onze woningen en van de dienstverlening aan onze doelgroep, zowel bewoners als woningzoekenden. Vanaf 2015 werken we met een participatiestructuur waarbij bewoners zich kunnen aanmelden voor digitale bewonerspanel. We vragen niet alleen om een beoordeling van onze dienstverlening maar we betrekken onze bewoners bij beheer en beleid. Daardoor krijgen zij zelf invloed op onze dienstverlening. Bewoners kunnen aangeven in welke thema s zij het meest geïnteresseerd zijn. Zo hebben we per thema een pool van betrokken bewoners die we kunnen vragen om mee te denken over actuele vraagstukken. De interesse voor deelname aan deze klantenpanels is groot en we streven naar zo veel mogelijk deelnemende bewoners. Met de bestaande bewonerscommissies wordt overleg gevoerd op complex- en wijkniveau. Bij grootschalige projecten, zoals het Groot Onderhoud in de Spoorbuurt, wordt de bewonersparticipatie gestimuleerd en geïntensiveerd. Ook bij signalen uit en behoeftes in de wijk, zowel bij uitingen van zorg als bij initiatieven, zal de samenwerking met bewoners worden gezocht en gestimuleerd. Bewonerscommissies hebben inspraak op wijk-, complex- en projectniveau. De huurders-belangenvereniging HOG praat mee op beleidsmatig en stedelijk niveau en het digitaal bewonerspanel wordt geraadpleegd per thema, afgestemd op persoonlijke interesse en behoefte. Door drie manieren van bewonersparticipatie op verschillende niveaus te faciliteren en stimuleren, verwachten wij alle bewoners op maat te kunnen informeren en raadplegen. Wij zien uit naar een dynamisch samenspel tussen de verschillende partijen en rekenen op waardevolle input die wij ter verbetering van de dienstverlening van onze organisatie kunnen inzetten. 19

20 Begin 2019 kunnen de 75 appartementen in Koningsdaal bewoond worden. Op één verdieping is een gemeenschappelijke ruimte waarvoor nog geen bestemming is bedacht. Samen met de bewoners en wellicht met ondersteuning van partners gaan we de ruimte een bestemming geven. Hiermee willen we de gemeenschapszin van de huurders laten groeien. We gaan er vanuit dat ieder mens de behoefte heeft om zelf invulling te geven aan zijn leven en leefomgeving. In het verlengde van zelfbeheer en bewonersparticipatie ligt dan ook de herziening van het huidige beleid voor Zelf Aangebrachte Voorzieningen (ZAV). In 2017 hebben we de mogelijkheden en behoeften op dit gebied geïnventariseerd en is nieuw beleid opgesteld. De implementatie van het nieuwe ZAV beleid heeft inmiddels plaatsgevonden. Niet al onze bewoners hebben behoefte aan meer inspraak of zelfbeheer. Zij willen als klant worden bediend en verwachten een prettige, goed onderhouden woning en adequate dienstverlening van De Gemeenschap. Dat respecteren we ook. Wij zijn ons er ook van bewust dat er bewoners zijn die wel willen participeren maar daartoe niet in staat zijn. Voor deze mensen zoeken we een passende oplossing. 6.2 Zelfbeheer Na het beschrijven van onze visie op zelfbeheer, communicatie en participatie gaan we in 2019 samen met onze bewoners bespreken welke wensen er bestaan op het gebied van zelfbeheer. Daarbij kan gedacht worden aan wooncoöperaties maar ook aan kleinere vormen van zelfbeheer. Onze wens om bewoners meer ruimte te bieden voor zelfbeheer heeft een aantal belangrijke achtergronden. Zo willen we bewoners meer invloed geven op hun woning en woonomgeving en daarmee op hun woongenot. Daarnaast ontstaat door zelfbeheer de mogelijkheid om de betaalbaarheid van wonen te beïnvloeden. Wat bewoners zelf doen, hoeft niet door of namens De Gemeenschap te gebeuren, waardoor bijvoorbeeld servicekosten geminimaliseerd kunnen worden. In Hengstdal hebben bewoners bijvoorbeeld het zelfbeheer van de schoonmaak van de algemene ruimtes van hun woongebouw op zich genomen. Ook is er het initiatief ontstaan om verschillende moestuinen bij de complexen (Hengstdal/Limosterrein) aan te leggen en in zelfbeheer te onderhouden. Investeringen in het bestaande woningbezit van De Gemeenschap, zoals renovaties of groot-onderhoudsprojecten, kunnen aanleiding zijn voor de ontwikkeling van projecten voor zelfbeheer. De fysieke investering in een complex geeft immers gelegenheid om bewoners uit te nodigen actief mee te denken over vormgeving daarvan. De bewoner weet immers het beste wat belangrijke waarden zijn in zijn of haar woonomgeving en waar de nadruk zou moeten liggen. Uitgangspunt is om bewoners actiever te betrekken bij het schoon, heel en veilig maken én houden van de woning en woonomgeving. Op deze manier trachten wij een nieuwe verhouding met onze huurders aan te gaan. Door hen actief te betrekken bij beheer en beleid maken wij hen ook medeverantwoordelijk voor de eigen woning, galerij en de openbare ruimte in hun omgeving. 20

21 7 7 Slim samenwerken De Gemeenschap is een maatschappelijke ondernemer en staat midden in de maatschappij. We hebben door ons veelzijdige werk veel contacten met andere instanties. Slim samenwerken met onze voornaamste partners is onontbeerlijk voor het laten slagen van onze missie. Wanneer we uitgaan van ieders sterke punten kunnen efficiënte samenwerkingsverbanden worden gecreëerd. Nu al kent De Gemeenschap een aantal concrete voorbeelden van slim samenwerken. 7.1 Lopende samenwerkingsverbanden Sinds 1992 loopt een samenwerking met het Oud Burgeren Gasthuis (OBG). In dat jaar heeft het OBG het initiatief genomen om wonen en zorg te scheiden. Dit deed het OBG vanwege het overheidsbeleid van extramuralisering van zorg. Dat resulteerde in 2002 in de realisatie van woongebouw De Weijer. In dit gebouw kunnen ouderen met en zonder zorgindicatie vanuit een zelfstandig appartement gebruikmaken van zorg en diensten die het OBG levert. De Gemeenschap is eigenaar en verhuurster van dit gebouw. Wij hebben in onze huurovereenkomst voor deze woningen de betaling van een Algemene Dienstverlenings-Overeenkomst (ADO) opgenomen, die bewoners aangaan met het OBG. Op die manier zijn zij verzekerd van een basisniveau van dienstverlening waaronder bijvoorbeeld persoonlijke alarmering. In samenwerking met het OBG, Standvast Wonen en De Gemeenschap zal KAW Architecten volgend jaar een gebiedsvisie opstellen. Sinds de tachtiger jaren van de vorige eeuw verhuren we (groeps-)woningen aan de Regionale Instelling voor Begeleiding en Wonen Nijmegen & Rivierenland (RIBW). Het woongebouw met 15 kleine, zelfstandige appartementen voor cliënten van RIBW bevindt zich aan de Ubbergseveldweg in Nijmegen-Oost. In het kader van slim samenwerken verzorgt Aannemingsbedrijf Van Schaik vanaf 1 januari 2015 het hele proces van service- en reparatieonderhoud (van melding tot reparatie) voor De Gemeenschap. Deze samenwerking is vastgelegd in een Service Level Agreement (SLA) voor een periode van 5 jaar (tot 2020) en wordt doorlopend gemonitord waarbij wij ook onze huurders naar hun ervaringen vragen. De samenwerking verloopt naar ieders tevredenheid. In 2017 zijn we een samenwerkingsverband aangegaan met stichting De Waalboog. Sinds 1 maart 2017 huren we een verdieping in een complex van de stichting voor de huisvesting van maximaal 20 vergunninghouders boven de 23 jaar. 21

22 In januari 2016 zijn we gestart met de pilot project Beter Huren in samenwerking met Het Interlokaal (vanaf 2017 Bindkracht10). In deze proef koppelen wij bewoners (15 nieuwe huurders en 15 zittende huurders uit de Spoorbuurt), waarbij het huishoudboekje niet op orde lijkt te zijn, aan Bindkracht10 voor administratieve begeleiding. Op die manier hopen we huurachterstanden en andere betalingsproblemen op te lossen en te voorkomen. Dat komt zowel de leefbaarheid van wijken als het woongenot van bewoners ten goede. Samen met de Gemeente Nijmegen, bewoners en Standvast Wonen werken wij sinds 2017 actief mee met het programma Duurzaam Hengstdal. Naast aandacht voor de energietransitie gaat het hierbij ook om sociale en mogelijk economische duurzaamheidsinitiatieven. Wij zijn van plan deze samenwerking in 2019 te continueren. Op stedelijk en regionaal niveau nemen we deel aan diverse samenwerkingsverbanden binnen onze sector. Zo vormden wij samen met vier andere Gelderse corporaties de G5 dit verband zal op 31 december a.s worden ontbonden. In onze stad nemen we deel aan het Platform Nijmeegse Woningcorporaties en andere relevante overlegorganen. 7.2 Gewenste samenwerkingsverbanden De Gemeenschap staat als volkshuisvester midden in de maatschappij. Dat betekent ook dat wij met veel verschillende partners samenwerken. Dit is noodzakelijk om onze doelstellingen te behalen. Zonder hen kunnen wij onze missie niet realiseren. Echter, we willen niet alleen uit noodzaak samenwerken. We vinden namelijk dat samenwerking met onze partners tot betere en meer duurzame effecten kan leiden dan wanneer wij alleen werken. Al onze partners hebben ieder hun eigen expertise. Door deze te bundelen kunnen we de wereld om ons heen positief beïnvloeden. Omdat onze kerntaken zich beperken tot een klein gedeelte van het maatschappelijk speelveld kan samenwerking met anderen ook betekenen dat we van meer betekenis kunnen zijn voor Nijmegen dan volkshuisvesting alleen. Kortom, om efficiënter, duurzamer en effectiever te zijn zal De Gemeenschap steeds vaker haar partners opzoeken. Daarbij vinden we het belangrijk dat de samenwerking met onze partners vooral praktisch van aard is. We gaan voor concrete afspraken en resultaten. De samenwerking met onze partners bij de sociale opnames in Spoorbuurt en Lankforst is ons inziens goed verlopen. In 2019 gaan we de samenwerking evalueren. De problematiek die wij bij sociale opnames tegenkomen, vraagt om opvolging. In 2019 gaan wij in gesprek met de gemeente Nijmegen en onze partners in zorg&welzijn om dit onderwerp op de agenda te zetten en de urgentie ervan te benadrukken. Voorafgaand aan de implementatie van onze ondernemingsvisie hebben wij onze partners uitgenodigd voor een bijeenkomst om het te hebben over onze plannen voor de komende vijf jaar. In 2019, aan het einde van de strategische cyclus die met de ondernemingsvisie is ingezet, organiseren wij wederom een stakeholdersbijeenkomst. Dan willen wij graag weten wat onze partners vinden van onze inspanningen van de afgelopen vijf jaar. 22

BEDRIJFSPLAN

BEDRIJFSPLAN BEDRIJFSPLAN 2018-2020 1 Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen Inhoudsopgave 1. Woord vooraf 4 2. Analyse en perspectieven 6 2.1 Wettelijke kaders 2.2 Landelijke en Nijmeegse ontwikkelingen

Nadere informatie

BEDRIJFSPLAN Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen

BEDRIJFSPLAN Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen BEDRIJFSPLAN 2017-2020 Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen Nijmegen, november 2016 Inhoudsopgave 1. Woord vooraf p. 3 2. Analyse en perspectieven p. 4 2.1 Wettelijke kaders 2.2 Landelijke

Nadere informatie

Project: Missie De Gemeenschap zorgt samen met haar partners voor een prettig, duurzaam en betaalbaar thuis in

Project: Missie De Gemeenschap zorgt samen met haar partners voor een prettig, duurzaam en betaalbaar thuis in Project: Lankforst 120 maisonnette woningen in het stadsdeel Dukenburg. De Gemeenschap is voornemens om in 2019 een aanvang te maken om de 120 maisonnette woningen te verduurzamen en gas loos te maken.

Nadere informatie

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018 ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium

Nadere informatie

Bedrijfsplan Woningbouwstichting De Gemeenschap

Bedrijfsplan Woningbouwstichting De Gemeenschap Bedrijfsplan Woningbouwstichting De Gemeenschap 2016-2020 Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen Inhoudsopgave 1. Woord vooraf 3 2. Strategische doelen 4 2.1 Van visie naar missie 2.2

Nadere informatie

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters 1 inhoud ONZE VISIE 4 INHOUD ONZE MISSIE 4 ONZE DOELEN 5 1. KLANTGERICHT DIENSTVERLENEN 6 2. BETAALBARE WONINGEN

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 AA EN HUNZE juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Aa en Hunze, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium in de

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen

Nadere informatie

Thuis in Nijmegen. Ondernemingsvisie De Gemeenschap 2015-2020

Thuis in Nijmegen. Ondernemingsvisie De Gemeenschap 2015-2020 Thuis in Nijmegen Ondernemingsvisie De Gemeenschap 2015-2020 Thuis in Nijmegen Ondernemingsvisie De Gemeenschap 2015-2020 Inhoud 1. Woord vooraf: Waarom nu een ondernemingsvisie? 2 2. De wereld van De

Nadere informatie

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties Bijlage 2 Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties 1 De thema s en de prestatieafspraken op hoofdlijnen 1.1 Thema Betaalbaarheid

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Ambities in 2017 In Baarn, Blaricum, Bunschoten, Gooise Meren, Hilversum en Wijdemeren Voorwoord Maarten van

Nadere informatie

Gewoon goed wonen! waar we voor staan! waar we voor gaan! Ondernemingsplan

Gewoon goed wonen! waar we voor staan! waar we voor gaan! Ondernemingsplan Gewoon goed wonen! Ondernemingsplan 2016-2020 waar we voor staan! waar we voor gaan! Woningbouwvereniging Hoek van Holland (WVH) heeft een nieuwe koers! Daar zijn we trots op. Wij laten u in deze samenvatting

Nadere informatie

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan 2017-2020 Inhoudsopgave: 1. Voorwoord 2. Hier staan we voor 3. Woningbezit 4. Huurders 5. Vitale wijken en buurten 6. Financiën 7. Organisatie Voorwoord samen werken

Nadere informatie

Prestatieafspraken Hellevoetsluis Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse

Prestatieafspraken Hellevoetsluis Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse Prestatieafspraken Hellevoetsluis 2019 Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse Inleiding Voor u liggen de prestatieafspraken 2019 van de gemeente Hellevoetsluis,

Nadere informatie

Thuis in Nijmegen. Ondernemingsvisie De Gemeenschap Inhoud. Thuis in Nijmegen 1

Thuis in Nijmegen. Ondernemingsvisie De Gemeenschap Inhoud. Thuis in Nijmegen 1 Thuis in Nijmegen Ondernemingsvisie De Gemeenschap 2015-2020 Inhoud 1. Woord vooraf: Waarom nu een ondernemingsvisie? 2 2. De wereld van De Gemeenschap: Thuis in Nijmegen 3 3. De Gemeenschap: Midden in

Nadere informatie

Domesta. Gemeente Emmen Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus RA EMMEN. Geacht College van Burgemeester en Wethouders,

Domesta. Gemeente Emmen Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus RA EMMEN. Geacht College van Burgemeester en Wethouders, Gemeente Emmen Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 30.001 7800 RA EMMEN Ons kenmerk Onderwerp Behandeld door Bijlage(n) Datum Geme000346 Bod Domesta 2016 Karin Koers 29 oktober 2015

Nadere informatie

Lokaal betrokken, regionaal verbonden

Lokaal betrokken, regionaal verbonden Lokaal betrokken, regionaal verbonden Beweeg de muis over de tekstblokken en klik Voorwoord Lokaal betrokken, regionaal verbonden Dat is de titel van het ondernemingsplan 2014-2018 van. Omdat dat is wat

Nadere informatie

Echt thuis. Ondernemingsplan 2011-2015

Echt thuis. Ondernemingsplan 2011-2015 Echt thuis Ondernemingsplan 2011-2015 2 INLEIDING Mooiland is een woningcorporatie met circa 27.000 woningen verspreid over ruim 150 gemeenten in heel Nederland. Daarmee zijn wij een van de twintig grootste

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering

Nadere informatie

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ Voorwoord Voor u ligt het herijkte ondernemingsplan van SWZ. Dit is het antwoord op de vraag die we onszelf en onze belangrijkste stakeholder huurdersbelangenvereniging

Nadere informatie

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 1 De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 2016 was het eerste jaar van ons Ondernemingsplan 2016-2020. Afgelopen jaar hebben we extra de aandacht gericht op de thema s betaalbaarheid,

Nadere informatie

Domesta. Geme Sn ente ř oevord. 'ng. 30 : Aan. Class nr. Gemeente Coevorden Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 2 7740 AA COEVORDEN

Domesta. Geme Sn ente ř oevord. 'ng. 30 : Aan. Class nr. Gemeente Coevorden Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 2 7740 AA COEVORDEN Geme Sn ente ř oevord 'ng. 30 : 1 Gemeente Coevorden Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 2 7740 AA COEVORDEN Aan Class nr. Ons kenmerk Onderwerp Behandeld door Bijlage(n) Datum Geme000339

Nadere informatie

Route KOERS. Woningbouwvereniging Vecht en Omstreken. gericht op oplossingen. samen met klanten en partners. met begrip voor hun situatie

Route KOERS. Woningbouwvereniging Vecht en Omstreken. gericht op oplossingen. samen met klanten en partners. met begrip voor hun situatie KOERS 2018-2023 Route 23 Woningbouwvereniging Vecht en Omstreken gericht op oplossingen Woningbouwvereniging Vecht en Omstreken Poeldijk 2, 3621 CZ Breukelen Telefoon (0346) 25 94 90 E-mail info@vechtenomstreken.nl

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld

VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld VERSLAG BIJEENKOMST Hervormde Kerk Hollandscheveld 12 november 2015 19.30 uur tot ca. 21.00 uur Aanwezig: Bestuur Huurdersvereniging Domesta Hoogeveen - Alya Assen - Karin Koers (Domesta) - Huurders: dhr.

Nadere informatie

WIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS

WIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS WIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS 2018-2021 Dit is onze strategische koers, dé leidraad bij ons denken en ons doen. Het is ons kompas, dat richting geeft aan de keuzes die we maken

Nadere informatie

KoersWijzer. Woningstichting Leusden

KoersWijzer. Woningstichting Leusden KoersWijzer Woningstichting Leusden KoersWijzer Inleiding In deze koerswijzer staan quotes uit de gesprekken met onze huurders, en stakeholders. Deze quotes zijn te herkennen aan de gekleurde vakken.

Nadere informatie

Vivare Gemeente Renkum

Vivare Gemeente Renkum Samenvatting Vivare Gemeente Renkum Prestatieafspraken 2015-2018 Vivare en de gemeente Renkum werken samen aan voldoende goede huurwoningen op de juiste plek voor een juiste prijs. Meer dan voorheen moet

Nadere informatie

Toekomstbestendig 2019

Toekomstbestendig 2019 Toekomstbestendig 2019 20 19 Missie TBV Wonen is een excellente woningcorporatie in Noord-Brabant, die zich richt op het huisvesten van mensen die daarbij een helpende hand kunnen gebruiken. Wij investeren

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid.

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid. Jaarverslag 2018 Inhoud Voorwoord SAMENVATTING JAARVERSLAG 2018 WONEN MIDDEN-DELFLAND Voorwoord Beleid Maatschappelijke verantwoording 03 05 06 Wij zijn een lokaal verankerde corporatie met een scherpe

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan van Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2013 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Activiteiten Amersfoort

Activiteiten Amersfoort Activiteiten Amersfoort Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 5.561 3.553 3.088 600 12.802 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit

Nadere informatie

Aedes-benchmark Duurzaamheid. Prestatieveld letter. Prestatieveld letter. Energetische prestatie. Energie-Index. CO2-uitstoot.

Aedes-benchmark Duurzaamheid. Prestatieveld letter. Prestatieveld letter. Energetische prestatie. Energie-Index. CO2-uitstoot. SAMENGEVAT Dit jaar presenteert Aedes voor de vierde keer de Aedes-benchmark. In deze corporatiemonitor vindt u op hoofdlijnen informatie over de samenstelling van de prestatievelden en de belangrijkste

Nadere informatie

ACTIVITEITEN AMERSFOORT

ACTIVITEITEN AMERSFOORT ACTIVITEITEN AMERSFOORT Woningbezit naar woningtype Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ bovenwoning Totaal 5.462 3.588 3.119 598 12.767 Bovenstaand woningbezit is exclusief 540 onzelfstandige

Nadere informatie

Ondernemingsplan jaar lokale kracht!

Ondernemingsplan jaar lokale kracht! Ondernemingsplan 2016-2020 100 jaar lokale kracht! Stichting Beter Wonen September 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1 Inleiding 2 2 In- en externe analyse 3 2.1 Extern 3 Economie 3 Politiek 3 Maatschappij

Nadere informatie

De sociale huisvester in de dorpen. Uitvoeringsagenda

De sociale huisvester in de dorpen. Uitvoeringsagenda De sociale huisvester in de dorpen Uitvoeringsagenda 2019-2022 Uitvoeringsagenda 2019-2022 De sociale huisvester Wij staan voor goede en betaalbare woningen voor onze primaire doelgroep en huurders met

Nadere informatie

Welkom! Programma. 18 juni 2015. Welkom. Presentatie visitatierapport. Voor welke uitdagingen staan we? Kort filmpje. Borrel en informeel contact

Welkom! Programma. 18 juni 2015. Welkom. Presentatie visitatierapport. Voor welke uitdagingen staan we? Kort filmpje. Borrel en informeel contact Welkom! 1 Programma Welkom Presentatie visitatierapport Voor welke uitdagingen staan we? Kort filmpje Borrel en informeel contact 2 1 van bekend naar nieuw van naar 3 Waar gaat het naar toe? Verkleining

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2019

Prestatieafspraken 2019 Prestatieafspraken 2019 De gemeente Oldebroek, vertegenwoordigd door de heer B. Engberts, handelend ter uitvoering van het besluit van burgemeester en wethouders van 13 november 2018, zaaknummer 1012173,

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv ^ Gemeente *7/ IJsselstein Providesv Gemeente IJsselstein / / Gemeente IJsselstein - Provides - HVIJ lad 1 van 1 Gemeente IJsselstein Provides Woningwet 2015 In de nieuwe Woningwet (per 1 juli 2015 ingegaan)

Nadere informatie

Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant

Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant Platform Wonen Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant Donderdag 24 november 2016 Thuisvester Visie Tien keuzes strategische visie Woningwet: Belangrijkste

Nadere informatie

Startdocument regionale prestatieafspraken Bijlage 9

Startdocument regionale prestatieafspraken Bijlage 9 Startdocument regionale prestatieafspraken 2020-2023 Bijlage 9 Concept 2 april 2019 In dit document worden de bestuurlijke opdrachten geformuleerd voor drie werkgroepen in het traject regionale prestatieafspraken

Nadere informatie

vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG

vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG 2018-2028 oktober 2017 1 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD ONZE VISIE ONZE MISSIE p. 3 p. 5 p. 7 ONZE KERNWAARDEN p. 7 EEN ECHTE HEERLENSE

Nadere informatie

BETER WONEN VECHTDAL: DICHT ER BIJ

BETER WONEN VECHTDAL: DICHT ER BIJ BELEIDSVISIE BETER WONEN VECHTDAL 2016 BETER WONEN VECHTDAL: DICHT ER BIJ MISSIE: KERNWAARDEN: MOTTO: IN BONDGENOOTSCHAP EN BETROKKENHEID BIJ MENSEN EEN VEILIGE, VERTROUWDE EN DIERBARE WOON- EN LEEFOMGEVING

Nadere informatie

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen

Nadere informatie

Onze ambities MISSIE VISIE KERNWAARDEN. Onze droom is goed en betaalbaar wonen voor iedereen.

Onze ambities MISSIE VISIE KERNWAARDEN. Onze droom is goed en betaalbaar wonen voor iedereen. JAARVERSLAG 2016 Onze ambities VISIE MISSIE KERNWAARDEN Onze droom is goed en betaalbaar wonen voor iedereen. Wij richten ons op mensen uit de regio Apeldoorn met beperkte kansen op de woningmarkt. We

Nadere informatie

Bericht. Inhoud. Bericht van onze directeur-bestuurder. Bericht van de raad van commissarissen. Het huisvesten van onze doelgroep

Bericht. Inhoud. Bericht van onze directeur-bestuurder. Bericht van de raad van commissarissen. Het huisvesten van onze doelgroep Jaarverslag 2017 Inhoud Bericht VAN ONZE DIRECTEUR-BESTUURDER Bericht van onze directeur-bestuurder Bericht van de raad van commissarissen Het huisvesten van onze doelgroep De kwaliteit van onze woningen

Nadere informatie

Activiteiten Amsterdam

Activiteiten Amsterdam Activiteiten Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 1.570 2.328 15.018 236 19.152 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting. Raadscommisie Ruimte en Vastgoed 24 maart 2015 Gabrielle van Asseldonk

Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting. Raadscommisie Ruimte en Vastgoed 24 maart 2015 Gabrielle van Asseldonk Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting Raadscommisie Ruimte en Vastgoed 24 maart 2015 Gabrielle van Asseldonk Programma Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting:

Nadere informatie

1. Klantrelatie. Ambitie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund.

1. Klantrelatie. Ambitie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund. 1. Klantrelatie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund. meer persoonlijke aandacht en maatwerk in onze dienstverlening.

Nadere informatie

Domesta 3 OOKT Gemeente Hoogeveen Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus PA HOOGEVEEN

Domesta 3 OOKT Gemeente Hoogeveen Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus PA HOOGEVEEN Inkomende post Hoogeveen Iililllll' 15.0117315 Domesta 3 OOKT.2015 Gemeente Hoogeveen Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 20.000 7900 PA HOOGEVEEN Ons Icenmerk Onderwerp Behandeld door

Nadere informatie

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is

Nadere informatie

Koersplan Woningbouwvereniging Poortugaal. OP HOOF D L I JN EN OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING

Koersplan Woningbouwvereniging Poortugaal.  OP HOOF D L I JN EN OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING Koersplan 2017-2020 OP HOOF D L I JN EN Woningbouwvereniging Poortugaal www.wbvpoortugaal.nl OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING Wij bieden betaalbare huurwoningen met een passende kwaliteit. We

Nadere informatie

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen Versie: september 2018 Vastgesteld door raad van commissarissen en bestuur: 19 november 2018 Inleiding Met de invoering van de Woningwet per 1 juli 2015

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Tytsjerksteradiel Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

Dag Fenna, Wil jij dit met hen delen? Met vriendelijke groet, Bert van Rossum Directeur-bestuurder

Dag Fenna, Wil jij dit met hen delen? Met vriendelijke groet, Bert van Rossum Directeur-bestuurder Van: Bert van Rossum Verzonden: donderdag 21 juni 2018 09:05 Aan: Menke, Fenna CC: Schmitz, Jacqueline

Nadere informatie

Themabijeenkomst gemeente Valkenswaard 17 maart 2016

Themabijeenkomst gemeente Valkenswaard 17 maart 2016 Themabijeenkomst gemeente Valkenswaard 17 maart 2016 Programma 20.00 Welkom 20.05 Inleidingen Gevolgen Woningwet voor wonen in Valkenswaard Woningmarktontwikkelingen Valkenswaard Resultaten Woningbelang

Nadere informatie

WOONLASTENAGENDA 2015. BrabantWonen

WOONLASTENAGENDA 2015. BrabantWonen WOONLASTENAGENDA 2015 BrabantWonen ALGEMENE INLEIDING BrabantWonen, Kleine Meierij, Zayaz, gemeente s-hertogenbosch en het Stedelijk Huurdersplatform (SHP) hebben in 2014 het Woonlastenakkoord gesloten.

Nadere informatie

Woondiensten Aarwoude geeft u de vijf!

Woondiensten Aarwoude geeft u de vijf! Ondernemingsplan 2016-2018 Woondiensten Aarwoude geeft u de vijf! Woondiensten Aarwoude is een bedrijf dat woonruimte verhuurt aan mensen die op basis van hun inkomen in aanmerking komen voor een sociale

Nadere informatie

THEMABIJEENKOMST WONEN. 29 juni 2015

THEMABIJEENKOMST WONEN. 29 juni 2015 THEMABIJEENKOMST WONEN 29 juni 2015 1. Opzet van de bijeenkomst Na een korte introductie van de voorzitter (wethouder Wolff) houdt woningcorporatie ZO Wonen een korte presentatie op hun visie en functie

Nadere informatie

venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR Lokaal woonbeleid 5 H. Brauer

venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR Lokaal woonbeleid 5 H. Brauer venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Rn nummer 2016 Lokaal woonbeleid 5 collegevergadering d.d. 20 september 2016 raadsvergadering d.d. 12 oktober 2016 programma Wonen en Leefomgeving portefeuillehouder

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Ooststellingwerf Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

Visie op besturen en toezicht houden

Visie op besturen en toezicht houden Visie op besturen en toezicht houden Vastgesteld door directeur-bestuurder en raad van commissarissen op 14 februari 2018 Inleiding De nieuwe woningwet die op 1 juli 2015 in werking is getreden en de nieuwe

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma gemeente Brummen Kenmerk INT

Uitvoeringsprogramma gemeente Brummen Kenmerk INT Uitvoeringsprogramma 2016-2025 gemeente Brummen Kenmerk INT16.2900 Inhoud 1 Inleiding 1 2 Uitvoering per pijler 1 Pijler 1. Betaalbaarheid en beschikbaarheid 2 Pijler 2. Wonen, zorg en vergrijzing 5 Pijler

Nadere informatie

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN Gewoon goed wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN 2014-2018 2 WONINGSTICHTING BUITENLUST Hierbij presenteren wij met veel plezier ons ondernemingsplan 2014-2018 met als titel: GEWOON GOED WONEN

Nadere informatie

RWS Jaarplan

RWS Jaarplan RWS Jaarplan 2012-2013 Het jaarplan 2012-2013 vloeit voort uit het Ondernemingsplan 2012-2016. Het is een concrete uitwerking van wat we in 2013 doen om de lange termijn doelen van het ondernemingsplan

Nadere informatie

SAMEN BOUWEN VLAANDEREN

SAMEN BOUWEN VLAANDEREN aan ZEEUWS- VLAANDEREN Samen bouwen Dit is de gezamenlijke visie van Clavis, Woonstichting Hulst en Woongoed Zeeuws- Vlaanderen op de sociale volkshuisvesting in Zeeuws-Vlaanderen. Ons motto: samen bouwen.

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2017 en scheidingsvoorstellen DAEB/niet-DAEB Sander Akkerman. De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

Prestatieafspraken 2017 en scheidingsvoorstellen DAEB/niet-DAEB Sander Akkerman. De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Sander Akkerman De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050) 367 83 02 1 6017546 Geachte heer, mevrouw, Hierbij informeren wij u over de concept-prestatieafspraken tussen de woningcorporaties

Nadere informatie

Woningbezit per gemeente 140

Woningbezit per gemeente 140 Betaalbaarheid en in Fryslân 2016 HUURKLASSE Aantal 403,06 403,07 en 576,87 576,88 en 618,24 8,7 65 HUURPRIJS IN NIEUWBOUW Investering (x miljoen ) Woningbezit per gemeente 140 Schiermonnikoog WONINGVERBETERINGEN

Nadere informatie

datum ons kenmerk uw kenmerk dossier kenmerk

datum ons kenmerk uw kenmerk dossier kenmerk Gemeente Ridderkerk College van Burgemeester en Wethouders Koningsplein 1 2981 EA Ridderkerk (ook verzonden per e-mail) datum ons kenmerk uw kenmerk dossier kenmerk 20 juni 2018 onderwerp voornemens 2019

Nadere informatie

Digitale enquête Onder huurders, woningzoekenden, professionals en medewerkers

Digitale enquête Onder huurders, woningzoekenden, professionals en medewerkers Digitale enquête Onder huurders, woningzoekenden, professionals en medewerkers Net als vier jaar geleden hebben we onze stakeholders gevraagd via een digitale enquête met ons mee te denken over belangrijke

Nadere informatie

Bijdrage van woningcorporaties aan leefbare buurten in Amsterdam

Bijdrage van woningcorporaties aan leefbare buurten in Amsterdam Pagina 1 / 6 Bijdrage van woningcorporaties aan leefbare buurten in Amsterdam Veel gehoord en gelezen is dat inzet op leefbaarheid geen verantwoordelijkheid en kerntaak meer is van woningcorporaties. Handen

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Losser, Woningcorporatie Domijn, Stichting Huurders Belangen Losser

Prestatieafspraken Gemeente Losser, Woningcorporatie Domijn, Stichting Huurders Belangen Losser Prestatieafspraken 2019 Gemeente Losser, Woningcorporatie Domijn, Stichting Huurders Belangen Losser Dhr. A.V.M Veekamp Voorzitter Stichting Huurders Belangen Losser Dhr. J.H.F. Laarhoven Secretaris Stichting

Nadere informatie

Verkorte versie. wonen doen we samen

Verkorte versie. wonen doen we samen Verkorte versie ondernemingsplan Jaarverslag 2012013-2017 wonen doen we samen Inhoud 1 VOORWOORD...3 2 TOTSTANDKOMING...4 3 WIE ZIJN WIJ...5 3.1 Onze missie...5 3.2 Onze visie: Wonen doen we samen...5

Nadere informatie

J1,11!ILIKIJij.,131J1 G D Tf(V(Ce

J1,11!ILIKIJij.,131J1 G D Tf(V(Ce J1,11!ILIKIJij.,131J1 G D2 02.11.2015 0035 Tf(V(Ce Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Dordrecht Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Behandeld door: mevrouw C. Geenen-ter Hoeven Kenmerk:

Nadere informatie

Raadsvoorstel Vaststellen 'Woonvisie Eindhoven

Raadsvoorstel Vaststellen 'Woonvisie Eindhoven gemeente Eindhoven 15R6567 Raadsnummer Inboeknummer 15bst01548 Beslisdatum B&W 10 november 2015 Dossiernummer 15.46.551 Raadsvoorstel Vaststellen 'Woonvisie Eindhoven Inleiding In januari 2014 heeft het

Nadere informatie

Welkom. Stakeholdersdag. 27 mei 2015

Welkom. Stakeholdersdag. 27 mei 2015 Welkom Stakeholdersdag 27 mei 2015 Programma 12.45 uur Opening & voorstellen dagvoorzitter (Andries Greiner) door Truus Sweringa (directeur-bestuurder OFW) Terugblik Stakeholdersdag 2014 & Actualiteiten

Nadere informatie

Activiteiten Amsterdam

Activiteiten Amsterdam Activiteiten Amsterdam Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype 1.565 Eensgezinswoning 2.299 Galerijflat 14.856 Portiekflat 192 Beneden-/ bovenwoningen 18.911 Bovenstaand woningbezit in Amsterdam

Nadere informatie

Activiteiten Amersfoort

Activiteiten Amersfoort Activiteiten Amersfoort Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype 5.423 Eensgezinswoning 3.504 Galerijflat 2.936 Portiekflat Bovenstaand woningbezit is exclusief 629 onzelfstandige woningen.

Nadere informatie

Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid

Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid Vastgesteld en ondertekend in het bestuurlijk overleg d.d. 26 november 2014 1 Jaarlijks terugkerend

Nadere informatie

Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014

Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014 Programma Wonen BW-nummer Portefeuillehouder B. Velthuis Samenvatting In 2012 zijn met de woningcorporaties Portaal,

Nadere informatie

Alleen samen maken we Nijkerk mooier

Alleen samen maken we Nijkerk mooier Woningstichting Nijkerk De klant staat centraal. Je kunt geen ondernemingsplan openslaan, of je stuit op deze missie. Zet je de klant centraal door in zijn schoenen te gaan staan? Dat is een goed begin,

Nadere informatie

prestatieafspraken 201 7

prestatieafspraken 201 7 prestatieafspraken 201 7 In deze overeenkomst zijn de prestatieafspraken tussen de gemeente Barendrecht, de Bewonersraad en Patrimonium Barendrecht vastgelegd voor de periode van 1 januari 2017 tot en

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden Samen werken aan goed en betaalbaar albaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Leeuwarden Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon dóen!

Nadere informatie

KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK

KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK KWALITEITSPROFIEL RVC WONEN VIER- LINGSBEEK ALGEMEEN Woningstichting Wonen Vierlingsbeek is een kleine woningcorporatie (ca. 500 vhe) met een sterke lokale binding. De stichting wordt bestuurd door een

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2018

Prestatieafspraken 2018 1 Prestatieafspraken 2018 De gemeente Harderwijk, vertegenwoordigd door de heer J. de Jong, handelend ter uitvoering van het besluit van burgemeester en wethouders van 28 november 2017, nummer h 170059662

Nadere informatie

Profielschets. Manager Financiën. Omnivera GWZ. ERLY the consulting company Datum: februari 2016 Opdrachtgever: Omnivera GWZ

Profielschets. Manager Financiën. Omnivera GWZ. ERLY the consulting company Datum: februari 2016 Opdrachtgever: Omnivera GWZ Profielschets Manager Financiën Omnivera GWZ ERLY the consulting company Datum: februari 2016 Opdrachtgever: Omnivera GWZ Adviseurs ERLY: drs. Lilian Vos Telefoonnummer: 035 543 00 88 Omnivera GWZ Omnivera

Nadere informatie

Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling

Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling Voor bezit van Habeko wonen in de kernen: Koudekerk aan den Rijn/Hazerswoude-Rijndijk, Hazerswoude-Dorp en Benthuizen datum:10 november 2014 Vastgesteld door het college

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Smallingerland Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon dóen!

Nadere informatie

Belanghoudersbijeenkomst d.d. 17 mei 2018 Samenvattend verslag

Belanghoudersbijeenkomst d.d. 17 mei 2018 Samenvattend verslag Belanghoudersbijeenkomst d.d. 17 mei 2018 Samenvattend verslag Jaarlijks organiseert de woningstichting een bijeenkomst met plaatselijk en gemeentelijk actieve belanghouders. Doel van die bijeenkomst is

Nadere informatie

Groei is van belang. Ondernemingsplan

Groei is van belang. Ondernemingsplan Groei is van belang Ondernemingsplan 2017-2021 Waar staan we voor? Arcade: mensen en wonen Wij zijn een maatschappelijk betrokken, initiatiefrijke en sociale onderneming. Wij verhuren en beheren circa

Nadere informatie

Jaarplan, Begroting 2017 en Meerjarenprognose

Jaarplan, Begroting 2017 en Meerjarenprognose Jaarplan, Begroting 2017 en Meerjarenprognose 2017-2021 Goedgekeurd November 2016 Jaarplan 2017 1 Inleiding Voor het jaar 2017 presenteren we de begroting. Naast de cijfermatige opstelling, is er een toelichting

Nadere informatie

KOERS. 1. Inleiding: samen meer betekenen

KOERS. 1. Inleiding: samen meer betekenen KOERS 1. Inleiding: samen meer betekenen Samen kunnen we meer doen voor bewoners. Daarom fuseren Woonstichting Etten- Leur en AlleeWonen. Beide corporaties zetten zich afzonderlijk al met hart, ziel en

Nadere informatie

Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena

Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena Toezichtsvisie Woonstichting Land van Altena Versie 2017.1 Vastgesteld door de RvC op 25 oktober 2017 Algemeen 1. Omgeving 1.1 Woonstichting Land van Altena Woonstichting Land van Altena is een woningcorporatie

Nadere informatie

Huurdersorganisatie bijeenkomst Huurders betrekken bij het beleid van Vecht en Omstreken Loenen, 16 oktober

Huurdersorganisatie bijeenkomst Huurders betrekken bij het beleid van Vecht en Omstreken Loenen, 16 oktober Huurdersorganisatie bijeenkomst Huurders betrekken bij het beleid van Vecht en Omstreken Loenen, 16 oktober Programma 1. Inleiding 2. Conclusies uit bewonersbijeenkomsten september 3. Trends huurdersparticipatie

Nadere informatie

ONINGWET WAT BETEKENT DIT VOOR DE GEMEENTE?

ONINGWET WAT BETEKENT DIT VOOR DE GEMEENTE? ONINGWET WAT BETEKENT DIT VOOR DE GEMEENTE? WWW.AEDES.NL MAART 2015 DE NIEUWE ONINGWET Vanaf 1 juli 2015 gelden nieuwe regels voor woningcorporaties. De invoering van de nieuwe Woningwet betekent dat ook

Nadere informatie

WONEN IN BEWEGING I N F O R M A T I E B R O C H U R E

WONEN IN BEWEGING I N F O R M A T I E B R O C H U R E WONEN IN BEWEGING I N F O R M A T I E B R O C H U R E Wonen in beweging De CWS is een woningcorporatie in beweging. Een professionele, klantgerichte organisatie die staat voor goed wonen in een aantrekkelijke

Nadere informatie

Actieplan Huurders Belangen Vereniging. Samen sterk in wonen

Actieplan Huurders Belangen Vereniging. Samen sterk in wonen Actieplan 2016-2018 Huurders Belangen Vereniging Samen sterk in wonen Inhoud: 1. Inleiding Pag. 3 2. Visie & uitdaging Pag. 4 3. Organisatie Pag. 5 4. Werkpunten 2016/2018 Pag. 6 en 7 Samen sterk in wonen,

Nadere informatie

inform special SAMEN BOUWEN AAN DE TOEKOMST! Ondernemingsplan WSP

inform special SAMEN BOUWEN AAN DE TOEKOMST! Ondernemingsplan WSP inform special SAMEN BOUWEN AAN DE TOEKOMST! Ondernemingsplan WSP 2018-2022 Het ondernemingsplan 2018-2022 van Woningstichting Putten Samen bouwen aan de toekomst! Met plezier presenteren wij u een samenvatting

Nadere informatie

Ons kenmerk ML40/13.0009104. Datum uw brief

Ons kenmerk ML40/13.0009104. Datum uw brief Ingekomen stuk D42 (PA 4 september 2013) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postbus 9105 6500 HG Nijmegen

Nadere informatie