Dynamische kustecosystemen op de Waddeneilanden. Op reis naar de Boschplaat, symposium 30/31 mei 2017 Evert Jan Lammerts, Staatsbosbeheer
|
|
- Gerda Kuiper
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dynamische kustecosystemen op de Waddeneilanden Op reis naar de Boschplaat, symposium 30/31 mei 2017 Evert Jan Lammerts, Staatsbosbeheer
2 Sturende dynamische processen Stroming van zoet en zout oppervlakte- en grondwater Sedimentatie en erosie van zand en slib Verstuiving van zand Ecosysteembouwers en zelf-organisatie
3 Stroming van zoet en zout oppervlakte- en grondwater
4 Sedimentatie en erosie van zand en slib
5 Verstuiving van zand
6 Ecosysteembouwers en zelforganisatie
7 Hoofdelementen : 1. Eilandkop 2. Duinboog complex 3. Washover complex 4. Eilandstaart 5. Strand en vooroever Natura2000 op modeleiland
8 Dynamiek in en naast oude duinlandschappen leiden veelvuldig tot ecologische verjonging
9 Op deze eilandkop leiden langdurige veranderingen op landschapsschaal tot voortdurende ecologische verandering XX X
10 Wisselende condities en grove, snelle veranderingen Nu eens nat, dan weer droog, Nu eens zout dan weer zoet, Nu eens stromend water dan weer stagnerend, Nu eens stuivend, dan stabiel Natuurlijke processen aan de zuidzijde van de Slufter op Texel N
11 Oeverzwaluwen in geërodeerde steilwanden Zoutkommen, zilte grasland en en zoete duinvalleivegetaties Zoete pioniervegetaties met Krielparnassia en 1000-guldenkrui d Grijze duinen Zoute pioniervegetatie : Periodieke stroomgeulen bij storm tij
12
13 Peter Herman
14 Eilandkop TERSCHELLING Kroonpolders Noordvaarder
15 Noordvaarder sinds ca.1860 voortdurend in beweging evenals de ecologie : Veel stuivend zand vanuit kale zeerepen/stuifdijken Voortdurende opbouw en afbraak van Zout-zoet overgangen Maar ook bosontwikkeling, grijze duinen en zelfs veenvorming aan de rand Groene strand
16 Staatsbosbeheer PowerPoint presentatie Noordsvaarder
17
18
19 Huidige situatie Snelle en grote morfologische veranderingen samengaand met ecologische ontwikkelingen
20 Situatie 1959 stuivende duinen tjans onbegroeid strand vergrast duin roo Ab G s e i t c nstru Reco zandige kopjes in kwelder jonge kwelder oude lage kwelder vergraste kwelder knopbiesvegetatie Huidige situatie
21 Dynamiek van zoetwaterbellen op strand en vooroever..
22
23 stuivende duinen onbegroeid strand vergrast duin zandige kopjes in kwelder jonge kwelder oude lage kwelder vergraste kwelder knopbiesvegetatie Vlieland Kroonspolders and Vliehors
24
25
26 Veel invloed getij en wind. trage ecologische veranderingen Borkum Duitsland
27
28
29 Zeer snelle ontwikkeling van de begroeiing na aanleg stuifdijk (1937) : eerst leidend tot snelle ontwikkeling begroeiing m.n. aangestuurd vanuit het waddensysteem, daarna tot grote betekenis voor broedvogels en overtijende vogels ten noorden van stuifdijk ontwikkelt zich een door de Noordzee aangestuurd zandig systeem : Cupido s polder
30
31 Cupido s Polder
32 De essentie van natuurlijke dynamiek De natuur op de Waddeneilanden is overal en altijd onderweg van een vroegere naar een toekomstige verschijningsvorm Daarbij : verdwijnen en verschijnen kenmerkende soorten om de beurt en voortdurend en loopt een statische beschrijving van de natuur altijd achter de feiten aan!
33 Dynamische natuurbeheer op de Waddeneilanden is een kwestie van procesbegeleiding Uitgangspunten : Aansluiten bij de natuurlijke processen van eilandkoppen, washovercomplexen en eilandstaarten, Versterken van de bijbehorende gradiënten
34 Landschapsecologische aanknopingspunten voor de procesbegeleiding op eilandkoppen Uitgaan van natuurlijke sturende abiotische processen : incidentele aanlanding van grote zandplaten afgewisseld met forse erosie aanzienlijke zandverplaatsingen door verstuiving frequente overstromingen van zout water veel opslag en afstroming van zoet water in en vanuit duinmassieven Ruimte geven aan bijbehorende diepe ecologische gradiënten : van zout naar zoet, van nat naar droog, van kalkrijk naar zuur, zand naar slib. leiden tot kansen voor een telkens veranderend mozaïek van soortenrijke droge duinen, duinvalleien, kwelders en natuurlijke duinstruwelen en bossen.
35 Landschapsecologische aanknopingspunten voor de procesbegeleiding op eilandstaarten Uitgaan van natuurlijke sturende abiotische processen : Langdurige perioden van sedimentatie en erosie wisselen elkaar af aanzienlijke zandverplaatsingen, meer door hydrodynamische dan door eolische processen doorwerking naar achterland van sedimentatie/erosie, verstuiving en overstroming van zout water hangt af van aan- of afwezigheid van gesloten stuifdijken Ruimte geven aan bijbehorende diepe ecologische gradiënten : van zout naar zoet, van nat naar droog, van zand naar slib van kalkrijk naar kalkhoudend. leiden tot kansen voor een telkens veranderend mozaïek van groene stranden, lage droge duinen, kleinschalige duinvalleivegetaties, kwelders en natuurlijke duinstruwelen.
36
De geohydrologie van een eiland: en wat dat betekent voor het natuurbehoud
De geohydrologie van een eiland: en wat dat betekent voor het natuurbehoud Ab Grootjans 1,2 Evert Jan Lammerts 3 1 Universiteit Groningen 2 Radboud Universiteit Nijmegen 3 Staatsbosbeheer Korte inhoud
Nadere informatieVerjonging van eilandstaarten. Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck
Verjonging van eilandstaarten Alma de Groot, Albert Oost, Evert Jan Lammerts, Willem van Duin, Roos Veeneklaas, Bregje van Wesenbeeck Aanleiding Probleem: Ecologische veroudering, m.n. vergrassing van
Nadere informatieNatuurherstel in Duinvalleien
Natuurherstel in Duinvalleien Kan het natuurlijker? A.P.Grootjans@rug.nl 1 Universiteit Groningen, IVEM 2 Radboud Universiteit Nijmegen Opbouw lezing Hydrologisch systeem van een duinvallei Relatie hydrologie,
Nadere informatieWandelende Rottums Het veranderende uiterlijk
Wandelende Rottums Het veranderende uiterlijk Natuur van de Kust 2015 Ernst Lofvers Noord-Nederland 27 augustus 2015 I.s.m. DELTARES Huidige situatie (2014) Borkum ROTTUMERPLAAT ROTTUMEROOG Simonszand
Nadere informatieProgramma 4: Dynamische eilanden
Programma 4: Dynamische eilanden De Nederlandse Waddeneilanden liggen verankerd in de zee. Stuif- en andere dijken maken dat ze geen kant op kunnen. Wind, water en stuivend zand hebben nauwelijks invloed
Nadere informatieZoet-Zout gradiënten met en zonder Dynamisch kustbeheer
Zoet-Zout gradiënten met en zonder Dynamisch kustbeheer Met speciale aandacht voor de Groenknolorchis Ab Grootjans Pieter Stuyfzand Marijn Nijssen Bart Wouters Henk Everts Nico de Vries Annemieke Kooijman
Nadere informatieDynamisch kustbeheer. Erna Krommendijk. Milieufederatie Noord-Holland. Versneller van duurzaamheid
Dynamisch kustbeheer Erna Krommendijk Milieufederatie Noord-Holland Programma veldbezoek 15 november 2013 Welkom / introductie Veldbezoek met diverse toelichtingen Lunch Wensen en kansen in deelgebieden:
Nadere informatieNatuurherstel door dynamisering op de Boschplaat OBN Deskundigenteam Duin- en Kustlandschap
Natuurherstel door dynamisering op de Boschplaat OBN Deskundigenteam Duin- en Kustlandschap OBN Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit 1 2018 VBNE, Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren Advies
Nadere informatieVraag 1. Geologie en Sedimentatie
Vraag 1. Geologie en Sedimentatie Geef korte antwoorden op onderstaande vragen (gebruik volgend vel papier), ca. 5 min. per vraag. Noordzee Waddenzee zee niveau zee niveau ca. 1 km 1 m Figuur 1. Schematische
Nadere informatiePotenties voor vegetaties van Natte duinvalleien in het plangebied Hanenplas
reg.nr. 17.87199 17.100697 Potenties voor vegetaties van Natte duinvalleien in het plangebied Hanenplas 1. Hydrologie 1.1 Hydrologische voorwaarden voor Schoenetum : zomergrondwaterstanden die niet verder
Nadere informatieEénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen
Eénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen 1. Status Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding
Nadere informatieDocument PAS-analyse Herstelstrategieën
Document PAS-analyse Herstelstrategieën voor Vlieland* 1 Auteurs : J. Meijer, ecoloog DLG, G. Vriens, medewerker gebiedsontwikkeling DLG, i.s.m. E.J. Lammerts, ecoloog SBB * Deze PAS-gebiedsanalyse voor
Nadere informatieWorkshop Dynamisch Kustbeheer Vlieland, 11 en 12 september 2013 Impressie in vorm van een nieuwsbrief
Workshop Dynamisch Kustbeheer Vlieland, 11 en 12 september 2013 Impressie in vorm van een nieuwsbrief Inhoud Deze Nieuwsbrief... 2 Deltaprogramma Wadden: nu meten is later meer weten... 3 Eilanddynamiek
Nadere informatieDocument PAS-gebiedsanalyse voor Vlieland*
Document PAS-gebiedsanalyse voor Vlieland* 1 Auteurs : J. Meijer, G. Vriens, W. Molenaar, H. Valk i.s.m. E.J. Lammerts ecoloog SBB. Deze gebiedsanalyse is mede opgesteld door RVO. Per 1 januari 2017 is
Nadere informatieTexel Landschappelijke ontwikkelingen
Texel Landschappelijke ontwikkelingen Een LIA-presentatie LIA staat voor: Landschappen ontdekken In een Aantrekkelijke vorm. Lia is ook de geograaf die zich gespecialiseerd heeft in de veranderende Noord-Hollandse
Nadere informatieKustbeheer en natuurbeheer in Nederland. Evert Jan Lammerts Anton M.M. van Haperen Deskundigenteam Duin en Kust
Kustbeheer en natuurbeheer in Nederland Evert Jan Lammerts Anton M.M. van Haperen Deskundigenteam Duin en Kust OBN-deskundigenteam Duin & Kust 5 inhoudelijke adviseurs beheerorganisaties (Nm, SBB, drinkwaterbedrijven),
Nadere informatieOntwerp Natura 2000 Beheerplan Terschelling. Periode 2016-2022
Ontwerp Natura 2000 Beheerplan Terschelling Periode 2016-2022 Versie: juni 2015 Concept Ontwerp Beheerplan Terschelling Pagina 2 van 376 Ontwerp Natura 2000 Beheerplan Terschelling Versie: juni 2015 Auteurs:
Nadere informatieKleinschalige verstuiving/dynamiek
Kleinschalige verstuiving/dynamiek Bas Arens, Bureau voor Strand en Duinonderzoek m.m.v. Tessa Neijmeijer, Luc Geelen, Marc van Til Veldwerkplaats Begrazing en Kleinschalige Dynamiek 5 september 2014 Grootschalig
Nadere informatieStrandpaviljoen Kaap Hoorn Herinrichting terrein en beeldkwaliteitplan
Strandpaviljoen Kaap Hoorn Herinrichting terrein en beeldkwaliteitplan Strandpaviljoen Kaap Hoorn Herinrichting terrein en beeldkwaliteitplan Opdrachtgever: Naam: Staatsbosbeheer Regio Noord Dhr: H. Brink
Nadere informatieDocument PAS-analyse Herstelstrategieën voor Terschelling*
Document PAS-analyse Herstelstrategieën voor Terschelling* 1 Auteurs : J. Meijer, ecoloog DLG, G. Vriens, medewerker gebiedsontwikkeling DLG, i.s.m. E.J. Lammerts, ecoloog SBB * Deze PAS-gebiedsanalyse
Nadere informatieInformatie: Waddeneilanden
Informatie: Waddeneilanden Texel Van de Nederlandse Waddeneilanden is Texel het grootste eiland met veruit de meeste bezoekers. Bewoners van de andere eilanden zeggen vaak dat Texel geen echt eiland is,
Nadere informatieNatura 2000 gebied 4 Duinen Terschelling
Natura 2000 gebied 4 Duinen Terschelling 004_gebiedendocument_Duinen Terschelling_maart 2007.doc (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Duinen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site
Nadere informatieEilanden natuurlijk. Natuurlijke ontwikkeling en veerkracht op de Waddeneilanden. Eilanden natuurlijk. Spiekeroog foto: Marion Bilius
Eilanden natuurlijk Eilanden natuurlijk Natuurlijke ontwikkeling en veerkracht op de Waddeneilanden Spiekeroog foto: Marion Bilius 2 Eilanden natuurlijk Inhoudsopgave Voorwoord 7 Inleiding 11 De ontstaansgeschiedenis
Nadere informatieProgramma publieke avond 26 januari 2012
Informatie avond Beheerplan Natura2000 Ameland 26 januari 2012 1.Piet op t Hof 2.Sies Krap DLG Natura 2000 26 januari 2012 Programma publieke avond 26 januari 2012 1. Opening,Piet Dijkstra (DLG) 2. Presentatie
Nadere informatieDocument PAS-gebiedsanalyse voor Vlieland*
Document PAS-gebiedsanalyse voor Vlieland* 1 Auteurs : J. Meijer, G. Vriens, i.s.m. E.J. Lammerts ecoloog SBB * Deze PAS-gebiedsanalyse voor Vlieland richt zich, evenals het Natura 2000-beheerplan, op
Nadere informatieDe Muy, De Slufter en Eierland
Staatsbosbeheer T 030 6926111 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Muy, De Slufter en Eierland Duinen van Texel, door zeestromen, wind en mensen ontstaan Duinen van Texel Het noordelijke
Nadere informatieAangedragen inzichten door Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en Vitens 10 februari 2014
Notitie Ontwikkelingen kustvak paal 15-20 op Terschelling Aangedragen inzichten door Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en Vitens 10 februari 2014 In deze notitie worden enkele belangrijke aspecten van het
Nadere informatieDynamisch duin Landschap van de eeuwige jeugd
Dynamisch duin Landschap van de eeuwige jeugd Dynamisch duin landschap van de eeuwige jeugd Wie gericht gebruik maakt van de dynamische krachten van zee, wind en zand in de kuststrook, bevordert een veilige
Nadere informatieMorfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen.
Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen. Edwin Elias Ad van der Spek Zheng Bing Wang John de Ronde Albert Oost Ankie Bruens Kees den Heier
Nadere informatieModel 1, Kust. 1 Intro
Model 1, Kust 1 Intro Het gidsmodel Kust beschrijft de Nederlandse duinenkust, het overgangsgebied tussen land en zee. Duinenkusten komen voor langs de hele Noordzeekust, van de Waddeneilanden tot de Zuid-Hollandse
Nadere informatieBeheerplan bijzondere natuurwaarden Solleveld & Kapittelduinen
Beheerplan bijzondere natuurwaarden Solleveld & Kapittelduinen Samenvatting van het Ontwerpbeheerplan 2012-2017 Oktober 2011 Een bijdrage aan het Europese programma Natura 2000 Het Ontwerpbeheerplan is
Nadere informatieDuinbeheer. Verslag veldwerkplaats Duin- en kustlandschap Terschelling, 18 en 19 september 2008
Duinbeheer Verslag veldwerkplaats Duin- en kustlandschap Terschelling, 18 en 19 september 2008 Inleiders: Freek Zwart (Staatsbosbeheer), Ab Grootjans (Universiteit Groningen), Marijn Nijssen (Stichting
Nadere informatieNatura 2000 gebied 116 Kop van Schouwen
Natura 2000 gebied 116 Kop van Schouwen (Zie leeswijzer) Kenschets 116_gebiedendocument_Kop van Schouwen_november 2006 Natura 2000 Landschap: Duinen Status: Habitatrichtlijn Site code: NL1000017 Beschermd
Nadere informatieNatura 2000 gebied 5 Duinen Ameland
Natura 2000 gebied 5 Duinen Ameland (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Duinen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003057 + NL9802001 Beschermd natuurmonument: - Beheerder:
Nadere informatieNatura 2000-ontwerpbeheerplan Texel (2) Datum Januari 2016 Status Ontwerpbeheerplan
Natura 2000-ontwerpbeheerplan Texel (2) Datum Januari 2016 Status Ontwerpbeheerplan Colofon Opdrachtgever: Opgesteld door: Tekst: Ministerie van Economische Zaken Directie Natuur & Biodiversiteit Bezuidenhoutseweg
Nadere informatiebeheer- en inrichtingsplan plus 2011-2022
Bip+ Nationaal Park Schiermonnikoog nationaal park schiermonnikoog beheer- en inrichtingsplan plus 2011-2022 Beheer- en inrichtingsplan plus 2011-2022 2 3 Beheer- en inrichtingsplan plus 2011-2022 voorwoord:
Nadere informatiewetenschappelijke naam vegetatietype
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Schorren met slijkgrasvegetaties
Nadere informatieOntwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte
Inauguratiesymposium, 1-2 december 2008, Leeuwarden Ontwikkeling van het Waddengebied in tijd en ruimte Dr. Hessel Speelman Dr. Albert Oost Dr. Hanneke Verweij Dr. Zheng Bing Wang Thema s in tijd en ruimte
Nadere informatieDocument PAS-analyse Herstelstrategieën
Document PAS-analyse Herstelstrategieën voor Duinen Ameland Auteurs : E.J. Lammerts, ecoloog SBB, J. Meijer, ecoloog DLG, G. Vriens, Sies Krap beide medewerker gebiedsontwikkeling DLG 06 december 2013
Nadere informatieDocument PAS-analyse Herstelstrategieën
Document PAS-analyse Herstelstrategieën voor Duinen Terschelling Auteurs : J. Meijer, ecoloog DLG, G. Vriens, medewerker gebiedsontwikkeling DLG, i.s.m. E.J. Lammerts, ecoloog SBB 06 december 2013 1 De
Nadere informatieEmbryonale wandelende duinen (H2110) Verkorte naam: Embryonale duinen
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Embryonale wandelende duinen
Nadere informatieWoensdag 3 september: Vennen in een veranderend klimaat
Aanmelden nieuwsbrief Afmelden nieuwsbrief Klik hier als deze e-mail niet correct wordt weergegeven Woensdag 3 september: Vennen in een veranderend klimaat Locatie: Landschotse Heide (bij Middelsbeers)
Nadere informatieBeleidslijn kust 2015. Bijlage: Kaart soorten dynamiek kust
Beleidslijn kust 2015 Bijlage: Kaart soorten dynamiek kust Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toelichting op de legenda 5 3 Kaart soorten dynamiek kust 15 4 Kaart soorten dynamiek kust + Natura 2000 22 Colofon / Bronnen
Nadere informatieDynamisch kustbeheer - Kustveiligheid en natuur profiteren van stuivend zand
Dynamisch kustbeheer - Kustveiligheid en natuur profiteren van stuivend zand Moniek Löffler (Bureau Landwijzer), Petra Goessen (Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier), Tycho Hoogstrate (PWN), Bert
Nadere informatieRob van der Burg 6 april Vochtige bossen. Tussen verdrogen en nat gaan. bosgroepen.nl
Rob van der Burg 6 april 2017 Vochtige bossen Tussen verdrogen en nat gaan Hydrologische maatregelen Doel van hydrologisch herstel Uitgangspunt: systeemherstel Praktische aandachtspunten Risico s en gefaseerde
Nadere informatieDe Topnatuur van Ameland. Natura 2000 beheerplan
De Topnatuur van Ameland Natura 2000 beheerplan 1 Voorwoord Europeeske topnatuer en dat is Ameland! Het hoort bij het natuurnetwerk Natura 2000. Dit netwerk ligt in heel Europa en Ameland is daar onderdeel
Nadere informatieDe Topnatuur van Ameland. Natura 2000 beheerplan
De Topnatuur van Ameland Natura 2000 beheerplan 1 Voorwoord Europeeske topnatuer en dat is Ameland! Het hoort bij het natuurnetwerk Natura 2000. Dit netwerk ligt in heel Europa en Ameland is daar onderdeel
Nadere informatieNatuurherstel: van standplaats naar landschap
Natuurherstel: van standplaats naar landschap Hans Esselink (St. Bargerveen/RU) Wilco Verberk (St. Bargerveen/RU) Ab Grootjans (RU Groningen/RU Nijmegen) André Jansen (Unie van Bosgroepen) Verberk WCEP,
Nadere informatieDE Hoek van Holland (ook genoemd de Beer") is door het graven van de
226 DE LEVENDE NATUUR. deelen. Nog kwam Frans Kooymans, ook een jeugdig lid van onze Haagsche Club van Trekwaarnemers" als photografisch medewerker opdagen. Ziehier dan de vrucht van een echt prettige
Nadere informatieDocument PAS-Gebiedsanalyse voor Texel*
Document PAS-Gebiedsanalyse voor Texel* 1 Auteurs: J. Meijer, M. Bilius, ecoloog SBB en G. Vriens. Deze gebiedsanalyse is mede opgesteld door RVO. Per 1 januari 2017 is de provincie Noord-Holland eerste
Nadere informatieHet landschap als randvoorwaarde voor stuifzand natuur
Het landschap als randvoorwaarde voor stuifzand natuur Onderzoek stuifzandprocessen in relatie tot beheer 20-06-2013, Michel Riksen Inhoud Inleiding stuifzand als geomorfologische eenheid Onderzoek stuifzand
Nadere informatieNIEUWE HONDSBOSSCHE DUINEN
NIEUWE HONDSBOSSCHE DUINEN Het zand dat tegen de oude basalten dijk is gestort, zal aangroeien en weer wegstromen, ophopen en weer verstuiven. Een grillig en dynamisch spel dat de Noordzeekust tussen Petten
Nadere informatieDe zoute inval. Het Groene Strand Herstel zilte invloed
01 De zoute inval Het Groene Strand Herstel zilte invloed Het Groene Strand is een langgerekte vallei tussen twee zeerepen aan de westkant van Terschelling. In het midden van de vallei loopt een geul die
Nadere informatie3 havo 4 water, 2 t/m 4
3 havo 4 water, 2 t/m 4 Mozambique: soms te veel India: vaak te weinig De blauwe planeet: alles stroomt Welke kringloop heeft de meeste betekenis voor de mens en waarom? De lange kringloop (B) omdat deze
Nadere informatieDE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen
DE VEGETATIES van NEDERLAND - Schaminée e.a. Overzicht van de Klassen van Plantengemeenschappen Schaminée - Klassen - n en Lat. naam 01. LEMNETEA MINORIS Eendenkroos 02. RUPPIETEA Ruppia 03. ZOSTERETEA
Nadere informatieNatura 2000-ontwerpbeheerplan Vlieland (3) Datum December 2015 Status Concept-ontwerpbeheerplan
Natura 2000-ontwerpbeheerplan Vlieland (3) Datum December 2015 Status Concept-ontwerpbeheerplan Colofon Opdrachtgever: Opgesteld door: Tekst: Ministerie van Economische Zaken Directie Natuur & Biodiversiteit
Nadere informatieEcologie van de toekomstige kust
Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen
Nadere informatieEffecten van begrazing in kustduinen
Effecten van begrazing in kustduinen een wereld van verschil Marijn Nijssen Stichting Bargerveen Geschiedenis van begrazing in kustduinen Huidige kustduinen ontstaan tussen 1100-1600 n.chr. Natuurlijke
Nadere informatieBezoekerscentrum Lauwersmeer Globale verhaallijn (concept)
Bezoekerscentrum Lauwersmeer Globale verhaallijn (concept) Interviews: welke verhalen mogen absoluut niet ontbreken? van dynamisch getijdengebied naar zoetwatermeer achter een zeedijk nieuwe, jonge natuur
Nadere informatieRespect voor schoonheid. Oog voor detail
Schoonheid van geheel van vegetatie Respect voor schoonheid Details van landschap & bodem Oog voor detail Optimale omstandigheden > verscheidenheid aan Streven soorten die naar zich langs diversiteit hun
Nadere informatieSleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen
Sleutelprocessen in een natuurlijke Waddenzee Han Olff & Theunis Piersma Rijksuniversiteit Groningen Growth of the world human population over last 10,000 yrs Campbell & Reese 2008 Hoofdthema s Sleutelprocessen
Nadere informatieVoorbij natuurherstel volgens het doelenboekje. Rienk-Jan Bijlsma
Voorbij natuurherstel volgens het doelenboekje Rienk-Jan Bijlsma Natuurontwikkeling op vml ideaal weiland Vrijwel vlakke weidegebieden, vooral in vlakke dekzandlandschappen en brede beekdalen. Ideaal voor
Nadere informatiea) Getijdenwerking en overstromingen op de Schelde
EXCURSIEPUNT DE SCHELDEVALLEI Hoogte = Ter hoogte van het voormalige jachtpaviljoen, De Notelaar, gelegen aan de Schelde te Hingene (fig. 1 en 2), treffen we een vrij groot slikke- en schorregebied aan,
Nadere informatieStroomdalgraslanden. PowerPointpresentatie nieuwe P.C. Schipper. Met dank aan Karle Sykora
Stroomdalgraslanden PowerPointpresentatie nieuwe P.C. Schipper Met dank aan Karle Sykora Veel variatie in een klein gebied Van Waterplanten tot Hardhout-Ooibossen Heel veel overgangen Bas Kers Stroomdalgraslanden
Nadere informatieSP 4 (Terschelling 01) West- Terschelling haven - Midsland aan Zee
Page 1 of 7 SP 4 (Terschelling 01) West- Terschelling haven - Midsland aan Zee Waddenwandelen (SP 4) Kust en duinen Heide en zand(grond) Bosrijk Streekpad 10.8 km Terschelling is het eiland van Willem
Nadere informatieAlgemeen Deel Natura 2000-beheerplannen Waddengebied
Algemeen Deel Natura 2000-beheerplannen Waddengebied Datum December 2015 Colofon Opdrachtgever: Ministerie van Economische Zaken Directie Natuur & Biodiversiteit Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postbus
Nadere informatieNatura 2000-ontwerpbeheerplan Schiermonnikoog (6) Datum Januari 2016 Status Ontwerpbeheerplan
Natura 2000-ontwerpbeheerplan Schiermonnikoog (6) Datum Januari 2016 Status Ontwerpbeheerplan Colofon Opdrachtgever: Opgesteld door: Tekst: Ministerie van Economische Zaken Directie Natuur & Biodiversiteit
Nadere informatieAddendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag
Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg - Westerslag
Nadere informatieHet sediment-delend systeem als ruggengraad van de Wadden-kust. Bert van der Valk, Albert Oost, Zheng Bing Wang, Edwin Elias, Ad van der Spek e.a.
Het sediment-delend systeem als ruggengraad van de Wadden-kust Bert van der Valk, Albert Oost, Zheng Bing Wang, Edwin Elias, Ad van der Spek e.a. het Waddensysteem Kust Noord-Holland Waddeneilanden Zeegaten,
Nadere informatieGeschiedenis van de duinen
Geschiedenis van de duinen Bijna de hele Nederlandse kust bestaat uit duinen. We weten hier niet beter, dan dat dat heel normaal is. Toch is dat niet zo. De kust van Frankrijk, Spanje en Portugal bijvoorbeeld
Nadere informatieNatura 2000 gebied 6 Duinen Schiermonnikoog
Natura 2000 gebied 6 Duinen Schiermonnikoog (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Duinen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003058 + NL9802001 Beschermd natuurmonument:
Nadere informatieWat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie
Les met werkblad - topografie Doel: De leerlingen kennen na afloop de namen van de waddeneilanden en de volgorde waarin ze liggen. Ze kunnen enkele belangrijke plaatsen rond het waddengebied aanwijzen
Nadere informatieOntwerp Natuurbeheerplan 2017
Ontwerp Natuurbeheerplan 217 (1/5) N.2 Nog om te vormen naar natuur / nog nader te bepalen N1.1 Zee en wad N1.2 Duin- en kwelderlandschap N1.3 Rivier- en moeraslandschap N2.1 Rivier N3.1 Beek en Bron N4.1
Nadere informatieNatura 2000-ontwerpbeheerplan Ameland (5) Datum Januari 2016 Status Ontwerpbeheerplan
Natura 2000-ontwerpbeheerplan Ameland (5) Datum Januari 2016 Status Ontwerpbeheerplan Colofon Opdrachtgever: Opgesteld door: Tekst: Ministerie van Economische Zaken Directie Natuur & Biodiversiteit Bezuidenhoutseweg
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken
Vlieland Inhoud Rederij Doeksen De haven De boten De dorpen De vuurtoren De natuur Toerisme Het strand & het waddengebied De geschiedenis Rederij Doeksen Rederij Doeksen is een gebouw dat in Harlingen
Nadere informatieZesde workshop Dynamisch Kustbeheer 9 en 10 juni 2015 Texel Een impressie
Zesde workshop Dynamisch Kustbeheer 9 en 10 juni 2015 Texel Een impressie Inhoud Deze nieuwsbrief... 2 Van belemmering naar doorgang: hoe een probleem een kans werd... 3 Kunnen we de Slufter anders beheren/de
Nadere informatieNatura 2000 gebied 7 Noordzeekustzone
Natura 2000 gebied 7 Noordzeekustzone (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Noordzee, Waddenzee en Delta Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003062 + NL9802001 Beschermd
Nadere informatieNatuur- en landschapscriteria voor Nationale Parken van Wereldklasse
Natuur- en landschapscriteria voor Nationale Parken van Wereldklasse Naar Nederlandse natuur van internationale allure Joost Tersteeg www.wing.nl Inhoud van deze presentatie Aanleiding en aanpak van deze
Nadere informatieWerkstuk door een scholier 2049 woorden 22 mei keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 2049 woorden 22 mei 2005 6 128 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave 1. Voorwoord/inleiding 2. Algemene informatie 3. Ontstaan van Schiermonnikoog 4. De geschiedenis
Nadere informatieDe ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee. Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ
De ecologische behoeften van het IJsselmeer en de Waddenzee Peter M.J. Herman Waddenacademie, NIOZ Een blik over de dijk Wat zijn grote trends in ecologie IJsselmeergebied? Wat drijft deze trends? Hoe
Nadere informatieHaalbaarheidsstudie gebiedsontwikkeling
Haalbaarheidsstudie gebiedsontwikkeling duingebied Hoorn-Oosterend, Terschelling Samenstelling: JanSiem Rus (Bureau Hunzebreed) Chris Braat (Stichting FREE Nature) Februari 2010 Inhoudsopgave 1. Verandering
Nadere informatieWandelnetwerk Noord-Holland. Vanaf het 53 meter hoge duin heeft u een geweldig uitzicht over het Noord-Hollandse landschap.
Wandelnetwerk Noord-Holland Uit de brand Vanaf het 53 meter hoge duin heeft u een geweldig uitzicht over het Noord-Hollandse landschap. Tekst en foto s: Joop Duijs D at schiet niet op' bromt een pensionado
Nadere informatieAtlantische schorren (Glauco-Puccinellietalia maritimae) (H1330) Verkorte naam: Schorren en zilte graslanden. 1. Status. 2.
Atlantische schorren (Glauco-Puccinellietalia maritimae) (H1330) Verkorte naam: Schorren en zilte graslanden 1. Status Habitatrichtlijn, Bijlage I (inwerkingtreding 1994). 2. Kenschets Beschrijving: In
Nadere informatieSchetsboek Schiermonnikoog. November 2012
Schetsboek Schiermonnikoog November 2012 Schetsboek Schiermonnikoog - November 2012 1 2 Schetsboek Schiermonnikoog November 2012 Locatie: Hotel van der Werff, Schiermonnikoog Datum: 19 november 2012 Onderwerp:
Nadere informatieBeheernota duinwaterkeringen Ontwerp
Beheernota duinwaterkeringen Ontwerp Ontwerp, 15-1-2018 Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 3 2. Inleiding... 3 3. Samenhangend beheer in de duingebieden... 3 3.1 Beheer Rijkswaterstaat... 4 3.2 Beheer natuurbeheerders...
Nadere informatieKwelderherstel langs de Terschellinger Waddendijk
Kwelderherstel langs de Terschellinger Waddendijk Jantsje M. van Loon-Steensma; Earth System Sciences Climate Change Group 15 februari 2012 Symposium Een ruimere jas voor natuurontwikkeling in het Waddengebied
Nadere informatieNatuurbeheerplan 2017
(1/5) N.1 Nog om te vormen natuur N.2 Nog om te vormen naar natuur / nog nader te bepalen N1.1 Zee en wad N1.2 Duin- en kwelderlandschap N1.3 Rivier- en moeraslandschap N2.1 Rivier N3.1 Beek en Bron N4.1
Nadere informatieZevende workshop Dynamisch Kustbeheer 24, 25 en 26 mei 2016 Terschelling Een impressie
Zevende workshop Dynamisch Kustbeheer 24, 25 en 26 mei 2016 Terschelling Een impressie Inhoud Deze nieuwsbrief... 2 Dynamiek op de eilanden... 3 Zand voor Terschelling... 4 Het Rijk en de Staat, op weg
Nadere informatieVAN BRON TOT DELTA. Paul de Kort. een studie naar landschapskunst in de Blaricummermeent. Eemmeer. Eem. Amersfoort.
Eemmeer een studie naar landschapskunst in de Blaricummermeent Eem VAN BRON TOT DELTA Amersfoort Gelderse vallei Paul de Kort Utrechtse heuvelrug stuw gemaal Een Deltarivier in De Blaricummermeent De rivier
Nadere informatieSymposium Op reis op de Boschplaat, 30 mei 2017 Over (broed)vogels in veranderende landschappen
Symposium Op reis op de Boschplaat, 30 mei 2017 Over (broed)vogels in veranderende landschappen Kees Koffijberg Sovon Vogelonderzoek Nederland 2 / 23 Boschplaat op reis, 30.05.2017 Vogels zijn belangrijke
Nadere informatieProject Zwakke Schakels Noord Holland. Erik van Eekelen & Jasper Bakker,
Project Zwakke Schakels Noord Holland Erik van Eekelen & Jasper Bakker, 26-01-2016 Projectlocatie Inhoud presentatie Project uitvoering Contract & tenderproces Ontwerp en ruimtelijke inpassing kustversterking
Nadere informatieDocument PAS-analyse Herstelstrategieën
Document PAS-analyse Herstelstrategieën voor Ameland* 1 * Deze PAS-gebiedsanalyse voor Ameland richt zich, evenals het Natura 2000-beheerplan, op het gehele eiland en betreft daarmee de drie Natura 2000-(deel)gebieden
Nadere informatieToelichting op de resultaten toetsing criterium sedimentatie/erosie plaathoogtes
Werkgroep Flexibel Storten Rijkswaterstaat Zee en Delta Poelendaelesingel 18 4335 JA Middelburg Postadres: Postbus 556 3000 AN Rotterdam T (0118) 62 20 00 F 0118-62 2464 Contactpersoon ir. M. Schrijver
Nadere informatieOntwerp-Natuurbeheerplan 2018
(1/5) N.2 Nog om te vormen naar natuur / nog nader te bepalen N1.1 Zee en wad N1.2 Duin- en kwelderlandschap N1.3 Rivier- en moeraslandschap N2.1 Rivier N3.1 Beek en Bron N4.1 Kranswierwater N4.2 Zoete
Nadere informatieMorfologische ontwikkeling van de kust van Voorne. Quirijn Lodder
Morfologische ontwikkeling van de kust van Voorne Quirijn Lodder Inhoudsopgave 1. Kustontwikkeling Nederland 2. Kustontwikkeling Zuidwestelijke Delta 3. Kustlijnzorg 4. Samenvatting 1. Kustontwikkeling
Nadere informatie3. Maatregelen beheerautoriteit Wadden (1,5 mln. per jaar) Uitvoering van (beheer)maatregelen door de nog op te richten Beheerautoriteit Wadden.
Bijlage 1 projectinformatie mogelijke maatregelen 2 de tranche. Hieronder zijn de maatregelen opgenomen waarvan uitvoering mogelijk is in de 2 de tranche. De complete lijst met 33 maatregelen uit de verkenning
Nadere informatieNieuw plan voor Nationaal Park Schiermonnikoog
Nationaal Park Schiermonnikoog Beheer en Inrichtingsplan plus 2011-2022 Nieuw plan voor Nationaal Park Schiermonnikoog In juni 2011 heeft het Overlegorgaan een nieuw plan goedgekeurd voor beheer en inrichting
Nadere informatieMogelijkheden voor dynamisch kustbeheer een handreiking voor beheerders
Mogelijkheden voor dynamisch kustbeheer een handreiking voor beheerders Deltares, Bureau Landwijzer, Rijkswaterstaat Waterdienst, drs. M. Löffler (Bureau Landwijzer) dr. A.F. van der Spek drs. C. van Gelder-Maas
Nadere informatieInstandhoudingsdoelen Nederlandse Natura 2000- gebieden
Bijlage C. Instandhoudingsdoelen Nederlandse Natura 2000- gebieden Waddenzee Habitat H1110A H1140A Permanent overstroomde zandbanken (getijdengebied) Slik- en zandplaten, (getijdengebied) Behoud oppervlakte
Nadere informatieMarijn Nijssen, Toos van Noordwijk, Annemieke Kooijman, Herman van Oosten, Bart Wouters, Chris van Turnhout, Jasja Dekker, Michiel Wallis de Vries,
Zijn effecten van begrazing te voorspellen? Marijn Nijssen, Toos van Noordwijk, Annemieke Kooijman, Herman van Oosten, Bart Wouters, Chris van Turnhout, Jasja Dekker, Michiel Wallis de Vries, Ingo Jansen,
Nadere informatie