Module Trends in styling
|
|
- Hidde van de Velden
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Module Trends in styling De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl Cert. no. CC /NL
2 Colofon Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen. Auteurs Carina Meertens, Tekst en fotografie Redactie Frederiek Senervace, Communicatie en journalistieke producties Beeldverwerking ARKA media Eerste druk, 2018 Ontwikkelcentrum, Nederland info@ontwikkelcentrum.nl Internet: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum.
3 Inhoudsopgave Inleiding 5 Hoofdstuk 1 Trends Oriëntatie Wat zijn trends Trends voorspellen Hoe ontstaan trends Samenvatting Opdrachten 19 Begrippenlijst 20 Hoofdstuk 2 Trends en maatschappij Oriëntatie Maatschappelijke ontwikkelingen op lange termijn Maatschappelijke ontwikkelingen op middellange- en korte termijn Trends herkennen Samenvatting Opdrachten 36 Begrippenlijst 37 Hoofdstuk 3 Geschiedenis Oriëntatie Geschiedenis van bloemgebruik Betekenis van bloemen in onze maatschappij Overzicht van trends in bloemwerk vanaf de jaren Actueel Samenvatting Opdrachten 57 Begrippenlijst 59 Hoofdstuk 4 Trends en doelgroepen Oriëntatie Trends en doelgroepen Wat wil de klant Maatschappij en marketing Interieurtrends Samenvatting Opdrachten 83 Begrippenlijst 84
4 Hoofdstuk 5 Trends in de praktijk Oriëntatie Trends ontdekken Trends in de praktijk Samenvatting Opdrachten 106 Begrippenlijst 107
5 Inleiding INLEIDING Hippe restaurants en eetcafés staan tegenwoordig vol met planten, net als conceptstores, klaslokalen en kantoren. Waar komt die belangstelling voor planten ineens vandaan? Planten zijn momenteel een trend. En met trends hebben we allemaal te maken, maar dat hebben we vaak niet eens door. TRENDS Trends zijn de ene keer duidelijk zichtbaar en een andere keer vaag aanwezig. Niet alles waarvan wordt gezegd dat het een trend is, wordt een succes. Trends zijn fascinerend, inspirerend en een uitdaging. Net zoals werken met bloemen dat is. BLOEMENBRANCHE Trends in de bloemenbranche zijn eerder te vergelijken met interieurtrends dan met modetrends. Modetrends duren kort (soms maar één seizoen) en interieurtrends lang (soms wel vijf jaar). Deze module gaat over trends: wat zijn trends, waar komen ze vandaan en hoe zijn maatschappelijke ontwikkelingen en de tijdgeest van invloed op het ontstaan ervan. VAARDIGHEDEN Wil je op de hoogte zijn en blijven van trends? Wil je ze kunnen herkennen en toepassen? Trends inzetten als marketingmiddel in je bedrijf? Dan vraagt dat van jou een actieve houding: sta open voor veranderingen, durf te experimenteren, werk samen en leer creatief denken. Deze module is geschreven als een gids die je kan helpen deze vaardigheden te ontwikkelen. Bekwaam je erin en neem ze mee in je verdere loopbaan in Bloem, Groen en Styling. BLOEM, GROEN EN STYLING Deze module sluit aan bij het Kwalificatiedossier Bloem, groen en styling, maar ook bij het Keuzedeel 0343 Trends, conceptueel bloemwerk en marktinnovatie. Het is bedoeld voor studenten van niveau 3 en 4. In een aantal hoofdstukken is extra stof opgenomen voor verbreding en/of verdieping. De studielast voor deze module is 80 uur. Wij wensen je veel leerplezier en succes bij het bestuderen van de inhoud van deze module. Het Ontwikkelcentrum
6 Leerdoelen Aan het eind van dit hoofdstuk weer je: wat trends zijn, wat er met tijdgeest wordt bedoeld, wat een trendwatcher is en doet, wat het verschil is tussen trend, mode, rage en hype, hoe trends ontstaan, wat een trendsetter is en een trendvolger, of trends te voorspellen zijn.
7 HOOFDSTUK 1 Trends 1.1 ORIËNTATIE Kijk eens naar dit schilderij van Cornelis Troost van een groep mannen uit Het zijn bestuurders van een weeshuis in Amsterdam. Ze hebben allemaal een witte pruik met ronde krullen. Hun kleding is van zacht fluweel met glanzende knopen en kanten mouwen. Ze dragen kniebroeken, maillots en sjaals. Dit was ruim driehonderd jaar geleden de heersende mode. Er is veel veranderd sinds die tijd. Mensen hebben namelijk continu behoefte aan vernieuwing. Bij trends heeft iedereen wel een beeld. Het wordt vaak gebruikt als een ander woord voor mode. Maar het zijn twee verschillende begrippen. Wat een trend precies is, leer je in dit hoofdstuk.
8 8 Trends 1.2 WAT ZIJN TRENDS ONTWIKKELING Trend Het woord trend wordt vaak gebruikt. Zo lees je in de krant bijvoorbeeld: de economische groei laat een stijgende trend zien, maar ook de top vijf trendplanten zijn. Wat is een trend eigenlijk? Een bruikbare definitie van een trend is: de richting van een bepaalde ontwikkeling of Afb. 1.3 Een trend is de richting van een bepaalde ontwikkeling. ontwikkelingslijn. Als de economische cijfers bijvoorbeeld langere tijd achter elkaar laag zijn, heet dat een dalende trend. Zo wordt gesproken over een stijgende trend als de ontwikkelingslijn naar boven wijst. Dit gebeurt als een bepaald product steeds beter wordt verkocht. Trends zie je terug in de hele maatschappij: in de bevolkingsgroei, in de economie, in de mode, in muziek en in techniek. Leefstijl UITVINDINGEN Er zijn altijd al mensen geweest die behoefte hebben aan vernieuwing en verandering. In de oudheid trokken sommige bevolkingsgroepen naar andere, nieuwe gebieden en later werden er ontdekkingsreizen gemaakt. Ons leven borduurt voort op ontwikkelingen en uitvindingen van vele generaties voor ons. Ontwikkelingen en uitvindingen hebben onze manier van leven, dat is leefstijl, veranderd. Bijvoorbeeld een uitvinding als het riool of de ontdekking van specerijen uit Azië. Het riool bracht hygiëne en daardoor minder ziekte. En sinds de ontdekking van Aziatische specerijen in 1600 kunnen we onze gerechten kruiden met peper, kaneel en kruidnagel. Zo verandert iets nieuws, dat er voorheen niet was, het dagelijkse leven. Denk aan de gloeilamp, televisie maar ook internet. Afb. 1.4 Gebruik van kaneel, peper en kruidnagel is een 17e eeuwse een trend. VERANDERINGEN Alles verandert dus. Maar veel veranderingen zijn niet zichtbaar omdat ze zich langzaam voltrekken. Kijk naar de wisseling van de seizoenen. Na de koude en kille wintermaanden verandert de natuur geleidelijk totdat alles in volle bloei staat. Op dat moment, kun je je haast niet meer voorstellen hoe je omgeving er in de winter uitziet. Mensen zijn er niet goed in om langzame
9 Trends 9 veranderingen op te merken. Pas als je iemand lange tijd niet hebt gezien, zie je een verandering. Niet als je iemand dagelijks tegenkomt. Pak eens een fotoalbum uit je kinderjaren, een tijdschrift of jaarboek en kijk goed naar de kledingstijl, het interieur, de auto s en de logo s uit die tijd. Pas dan valt op hoeveel er is veranderd. Afb. 1.5 Langzame veranderingen zijn lastig op te merken. Tijdgeest Retro TIJDGEEST Iedere periode heeft zijn eigen tijdgeest. De definitie van tijdgeest is de heersende wijze van denken en handelen in een bepaalde periode. Dit is gebaseerd op de dan heersende waarden en normen van een cultuur. Dat vrouwen mogen stemmen, is in onze tijd vanzelfsprekend. Maar nog geen honderd jaar geleden was het verboden. Het actieve vrouwenkiesrecht dateert uit En zo werd rond het jaar 2000 teruggekeken op de twintigste eeuw. Retro, het teruggrijpen op producten en ontwerpen uit het verleden, werd populair. In nieuwe woonwijken werden huizen gebouwd die het uiterlijk hadden van huizen uit de jaren 30.
10 10 Trends JAREN 60 Flowerpower Een ander duidelijk voorbeeld van een tijdgeest: de jaren 60. Deze periode wordt flowerpower genoemd. Flower verwijst naar de kleurrijke kleding met bloemmotieven die mensen in die tijd droegen. Power staat voor protest door de jeugd tegen de gevestigde orde: tegen de oorlog in Vietnam, tegen de onderdrukking Afb. 1.6 De tijdgeest in de jaren 60 was uitbundig. van vrouwen, tegen de kerk. Vooral jongeren droegen kleurrijke, vrolijke kleding, draaiden vernieuwende muziek en woonden samen in leefgemeenschappen. De tijdgeest van de jaren 60 wordt samengevat in het woord flowerpower. VRAGEN 1. Juist of onjuist? Een trend is de richting van een bepaalde ontwikkeling. Juist Onjuist Trends komen alleen voor in de mode. Juist Onjuist Een trend zorgt voor een verandering. Juist Onjuist De tijdgeest is de wijze van denken en handelen in een bepaalde periode. Juist Onjuist 2. Hoe komt het dat mensen niet goed zijn in het opmerken van veranderingen? 1.3 TRENDS VOORSPELLEN VOORSPELLING Door terug te kijken in de tijd, wordt duidelijk wat de tijdgeest was en zijn de veranderingen goed te zien. De trends die voorbijkwamen, zijn herkenbaar. Maar terugkijken is makkelijk. Het is veel lastiger om te voorspellen wat een trend wordt.
11 Trends 11 BEROEP TRENDWATCHER Trendwatcher Futuroloog Afb. 1.8 Instagram wordt door trendwatchers gevolgd. Veel bedrijven willen weten wat de toekomst gaat brengen en met name welke producten populair zullen worden. Vanuit deze behoefte is het beroep trendwatcher, trendforecaster of futuroloog ontstaan. Een trendwatcher, ook wel trendforecaster genoemd, voorspelt welke producten of ideeën populair zullen Afb. 1.7 Trendwatching als beroep is ontstaan in de modebranche. worden. Een futuroloog onderzoekt de toekomst. Er zijn opleidingen die trendwatching als module aanbieden, dat is per sector verschillend. Een ICT-trendwatcher heeft een andere achtergrond en specialisatie dan een trendwatcher in binnenhuisarchitectuur. ONTSTAAN TRENDWATCHING Modebranche Trendwatching is begonnen in de modebranche. Dit is de keten van alle bedrijven in de mode-industrie; ontwerpers, merken, naaiateliers en kledingwinkels. In deze sector hebben veranderingen elkaar altijd al snel opgevolgd. Vanaf de jaren 60, toen het welvaartsniveau steeg en Afb. 1.9 Een stad in de toekomst. Futurologie kleding door technische ontwikkelingen sneller kon worden gemaakt, is betekent toekomstkunde. de productie ervan toegenomen. In de kledingsector zijn veel bedrijven actief en gaat veel geld om. Een kledingproducent wil graag weten welke kledingstukken in de mode komen, voordat hij opdracht geeft om er duizenden te maken. Trendwatchers in de modebranche voorspellen welke kleuren, vormen en lengte van kledingstukken in de toekomst in de belangstelling zullen staan. Dit doen ze door de tijdgeest goed te bestuderen. Daarin zijn ze getraind. Inmiddels zijn in veel sectoren trendwatchers, trendforecasters en futurologen actief. Ze werken in de financiële sector of in maatschappelijke organisaties.
12 12 Trends TREND, MODE, RAGE EN HYPE Mode Rage Hype Een trend is dus een brede term die in veel sectoren wordt gebruikt. Mode is een tijdelijk verschijnsel van een uiting die op dat moment algemeen wordt gevolgd. Zo kan een bepaalde kleur in de mode zijn en korte of juist lange jassen. De woorden trend en mode worden vaak door elkaar gebruikt. Maar het woord Afb Spinners waren een rage in mode verwijst vooral naar kleding. Een rage betekent buitensporige vreugde of bevlieging. In de speelgoedbranche komt regelmatig een rage voor, zoals Pokémon Go en spinners. Een hype is eigenlijk hetzelfde als een rage. Alleen een hype ontstaat vaak door aandacht vanuit de media. Vooral op YouTube wisselen hypes elkaar af. (Bron: Maenhoudt, 2003) WIST JE DAT? TULPEN OOIT EEN RAGE WAREN. Tussen 1634 en 1637 heerste er de zogenoemde tulpenwindhandel of tulpenmanie. Iedereen wilde tulpenbollen hebben en de prijzen stegen tot enorme hoogte. Er werd evenveel voor een tulpenbol betaald als voor een grachtenpand. (bron: Wikipedia)
13 Trends 13 UIT DE PRAKTIJK In de jaren 80 was het programma Welkom in de wondere wereld op de Nederlandse televisie te zien. Presentator Chriet Titulaer, sterrenkundige en futuroloog, gaf voorspellingen over het leven in de toekomst. Veel van wat hij destijds voorspelde, is uitgekomen. Hij had het bijvoorbeeld over telewinkelen (nu onlineshopping), telegiro (nu online bankieren) en een beeldtelefoon. Ook voorspelde hij dat computers deel zouden gaan uitmaken van ons leven, jaren voordat dit gebeurde. Hij zei hierover: Wees niet bang voor computers, ze gaan het leven makkelijker maken. (bron: NOS.nl) Afb Een oud model computer en de IPhone, de voorspelde beeldtelefoon? VRAGEN 3. Juist of onjuist? Een trendwatcher voorspelt de toekomst door naar de huidige tijdgeest te kijken. Juist Onjuist Mode is een ander woord voor trend. Juist Onjuist Trendwatching is ontstaan in de modebranche. Juist Onjuist Een hype krijgt veel media-aandacht Juist Onjuist 4. Het beroep trendwatcher is begonnen in: A. de Modebranche B. de ICT-sector C. de interieurbranche D. Instagram 1.4 HOE ONTSTAAN TRENDS ONTWIKKELING De techniek om mobiel te bellen werd al in de jaren 70 uitgevonden. In de jaren 80 werd in sommige beroepen gebruik gemaakt van de mobiele telefoon. Maar het was nog geen product dat iedereen wilde hebben. Waarom jaren later wel? Waarom slaan bepaalde producten of diensten aan en andere niet? In hoeverre heeft de tijdgeest daarmee te maken? Het zijn vragen waarmee
Module Het gebruik van social media in de sector veehouderij
Module Het gebruik van social media in de sector veehouderij De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL
Nadere informatieModule Het gebruik van social media in de sector bloem
Module Het gebruik van social media in de sector bloem De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieModule Het gebruik van social media in de sector plant
Module Het gebruik van social media in de sector plant De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieLoopbaan oriëntatie en -begeleiding Werkboek. Naam leerling:... Klas:... Datum:...
Loopbaan oriëntatie en -begeleiding Werkboek Naam leerling:... Klas:... Datum:... De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu
Nadere informatieGroene machinepark. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groene machinepark De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170
Nadere informatieWerk in tuin en landschap
Werk in tuin en landschap De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170
Nadere informatieTussen productie en verkoop
Tussen productie en verkoop De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Tussen productie en verkoop
Nadere informatieGroene zorg. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groene zorg De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groene
Nadere informatieModule Voeding basis varkens
Module Voeding basis varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda Holleman,
Nadere informatieNatuurlijk groen. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Natuurlijk groen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Natuurlijk
Nadere informatieWater. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Water De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Water WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken.
Nadere informatieGroei en oogst. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groei en oogst De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groei
Nadere informatieGroene vormgeving en verkoop
Groene vormgeving en verkoop De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112
Nadere informatieModule Voeren naar behoefte varkens
Module Voeren naar behoefte varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda
Nadere informatieTuinontwerp en -aanleg
Tuinontwerp en -aanleg De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Tuinontwerp en -aanleg WEGWIJZER
Nadere informatieModule Toegepaste beplantingsleer
Module Toegepaste beplantingsleer De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jan van
Nadere informatieModule Tuinontwerpen. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Module Tuinontwerpen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Henriët Wolbers, Rick
Nadere informatieModule Meer dan bloemist
Module Meer dan bloemist De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Lucas Jansen Redactie
Nadere informatieModule Het groeien van planten
Module Het groeien van planten Colofon Auteur Ton van der Hoorn, Wellantcollege, Aalsmeer Redactie Marga Winnubst, Kristal Tekst- en communicatiebureau Beeld ARKA media BV, Beeldverwerving en beeldcreatie
Nadere informatieModule Assisteren bij operaties en anesthesie
Module Assisteren bij operaties en anesthesie De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur
Nadere informatieGroei voorbereiden. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groei voorbereiden De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Groei voorbereiden WEGWIJZER Deze module
Nadere informatieModule Begroten, offreren en een werkplanning maken
Module Begroten, offreren en een werkplanning maken De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieWerk in tuin en landschap
Werk in tuin en landschap WEGWIJZER Deze module bestaat uit zes hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is
Nadere informatieGroene vormgeving en styling
Groene vormgeving en styling WEGWIJZER Deze module bestaat uit vier hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel
Nadere informatieModule Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Module Basisgenetica De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Body Bosgra Hans Hilverda
Nadere informatieModule Verkoopmedewerker bloemen en planten KB. vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Verkoopmedewerker bloemen en planten KB vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieModule Voer en duurzaamheid varkens
Module Voer en duurzaamheid varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Afke Zandvliet,
Nadere informatieGezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Gezonde dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Gezonde dieren WEGWIJZER Deze module bestaat
Nadere informatieModule Duurzame fokkerij
Module Duurzame fokkerij Colofon Auteur Marko Ruis Redactie Sigrid Kroon, Bureau Contenti Beeld ARKA media BV Shutterstock Dierenwelzijnsweb Wikimedia Kleindier Liefhebbers Nederland Het Ontwikkelcentrum
Nadere informatieModule Huisvesting van gezelschapsdieren
Module Huisvesting van gezelschapsdieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther
Nadere informatieActief in de natuur. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Actief in de natuur De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170
Nadere informatieModule Voeding 93007_voeding.indd :39
Module Voeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Met speciale dank aan Met dank aan: Kong Company Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd
Nadere informatieModule Infectieziekten
Module Infectieziekten De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther van Schuur Henriëtte
Nadere informatieModule Dieetvoeding 93008_Dieetvoeding.indd :30
Module Dieetvoeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieModule Presenteren en etaleren
Module Presenteren en etaleren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Ruud Teutelink
Nadere informatieVoeding cmyk rgb #48b A.indd :23
Voeding WEGWIJZER Deze module bestaat uit vijf hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is herkenbaar aan een
Nadere informatieModule Verkoopmedewerker bloemen en planten BB. vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Verkoopmedewerker bloemen en planten BB vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieModule Bodem, substraat en potgrond
Module Bodem, substraat en potgrond De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Harm Geert
Nadere informatieVoeding. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Voeding De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Voeding WEGWIJZER
Nadere informatieModule Bedrijfsoptimalisatie in de sector Veehouderij
Module Bedrijfsoptimalisatie in de sector Veehouderij De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieHouden van dieren 91123a.indd :45
Houden van dieren Houden van dieren WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit zes vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Eindopdracht, Terugblik en Begrippen.
Nadere informatieModule Gezondheid varkens
Module Gezondheid varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Afke Zandvliet,
Nadere informatieGroei voorbereiden. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groei voorbereiden De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Groei voorbereiden WEGWIJZER Deze module
Nadere informatieRekenen Groep 7-2e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm
Nadere informatieModule Water en watergeefsystemen
Module Water en watergeefsystemen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jan van
Nadere informatieModule Dieetvoeding 93008_Dieetvoeding.indd :30
Module Dieetvoeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieModule Productkwaliteit in de keten
Module Productkwaliteit in de keten De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Lucas
Nadere informatieGroene vormgeving en verkoop
Groene vormgeving en verkoop De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112
Nadere informatieRekenen Groep 6-2e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze,
Nadere informatieModule Voeding basis melkvee
Module Voeding basis melkvee De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Afke Zandvliet
Nadere informatieTraining. Methodisch verzamelen van informatie
Training Methodisch verzamelen van informatie Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Nienke Koopman Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel:
Nadere informatieCursus. Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg
Cursus Ontwikkeling van beroepsuitoefening en kwaliteitszorg Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Richard Prins Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf
Nadere informatieModule Onderhoud Tuinbeplanting en groenvoorziening
Module Onderhoud Tuinbeplanting en groenvoorziening De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieModule Tandheelkunde bij gezelschapsdieren
Module Tandheelkunde bij gezelschapsdieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur
Nadere informatieTraining. Groepsklimaat
Training Groepsklimaat Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Janien Leeuwerke Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Training Groepsklimaat ISBN:978
Nadere informatieRekenen Groep 6-1e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of
Nadere informatieVerhoudingen in verband
Rekenen Verhoudingen Verhoudingen in verband Voor 1F Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Piet Bandstra Inhoudelijke redactie: Jiska van Hall Titel:
Nadere informatieCursus. Oriëntatie op de dienstverlening in de GHZ
Cursus Oriëntatie op de dienstverlening in de GHZ Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Renske Postuma Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf Titel:
Nadere informatieWerken binnen commercieel groen
Profielvak Groen Werken binnen commercieel groen Licentie: Voor het activeren van de licentie kijk op pagina 5 van dit werkboek. COLOFON Uitgeverij: Auteur(s): Inhoudelijke redactie: Illustraties: Edu
Nadere informatieCursus. Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen
Cursus Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Fundamentaal Astrid van Esdonk Inhoudelijke redactie: Jo-anne
Nadere informatieModule Begeleiden voortplanting
Module Begeleiden voortplanting De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Martijn Smeets
Nadere informatieCursus. Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen in GGZ
Cursus Begeleiden en zorgen in kleinschalig wonen in GGZ Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Fundamentaal / Ank van de Wiel Inhoudelijke redactie:
Nadere informatieAntwoorden Rekenen Groep 5-1e helft schooljaar
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of
Nadere informatieOndernemen en de webshop 1
Keuzevak Webshop Ondernemen en de webshop 1 Serienummer: Licentie: Voor het activeren van de licentie kijk op pagina 5 van dit werkboek. Te activeren tot: COLOFON Uitgeverij: Auteur(s): Inhoudelijke redactie:
Nadere informatieModule Bedrijfsoptimalisatie in de sector loonwerk
Module Bedrijfsoptimalisatie in de sector loonwerk De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieMedewerker groothandel KB
Medewerker groothandel KB Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact
Nadere informatiejuni Jacqueline van Laar COLOFON
juni 2017 - Jacqueline van Laar info@schakelom.nl www.schakelom.nl COLOFON BELANGRIJKE NOOT VOOR DE LEZER Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze
Nadere informatieCursus. Begeleiden en zorgen in de thuiszorg en ambulant in GHZ
Cursus Begeleiden en zorgen in de thuiszorg en ambulant in GHZ Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Lisette van Engelen Inhoudelijke redactie: Agnes
Nadere informatieTraining. BMC-vaardigheden gericht op dagbesteding deel 2 (sport en spel)
Training BMC-vaardigheden gericht op dagbesteding deel 2 (sport en spel) Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Rowan de Jong Inhoudelijke redactie:
Nadere informatieBrunelleschi. De Dom van Florence
Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv, Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of
Nadere informatieRekenen Groep 4-1e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm
Nadere informatieTraining. BMC-vaardigheden gericht op dagbesteding deel 1 (creatief)
Training BMC-vaardigheden gericht op dagbesteding deel 1 (creatief) Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Sanne Marsé Inhoudelijke redactie: Jo-Anne
Nadere informatieRekenen Groep 4-2e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm
Nadere informatieRekenen Groep 4-2e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm
Nadere informatieCursus. Oriëntatie op het werkveld voor SMD en SCW
Cursus Oriëntatie op het werkveld voor SMD en SCW Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Esmeralda de Leeuw en Floortje Vissers Titel: Oriëntatie op
Nadere informatieCursus. Ontwikkeling van het beroep en de beroepshouding
Cursus Ontwikkeling van het beroep en de beroepshouding Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Marcella Spithoven Inhoudelijke redactie: Floortje
Nadere informatieGeen fabriekswerk. Roeien met de wind mee en de stroom tegen. Jac Willekens
Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of
Nadere informatieModule Laboratoriumhandelingen
Module Laboratoriumhandelingen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther van
Nadere informatieTraining. Begeleiden
Training Begeleiden Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Janien Leeuwerke Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Training Begeleiden ISBN: 978
Nadere informatieCursus. Onderwijs VVE 2 activerende leeromgeving
Cursus Onderwijs VVE 2 activerende leeromgeving Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Geerte Binnema Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Onderwijs/VVE2
Nadere informatieCursus. Schrijf een projectplan
Cursus Schrijf een projectplan Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Annyttsje Pruim, Floortje Vissers Titel: Schrijf een projectplan ISBN: 978 90
Nadere informatieKlokboek A Werkboek. Groep 4-5
Klokboek A Werkboek Groep 4-5 Klokboek A WERKBOEK COLOFON Auteurs redactie Stenvert Conceptontwerp omslag: Metamorfose ontwerpers BNO, Deventer Ontwerp omslag: Eduardo Media Illustraties Egbert Koopmans
Nadere informatieColofon. Uitgeverij: Edu Actief b.v Auteur(s): Lily Benjamin - Merens
BPV BPV SMD Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Lily Benjamin - Merens Inhoudelijke redactie: Jo-Anne Schaaf en Floortje Vissers Titel: BPV SMD
Nadere informatieCursus. Oriëntatie op het werkveld
Cursus Oriëntatie op het werkveld Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Irma Derksen Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Oriëntatie op
Nadere informatieCursus. Netwerk versterken
Cursus Netwerk versterken Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Lieke Helmes Inhoudelijke redactie: Agnes Schouten Titel: Netwerk versterken ISBN:
Nadere informatieTrends, conceptueel bloemwerk en marktinnovaties
K0343 BOL Keuzedeel Trends, conceptueel bloemwerk en marktinnovaties Helicon Opleidingen BOL 2 Naam keuzedeel Trends, conceptueel bloemwerk en marktinnovaties Versiedatum Juni 2017 Code keuzedeel K0343
Nadere informatieModule Medewerker tuincentrum. vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Medewerker tuincentrum vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen.
Nadere informatieModule Omgevingsrecht
Module Omgevingsrecht Colofon Auteur Elbrich Kuipers Redactie Anneke Koek, Tekstak, bureau voor tekst en redactie Beeld ARKA Media BV, Beeldverwerving en beeldredactie Resonans Charl Schils, Prinsentuin
Nadere informatieCursus. Vakinhoud en leergebieden primair onderwijs (geschiedenis)
Cursus Vakinhoud en leergebieden primair onderwijs (geschiedenis) Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Sietske van Es Inhoudelijke redactie: Floortje
Nadere informatieTraining. Interdisciplinair samenwerken
Training Interdisciplinair samenwerken Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Erica Huppelschoten Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Factor-E
Nadere informatieOnkruidbestrijding en Gewasbescherming
CURSUSboek Onkruidbestrijding en Gewasbescherming voor de Hovenier & Groenvoorziener AUTEURS Wied Hendrix Jan van den Langenberg colofon Auteurs Wied Hendrix en Jan van den Langenberg Redactie Linda Kleverlaan,
Nadere informatieModule Energie en reststromen
Module Energie en reststromen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Mathijs Ruhé
Nadere informatieCursus. Bijhouden van ontwikkeling van de leerling en differentiatie
Cursus Bijhouden van ontwikkeling van de leerling en differentiatie Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Annemieke Loos Inhoudelijke redactie: Floortje
Nadere informatieinhoud blz. 1. Een wereld vol letters 2. Letters 3. Plaatjes lezen 4. Het pictogram 5. Van plaatje naar teken 6. Letters en klanken
Letters Letters inhoud blz. 1. Een wereld vol letters 3 2. Letters 4 3. Plaatjes lezen 5 4. Het pictogram 6 5. Van plaatje naar teken 7 6. Letters en klanken 8 7. Overal letters 9 8. Rome 10 9. Vreemde
Nadere informatieCursus. Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen Deel 1
Cursus Verdieping kinderen met specifieke begeleidingsvragen Deel 1 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Meike Bouwer Inhoudelijke redactie: Napona
Nadere informatieHet beste idee van Nederland
groenbreed Het beste idee van Nederland BB Met deze uitgaven kun je je voorbereiden op de Proeve van Bekwaamheid De Mini onderneming. Deze uitgave bevat theorie en opdrachten om de competenties en kennis
Nadere informatieIk en de maatschappij. Online
Ik en de maatschappij Online Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Mieke Lens Inhoudelijke redactie: Ina Berlet Eindredactie: Daphne Ariaens Titel:
Nadere informatieTraining. Gesprekstechnieken voor SMD
Training Gesprekstechnieken voor SMD Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ingrid Mulder Inhoudelijke redactie: Floortje Vissers Titel: Gesprekstechnieken
Nadere informatieModule Basisprincipes van het telen in kassen
Module Basisprincipes van het telen in kassen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur
Nadere informatieTraining. Verhalen vertellen met poppen
Training Verhalen vertellen met poppen Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Anne Haselberg Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Verhalen vertellen
Nadere informatie