Toepassen van data-analyse in de afvalwaterketen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toepassen van data-analyse in de afvalwaterketen"

Transcriptie

1 Toepassen van data-analyse in de afvalwaterketen Dr. ir. Wouter Klein Wolterink 11 oktober 2018

2 2 Het idee Inzicht Data Optimalisatie Beheer

3 3 De praktijk Inzicht Data Valide data Informatie Optimalisatie Kennis Kennis Kennis Beheer

4 Routekaart gezamenlijk meetdatabeheer - waarom Samenwerking WBD en 15 gemeenten Midden- en West-Brabant Meetbeheer centraal organiseren: beperkte capaciteit en kennis individuele gemeenten kwaliteitsverbetering en kostenbesparing Handvatten gewenst voor onderwerpen inrichting en uitvoering -> routekaart 4

5 Routekaart gezamenlijk meetdatabeheer - informatievragen Startte met formuleren informatievragen: 1. overstortgebeurtenissen 2. (optimaal) gebruik bergingscapaciteit 3. niveaus in gemengd stelsel tijdens droogweer 4. draaiuren hemelwaterafvoergemaal (hwa-gemaal) tijdens droogweer 5. (extra) draaiuren droogweerafvoergemaal (dwa-gemaal) tijdens regenweer 6. aan- en afslagfrequentie gemalen 7. draaiuren per pomp per gebeurtenis 5

6 Routekaart gezamenlijk meetdatabeheer - routekaart 6

7 Routekaart gezamenlijk meetdatabeheer - datakwaliteit Vaststellen van de datakwaliteit t.o.v. vooraf vastgestelde eisen Tests (bij voorkeur geautomatiseerd) zijn de meetwaarden realistisch (binnen logische grenzen, veel/weinig variatie) treedt er een verloop in de meetwaarden op klopt dynamiek van de meetwaarden bij de omstandigheden (DWA of RWA) vertonen vergelijkbare meetlocaties onderling voldoende correlatie Keuze: datavalidatie nu op hoog niveau inrichten: bruikbaar voor alle huidige vragen en veel toekomstige 7

8 Routekaart gezamenlijk meetdatabeheer - conclusies Om de informatievragen te beantwoorden moet je de hele keten uitwerken Samenwerking van verschillende experts Informatievraag stelt eisen aan de datakwaliteit 8

9 KPI s transportsysteem WBL Inzicht en overzicht over functioneren transportsysteem: groeiend aantal te beheren gemalen (ook gemeenten) centrale regiekamer wanneer functioneert een gemaal goed? aantoonbaar maken van de afnameverplichting 9

10 KPI s transportsysteem WBL Aantoonbaar maken van de afnameverplichting, kernvragen: werkt het transportsysteem op dit moment goed genoeg? werkt het transportsysteem in de nabije toekomst goed genoeg? kan de prestatie van het transportsysteem nog verbeterd worden? Focus op pomp en leiding 10

11 KPI s transportsysteem WBL 11

12 KPI s transportsysteem WBL, toetsing KPI s Toetsing: datasets 7 rioolgemalen Venray perioden 2013, 2015 en 2016 gebruik Matlab Resultaten: uitspraken bruikbaarheid KPI s constateringen beschikbaarheid en correctheid data 12

13 Sturing stedelijke afvalwatersystemen Sturing, real-time control (RTC): continu aanpassen van de aansturing van een systeem ten opzichte van een vooraf gedefinieerd doel op basis van real time metingen Werkt het? Is de effectiviteit van RTC in stedelijk afvalwatersystemen te bepalen? evaluatie besluitvorming vooraf 13

14 Sturing stedelijke afvalwatersystemen 1 2 definieer doel definieer beoordelingsparameters Modelgedreven gebruik van data Belangrijkste factor optimalisatie: wérkelijk inzicht krijgen in functioneren van een system Zeer kritische blik op datakwaliteit 4 3 data gedreven verzamel, valideer en analyseer data 5 definieer omstandigheden in evaluatieperiode bepaal impact RTC onzekerheidsanalyse model gedreven bouw en valideer model, beoordeel data voor modellering 14

15 Sturing stedelijke afvalwatersystemen - datavalidatie 15

16 Sturing stedelijke afvalwatersystemen - toepassing Toegepast in twee praktijkcases RTC-regelingen afvalwatersysteem Eindhoven Berging op RWZI én in riolering beter benutten Winst in overstortvolume en ammonimupieken 16

17 PO riolering Utrecht Het centraal meetsysteem verzamelt data van het rioleringsstelsel in Utrecht Twee afstudeeronderzoeken naar predictief onderhoud (PO): 1. Sterk kennisgestuurd o.b.v. constructieanalyse 2. Sterk datagestuurd Historische data vanaf

18 18

19 PO riolering Utrecht - kennisgestuurd Voorspellend model wanneer kritieke storingen zullen optreden Voor district Europaplein Constructieanalyse bepaalt kritieke defecten & storingsmeldingen Gebruikte data: meet- & storingsdata van 5/2013 t/m 3/2018 Gericht toepassen van machine learning 19

20 PO riolering Utrecht - kennisgestuurd Constructiedetails bekend i.v.m. renovatie eindgemaal Constructie- en impactanalyse bepaalt welke storingen: - de meeste impact hebben; - we willen voorspellen. 20

21 PO riolering Utrecht - kennisgestuurd Resultaten: - Kans om correct een storing te voorspellen: 93 % - Overige 7 % kom je op de normale manier achter - Kans dat er incorrect een storing voorspeld wordt (monteur komt voor niks): < 0,1 % Belangrijkste factors: - in-bedrijfratio - verpompt 21

22 PO riolering Utrecht - datagestuurd Voorspellend model wanneer kritieke storingen zullen optreden Puur op basis van data Ongerichter toepassen van machine learning algoritme moet het zelf leren Hogere eisen aan data Veel data invalide Beschikbare data Bruikbare data Belangrijkste input ontbrak gemalen 13 gemalen (energieverbruik) 3000 types defecten 9 types defecten 12 variabelen 2 variabelen 22

23 PO riolering Utrecht - datagestuurd Resultaten: - Kans om correct een storing te voorspellen: % - Overige % kom je op de normale manier achter - Kans dat er incorrect een storing voorspeld wordt (monteur komt voor niks): % 23

24 PO riolering Utrecht - datagestuurd Conclusies Minder gericht toepassen van ML stelt meer eisen aan de data (kwalitatief en kwantitatief) De volledigheid en de kwaliteit v/d data was ontoereikend Belangrijke variabelen misten Ondanks alles toch een resultaat dat perspectief biedt Stel eisen aan je datainwinning 24

25 Conclusies Data is geen inzicht, en inzicht komt niet gratis Je moet altijd de hele keten doorlopen De uiteindelijke kwaliteit van je inzicht wordt bepaald door de data én de kennis die je in de keten stopt Stel eisen aan je data 25

26

Analyse, nowcasting, forecasting & control

Analyse, nowcasting, forecasting & control Analyse, nowcasting, forecasting & control Een (toekomst)visie op het gebruik van metingen en modellen in het (stedelijk) waterbeheer Fons Nelen Nelen & Schuurmans Inhoud Gebruik van modellen en metingen

Nadere informatie

ISA Hoeksche Waard. Klaas-Jan van Heeringen, Deltares Edwin van Velzen, Hollandse Delta

ISA Hoeksche Waard. Klaas-Jan van Heeringen, Deltares Edwin van Velzen, Hollandse Delta 1 ISA Hoeksche Waard Klaas-Jan van Heeringen, Deltares Edwin van Velzen, Hollandse Delta 2 Presentatie Kennismiddag 31-10-2012 1. Aanleiding en doel EvV 2. Omvang project + partners EvV 3. Meetnetwerk

Nadere informatie

Platform Water Vallei en Eem de ins en outs van de uitvoeringsorganisatie. Marije Stronks 9 maart 2017

Platform Water Vallei en Eem de ins en outs van de uitvoeringsorganisatie. Marije Stronks 9 maart 2017 Platform Water Vallei en Eem de ins en outs van de uitvoeringsorganisatie Marije Stronks 9 maart 2017 Organisatie Meetnet en validatie Programmaplan Het Platform 16 gemeenten en waterschap Vallei en Veluwe

Nadere informatie

Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012

Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN Hans Korving Witteveen+Bos Waar gaan we het over hebben? Motivatie Context Aanpak Zelf aan de slag Uitwerking grondslag

Nadere informatie

Anders omgaan met VGS. Rémy Schilperoort

Anders omgaan met VGS. Rémy Schilperoort Anders omgaan met VGS Rémy Schilperoort Wat is Verbeterd Gescheiden Stelsel? 14-12-2016 2 Wat is Verbeterd Gescheiden Stelsel? standaard: 4 mm berging + 0,3 mm/h poc 14-12-2016 3 Varianten 14-12-2016 4

Nadere informatie

Delft-FEWS en Real Time Control

Delft-FEWS en Real Time Control Delft-FEWS en Real Time Control Delft-FEWS gebruikersdag 16 juni 2011 Klaas-Jan van Heeringen Delft-FEWS of RTC Klassieke Delft-FEWS toepassingen: hoogwatervoorspelling historische databases Klassieke

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 16 december 2010 Waterketen / BWK S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 2 december 2010 A.C. de Ridder ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 8 Voorstel

Nadere informatie

Titel: Meten, monitoring en gegevensbeheer spaart kosten en milieu

Titel: Meten, monitoring en gegevensbeheer spaart kosten en milieu Titel: Meten, monitoring en gegevensbeheer spaart kosten en milieu Auteurs: Ivo Pothof, Deltares en verbonden aan leerstoel Urban Drainage TU Delft. Raymond de Wit, Waterschapsbedrijf Limburg Johannes

Nadere informatie

Slim Onderhoud Voorkomen lekkages en onnodige kosten. Seminar Datagestuurd Woningonderhoud

Slim Onderhoud Voorkomen lekkages en onnodige kosten. Seminar Datagestuurd Woningonderhoud Slim Onderhoud Voorkomen lekkages en onnodige kosten Seminar Datagestuurd Woningonderhoud Ralf Putter Business Consultant John Ciocoiu Technisch Consultant Data & Analytics Slim Onderhoud Value case Project

Nadere informatie

SYMPOSIUM SLIM MALEN. Integrale sturing Rijnland. René van der Zwan

SYMPOSIUM SLIM MALEN. Integrale sturing Rijnland. René van der Zwan SYMPOSIUM SLIM MALEN Integrale sturing Rijnland René van der Zwan 14-03-2019 Korte introductie 23 30 59 René van der Zwan Beheergebied Omvang: 1.088 km 2 1.300.000 inwoners 543.000 huishoudens 29 gemeentes

Nadere informatie

Eerst meten, dan beslissen. Een praktijk case. Ing. R.F.W. de Wit. Ja!

Eerst meten, dan beslissen. Een praktijk case. Ing. R.F.W. de Wit. Ja! Eerst meten, dan beslissen Een praktijk case Ing. R.F.W. de Wit Ja! Waterschapsbedrijf Limburg is de gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie van het Waterschap Peel en Maasvallei in Noord-Limburg en

Nadere informatie

Bosbo 3.0. Sturing in de boezem van Rijnland. PAOTM cursus

Bosbo 3.0. Sturing in de boezem van Rijnland. PAOTM cursus Bosbo 3.0 Sturing in de boezem van Rijnland PAOTM cursus 05-06-20181 Peilbeheer Spaarndam 32 m 3 /s Halfweg 33 m 3 /s Boezem: 4 grote boezem gemalen Polders: 202 polders met 353 polder gemalen Katwijk

Nadere informatie

RTC STURING IN DE RIOLERING

RTC STURING IN DE RIOLERING RTC STURING IN DE RIOLERING DR IR ELGARD VAN LEEUWEN 1 VOORAF Beknopte inleiding over RTC in afvalwatersystemen met het oog op twee perspectieven: 1. Voor de opdrachtnemer: Essentie sturing afvalwatersystemen,

Nadere informatie

Doorwerking resultaten uit Kallisto project. Ger Renkens gemeente Eindhoven

Doorwerking resultaten uit Kallisto project. Ger Renkens gemeente Eindhoven Doorwerking resultaten uit Kallisto project Ger Renkens gemeente Eindhoven Doelstelling is het formuleren van een gezamenlijk (11 partijen) maatregelenpakket om de doelen van de Kader Richtlijn Water te

Nadere informatie

Basisopleiding Riolering Module 1

Basisopleiding Riolering Module 1 Basisopleiding Riolering Module 1 Cursusboek Nieuwegein, 2013 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, augustus 2013 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie 1.1 Niets

Nadere informatie

RTC STURING IN DE RIOLERING

RTC STURING IN DE RIOLERING RTC STURING IN DE RIOLERING DR IR ELGARD VAN LEEUWEN 1 VOORAF Beknopte inleiding over RTC in afvalwatersystemen met het oog op twee perspectieven: 1. Voor de opdrachtnemer: Essentie sturing afvalwatersystemen,

Nadere informatie

Informatie van de indiener Deze kolom wordt ingevuld door de indiener

Informatie van de indiener Deze kolom wordt ingevuld door de indiener Reactieformulier uitvraag aan de markt Nieuwe oplossingen voor piping Deel A: Informatie van de indiener en indruk van de werkgroep De indiener geeft in de kolom informatie van de indiener zoveel mogelijk

Nadere informatie

Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht

Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht - Resultaten workshop 19 september 2013 - WELLDRA Doelmatig investeren afvalwaterketen regio Amstel, Gooi en Vecht - Resultaten workshop

Nadere informatie

Laag zuurstof en hoog ammonium in de Dommel. Hoe erg is erg?

Laag zuurstof en hoog ammonium in de Dommel. Hoe erg is erg? Laag zuurstof en hoog ammonium in de Dommel. Hoe erg is erg? Jeroen de Klein Wageningen Universiteit Introductie slechte Ecologische Toestand in de Dommel Stedelijke druk Zuiveringsinstallatie Eindhoven

Nadere informatie

Onderhoud Transportsysteem

Onderhoud Transportsysteem Onderhoud Transportsysteem Zes gemeenten en HHD hebben de afgelopen periode gezamenlijk onderzocht hoe samenwerking in het beheer en het onderhoud van de afvalwatertransportsystemen (bestaande uit gemalen

Nadere informatie

Onze data-oplossingen leveren publieke waarde

Onze data-oplossingen leveren publieke waarde Onze data-oplossingen leveren publieke waarde Word jij ook enthousiast om je kennis in te zetten bij het oplossen van uitdagende, maatschappelijke vraagstukken? Vind je het interessant om datasets te analyseren

Nadere informatie

Module C2310 Meetplan. Inhoud. 1 Inleiding Verantwoording Wat is veranderd? Opstellers en begeleidingscommissie 4 1.

Module C2310 Meetplan. Inhoud. 1 Inleiding Verantwoording Wat is veranderd? Opstellers en begeleidingscommissie 4 1. Module C2310 Meetplan Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Verantwoording 3 1.2 Wat is veranderd? 3 1.3 Opstellers en begeleidingscommissie 4 1.4 Leeswijzer 4 2 Functie van een meetplan 5 2.1 Doel van het meetplan

Nadere informatie

Praktijk voorbeelden samenwerking. Aad Oomens procesmanager

Praktijk voorbeelden samenwerking. Aad Oomens procesmanager Praktijk voorbeelden samenwerking Aad Oomens procesmanager Drie vragen Waarom samenwerken? (noodzaak) Op welke punten samenwerken Hoe samenwerken?!? Waarom samenwerken? Benchmark Rioleringszorg 2010 Rijnland

Nadere informatie

Vingeroefening real-time prestatie-indicatoren. Inhoud

Vingeroefening real-time prestatie-indicatoren. Inhoud Vingeroefening real-time prestatie- Johannes Vijlbrief 20 maart 2012 Inhoud Aanleiding Beschikbare metingen Uitwerking prestatie- Bepaling prestatie- uit minutenwaardes Alternatieve methode: Bepaling prestatie-

Nadere informatie

Samenwerken, de praktijk

Samenwerken, de praktijk Samenwerking gemeente Raalte en Waterschap Groot Salland, de praktijk John de Kruijff, Gemeente Raalte Fred Beukema, Waterschap Groot Salland Samenwerken, de praktijk Gemeente Raalte introductie historie

Nadere informatie

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI Hans Korving Witteveen+Bos WAARSCHUWING Deze presentatie kan verrassende resultaten bevatten Waar gaan we het over hebben? Wat is de achtergrond? Historie en toekomst

Nadere informatie

De meerwaarde van contractmanagement

De meerwaarde van contractmanagement De meerwaarde van contractmanagement Welke kansen zijn er voor u? Wouter Schipperheijn Directeur Het NIC 1 Agenda Voorstellen Contractmanagement Het NICV model Hoe volwassen is uw contractmanagement? Kansen

Nadere informatie

AGENDAPUNT 3.2. ONTWERP. Onderwerp: wijziging Richtlijnen Overname Afvalwater Nummer:

AGENDAPUNT 3.2. ONTWERP. Onderwerp: wijziging Richtlijnen Overname Afvalwater Nummer: VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 3.2. Onderwerp: wijziging Richtlijnen Overname Afvalwater Nummer: 875410 In D&H: 11-11-2014 Steller: Ir. N. Admiraal In Cie: BMZ Telefoonnummer: (030) 634 5779

Nadere informatie

Energiemaatlat voor gebouwen??

Energiemaatlat voor gebouwen?? Energiemaatlat voor gebouwen?? Ervaring met gebouwbeheersystemen en monitoring Home2050 6 oktober 2015 Hans Buitenhuis DWA Bodegraven Indeling Inspanningen en prestaties Prestaties vaststellen en bewaken

Nadere informatie

Inventarisatie evaluatiemethoden C-ITS

Inventarisatie evaluatiemethoden C-ITS Inventarisatie evaluatiemethoden C-ITS Ronde Tafel Effecten 8 december 2015 Freek Faber Welke evaluatiemethoden kennen jullie?. 8 december 2015 2015-18/2 Inventarisatie evaluatiemethoden voor C-ITS Evaluation

Nadere informatie

Slim Malen in de Noordoostpolder

Slim Malen in de Noordoostpolder Slim Malen in de Noordoostpolder Jeroen de Koning 14 maart 2019 Oppervlakte nodig om alle energie in de wereld te produceren Zonne-energie op dak vs. woestijn Olympische (waterstof) Spelen Tokyo 2020 Energietransitie

Nadere informatie

RIVUS. Voorbeeld regionale samenwerking. Hans Schepman Programmamanager RIVUS. Workshop landelijke Water Ontmoet Water dag 1 oktober Zwolle

RIVUS. Voorbeeld regionale samenwerking. Hans Schepman Programmamanager RIVUS. Workshop landelijke Water Ontmoet Water dag 1 oktober Zwolle RIVUS Voorbeeld regionale samenwerking gemeente Staphorst Hans Schepman Programmamanager RIVUS Workshop landelijke Water Ontmoet Water dag 1 oktober Zwolle Inhoud workshop RIVUS 1 Toelichting RIVUS 2.

Nadere informatie

Praktische handvatten voor goede OKplanning. 7 december 2018

Praktische handvatten voor goede OKplanning. 7 december 2018 Praktische handvatten voor goede OKplanning 7 december 2018 Het is mogelijk ondanks de huidige schaarste meer patiënten te opereren dan we nu doen Agenda 1. Wat gaat vooraf aan plannen? 2. Planningssamenhang

Nadere informatie

Assetmanagement & FMECA

Assetmanagement & FMECA Assetmanagement & FMECA De Waternet-aanpak 526 maart mei 2015 Eric Voost Assetmanagement is niks doen Tenzij je WEL wat moet doen Systeem Lange termijn: 30-50 jaar Stelsel Middellange termijn: 5-30 jaar

Nadere informatie

Big-data, het Internet of Things & voorspellend onderhoud in het vastgoed 7 juni 2018

Big-data, het Internet of Things & voorspellend onderhoud in het vastgoed 7 juni 2018 Voorspellend onderhoud Big-data, het Internet of Things & voorspellend onderhoud in het vastgoed 7 juni 2018 Data v.s. Big Data Wanneer is data big -data? Hoeveelheid Snelheid Structuur Specificaties van

Nadere informatie

EFFECTIEF MANAGEN HET BEGRIJPEN VAN DE ORGANISATIE MOVE HARDER, BETTER, FASTER, STRONGER 31 OKTOBER 2013 DR. WOUTER TEN HAVE

EFFECTIEF MANAGEN HET BEGRIJPEN VAN DE ORGANISATIE MOVE HARDER, BETTER, FASTER, STRONGER 31 OKTOBER 2013 DR. WOUTER TEN HAVE EFFECTIEF MANAGEN HET BEGRIJPEN VAN DE ORGANISATIE MOVE HARDER, BETTER, FASTER, STRONGER 31 OKTOBER 2013 DR. WOUTER TEN HAVE 30 oktober 2013 2 19 april 2013 3 Veranderen is noodzakelijk om te overleven

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie

Insights Zorg. Uw partner in ehealthimplementatie

Insights Zorg. Uw partner in ehealthimplementatie Insights Zorg Uw partner in ehealthimplementatie Social Return on Investment Plan van Aanpak maatschappelijke business case ehealth Doel professionaliseren van investeringsbeslissingen opbouwen van kennis

Nadere informatie

Verslimmen van event triggering

Verslimmen van event triggering Verslimmen van event triggering Zelflerende heuristieken Jasper Caerteling (Be-Mobile) Summit: Mobility, Safety and Smart Centres as a Service Datum: 3 november 2017 icentrale: Publiek-privaat initiatief

Nadere informatie

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 3 Samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

Asset management voor Instrumentatie

Asset management voor Instrumentatie Asset management voor Instrumentatie De weg van Reactief naar (geautomatiseerd) Predictief Theo van der Steen sr. Engineer E&I Toine van den Heuvel Manager Engineering Enkele kengetallen brouwerij s-hertogenbosch

Nadere informatie

EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012. 29 mei 2012

EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012. 29 mei 2012 EFP CONGRES 'THE FUTURE OF FORENSIC CARE, SOLUTIONS WORTH SHARING' 1 MANAGEMENT IN PROGRESS WOUTER TEN HAVE 7 JUNI 2012 2 DE STRATEGY-TO-PERFORMANCE GAP (MANKINS EN STEELE) 3 37% Gemiddelde prestatie verliezen

Nadere informatie

Het WC². Riolering in de niet zo verre toekomst. Marije Stronks

Het WC². Riolering in de niet zo verre toekomst. Marije Stronks Het WC² Riolering in de niet zo verre toekomst Marije Stronks Ergens in Nederland in de niet zo verre toekomst in een Water Controle Centre (WC² ) verschijnt een venster voor één van de dienstdoende tacerators

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15

Hoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15 Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Voorbeelden 16 1.2.1 Leiden problemen in welbevinden tot voortijdig schoolverlaten? 16 1.2.2 Beter

Nadere informatie

Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV

Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV Afvalwaterteam BMWE/NZV, 27 november 2013 Inhoud Aanleiding Ketenbenadering Maatregelen Kosten en Baten Specificatie Bedum Organisatie Aanleiding BMWE samenwerking Vier nieuwe

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie

Gemaal van de toekomst

Gemaal van de toekomst Gemaal van de toekomst Onderzoek besparingspotentieel bij niet gelijktijdig leegpompen rioolstelsels Van S.P.A. Duinmeijer Datum 30 augustus 2013 Opdrachtgever Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam Contactpersoon

Nadere informatie

Inzicht in kansen en effecten van re-integratie

Inzicht in kansen en effecten van re-integratie Inzicht in kansen en effecten van re-integratie Agenda Project datagedreven sturing re-integratie bij gemeente s-hertogenbosch: Aanleiding en doel Analyses en uitkomsten Conclusies en vervolgstappen Voorstellen

Nadere informatie

Lean Six Sigma. 1. Wat is het? Wat is Lean Six Sigma (LSS)?

Lean Six Sigma. 1. Wat is het? Wat is Lean Six Sigma (LSS)? 1. Wat is het? 2. Wat levert het me op? 3. Hoe werkt het? Lean, Six Sigma en DMAIC. 4. Wie gebruikt het? 5. Hoe maak ik een eerste stap? Lean Six Sigma 1. Wat is het? Wat is Lean Six Sigma (LSS)? Het gebruikt

Nadere informatie

De onbegrensde mogelijkheden van Sensoren en Big Data

De onbegrensde mogelijkheden van Sensoren en Big Data De onbegrensde mogelijkheden van Sensoren en Big Data Nationale Water Technologie week Gorinchem Hans van der Kolk 15-03-2018 Aquasuite geavanceerde monitoring & control software voor de watercyclus Agenda

Nadere informatie

Gemeente Rotterdam TNO Ministerie van OCW Ministerie van BZK. Rotterdamse Data Science Analyse Jeugd

Gemeente Rotterdam TNO Ministerie van OCW Ministerie van BZK. Rotterdamse Data Science Analyse Jeugd Gemeente Rotterdam TNO Ministerie van OCW Ministerie van BZK Rotterdamse Data Science Analyse Jeugd 20-5-2019 Rotterdam Groeit: evidentie en interactie Potentie van de stad waarmaken: kansrijk, veilig

Nadere informatie

Duurzame escience. Bioinformatica case study. Pieter Meulenhoff, Daniël Worm, Freek Bomhof, George Huitema,

Duurzame escience. Bioinformatica case study. Pieter Meulenhoff, Daniël Worm, Freek Bomhof, George Huitema, Duurzame escience Bioinformatica case study Pieter Meulenhoff, Daniël Worm, Freek Bomhof, George Huitema, Job Oostveen, Carolien van der Vliet-Hameeteman 1 Doelstellingen Inzicht in energiegebruik en besparing

Nadere informatie

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97

Methoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97 Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk

Nadere informatie

Luxs: van data tot besluit

Luxs: van data tot besluit Insights delivered. Luxs: van data tot besluit 12 juni 2018 2018 Luxs B.V. All rights reserved. 1 Verwachtingen Ophalen van belangrijke vragen Overzicht: informatiemanagement Waar hebben we het over Inspireren

Nadere informatie

Linked data in de afvalwaterketen Het grote plaatje Wat is GeoDyn? GeoDyn voor gemeenten Analyses GWSW

Linked data in de afvalwaterketen Het grote plaatje Wat is GeoDyn? GeoDyn voor gemeenten Analyses GWSW Linked data in de afvalwaterketen Het grote plaatje Wat is GeoDyn? GeoDyn voor gemeenten Analyses GWSW Eric Oosterom Mark Lamers Timo Nierop Marinus Vonhof Het grote plaatje Eric Oosterom Stichting RIONED

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Gemaal van de toekomst

Gemaal van de toekomst Gemaal van de toekomst Onderzoek besparingspotentieel bij niet gelijktijdig leegpompen rioolstelsels Van S.P.A. Duinmeijer Datum 30 augustus 2013 Opdrachtgever Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam Contactpersoon

Nadere informatie

DE BESTE BVP-PLANNEN. Wat betekent een Best Value (Procurement)?

DE BESTE BVP-PLANNEN. Wat betekent een Best Value (Procurement)? DE BESTE BVP-PLANNEN Wat betekent een Best Value (Procurement)? Even voorstellen 1. Martijn van Verseveld 2. Hoofddocent bij CursusBVP.nl 3. Werkzaam bij Inter Tender Consult 4. EMVI- en BVP-coördinator

Nadere informatie

De online strategie van een grote offline speler. Rianne Jacobs-Schouten & Hugo van Mol

De online strategie van een grote offline speler. Rianne Jacobs-Schouten & Hugo van Mol De online strategie van een grote offline speler Rianne Jacobs-Schouten & Hugo van Mol Even voorstellen Online marketeer bij Kwik-Fit Nederland. Blogt wel eens wat. Moeder van #ukkies. Vragen? @riannejacobs

Nadere informatie

De eerste resultaten. dr. ir. Vincent Wolfs prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven

De eerste resultaten. dr. ir. Vincent Wolfs prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven De eerste resultaten dr. ir. Vincent Wolfs prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven Nood aan innovatieve oplossingen om klimaatverandering op te vangen 3 HYDROACTIV Intelligent groendak 1 NEERSLAGAFVOER

Nadere informatie

Memo. Figuur 1 Overzicht plangebied en omgeving (bron: googlemaps) blad 1 van 7

Memo. Figuur 1 Overzicht plangebied en omgeving (bron: googlemaps) blad 1 van 7 Memo nummer water 1 datum 15 juli 2013 aan Arno Derks Croonen van Arjan van Beek Oranjewoud kopie Ruud van Hoek Oranjewoud project Haalbaarheidsstudie Prodrive Ekkersrijt gemeente Son projectnummer 252510

Nadere informatie

Digitale overheid van de Toekomst, 28 september Workshop: De praktijk in een datalab

Digitale overheid van de Toekomst, 28 september Workshop: De praktijk in een datalab Digitale overheid van de Toekomst, 28 september 2016 Workshop: De praktijk in een datalab Ruud Hogendoorn, 28 september 2016 Bestel je een pizza, krijg je dit Filters eerste selectie Big Data-proces in

Nadere informatie

Vastgoedsturing bij Ymere.

Vastgoedsturing bij Ymere. Ymere Vastgoedsturing bij Ymere. Pablo van der Laan strategisch adviseur Kennisochtend NVDO Kwaliteitsborging en vastgoedsturing Utrecht, 18 september 2015 Groot stedelijke corporatie in Metropool Regio

Nadere informatie

... SucCESvol implementeren. WPG Research. In zes stappen de Customer Effort Score inrichten om de metric op een goede manier te kunnen inzetten

... SucCESvol implementeren. WPG Research. In zes stappen de Customer Effort Score inrichten om de metric op een goede manier te kunnen inzetten SucCESvol implementeren In zes stappen de Customer Effort Score inrichten om de metric op een goede manier te kunnen inzetten Presentatie MIE Meyke Reitsma (Liander) Harm Wevers (WPG Research) Achtergrond

Nadere informatie

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Presentatie GRP 2016-2020 Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Programma Inhoud Waarom een nieuw GRP? Evaluatie afgelopen planperiode Een gezonde leefomgeving Een veilige leefomgeving:

Nadere informatie

Beschikken over actuele gegevens van elkaars deel van de (afval)waterketen

Beschikken over actuele gegevens van elkaars deel van de (afval)waterketen Beschikken over actuele gegevens van elkaars deel van de (afval)waterketen Wijnand Turkensteen Waterschap Rijn en IJssel Rutger Traag Gemeente Duiven Waar gaan we het over hebben? Inleiding Ons probleem

Nadere informatie

Stimuleren en beoordelen van een onderzoekende houding. Forra Cornelis docent fontys paramedische hogeschool

Stimuleren en beoordelen van een onderzoekende houding. Forra Cornelis docent fontys paramedische hogeschool Stimuleren en beoordelen van een onderzoekende houding Forra Cornelis docent fontys paramedische hogeschool f.cornelis@fontys.nl Even voorstellen FPH Uniform afstudeertraject (25 EC) Gezamenlijk onderwijs

Nadere informatie

Wie zijn we Wat is onze visie Meer informatie. Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven

Wie zijn we Wat is onze visie Meer informatie. Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven Visie aanpak verduurzaming vastgoed gemeente Eindhoven Wie zijn we? Gestart in 1986 Duurzaamheid zit in onze genen Ruim 110 medewerkers Woningbouw, utiliteit, overheid, gezondheidszorg, onderwijs, monumenten,

Nadere informatie

Eindpresentatie Pilot Gebiedsscan Eindhoven - Utrecht. Informatie voor gebiedsontwikkeling digitaal bij elkaar. Woensdag 13 juni 2018

Eindpresentatie Pilot Gebiedsscan Eindhoven - Utrecht. Informatie voor gebiedsontwikkeling digitaal bij elkaar. Woensdag 13 juni 2018 Eindpresentatie Pilot Gebiedsscan Eindhoven - Utrecht Informatie voor gebiedsontwikkeling digitaal bij elkaar Woensdag 13 juni 2018 Gebiedsscan team Context: Proeftuin Omgevingswet Kadaster Doel: samen

Nadere informatie

Explosief Groeien met Digital Analytics

Explosief Groeien met Digital Analytics Explosief Groeien met Digital Analytics 2 bureau s 70 werknemers 50 landen 16 disciplines 200 opdrachtgevers Gebruik van de beste tools Data-/tagmanagement Analytics Optimalisatie Overig Opdrachtgevers

Nadere informatie

Module C2305 Voorbeelden van meetprojecten. Inhoud

Module C2305 Voorbeelden van meetprojecten. Inhoud Module C2305 Voorbeelden van meetprojecten Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Verantwoording 3 1.2 Wat is veranderd? 3 1.3 Opstellers en begeleidingscommissie 4 1.4 Leeswijzer 4 2 Voorbeeldmeetproject Systeemfunctioneren

Nadere informatie

Water. ICT Water Congres 11 oktober 2018

Water. ICT Water Congres 11 oktober 2018 Water ICT Water Congres 11 oktober 2018 Introductie: Bedrijfsprofiel Onderdeel van ICT Group N.V. Opgericht in 1978 1100 medewerkers Kwaliteit: ISO 9001, ISO 27.001 Marktgericht: Oosterhout Deventer Groningen

Nadere informatie

Uitwerking Bijeenkomst Leveranciers/Rijksoverheid Social Return en Duurzaamheid dd 28 juni 2016

Uitwerking Bijeenkomst Leveranciers/Rijksoverheid Social Return en Duurzaamheid dd 28 juni 2016 Uitwerking Bijeenkomst Leveranciers/Rijksoverheid Social Return en Duurzaamheid dd 28 juni 2016 Categoriemanagement IenM: Inkoopadvies, Interim-management en organisatieadvies; en Auditdiensten Conclusies

Nadere informatie

100% voorspelbaar onderhoud? Vitale assets Proces optimalisatie Een data gedreven RWS!

100% voorspelbaar onderhoud? Vitale assets Proces optimalisatie Een data gedreven RWS! 100% voorspelbaar onderhoud? Proces optimalisatie Een data gedreven RWS! 1 2 3 8 stappenplan 4 5 1) Installatie sensoren (incl. ontsluiten SCADA-data) 2) Verzenden data (veilig!) 3) Opslag data 4) Combineren

Nadere informatie

Voorstel aan het Algemeen Bestuur:

Voorstel aan het Algemeen Bestuur: 7DIRECTIE Maria Theresialaan 99 Postbus 314 6040 AH Roermond DIRECTIE Tel: 0475-394240 Fax: 0475-311605 www.wbl.nl info@wbl.nl Corsanr. UNIT STAF STAF LAB VH WH ZVB P&C P&O 2010.09142 Voorstel aan het

Nadere informatie

De geïntegreerde architectuur van Informatie- en Operationele Techniek. Jurg Bremmer (sr. Consultant - )

De geïntegreerde architectuur van Informatie- en Operationele Techniek. Jurg Bremmer (sr. Consultant - ) De geïntegreerde architectuur van Informatie- en Operationele Techniek Jurg Bremmer (sr. Consultant - ) Welkom Agenda Introductie Informatie architectuur Voorbeelden Aanpak Discussie Jurg Bremmer sr. Consultant

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan. Koninklijke Bammens

Energiemanagement actieplan. Koninklijke Bammens Maarssen, 16 februari 2015 Auteur(s): Niels Helmond Geaccordeerd door: Simon Kragtwijk Directievertegenwoordiger Milieu / Manager Productontwikkeling C O L O F O N Het format voor dit document is opgesteld

Nadere informatie

Hoe ver moet je gaan?

Hoe ver moet je gaan? Hoe ver moet je gaan? Requirements verzamelen in agile John Copier; Marcel Steur 8 oktober 2015 Introductie Marcel + Qquest Informatica TU Delft Bedrijfskunde HSA + VU IT combineren met bedrijfskunde Qquest

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan

Energiemanagement actieplan Energiemanagement actieplan Vandervalk+degroot-groep Waalwijk, 15 oktober 2013 Auteur(s): Arend-Jan Costermans Ed den Breejen Antoine Steentjes Joni Ann Hardenberg Geaccordeerd door: Leo van der Valk Algemeen

Nadere informatie

Sturing in de boezem van Rijnland. PAOTM cursus 1

Sturing in de boezem van Rijnland. PAOTM cursus 1 Sturing in de boezem van Rijnland PAOTM cursus 1 Inhoud: Rijnland in cijfers De boezem van Rijnland De historie van sturing bij Rijnland Hoe en waarop wordt er gestuurd PAOTM cursus 2 Rijnland in cijfers

Nadere informatie

Mededeling aan het AB

Mededeling aan het AB BRO Algemeen Fout! Ongeldige bes tandsnaam. Mededeling aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. coenene/2017.05745 Onderwerp Voldoen aan afnameverplichting. Agendapuntnr. 3.1 AB-vergadering 5-4-2017 Samenvatting

Nadere informatie

7-stappenschema. Slimme constructies voor slim beheer en onderhoud. SBR CUR 1992, praktijk cases

7-stappenschema. Slimme constructies voor slim beheer en onderhoud. SBR CUR 1992, praktijk cases SBR CUR 1992, praktijk cases Slimme constructies voor slim beheer en onderhoud 7-stappenschema Door: Jeroen Oldenhof Beheerder Riolering en Water Gemeente Alphen aan den Rijn Typen monitoringprojecten

Nadere informatie

Benchmarks en Prestatie Indicatoren

Benchmarks en Prestatie Indicatoren Benchmarks en Prestatie Indicatoren Benchmarks en PI s Te bespreken Prestatie Indicatoren - Waarom? - Hoe te ontwikkelen? - Kenmerken - Voorbeeld van dashboard HHSK Benchmarks - Welke zijn er? - Relevant

Nadere informatie

Capaciteitsbepaling persleiding BRG Noord RWZI West. Invloed niet-functionerende ontluchters

Capaciteitsbepaling persleiding BRG Noord RWZI West. Invloed niet-functionerende ontluchters Capaciteitsbepaling persleiding BRG Noord RWZI West Invloed niet-functionerende ontluchters Kees Kooij - Deltares 24 juni 214 Vraagstelling WATERNET Aanleiding : niet goed functioneren van automatische

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

Stand van zaken themagroep Stedelijk Water

Stand van zaken themagroep Stedelijk Water Stand van zaken themagroep Stedelijk Water Themagroep stedelijk water 20 maart 2014 Winnet: themagroep Stedelijk Water 1 Samenstelling werkgroep De werkgroep waterkwaliteit bestaat uit de volgende deelnemers:

Nadere informatie

OTL als backbone. in een Agile omgeving. Seminar Smart Data Practices 31 januari Justin van der Vlies

OTL als backbone. in een Agile omgeving. Seminar Smart Data Practices 31 januari Justin van der Vlies OTL als backbone in een Agile omgeving Seminar Smart Data Practices 31 januari 2019 Justin van der Vlies Gemeente Amsterdam Riolering Grondwater Drinkwater Vaarwegbeheer Dijken Waterpeil Oppervlaktewater

Nadere informatie

smartops people analytics

smartops people analytics smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel

Nadere informatie

IN 7 STAPPEN NAAR MEER IMPACT

IN 7 STAPPEN NAAR MEER IMPACT IN 7 STAPPEN NAAR MEER 1 2 3 4 IMPACT 7 6 GEEF VORM AAN JE COMMUNICATIE 5 1 VERKEN 2 DENK De eerste stap naar meer impact is het uitnodigen van een outside eye, een buitenstaander die je helpt om door

Nadere informatie

Het gegarandeerd verbeteren van IBA-systemen; feit of fabel?

Het gegarandeerd verbeteren van IBA-systemen; feit of fabel? 1 Het gegarandeerd verbeteren van IBA-systemen; feit of fabel? Velddag IBA 13 november 2012, Sneek Jan Broos, IBA Kenniscentrum Nederland 2 Situatie rond 2005 Voor miljoenen zijn in korte tijd vele duizenden

Nadere informatie

Inschrijven voor een Best Value uitvraag. Jeroen & Gertjan ter Heurne

Inschrijven voor een Best Value uitvraag. Jeroen & Gertjan ter Heurne Inschrijven voor een Best Value uitvraag Jeroen & Gertjan ter Heurne Programma Voorstellen Inschrijvingstraject Opstellen kwalitatieve documenten Voorbereiding Opstellen documenten BV Ervaringen Mourik

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Module 1. Optimaliseren in de afvalwaterketen Den Helder. Gemeente Den Helder en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier april

Module 1. Optimaliseren in de afvalwaterketen Den Helder. Gemeente Den Helder en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier april Optimaliseren in de afvalwaterketen Den Helder Auteur Gemeente Den Helder en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Registratienummer 14.344 Versie 1.0 Status Definitief Gemeente Den Helder / HHNK

Nadere informatie

De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren

De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren KPMG Lean Six Sigma De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren Landelijk Congres V&J 18 Februari 2016 Wij zijn wij? http://www.linkedin.com/in/sajburgers https://nl.linkedin.com/in/markkopmels

Nadere informatie

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s In vogelvlucht Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s watersysteem De afvalwaterketen Wij beschouwen de afvalwaterketen als één geheel,

Nadere informatie