Borging farmacotherapeutische afspraken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Borging farmacotherapeutische afspraken"

Transcriptie

1 Borging farmacotherapeutische afspraken 12 september 2017 Aan: De organisaties in de regio West-Brabant die betrokken zijn bij de bestaande formularia DM en CVRM en/of betrokken waren bij het farmacieproject Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg : Huisartsen: Huisartsen Zorggroep Breda + Zorggroep Het Huisartsenteam + Zorroo Apothekers: Stichting Farmaceutische Zorg (SFZ) Ziekenhuis: Amphia (MSB-A, Amphia Apotheek) Verzekeraar: CZ Van: Dominiek Rutters (Programmamanager ViZ), Robert Zegers (Zorggroep Het Huisartsenteam), Jacco Pesser (St. Farmaceutische Zorg), Berry van der Steen (Huisartsen Zorggroep Breda), Nils van t Veer en Dayenne de Winter (Amphia Apotheek) en Gaby Prins (CZ) In kopie reeds gedeeld met: Ron Dingjan (Zorroo), Karin Jansen (Amphia), Sjoerd van Thiel en Coen van Guldener (internisten Amphia) Achtergrond In april 2017 is op verzoek van stakeholders van 1 een vertegenwoordiging van verschillende zorgorganisaties uit West-Brabant bij elkaar gekomen 2 met het doel te bespreken welke mogelijkheden er zijn om de reeds gemaakte (en toekomstig te maken) regionale farmacotherapeutische afspraken te borgen. Het vraagstuk is ontstaan naar aanleiding van de succesvolle afronding in 2016 van het project Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg 3. Tijdens de regionale bijeenkomst stond de vraagstelling centraal: Hoe kunnen professionals uit de 1 e en de 2 e lijn worden gefaciliteerd om gemaakte afspraken over zinnige en zuinige farmacotherapie te bestendigen? Na een eerste informatieve bijeenkomst heeft in mei 2017 nog een tweede bijeenkomst plaatsgevonden. Vraagstelling/ te nemen besluit: Deze notitie behelst een advies over het regionaal borgen van farmacotherapeutische afspraken in West-Brabant en is tot stand gekomen na overleg tussen de personen (of een aantal daarvan) die aanwezig waren bij de hierboven genoemde besprekingen. De notitie richt zich op de bestuurders of besturen van de organisaties die in de regio betrokken zijn bij de bestaande formularia DM en CVRM en/of bij het farmacieproject Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg, met de volgende vraagstelling: Kunt u zich vinden in de 5 onderdelen van het in deze notitie uitgebrachte advies? Bent u bereid om vanuit uw achterban een persoon af te vaardigen voor de Regionale Formularium Commissie (nieuwe stijl) om zorg te dragen voor bespreking en implementatie van de geadviseerde acties? 1 Met name vanuit de bij het farmacieproject betrokken professionals uit de 1 e lijn. Als we het hier over West-Brabant hebben gaat het om het oostelijk gedeelte van West-Brabant, anders gezegd: het adherentiegebied van HZG Breda en HHT. 2 St. Farmaceutische Zorg, Zorggroep Het Huisartsenteam, Huisartsen Zorggroep Breda, Zorroo, CZ, Amphia. Zie bijlage 1 voor aanwezige personen. 3 In dit project werd gestuurd op het doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen in de groepen cholesterolverlagers, ATII-blokkers en protonpompremmers. 1

2 Het advies 1. Richt een Regionale Formularium Commissie in. Het belangrijkste antwoord op de vraagstelling hoe professionals uit de 1 e en 2 e lijn kunnen worden gefaciliteerd om gemaakte afspraken over zinnige en zuinige farmacotherapie te bestendigen is: zorg voor inrichting van een Regionale Formularium Commissie. Zorg ervoor dat alle partijen aan tafel zitten, naast de 3 zorggroepen en de internisten ook de cardiologen (of tenminste een vertegenwoordiging namens het MSB-A voor een structurele verbinding met alle specialisten), de ziekenhuisapotheker van het Amphia en de openbare apothekers via Stichting Farmaceutische Zorg. 2. Implementeer ondersteunende automatiseringssoftware bij alle huisartsen. Zorg voor implementatie van de afgesproken regionale formularia in de Elektronisch Voorschrijf Systemen (EVS) van alle huisartsen uit de regio en implementeer de functionaliteit van het EVS+ 4 conform het beschreven aanbod van: ü Health Base (voor huisartsen die met het HIS Medicom werken) en van ü Digitalis/Prescriptor (voor alle huisartsen die werken met ieder ander HIS). Besluitvorming en begeleiding van deze implementatie adviseren wij in gezamenlijkheid te beleggen bij de drie huisartsenzorggroepen: Het Huisartsenteam, Huisartsen Zorggroep Breda en Zorroo. Richt een verzoek aan twee apothekers uit de regio voor het technisch invoeren van het formularium in Prescriptor en voor afstemming met Health Base. 3. Organiseer toezicht op gemaakte afspraken. Zoek vanuit de nieuwe Regionale Formularium Commissie naar een instrument (data) om zicht te houden op het nakomen van gemaakte afspraken. Denk hierbij aan de inzet van data van St. Farmaceutische Kengetallen. 4. Communiceer (en herhaal soms) wat je hebt afgesproken. Laat de Regionale Formularium Commissie de regionaal gemaakte afspraken en het belang hiervan voor de kwaliteit van farmacotherapeutische zorg nogmaals en op brede schaal op ieders netvlies brengen (professionals 1 e en 2 e lijn). Gebruik hierbij de reguliere communicatiekanalen van betrokken organisaties en zorg voor periodieke deskundigheidsbevordering. 5. Organiseer een eerste bijeenkomst Regionale Formularium Commissie en bespreek bovengenoemde adviezen en ook overige zaken die nodig en mogelijk zijn voor borging, zoals: de betrokkenheid van de 2 e lijn, de verzekeraar(s) en de borging van toekomstige formularia (zoals m.b.t. inhalatiemedicatie). Zie hieronder voor een onderbouwing van dit advies 4 Hier zo kortweg genoemd, zie verder in notitie naar uitgebreide beschrijving van functionaliteit 2

3 Onderbouwing advies Inhoud Aspecten van belang bij borging van farmacotherapeutische afspraken 3 Regionale overlegstructuur 3 Communicatie en deskundigheidsbevordering 4 Toezicht op toepassing van gemaakte afspraken 5 Software voor beslissingsondersteunend indicatiegericht voorschrijven conform regionale formularia 5 EVS+ mogelijkheden voor huisartsen West-Brabant 6 - Voor huisartsen met Promedico, Micro-HIS en andere HIS-sen (niet zijnde Medicom 7 - Voor huisartsen die met het HIS Medicom werken 7 Bijlagen Beschrijving Prescriptor 8 Mogelijkheden Medicom 10 Lijst van aanwezigen regionale bijeenkomsten 11 Referenties van gebruik indicatiegericht beslissingsondersteunend EVS 11 Aspecten van belang bij borging van farmacotherapeutische afspraken Als wij in deze notitie spreken over het borgen van farmacotherapeutisch afspraken dan doelen wij hiermee op het bestendigen van de regionaal gemaakte afspraken over het voorschrijven en vertrekken van medicijnen. Het gaat hierbij om te bepalen van wat er voor nodig is om te zorgen dat de gemaakt regionale afspraken 5 ook door de zorgprofessionals duurzaam kunnen worden gehandhaafd. Hiervoor is een aantal aspecten van belang: 1. Een regionale overlegstructuur 2. Communicatie over de gemaakte afspraken en deskundigheidsbevordering 3. Toezicht op de gemaakte afspraken en 4. Ondersteunende automatiseringssoftware In de onderliggende paragrafen worden deze aspecten specifiek voor de situatie in West-Brabant nader toegelicht. Regionale overlegstructuur In de eerste plaats is het van belang dat er een regionale overlegstructuur is waarbij huisartsen, specialisten en apothekers periodiek bij elkaar komen om te zorgen voor de ontwikkeling, het beheer, onderhoud en de evaluatie van (gemaakte) regionale formularia 6. Hoe is de huidige regionale situatie? Er is een bestaande maar nog niet naar ieders tevredenheid functionerende overlegstructuur, een paar jaar geleden begonnen als Stuurgroep Diabeteszorg. Hierbij zitten vertegenwoordigers periodiek om de tafel vanuit de 3 zorggroepen (HHT, HZG en Zorroo) en de internisten van 5 Vanuit de zorggroepen c.q. vanuit FTTO en zelfs FTO verband. 6 Een formularium is een samenvatting van medicamenteuze adviezen waarover tussen zorgverleners overeenstemming bestaat. Er bestaan formularia op zowel landelijk niveau (b.v. NHG-formularium) als regionaal en lokaal niveau (bijv. het Nijmeegs en Gronings formularium) 3

4 het Amphia ziekenhuis. Een aantal jaren geleden hebben zij in het kader van de ketenzorg voor DM en CVRM een viertal formularia ontwikkeld 7 : 1. Behandelbeleid hypertensie 2. Behandelbeleid statines 3. Diabetes behandelbeleid: OAD 4. Diabetes behandelbeleid: insuline Voor het bestendigen van deze formularia hebben partijen met elkaar afgesproken dat zij gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het beheer, evaluatie en onderhoud van de formularia. Namens iedere organisatie is bekend welke persoon betrokken is. Deze bestaande Stuurgroep Diabeteszorg heeft overigens een bredere scope heeft dan medicatie. Voor een daadwerkelijke borging van de afspraken zouden we ook graag zien dat het overleg wordt uitgebreid met de cardiologen (of tenminste een vertegenwoordiging vanuit het MSB-A voor een structurele verbinding met alle specialisten), de ziekenhuisapotheker en de openbare apothekers (deze laatste groep via een vertegenwoordiger van Stichting Farmaceutische Zorg). In dit voorstel noemen we dit daarom de inrichting van een Regionale Formularium Commissie. Vanuit een ViZ samenwerkingsverband tussen HZG Breda, HHT, SFZ, Amphia en CZ is in 2014 het project Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg gestart waarbij voor drie groepen geneesmiddelen gezamenlijke afspraken zijn gemaakt om te kiezen voor het goedkoopste geschikte middel: cholesterolverlagers, ATII-blokkers en Protonpompremmers. Borging van deze afspraken kan plaatsvinden vanuit deze nieuwe Regionale Formularium Commissie. Communicatie en deskundigheidsbevordering Een ander aspect dat van belang is bij de borging van farmacotherapeutische afspraken en een essentieel onderdeel is van een goede regionale samenwerking tussen verschillende disciplines, is een goede informatieuitwisseling c.q. verspreiding van de in regionaal verband gemaakte afspraken onder alle individuele huisartsen, specialisten en apothekers en hen hierbij te voorzien van een adequate uitleg en onderbouwing van de gemaakte keuzen. Daar hoort ook het borgen bij van voldoende deskundigheid om de afspraken rondom het voorschrijven en verstrekken van geneesmiddelen te kunnen toepassen. - Huisartsenà zorggroepen. Voor de doelgroep huisartsen vindt de verspreiding van de formularia plaats via de bestaande communicatiekanalen van de drie zorggroepen. Alle huisartsen zijn voorzien van geplastificeerde A4 tjes. De zorggroepen zien via hun eigen structuur en kwaliteitsafspraken met verzekeraars toe op naleving hiervan. Jaarlijks vinden er scholingsbijeenkomsten plaats iedere zorggroep doet dat op een eigen manier - met inbreng van specialistische expertise vanuit het ziekenhuis. Tijdens het ViZ farmacieproject zijn het ook de zorggroepen geweest van waaruit communicatie en aansturing van de interventie heeft plaats gevonden. Daarnaast maar misschien beter bovenal - bestaat er een uitgebreid systeem van FTO s: farmacotherapeutisch overleg tussen huisartsen en apothekers, een belangrijk instrument voor interdisciplinaire bespreking en bewaking van afspraken. - Specialisten à maatschappen. De internisten (en ook cardiologen en of andere maatschappen die betrokken zijn bij de regionale formularia) zijn er verantwoordelijk voor om hun collegae te informeren over de met de huisartsen gemaakte afspraken. Ook dit gebeurt via communicatievormen die passen bij de betreffende structuur van de maatschappen. Rondom het farmacieproject waren de specialisten 7 Ook wel het Breda Formularium genoemd (actuele versie 2016) 4

5 onvoldoende aangehaakt, alleen de ziekenhuisapotheker was betrokken en dit bleek onvoldoende voor de gewenste betrokkenheid van de individuele specialisten. - Apothekers à SFZ. Apothekers hebben een belangrijke rol in lokale FTO s en in het adviseren van huisartsen bij het hanteren van de formularia. Daarnaast zijn tijdens het ViZ farmacie project alle openbare apothekers via de bestuurlijke structuur van SFZ geïnformeerd en aangespoord de gemaakte afspraken na te komen. Ook op lokaal niveau, tussen apothekers en omliggende huisartsen, vond overleg plaats om afgesproken acties met elkaar uit te zetten. Op basis van de huidige situatie zijn er geen aanwijzingen dat er aanvullende maatregelen nodig zijn t.a.v. de informatie-uitwisseling en deskundigheidsbevordering voor de regionale samenwerking rondom farmacotherapie. Hooguit kan overwogen worden om de regionale formularia nog eens op ieders netvlies te brengen om daarmee het belang te onderstrepen van regionale samenwerking voor de kwaliteit van farmacotherapie. Deze taak zou kunnen worden belegd bij de bestaande overlegstructuur. Toezicht op toepassing van gemaakte afspraken Toezicht op gemaakte afspraken is een ander aspect bij het borgen van kwaliteitsafspraken. In principe geldt dat iedere professional een eigen verantwoordelijk heeft voor kwalitatief goede farmacotherapeutische zorg die voldoet aan de landelijke richtlijnen. Maar het hoort er ook bij dat je zicht houdt op het nakomen van de gemaakte afspraken in de regio. Zijn er getallen die ons laten zien hoe we onze afspraken nakomen? Het zou de kwaliteit van zorg naar onze mening ten goede komen als je regelt dat je ook zicht krijgt op het door iedereen nakomen van de gemaakte afspraken. Daarom adviseren wij om in de Regionale Formularium Commissie dit aspect op de agenda te zetten en te bespreken welke mogelijkheden kunnen worden ingezet 8 In de regio is er wel een breed ingevoerd systeem van FTO waarbij wordt geadviseerd om de formularia en de afspraken daaromheen als vast punt op de agenda te laten terugkomen. Voor het ViZ farmacieproject was destijds wel een vorm van toezicht georganiseerd. Voor deze scherp afgebakende interventie, én met een kop en een staart, verstrekten de zorggroepen kwartaalrapportages van de verzekeraar om individuele husartsen en apothekers aan te sporen patiënten actief om te zetten naar afgesproken medicatie. Dit verhoogde de motivatie om in een afgebakende periode actief extra interventies uit te zetten. Een van de doelen van het project was ook het stimuleren van een gedragsverandering om goedkoop als het kan en pas duur als het moet voor te schrijven. Wij zijn van mening dat toezicht hierop door deze stuurinformatie niet een blijvend toepasbaar instrument is. Advies is dus om in een eerstvolgende bijeenkomst van de Regionale Formularium Commissie te zoeken naar een instrument (data) om zicht te houden op het nakomen van gemaakte afspraken. Op lokaal niveau, in FTO verband, kunnen apothekers en huisartsen worden aangespoord met elkaar lijsten uit te wisselen van patiënten die nog op te dure medicatie staan. Het ligt bij de individuele professionele verantwoordelijkheid van huisartsen en apothekers om hiermee aan de slag te blijven. Software voor beslissingsondersteunend indicatiegericht voorschrijven conform regionale formularia 8 Bijvoorbeeld via Stichting Farmaceutische Kengetallen of m.b.v. data van CZ. 5

6 Als we het hebben over het borgen van regionale farmacotherapeutische afspraken dan is de inzet van specifieke software een bijzonder relevant en ondersteunend aspect. Voor de huisartsen hebben we het dan over een Elektronisch Voorschrijf Systeem (EVS) dat naast het landelijk NHG-formularium ook is ingericht met de regionaal afgesproken formularia en voorzien is van een specifieke module ter ondersteuning van het indicatiegericht voorschrijven van medicijnen. Het is naar onze mening dé weg die in deze regio nog bewandeld moet worden naar borging van farmacotherapeutische afspraken en daarom het belangrijkste onderdeel van dit advies. EVS met aparte module voor beslissingsondersteunend indicatiegericht voorschrijven In deze notitie kortweg EVS + genoemd. Het gebruik van een EVS is sinds 1 januari 2015 verplicht voor alle voorschrijvers 9. Met een EVS kan op geautomatiseerde wijze een recept worden uitgeschreven. Het is ook ingericht om gebruikt te worden voor het formulariumgericht voorschrijven. Om regionale afspraken te bestendigen is het van belang dat het EVS niet alleen gevuld is met de algemene landelijke richtlijnen (het NHG-formularium) maar juist ook met de regionale formularia. Er wordt met het formulariumgericht voorschrijven bovendien rekening gehouden met de werking, bijwerkingen, contra-indicaties, interacties en gebruiksgemak van de toediening. Bij het nemen van een beslissing over farmacotherapie is het daarnaast vanuit kwaliteits- en kostenbeheersingsoverwegingen raadzaam dat een arts gebruik maakt van een praktijk ondersteunend kennissysteem met toegevoegde intelligentie. Bij deze mogelijkheid gaat het over een uitbreiding van de bestaande EVS-sen met een functionaliteit waarmee de voorschrijver wordt ondersteund bij het indicatiegericht voorschrijven, op basis van tal van digitale databanken, extra toegevoegde intelligentie (patiëntgebonden) en elektronische landelijke, en naast het NHG-formularium juist dus ook regionale en zelfs lokale (zelf in te voeren) formularia. In het vervolg van deze notitie noemen we dat hier kortweg EVS+ In Nederland wint bij professionals, zorggroepen alsook verzekeraars de overtuiging in snel tempo terrein dat een toename van het formularium gericht voorschrijven via een dergelijk EVS+ (en dan dus specifiek ingericht met regionaal afgesproken formularia) leidt tot betere en goedkopere zorg 10. Ervaren huisartsen geven zelfs aan dat het 3-4 minuten consulttijd oplevert en directer leidt tot het voor de patiënt juiste medicijn. EVS+ mogelijkheden voor huisartsen West-Brabant Alle huisartsen gebruiken een EVS, dat is sinds 2015 verplicht. In de regio bestaat echter nog weinig bekendheid met de mogelijkheden van een EVS+. Bovendien zijn de formularia die in regionaal verband zijn afgesproken enkel in geplastificeerd A4 formaat verspreid en niet in de systemen geïmplementeerd. De twee regionale bijeenkomsten die vanuit ViZ zijn georganiseerd (april en mei 2017) hadden mede tot doel de betrokken partijen te informeren over de verschillende mogelijkheden. 9 Een EVS ondersteunt voorschrijvers (in principe van huisartsen tot specialisten) in hun beslissing bij het nemen van een farmacotherapeutisch advies. 10 Zie de bijlage van referenties van zorggroepen en regio s die hiervoor reeds gekozen hebben. 6

7 Gelet op de HIS-sen die door de huisartsen uit de regio worden gebruikt zijn er twee mogelijkheden. 1. Voor huisartsen met Promedico, Micro-HIS en andere HIS-sen NIET ZIJNDE Medicom Tijdens een regionale bijeenkomst in april hebben de aanwezigen met interesse geluisterd naar de praktijkervaringen van een apotheker uit Asten 11 (een van de grondleggers van de functionaliteit van een EVS+) met de opbouw en borging van lokaal/ regionale farmacotherapeutische afspraken en het gebruik van Prescriptor. Dit is een zogenaamd EVS+, een softwaremodule die eenvoudig toegankelijk is voor huisartsen van nagenoeg alle HIS-sen 12 en die in de dagelijkse praktijk gemak en kwaliteit biedt voor de voorschrijvend huisarts. Het is een module waarmee huisartsen gefaciliteerd kunnen worden in het benaderen van regionale, lokale en natuurlijk ook de gangbare landelijke formularia. Bovendien is het een beslissingsondersteunend indicatiegericht systeem voor het borgen van de gemaakte farmacotherapeutische afspraken. Bij de Zorggroepen Het Huisartsenteam en Zorggroep Breda werken ongeveer 46 huisartsen met Promedico-ASP en een enkeling met Micro-His en Mira. Zie de bijlage Prescriptor voor meer informatie over deze softwaremodule. 2. Voor huisartsen die met het HIS Medicom werken Omdat in de regio de meeste huisartsen werken met het HIS Medicom en dit HIS een eigen EVS heeft (en niet gebruikt kan worden in combinatie met de hierboven genoemde softwaremodule Prescriptor), is uit deze eerste regionale bijeenkomst een vervolgvraag voortgekomen naar de mogelijkheden die Medicom te bieden heeft. Tijdens de tweede regionale bijeenkomst heeft Health Base 13 op verzoek van Pharmapartners 14 de mogelijkheden van dit HIS laten zien. Het bleek dat dit meer omvattend is dan veel huisartsen en apothekers zich realiseren en in de praktijk gebruiken. Qua functionaliteit zijn de mogelijkheden van het EVS van Medicom en dat van Prescriptor op hoofdlijn vergelijkbaar 15. Ook Medicom beschikt dus al over de functionaliteit van een EVS met beslissingsondersteuning voor het indicatiegericht voorschrijven van medicijnen. Medicom beschikt over een eigen centraal formularium dat wordt onderhouden vanuit Health Base. De regionale formularia zijn in dit systeem niet geïmplementeerd; de mogelijkheden daartoe zijn aanwezig maar complex. Om de bestaande formularia uit de regio toch via het EVS toegankelijk te maken heeft Health Base op verzoek van de commissie een aanbod uitgewerkt om deze voor de artsen uit de regio eenvoudig toegankelijk te maken (zie de bijlage). In de regio werken de overige huisartsen (ca. 150, incl. de huisartsen van Zorroo) allemaal met Medicom. Zie voor meer informatie over de mogelijkheden van het voorschrijven en het formularium. 11 Gertjan Hooijman 12 Behalve het HIS Medicom 13 Health Base is een expertisecentrum voor farmaceutische en medische informatie en ontwikkelt en onderhoudt apotheekinformatiesystemen (AIS) en huisartsinformatiesystemen (HIS) o.a. in opdracht van Pharmapartners. 14 Leverancier van Medicom. 15 Het grote verschil is dat het invoeren en onderhouden van lokale of regionale afspraken in Medicom complexer is omdat het Medicom formularium centraal in principe door Health Base wordt onderhouden. Tot op zeker niveau kunnen lokale en regionale afspraken wel worden ingevoerd, maar dit is niet gemakkelijk en kan vanuit 1 punt in de regio maar moet per cluster van huisartsen plaatsvinden 15. In zo is althans de ervaring van aanwezige huisartsen en apothekers. 7

8 Bijlage beschrijving in indicatie kosten Prescriptor Prescriptor is een beslissingsondersteunend voorschrijfsysteem (een EVS + ) van Digitalis, marktleider in de eerste lijn (4500 huisartsen) en ook binnen instellingen zoals verpleeghuizen en in de ouderenzorg, GGZ en Defensie sterk groeiende. Prescriptor is een voorbeeld van een EVS dat geïntegreerd is in het medisch patiëntdossier. Het geeft de arts beslissingsondersteunend advies dat gebaseerd is op een veelheid aan informatiebronnen. Het is door Digitalis Rx bv speciaal ontwikkeld voor voorschrijvers, van huisartsen tot specialisten. Formulariummanagement Bij de keuze in het voorschrijfproces vormen landelijke en regionale formularia (zoals NHG-EVS, ETAS, het Nijmeegs Formularium, het Gronings Formularium) de leidraad. Prescriptor biedt daarnaast ook mogelijkheden voor de implementatie van lokale (FTO) of regionale therapie-afspraken (transmurale formularia). Deze afspraken hoeven niet in te gaan tegen bestaande richtlijnen, maar bieden de mogelijkheid richtlijnen effectiever en meer interdisciplinair in te richten en toe te passen. Zo kunnen samenwerkingsverbanden van zorgverleners (huisartsen, apothekers, specialisten, HAP) hun eigen/ gezamenlijke formularium samenstellen en implementeren binnen Prescriptor. Landelijke, regionale en/of lokale afspraken zijn dan ook goed naast elkaar in de praktijk toepasbaar. Via een software tool, de Formularium- Wizard, zijn de EVS-bestanden van een FT(T)O, HAGRO, Formularium- CIE, HAP te beheren. Hiermee worden de eigen indicaties, therapieschema s en -keuzes, recepten en toelichtende teksten naast de reeds beschikbare EVSbestanden van de Prescriptorlicentiehouder gebundeld. 8

9 9

10 Bijlage mogelijkheden Medicom en indicatie kosten aanpassing Voor een beschrijving van het systeem: zie Na de presentatie van Health Base in mei 2017 (in Oosterhout) heeft Health Base zich opnieuw beraden de wijze waarop zij met het formularium in Medicom de farmacotherapeutische afspraken in West-Brabant optimaal kunnen ondersteunen. Het betreft afspraken over de volgende vier onderwerpen: v Hypertensie v Statine gebruik v Diabetes mellitus v Insulinegebruik Zij kunnen voor deze onderwerpen het formularium zo aanpassen dat het in Medicom visueel lijkt op de aangeleverde PDF documenten. Als een Medicom-gebruiker bij deze ICPC codes het formularium kiest, ziet hij/zij in Medicom een vergelijkbaar beeld en identieke indeling als op de PDF. Met precies dezelfde recepten, in dezelfde volgorde en dosering als in de PDF-documenten. Echter niet meer dan dat, dus niet de optie om een vergelijkbaar geneesmiddel te kiezen of een andere dosering. Dat kan wel met het standaard Medicomformularium. Ter illustratie hieronder een mock-up van het diabetesformularium. 10

11 Bijlage lijst van aanwezigen regionale bijeenkomsten 5 april 24 mei Naam Functie Organisatie X X Berry van der Steen Huisarts, lid werkgroep Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg X X Robert Zegers Huisarts, kaderarts HVZ, lid werkgroep Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg Huisartsen Zorggroep Breda e.o. Zorggroep Het Huisartsenteam X X Jacco Pesser Apotheker, voorzitter SFZ Stichting Farmaceutische Zorg X X Gaby Prins Zorginkoper Huisartsenzorg, Versterking 1e lijn & Ketenzorg, lid werkgroep Zinnige en Zuinige Farmaceutische Zorg CZ X Nils van t Veer Ziekenhuisapotheker Amphia X Dayenne de Winter Apotheek Amphia Amphia X Karin Jansen Relatiemanager Amphia X X Ron Dingjan Huisarts, voorzitter bestuur ZORROO (Oosterhout e.o.) X X Dominiek Rutters Programmamanager Bijlage referenties van gebruik indicatiegericht beslissingondersteunend EVS Zorgverzekeraar CZ staat achter het in dit memo uitgebrachte advies en komt in haar beleid ook binnenkort met een nieuwe prestatie voor de eerstelijns zorg. Naast de huidige prestatie komen zij binnenkort met de prestatie Formularium gericht voorschrijven met behulp van een Elektronisch Voorschrijfsysteem (EVS). Voor de ontwikkeling van deze prestatie zijn HIS-leveranciers gevraagd om hun HIS hierop goed in te richten. In Asten werken de apothekers met alle omliggende huisartspraktijken al een aantal jaren met een beslissingsondersteunende indicatiegerichte module van hun EVS (Prescriptor). Apotheker Gert-Jan Hooijman is de grote lokale voortrekker 16 ; hij heeft ervoor gezorgd dat alle lokale FTO afspraken in het EVS van de huisartsen zijn ingevoerd. Huisartsen willen niet meer zonder, besparen op consulttijd en schrijven door dit EVS-gestuurde formularium transparant en goedkoop voor. We besparen in Asten per jaar op het door zorgverzekeraar CZ berekende farmaciebudget voor de inwoners van dit gebied. In Limburg, omgeving Sittard, heeft Zorggroep MCC Omnes vanuit de proeftuin ook een farmacieproject doorlopen, vergelijkbaar met het ViZ project. Recent is daar besloten om vanuit dezelfde borgingsbehoefte als ViZ alle huisartspraktijken stapsgewijs te gaan voorzien van Prescriptor. Zij gebruiken naast het NHGformularium het Nijmeegs Formularium en het Asten formularium - en gaan hier hun eigen lokale transmurale farmaceutische afspraken aan toevoegen. Eenzelfde beweging is bij Cohesie in gang gezet: een zorggroep van zo n 110 huisartsen uit de omgeving van Venlo, heeft ook recent besloten om het Nijmeegse Formularium te kopen en Prescriptor te gaan gebruiken, evenals HOZL, een zorggroep van 131 huisartsen uit Oostelijk Zuid Limburg (omgeving Heerlen). 16 Zie ook artikel van Good Practice in Pharmaceutische Weekblad, 11 april 2014, Voorschrijfadvies van huisarts komt uit de Cloud 11

Rationeel voorschrijven 3.0

Rationeel voorschrijven 3.0 Rationeel voorschrijven 3.0 De basis van het proces 08-11-2017 Na 25 jaar farmaco-therapie overleg Gemaakte afspraken verwaterden Methode zoeken om afspraken vast te leggen Voorschrijfgemak voor huisartsen

Nadere informatie

Bijlage 5 zorginkoopbeleid Huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg

Bijlage 5 zorginkoopbeleid Huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg Bijlage 5 zorginkoopbeleid 2018-2019 Huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg Bijlage 5 Resultaatbeloning doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen Vanaf 2018 heeft Menzis in samenspraak met een vertegenwoordiging

Nadere informatie

Rationeel voorschrijven 3.0

Rationeel voorschrijven 3.0 Symposium Kennismanagement. Op weg naar medicatieveiligheid 3.0 Rationeel voorschrijven 3.0 Over EVS, FTO en Formularium Nieuwegein, 17 juni 2014 Gertjan Hooijman, FTO Asten Er was eens (20 jaar geleden)

Nadere informatie

Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van!

Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! 1 Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! Als huisarts bent u een belangrijke

Nadere informatie

Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen. Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013

Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen. Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013 Kwaliteit en doelmatigheid van voorschrijven van medicijnen Rob Essink, apotheker MPH, 28 maart 2013 Inhoud presentatie 1. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik 2. Monitoren voorschrijfgedrag,

Nadere informatie

NASLAG WERK MIJN.STREEK FORMULARIUMGERICHT VOORSCHRIJVEN VIA

NASLAG WERK MIJN.STREEK FORMULARIUMGERICHT VOORSCHRIJVEN VIA NASLAG WERK MIJN.STREEK FORMULARIUMGERICHT VOORSCHRIJVEN VIA Een regionaal project van Anders Beter WM en Mijn Zorg OZL 3-4-2017 PRESCRIPTOR Zinnig en zuinig medicatiegebruik Inhoud 1. Doel m.b.t. het

Nadere informatie

Samenvatting reacties Stakeholders ViZ op koersnotitie

Samenvatting reacties Stakeholders ViZ op koersnotitie Samenvatting reacties Stakeholders ViZ op koersnotitie Behorend bij vragenlijst n.a.v. notitie Op weg naar een gezonde regio via mensgerichte zorg Datum 29 mei 2018 Van Aan Cc : Dominiek Rutters : Stakeholders

Nadere informatie

Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van!

Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! 1 Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! Als huisarts bent u een belangrijke

Nadere informatie

WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025

WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025 WORKSHOP: DE ROL VAN DE OPENBAAR APOTHEKER IN 2025 INSPIRE klantenevenement 14 november 2013 Inhoud Farmacie 2013 Workshop scenario analyse Toekomstbeeld VJA Praktijkvoorbeelden Visiedocument Jonge Zorgverleners

Nadere informatie

NHG-Standpunt. Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg. Dokter, mag ik een recept voor...? standpunt

NHG-Standpunt. Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg. Dokter, mag ik een recept voor...? standpunt NHG-Standpunt Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg Dokter, mag ik een recept voor...? standpunt Schatting: jaarlijkse stijging van 11 procent voor geneesmiddelenuitgaven Centrale rol voor de huisarts

Nadere informatie

Cardio Vasculair Risico Management 29 januari 2014

Cardio Vasculair Risico Management 29 januari 2014 Cardio Vasculair Risico Management 29 januari 2014 Opening en welkom Adriaan Timmers, huisarts, bestuurder STERK Presentatie ketenzorgprogramma CVRM en transmurale afspraken Huug van Duijn, kaderarts Hart-

Nadere informatie

Redactie PharmaPartners Huisartsenzorg 10 december 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

Redactie PharmaPartners Huisartsenzorg 10 december 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, Redactie PharmaPartners Huisartsenzorg 10 december 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder

Nadere informatie

Regionale optimalisatie behandeling Vitamine B12 deficiëntie Een kleine doelgroep, slimmer behandeld 28 september 2017

Regionale optimalisatie behandeling Vitamine B12 deficiëntie Een kleine doelgroep, slimmer behandeld 28 september 2017 Regionale optimalisatie behandeling Vitamine B1 deficiëntie Een kleine doelgroep, slimmer behandeld 8 september 017 Een project vanuit de Denktank Eerstelijns Diagnostiek Van: Klinisch chemisch laboratorium

Nadere informatie

Rapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010

Rapport. Cardiovasculair risicomanagement. Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010 Rapport Cardiovasculair risicomanagement Simvastatine: keuze en dosering 2009-2010 Colofon Auteur Daniëlla Theunissen, apotheker Met medewerking van Marianne Nijpels, apotheker Illustratie Len Munnik september

Nadere informatie

ANDERSBETER EN MIJNZORG. Reglement formulariumcommissie MIJN.streek formularium

ANDERSBETER EN MIJNZORG. Reglement formulariumcommissie MIJN.streek formularium ANDERSBETER EN MIJNZORG Reglement Formulariumcommissie MIJN.streek formularium pag. 1 Algemeen De regio s Oostelijk Zuid-Limburg (OZL) en Westelijke Mijnstreek (WM) hebben de triple aim gedachte hoog in

Nadere informatie

Bijzonder Kenmerk: Reden van voorschrijven IR V-1-2-2

Bijzonder Kenmerk: Reden van voorschrijven IR V-1-2-2 1/11 Z-Index Alexanderstraat 11 2514 JL Den Haag Postbus 16090 2500 BB Den Haag T 070-37 37 400 F 070-37 37 401 info@z-index.nl www.z-index.nl KvK: Haaglanden 27177027 Auteur(s) Drs. L. Grandia Drs. M.

Nadere informatie

Enquête FTO-groepen SAMENSTELLING FTO-GROEP NAAM HUISARTS APOTHEKER ANDERS, NAMELIJK. Naam huisartsengroep... Naam FTO-groep... Naam contactpersoon...

Enquête FTO-groepen SAMENSTELLING FTO-GROEP NAAM HUISARTS APOTHEKER ANDERS, NAMELIJK. Naam huisartsengroep... Naam FTO-groep... Naam contactpersoon... Enquête FTO-groepen Naam huisartsengroep... Naam FTO-groep... Naam contactpersoon... SAMENSTELLING FTO-GROEP NAAM HUISARTS APOTHEKER ANDERS, NAMELIJK 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Nadere informatie

Sandwichnascholing 2017

Sandwichnascholing 2017 Sandwichnascholing 2017 Samen Verantwoord Veilig Voorschrijven Angela van Liempd Medisch directeur zorggroep RCH Huishoudelijke mededelingen Na afloop tekenen in de borrelruimte Ophalen inhalator placebo

Nadere informatie

Werkdocument prestatie Gestructureerde complexe ouderenzorg

Werkdocument prestatie Gestructureerde complexe ouderenzorg Werkdocument prestatie Gestructureerde complexe ouderenzorg Beschrijving van de prestatie De module gestructureerde complexe ouderenzorg richt zich op de zorg aan ouderen van 75 jaar en ouder in de eerste

Nadere informatie

Handleiding Formularium gericht voorschrijven in MicroHIS X

Handleiding Formularium gericht voorschrijven in MicroHIS X Handleiding Formularium gericht voorschrijven in MicroHIS X DXC Datum: december 2018 Versie: 3, 2018 2018 DXC. All rights reserved. DXC Laan van Zuid Hoorn 70 2289 EK Rijswijk Tel. 071-52 56 747 E-mail

Nadere informatie

Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van!

Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten Maak er gebruik van! 1 Aanvullende mogelijkheden bij de zorgverlening voor uw patiënten. Maak er gebruik van! Als huisarts bent u een belangrijke

Nadere informatie

Doel communicatie nierschade

Doel communicatie nierschade April 2013 Paul van den Broek huisarts te Goirle Kaderarts DM I.s.m. Jeroen Rovers, huisarts Tilburg Doel communicatie nierschade Uitwisseling informatie Gedeelde verantwoordelijkheid Juridisch vastgelegd

Nadere informatie

Wensen van apothekers rondom klinische labwaarden

Wensen van apothekers rondom klinische labwaarden Wensen van apothekers rondom klinische labwaarden Apothekers ontvangen graag on-line een zogeheten push bericht indien de geanalyseerde nierklaring in MDRD < 50 ml/min is. Dit bericht dient automatisch

Nadere informatie

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. BENU Apotheek De Meierij

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. BENU Apotheek De Meierij Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en BENU Apotheek De Meierij 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken

Nadere informatie

Proces en toelichting

Proces en toelichting Substitutie Zorgvernieuwing Proces en toelichting 1 Substitutie Samenwerkingsverbanden kunnen met Achmea onderhandelen over: Astma/COPD op basis s van substitutie substtute (komt dan in plaats van bestaand

Nadere informatie

Verslag workshop Ik zie, ik zie wat jij ook kunt zien

Verslag workshop Ik zie, ik zie wat jij ook kunt zien Verslag workshop Ik zie, ik zie wat jij ook kunt zien 25 juni 2014, NH Hotel, Barbizonlaan 2 te Capelle aan den Ijssel. Een van de doelstellingen van de SAGR is het stimuleren van de samenwerking tussen

Nadere informatie

Het organiseren van een MDO

Het organiseren van een MDO Het organiseren van een MDO Handreiking voor de organisatie van Multidisciplinair Overleg i.h.k.v. de keten ouderenzorg ZIO, Zorg in ontwikkeling VERSIE 1.0, 170131 Inleiding Gezien het multidisciplinaire

Nadere informatie

Werkplan Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie. Marcel Settels Accountmanager leveranciers

Werkplan Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie. Marcel Settels Accountmanager leveranciers Werkplan 2015 Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie Marcel Settels Accountmanager leveranciers 13 november 2014 Werkplan 2015 Wie doen er mee? VZVZ Servicecentrum Beheerder zorginfrastructuur

Nadere informatie

Fijn dat uw praktijk meedoet aan ACT II, het vervolg van het Amsterdams Cardiovasculair Traject (ACT).

Fijn dat uw praktijk meedoet aan ACT II, het vervolg van het Amsterdams Cardiovasculair Traject (ACT). Welkom bij ACT II Fijn dat uw praktijk meedoet aan ACT II, het vervolg van het Amsterdams Cardiovasculair Traject (ACT). ACT liep van 2010-2012 en heeft een groot deel van de Amsterdamse huisartsen gestimuleerd

Nadere informatie

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen 1. Toelichting op het onderwijsmateriaal 1 Dit onderwijsmateriaal is gebaseerd op de NHGStandaard M71 van mei 2012 Van geen enkel medicament is aangetoond dat dit effectief zou zijn bij de behandeling

Nadere informatie

De inspectie zal haar toezichtbeleid bij brief communiceren aan VWS en betrokken partijen alsmede aan het zorgveld via de IGZ website.

De inspectie zal haar toezichtbeleid bij brief communiceren aan VWS en betrokken partijen alsmede aan het zorgveld via de IGZ website. > Retouradres Postbus 2680 3500 GR Utrecht Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2680 3500 GR Utrecht T 088 120 50 00 F 088 120 50 01 www.igz.nl Onderwerp Toezichtbeleid IGZ Nadere toelichting richtlijn

Nadere informatie

Diabetes Mellitus Zorgstandaarden

Diabetes Mellitus Zorgstandaarden Het duet internist-huisarts/poh Willy-Anne Nieuwlaat, endocrinoloog EZ Paul vd Broek, kaderhuisarts DM Diabetes Mellitus Zorgstandaarden 2003: NDF Zorgstandaard Diabetes Mellitus later NDF Zorgstandaard

Nadere informatie

Voorschrijven door internisten en cardiologen

Voorschrijven door internisten en cardiologen Cardiologie_Cardiologie 29-10-12 15:18 Pagina 1 Voorschrijven door internisten en cardiologen Beknopte weergave van de verkenning naar oorzaken van verschillen in voorschrijven van cholesterolverlagers

Nadere informatie

Implementatie NHG standaard Chronische Nierschade Ketenzorg Arnhem 2018

Implementatie NHG standaard Chronische Nierschade Ketenzorg Arnhem 2018 Implementatie NHG standaard Chronische Nierschade Ketenzorg Arnhem 2018 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. De NHG standaard Chronische Nierschade... 3 1.1. Nieuw stroomdiagram... 3 1.2. De belangrijkste kernboodschappen...

Nadere informatie

Inkoopbeleid Ondersteuningsgelden 2016

Inkoopbeleid Ondersteuningsgelden 2016 Inkoopbeleid Ondersteuningsgelden 2016 Coöperatie VGZ Inhoud Inleiding Ondersteuningsgelden 3 Doelgroep 3 Doelstellingen VGZ 3 Inzet ondersteuningsgelden Basisondersteuning 4 Projectondersteuning 4 Thema

Nadere informatie

FTO Oldenzaal

FTO Oldenzaal FTO Oldenzaal 11-06-2015 Inhoud Inleiding Ontwikkeling zorgbekostiging Speerpunten marktpartijen MFB Medisch Farmaceutische Beslisregels Kwaliteitsindicatoren Transparantie / meetbare zorg Gevolgen voor

Nadere informatie

Praktijkvoorbeelden Shared Savings. 4 december 2014

Praktijkvoorbeelden Shared Savings. 4 december 2014 Praktijkvoorbeelden Shared Savings 4 december 2014 Agenda Regio regie als context voor shared savings afspraken Substitutie van geneesmiddelen Eerstelijns Ouderenzorgteams Oefening: Wie investeert en hoe

Nadere informatie

Een wenkend perspectief Voorbeeld Diabetes Mellitus II model voor transmurale samenwerking in de chronische zorg

Een wenkend perspectief Voorbeeld Diabetes Mellitus II model voor transmurale samenwerking in de chronische zorg Een wenkend perspectief Voorbeeld Diabetes Mellitus II model voor transmurale samenwerking in de chronische zorg Louis Lieverse en Arnold Romeijnders 25 september 2014 Wat is het probleem Problemen o.a.

Nadere informatie

Bevat belangrijke informatie m.b.t. de prestatie formulariumgericht voorschrijven!

Bevat belangrijke informatie m.b.t. de prestatie formulariumgericht voorschrijven! Bevat belangrijke informatie m.b.t. de prestatie formulariumgericht voorschrijven!... Stand van zaken project MIJN.streek formularium... Status addendum voor huisartsen 2018... Formulariumcommissie: inhoud

Nadere informatie

Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement. Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten?

Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement. Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten? Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten? DGV_08_DEF1.indd 1 01-09-2008 10:19:43 NHG DGV Hoge sterfte door hart-

Nadere informatie

3 e schil. Kerncoalitie. 2 e schil. 1 e schil. Stuurgroep

3 e schil. Kerncoalitie. 2 e schil. 1 e schil. Stuurgroep VWS proeftuin Kerncoalitie 3 e schil 2 e schil 1 e schil Stuurgroep Partners 3 e schil 2 e schil 1 e schil Stuurgroep Netwerk Voor elkaar in Parkstad Coöperatie WeHelpen Samenwerking met kennisorganisaties:

Nadere informatie

Ketenafspraak SAGO en Tergooi

Ketenafspraak SAGO en Tergooi Ketenafspraak SAGO en Tergooi Farmaceutische begeleiding bij opname, ontslag of polikliniekbezoek/dagbehandeling Opgemaakt op 01-01-2015 Geldig tot 31-12-2015 Versie 2.2 Definities: - SAGO: vertegenwoordigt

Nadere informatie

Gij zult elektronisch voorschrijven!

Gij zult elektronisch voorschrijven! Gij zult elektronisch voorschrijven! Richtlijn Elektronisch Voorschrijven Mr.dr. Sjaak Nouwt Juridisch adviseur KNMG Agenda 1. Elektronisch voorschrijven = 2. Aanleiding 3. Praktijk 4. Aanpak 5. Hoofdregel

Nadere informatie

NHG-Standpunt. Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg. Dokter, mag ik een recept voor...? standpunt

NHG-Standpunt. Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg. Dokter, mag ik een recept voor...? standpunt NHG-Standpunt Farmacotherapiebeleid in de huisartsenzorg Dokter, mag ik een recept voor...? standpunt Schatting: jaarlijkse stijging van 11 procent voor geneesmiddelenuitgaven Andere rol voor de huisarts

Nadere informatie

De weg naar het eerste recept

De weg naar het eerste recept Programma Introductie De weg naar het eerste recept De bekwaamheidsverklaring in de praktijk Onderzoeksvragen Methode Resultaten Conclusie en discussie Aanbevelingen Introductie De weg naar het eerste

Nadere informatie

Rapport van het inspectiebezoek (pilot) aan Virenze Riagg, locatie Riagg Parallelweg 45-47, juli 2015 te Maastricht. Utrecht, december 2015

Rapport van het inspectiebezoek (pilot) aan Virenze Riagg, locatie Riagg Parallelweg 45-47, juli 2015 te Maastricht. Utrecht, december 2015 Rapport van het inspectiebezoek (pilot) aan Virenze Riagg, locatie Riagg Parallelweg 45-47, juli 2015 te Maastricht Utrecht, december 2015 Inhoudsopgave 1. Aanleiding en doel inspectiebezoek 3 2. Methodiek

Nadere informatie

Zinnige en zuinige farmaceutische zorg in West-Brabant

Zinnige en zuinige farmaceutische zorg in West-Brabant Zinnige en zuinige farmaceutische zorg in West-Brabant Verbonden in Zorg 23 oktober 2013 Auteur Opera Consultancy: Dennis van de Rijt In opdracht van Petit Comité Het Huisartsenteam: Jan Frans Mutsaerts

Nadere informatie

Ontwerp Zorgtoepassing Ketenzorg

Ontwerp Zorgtoepassing Ketenzorg Ontwerp Zorgtoepassing Ketenzorg HIS-KIS communicatie Datum: 25 februari 2014 Versie: 4.2 Referentie: Ontwerp Ketenzorg HIS-KIS Nictiz is het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de

Nadere informatie

Projectinformatie Code Z. Continuïteit van zorg bij Ongeplande opname van mensen met Dementie in het Ziekenhuis

Projectinformatie Code Z. Continuïteit van zorg bij Ongeplande opname van mensen met Dementie in het Ziekenhuis Projectinformatie Code Z Continuïteit van zorg bij Ongeplande opname van mensen met Dementie in het Ziekenhuis December 2014 Inleiding In regio Haaglanden zijn vanuit de Stichting Transmurale Zorg Den

Nadere informatie

Medicatie overdracht

Medicatie overdracht Medicatie overdracht + Iedere zorgverlener heeft een rol in medicatie overdracht. In dit boekje staan de regionale afspraken over medicatie overdracht tussen huisartsen, apothekers en medisch specialisten!

Nadere informatie

Kwaliteitsverbetering Continentie Hulpmiddelen

Kwaliteitsverbetering Continentie Hulpmiddelen Kwaliteitsverbetering Continentie Hulpmiddelen Bijeenkomst Passende Continentiezorg Margo Weerts, voorzitter Platform Continentie Hulpmiddelenzorg Health Tuesday, 18 september 2018 Hulpmiddelen op de agenda

Nadere informatie

Medicijnresten en het milieu Wereld Waterdag. Prof. dr. D.J. Touw Rijksuniversiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen

Medicijnresten en het milieu Wereld Waterdag. Prof. dr. D.J. Touw Rijksuniversiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen Medicijnresten en het milieu Wereld Waterdag Prof. dr. D.J. Touw Rijksuniversiteit Groningen / Universitair Medisch Centrum Groningen Overzicht Geneesmiddelen gebruik Initiatieven door de beroepsgroep

Nadere informatie

Prestatie Resultaatsbeloning Doelmatig Voorschrijven van Geneesmiddelen. Huisartsenovereenkomst 2020

Prestatie Resultaatsbeloning Doelmatig Voorschrijven van Geneesmiddelen. Huisartsenovereenkomst 2020 Prestatie Resultaatsbeloning Doelmatig Voorschrijven van Geneesmiddelen Huisartsenovereenkomst 2020 Achtergrond Doel Toelichten van de resultaatbeloning op doelmatig voorschrijven van geneesmiddelen voor

Nadere informatie

Onderwerp Hoofdthema is vaak op te splitsen in diverse onderwerpen. Resultaat Beschrijf het eindresultaat zodat je zicht hebt op wat je gaat doen

Onderwerp Hoofdthema is vaak op te splitsen in diverse onderwerpen. Resultaat Beschrijf het eindresultaat zodat je zicht hebt op wat je gaat doen Werkplan ehealth/ict Onderwerp Hoofdthema is vaak op te splitsen in diverse onderwerpen Kennisuitwisseling: Goede programma s en ideeën overnemen ICT werkgroep Korte beschrijving activiteiten Wat ga je

Nadere informatie

Grote ontwikkelingen in de zorg

Grote ontwikkelingen in de zorg Het Huisartsenteam Gaat verder dan genezen Jaarverslag 2013 Grote ontwikkelingen in de zorg De zorgakkoorden tussen minister en zorgverleners die afgelopen zomer tot stand zijn gekomen, zijn van groot

Nadere informatie

Deze visie is in eerste instantie geconcretiseerd binnen het dossier van de cholesterolverlagers.

Deze visie is in eerste instantie geconcretiseerd binnen het dossier van de cholesterolverlagers. Blauwe Zorg inkoop regionaal diagnostisch en therapeutisch formularium obstructieve longaandoeningen Maastricht, najaar 2016 Inleiding Dit document beschrijft de aanleiding, aanpak en geleerde lessen ten

Nadere informatie

Hoe maak je verwijzingen naar de 2 de lijn effectiever? Een opmaat naar geintegreerde specialistische zorg in de 1 ste lijn.

Hoe maak je verwijzingen naar de 2 de lijn effectiever? Een opmaat naar geintegreerde specialistische zorg in de 1 ste lijn. Hoe maak je verwijzingen naar de 2 de lijn effectiever? Een opmaat naar geintegreerde specialistische zorg in de 1 ste lijn. Eerst het https://kostenvanziektentool.volksgezondheidenzorg.info CBS, statline

Nadere informatie

Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij zorg voor ouderen! Optimale zorg voor ouderen in een kwetsbare positie

Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij zorg voor ouderen! Optimale zorg voor ouderen in een kwetsbare positie Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij zorg voor ouderen! Optimale zorg voor ouderen in een kwetsbare positie Nederland vergrijst. Er komen steeds meer ouderen met steeds meer en verschillende soorten

Nadere informatie

Orale anti-diabetica, Wat hiermee te doen als Dvk en Poh. Bela Pagrach Diabetesverpleegkundige eerste en tweede lijn

Orale anti-diabetica, Wat hiermee te doen als Dvk en Poh. Bela Pagrach Diabetesverpleegkundige eerste en tweede lijn Orale anti-diabetica, Wat hiermee te doen als Dvk en Poh Bela Pagrach Diabetesverpleegkundige eerste en tweede lijn Agenda Orale anti-diabetica medicatie Voorschrijf gedrag huisartsen Nederland NHG standaard

Nadere informatie

Voorstellen Kwaliteit Zorggroep in spagaat KIS data Voorbeelden van data mining Hoe nu verder

Voorstellen Kwaliteit Zorggroep in spagaat KIS data Voorbeelden van data mining Hoe nu verder Mining van data uit KIS Voorstellen Kwaliteit Zorggroep in spagaat KIS data Voorbeelden van data mining Hoe nu verder Wie ben ik Dan Hoevenaars Huisarts, kaderarts diabetes, voorzitter zorggroep Synchroon

Nadere informatie

Activiteitenplan 2019 THOON HOOGTE

Activiteitenplan 2019 THOON HOOGTE Activiteitenplan 2019 THOON HOOGTE Missie en visie, beleidsplan 2018-2020 Ontzorgen huisarts Kwaliteit van zorg optimaliseren Samenwerking stimuleren 1 Kernthema s Optimale patiënten zorg Praktijkdienstverlening

Nadere informatie

Release notes. Prescriptor versie Nieuwe functionaliteit. Integratie met Kinderformularium

Release notes. Prescriptor versie Nieuwe functionaliteit. Integratie met Kinderformularium Release notes Prescriptor versie 2.0.3.34 Nieuwe functionaliteit Integratie met Kinderformularium Bij het starten van Prescriptor met een patiënt tot 18 jaar zal in voorkomende gevallen de koppeling met

Nadere informatie

REGIONALE AFSPRAKEN MEDICATIEOVERDRACHT REGIO NIJMEGEN E.O.

REGIONALE AFSPRAKEN MEDICATIEOVERDRACHT REGIO NIJMEGEN E.O. REGIONALE AFSPRAKEN MEDICATIEOVERDRACHT REGIO NIJMEGEN E.O. Deelnemers: Apothekersvereniging Het Rijk van Nijmegen Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis CIHN Dienstapotheek Nijmegen e.o./farmazorg LHV Huisartsenkring

Nadere informatie

Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee met mensen met Diabetes! Optimale Diabeteszorg door goede samenwerking tussen zorgverleners

Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee met mensen met Diabetes! Optimale Diabeteszorg door goede samenwerking tussen zorgverleners Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee met mensen met Diabetes! Optimale Diabeteszorg door goede samenwerking tussen zorgverleners Uw huisarts heeft vastgesteld dat u lijdt aan Diabetes Mellitus, een

Nadere informatie

DE PERSOONS GERICHTE ZORGGROEP

DE PERSOONS GERICHTE ZORGGROEP DE PERSOONS GERICHTE ZORGGROEP JAARBERICHT 2016 De huisarts vindt de tweede lijn op het juiste moment Allart Nugteren, voorzitter bestuur Pascal Versteegh, directeur De groeiende en complexer wordende

Nadere informatie

CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND

CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND Convenant palliatieve zorg Meppel / Steenwijkerland 1-7 Samenwerkingsovereenkomst netwerk voor palliatieve zorg in de regio Meppel Steenwijkerland

Nadere informatie

Samenvatting Beleidsplan Kwaliteit 2015-2017

Samenvatting Beleidsplan Kwaliteit 2015-2017 Samenvatting Beleidsplan Kwaliteit 2015-2017 Inleiding De Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) heeft als doel kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen bij iedere uroloog ten gunste van iedere patiënt.

Nadere informatie

Clinical Rules medicatieveiligheid met beslissingsondersteunend systeem

Clinical Rules medicatieveiligheid met beslissingsondersteunend systeem Clinical Rules medicatieveiligheid met beslissingsondersteunend systeem Rob Brenninkmeijer & Bob v.d. Loo Digitalis Rx bv Communicatie in de zorg is te vergelijken met een middeleeuwse stad zonder riool

Nadere informatie

Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3)

Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3) Bijlage 3 Geïntegreerde KwaliteitZZorg Farmacie 3 (GKF3) Zorg en Zekerheid benadrukt de geïntegreerde samenwerking tussen de huisarts en de apotheker. In 2012 zijn wij daarom gestart met het inkopen van

Nadere informatie

Samen Beslissen in Bernhoven. Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx

Samen Beslissen in Bernhoven. Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx Samen Beslissen in Bernhoven Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx 5 juli 2017 Waarom Samen Beslissen? De beste behandeling is voor iedere patiënt anders Onderzoek laat

Nadere informatie

Definitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen.

Definitie Onder polyfarmacie wordt in dit document verstaan: het gelijktijdig gebruik van 5 of meer verschillende geneesmiddelen. Toolkit polyfarmacie en medicatieveiligheid Doel 1. De medicamenteuze behandeling van de patiënt optimaliseren 2. Zoveel mogelijk voorkomen van (vermijdbare) bijwerkingen van medicatie 3. De continuïteit

Nadere informatie

Hoe patiëntgericht is de regio Westelijke Mijnstreek?

Hoe patiëntgericht is de regio Westelijke Mijnstreek? Hoe patiëntgericht is de regio Westelijke Mijnstreek? Patiëntgerichte zorg leidt tot betere gezondheid en ervaren kwaliteit van zorg tegen lagere kosten. Het is dan ook in ieders belang zo patiëntgericht

Nadere informatie

De weg naar ketenzorg via het LSP

De weg naar ketenzorg via het LSP De weg naar ketenzorg via het LSP Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie Harrie Geboers Programmamanager Informatie-uitwisseling Ketenzorg Wat is ketenzorg? Behandeling en begeleiding chronische

Nadere informatie

Rapport van het inspectiebezoek aan Synaeda Psychomedisch Centrum te Leeuwarden, december Utrecht, maart 2016

Rapport van het inspectiebezoek aan Synaeda Psychomedisch Centrum te Leeuwarden, december Utrecht, maart 2016 Rapport van het inspectiebezoek aan Synaeda Psychomedisch Centrum te Leeuwarden, december 2015 Utrecht, maart 2016 Inhoudsopgave 1. Aanleiding inspectiebezoek 3 2. Methodiek 3 2.1 Toetsingskader 3 2.2

Nadere informatie

Feiten en Fabels over patiëntgegevens

Feiten en Fabels over patiëntgegevens 05-11-2012 en en s over patiëntgegevens Op maandag 5 november 2012 startte de landelijke campagne om Nederlanders te informeren over het elektronisch uitwisselen van medische gegevens via de zogenaamde

Nadere informatie

Statistieken. Aantal vragen 29. Totaal aantal ingevuld U bent op dit moment: (Type vraag: Meerkeuze, één antwoord)

Statistieken. Aantal vragen 29. Totaal aantal ingevuld U bent op dit moment: (Type vraag: Meerkeuze, één antwoord) Rotterdam 51 4.48 % Statistieken Naam formulier Peiling_ouderenzorg_2016 Titel formulier Uw mening over de ouderenzorg Aantal vragen 29 Totaal aantal ingevuld 1139 1. U bent op dit moment: Huisarts praktijkhouder

Nadere informatie

Elektronisch voorschrijven anticonceptie Handreiking

Elektronisch voorschrijven anticonceptie Handreiking Elektronisch voorschrijven anticonceptie Handreiking Colofon Deze handreiking is een publicatie van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Koninklijke Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Drie belangrijke ICT thema s in de langdurige zorg

Drie belangrijke ICT thema s in de langdurige zorg Drie belangrijke ICT thema s in de langdurige zorg In de langdurige zorg is van alles aan de hand en staan de ontwikkelingen, met name op het gebied van wetgeving en kostenbeheersing, niet stil. Dit heeft

Nadere informatie

Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits 1 Het voorschrijven van generieke statines

Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits 1 Het voorschrijven van generieke statines & GEZONDHEID Achmea divisie Zorg & Gezondheid, Postbus 19, 3800 HA Amersfoort Storkstraat 12 3833 LB Leusden www.achmeazorg.nl Aan: Raad van Bestuur Datum: Juli 2014 : Onderwerp: Achmea Voorschrijf Flits

Nadere informatie

Inkoopbeleid Stoppen met Roken 2013 binnen de Integrale bekostiging

Inkoopbeleid Stoppen met Roken 2013 binnen de Integrale bekostiging Inkoopbeleid Stoppen met Roken 2013 binnen de Integrale bekostiging 1 Algemeen Met ingang van 2013 verandert de vergoeding voor Stoppen-met-Roken begeleiding (SMR). De vergoeding van gedragsmatige ondersteuning

Nadere informatie

Uitwerking NHG-Standpunt. Zorg voor patiënten met diabetes mellitus type 2

Uitwerking NHG-Standpunt. Zorg voor patiënten met diabetes mellitus type 2 Dit standpunt is vastgesteld in de Algemene Ledenvergadering van 12 mei 2005. Uitwerking NHG-Standpunt Zorg voor patiënten met een veelvoorkomende chronische aandoening in de eerste lijn voor de Zorg voor

Nadere informatie

Ketenzorg en integrale bekostiging: waar gaan we naar toe? Integrale bekostiging Een zorg minder of meer?

Ketenzorg en integrale bekostiging: waar gaan we naar toe? Integrale bekostiging Een zorg minder of meer? Ketenzorg en integrale bekostiging: waar gaan we naar toe? Integrale bekostiging Een zorg minder of meer? Geert Groenenboom, senior manager zorginkoop eerste lijn Achmea Divisie Zorg & Gezondheid 14 juni

Nadere informatie

Bijzonder Kenmerk: Reden van voorschrijven IR V-2-1-1

Bijzonder Kenmerk: Reden van voorschrijven IR V-2-1-1 1/11 Z-Index Alexanderstraat 11 2514 JL Den Haag Postbus 16090 2500 BB Den Haag T 070-37 37 400 F 070-37 37 401 info@z-index.nl www.z-index.nl KvK: Haaglanden 27177027 Auteur(s) Drs. L. Grandia Drs. M.

Nadere informatie

UITNODIGING CONFERENTIE. Transmurale antistolling. Naar een sluitende antistollingsketen

UITNODIGING CONFERENTIE. Transmurale antistolling. Naar een sluitende antistollingsketen UITNODIGING CONFERENTIE Transmurale antistolling Naar een sluitende antistollingsketen WOENSDAG 17 MEI 2017 De Federatie Medisch Specialisten, de Stuurgroep Keten Antistollingsbehandeling en de Federatie

Nadere informatie

Begrippen Uitwerking van een selectie van een aantal begrippen, behorend bij de Bouwstenen voor het medicatieproces.

Begrippen Uitwerking van een selectie van een aantal begrippen, behorend bij de Bouwstenen voor het medicatieproces. Begrippen Uitwerking van een selectie van een aantal begrippen, behorend bij de Bouwstenen voor het medicatieproces. Historie van de begrippen In 2013 is door de Werkgroep Begrippen 1 een set van begrippen

Nadere informatie

Herziening Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Mathieu Tjoeng Ed Wiltink

Herziening Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Mathieu Tjoeng Ed Wiltink Herziening Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de keten Mathieu Tjoeng Ed Wiltink Aanleiding herziening Richtlijn 2008 en nadere toelichting 2014 Geen werkend EPD of landelijk schakelsysteem

Nadere informatie

BROKIS Zorgcoach BENU Check

BROKIS Zorgcoach BENU Check BROKIS Zorgcoach BENU Check De online tool ter ondersteuning van de farmaceutische zorg in de BENU apotheek Versie 31 maart 2015 1 Inleiding BENU Check De BENU Check is een online tool die gebruikt kan

Nadere informatie

Jaarverslag 2015 Verantwoording inzet ondersteuningsgelden. Regio Noord-Holland Noord

Jaarverslag 2015 Verantwoording inzet ondersteuningsgelden. Regio Noord-Holland Noord Jaarverslag 2015 Verantwoording inzet ondersteuningsgelden Regio Noord-Holland Noord Inhoud 1. Inleiding 3 1.1. VGZ Versterking Eerstelijn Noord-Holland Noord 3 1.2. Ondersteuningsgelden 3 1.3. Werkwijze

Nadere informatie

R E L E A S E N O T E S

R E L E A S E N O T E S R E L E A S E N O T E S VitalHealth KIS versie 1.4.2 Software for personalized health management Eigenaar document Gijsbert Roordink Datum 10-04-2014 Versie document 1.1 Versies KIS modules Diabetes 3.6.4.2,

Nadere informatie

13-5-2014 PROGRAMMA KEUZEMODULE THERAPIETROUW OPDRACHT. Invullen 0-meting: Vragenlijst Kennis huisarts-apotheker over therapietrouw

13-5-2014 PROGRAMMA KEUZEMODULE THERAPIETROUW OPDRACHT. Invullen 0-meting: Vragenlijst Kennis huisarts-apotheker over therapietrouw KEUZEMODULE THERAPIETROUW Samenwerking van ZEL, ZELA, GSK & Novo Nordisk 1 PROGRAMMA 19.00 uur Opening en presentatie Keuzemodule Therapietrouw Bart Bakkers, apotheker 19.30 uur Verdieping kennis over

Nadere informatie

Workshop MedicatieReview

Workshop MedicatieReview Workshop MedicatieReview SANDWICH NASCHOLING OUDERENZORG 16 FEBR 2017 Doel workshop Zicht krijgen op proces medicatiereview Rol huisarts (met POH) en apotheker op elkaar afstemmen Hoe te declareren Regiefunctie

Nadere informatie

BK GRZ- Ziekenhuisverplaatste zorg IR V-1-1-1

BK GRZ- Ziekenhuisverplaatste zorg IR V-1-1-1 25 november 2014 1/9 Z-Index Alexanderstraat 11 2514 JL Den Haag Postbus 16090 2500 BB Den Haag T 070-37 37 400 F 070-37 37 401 info@z-index.nl www.z-index.nl KvK: Haaglanden 27177027 Auteurs N. Speksnijder

Nadere informatie

Naar 1 His voor Arnhem e.o. HVA, Zorggroep CHRA

Naar 1 His voor Arnhem e.o. HVA, Zorggroep CHRA Naar 1 His voor Arnhem e.o. HVA, Zorggroep CHRA Welkom Agenda Waarom 1 HIS De Zorggroep als contractpartij Implementatie, clusterbeheer, servicemanagement, innovatie De andere zaal Medicom Uurtje uitleg

Nadere informatie

Hoe patiëntgericht is de regio Oostelijk Zuid-Limburg?

Hoe patiëntgericht is de regio Oostelijk Zuid-Limburg? Hoe patiëntgericht is de regio Oostelijk Zuid-Limburg? Patiëntgerichte zorg leidt tot betere gezondheid en ervaren kwaliteit van zorg tegen lagere kosten. Het is dan ook in ieders belang zo patiëntgericht

Nadere informatie

Platform 12 november Hanneke van der Haar en Leo Jetten

Platform 12 november Hanneke van der Haar en Leo Jetten Platform 12 november 2015 Hanneke van der Haar en Leo Jetten Doelstelling WeMOve Verhogen medicatieveiligheid door het tijdig delen van kwalitatief goede en betrouwbare medicatiegegevens (incl. ICA) m.b.v.

Nadere informatie

Ik zie ik zie.. Wat jij ook kunt zien

Ik zie ik zie.. Wat jij ook kunt zien Ik zie ik zie.. Wat jij ook kunt zien 2 Inleiding U heeft een ik zie, ik zie, wat jij ook kunt zien training bijgewoond. De informatie die tijdens de training is gedeeld kunt u terugvinden in dit document.

Nadere informatie

Leergang Ouderenzorg Gestructureerde aanpak

Leergang Ouderenzorg Gestructureerde aanpak Leergang Ouderenzorg Gestructureerde aanpak Inventarisatie Kwetsbaarheid bij Ouderen Preventie Persoonsgericht Proactief Passende zorg 1. Casefinding Stappenplan 2. Screening = Beoordelen kwetsbaarheid

Nadere informatie

Uw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch

Uw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch Het aantal patiënten met chronische zorg zoals diabetes, COPD en andere chronische ziektebeelden neemt toe. Dit vraagt om een beter gestructureerde organisatie van de gezondheidszorg. Uw huisarts uit de

Nadere informatie

Er komt een patiënt bij de (ziekenhuis)apotheek

Er komt een patiënt bij de (ziekenhuis)apotheek Er komt een patiënt bij de (ziekenhuis)apotheek Anne de Roos Trekker medicatieoverdracht NVZA en KNMP beleidsadviseur NVZ Medicatieoverdracht & ICT, Nictiz, KNMP, NVZA 27 september 2010 DE patiënt bestaat

Nadere informatie

Sandwichnascholing Aan de slag met MFB s! Disclosure belangen spreker. November Rogier Larik Zorgapotheker

Sandwichnascholing Aan de slag met MFB s! Disclosure belangen spreker. November Rogier Larik Zorgapotheker Aan de slag met MFB s! November 2017 Rogier Larik Zorgapotheker Disclosure belangen spreker Geen (potentiele) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Bedrijfsnamen Sponsoring

Nadere informatie