Leefbaarheid in Delftse wijken

Transcriptie

1 schoon onderhoud heel gemeente contacten voorzieningen buren veilig verantwoordelijk bewoners Maart 2015 Informatie/O&S sociaal Leefbaarheid in Delftse wijken Leefbaarheid De gemeente Delft streeft naar een stad als centrum voor innovatie waar mensen graag willen wonen, werken, leren, leven. Een sterke participatiesamenleving en leefbare wijken waar zelfstandige mensen meedoen en ertoe doen. Om dit te bereiken werkt de gemeente aan drie verbindende opgaven: mensen aan het werk, zelfstandige mensen en een aantrekkelijk leefklimaat. Deze opgaven zijn verbindend, omdat zij elkaar beïnvloeden én omdat werken aan één van deze opgaven ook effect (kan) hebben op de andere opgaven. In deze factsheet wordt het begrip Leefbaarheid nader toegelicht en nader bekeken hoe het leefklimaat in Delft op dit moment is: waar gaat het goed en waar kan het beter? Op basis van de gemeentelijke Omnibusenquête 2013 en andere beschikbare gegevens wordt inzichtelijk gemaakt hoe bewoners de leefbaarheid in de verschillende Delftse wijken en buurten ervaren. Dit geeft bewoners en professionals een beeld van de staat van de stad, de verschillen tussen wijken en buurten en daarmee handvatten voor beleid en uitvoering. Wil je meer informatie over de cijfers? Neem dan contact op met O&S 1

2 Wat is leefbaarheid? Wat is leefbaarheid? Leefbaarheid is een typisch containerbegrip. Iedereen heeft een idee van de betekenis, maar de exacte omschrijving is afhankelijk van tijd en plaats. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) geeft de volgende omschrijving: Leefbaarheid is het samenspel tussen fysieke kwaliteit, sociale kwaliteit, sociale kenmerken en veiligheid van de omgeving. Bepalende factoren Bij de beoordeling van de mate van leefbaarheid spelen verschillende factoren een rol. In ieder geval horen daartoe: De aanwezigheid van voldoende voorzieningen zoals scholen, winkels, parkeerfaciliteiten, openbare verlichting, groen en openbaar vervoer; Aspecten die de mate van (sociale) veiligheid bepalen zoals inbraak, drugsgebruik, vandalisme en verkeer; Zaken die te maken hebben met het milieu zoals vervuiling, zwerfvuil, bodemverontreiniging, luchtkwaliteit en geluidsoverlast; De kwaliteit van de openbare ruimte zoals dat tot uiting komt in een al dan niet verloederd straatbeeld, leegstand, autowrakken of langparkeerders, kapotte speeltoestellen en de onderhoudsstaat van parken en straten; Sociale kenmerken zoals de aanwezigheid en kwaliteit van buurtcontacten en vormen van burenhulp. In deze factsheet brengen we deze bepalende factoren terug tot 3 factoren: schoon/heel, veilig en sociaal. Deze factoren komen één voor één aan de orde. 2 2

3 Gemeente Delft Gemeente Delft Delft wil gezonde en leefbare wijken waar bewoners de ruimte hebben voor ontmoeting en ontplooiing, betrokken zijn bij hun woon- en leefomgeving, die voor zichzelf kunnen organiseren en bereid zijn om anderen daarbij te helpen. Buurtscore De gemeente Delft verzamelt systematisch bewonersgegevens op wijken buurtniveau. Het is mogelijk om de gegevens over een langere periode te vergelijken, vanaf In 2010 is een aantal indicatoren benoemd die samen tot een buurtscore leiden. De buurtscore is opgebouwd uit objectieve informatie (percentage werklozen, WOZ-waarden woningen en gemiddelde verblijfsduur op adres) en subjectieve informatie (verbondenheid met, algemeen rapportcijfer voor, veilig voelen en actief zijn in de buurt). Deze combinatie geeft een goed totaalbeeld van de buurt. De buurtscore is een sterke indicatie om gebieden te benoemen tot aandacht-, beheer- of preventiebuurt. Hieruit volgt logischerwijs dat bepaalde buurten meer of minder aandacht krijgen. Algemeen cijfer buurt Delftenaren zijn tevreden over hun buurt, gemiddeld geven zij hier een 7,2 voor. Dit is constant vanaf De woningen, de winkels voor dagelijkse boodschappen, de buurtbewoners, het groen en de bereikbaarheid met openbaar vervoer maakt de buurt prettig om te wonen. Buurten die achterblijven bij de gemiddelde score zijn Poptahof-Noord (5,8), Gillisbuurt (5,7) en Het Rode Dorp (5,7). Ontwikkeling in buurt Het grootste deel van de bewoners geeft aan dat de buurt de afgelopen 12 maanden gelijk is gebleven en zij verwachten hier komende jaren geen verandering in. In de wijk Voorhof zien meer mensen een vooruitgang van de buurt en verwachten dat dit ook in de komende jaren zo blijft. Ditzelfde geldt ook voor bewoners uit de Bomenwijk. In de Gillisbuurt is er een verbetering ten opzichte van 2008 en 2010 te zien: minder bewoners zien een achteruitgang van de buurt en het aandeel dat een achteruitgang verwacht is ook flink afgenomen. De buurt scoort nu gemiddeld. In de Fledderusbuurt lijkt het de andere kant op te gaan; veel bewoners zien een achteruitgang van de buurt en voor de komende jaren verwachten zij een verdere achteruitgang. 3

4 Schoon en heel (1) Verschillen per wijk Schoon en heel Aan leden van het Delft Internet Panel is in 2014 gevraagd in hoeverre zij tevreden dan wel ontevreden zijn over het onderhoud van de openbare ruimte in de wijk. Onderstaand figuur toont het aandeel Delftenaren dat (zeer) tevreden is over deze verschillende voorzieningen. Het meest tevreden is men over het aantal groenvoorzieningen (70%), het ophalen van het vuil (65%) en het aantal fietspaden (62%) in de wijk. Ruim de helft van de respondenten is (zeer) tevreden over het schoonhouden van stoepen en straten en van de fietspaden (beide 55%). Het minst tevreden is men over het aantal prullenbakken in de wijk (32%). Als we per wijk kijken, dan valt op dat bewoners uit Binnenstad in mindere mate tevreden zijn over het aantal voorzieningen in de buurt (aantal groenvoorzieningen, aantal fietspaden, aantal speelvoorzieningen) en over het onderhoud hieraan. Ze zijn echter in grotere mate tevreden over het schoonhouden van diverse voorzieningen (zoals stoepen, groenvoorzieningen, watergangen, legen van prullenbakken). Bewoners uit de wijk Hof van Delft zijn in mindere mate tevreden over het aantal groenvoorzieningen, aantal fietspaden en het schoonhouden van de stoepen. In Tanthof lijken er voldoende groenvoorzieningen te zijn, maar hier zijn de bewoners minder tevreden over het onderhoud en schoonhouden ervan. In Voordijkshoorn zijn bewoners in grotere mate tevreden over het onderhoud van fietspaden en stoepen. In Voorhof zien we een grotere mate van tevredenheid over het aantal groenvoorzieningen en het onderhoud hiervan, het aantal fietspaden, het onderhoud en het schoonhouden hiervan. 4

5 Schoon en heel (2) Ervaren hinder Aan de bewoners is gevraagd om aan te geven in hoeverre zij in hun wijk last hebben van bepaalde hinderbronnen. Het aandeel bewoners dat middelmatig of veel last ondervindt van de hinderbronnen zijn samengenomen. De figuur hieronder toont de resultaten. Ongeveer de helft van de Delftenaren heeft last van zwerfvuil of troep op straat en onkruid op straat of stoep. Ruim vier van de tien Delftenaren ervaren hinder van hondenpoep. Verschillen per wijk Er valt een aantal verschillen per wijk op. Bewoners in Binnenstad hebben gemiddeld meer hinder van verkeerd geparkeerde voertuigen, horeca-geluid en andere geluidsbronnen. In Vrijenban van geluid wegverkeer, geluid vliegverkeer en verontreinigde grond/bodem. In Hof van Delft van hondenpoep, stank van industrie/bedrijven en geluid treinen. In Voorhof van geluid van buren, sirenes van hulpdiensten s nachts en van stank verkeer. 5

6 Schoon en heel (3) en Veilig (1) Ontwikkelingen diverse aspecten in de buurt Uit de omnibusgegevens kunnen we iets zeggen over de ontwikkeling van diverse aspecten in de buurt. Een kwart van de Delftenaren ziet een achteruitgang van de buurt wat betreft rommel op straat, een even groot deel verwacht dit ook voor de komende jaren. In Buitenhof ligt dit aandeel hoger. De helft van de bewoners vindt dat de buurt gelijk is gebleven qua vernielingen in de buurt. Er lijkt een lichte verbetering te zijn ten opzichte van In Buitenhof zien meer mensen een achteruitgang, maar dit aandeel is wel lager dan in Voor de komende jaren geldt hetzelfde (kleinere achteruitgang dan in 2008 verwacht, ook door de bewoners uit de wijk Buitenhof). De hoeveelheid buurtwinkels lijkt met name door bewoners uit Vrijenban achteruitgegaan, deze achteruitgang is kleiner dan in Voor de komende jaren geldt hetzelfde. In Voorhof verwachten iets meer bewoners een vooruitgang op dit punt. De hoeveelheid groen in de buurt is volgens een meerderheid van de Delftenaren gelijk gebleven. In Voorhof zien meer bewoners een vooruitgang. Ditzelfde geldt voor de verwachting van de komende jaren. Een meerderheid van de Delftenaren vindt dat de buurt gelijk is gebleven en komende jaren zal blijven wat betreft speelmogelijkheden voor kinderen. Bewoners in Tanthof verwachten in iets grotere mate een achteruitgang op dit punt. Het aantal beschikbare parkeerplaatsen is volgens een meerderheid gelijk gebleven. In Binnenstad en Hof van Delft wordt een grotere achteruitgang gezien. Voor de komende jaren verwachten de bewoners uit Hof van Delft en Wippolder een grotere achteruitgang. In de Binnenstad is er een verbetering ten opzichte van Bijna de helft van de Delftenaren vindt dat de buurt gelijk is gebleven qua graffiti, veel bewoners geven aan het niet te weten of dat dit aspect niet van toepassing is op hun buurt. Hetzelfde geldt voor de verwachting voor de komende jaren. Veilig Leefbaarheid wordt in sterke mate bepaald door het veiligheidsgevoel. Van alle Delftenaren voelt 84% zich veilig in de eigen buurt. Dit is vanaf 2008 constant. Bewoners uit de wijken Binnenstad, Vrijenban en Hof van Delft voelen zich in grotere mate veilig en bewoners uit Voorhof en Buitenhof in mindere mate. Binnen een wijk kunnen afwijkende gemiddeldes in buurten zijn. De wijk kan dan vergelijkbaar zijn met het Delfts gemiddelde, maar buurten scoren slechter. Dit is het geval in Kuyperwijk-Noord en Kuyperwijk-Zuid, Afrikabuurt-Oost en Wippolder-Zuid. Met name in Kuyperwijk-Zuid lijkt het sinds 2008 achteruit te gaan, toen gaf nog 83% van de bewoners aan zich daar veilig te voelen (2013: 70%). In de buurt Wippolder-Noord ligt het gemiddeld weer een stuk hoger (95%). Dit is een toename van 10% ten opzichte van Zoals gezegd scoren de wijken Voorhof en Buitenhof een stuk lager dan gemiddeld. Dit is in de Voorhof met name het geval in de buurten Multatulibuurt (57%) en Poptahof-Noord (59%). Poptahof-Noord is sinds 2008 op dit punt achteruit gegaan. Poptahof-Zuid is daarentegen juist verbeterd ten opzichte van 2008 (van 61% in 2008 naar 70% in 2013). In de wijk Buitenhof voelen bewoners uit de buurten Buitenhof-Noord (64%), Gillisbuurt (49%) en Het Rode Dorp (63%) zich een stuk minder veilig dan gemiddeld. Voor Buitenhof-Noord en Het Rode Dorp geldt echter wel een verbetering ten opzichte van Gillisbuurt blijft hierin redelijk constant. Het lijkt er op dat bewoners met een niet-westerse etniciteit zich iets minder veilig in de buurt voelen (77%). Dit geldt ook voor mensen met een laag opleidingsniveau (76%). 6

7 Veilig (2) Gediscrimineerd voelen Zeven op de tien Delftenaren voelen zich nooit gediscrimineerd in Delft, 12% vaak/soms. Mensen die zich niet veilig voelen in Delft, voelen zich vaker gediscrimineerd (47% vaak/soms). En mensen die zich vaak gediscrimineerd voelen, voelen zich in mindere mate veilig in Delft (44% veilig, 43% niet veilig). Bewoners uit wijken Voorhof en Buitenhof voelen zich in grotere mate wel eens gediscrimineerd (nooit: respectievelijk 60% en 59%). Dit zal met name te maken hebben met het feit dat er in deze wijken meer bewoners met een (niet-) westerse achtergrond wonen. 78% van de Nederlanders voelt zich nooit gediscrimineerd, 60% van westerse Delftenaren en 39% van niet-westerse Delftenaren (4% vaak, 24% soms en 25% zelden). Ontwikkeling diverse aspecten in de buurt Overlast door jongeren lijkt verbeterd te zijn ten opzichte van 2008, minder bewoners geven aan dat de buurt er op dit aspect op achteruit is gegaan. Met name in Tanthof en Buitenhof is dit verschil groot. Voor de komende jaren verwacht ongeveer de helft van de bewoners dat het gelijk zal blijven. De helft van de bewoners vindt dat de buurt gelijk is gebleven wat betreft overlast van omwonenden/buren. Dit verwachten zij ook voor de komende jaren. Hetzelfde geldt voor geluidsoverlast. Qua bouwoverlast valt op dat bewoners uit de wijk Wippolder in grotere mate een achteruitgang verwachten voor de komende jaren (22%, Delft: 15%). Vier van de tien Delftenaren verwacht dat het gelijk zal blijven. Een meerderheid van de Delftenaren vindt dat de buurt gelijk is gebleven qua verkeersveiligheid en verkeersdrukte. In Wippolder ligt het aandeel dat een achteruitgang ziet hoger. Voor de komende jaren verwachten bewoners in Voordijkshoorn in iets grotere mate een achteruitgang op beide aspecten, in Wippolder alleen op verkeersdrukte. 7

8 Sociaal (1) De sociale leefbaarheid heeft betrekking op de kwaliteit en omvang van sociale verbanden, de gangbare omgangsvormen en de beeldvorming van de bewoners over elkaar. Verbondenheid buurt De gevoelens van verbondenheid met de buurt zijn verdeeld: 33% voelt zich verbonden met de buurt, een kwart voelt zich hier niet mee verbonden en 39% antwoordt neutraal op de stelling. Hoe is deze verdeling onder diverse groepen? Over het algemeen voelen Delftenaren van 45 jaar en ouder zich in grotere mate verbonden met de buurt dan jongeren van jaar. Wat hiermee samen kan hangen is dat de verbondenheid met de buurt toeneemt naarmate men langer in de buurt woont: iets meer dan de helft van de Delftenaren die 20 jaar of langer in hun buurt wonen, voelt zich verbonden met hun buurt en van de Delftenaren die minder dan 2 jaar in hun buurt wonen, voelt 19% zich hiermee verbonden. De verbonden met de buurt is groter dan gemiddeld onder bewoners uit de Binnenstad en Hof van Delft en kleiner onder bewoners uit de wijken Voorhof (met name Poptahof-Noord, Roland Holstbuurt en Voorhof-Hoogbouw) en Buitenhof (met name Buitenhof-Noord, Fledderusbuurt, Het Rode Dorp en Reinier de Graafbuurt. Het aandeel dat aangeeft zich verbonden met de buurt te voelen is lager onder bewoners met een niet-westerse etniciteit. Contact buren Bijna zeven op de tien Delftenaren hebben minimaal wekelijks contact met de buren. Dit is constant sinds Het aandeel Delftenaren dat minimaal wekelijks contact met de buren heeft, is groter onder bewoners van de wijk Voordijkshoorn en kleiner onder bewoners van de wijken Binnenstad en Voorhof. Jongeren van jaar hebben in mindere mate contact met de buren, net als Delftenaren met een niet-westerse etniciteit. Delftenaren van 35 jaar en ouder hebben over het algemeen in grote mate contact met de buren, net als Delftenaren met een laagopleidingsniveau. 8

9 Sociaal (2) Medeverantwoordelijkheidsgevoel leefbaarheid in de buurt Van alle Delftenaren voelt driekwart zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt. Dit is constant vanaf Tussen de wijken buurten zijn diverse verschillen te zien. Bewoners uit de wijken Voorhof en Buitenhof voelen zich minder verantwoordelijk voor de leefbaarheid. Dit geldt met name voor de buurten Multatulibuurt, Poptahof-Noord, Buitenhof-Noord, Fledderusbuurt, Gillisbuurt, Het Rode Dorp en Reinier de Graafbuurt. Ook in de andere wijken zijn er buurten waar het verantwoordelijkheidsgevoel lager dan gemiddeld is, namelijk in Biesland, Krakeelpolder, Afrikabuurt-Oost, TU-Campus en Wippolder-Zuid. Bij de leeftijdsgroepen valt op dat jongeren (18-24 jaar) en ouderen (75 jaar en ouder) zich in mindere mate verantwoordelijk voelen dan gemiddeld. Voor bewoners met een niet-westerse etniciteit geldt dit ook. Het lijkt erop dat naarmate de woonduur in de buurten toeneemt, ook het verantwoordelijkheidsgevoel toeneemt. Zo voelt 71% van de bewoners die minder dan 2 jaar in de buurt woont zich medeverantwoordelijk. Tegenover 79% van de bewoners die er 20 jaar of meer wonen. Actief geweest in de buurt Van de Delftenaren is 45% in 2013 actief geweest in de buurt, 55% is dit niet geweest. Vergeleken met 2010 verschillen de cijfers nauwelijks. Welke bewoners zijn in meer of mindere mate actief geweest? Jongeren van jaar en ouderen van 75 jaar en ouder zijn minder actief in de buurt dan gemiddeld. Dit geldt ook voor Delftenaren met een niet-westerse etniciteit. Het aandeel Delftenaren dat in de buurt actief is geweest is groter onder bewoners uit de wijk Binnenstad en Hof van Delft en onder bewoners uit de buurten Harnaschpolder en Molenbuurt. Bewoners in Aziëbuurt, Professorenbuurt en TU-Campus zijn minder actief geweest dan gemiddeld. Hof van Delft scoort als wijk beter, maar de buurten Krakeelpolder en Westeindebuurt blijven achter (het percentage ligt wel rond het stadsgemiddelde). In Voorhof zijn bewoners minder actief geweest, met name in de buurten Multatulibuurt, Roland Holstbuurt en Voorhof-Hoogbouw. Bewoners uit Poptahof-Zuid daarentegen zijn in grotere mate actief geweest. In Buitenhof zijn bewoners uit de Gillisbuurt en Reinier de Graafbuurt minder actief geweest dan gemiddeld. 9

10 Sociaal (3) Integer metus. Lorem. Relatie verbondenheid, medeverantwoordelijkheid en actief zijn in de buurt Uit analyses blijkt dat deze drie begrippen met elkaar samenhangen. Verbondenheid en actief zijn byline De verbondenheid met de buurt is groter onder bewoners die actief zijn geweest [Naam] (43% t.o.v. 25% van bewoners die niet actief zijn geweest). Ook het omgekeerde is te zien; bewoners die zich verbonden voelen met de buurt zijn in grotere mate actief geweest (59% t.o.v. 35% van bewoners die zich niet verbonden voelen). Verbondenheid en je medeverantwoordelijk voelen voor de leefbaarheid in buurt Dit is niet alleen het geval bij verbondenheid en actief zijn in de buurt, maar ook bij verbondenheid en je medeverantwoordelijk voelen voor de buurt. Bewoners die zich verbonden voelen met de buurt voelen zich in grotere mate medeverantwoordelijk voor de buurt (86% t.o.v. 68% van de bewoners die zich niet verbonden voelen met de buurt). Van de bewoners die zich medeverantwoordelijk voelen voor de buurt, voelt 37% zich dan ook verbonden met de buurt (t.o.v. 18% van de mensen die zich niet medeverantwoordelijk voelen). Medeverantwoordelijk voelen en actief zijn in de buurt Ditzelfde geldt voor medeverantwoordelijk voelen en actief zijn in de buurt. Zo is bijvoorbeeld het aandeel dat zich medeverantwoordelijk voelt aanzienlijk hoger onder Delftenaren die actief zijn geweest in de buurt. Van deze groep voelt namelijk 88% zich medeverantwoordelijk (van de Delftenaren die niet actief zijn geweest voelt 68% zich medeverantwoordelijk). Het omgekeerde is ook het geval: bewoners die zich medeverantwoordelijk voelen, zijn in grotere mate actief (51%) dan bewoners die zich niet verantwoordelijk voelen (21%). In bovenstaand Figuur is in één oogopslag te zien wie in meerdere mate eenzaamheid ervaart (de rode balken) en wie in mindere mate eenzaamheid ervaart (de groene balken). Het gemiddelde van Delft is in Gebruikte het blauw bronnen: aangegeven. Uitvoeringsnotitie Gezond en Wel, Gemeente Delft 2013 Nota Naar een Delftse wijkaanpak 2.0, Gemeente Delft 2012 O&S Delft, Delft Internet Panel (DIP), 2014 O&S Delft, Omnibus 2013 Van de Delftenaren die zich beperkt voelen voelt ruim de helft zich matig/ernstig eenzaam. Ditzelfde geldt voor bewoners uit diverse buurten in de wijk Buitenhof. Van de bewoners uit de buurten Ministersbuurt-Oost, Biesland en Molenbuurt voelt minder dan een kwart zich matig/ernstig eenzaam. 10