Herziene NVAB-richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische problemen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Herziene NVAB-richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische problemen"

Transcriptie

1 Herziene NVAB-richtlijn handelen van de bedrijfsarts bij werknemers met psychische problemen 1 datum NVAB

2 Inhoud presentatie Wat is gebleven in de richtlijn? Wat is nieuw in de richtlijn? Opbouw van de richtlijn 2 datum

3 Wat is gebleven in de richtlijn? Sobere diagnostiek Herstel van controle Proces van probleme oplossen Proces/tijd contingentie Self limiting Klachten =/= functioneren Zwemmen leer je in het water Terughoudend als mogelijk Activerend als nodig 3 datum

4 Wat is nieuw in de richtlijn? Problemen ipvklachten Gericht op werknemer en omgeving Meer procesgericht Fasen/Taken model Werkt beter bij angst én depressie 4 datum

5 Opbouw van de richtlijn 1. Wat zou er kunnen spelen/hoe benoemen we dat? 2. Wat doen we eraan? 3. Hoe voorkomen we dat het weer gebeurt? 4. Werkt Het? 5 datum

6 Doen we dit of Doen we wat anders. Klachten direct gevolg somatisch beeld óf acute emotionele staat (bijvoorbeeld boosheid) Psychische of lichamelijke (spannings)klachten waaronder werknemer lijdt óf (dreigend) controleverlies en functioneringsproblemen Voldoende overeenstemming met werknemer over psychische klachten én voldoende vertrouwensbasis 6 datum

7 Wat is het: Dimensies en classificatie klachten? Stressgeraleteerde component Kwetsbaarheidscomponent Dimensies 4-DKL Distress Depressie Angst Somatisatie Classificatie Stressgerelateerde stoornis (spanningsklachten, overspanning, chronische overspanning) Depressie, Angststoornis,Overige psychiatrie 7 datum

8 Wat is het: Procesdiagnose Crisisfase Inzicht in de situatie Acceptatie Structuur Probleem- en oplossingsfase Oriëntatie op problemen Oriëntatie op oplossingen Toepassingsfase Oriëntatie op toepassingen 8 datum

9 Wat is het: factoren die een rol spelen? Klachten in relatie tot functioneren Functioneringsbeperkingen Oorzakelijke, uitlokkende en onderhoudende factoren en de levensgebieden waarbinnen die factoren spelen (werk/privé/zorg) Probleemoplossend vermogen van de werknemer Probleemoplossend vermogen van de werkomgeving De mate waarin de interactie tussen werknemer en werksysteem de probleemoplossing faciliteert dan wel belemmert. 9 datum

10 Risicosituatie? Somatische hypothese Suicide risico Conflict Slachtoffer van ongewenst gedrag Irrationele cognities Rigide persoonlijkheidskenmerken 10 datum

11 Wat doen we eraan? Procesbegeleider Interventierol focus werknemer Uitvoerend generalist Interventierol focus werksysteem Uitvoerend coach of adviseur 11 datum

12 Wat doen we eraan: Procesbegeleider Beoordelen herwinnen controle Na twee weken eerste consult Consulten minuten Een maal per drie weken Werkomgeving een maal per maand 12 datum

13 Interventierol focus werknemer Voorlichting over beloop Ontwikkelen van een rationale Dag structuur/slaapstructuur Piekeropdrachten Positieve heretikettering Perspectief bieden Stressoren en oplossingen inventarisatie Hervattingsschemata/anticipatieopdracht 13 datum

14 Interventierol focus werksysteem 14 datum Uitleg geven Zelf proces laten doorlopen Controleverlies Problemen en oplossingen Toepassen Voorbeeldgedrag Adviseer training/voorlichting management Voorbeeldgedrag in contacten leiding Advies Primaire preventie Secundaire preventie

15 Wat doen we als het moeilijk is? Depressie-Angst-Chronische Stress Monitoren met de 4 DKL Verwijzen als de lijdensdruk na 2 maanden niet afneemt Werknemers bij wie sterk ingesleten patronen van irrationele cognities of persoonlijkheidskenmerken het beeld compliceren: Cognitieve therapie Conflict: Time out/bewken dat partijen met elkaar in gesprek blijven Ongewenst gedrag (seksuele intimidatie, agressie, mobbing): Vertrouwenspersoon/bedrijfsbeleid 15 datum

16 Hoe voorkomen we dat het weer gebeurt Structureel: WPO, RI&E, PMO Werknemer/werkomgeving Herkennen vroege signalen Wat te doen bij bovenstaande signalen Voorwaarden voor behoudt succes 16 datum

17 Werkt het Borgen proces en verantwoordelijkheden 17 datum

18 Evaluatiemomenten 18 datum Met werknemer eerste drie maanden: elke 3 weken daarna: minimaal elke 6 weken Met werkomgeving minimaal elke 4 weken Met huisarts andere hulpverleners bij stagnatie of terugval bij twijfel diagnose andere indicatie Met verzekeringsarts structurele werkaanpassingen niet hervatten bij eigen werkgever

19 Afsluiten begeleiding Doel: Optimaal functioneren is bereikt en wordt geborgd! 19 datum

20 Conclusie Begeleiden van zowel werknemer als werksysteem bij psychische problemen geeft beste resultaat! 20 datum

Herziening Richtlijn Psychische problemen

Herziening Richtlijn Psychische problemen Herziening Richtlijn Psychische problemen Bedrijfsgeneeskundige dagen 2019 Marjolein Bastiaanssen Paul Smits BG-dagen 2019 Disclosure belangen Marjolein Bastiaanssen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Handelen bedrijfsarts en verzekeringsarts bij psychische problemen Overspanning-burnout

Handelen bedrijfsarts en verzekeringsarts bij psychische problemen Overspanning-burnout Handelen bedrijfsarts en verzekeringsarts bij psychische problemen Overspanning-burnout - Marjolein Bastiaanssen, bedrijfsarts - Evelien Brouwers, senior onderzoeker arbeid en psychische gezondheid, Tranzo

Nadere informatie

Handelen bedrijfsarts en verzekeringsarts bij psychische problemen Overspanning-burnout

Handelen bedrijfsarts en verzekeringsarts bij psychische problemen Overspanning-burnout Handelen bedrijfsarts en verzekeringsarts bij psychische problemen Overspanning-burnout - Marjolein Bastiaanssen, bedrijfsarts - Evelien Brouwers, senior onderzoeker arbeid en psychische gezondheid, Tranzo

Nadere informatie

Werkgerichte interventies bij psychische klachten

Werkgerichte interventies bij psychische klachten Werkgerichte interventies bij psychische klachten Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC Goed Gestemd aan het werk, 20 maart 2013 Inhoud I. Psychische aandoeningen en problemen in werk

Nadere informatie

richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen

richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen Colofon NVAB 2007 Uitgave NVAB Kwaliteitsbureau NVAB Postbus 2113 3500 GC Utrecht t 030 2845750 e kwaliteitsbureau@nvab-online.nl

Nadere informatie

Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017

Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie. Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 Cobi Oostveen Bedrijfsarts Bedrijfsartsconsulent oncologie Nascholing NVAB Noord 6 april 2017 De brug van kanker naar arbeid Aanleiding Arbeidsparticipatie van mensen die behandeld worden of zijn voor

Nadere informatie

Psychische Problemen?

Psychische Problemen? Coach-Loura Psychische Problemen? PSYCHOSOCIALE ONDERSTEUNING FOLDER voor BEDRIJVEN & ONDERNEMERS Loura van Goch 2015 w w w. h a p p y s u c c e s v o l. n l Inhoudsopgave Inleiding Belasting Belastbaarheid

Nadere informatie

Participatieve werkaanpassing bij stressgerelateerde klachten

Participatieve werkaanpassing bij stressgerelateerde klachten Participatieve werkaanpassing bij stressgerelateerde klachten NVAB Kring Den Haag/Leiden 11 maart 2008 Sandra van Oostrom EMGO-instituut VU Medisch Centrum 1 Achtergrond Protocol Participatieve Werkaanpassing

Nadere informatie

Stressgerelateerde stoornissen

Stressgerelateerde stoornissen Stressgerelateerde stoornissen Werkhervatting en effectiviteit Prof. dr. R.W.B. Blonk Inleiding Stressgerelateerde stoornissen Effectstudies Stressgerelateerde stoornissen Even recapituleren Volgens de

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Depressie

Kennislacunes NHG-Standaard Depressie Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)

Nadere informatie

Richtlijn depressie. Voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen

Richtlijn depressie. Voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen Richtlijn depressie Voor bedrijfsartsen en verzekeringsartsen 10 APRIL 2018 Indeling Presentatie Bespreking richtlijn depressie Werkwijzer poortwachter Een casus met een re-integratieverslag 10 APRIL 2018

Nadere informatie

Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen?

Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen? Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen? Prof. dr. Carel Hulshof, bedrijfsarts, voor arbeid en gezondheid Dr. Paul Smits, bedrijfsarts, principal educator, Centrum voor evidence-based education

Nadere informatie

Richtlijnen aanpak verzuim om psychische redenen

Richtlijnen aanpak verzuim om psychische redenen Richtlijnen aanpak verzuim om psychische redenen HR&O november 2014 Opgesteld door: Asja Gruijters, adviseur HR&O 1 1. Inleiding Om te komen tot een integraal PSA-beleid is het belangrijk richtlijnen op

Nadere informatie

NVAB-richtlijn blijkt effectief

NVAB-richtlijn blijkt effectief NVAB-richtlijn blijkt effectief Nieuwenhuijsen onderzocht de kwaliteit van de sociaal-medische begeleiding door bedrijfsartsen van werknemers die verzuimen vanwege overspannenheid, burn-out, depressies

Nadere informatie

Onverklaard maakt onbemind

Onverklaard maakt onbemind Onverklaard maakt onbemind 6 december 2012 Henriëtte van der Horst Dit komt aan de orde Wat is SOLK Werkwijze huisartsen LO?K-spreekuur Effectieve interventies/ lopend onderzoek Vragen en discussie 2 Wat

Nadere informatie

Burn out bij patiënt / bij (student) arts

Burn out bij patiënt / bij (student) arts Burn out bij patiënt / bij (student) arts prof. dr. Nele Michels faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen - Centrum voor Huisartsgeneeskunde / ICHO / Skills Lab - EURACT 1 Hakuin Ekaku (1685-1768)

Nadere informatie

Wijziging Regeling verzekeringsgeneeskundige protocollen arbeidsongeschiktheidswetten

Wijziging Regeling verzekeringsgeneeskundige protocollen arbeidsongeschiktheidswetten SZW Wijziging Regeling verzekeringsgeneeskundige protocollen arbeidsongeschiktheidswetten Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 20 maart 2007, Directie Sociale Verzekeringen,

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

achtergronddocument bij de richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen

achtergronddocument bij de richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen achtergronddocument bij de richtlijn Handelen van de bedrijfsarts bij werkenden met psychische problemen Colofon NVAB 2007 Uitgave NVAB Kwaliteitsbureau NVAB Postbus 2113 3500 GC Utrecht t 030 2845750

Nadere informatie

WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT ANDERZVERDER LEONA AARSEN 8 NOVEMBER 2014

WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT ANDERZVERDER LEONA AARSEN 8 NOVEMBER 2014 WERKSTRESS EN BURN-OUT WORKSHOP ALUMNI EUROPEES INSTITUUT ANDERZVERDER LEONA AARSEN 8 NOVEMBER 2014 1 PROGRAMMA Voorstellen / intro Deel 1: (h)erken stress Deel 2: visie op burn-out Deel 3: aanpak Borrel

Nadere informatie

Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Overspanning en burn-out Herziening 2011

Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Overspanning en burn-out Herziening 2011 Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Overspanning en burn-out Herziening 2011 Marjolein Bastiaanssen, Monique Loo, Berend Terluin, Lex Vendrig, Cokkie Verschuren, Jean Vriezen Belangrijkste wijzigingen

Nadere informatie

Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis

Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor

Nadere informatie

Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie

Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Stressklachten bij werkenden, van inzicht naar interventie Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC, Amsterdam Amsterdam, 17 juni 2016 Disclosure belangenverstrengeling (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger Ik zal handhaven Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS Jaap Dogger Definitie. Onder een traumatische ervaring wordt verstaan: een gebeurtenis die een dreigende

Nadere informatie

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....

Nadere informatie

Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren?

Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren? Voorspellende en in standhoudende factoren bij verzuim met SOLK: handvatten bij de beoordeling in functioneren? Achtergrond & Onderzoeksvoorstel Kristel Weerdesteijn, Frederieke Schaafsma, Han Anema Inhoud

Nadere informatie

Werkstress, overspanning & burnout volgens de laatste inzichten

Werkstress, overspanning & burnout volgens de laatste inzichten Werkstress, overspanning & burnout volgens de laatste inzichten Pearson Plein is een initiatief van Pearson. Pearson heeft jarenlange ervaring als educatieve uitgever van wetenschappelijk onderbouwde psychologische

Nadere informatie

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact

Nadere informatie

Nederlandse standaarden voor de verzekeringsarts

Nederlandse standaarden voor de verzekeringsarts Nederlandse standaarden voor de verzekeringsarts Drs. A.E. DE WIND Leuven, 27-04-2007 WIA: wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen: Hervorming en verbetering claimbeoordelingsproces Gebruik wetenschappelijk

Nadere informatie

arbo 42 11-10-2013 17:27:30

arbo 42 11-10-2013 17:27:30 arbo 42 11-10-2013 17:27:30 e brengen een hoge werkdruk vaak in verband met een breed scala aan gezondheids- en veiligheidsrisico s, variërend van vermoeidheid en fysieke klachten tot hartziekten of ongelukken

Nadere informatie

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy

Inzicht in de praktijk van online therapie. Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inzicht in de praktijk van online therapie Stijn Bornewasser Behandelcoördinatie Interapy Inhoud Kenmerken online therapie? Welke behandelingen biedt Interapy aan? Voor wie is het geschikt (en voor wie

Nadere informatie

Depressie in de spreekkamer; Probleem of uitdaging?!

Depressie in de spreekkamer; Probleem of uitdaging?! Depressie in de spreekkamer; Probleem of uitdaging?! Kringavond Amsterdam Karen Nieuwenhuijsen Gabe de Vries maandag 25 november 2013 Inhoud Depressie & verzuim Depressie & functioneren Depressie in uw

Nadere informatie

Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden

Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Regionaal Genootschap Fysiotherapie Midden Nederland Zelfmanagement bij kanker De realiteit 100.000 nieuwe diagnoses in 2012 Het aantal

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde SOLK: hoe leg ik het de patiënt uit? Nettie Blankenstein, huisarts

huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde SOLK: hoe leg ik het de patiënt uit? Nettie Blankenstein, huisarts huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde SOLK: hoe leg ik het de patiënt uit? Nettie Blankenstein, huisarts Disclosure mogelijke belangenverstrengeling A.H. Blankenstein Ik heb geen financiële belangen

Nadere informatie

Pesten. Wie heeft welke rol

Pesten. Wie heeft welke rol Pesten Wie heeft welke rol Wat zegt de wet Doelvoorschriften t.a.v. PSA Psychosociale arbeidsbelasting Seksuele intimidatie Agressie en geweld Pesten Discriminatie Werkdruk Werkgever verplicht beleid te

Nadere informatie

Richtlijn Stressgerelateerde Stoornis

Richtlijn Stressgerelateerde Stoornis Volandis Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk Uitgebracht door Stichting Arbouw, 2011 Postbus 85 3840 AB Harderwijk 0341 499 299 info@volandis.com Richtlijn Stressgerelateerde Stoornis 2 van 12 Inhoudsopgave

Nadere informatie

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut

De behandeling van complexe rouw. Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut De behandeling van complexe rouw Jantien Piekstra GZ psycholoog / cognitief gedragstherapeut Disclosure of interest Mogelijke belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Samenvatting Richtlijn

Samenvatting Richtlijn Samenvatting Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Multidisciplinaire richtlijn ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering van zorgverleners, gericht op patiënten met kanker en/of

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl

Eenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder

Nadere informatie

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling

Nadere informatie

Kansen voor gezondheid

Kansen voor gezondheid 10-6-2015 1 g Kansen voor gezondheid L a n g e r Jan Auke Walburg Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen

Nadere informatie

Samenvatting. Werkhervatting bij werknemers met stressgerelateerde klachten Kosteneffectiviteit van de participatieve werkaanpassing

Samenvatting. Werkhervatting bij werknemers met stressgerelateerde klachten Kosteneffectiviteit van de participatieve werkaanpassing Samenvatting Werkhervatting bij werknemers met stressgerelateerde klachten Kosteneffectiviteit van de participatieve werkaanpassing Psychische klachten komen vaak voor in Nederland. De meeste psychische

Nadere informatie

Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz

Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz 3. Zorgpad Signaleren en Screenen Handleiding bouwstenen zorgpaden 2012-12 27 Signaleren en screenen van psychische klachten Inleiding 29 1. Signaleren en screenen

Nadere informatie

NHG-Standaard Overspanning en burn-out

NHG-Standaard Overspanning en burn-out NHG-Standaard NHG-Standaard Overspanning en burn-out NHG-werkgroep Overspanning en burn-out NHG-werkgroep Overspanning en burn-out. NHG-Standaard Overspanning en burn-out, www.nhg.org/standaarden. De werkgroep

Nadere informatie

Burn-out Traject begeleiding

Burn-out Traject begeleiding F o l d e r Burn-out Traject begeleiding Burn-out Aanpak en Preventie ter voorkoming van langdurige uitval Het leven stelt voortdurend bepaalde eisen aan de mens. Werk is in veel gevallen het levensgebied

Nadere informatie

Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding

Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding Marieke Rutgers Maatschappelijk werker Dag der Akoepedie 24 april 2014 Inhoud van presentatie Tinnitusspreekuur Kerntaak maatschappelijk werk Model somato-psychische

Nadere informatie

Behandelprogramma chronische pijn. Almere

Behandelprogramma chronische pijn. Almere Behandelprogramma chronische pijn Almere Voor wie is het behandelprogramma zinvol? Als eerdere behandelingen zoals fysiotherapie of een operatie niet geholpen hebben komen mensen met chronische pijn vaak

Nadere informatie

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk:

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk: De bedrijfsmaatschappelijk werker helpt bij het tot stand laten komen van gezondere arbeidsverhoudingen en meer welzijn binnen het bedrijf of de instelling. Op die manier ontstaat bij werknemers een grotere

Nadere informatie

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Netwerk OLK (NOLK) Conceptrichtlijn 2009: Somatisch Onvoldoende verklaarde

Nadere informatie

COACHING VAN MENSEN MET ARBEIDSGERELATEERDE STRESSKLACHTEN. ISMA Lezing 2 oktober 2006 Jaap Ozinga

COACHING VAN MENSEN MET ARBEIDSGERELATEERDE STRESSKLACHTEN. ISMA Lezing 2 oktober 2006 Jaap Ozinga COACHING VAN MENSEN MET ARBEIDSGERELATEERDE STRESSKLACHTEN ISMA Lezing 2 oktober 2006 Jaap Ozinga Voorbeeld 1: Medewerker 46 jaar, v.a. 18 jaar meegegroeid in de organisatie. 10 jaar geleden burnout. Nu

Nadere informatie

Mindfulnesstraining Aandachttraining. Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT)

Mindfulnesstraining Aandachttraining. Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Mindfulnesstraining Aandachttraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT). De mindfulnesstraining wordt aangeboden

Nadere informatie

Psychosomatische fysiotherapie als hulp voor zin in seks?

Psychosomatische fysiotherapie als hulp voor zin in seks? Psychosomatische fysiotherapie als hulp voor zin in seks? Jolanda Kragten Bekkenfysiotherapeut, psychosomatisch fysiotherapeut,haptonomisch werkend fysiotherapeut Zorggroep Almere, NPI 22-03-2013 Verwijzingen

Nadere informatie

Ontmedicalisering. Gezondheid voor iedereen

Ontmedicalisering. Gezondheid voor iedereen * Ontmedicalisering Gezondheid voor iedereen Keuze voor de huisartsgeneeskunde: voor continuïteit voor persoonlijke zorg voor integrale zorg Maar ook: voor het gezonde WHO definitie gezondheid (1948) Een

Nadere informatie

Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes

Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes September 2017 Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek tgv diabetes 1 Vooraf Patiënten met diabetes kampen met veel

Nadere informatie

Return@Work. E-health voor de verzuimende werknemer met psychische en lichamelijke klachten. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Return@Work. E-health voor de verzuimende werknemer met psychische en lichamelijke klachten. Improving Mental Health by Sharing Knowledge Improving Mental Health by Sharing Knowledge Return@Work E-health voor de verzuimende werknemer met psychische en lichamelijke klachten Danielle Volker, Trimbos-instituut Moniek Zijlstra, Trimbos-instituut

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

Deel 1: Positieve psychologie

Deel 1: Positieve psychologie Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende

Nadere informatie

Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011

Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Opbouw workshop Inleiding Ervaren van stress Wat is druk/stress? Pesso therapie Ervaren van basisbehoeften

Nadere informatie

Arbocatalogus Werkdruk en werkstress

Arbocatalogus Werkdruk en werkstress Arbocatalogus Werkdruk en werkstress Omgaan met gezondheidsklachten door psychosociale arbeidsbelasting Inhoudsopgave 8 3 8.1 Overspannenheid en burn-out 3 8.2 Traumatische ervaringen in werk 6 8.3 Rollen

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij autisme. Psycho-sociale problemen. Uitingsvormen autisme. Autisme? Coping? Of? 12-7-2013

Cognitieve gedragstherapie bij autisme. Psycho-sociale problemen. Uitingsvormen autisme. Autisme? Coping? Of? 12-7-2013 Cognitieve gedragstherapie bij autisme "Het resultaat telt, de weg er naar toe nog meer! Behandelmethodieken bij ontwikkelingsstoornissen." GGNet, Apeldoorn, 27 juni 2013 Caroline Schuurman gz-psycholoog,

Nadere informatie

WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG?

WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG? WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG? Chronische overbelasting & oplopend hersteltekort leiden tot energetische uitputting & ontregelingen waardoor burnout ontstaat én voortduurt. Biologisch herstel is nodig voor

Nadere informatie

Psychologenpraktijk Gerrits

Psychologenpraktijk Gerrits Psychologenpraktijk Gerrits Berrie Gerrits Zelfm anagem ent Bij zelfmanagement is het van belang dat niet uitsluitend vanuit het medische kader gekeken wordt, maar dat er ook aandacht is voor de krachten

Nadere informatie

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift

SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift 153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met

Nadere informatie

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag Het gevolgenmodel Behandeling van kinderen en jongeren met Somatisch On-(voldoende) verklaarde Lichamelijke Klachten: SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag 6 november 2014 Lichamelijke

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen Jos van Erp Geen belangenverstrengeling d.m.v. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere vergoeding Aandeelhouder Of anders Disclosure belangen spreker Bewegen én berusten:

Nadere informatie

Workshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep

Workshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Workshop: eigen regie en zelfmanagement Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep j.v.erp@hartstichting/.nl Definitie zelfmanagement (Chronic care model) Het individuele

Nadere informatie

NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk. Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts. datum plaats. naam persoon.

NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk. Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts. datum plaats. naam persoon. NVAB Richtlijn Zwangerschap, postpartumperiode en werk datum plaats Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts persoon 1 datum Programma 1. Waarom een richtlijn? 2. Inhoud van de richtlijn: Arbobeleid

Nadere informatie

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg binnen het st. Anna Ziekenhuis en de eerste lijn Input huidig procesverloop: Doorlopen

Nadere informatie

Doen bij Depressie. Module 2 voor cognitief beperkte cliënten Fase 4 - Behandelen

Doen bij Depressie. Module 2 voor cognitief beperkte cliënten Fase 4 - Behandelen Bijlage 7 Doen bij Depressie Module 2 voor cognitief beperkte cliënten Fase 4 - Behandelen Leidraad voor individuele ondersteuning en mediatieve therapie bij depressieve cliënten met ernstige cognitieve

Nadere informatie

Dr. Kamiel A.J. Kuijpers Revalidatiearts ZGT Almelo/ MST Enschede/ Roessingh Enschede

Dr. Kamiel A.J. Kuijpers Revalidatiearts ZGT Almelo/ MST Enschede/ Roessingh Enschede Dr. Kamiel A.J. Kuijpers Revalidatiearts ZGT Almelo/ MST Enschede/ Roessingh Enschede Wat te doen met chronische pijnklachten zich uitend in het houdings- en bewegingsapparaat? Inhoud van deze presentatie

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

De psycholoog. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie

De psycholoog. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie De psycholoog Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Inleiding In deze folder kunt u lezen over de manier van werken van de psycholoog in het Waterlandziekenhuis. Aan de orde komen onder meer de

Nadere informatie

Richtlijn Angst (2016)

Richtlijn Angst (2016) Richtlijn Angst (2016) Onderbouwing Uitgangsvragen Hoe kunnen rollen en taken optimaal worden verdeeld tussen betrokken zorgverleners bij jeugdigen (0-18 jaar) met angst, ter voorkoming van dubbelingen,

Nadere informatie

Signaleren en Bepreken van Seksueel misbruik Beter te vaak gevraagd dan niet besproken

Signaleren en Bepreken van Seksueel misbruik Beter te vaak gevraagd dan niet besproken Signaleren en Bepreken van Seksueel misbruik Beter te vaak gevraagd dan niet besproken Dr. S.H. Lo Fo Wong, huisarts en senior onderzoeker (Rotterdam/Nijmegen) Drs. K.A.W.L. van Rosmalen-Nooijens, huisarts

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod U bent niet de enige Een op de tien Nederlanders heeft te maken met een persoonlijkheidsstoornis of heeft trekken hiervan. De Riagg Maastricht is gespecialiseerd

Nadere informatie

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding... 5. Behandeling in de verzekerde zorg...7. (Neuro)psychologisch onderzoek...7. Psychiatrisch consult...7. Coaching...

Inhoudsopgave. Inleiding... 5. Behandeling in de verzekerde zorg...7. (Neuro)psychologisch onderzoek...7. Psychiatrisch consult...7. Coaching... Aanbod ViA 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Behandeling in de verzekerde zorg...7 (Neuro)psychologisch onderzoek...7 Psychiatrisch consult...7 Coaching...8 Re-integratie begeleiding...8 Mediation...8

Nadere informatie

Casus Introductie Context Psychische bedrijfsgezondheidszorg in Nederland NVAB-richtlijn psychische klachten (2000)

Casus Introductie Context  Psychische bedrijfsgezondheidszorg in Nederland NVAB-richtlijn psychische klachten (2000) SAMENVATTING Casus Een werknemer loopt tegen problemen aan in zijn relatie en werk. Hij begint aan alles te twijfelen, voelt zich somber en ervaart de grip op zijn leven te verliezen. Ondanks een bezoek

Nadere informatie

Verwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ?

Verwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Verwijzen naar de GGZ Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Nieuwe structuur in de geestelijke gezondheidszorg Om de kwaliteit en de kostenbeheersing in de geestelijke

Nadere informatie

Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie

Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie Mentale Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie LFPZ,Zeeland, 11 juni 2009 Jan Auke Walburg Principes van positieve psychologie Bestudering positieve subjectieve ervaringen en constructieve cognities.

Nadere informatie

PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Psychiatrisch Medische Unit (PMU)

PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE. Psychiatrisch Medische Unit (PMU) PSYCHIATRIE & PSYCHOLOGIE Psychiatrisch Medische Unit (PMU) Psychiatrisch Medische Unit (PMU) U bent opgenomen op de psychiatrisch medische unit van het St. Antonius Ziekenhuis. De PMU is onderdeel van

Nadere informatie

Burn-out, overspannen, CVS?

Burn-out, overspannen, CVS? Burn-out, overspannen, CVS? Wij leven in hectische tijden. Reorganisatie, bezuinigingen en technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat er steeds meer werk gedaan moet worden, met zo min mogelijk mensen.

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

GGZ in de huisartsenzorg

GGZ in de huisartsenzorg Filmpje GGZ in de huisartsenzorg NHG-LHV Standpunt Mariëlle van Avendonk m.vanavendonk@nhg.org Toekomstvisie 2022 Modernisering naar menselijke maat Kernwaarden huisartsgeneeskunde generalistische, persoonsgerichte

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Maart 2015 Drs.ing. Jolanda Willems MBA, drs. Toin van Haeren, bedrijfsarts, drs. Rik Menting, bedrijfsarts, drs. Edo Houwing, arbeids-

Nadere informatie

Vragenlijst ArbeidsReïntegratie (VAR)

Vragenlijst ArbeidsReïntegratie (VAR) Vragenlijst ArbeidsReïntegratie (VAR) Doel van de VAR Een inschatting maken welke werknemers, die nog maar kort verzuimen, het risico lopen langdurig te verzuimen. Naast de risico-inschatting voorziet

Nadere informatie

Psychosociale arbeidsbelasting

Psychosociale arbeidsbelasting Psychosociale arbeidsbelasting Een positieve benadering Wilmar Schaufeli Universiteit Utrecht Drie perspectieven Smal: Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Breder: Werkstress Breedst: Duurzame inzetbaarheid

Nadere informatie

Evaluatie van Preventief Medisch Onderzoek in de gehandicaptenzorg

Evaluatie van Preventief Medisch Onderzoek in de gehandicaptenzorg Evaluatie van Preventief Medisch Onderzoek in de gehandicaptenzorg Jurriaan Blekemolen Carel Hulshof Judith Sluiter voor Arbeid en Gezondheid, AMC, Amsterdam AMC 27 mei 2016 Even voorstellen Sinds 1991

Nadere informatie

HR managers platform: psychisch verzuim. 30 april Diederik Vermeulen

HR managers platform: psychisch verzuim. 30 april Diederik Vermeulen HR managers platform: 30 april 2015 Diederik Vermeulen diederik.vermeulen@arboned.nl 06-27349236 Agenda Wat is stress? Hoe herken je stress? Hoe ontstaat stress? Wat kun je als medewerker aan stress doen?

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid personeel. Topzorg voor u en uw organisatie! Nieuwe innovatie: Topsportmodule Lampe Vitaal

Duurzame inzetbaarheid personeel. Topzorg voor u en uw organisatie! Nieuwe innovatie: Topsportmodule Lampe Vitaal Duurzame inzetbaarheid personeel Topzorg voor u en uw organisatie! Nieuwe innovatie: Topsportmodule Lampe Vitaal Definitie duurzaam inzetbaar: Duurzame inzetbaarheid betekent dat werknemers in hun arbeidsleven

Nadere informatie

Vroegsignalering van angst bij kanker

Vroegsignalering van angst bij kanker Vroegsignalering van angst bij kanker Symposium juni 2016, Amsterdam Hoe harder we angst bevechten, hoe meer ze ons verleidt en verstikt. Hoe meer we de angst in de ogen zien, hoe sneller ze vrijheid biedt.

Nadere informatie

De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling

De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling Klinisch Centrum Acute Psychiatrie (KCAP) Den Haag Voorjaarscongres 1 april 2009 Martiniplaza Groningen Stephanie Bohnen, Remco de

Nadere informatie

Zorg voor de zorgprofessional. Goed werkgeverschap. 11 mei 2017 Kathelijne van Marken. Aandacht willen geven in plaats van moeten geven

Zorg voor de zorgprofessional. Goed werkgeverschap. 11 mei 2017 Kathelijne van Marken. Aandacht willen geven in plaats van moeten geven Zorg voor de zorgprofessional Goed werkgeverschap Aandacht willen geven in plaats van moeten geven 11 mei 2017 Kathelijne van Marken HR adviseur arbeidsomstandigheden Even voorstellen 20 jaar adviseur

Nadere informatie

Dit document is in 2010 door het KMKA beschikbaar gesteld.

Dit document is in 2010 door het KMKA beschikbaar gesteld. Dit document is in 2010 door het KMKA beschikbaar gesteld. In dit document vindt u een deel van de betreffende NVAB richtlijn (zie twee laatste pagina s) relevant voor het uitvragen van relevante aspecten

Nadere informatie

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER Noortje Wiezer Themagebieden van TNO Waarom is het belangrijk om over werkdruk, werkstress en werkplezier te praten? Wat is stress? Een (noodzakelijke) reactie op een bedreigende

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012 Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of

Nadere informatie