Voornaamwoorden. Klaus trägt seinen Koffer. Klaus draagt zijn koffer. Er trägt ihn.

Transcriptie

1 4 Voornaamwoorden Er zijn de volgende soorten voornaamwoorden: Persoonlijke voornaamwoorden Wederkerende voornaamwoorden Bezittelijke voornaamwoorden Aanwijzende voornaamwoorden Betrekkelijke voornaamwoorden Vragende voornaamwoorden Onbepaalde voornaamwoorden ich denke ich wasche mich mein Freund dieser Hund Die Frau, die das sah... Welcher Mann? keine Kinder Een voornaamwoord dat bij een zelfstandig naamwoord hoort, richt zich naar het geslacht, het getal en de naamval van dat zelfstandig naamwoord. mannelijk vrouwelijk: ihr Mann seine Frau haar man zijn vrouw enkelvoud meervoud: mein Auto meine Autos mijn auto mijn auto's 2e naamval: das Auto meiner Tante de auto van mijn tante 4e naamval: Klaus trägt seinen Koffer. Klaus draagt zijn koffer. Er trägt ihn. Hij draagt hem. Persoonlijke voornaamwoorden Vormen enkelvoud 1e persoon 2e persoon 3e persoon onderwerp ich ik du jij er hij sie zij, ze es het lijdend voorwerp mich mij, dich jou, ihn hem sie haar es het me je meewerkend voorwerp mir mij, me dir jou, je ihm hem ihr haar ihm hem meervoud 1e persoon 2e persoon 3e persoon onderwerp lijdend voorwerp meewerkend voorwerp wir wij, we uns ons uns ons ihr jullie sie zij, ze Sie u euch jullie euch jullie sie ze, hen ihnen ze, hun Sie u Ihnen u 21

2 De vorm van de persoonlijke voornaamwoorden hangt af van de functie in de zin, of van een voorzetsel. onderwerp Ich sehe nichts. Ik zie niets. lijdend voorwerp Sie sahen mich nicht. Ze zagen me niet. voorzetsel (für) + 4e naamval Für mich gilt das nicht. Voor mij geldt dat niet. meewerkend voorwerp Er konnte es mir nicht sagen. Hij kon het me niet vertellen. voorzetsel (mit) + 3e naamval Sie will nicht mehr mit mir reden. Ze wil niet meer met me praten. Bijzonderheden bij het gebruik Sie en Du Het Duits heeft, net als het Nederlands, zowel een informele aanspreekvorm: du jij/ihr jullie, als een beleefdheidsvorm: Sie u. Ich freue mich, dass du kommst. Ik vind het leuk dat je komt. Ich freue mich, dass Sie kommen. Ik vind het leuk dat u komt. Sie wordt in het Duits veel vaker gebruikt dan u in het Nederlands. Men gebruikt Sie als aanspreekvorm wanneer men de ander(en) niet echt persoonlijk kent. Dat wil zeggen: niet alleen tegenover onbekenden, maar ook tegenover collega's op het werk, buren en bekenden met wie men niet vertrouwelijk omgaat. Du gebruikt men tegenover kinderen en mensen met wie men vertrouwelijk omgaat, dus familieleden en vrienden. Kinderen zeggen du tegen hun ouders en grootouders. Ook jongeren spreken elkaar aan met du. Es Bij twijfel kan men de andere persoon aanspreken met Sie en afwachten of die ook de beleefheidsvorm zal gebruiken. Es kan worden gebruikt als 'voorlopig onderwerp', net als het Nederlandse er. Es kamen viele Leute in die Er kwamen veel mensen naar de Ausstellung. tentoonstelling. 22

3 Wederkerende voornaamwoorden Het wederkerend voornaamwoord heeft altijd betrekking op het onderwerp van de zin. Het wordt gebruikt als meewerkend voorwerp of als lijdend voorwerp. meewerkend voorwerp (3e naamval) lijdend voorwerp (4e naamval) Ich kaufe mir ein Auto. Ich dusche mich jeden Morgen. Du kaufst dir ein Fahrrad. Er/sie/es kauft sich ein Boot. Wir kaufen uns ein Boot. Ihr kauft euch einen alten Ford. Sie kaufen sich gar nichts. Und was möchten Sie sich kaufen? Du duschst dich jeden Abend. Er/sie/es duscht sich nicht gern. Wir duschen uns häufig. Ihr duscht euch selten. Sie duschen sich gar nicht. Duschen Sie sich gern kalt? meewerkend voorwerp (3e naamval) ich mir mich du dir dich er, sie, es sich sich wir uns uns ihr euch euch sie sich sich lijdend voorwerp (4e naamval) De vormen van het wederkerend voornaamwoord zijn gelijk aan die van het persoonlijk voornaamwoord, behalve de vorm voor de 3e persoon enkelvoud en meervoud: sich. De Duitse wederkerende voornaamwoorden kunnen ook wederkerigheid uitdrukken. In een Nederlandse zin wordt dan elkaar gebruikt. Sie helfen sich. Ze helpen elkaar. Waar nodig wordt het woord gegenseitig toegevoegd om duidelijk te maken dat het om een wederkerige handeling gaat. Die beiden alten Frauen stützten De beide oude vrouwen ondersteunden sich gegenseitig. elkaar. Na een voorzetsel wordt voor een wederkerige handeling echter niet het wederkerend voornaamwoord gebruikt, maar einander. Die Kinder spielten miteinander. De kinderen speelden met elkaar. 23

4 Bezittelijke voornaamwoorden Het bezittelijk voornaamwoord richt zich niet alleen naar de bezitter (ik, jij, hij, enz.) maar ook naar het geslacht, het getal en de naamval van het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. Bezittelijke voornaamwoorden kunnen bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Bijvoeglijke vormen enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig 1e naamval mein mijn dein jouw, je sein zijn ihr haar unser ons, onze euer jullie ihr hun Ihr uw 4e naamval meinen deinen seinen ihren unseren eu(e)ren ihren Ihren 3e naamval meinem deinem seinem ihrem unserem eu(e)rem ihrem Ihrem 2e naamval meines deines seines ihres unseres eu(e)res ihres Ihres meine deine seine ihre unsere eu(e)re ihre Ihre meine deine seine ihre unsere eu(e)re ihre Ihre meiner deiner seiner ihrer unserer eu(e)rer ihrer Ihrer meiner deiner seiner ihrer unserer eu(e)rer ihrer Ihrer mein dein sein ihr unser euer ihr Ihr mein dein sein ihr unser euer ihr Ihr meinem deinem seinem ihrem unserem eu(e)rem ihrem Ihrem meines deines seines ihres unseres eu(e)res ihres Ihres 24

5 meervoud 1e naamval 4e naamval 3e naamval 2e naamval meine, deine, seine, ihre, unsere, eu(e)re, ihre, Ihre meine, deine, seine, ihre, unsere, eu(e)re, ihre, Ihre meinen, deinen, seinen, ihren, unseren, eu(e)ren, ihren, Ihren meiner, deiner, seiner, ihrer, unserer, eu(e)rer, ihren, Ihren De bijvoeglijke bezittelijke voornaamwoorden hebben dezelfde vormen als het ontkennend lidwoord kein geen. Hoofdstuk 2 Het lidwoord Voorbeeldzinnen: Meine Katze ist krank. Mijn kat is ziek. Hast du deinen Hund gefunden? Heb je je hond gevonden? Sie hat mit ihrem Geld investiert. Ze heeft haar geld geïnvesteerd. Wo sind eu(e)re Freundinnen? Waar zijn jullie vriendinnen? Zelfstandige vormen De zelfstandige vormen van het bezittelijke naamwoord kunnen een eerder genoemde persoon of zaak vervangen. Ist das dein Ring? Ja, das ist Is dat jouw ring? Ja, dat is de mijne. meiner. Ist das deine Kette? Ja, das ist Is dat jouw ketting? Ja, dat is de mijne. meine. Ist das dein Buch? Ja, das ist Is dat jouw boek? Ja, dat is het mijne. mein(e)s. Sind das deine Kinder? Ja, das Zijn dat jouw kinderen? Ja, dat zijn de sind meine. mijne. In het enkelvoud verschillen sommige zelfstandige vormen van de bijvoeglijke vormen. De zelfstandige vormen hebben dezelfde uitgangen als het bepaald lidwoord (der, die, das). Hoofdstuk 2 Het lidwoord enkelvoud mannelijk, vrouwelijk, onzijdig 1e naamval meiner, meine, mein(e)s (zo ook: deiner, enz.) 4e naamval meinen, meine, mein(e)s (zo ook: deinen, enz.) 3e naamval meinem, meiner, meinem (zo ook: deinem, enz.) 2e naamval meines, meines, meiner (zo ook: deines, enz.) In het meervoud zijn de zelfstandige vormen gelijk aan de bijvoeglijke vormen (zie hierboven). 25

6 Aanwijzende voornaamwoorden Aanwijzende voornaamwoorden hebben een aanwijzende of verwijzende functie. Ze kunnen bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. De vorm richt zich naar het geslacht, het getal en de naamval van het zelfstandig naamwoord waar ze bij horen. Sie müssen in diese Richtung gehen. U moet deze richting uit. Welches Buch kannst du mir Welk boek kun je me aanraden? empfehlen? Dieses. Dit. Der, die, das Het bepaald lidwoord der, die, das kan ook als aanwijzend voornaamwoord worden gebruikt, zowel bijvoeglijk als zelfstandig. Het heeft dan meer nadruk in de zin. Het kan ook worden versterkt met hier, da of dort. Das Hemd da/dort gefällt mir. Dat overhemd daar vind ik mooi. Das ist aber sehr teuer. Maar dat is wel erg duur. Der Wein schmeckt mir gut. Die wijn vind ik heel lekker. Den kaufe ich immer in Frankreich. Die koop ik altijd in Frankrijk. De bijvoeglijk gebruikte vormen zijn gelijk aan die van het bepaald lidwoord. Hoofdstuk 2 Het lidwoord De zelfstandig gebruikte vormen zijn gelijk aan die van het bepaald lidwoord, behalve de 2e naamval enkelvoud en meervoud, en de 3e naamval meervoud. De tweede naamval wordt heel weinig gebruikt. enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig 2e naamval dessen deren dessen meervoud 2e naamval 3e naamval deren, derer denen Ein Mann wurde verletzt. Dessen Eén man raakte gewond. Diens naam is Name ist noch nicht bekannt. nog niet bekend. Hast du diese Leute eingeladen? Heb jij deze mensen uitgenodigd? Ja, denen habe ich gestern noch Ja, die heb ik gisteren nog een eine Einladung geschickt. uitnodiging gestuurd. Het zelfstandig gebruikte das wordt vaak gebruikt om te verwijzen naar de inhoud van een of meer eerdere zinnen. Ich bin umgezogen. Das habe ich Ik ben verhuisd. Dat wist ik nog noch gar nicht gewusst. helemaal niet. Ich habe einen kleinen Bruder. Ik heb een klein broertje. Das glaube ich dir nicht. Dat geloof ik niet. 26

7 Dieser, jener Dieser (-e, -es) betekent deze, dit. Jener (-e, -es) betekent die, dat. De vormen voor het bijvoeglijk en het zelfstandig gebruik zijn gelijk, en hebben dezelfde uitgangen als het bepaald lidwoord. Hoofdstuk 2 Het lidwoord enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig 1e naamval dieser jener diese jene dieses jenes 4e naamval diesen jenen diese jene dieses jenes 3e naamval diesem jenem dieser jener diesem jenem 2e naamval dieses jenes dieser jener dieses jenes meervoud 1e naamval diese jene 4e naamval diese jene 3e naamval diesen jenen 2e naamval dieser jener Voorbeeldzinnen: Diese Wurst schmeckt gut. Von Deze worst is lekker. Van deze wil ik dieser möchte ich gern 150 Gramm. graag 150 gram. Diese Familie kommt aus Berlin. Deze familie komt uit Berlijn. Jene Familie kommt aus Weimar. Die familie komt uit Weimar. Dieses Jahr wollen wir ein Haus Dit jaar willen we een huis kopen. kaufen. Diese Kinder kenne ich, aber jene Deze kinderen ken ik, maar die niet. nicht. De verkorte vorm van dieses zelfstandig gebruikt is dies. Dies musst du dir merken! Dit moet je noteren! Derjenige Het aanwijzend voornaamwoord derjenige, diejenige, dasjenige degene, datgene leidt een betrekkelijke bijzin in. Het kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Derjenige, der Deutsch lernen will, Degene die Duits wil leren, gaat naar besucht einen Kurs. een cursus. Diejenigen Eltern, die beim Reno- Die ouders die willen helpen met het vieren der Schule helfen wollen, opknappen van de school, komen om treffen sich um 8 Uhr. 8 uur bij elkaar. Diejenigen, die nicht helfen, Degenen die niet helpen, kunnen geld können Geld spenden. schenken. 27

8 Beide delen van het aanwijzend voornaamwoord richten zich naar het geslacht, getal en de naamval van het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. De vormen van het eerste deel zijn die van het bepaald lidwoord. enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig 1e naamval derjenige diejenige dasjenige 4e naamval denjenigen diejenige dasjenige 3e naamval demjenigen derjenigen demjenigen 2e naamval desjenigen derjenigen desjenigen meervoud 1e naamval 4e naamval 3e naamval 2e naamval diejenige diejenige denjenige derjenige Vragende voornaamwoorden Wer, was Wer betekent wie. Was betekent wat. Ze worden alleen zelfstandig gebruikt. De vorm van wer is afhankelijk van de functie in de zin of van een voorzetsel. 1e naamval wer wie 4e naamval wen wie 3e naamval wem aan wie 2e naamval wessen van wie 1e naamval: onderwerp: Wer hat das gesagt? 4e naamval: lijdend voorwerp: Wen rufst du an? 3e naamval: meewerkend voorwerp: Wem hast du das Buch gegeben? 2e naamval: van wie: Wessen Rad ist das? mit + 3e naamval: Mit wem habt ihr gespielt? über + 4e naamval: Über wen habt ihr gelacht? Was ist los? Was meinst du? Wie heeft dat gezegd? Wie bel je? Aan wie heb je het boek gegeven? Wiens fiets is dat? Met wie hebben jullie gespeeld? Over wie hebben jullie gelachen? Wat is er aan de hand? Wat bedoel je? 28

9 In combinatie met een voorzetsel verandert was in wo, met daarachter het voorzetsel, bijvoorbeeld: wovon waaraan, womit waarmee, wofür waarvoor, enz. Vóór een voorzetsel dat met een klinker begint, wordt een r toegevoegd: worüber waarover, woran waaraan, woraus waaruit. Wofür brauchst du die Schere? Worüber werden Sie sprechen? Waarvoor heb je de schaar nodig? Waarover gaat u spreken? Was für ein(e) Was für ein(e) betekent wat voor (een). Ein krijgt de vormen van het onbepaald lidwoord. Hoofdstuk 2 Het lidwoord Voor een woord in het meervoud blijft ein weg. Was für ein Hund ist das? Wat voor hond is dat? In was für einem Haus wohnen Sie? In wat voor soort huis woont u? Was für einen Mantel möchten Sie? Wat voor jas wilt u? Einen schwarzen. Een zwarte. Was für Leute sind das? Wat voor mensen zijn dat? Welcher Het vragend voornaamwoord welcher, welche, welches welk(e) kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Het krijgt de uitgangen van het bepaald lidwoord der, die, das, afhankelijk van het geslacht, het getal en de naamval van het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig 1e naamval welcher welche welches 4e naamval welchen welche welches 3e naamval welchem welcher welchem 2e naamval welches/welchen welcher welcher/welchen meervoud 1e naamval 4e naamval 3e naamval 2e naamval welche welche welchen welcher Welcher Junge hat das gesagt? Welke jongen heeft dat gezegd? Welches Hemd soll ich anziehen? Welk overhemd zal ik aantrekken? Mit welchen Lehrern habt ihr Met welke leraren hebben jullie gesproken? gesprochen? Welches/Welchen Kindes Eltern haben Van welk kind hebben de ouders zich sich beschwert über die Lehrerin? beklaagd over de lerares? 29

10 Betrekkelijke voornaamwoorden Een betrekkelijk voornaamwoord staat aan het begin van een betrekkelijke bijzin. Zo'n zin specificeert een persoon of zaak die in de hoofdzin wordt genoemd (het antecedent). Der Mann, mit dem ich gesprochen habe, will mir die Wohnung vermieten. De man met wie ik gesproken heb, wil de woning aan mij verhuren. Het geslacht en getal van het betrekkelijk voornaamwoord richt zich naar het antecedent: der Mann: dus het betrekkelijk voornaamwoord is der. De naamval van het betrekkelijk voornaamwoord hangt af van de functie van het woord in de bijzin, of van een voorzetsel: mit + 3e naamval, dus dem. Vergelijk: Der Mann, den ich schon lange kenne, will mir die Wohnung vermieten. (den is lijdend voorwerp van de bijzin). De man, die ik al lang ken, wil de woning aan mij verhuren. Vóór de Duitse betrekkelijke bijzin staat altijd een komma. Der, die, das Het meest gebruikte betrekkelijk voornaamwoord is der, die, das. De meeste vormen zijn gelijk aan die van het bepaald lidwoord. Alleen de 2e naamval enkelvoud en meervoud, en de 3e naamval meervoud hebben eigen vormen (dezelfde als de aanwijzende voornaamwoorden, zie p. 26). enkelvoud meervoud mannelijk vrouwelijk onzijdig 1e naamval der die das die 4e naamval den die das die 3e naamval dem der dem denen 2e naamval dessen deren dessen deren Mein Onkel, der in Italien wohnt, Mijn oom, die in Italië woont, heeft hat uns eingeladen. ons uitgenodigd. Sie ist eine Klatschtante, der ich Ze is een kletstante, aan wie ik nooit nie mehr etwas erzähle. meer iets vertel. Der Nachbar, dessen Sohn oft mit De buurman, wiens zoon vaak met onze unseren Kinder spielt, ist sehr krank. kinderen speelt, is erg ziek. Der Mann, mit dem ich ins Kino De man met wie ik naar de bioscoop ga, gehe, ist mein bester Freund. is mijn beste vriend. In combinatie met een voorzetsel kan een betrekkelijk voornaamwoord dat terugslaat op een zaak (geen persoon), veranderen in wo: der Brief womit ich geantwort habe de brief waarmee ik heb geantwoord Maar het gebruik van voorzetsel + het betrekkelijk voornaamwoord is correcter: der Brief mit dem ich geantwort de brief waarmee ik heb geantwoord habe 30

11 Welcher Het betrekkelijk voornaamwoord welcher, welche, welches wordt vooral in formele schrijftaal gebruikt, of om herhaling van een vorm van der, die, das te vermijden. De vormen zijn gelijk aan die van het vragend voornaamwoord (zie p. 29), alleen ontbreken de vormen voor de 2e naamval. das Geschehen, welches das Komitee beschreibt... (in plaats van: das Geschehen, das das Komitee beschreibt...) De gebeurtenis die het comité beschrijft... Was Het betrekkelijk voornaamwoord was slaat terug op: das, alles, etwas, nichts: Das ist genau das, was mich ärgert. Dat is precies wat me irriteert. Sag mir bitte alles, was du weißt. Vertel me alsjeblieft alles wat je weet. een zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord in de overtreffende trap: Das war das Beste, was ich sagen Dat was het beste wat ik kon zeggen. konnte. een hele zin: Er hat sich immer um mich geküm- Hij heeft altijd voor me gezorgd, wat mert, was ich nie vergessen werde. ik nooit zal vergeten. Wer, was Wer en was kunnen ook antecedent en betrekkelijk voornaamwoord ineen zijn, zoals in het Nederlands wie, degene(en) en wat, hetgene dat. Wer zu spät kommt, muss die Reste Wie te laat komt, moet de restjes eten. essen. Was andere Leute davon halten, ist Wat andere mensen daarvan vinden, is jetzt nicht wichtig. nu niet belangrijk. Onbepaalde voornaamwoorden Alle Alle al(le) wordt bijvoeglijk gebruikt bij telbare woorden in het meervoud en bij niet-telbare woorden in het enkelvoud. Het wordt verbogen zoals het bepaald lidwoord der, die, das. aller Reichtum alle rijkdom alle Kleidung alle kleding alles Geld al het geld die Ursache aller Probleme de oorzaak van alle problemen Vóór een ander voornaamwoord of een lidwoord komt de vorm all. die Ursache all seiner Probleme de oorzaak van al zijn problemen 31

12 De zelfstandige vorm alle allen, allemaal wordt gebruikt voor personen. Wanneer deze vorm wordt gecombineerd met een persoonlijk voornaamwoord, komt hij daarachter. Alle waren einverstanden. Iedereen was akkoord. (Allen waren...) Sie alle wollten kommen. Ze wilden allemaal komen. Alles De zelfstandige vorm alles alles wordt gebruikt voor zaken. Het heeft alleen vormen voor het enkelvoud, met de uitgangen van het bepaald lidwoord der, die, das. Nicht alles war uns klar. Niet alles was ons duidelijk. Er war mit allem ganz zufrieden. Hij was met alles heel tevreden. Beide Beide beide, allebei kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt, alleen in het meervoud. Het heeft de vormen van het bepaald lidwoord. Beide Produkte sind gut. Beide producten zijn goed. Wir haben beide Hunger. We hebben allebei honger. Derselbe Derselbe, dieselbe, dasselbe dezelfde, hetzelfde kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Beide delen van het woord worden verbogen. enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig meervoud 1e naamval derselbe dieselbe dasselbe dieselben 4e naamval denselben dieselbe dasselbe dieselben 3e naamval demselben derselben demselben denselben 2e naamval desselben derselben desselben derselben Ich habe dasselbe Gefühl wie du. Er hört immer dieselben CDs. Ik heb hetzelfde gevoel als jij. Hij luistert altijd naar dezelfde cd's. Einer, keiner Einer, eine, ein(e)s betekent een (van een aantal personen of zaken) of iemand. Het heeft alleen vormen voor het enkelvoud. In het meervoud wordt welche gebruikt. Welcher, p. 29 Keiner, keine, kein(e)s betekent geen (van een aantal personen of zaken) of niemand. De vormen van einer en keiner worden alleen zelfstandig gebruikt. Hoofdstuk 2 voor kein als ontkennend lidwoord enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig meervoud 1e naamval (k)einer (k)eine (k)ein(e)s keine 4e naamval (k)einen (k)eine (k)ein(e)s keine 3e naamval (k)einem (k)einer (k)einem keinen 2e naamval (k)eines (k)einer (k)eines keine 32

13 Ist da einer? Is daar iemand? Ich verließ die Party schnell, denn Ik verliet het feest snel, want ik kende ich kannte dort keinen. er niemand. Irgendein, irgendeiner, irgendein(e)s een of ander, een willekeurig(e) kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Voor het meervoud wordt irgendwelche gebruikt. Hole irgendein Brot. Haal eens een brood, het maakt niet uit wat. Irgendeiner war da. Er was een of ander iemand. Habt ihr irgendwelche Fragen? Hebben jullie misschien vragen? Einiger Einiger, einige, einiges enig(e), enkel(e), iets wordt bijvoeglijk of zelfstandig gebruikt. Het heeft de uitgangen van het bepaald lidwoord der, die, das. Es gab einige Probleme. Er waren enkele problemen. Einige meiner Freunde studieren. Een paar van mijn vrienden studeren. Wir haben einiges zusammen erlebt. We hebben wel iets samen beleefd. Jeder Jeder, jede, jedes elk(e), ieder(e) heeft alleen vormen voor het enkelvoud, met de uitgangen van het bepaald lidwoord der, die, das. Het kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Jedes Kind isst gern Schokolade. Elk kind eet graag chocola. Jeder von uns weiß das. Ieder van ons weet dat. Jemand, niemand Jemand iemand en niemand niemand worden alleen zelfstandig gebruikt. Ze kunnen de volgende uitgangen hebben: 1e naamval jemand niemand 4e naamval jemand(en) niemand(en) 3e naamval jemand(em) niemand(em) 2e naamval jemand(e)s niemand(e)s Jemand muss ihn verraten haben. Iemand moet hem verraden hebben. Ich habe es niemand(em) erzahlt. Ik heb het aan niemand verteld. Er hat niemand(e)s Vertrauen. Hij heeft niemands vertrouwen. Mancher Mancher, manche, manches betekent menig(e) of sommig(e). Het kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt en heeft de uitgangen van het bepaald lidwoord der, die, das. Manche Leute lernen es nie. Sommige mensen leren het nooit. Manche lernen schnell, andere nicht. Sommigen leren snel, anderen niet. Das ist schon manchem passiert. Dat is al menigeen overkomen. 33

14 Mehrere Mehrere betekent meerdere, verscheidene. Het kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt, alleen in het meervoud. Het heeft de uitgangen van het bepaald lidwoord. Es gab auch Familien mit mehreren Er waren ook gezinnen met meerdere kleinen Kindern. kleine kinderen. Mehrere der Wohnungen sind Verscheidene van de woningen zijn beschädigt. beschadigd. Solcher Solcher, solche, solches zulk(e) kan bijvoeglijk of zelfstandig worden gebruikt. Het wordt verbogen als het aanwijzend voornaamwoord dieser, diese, dieses, maar de uitgang van de 2e naamval mannelijk en onzijdig kan in plaats van -es ook -en zijn vóór een zelfstandig naamwoord met de uitgang -(e)s. enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig meervoud 1e naamval solcher solche solches solche 4e naamval solchen solche solches solche 3e naamval solchem solcher solchem solchen 2e naamval solcher solcher solches solchen Rates solches solchen Glückes Solches Glück kommt selten vor. Solche verrückten Ideen kann nur deine Schwester haben. Zulk geluk komt zelden voor. Zulke gekke ideeën kan alleen jouw zus hebben. Welcher Het onbepaald voornaamwoord welcher, welche, welches wordt alleen zelfstandig gebruikt. Het wordt verbogen als het bepaald lidwoord. De betekenis van het enkelvoud is een beetje, wat, van het meervoud enkele, een paar. Ich möchte noch Wein. Hast du Ik wil nog wijn. Heb jij nog wat? noch welchen? Ich habe keine Gläser mehr. Hast Ik heb geen glazen meer. Heb jij er nog du noch welche? een paar? 34